Opinion – Page 431 – Dielli

Kosova në Lutjet e Mëngjesit në Shqipëri, takim me zyrtarin Amerikan Marocco

May 26, 2018 by dgreca

-Kryeministri i Kosovës Ramush Haradinaj dhe dhe Kryetari i Kuvendit, Kadri Veseli Kosova në Lutjet e Mëngjesit në Shqipëri, takim me Ndihmës Sekretarin Amerikan të Shtetit për çështje të stabilitetit dhe sigurisë, Peter Marocco/

TIRANË, 26 Maj 2018-Gazeta DIELLI/ Kryeministri i Republikës së Kosovës, Ramush Haradinaj, dhe Kryetari i Kuvendit, Kadri Veseli, në Shqipëri pjesëmarrës në Mëngjesin e Lutjeve janë takuar me Ndihmës Sekretarin Amerikan të Shtetit për çështje të stabilitetit dhe sigurisë, Peter Marocco.

Në Lutjet e Mëngjesit, të cilat po mbahen në Tiranë, nën organizimin e Kuvendit të Shqipërisë, në fjalën e tij para përfaqësuesve të parlamenteve nga shumë vende të botës, kryeparlamentari Veseli tha se ndihet i nderuar që gjendet në Tiranë për të përçuar mesazhin e paqes, dashurisë dhe respektit për njëri-tjetrin.

Kryeministri Haradinaj gjatë fjalës së tij si panelist tha se ndihet i nderuar që sot flet për një temë kaq të rëndësishme, duke qenë bashkë në një panel si ky i sotmi.

NJOFTIMI NGA QEVERIA E KOSOVËS: Kryeministri Haradinaj takon Zëvendës-Ndihmës Sekretarin Amerikan të Shtetit për çështjen e Parandalimit të Konflikteve Pete Marocco

Kryeministri i Republikës së Kosovës Ramush Haradinaj gjatë qëndrimit në Tiranë, ku po merr pjesë në takimin e 15-të të Evropës Juglindore, bashkë me Kryetarin e Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli, ka zhvilluar një takim pune me Zëvendës-Ndihmës Sekretarin Amerikan të Shtetit për çështjen e Parandalimit të Konflikteve, Pete Marocco.Kryeministri Haradinaj e ka njoftuar zëvendës-Ndihmës Sekretarin Marocco për progresin e arritur në Kosovë, me theks të veçantë në fushën e sundimit të ligjit, parandalimin e radikalizmit ekstrem, rritjen e qëndrueshme ekonomike prej 4.4% dhe për arritjen e mbajtjes së borxhit publik të ulët.“Kosova dhe populli i saj janë të përkushtuar për rrugën evropiane dhe anëtarësim në Aleancën Veriatlantike NATO”, tha Kryeministri Haradinaj duke e ftuar Zëvendës-Ndihmës Sekretarin Marocco që të vizitojë Kosovën dhe të njoftohet nga afër me punën dhe të arriturat e vendit.Kryeministri Haradinaj, e ka falënderuar Zëvendës-Ndihmës Sekretarin Marocco për ndihmën e çmuar të Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhënë në vazhdimësi Kosovës. Zëvendës-Ndihmës Sekretarin Marocco e përgëzoi Kosovën për të gjitha arritjet e saja për një dekadë të shtetësisë, dhe siguroi se vëmendja amerikane do të vazhdojë të jetë e fokusuar rreth Ballkanit dhe Kosovës.

NJOFTIMI NGA KUVENDI I KOSOVËS: Kryeparlamentari Veseli takon zyrtarin e lartë të SHBA-së, z. Peter Marocco

Kryetari i Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli, është takuar në Tiranë me ndihmës sekretarin Amerikan të Shtetit për çështje të stabilitetit dhe sigurisë, Peter Marocco, i cili po qëndron në Shqipëri si pjesëmarrës në mëngjesin e lutjeve. Kryeparlamentari Veseli ka diskutuar me zyrtarin e lartë Amerikan, Peter Marocco, për zhvillimet politike në Kosovë dhe për bashkëpunimin Kosovë-SHBA.Kreu i Kuvendit të Kosovës e ka informuar zyrtarin e lartë Amerikan për të arriturat e shtetit të Kosovës, me theks të veçantë për procesin e integrimeve euro atlantike të vendit.Veseli tha se Kosova po luan një rol të rëndësishëm për paqe, stabilitet dhe fqinjësi të mirë ndërmjet vendeve të Ballkanit Perëndimor. Ndihmës sekretari Amerikan i Shtetit për çështje të stabilitetit dhe sigurisë, Peter Marocco, nga ana e tij ka thënë se mbështetja e Shteteve të Bashkuara të Amerikës për Kosovën do të vazhdojë dhe do të thellohet në të gjitha fushat. Gjatë pjesëmarrjen në mëngjesin e lutjeve që këtë vit u organizua në Tiranë, kryeparlamentari Kadri Veseli ka pasur takime edhe me krerë të shteteve të ndryshme pjesëmarrëse në këtë aktivitet.

