arben llalla – Dielli

Rruga e mundimshme për zgjidhjen paqësore të Çështjes Çame

July 15, 2022 by s p

Nga Arben Llalla/

Por, sa janë vetë çamët të bashkuar, të gatshëm për të realizuar ëndrën e tyre? A do e mundin unin, të kalojnë vetveten e tyre për të zgjedhur udhëheqësin ose Moisiun që zëri i tyre të dëgjohet i bashkuar për të realizuar qëllimet e tyre?

Marshi i rrugës për të bërë sensibilizimin e Çështjes Çame nisi i mundimshëm, me sakrifica në fillim të viteve 1990. Kjo rrugë filloi me krijimin e Shoqërisë politike-atdhetare “Çamëria”, e cila u themelua nga dëshira e madhe e shqiptarëve me rrënjë nga Çamëria me qëllimin e mirë për realizimin e ëndrrës për mrekullinë e rikthimit përgjithnjë në tokat dhe shtëpitë e tyre. Ka rreth 75 vite që shqiptarët me origjinë nga Çamëria synojnë rikthimin e premtuar dikur nga organizatat ndërkombëtare, Shqipëria dhe Greqia. Pra, shqiptarët nga Çamëria, kur u përzunë me dhunë nga EDES e udhëhequr nga Napoleon Zerva u quajtën refugjatë, të cilët do të rikthehen shumë shpejt në shtëpitë e tyre. Gjaku, vuajtjet, përpjekjet e parreshtura të çamëve për rikthim është rasti më unikal i një populli të Ballkanit, ndoshta edhe më gjerë. Rikthimi i premtuar çamëve ju duket sa afër dhe larg. Ata e ndjejnë erën e tokës së tyre, zgjaten për ta prekur, por nuk e prekin dot. Tentojnë ta shkelin, të vizitojë shtëpitë, varret, por nuk i lejojnë, sot, në kohërat moderne, në vitet ku i gjithë njerëzimi thërret e punon për një botë pa kufij, për botën e lirë.

Por, sa janë vetë çamët të bashkuar, të gatshëm për të realizuar ëndrën e tyre? A do e mundin unin, të kalojnë vetveten e tyre për të zgjedhur udhëheqësin ose Moisiun që zëri i tyre të dëgjohet i bashkuar për të realizuar qëllimet e tyre?

Shoqata “Çamëria”, e cila ishte i vetmi zë serioz i Çështjes Çame në vitet 1990, njohu dy suksese të mëdha, atë që Kuvendi i Shqipërisë më 1994 shpalli 27 Qershorin si ditën e genocidit grek kundër popullsisë shqiptare nga Çamëria dhe më 8 Prill 2004 votimi i Rezolutës së Çështjes Çame, e cila ishte Rezolutë pozitive, por e cunguar në kuptimin e plotë të saj. Më tej, u themelua Instituti i Studimeve të Çamërisë, cili arriti të organizonte dy simpoziume ndërkombëtare rreth Çështjes Çame. Por, që e heshti misionin, për të cilën u themelua pas vitit 2010.

Kështu, lindi nevoja që të krijohej një grupacion politik, parti e cila si pikë kryesore do kishte zgjidhjen paqësore të çështjes në fjalë, pra sensibilizimi i Çështjes Çame. Në vitin 2011 u bë bashkimi i dy grupacioneve politike në partinë PDIU, duke shtuar fjalën kuptimplotë “uniteti”. Kjo forcë politike sapo filloi punën u përballë me tekat kundër, të cilat nuk mund ta mundnin unin, të kalonin vetveten dhe krijuan një çarje të pasuksesshme. PDIU në drejtimin e Shpëtim Idrizit arriti të rritej me shpejtësi, emgjithëse si parti asnjëherë nuk ishte në qeveri me poste ministrash. Shpëtim Idirizi arriti që Çështjen Çame ta fusë në diskutimet e Komisionit Europian duke biseduar personalisht me shumë personalitete të njohura të politikës ndërkombëtare. Nga këto biseda u bë e mundur që Komisioneri për Zgjerimin, Johannes Hahn të deklaroi si çështje të diskutueshme mes Shqipërisë dhe Greqisë edhe Çështjen Çame. Më tej, ishte eurodeputeti gjerman Knut Fleckenstein që bëri me dije se Çështja Çame duhet të diskutohet mes dy qeverive. Këto kanë qenë ndoshta aksionet e vetme të mirëfillëta politike pas viteve 1990 që Çështjin Çame e bëri kaq të pranishme në arenën e politikës së Europës. Në këtë kohë shqiptarët me origjinë nga Çamëria që duhej të mbështesnin edhe më fort PDIU-në, e cila mbron fuqishëm çështjen e tyre, u treguan të ngurtë, egoistë duke u kthyer në hyzmeqarë të partive të tjera politike, të cilëve nuk u ka shumë ënda Çështjen Çame. Por, përkundrazi këto parti i shohin shqiptarët nga Çamëria si njerëz të huaj, të cilët në hierarkinë e posteve shtetërore të Shqipërisë nuk duhet të jenë, sepse na zemërohet fqinji, i cili disa herë ka kryer masakra mbi popullsinë shqiptare dhe herë pas here politikanët e tij deklarojnë se kanë pretendime territoriale ndaj Shqipërisë.

