“DITËT E NAIMIT” – Dielli

PËRFUNDOI EDICIONI I XXV I FESTIVALIT NDËRKOMBËTAR TË POEZISË “DITËT E NAIMIT”

October 25, 2021 by s p

D. Hadri/

Prej 21–24 tetor 2021, në Tetovë u mbajt Edicioni i 25-të Jubilar i Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit”. Përgjatë tri ditëve u mbajtën aktivitetete të shumta letrare, artistike, shkencore dhe kulturore. Në te morrën pjesë poetë nga vende të ndryshme të botës si: Kama Syvor Kamanda (Kongo), Nivedita Lakhera (SHBA), Xhuzepe Napolitano (Itali), Chad Norman (Kanada), Jorge Medina (Kolumbi), Jona Burghart dhe Esteban Charpantier (Argjentinë), Erling Kitelsen (Norvegji), Rati Raksena (Indi), Mohamed al Amroi (Maroko), Metin Çengiz (Turqi), Atila F. Balazs (Rumani), Triin Somets (Lituani), Tobias Burghart (Gjermani), Mehmet Ismail (Azarbajxhan), Endre Kukureli (Rumani), Agneshka Herman dhe Alicja Kuberska (Poloni), Rosana (Bullgari), Olimbi Velaj dhe Viola Isufaj (Shqipëri), Naime Beqiraj dhe Shqipe Malushi (Kosovë), Marta Markoska, Salajdin Salihu dhe Isuf Sherifi (Maqedonia e Veriut),

Hapja festive e Edicionit Jubilar të Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit” u bë me anë të ndezjes së fishekzjarreve dhe flakadanëve që bartnin të rinjtë me veshje kombëtare shqiptare, para Qendrës së Kulturës, në Tetovë. Ndërkaq, Drejtori i Festivalit, Shaip Emërllahu dhe laureati Kama Kamanda vendosën buqete lulesh para shtatores dhe i dhanë një minute heshtje poetit tonë kombëtar, Naim Frashëri.

Edicionin e 25-të Jubilar të FNP “Ditët e Naimit” e hapi drejtori i Festivalit, Shaip Emërllahu, i cili në mes tjerash, theksoi se, ‘Ishte sfidë e madhe ngritja e një operatori poetik e kulturor ndërkombëtar. U deshtë një energji, këmbëngulësi dhe një punë e jashtëzakonshme për të ardhë deri në këtë ditë festive të mbushur me plot emocione dhe gëzimi dhe vazhdoi, “Ditët e Naimit” janë operatori letrar dhe kulturor që për një çerekshekulli ka promovuar dhe afirmuar letërsinë, kulturën, gjuhën tonë, poetin Naim Frashëri jo vetëm ndër shqiptarë, por edhe ndër njerëz të letrave, të artit, të kulturës dhe mediumeve nga mbarë bota.

Ky projektshenjues i artit poetik, muzikor dhe pamor u ngrit në një përvjetor të tij, me emrin e tij, para një çerekshekulli në një nga cepet e gjeokulturës sonë, Tetovë. Në fillim si një manifestim poetik, që shenjoi ditëvdekjen e tij, e më pas si një projektshenjues me nivele e formate të shumta dialogimi. Ideja, ishte se, vetëm një figurë shumdimensionale si kjo e Naimit ishte e domethënëse për një kohë dhe hapsirë shqiptare, ku arsimimi dhe qenia e tij ishte rrezikuar… dhe punohej parreshtur për t’u instaluar institucioni i parë i arsimit të lartë në gjuhën shqipe. Ishte koha, kur gjithnjë e më shumë ndjehej nevoja për të besuar në thënien lapidare të tij “vetëm dritë e diturisë përpara do të na shpjerë”. Mësimet e tij, në Tetovën e trazuar ishin më të dobishmet në vitet e trazuara të dekadës së fundit të mijëvjeçarit që lamë pas. Krijuesit shqiptarë që kishin dalë nga getoja e totalitarizmit komunist dhe ajo e hegjemonizmit sllav, gjetën një kuvend promovimi të fjalës së tyre poetike, një vend takimi e rinjohjeje me njëri-tjetrin, me artin e tyre etj.

Nëse në krye të herës, “Ditët e Naimit” shenjoi arenën e dialogimit të poezisë shqipe, një vit më vonë, ai prezentoi ndërkomunikimin me poezinë dhe kulturën e huaj. Ne jetonim një periudhë, ku ndjenim nevojë të flisnim me të tjerët. Gjykonim se, kishim çka ju thoshim me vlerat tona…, dhe ndjenim etjen të njihnim vlerat e tyre.

Kështu ishte në të shkuarën… I tillë do të mbetet për sa kohë poezia/letërsia do t’i duhet njerëzimit.

Në orën e madhe letrare ‘Globi poetik’, 25 poetë lexuan poezitë e tyre me prezencë fizike, ndërsa 7 poetë në mënyrë virtuale.

Aty, në atë skenë të bukur të mbushur me publik, laureatit Kama Kamanda iu nda çmimi i madh “Naim Frashëri”, dhe iu akordua titulli i lartë Anëtar Nderi, nga ana e drejtorit të Festivalit, Shaip Emërllahu. Laureati me këtë rast falenderoj për ketë nder që iu bë poezisë, veprës së tij duke thënë se, ndjehet i nderuar dhe i vlerësuar, si dhe falenderoi Drejtorinë e Festivalit. Jurinë e Festivalit e përbënin Prof. Dr. Ymer Çiraku, Mr. Ndue Ukaj dhe Prof. Xhelal Zejneli.