VESELI: VETËM FQINJËSIA E MIRË DHE RESPEKTI I NDËRSJELL SIGUROJNË PAQE NË BALLKAN

Kryetari i Kuvendit të Republikës së Kosovës, Kadri Veseli, po merr pjesë në Lutjet e Mëngjesit, të cilat po mbahen në Tiranë, nën organizimin e Kuvendit të Shqipërisë.Në fjalën e tij para përfaqësuesve të parlamenteve nga shumë vende të botës, kryeparlamentari Veseli tha se ndihet i nderuar që gjendet në Tiranë për të përçuar mesazhin e paqes, dashurisë dhe respektit për njëri –tjetrin.Veseli kujtoi takimin e fundit në Kosovë dhe drekën e veçantë buzë lumit Ibër në Mitrovicë, ku janë takuar bashkërisht shqiptarë, serbë dhe përfaqësues të komuniteteve të tjera, për të përçuar, siç tha Veseli, mesazhin e përbashkët se atë që e ka krijuar zoti nuk është mirë ta ndajë njeriu. Ai tha se fqinjësinë e kemi të përbashkët, sikurse jetën. Kreu i Kuvendit shtoi se asgjë më të shenjtë nuk ka në jetë sesa besimi dhe respekti ndaj njëri-tjetrin.“Populli im në të kaluarën ka përjetuar gjëra të cilat nuk kanë qenë shumë të lehta. Populli im falë dhe mendon për të ardhmen, mendon për respektin edhe ndaj fqinjve, mendon edhe për respektin e të gjithë atyre që vuajnë po aq sa ka vuajtuar ai vet vetëm dy dekada më herët. Besoj dhe shpresoj që fqinjtë tanë do të na respektojnë ne ashtu siç duam t’i respektojmë ne ata, të jetojmë në paqe, me identitetet tona dhe me respekt ndaj njëri-tjetrit. Regjioni ynë ka nevojë për paqe dhe respect”, theksoi kryeparlamentari Veseli.

Në vazhdim të fjalës së tij, kreu i Kuvendit tha se nëse shkencëtarët dhe ekspertët e ekonomisë do të bënin analiza se si do të arrihej prosperiteti në këtë regjion, formula më e thjeshtë, sipas tij, do të ishte bashkëpunimi mes vete.Në momentin kur arrihet që Ballkani të kuptojë realitetin dhe respektin për njëri-tjerin, shtoi Veseli, do të arrihet të ketë prosperitet shumë më të fuqishëm për qytetarët e rajonit, për të jetuar në vendet e tyre dhe për të mos kërkuar në vende të tjera.“Ky është mesazhi që dëshiroj të përçoj sot nga ky mëngjes. Lutjet tona shkojnë për të gjithë ata popuj dhe njerëz të cilët kanë nevojë. Lutjet tona shkojnë më së shumti për të gjithë ata që e kanë mendjen dhe qëllimin e mirë dhe që mëndojnë më shumë sa për veten, aq edhe për tjetrin”, tha kryeparlamentari Veseli.

KRYEMINISTRI HARADINAJ: DUHET ANGAZHUAR TË GJITHË PËR TË GJETUR ZGJIDHJE PËR TË GJITHA ÇËSHTJET E HAPURA NË RAJON!

Në kuadër të Takimit të Evropës Juglindore “Love Your Neighbor”, kryeministri i Republikës së Kosovës, Ramush Haradinaj, mori pjesë në “Lutjet e Mëngjesit”, i cili po mbahet në Tiranë dhe është organizuar nga Kuvendi i Republikës së Shqipërisë.

Kryeministri Haradinaj gjatë fjalës së tij si panelist tha se ndihet i nderuar që sot flet për një temë kaq të rëndësishme, duke qenë bashkë në një panel si ky i sotmi.