Duke u bashkuar të gjithë bashkë rreth Shoqatës “Çamëria” dhe PDIU-së, ne u tregojmë të tjerëve se jemi të vendosur që Çështja Çame nuk do të harrohet, nuk do të lejojmë të sakrifikohet për kërcënimet e Greqisë. Çamët, por edhe ne shqiptarët nga krahinat e tjera duhet t’u tregojnë politikanëve dritëshkurtër se jemi gati të paguajmë me çdo çmim zgjidhjen paqësore të Çështjes Çame dhe të çështjeve të tjera mbetur pezull me Greqinë. Rrugën e zgjidhjes së këtyre çështjeve me fqinjin tonë jugor i kërkojmë në bazë të rregullave, normave dhe ligjeve demokratike ndërkombëtare. Greqia dhe BE do të jenë më të qeta dhe demokratike nëse çështjet pezull me Shqipërinë zgjidhen drejtë.

Politikanët e huaj vazhdojnë të jenë spektik për Çështjen Çame, ata e shohin si një çështje të drejtash njerëzore, kur në të vërtetë bëhet fjalë për diçka më të thellë, për genocid, për padrejtësinë që i është bërë një populli, i cili jetonte në trojet e veta mijëra vjeçare dhe gëzonte statutin pakicë kombëtare në bazë të Marrëveshjes së Lozanës më 1923-1924.

Shqiptarët me origjinë nga Çamëria duhet të mësojnë nga zhgënjimi i partive të tjera, nga indiferentizmi i tyre për këtë çështje kombëtare, duhet t’i besojnë partisë që lindi nga kjo kauzë, PDIU-së. E pra, zgjidhja e Çështjes Çame kalon nëpërmjet një kalvari vuajtjesh të mundimshme, ku shumëkush mund të humbë karrierën politike, por jo vetëm kaq. Pa këto sakrifica Çështja Çame nuk mund të kuptohet kurrë. Është koha që të gjithë të rrezikojmë, nëse duam të jemi pjesë të sakrificës për Çështjen Çame, pa marrë parasysh shtigjet me rreziqe të mëdha. Njeriu nuk ngopet asnjëherë me jetë e pasuri, por në fund këto nuk vlejnë asgjë, nëse s’ke bërë diçka për kombin tënd, në rastin në fjalë për Çështjen Çame. Të gjithë një ditë i japim llogari vetëm historisë, e cila nuk korruptohet, ajo mban shënime…

Arben Llalla: Pronat çame do të rikthehen, Shqipëria t’i kërkojë sqarime NATO-s për Ligjin e Luftës me Greqinë

April 14, 2022 by s p

Intervistoi: Eneida Jaçaj

“Pas vitit 1975 e deri më sot, shtetit shqiptar kontrrollohet nga njerëz që i shërbejnë Greqisë”.