“Jam krenar të jem këtu, por edhe ndjejë trusni, sepse jam i ftuar si njëri nga ne, i një rajoni që ka një të kaluar tragjike dhe me këtë rast nuk po flasim për një të kaluar të largët, për një të kaluar të freskët para dy dekadash. Do t’i paraqes këtu disa nga bindjet dhe ndjenjat e mia, por para kësaj, më lejoni të falënderoj Fatmir Mehdiun, i cili nuk po dorëzohet në emër tonin. Ka bërë një punë të shkëlqyer duke na bashkuar sot këtu, jo vetëm që ta duam njëri-tjetrin dhe fqinjët, por edhe të na duan fqinjët tanë dhe bota”, tha Kryeministri Haradinaj në fillim të fjalës së tij.

Duke folur rreth marrëdhënieve ndërmjet Republikës së Kosovës dhe Serbisë, kryeministri Haradinaj përmendi një përvojë personale.

“Njoh serb nga Kosovës, i cili ka autoritet dhe është vendimmarrës. Kam pasur mundësinë ta vizitoj në shtëpinë e tij dhe një herë e kam vizituar i shoqëruar edhe nga fëmijët dhe gruan time, Aniten. Për respekt, edhe ai i solli fëmijët e tij, që të na bashkohen. Pasi fëmijët tanë takuan njëri-tjetrin dhe filluan të flasin e diskutojnë, ia bëra nikoqirit një pyetje. Thash, si mundet që për ty është normale që fëmijët tanë të luajnë së bashku dhe ta njohin njëri-tjetrin, kurse nuk është normale që pastaj këta fëmijë, fëmijët serbë të Kosovës, të shërbejnë në ushtrinë e Kosovës. Pse, ti dhe unë, nuk e kemi guximin t’i lejojmë fëmijët tanë të kenë të ardhme më të mirë sesa që kishim ne? Sepse, jo larg, vetëm dy dekada më parë, të gjithë ishim në anë të kundërta gjatë luftës. Kështu që e pyeta se a do të ishte i lumtur t’i linim fëmijët ta kenë fatin e njëjtë sikur ne dhe të ndodhemi sërish në dy anë të kundërta apo dëshiron të bëjmë gjithçka që është e mundur, ta marrim një vendim të vështirë, që t’i lëmë fëmijët tanë të jetojnë në paqe” tha Kryeministri Haradinaj, duke shtuar se të gjithë në Kosovë janë duke punuar shumë, çdo ditë, për paqe të vërtetë.

“Paqja është në zemrat e njerëzve, është në besimin e njerëzve, është në thelb. Në vendin tonë, në Kosovë, jam i bindur se nuk jemi vetëm të përkushtuar për paqe, por jemi të vetëdijshëm se sa e rëndësishme është të jetosh në paqe dhe pajtim. Për këtë arsye, i trajtoj, jo vetëm me respekt, por edhe me integritet, kolegët nga të gjitha komunitetet në shtetin tonë, kolegët serbë. Pra, për këtë arsye, mendoj se pyetjet e hapura nga e kaluara duhet të mbyllen, sepse këto përbëjnë rrezik për ne”, vazhdoi fjalën e tij Kryeministri Haradinaj.

Kryeministri Haradinaj përmendi faktin se të gjitha pyetjet e hapura në rajonin tonë, duke mos u finalizuar, duke mos u arritur një marrëveshje finale mes Kosovës dhe Serbinë, janë kërcënim për rajonin tonë, janë rrezik për fëmijët tanë.

Haradinaj shtoi se në Evropë janë humbur dy dekada dhe se duhet angazhuar të gjithë për të gjetur zgjidhje për të gjitha çështjet e hapura, në mënyrë që t’i bashkohemi familjes sonë në Bashkimin Evropian, aty ku edhe përkasim.

“Zoti na ka bekuar, veçanërisht kombin tim, shtetin tonë më të ri, me lidhjen e posaçme me ShBA-në. Kjo dashuri nuk shërben për t’i bërë xheloz tjerët. Kurdo që e them këtë, e them për shkak se vijë nga një shtet ku jeta jonë ishte e rrezikuar, në vitin ’99. Ishim afër zhdukjes dhe të moskthimit më asnjëherë si vend. NATO e udhëhequr nga ShBA kanë bërë ndryshimin, që të gjithë ne të mund të riktheheshim dhe të ndërtojmë jetën tonë së bashku”, tha Kryeministri Haradinaj duke e përmbyllur fjalën e tij me mesazhin që në rajon duhet ta duam njëri tjetrin, që të mos përsëriten tragjeditë nga e kaluara.

Takimi i Evropës Juglindore “Love Your Neighbor”, i organizuar nga Kuvendi i Shqipërisë ka për qëllim ndërtimin e urave të bashkëpunimit ndërmjet vendeve për të ardhmen e përbashkët. Përveç Kryeministrit të Haradinaj, pjesë e këtij takimi ishin edhe përfaqësues të lartë institucional nga Kosova, Shqipëria, vendet e rajonit, Evropa dhe bota./b.j/

PAK FJALE NE PERCJELLJEN E PROF. KOLEC TOPALLIT

May 25, 2018 by dgreca

Nga Simon MIRAKAJ/

Sot ju dha lamtumira e fundit profesor Kolec Topallit.Ndarja nga jeta mbas nje semundje te rende ishte humbje e madhe jo vetem per familjen e te afermit por edhe per ne miqte e familjes Topalli. Shkenca humbi shkencetarin, gjuhetarin.Koleci ishte personifikimi i intelektualit te ndershem e patriot ,edhe pse dallget e egra te diktatures e goditen, ai diti me mencuri e plot dinjitet me i ba balle .Te gjithe themi se Shkodra eshte djepi i kultures i mbare hapsires shqiptare,nje nder ata kollose qe gdhenden djepin e kesaj kulture ishte dhe Kolec Topalli.

Kolec, ti do mbetesh nje kujtim i bukur jo vetem per familjen e te afermit por per kedo qe ka pase fatin me te njofte. Qytetaria Shkodrane humbi qytetarin elegant e fisnik. Kolec ti u largove fizikisht nga kjo jete por perseri ti do shkelqesh me veprat qe ke lane pas.Lamtumire mik i dashtun.

Shuhet akademiku Kolec Topalli

May 24, 2018 by dgreca

Kolec Topalli, pasuria që la pas në studimet mbi historinë e gjuhës shqipe/

TIRANE, 24 maj /ATSH/ -Akademiku, gjuhëtari dhe studiuesi Kolec Topalli, me një kontribut të jashtëzakonshëm shkencor në fushën e studimeve mbi historinë e gjuhës shqipe, u nda nga jeta në moshën 80-vjeçare, duke lënë pas një trashëgimi të vyer në kulturën shqiptare.

Ai është autor i shumë veprave të rëndësishme studimore mbi gjuhën shqipe, monografi, përmbledhje studimesh dhe vepra kolektive. Ndër to përmendim vepra thelbësore si “Theksi në gjuhën shqipe” (1995); “Për historinë e hundorësisë së zanoreve në gjuhën shqipe” (1996); “Zhvillimi historik i diftongjeve të shqipes”(1998); “Shndërrime historike në sistemin zanor të gjuhës shqipe” (2000); “Fonetika historike e gjuhës shqipe” (2007); “Sonantet e gjuhës shqipe” (2001); “Mbylltoret e gjuhës shqipe” (2002); “Fërkimoret e afrikatet e gjuhës shqipe” (2003); “Dukuritë fonetike të sistemin bashtingëllor të gjuhës shqipe” (2004); “Bazat e fonetikës historike të gjuhës shqipe” (2005); Shoqëria “Bashkimi” (1899), Shoqëria “Agimi” (1901)” dhe “Shekulli i Komisisë Letrare Shqipe në Shkodër : (1916-1918) : 100 vjet të rrugëtimit të saj” të autorit Tomor Osmani; etj.

Kolec Topalli punën shkencore e ka nisur në fillim të viteve ’70, duke u përqendruar në fushën e historisë së gjuhës shqipe, si dhe ishte njohës shumë i mirë i frëngjishtes, anglishtes, gjermanishtes, italishtes. Ka dhënë leksione dhe ka mbajtur konferenca shkencore për historinë e gjuhës shqipe në Kosovë, Maqedoni e Mal të Zi, si edhe në disa universitete e qendra shkencore jashtë vendit (Kozencë, Romë, Lecce, Palermo, Bari, Napoli, Mynhen, San-Peterburg, Detroit, Bukuresht, Zagreb, Glaskow, Krakov, Riga etj.).