Fuqitë e mëdha dhe shtetet fqinje e kanë parë Shqipërinë një shtet të dobët dhe të varfër ekonomikisht, për ta shfrytëzuar për qëllimet e tyre të luftës dhe zgjerimin territorial. Sa i takon çështjes më të ndjeshme në Jug të vendit, me vendimet e Konferencës së Ambasadorëve të Londrës në vitin 1913, pjesa më e madhe e Çamërisë iu dha Greqisë; brenda kufijve të shtetit shqiptar mbetën disa fshatra me popullsi muslimane dhe ortodokse. Interesi i Greqisë ishte të aneksonte gjithë Çamërinë, dhe kjo bëri që të kryej masakra më e egër ndaj shqiptarëve, më 27 qershor 1944, nga ushtarët grekë në zonën e Paramithise, ku forcat e Ligës Republikane Greke (EDES) të gjeneralit Zervas hynë në qytet dhe vranë rreth 600 shqiptarë, burra, gra dhe femijë. Forcat më të errëta të nacionalizmit grek bënë spastrimin etnik të Çamërisë, ku këtu ka luajtur rol edhe kisha greke bizantine. Historiani i njohur, Arben Llalla, në një intervistë ekskluzive për Gazetën “Dielli”, New York, flet për pronat dhe pasuritë çame, si dhe Ligjin e Luftës me Greqinë. Llalla shprehet se Greqia e përdor ligjin si hanxhar ndaj fqinjësisë shqiptaro-greke, ndërsa thekson se pala shqiptare duhet t’i kërkojë sqarime NATO-s, pasi nuk ka kuptim që një vend anëtar i NATO-s t’i shpallë luftë një vendi tjetër po anëtar. Ai thotë se, që pas vitit 1975 e deri më sot, çdo qelizë e shtetit shqiptar kontrrollohet nga njerëzit që i shërbejnë Greqisë, pra antishqiptar, megjithatë beson se pronat çame një ditë do të rikthehen te i zoti.-Genocidi grek ndaj popullsisë çame arriti kulmin me masakrën e 27 qershorit 1944, ku forcat e Napolon Zervës vranë dhe torturuan qindra burra, gra dhe fëmijë. Forcat më të errëta të nacionalizmit grek bënë spastrimin etnik të Çamërisë, ku këtu ka luajtur rol edhe kisha greke bizantine. Kanë kaluar 78 vite nga një nga masakrat më të egra mbi njerëzimin. Unë doja t’ju pyesja për Ligjin e Luftës me Greqinë. Politika zyrtare greke është shprehur se ligji është rrëzuar që në vitin 1987. A ekziston ende një ligj lufte mes dy vendeve? Nëse Greqia e mban të fshehtë, çfarë e pengon të heqë Ligjin e Luftës me Greqinë?Greqia zyrtarisht është në gjendje Lufte me Shqipërinë, sepse që kur ajo i shpalli luftë Shqipërisë në 9 nëntor 1940 (fletorja zyrtare e mbretërisë së Greqisë 10.11.1940) sekuestroi dhe konservoi të gjitha pronat e shqiptarëve me shtetësi shqiptare dhe shtetësi greke. Ligji i Luftës, i shpallur njëanshëm nga Greqia me Shqipërinë, u rishpall edhe në vitin 1966. Janë bërë tentativa herë pas herë nga të dy vendet për heqjen e këtij ligji, por Kuvendi i Greqisë që nga vitet 1980 e në vazhdim ka votuar që Ligji i Luftës të ekzistojë.Qeveria greke me Kryeministër Andrea Papandreu dhe Ministër i Jashtëm, Karolos Papulias, në vitin 1987, qeveria e tyre majtiste e hoqi Ligjin, por shumica e deputetëve që i përkisnin partisë se tyre në Kuvendin e Greqisë e rrëzoi duke mashtruar Ramiz Alinë dhe Shqipërinë moniste. Pra mund të themi se rreth 27 herë qeveritë greke e kanë hequr Ligjin e Luftës dhe po kaq Kuvendi i Greqisë e ka rivotuar. Është një lojë e fëlliqur e politikës greke.Unë nuk besoj se Greqia do ta heqë Ligjin e Luftës, ky Ligj qëndron si hanxhar mbi kryet e fqinjësisë greko-shqiptare edhe pse ne jemi anëtarë të NATO-s, ky Ligj ekziston i njëanshëm. Ligji i Luftës hiqet brenda 24 orëve nëse Shqipëria i kërkon sqarime komandos së NATO-s se si është e mundur të jemi në një ushtri dhe një vend anëtar i NATO-s i ka shpallur luftë një vendi tjetër anëtar i NATO-s.-Ligji i Luftës e ka zanafillën, më 28 tetor 1940, kur Italia i shpalli luftë Greqisë, dhe, menjëherë pas fillimit të luftës, në Greqi u shpall gjendja e luftës me Italinë dhe Shqipërinë. Pse Greqia vendosi Ligjin e Luftës me Shqipërinë, kur kjo e fundit nuk e sulmoi? Konti Ciano, në Tetor 1940 përgatiti një ultimatum që do t’i paraqitej Ministrit të Jashtëm të Greqisë z.Metaksa. Ultimatumi i ngjante atij që kishte përgatitur dhe ia kishte paraqitur mbretit Zogu i I, të Shqipërisë, ku përmblidhej “ose pushtimi, ose Lufta”. Në këtë ultimatum, Greqisë i kërkohej të pranonte menjëherë pushtimin italian të disa bazave strategjike. Ambasadori italian në Greqi z.Grazzi, që ia paraqiti ultimatumin në orët e vona të mesnatës z.Metaksa, nuk qe në gjendje t’i përgjigjej pyetjes së Metaksasë, se për ç’baza strategjike bëhej fjalë. I nervozuar nga kjo heshtje, Metaksai iu përgjigj me një “Oqi” “Jo “ ultimatumit. Më 28 tetor 1940 –tetë divizione të përbërë nga 140000 ushtarë – nën një shi të furishëm, italianët filluan sulmin në një front prej 200 km. Duke u nisur nga ky fakt, mbreti i Greqisë, Konstandin, nxjerr Dekretin Mbretëror nr. 2636 i vitit 1940, sipas të cilit shpallte “ Shqipërinë shtet armik dhe pasuritë e shqiptarëve, pasuri armike”. Njëkohësisht, të gjitha pasuritë e shqiptarëve i vendosi në “sekuestro konservative”. Në deklaratën e saj zyrtare të sulmit nga Italia, Greqia rendiste si aleate të Italisë në këtë agresion edhe Shqipërinë. Sipas kësaj logjike, Shqipëria shfaqej “de jure” si pjesëtare e këtij agresioni. Për këtë dekret u morën për bazë, ekzistenca e qeverisë kuislinge shqiptare, dhe se në këtë luftë Italia kishte organizuar dy batalione mercenarësh shqiptarë, të rreshtuar bri armatave italiane, por të cilat dezertuan nga fronti përpara se të fillonte lufta. Duke u bazuar në këto fakte absurde, Greqia monarkiste e konsideroi Shqipërinë “ shtet armik” dhe shpalli ndaj saj “ gjendjen e luftës”. Por këto “ fakte” absurde bien vetiu sepse;1- Shqipëria në atë kohë nuk ishte një vend i lirë dhe sovran ku të ushtronte në mënyrë të pavarur vullnetin e saj politik.2- Shqipëria nuk gëzonte zotësinë juridike dhe aftësitë politike për të deklaruar lëvizjet e saj të pavarura në hartën politike të Evropës.3- Shqipëria nuk gëzonte me të vërtetë autoritetin e vërtetë dhe të plotë vetëveprues si një subjekt aktiv i së Drejtësë Ndërkombëtare.Ironike është fakti se Greqia e ka hequr Ligjin e Luftës me Italinë, ndërsa e mban me Shqipërinë që në vitin 1940, që ishte e pushtuar nga Italia fashiste.