Ka botuar artikuj shkencorë në disa revista të huaja (Gjermani, Itali, Rumani, Bullgari, Rusi, Kroaci etj.); ka referuar në shumë simpoziume e seminare ndërkombëtare dhe është anëtar i redaksive të disa revistave. Për 15 vjet radhazi (1994-2009) ka dhënë leksionet e Fonetikës historike në Fakultetin e Filologjisë të Universitetit të Tiranës.

Për kontributin e tij në fushën e arsimit, në vitin 1993 është nderuar me titullin e lartë “Mësues i Popullit” dhe për meritat në fushën e shkencës, në vitin 1994 ka marrë titullin shkencor “Drejtues kërkimesh” (“Profesor”). Është zgjedhur anëtar i Akademisë së Shkencave në korrik të vitit 2008; rektor i shkollës së lartë “Gjon Buzuku” Shkodër në vitin 2010; anëtar i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës në vitin 2012. Vepra “Fonetika historike e gjuhës shqipe” është nderuar me çmimet “Ekselenca Shqiptare 2007” dhe “Çmimi i Albanologjisë 2008”. Më 2011 ka botuar veprën “Gramatikë historike e gjuhës shqipe” dhe është shpallur fitues i çmimit të Akademisë KULT 2012 për librin studimor më të mirë të vitit.

Biblioteka Kombëtare e Shqipërisë, si një homazh kushtuar akademikut dhe gjuhëtarit Kolec Topalli, çeli një ekspozitë përkujtimore me veprat dhe studimet e tij, si një vëmendje e veçantë kushtuar kontributit dhe personalitetit të tij të jashtëzakonshëm shkencor. /e.malaj/ /a.g/

Spaçi ose pengu i pa zbardhur

May 22, 2018 by dgreca

Nga Ilir Levonja/

Nga një podium i vogël, brenda ambjenteve të burgut të Spaçit, ambasadorja e Europës u tha shqiptarëve se ka një plan projekt financimi nga komuniteti për gjetjen dhe identifikimin e eshtrave të të burgosurve të regjimit të kaluar. Kjo përkonte me 45 vjetorin e të ashtuquajturës revolta e disidencës, e ndodhur në kampin e riedukimit a burgun famëkeq në Spaç të Mirditës, pikërisht midis datave 21 e 23 maj 1973. Eshtë një nga ato institucione ku tregohet fytyra e vërtetë a brutaliteti i luftës së klasave, faqja e zezë e së shkuarës sonë jo të largët, në ato vitet e ndërtimit të socializmit. Institucioni që u krijua nga ata që ndjenjave perverse u veshën parullat në emër të popullit, për popullin, t’ia lërojmë nënën popullit. Ky ishte soji më i pa arsimuar, soji i gjirizeve, shkurt rënia jonë kombëtare, soji klasor pasojat e të cilit po i vuajmë edhe sot. Megjithatë është tmerrësisht e trishtueshme që, edhe pas kaq vitesh demokraci, akoma ka të pushkatur që nuk u janë gjendur dhe identifikuar eshtrat.

Dhe kjo ka arsyet e veta.

E para ne nuk e njohim faljen si institucion. Nuk bëm kurrë një pajtim kombëtar. Dhe shpesh e më shpesh suportojmë me pushtet ata që na kënaqin nepset tona.

E dyta nuk u ndamë nga komunizmi as me distancim moral dhe as me ligj. Sajuam ca platforma të zbehta ligjore mbi pastrimin e figurës, dosjet, ca platforma gjoja dëmshpërblimesh, etj…, por që gjithsesi nuk kishin asgjë të përbashkët me thelbin, ndarjen a distancimin nga e shkuara e turpshme.

E treta…, komunistëve u dhamë pushtet, i bëm lidera. I kemi akoma aty. Kurse bijtë i nderojmë e i votojmë. Madje edhe platformën e fjalës së lirë, duke dëgjuar devizën disa vjeçare se vrasjet, persekutimet etj…, i bënë në emër të ligjit. Jo diktaturës. Kjo është dhe fyerja më e madhe, karshi së sotshmes, dhimokracisë sonë. Dhe plotësisht e shpjegueshme kur në të njëjtën kohë që përkujtohej kjo revoltë në ato ambjente mjerane, kryeministri i vendit grindej me një minoritar nga Dropulli në emër të fushatës së llogaridhënies. Një bajatizëm i radhës i bijve ,etërit e të të cilëve e quanin gju më gju me popullin. Askush tjetër nuk kishte arsye më të qartë se qeveriu dhe qeveria ta linin vetëm atë tubim, ku të rrahurat me shufra hekuri, shfarosja dhe shpërbërja ishin mjete normale të komunikimit. Ndërkohë edhe një mesazh i qartë e që na i jep pa gajle, neve, verbanëve me sy të bukur. Por ne jemi verbanë, verbanë dhe të shurdhët.

Ka edhe dhjetra arsye antinjerëzore, të tjera. Ndaj në ato ambjente britmash të fikura, karshi fjalimeve sa për të larë gojën, rëndon akoma një fakt. Të pushkatuarit e humbur. Pengu i pa zbardhur që na mban akoma pezull mbi një luftë të ashpër klanesh.

Samiti i metaforave të bukura dhe vizionit të munguar

May 20, 2018 by dgreca

Nga Akri Çipa/Mesjava që shkoi premtonte të shënonte ndoshta zhvillimin më të rëndësishëm të viteve të fundit për sa i përket ecurisë së rajonit të Ballkanit drejt Bashkimit Europian. Samiti i BE-së me vendet e Ballkanit perëndimor kishte pritshmëri të mëdha dhe shpresë se mund të gjeneronte një frymë dhe energji të re në lidhje me integrimin. Për fat të keq, rezultati ishte një pesimizëm i shtuar për banorët e rajonit dhe një një event i cili rezultoi të ishte një ushtrim skolastik dhe asgjë më shumë.

Bullgaria, e cila teksa ka presidencën e Këshillit të Bashkimit Europian e organizoi këtë samit për t’i dhënë një impuls pozitiv rrugëtimit të vendeve të gadishullit, meriton të përshëndetet për përpjekjen e sinqertë. Samiti i Sofjes erdhi pesëmbëdhjetë vite pas samitit të fundit zyrtar ndërmjet BE-së dhe vendeve në fjalë (atëherë u mbajt në Selanik dhe përfshinte edhe Kroacinë si vend që akoma nuk ishte bashkuar me bllokun). Megjithatë, përtej dëshirës së mirë të Bullgarisë, hezitimi proverbial i Bashkimit Europian dhe paaftësia e lidershipit aktual për të ravijëzuar një vizion dhe strategji afatgjatë jo vetëm për rajonin, por për vetë të ardhmen e projektit europian, shuajtën çdo lloj entuziazmi.

Presidenti francez Emmanuel Macron ka meritën e përdorimit të metaforës më kreative të samitit. Ai u shpreh “në favor të ankorimit të Ballkanit në Europë dhe lëvizjes drejt Europës”. Për shkak se burokratët e Brukselit kanë tendencën të flasin për “perspektivën europiane” dhe jo për “perspektivën e BE-së”, është e pashmangshme lindja e figuracioneve të tilla butaforike si stilema e presidentit Macron. Teksa flitet për “perspektivën europiane” krijohet një imazh i gabuar me përkatësinë identitare të rajonit. Gjithsesi, ndërkohë që mëkati i këtij imazhi prek disa gjenerata liderësh të BE-së, metafora e presidentit Macron mbart në vetvete një nënkuptim edhe më negativ. Nëpërmjet “ankorimit”, presidenti francez nënkuptoi qënësinë e vendeve të rajonit si një shtojcë periferike për bllokun europian. Frenimi i shpresave qoftë edhe të përmbajtura për zgjerimin e unionit dhe integrimit të vendeve aspiruese ishte rrjedhimi logjik i diskursit të tij.

Për t’u theksuar janë edhe fjalët e kancelares Merkel, e cila u shpreh se viti 2025, të cilin Komisioni Europian e ka paraqitur si një datë të mundshme integrimi për Malin e Zi, Serbinë ose dhe vendet e tjera nëse përshpejtojnë reformat, është një “datë jo realiste”. Nga samiti në Sofje pritej të paktën të vazhdonte të ushqente shpresën e integrimit në një periudhë afatmesme – deri më sot refreni i cili, pavarësisht se gradualisht, ka sjellë zhvillime pozitive në ndërmarrjen e reformave të nevojshme në vendet e Ballkanit, sikurse dhe ka ndikuar në përmirësimin e marrëdhënieve të vendeve të rajonit me njëri-tjetrin. Lidershipi i Europës së bashkuar i dha fund kësaj politike duke u treguar kategorik përsa i përket zgjerimit. Në këtë mënyrë, e vulosi samitin e Sofjes si mbytësen e impulsëve të integrimit, përkundër pritshmërisë dhe objektivit të eventit.