-Çfarë qëndrimi duhet të ndjekë politika e jashtme shqiptare sa i takon çështjes çame në pergjjithesi, tokave çame, varrezave çame? Sa serioze dhe e gatshme është treguar pala shqiptare lidhur me çështjet më të ndjeshme me Greqinë?Pas vitit 1975 e deri më sot, çdo qelizë e shtetit shqiptar kontrrollohet nga njerëzit që i shërbejnë Greqisë, pra antishqiptar. Fjala është nga kryetari i shtetit, kryeministra, ministra, deputet, drejtues fetar, etj. Kjo është e dhimbshme por e vërtetë, sepse, përndryshe nuk ka se si të shpjegohet që për çështjen çame Tirana zyrtare nuk flet fare, përveç zërave individualë të pavarur. Shikoni se si partinë PDIU, që ka në program çështjen çame, si e sulmojnë PS e PD të koordinuar. Në vitin 2017, Edi Rama vodhi mandantin e deputetit të Shpëtim Idrizit dhe përçau PDIU, kjo ishte porosia e Athinës, por nuk ia arritën qëllimit dashakeqës, sepse çështja çame ekziston ashtu siç ekziston dhe partia e këtij zëri është PDIU.Mos doni emra? Ato emra janë midis nesh, miq, shok të njohurit tanë.A e dini ju se sa ministra e deputetë me kombësi shqiptare kanë mohuar se janë shqiptarë vetëm e vetëm për të përfituar privilegje familjare? Dosja është e rëndë me të vërteta të politikës shqiptare si vasale e Greqisë. Politika shqiptare lejoi që ushtria e vdekur e Greqisë e vitit 1940-41 të ndërtojë rreth 8.000 vare bosh. Kujt ideologjie i shërbejnë këto varre bosh? Greqia në librat e saj shkollor edukon brezat se ato 8 mijë varre janë ushtarët grekë që u vranë për motrën e vogël Vorio Epiri, për ta çliruar nga shqiptarët. E kuptoni çfarë bëhet e çfarë mësojnë grekët në librat e tyre?Për çështjen çame jo vetëm grekët dridhen e kanë frikë, por kanë filluar dhe politikanët e Tiranës të tremben se mos kjo çështje fillon të hyjë në rrjedhjen e zgjidhjes ndërkombëtare. Për fatin e keq unë disa drejtues të Shqipërisë i shikojë në një linjë me Athinën për zgjidhjen e çështjes çame dhe më gjerë në Greqi që lidhet me pakicën kombëtare shqiptare, pronat dhe të drejtat e emigrantëve ekonomikë shqiptar.-Greqia vazhdon të shkelë sot “Konventën mbi Mosparashkrimin e Krimeve të Luftës dhe Krimeve Kundër Njerëzimit”, hyrë në fuqi më 11 nëntor 1970, që konfirmon parimet e së Drejtës Ndërkombëtare, të njohura nga Statuti i Gjykatës Ushtarake Ndërkombëtare të Nurembergut. Çfarë vlerësimi keni? Greqia duke qenë një shtet i themeluar nën kujdesin e Rusisë, Britanisë, Francës e Gjermanisë gëzon privilegje duke u anëtarësuar në BE pa plotësuar asnjë kusht, duke gënjyer për ekonominë e saj prej vitesh. Kështu, kjo Greqi nuk njeh asnjë Konventë. Greqia kishte fat pas vitit 1944 që Britania dhe SHBA nuk e lanë nën kthetrat e Rusisë komuniste. 50 vite, Shqipëria komuniste shkoi pas, ndërsa Greqia duke qenë bazë e fortë e Britanisë dhe SHBA për 50 vite përfitoi privilegje në arenën ndërkombëtare. Por unë jam optimist, besoj se një ditë prona do shkojë tek i Zoti, e çdo gjë do zgjidhet me punë dhe diplomaci. Në Greqi, të gjithë bashkëpunëtorët e nazistëve gjermanë nuk u dënuan, por u bënë presidentë, kryeministra, ministra dhe deputetë, duke filluar nga Rallis, Zervas, Micotaqi, Karamalis, Meimaraqis, etj. Pa folur që pjesëmarrësit udhëheqës në gjenocidin në Çamëri u bënë kryepeshkopë e peshkopë. Këto akuza të mia bazohen në fakte shkencore të pamohueshme ende nga grekët.-Besoni se do të vijë dita që Greqia të kërkojë falje publike për 2900 viktimat, për 40.000 vetat e dëbuar me dhunë, për 68 fshatrat e qytetet e grabitura e të djegura, për grabitjen dhe shfrytëzimin e pasurive të tyre? Greqia është një shtet me racizëm të theksuar që nuk njeh asnjë pakicë kombëtare; shumica e besimit ortodoks ushtron dhunë dhe presion ndaj grekëve që kanë besim jo ortodoksë si ndaj myslimanëve, hebrenjëve, katolikëve, jehovah, etj. Prandaj, unë ende besoj se Greqia nuk e ka guximin të mundë vetveten raciste e të kërkojë falje ndaj shqiptarëve nga Çamëria për gjenocidin dhe përzënia me dhunë nga trojet e tyre. Ne po flasim sot vetëm për gjenocidin në Çamëri të ndodhur më 1944-1945, por nuk po flasim për gjenocidin dhe përzënien me dhunë që në vitin 1913, 1918, 1924, 1936. Pra që pas vitit 1912, Greqia sistematikisht ka përzënë shqiptarët nga Çamëria, nga Greqia e Veriut, etj. Greqia mohon njohjen e pakicës kombëtare shqiptare dalë nga Marrëveshja e Lozanës 1923-1924. Vetëm në Greqinë e Veriut, nga studimet e mia në vitin 1913, ka patur rreth 100 fshatra që flitej gjuha shqipe, ndërsa sot kemi rreth 40 fshatra që ende flitet shqip. Fjalën e kam për Kosturin, Follorinën, Edesën, Selanikun e deri në Evros në kufirin greko-turk të Trakës. -Së fundmi doja të ndalesha te identiteit i shqiptarëve dhe grekëve. Cila është prejardhja e tyre, gjuha, çfarë kanë të përbashkët, dhe kur nisi të ekzistojë kombi grek?Ne shqiptarët bëjmë gabim kur themi se me grekët jemi vëllezër, as kushërinj, por jemi fqinjë. Greqia e pas vitit 1827 e deri më sot banohet nga shqiptarët me emrin arvanitas, sllavë (ku hyjnë serbët, sllavë të Azisë së Vogël, bullgarët dhe maqedonasit), vllah, pomak, hebrenj, etj., të cilët pranuan emrin polik grekë. E thënë drejtë në Greqi ka rreth 4 milionë shtetas grekë me rrënjë shqiptare. Gjuhën shqipe mund ta flasin rreth 1.5 milionë grekë. E kam fjalën për gjuhë dialekte, arkaike. Grekët morën këngët tona dhe i përshtatën në gjuhën greke, morën fustanellën tonë dhe e bënë veshje kombëtare, etj. Të përbashkët shqiptarët, grekët dhe popujt e tjerë të Ballkanit kanë kulturën, zakonet, gatimet, muzikën që vjen e trashëguar që nga periudha e Perandorisë Osmane. Të flasim se grekët e sotëm janë ata grekët e lashtë është një mashtrim klasik sepse është vërtetuar shkencërisht se grekët e sotëm s’kanë asnjë lidhje me grekët e lashtë. Dhe gjuha e sotme greke, nuk është ajo gjuha e lashtë greke.

RISHKRIMI I HISTORISË KOMBËTARE

June 7, 2021 by dgreca

ATA QË PO E RISHKRUAJNË HISTORINË KOMBËTARE JANË SHËRBYES TË POLITIKËS KOMUNISTE-STALINISTE-ENVERISTE

-Historiani Arben Llalla flet për Diellin e Vatrës në New York./

Historiani Arben Llalla është shprehur kundër rishikimit apo rishkrimit të historisë sonë kombëtare duke e quajtur një projekt që i shërben të kaluarës komuniste të Shqipërisë. Njerëzit që kanë mare përsipër kundrejt një pagese të majme, sipas Llallës janë po ata që i kanë shërbyer diktaturës komuniste, historianë komunist-politikanë. Sipas Historianit Llalla qeveritë shqiptare janë të nënshtruara përballë Greqisë. Jeta politike, shoqërore, mediatike, fetare dhe ekonomike kontrollohet nga Athina. Historiani Arben Llalla akuzon edhe përçarësit e Vatrës, degën e jashtëligjshme dhe të përjashtuar nga Vatra, atë të Uashingtonit e cila i ka vjedhur librin dhe lexuar kumtesën e tij edhe pse ai ishte tërhequr nga një aktivitet jo produktiv mbi Arvanitasit. Me historianin Arben Llalla bisedoi gazetari i Diellit Sokol Paja

Akademia e Shkencave të Shqipërisë akordoi një projekt 300 milionësh për rishkrimin e historisë kombëtare, si e gjykoni këtë nismë?

Nëse vëreni me kujdes janë po ata historian shtetëror, që nuk thonë historinë e vërtetë por e përziejnë një shumicë gënjeshtre me një pakicë të vërtetë dhe ua ofrojnë lexuesve si histori e vërtetë. Dua të them se ata që po përgatisin rishikim apo rishkrim të historisë sonë janë veç shërbyes të politikës komuniste-staliniste-enveriste. Besoj se historiografia që po rishkruhet nuk do zbulojë mitet e historiografisë komuniste, por do na krijojë mite të reja. Njerëzit që kanë marrë përsipër kundrejt një pagese të majme janë po ata që i kanë shërbyer diktaturës komuniste, historianë komunist-politikanë. Nga kryetari i Kuvendit, kryetari i Akademisë, etj., janë komunistë të dëshmuar, ish ministra të qeverive komuniste. Siç del nga konstatimet e shumë studiuesve, historianëve, publicistëve, gazetarëve shqiptar e të huaj, por edhe i imi, pjesa më e madhe e historiografisë shqiptare, e cila aty ku e sheh se kriteri antikomunistë-kombëtar nuk i leverdis, e fsheh ose e fshin, për të ndërtuar pa kritere “rrëfimin komunistë-kombëtar” që më shumë nuk i ka shërbyer të ardhmes afatgjatë të Shqipërisë. Kuptohet që projektet për një interpretim të ri të historisë, të shkruar shkencërisht, janë të vështira e të rënda, sepse ato nuk i shërbejnë mitologjisë popullore, dhe, si rrjedhim, as klasës politike –komuniste-majtiste. Historia ka një rol të rëndësishëm sepse ajo është përdorur e duhet të përdoret si një disiplinë e cila mund t’i formësojë kushtet mbështetëse dhe pranimit në bazë të një mirëkuptimi të përbashkët të së kaluarës. Për këtë kanë më shumë nevojë vendet e Ballkanit, historitë e të cilave janë të mbingarkuara me legjenda e mite. Përse në debate nuk ftohen historianët zëri kundër? Përse historianët e pavarur që nuk punojnë nëpër institucione shtetërore nuk ftohen të kontribuojnë?

Pse drejtësia ndërkombëtare ka heshtur përballë genocidit grek mbi shqiptarët e Çamërisë? Si mendoni se do të zgjidhet çështja Çame? Pse shteti shqiptar asnjëherë nuk është angazhuar seriozisht për të zgjidhur këtë çështje? Si e gjykoni, çfarë fshihet pas përfitimit politik të politikës shqiptare me çështjen e Çamërisë?