Nuk duhet pritur që Bashkimi Europian të ofrojë integrim të menjëhershëm dhe pa kushte për gjashtë vendet e Ballkanit. Që vendet e rajonit kanë ende probleme me mungesën e transparencës, korrupsionin e thellë dhe strukturat e brishta të shtetit të së drejtës, kjo është e pamohueshme. Pritet ama që Bashkimi Europian të ravijëzojë një rrugë integrimi. Vetëm mbajtja ndezur e shpresës së integrimit dhe vizioni politik i BE-së për të treguar rrugën e konsolidimit të demokracisë dhe të rritjes së llogaridhënies së elitave politike mund të përshpejtojë rrugën e reformave të domosdoshme në vendet e Ballkanit perëndimor. Duke u shprehur skeptikë për procesin e integrimit, liderët e BE-së luajnë rolin e elitave të korruptuara të Ballkanit. Fjalë si ato të presidentit Macron dhe të kancelares Merkel vetëm u japin justifikime të lira politikëbërësve ballkanas. Duke iu referuar qëndrimeve të BE-së në Sofje, ata tashmë kanë legjitimitetin e pretendimit se vonesa frustruese e bashkimit të këtyre vendeve me unionin është rrjedhim i drejpërdrejtë i strategjisë (ose mungesës së saj) së vendeve anëtare për të mbyllur çdo portë zgjerimi në periudhën afatmesme. Në këtë mënyrë, BE-ja u jep politikanëve ballkanas mundësinë të shkarkojnë përgjegjësinë dhe të argumentojnë se reformat e ngadalta (ose të munguara), korrupsioni i pakontrolluar dhe mungesa e llogaridhënies janë të papërfillshme në procesin e integrimit, pasi rezultati është vendosur nga vendet anëtare të BE-së pavarësisht nga zhvillimet e vendeve të rajonit në vetvete.

Ballkani mbetet një rajon strategjikisht i rëndësishëm për të gjithë kontinentin. Çështja është që nëse Bashkimi Europian do lërë një boshllëk në gadishull, ai boshllëk do të mbushet shpejt nga aktorë që nuk ndajnë të njëjtat vlera me unionin dhe që do të sjellin rrjedhimisht edhe degjenerimin e demokracisë së brishtë të rajonit. Nuk është e vështirë të përfytyrosh një Turqi ose një Rusi që zgjerojnë rrezet e tyre të veprimit. Për të mos përmendur pastaj Kinën ose vendet e Gjirit Persik që kanë hedhur spiranca ekonomike në disa vende të rajonit. Padyshim që gjurma ekonomike e BE-së është shumë herë më e lartë se të gjithë këtyre vendeve. Por, investimi ekonomik nuk është gjithçka. Nëse, sikurse samiti i Sofjes dëshmoi, vendet e BE-së do tregojnë dritëshkurtësi strategjike ndaj rajonit duke i mbyllur portën, rreziku është që modele dhe influenca malinje të zënë rrënjë dhe të ndryshojnë busullën e vendeve ballkanike. Dhe pushtetarët e papërgjegjshëm do vazhdojnë të mbretërojnë në kurriz të popullsive respektive. Metaforat e Sofjes mund të tingëllojnë bukur në deklarata skolastike dhe në tituj mediatikë, por janë pa brendi dhe, më keq akoma, regresive për rajonin.

Ndoshta e vetmja gjë pozitive që u arrit në takimin në Sofje është premtimi për një samit tjetër të Bashkimit Europian me vendet e Ballkanit Perëndimor. Në deklaratën e përbashkët u përfshi propozimi i Kroacisë për të zhvilluar samitin e rradhës në gjysmën e parë të vitit 2020, në periudhën kur Kroacia do të ketë presidencën e Këshillit të Bashkimit Europian. Krejt ndryshe nga vendet e shkëputura të Europës qëndrore dhe veriore, Kroacia dhe Bullgaria e kuptojnë rëndësinë e integrimit të të gjithë rajonit në projektin e përbashkët europian. Në mos gjë tjetër, të paktën takimi në Sofje na siguroi që deri në samitin e rradhës nuk do kalojnë pesëmbëdhjetë vite të tjera harrese. Por, është ë domosdoshme që natyra dhe mesazhi i samitit të ardhshëm të jenë krejt të ndryshme nga spektakli pa substancë që u pa në Sofje.