U deshën 15 vite që të rikthehen eshtrat e shqiptarëve, të vërtetohej se ishin shqiptar dhe jo ushtar grekë. Si pas viteve 1945 e në vazhdim, qeveritë shqiptare kanë qenë të nënshtruar para Greqisë. Qeveria diktatoriale e Enver Hoxhës nuk e ngriti zërin për çamët, genocidin, por i persekutoi çamët për ti bërë qejfin Greqisë. Po kështu edhe pas vitit 1990 qeveritë shqiptare kanë qenë vasal të Greqisë, duke realizuar me zell çdo kërkesë greke. Për fatin e keq asnjë qeveri shqiptare se kanë patur në programin e saj çështjen çame, kjo është një fatkeqësi e madhe të mohohet ekzistenca e një pjesë të kombit tënd. Nuk mundet që drejtësia ndërkombëtare të flasë kur vetë shteti shqiptar heshtë, nuk ka asnjë kërkesë apo denoncim nga qeveritë shqiptare që nga vitet 1950 e deri më sot. Duhet të themi se Greqia ka patur njerëzit e sajë të fuqishëm në çdo kabinet qeveritar të cilët me veprimet e tyre kanë punuar në dëm të Shqipërisë. Është tragjike t’ju them se Greqia u ka kërkuar qeverive shqiptare të mos ketë asnjë shqiptar nga Çamëria ministër. Edhe kur z.Idrizi u bë nënkryetar i Kuvendit të Shqipërisë pati reagime zyrtare nga Athina. Pra duket qartë se qeveritë shqiptare janë të nënshtruara përballë Greqisë. Jeta politike, shoqërore, mediatike, fetare dhe ekonomike kontrollohet nga Athina.

Duke iu referuar dy studimeve tuaja shumë të rëndësishme për historinë e shqiptarëve, doja të na shpjegoje për lexuesit cili ka qenë roli i Arvanitasve në themelimin e Greqisë së re? Po në luftën italo-greke, me kë bashkëpunuan çamët? A ishte gjoja bashkëpunimi si preteks për spastrim etnik dhe genocid?

Arvanitasit në shekullin 19 dhe fillim shekullit 20 kanë patur ndërgjegje shqiptare, janë sulmuar keq nga shteti dhe kisha greke dhe si rrjedhojë kemi asimilimin e dhunshëm të tyre. Grekët e rinj thonë se arvanitasit janë ardhës në Greqi, por e vërteta është se arvanitasit-pra shqiptarët janë vendas të tjerët, janë ardhacak. Libri im për Arvanitasit Themelues të Greqisë së Re, sjell të dhëna të reja që 1821 nuk ishte revolucion për pavarësinë e Greqisë por kryengritje për të grabitur pasurinë të pasurve. Pra kaçakët shqiptar të nxitur nga Rusia, Britania dhe Franca vrisnin dhe grabisnin karvanet e perandorisë osmane. Ku shumë herë shqiptarët u vranë me njeri-tjetrin. Qëllimi i Rusisë, Britanisë dhe Francës ishte shkatërrimi i Perandorisë Osmane në Ballkan si rrjedhojë kemi dhurimin e tokave shqiptare Serbisë dhe Greqisë. Shqiptarët e Çamërisë nuk kanë bashkëpunuar me italianët dhe gjermanët gjatë Luftës së Dytë Botërore, por bashkëpunim zyrtar kishin qeveritë greke dhe batalionet e vllahëve për të themeluar Principatën e Vllahëve. Ka patur individë shqiptar diku 200 veta si bashkëpunëtorë, por shumica e çamëve ishin partizanë në ushtrinë EAM-ELAS. Ka patur rreth 3000 çamë partizanë. Deri më sot historianë dhe studiuesit grekë nuk na kanë ofruar asnjë foto apo dokument zyrtar të bashkëpunimit të çamëve me pushtuesit italian dhe gjermanë. Por qeveria e Enver Hoxhës e dëmtoi rëndë çështjen çame, deri aty sa çamët në Shqipëri quheshin të huaj, jo shqiptar, nënçmoheshin. Këto bëheshin me direktiva direkt nga Enver Hoxha. Përse Hoxha nuk përmendi asnjëherë çamët por përmendte vetëm Kosovën?

Një degë e përjashtuar nga Federata Panshqiptare e Amerikës Vatra, një degë e jashtëligjshme dhe që ndodhet në proces gjyqësor me Vatrën mëmë, ju kishte ftuar në një simpozium, ju e refuzuat, çfarë ndodhi dhe pse u tërhoqët?

Është për të ardhur keq se si Federata Vatra që ka një kontribut të madh në çështjet kombëtare është përçarë. Shqiptarët në SHBA duhet të kapërcejnë vetveten e të bashkohen sepse janë shtylla e politikës së jashtme të shqiptarëve në botë. Nuk dua të besoj se grekët dhe serbët në SHBA kanë gisht në përçarjen e Vatrës. Sa për atë Simpoziumin për të cilin unë kam rezervat e mia si historian, vetëm simpozium nuk ishte. Aty pashë emra që nuk ishin profesionistë apo të kishin njohuritë e duhura për Temën e ARVANITASVE që do diskutonin. Kur mu bë ftesa nga organizatorët ua tërhoqa vëmendjen se nëse keni të ftuar jo profesionistë për temën unë nuk marr pjesë, më tej më nënçmuan duke më paraqitur si gazetar dhe jo historian. Duke kuptuar se kisha të bëja me një aktivitet jo zhvillues, që nuk do sillte gjëra serioze, u tërhoqa. Për fat të keq aty u lexuan punimet e mia, libri im sikur të ishin të tyre. Pra një kopje e shëmtuar nga ligjëruesit.

Cila është rëndësia specifike e regjistrimit të popullsisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut?

Është hera e dytë që regjistrimi në Maqedoninë e Veriut dështoi, kjo për shkaqe politike. Nuk është gjë e mirë që Maqedonia si anëtare e NATO-s dhe me pretendimet për tu anëtarësuar sa më shpejtë në BE, të dështojnë në regjistrimin e popullsisë. Regjistrimi i fundit në Maqedoni është kryer në 2002, fill pas krizës së luftës së 2001, një regjistrim që u krye në kushtet e urrejtjes midis etnive, presionet e pushtetit sllavo-maqedonas dhe ku popullsia ishte e frikësuar nga armët ilegale që dispononin. Regjistrimi i popullsisë së një vendi ka rëndësi të madhe sepse lidhet direkt me jetën politike, ekonomike e shoqërore. Pra, çdo vend e kryen regjistrimin normalisht çdo 10 vite dhe në bazë të shifrave të popullsisë së saj bën projektet e së ardhmes që lidhen me konsumimin ushqimor, rezervat e shtetit, vendet e punës, me pranimin e numrit të refugjatëve të kategorive të ndryshme, numrin e pakicave kombëtare, besimet fetare , etj.

Kush është historiani Arben Llalla?

Arben Llalla ka lindur më 17 janar 1972 në qytetin e Elbasanit nga prindërit Pajtim Maliq Llalla dhe Matjane Nuseret Ligu. Nga babai ka origjinë nga qyteti i Gramshit dhe rrjedh nga një familje e madhe patriotike të cilët janë emra të ndritura të qytetit të këtij qyteti, stërgjyshi i tij quhej Beqir Llalla. Ndërsa familja e mëmës është nga Prongjia e Gjirokastrës dhe stërgjyshi i tij quhej Bajram Ligu. Mbaroi shkollën fillore dhe të mesme në vendlindje. Nga viti 1993 e deri 2004, ka jetuar dhe punuar në Greqi. Që nga viti 1997 ka punuar gazetar duke bashkëpunuar me shumë gazeta dhe revista shqiptare në botë. Në 1998 ka filluar të bashkëpunojë me Lidhjen e Arvanitasve të Greqisë për studime historike dhe ka patur një bashkëpunim të ngushtë me studiuesin dhe shkrimtarin e njohur Aristidh Kola. Në vitin 2000 filloi të botonte studimet e para për jetën dhe kulturën e arvanitasve të Greqisë. Deri më sot ka botuar në disa revista dhe gazeta shqiptare mbi 50 punime shkencore historike që kanë të bëjnë në veçanti me arvanitasit që nga themelimi i shtetit grek 1821-2006. Në dhjetor të viti 1998 është themelues i “Forumit të Emigrantëve shqiptar”- dega Selanik, dhe deri më tetor 1999 ishte kryetar i saj. Në shkurt të vitit 2000 zgjidhet Sekretar i Përgjithshëm i shoqatës “Shqiptarët e Selanikut”, ishte në këtë post deri më shtator 2000. Është i diplomuar në Universitetin Shtetëror të Tetovës në degën Histori me notë mesatare 8, 2006. Ka njohuri për gjuhën italiane dhe flet shumë mirë gjuhën greke. Që nga viti 2004, jeton në qytetin e Tetovës duke u marrë i pavarur me studime historike. Është i martuar me Teuta Kamberi dhe kanë një djalë. Më 2004 ishte përfaqësues Ekzekutiv në Maqedoni i Lobit shqiptaro-amerikan, në fushatën “PAVARËSIA E KOSOVËS TANI”, në mbështetje të rezolutës së Kongresit amerikan. Që nga viti 2010-2013, Arben Llalla ishte koordinator i zyrës së binjakëzimit të Bashkisë së Elbasanit dhe të Bashkisë së Tetovës. Më 2013, ishte kandidat për deputet në Qarkun e Elbasanit me partinë PDIU, çame. Nga viti 2013, e në vazhdim punon i pavarur si publicist. Është autor i librave: 1.) “Gjurmë të letërsisë së vjetër të shqiptarëve të Greqisë 1860-1889”, 2006, Tetovë, 2.) “Aristidh Kola dhe shtypi shqiptar”, 2007, Tetovë, 3.)“Demokrafia e Viseve Shqiptare në Greqinë e Veriut”, botuar më 2013, Tetovë, 4.) “Kolaboracionistët grekë projektuesit dhe udhëheqësit e genocitit në Çamëri”, botuar më 2016, Tetovë, më 2017 në Tiranë nga UETiranë, 2017, anglisht, 2018, Tetovë. Pra ribotuar 4 herë, me tirazh 5 mijë kopje, 5.) Arvanitët-Themeluesit e Greqisë së Re, botuar në 2020-2021 me tirazh 8 mijë kopje në gjuhën shqipe-anglisht-greqisht.

E vërteta e Mitit të Dekretet të Sulltan Abdul Hamidi I (1725-1789 që ndalonte gjuhën shqipe

March 5, 2021 by dgreca

“Njëra historiografi greke zbulon mitet historike, një tjetër herë pas here pranon zbulimet e të parës, por krijon të reja edhe sot”. (Vasilis Kremidhas/

Arben LLALLA*/

Nuk mund të quhet histori shkencore një filmi artistik, as emisionet dokumentarë që pasqyrojnë një gjysmë të vërtetë të përzier me një gjysmë gënjeshtre. Nuk ka ekzistuar asnjë Dekret i Perandorisë Osmane i Sulltan Abdul Hamidi I (1725-1789), pasi mori një thes me flori nxori nxorri “Një ligj kundër gjuhës dhe kulturës shqipe. Ligji u lëshua nga sulltani i Perandorisë Osmane, më 31 Maj 1779, Abdul Hamid I (1725-1789). Në ligj përcaktohej saktë, marrja në mbrojtje nga ana e turqve, e kulturës dhe gjuhës greke dhe përkundër saj, lufta dhe shfarosja e gjuhës shqipe. Ky dokument është nxjerrë nga arkivat greke dhe është botuar në gazetën “Thessaloniki”, të vitit 1999. Dekretin e pasqyrojnë mediet greke më 1999-ën, bashkë dhe burimin e marrjes së floririt prej sulltanit Abdul Hamid I).

Kjo është një gënjeshtër, një Mit. Shkrimi për Dekretin e ndalimit të gjuhës shqipe ka dal nga sigurimi i Greqisë në bashkëpunim me sigurimin e serb gjatë luftës së Kosovës më 1999. Personi që ka botuar shkrimin sot është deputet i Kuvendit të Greqisë i grupit ekstremistë të djathtë. Historianët, gazetarët dhe studiuesit shqiptar ranë në kurthin e një shkrimi të botuar në një revistë greke, të përkthyer nga Arben Llalla dhe interpretuar si falsifikim, por që mediet shqiptare dhe historianët shqiptarë thonë gënjeshtrën greke dhe jo si është e vërteta. Përse asnjë historian apo studiues shqiptar nuk ka botuar kopje faksimile e këtij Dekreti? Përse studiuesit shqiptar s’kanë bërë kërkime ku gjendet ky dekret? Përse historiografia shqiptare deri në vitin 2000 nuk e dinte këtë Dekret të Sulltanit që ndalohej përdorimi i gjuhës shqipe? Përse Rilindasit tanë nga vëllezërit Frashëri asnjëherë nuk kanë shkruar se ekzistonte një Dekret që ndalonte gjuhën shqipe?

Për kohën që flitet se ka dal ky Dekret i Perandorisë Osmane shqiptarët ishin shtylla e kësaj Perandorie duke përmendur Ali Pash Tepelenën, dinastinë Bushatllinjve, në Pollog dinastinë e Koxha Rexhep Pashën i cili kishte autonomi qeverisëse nga Prizreni, Tetova etj. Për të vazhduar më tej me Mehmet Ali Pash Kavallën e Egjiptit. E si Sulltani në atë periudhë do nxirrte një dekret kundër gjuhës shqipe ku shumë institucione ushtarake e qeveritare drejtoheshin nga arnautët?

Pa folur që Janina si qendër e shqiptarëve dhe si kryeqytet i Shqipërisë së Poshtme e fitojë statusin gjatë periudhës osmane, duke spostuar Artën si qendër Despotiate.

Duhet të jemi të kujdesshëm kur japim deklarata në emër të historisë shkencore sepse kështu dëmtojmë vetveten, historinë tonë. Ftoj çdo historian dhe studiues të ofrojë të kundërtën e pretendimeve të mia, përndryshe mos ta zënë më në gojë gënjeshtrën e madhe se ka ekzistuar një Dekret Osman që ndalonte gjuhën shqipe.

*Historian

Lali Fiku t’i vijë anash PDIU-së

March 1, 2021 by dgreca

Nga Arben Llalla/

Që Edi Rama të qëndronte në pushtet edhe katër vjet, në vitin e fundit të mandatit të parë bëri një pakt të madh me Greqinë. Marrëveshja që arriti me mitropolitët e Amerikës, mëkëmbësit e qeverisë greke në pak pika ishte:

Zhdukja e Çështjes Çame nga agjenda qeveritare e bisedimeve.
Zhdukja e emrit “Çamëri” nga tekset shkollore dhe të historisë.
Zhdukja e njëjtë e emrit “Kosovë”.
Zëvendësimi i këtyre emra me “shqiptarët e Greqisë” dhe “shqiptarët e Jugosllavisë”.
Falja e detit.
Lejimi i censusit vetëm për minoritarët.
Shpallja e Himarës autonome.
Zhdukja e Partisë Drejtësi, Integrim dhe Unitet.
Shpallja e Shqipërisë shtet multietnik.

Kjo marrëveshje ogurzezë e mbajti Edi Ramën në pushtet për katër vjet të tjera dhe pothuaj të gjitha pikat e larpërmendura u zbatuan. Ai nuk ia doli dot vetëm të zhdukte PDIU-në, falë meritës së veçantë të komunitetit çam, Shoqatës “Çamëria”, e cila kuptoi rrezikun kombëtar dhe shpëtoi faktorin e saj politik duke u sjellë si gjatë persekutimit të Enver Hoxhës. Çamët qëndruan bashkë, u lidhën edhe më shumë me njëri-tjetrin duke i shpëtuar diversionit. Natyrisht, zgjodhën mos të fshiheshin dhe bënë në këto katër vjet një nga opozitat më shembullore duke u përplasur drejtpërdrejtë me regjimin.

Së fundmi, çamët kanë arritur një marrëveshje elektorale shumë të mirë për të shfrytëzuar në maksimum mundësinë politike të rikthimit në Kuvend me një grup parlamentar. Nuk është e vështirë të kuptohet që largimi i Edi Ramës dhe zarave të tij do të thotë ringritja e madhe e Çështjes Çame.

Meqë ra fjala për zarat, na del lali Fiku që shkon vend e pa vend dhe na flet për ca aleanca që i shpik për t’i bërë qejfin Ramës që ia skuq bythët me thupër.

Për ndonjë “çam” të dehur me leje ndërtimi duhet thënë vetëm kaq:

Shpëtim Idrizi ka nënshkruar një marrëveshje me Lulzim Bashën dhe me asnjë politikan tjetër të opozitës.

PDIU ka marrëveshje me PD-në dhe me asnjë parti tjetër të opozitës.

Në këtë marrëveshje asnjë votë çame nuk do të ndihmojë që të bëhet deputet askush, përveç se kandidatit çam për deputet, jo si ndodhi në vitin 2017.

Lali Fiku si zar që vjen rrotull në brekët e shefit të tij mund ta lërë dhe mushkën me barrë, por me PDIU-në mos të kruhet, se rrëzimi i tij dhe Edi Ramës vjen pikërisht nga këto mandate. Të gjitha sondazhet thonë të njëjtën gjë që aty është vija ndarëse e pushtetit. Kaq gjë e paska mësuar dhe lali Fiku, por fiku mund të bëhet vetëm reçel, se vota ta harrojë që bëhet më.