Në ditën e dytë të Programit, poetët vizituan qytetin e Strugës dhe të Pogradecit, ku në odeonin e bukur buzë liqenit mbajtën orën letrare “Poetë dhe vargje”.

Sipas programit, në ditën e tretë u bë hapja e ekspozitës me fotografi të titulluar “25 vjet Ditët e Naimit”, ndërkaq me rastin e përvjetorit të parë të vdekjes së poetes Silke Liria Blumbah, u dha filmi dokumentar i Narta Emërllahut, “Një vit pas vdekjes sime”.

Në kuadër të programit, u bë edhe përurimi i pesë titujve të Sh. B. “Ditët e Naimit”: “Tash dhe këtu” i laureates maqedone Lidija Dimkovska, libri me punime shkencore “Naim Frashëri dhe atdheu”, i studjusve të huaj dhe shqiptarë, antologjia me poezi e poetëve pjesëmarrës “Simfonia e erës” e përgatitur nga Shaip Emërllahu, vëllimin me poezi “Frymë” i poetit Isuf Sherifi dhe libri poetik dy gjuhësh shqip/anglisht “Fjala e gjymtë” i poetit Bujar Plloshtani.

Gjithashtu, me rastin e Edicionit të 25-të Jubilar u mbajt Konferenca shkencore ,,Ditët e Naimit, Naim Frashëri dhe Silke Liria Blumbach”, ku studjues dhe poetë shqiptarë e të huaj lexuan dhe depozituan kumtesat e tyre, si; profesori dhe laureati amerikan Xhorxh Vallas nga SHBA, Xhuzepe Napolitano nga Italia, Mr. Jasmina Salija nga Sllovakia, Prof.dr. Ymer Çiraku, Prof. dr. Olimbi Velaj, Prof. dr. Begzat Baliu, Prof. Dr. Myrvete Dreshaj, Prof. Dr. Salajdin Salihu, Prof. Dr. Flamur Shala, Dr. Izmit Durmishi, Prof. Dr. Jeton Kelmendi, Mr. Ndue Ukaj, Prof. Arjan Kallço, poetja Puntorie Muça Ziba, Prof. Xhelal Zejneli, poeti Remzi Salihu, poeti Iljaz Osmani, poeti Bujar Plloshtani, etj.

Ndërkaq,

Në mbrëmjen e natës së tretë u mbajt ora e madhe letrare “Meridiane Poetike”, ku lexuan poezi dhe u ndanë çmimet e tjera letrare të Festivalit. Kështu, çmimi letrar “Ditët e Naimit”, i cili jepet për karierë letrare iu dha poetit norvegjez, Erlin Kitersen, çmimi ‘Menada’, që jepet për vlera të veçanta poetike iu dha poetit turk Metin Çengiz, çmimi letrar ‘Oaeneumi’, që jepet për ciklin më të mirë poetik iu dha poetes nga Kosova, Naime Beqiraj, çmimi letrar ‘Qiriu i Naimit’, që jepet për poezi më të mirë e mori poetja, Viola Isufaj dhe çmimin letrar “Silke/Liria që jepet për shprehjen poetike iu dha poetes polake, Alicja Kuberska.

Festivalin e udhëhoqi moderatorja Narta Emërllahu, ndërsa poezitë i lexoi në gjuhën shqipe aktori i njohur Arsim Kaleci. Nga një pikë muzikore ekzekutuan pianistja shqiptaro-sllovake, Jasmina Salia, me flautë performoi Emine Sumeja, ndërsa kitaristi Granit Vela përcolli leximin e poezive të poetëve.

Festivali u mbështet nga Ministria e Kulturës e Maqedonisë së Veriut, ndërsa e sponzorizoi restorant “Kurtishi”.

Si hapja e Festivalit, ashtu edhe mbyllja e Festivalit, është transmetuar drejtëpërdrejtë (Live Stream) në FB.

D. Hadri

PËRFUNDOI EDICIONI I 21-TË I FNP “DITËT E NAIMIT”

October 24, 2017 by dgreca

Nga Dimal Hadri-Tetovë,/

Është mbyllur Edicioni i 21-të i Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit”, i cili u mbajt prej 19-22 tetor 2017, në Tetovë dhe në Pogradec. Ate e karakterizoi një program i ngjeshur letrar, artistik dhe kulturor. U mbajtën dy lexime letrare, u promovuan 6 libra të rinj të shtëpisë botuese “Ditët e Naimit”, si dhe u bënë vizita të ndryshme në monumentet kulturore, historike dhe fetare në qytetin e Tetovës dhe të Pogradecit.Në Edicionin e 21-të të Festivalit Ndërkombëtar i Poezisë “Ditët e Naimit” morrën pjesë poetë nga vende të ndryshme të botës, si: Xhorxh Uallas (SHBA), Riki Daskal (Izrael), Gustavo Vega (Spanjë), Tonia Passola (Kataloni), Nivedita Lakhera (Indi), Poul Lynggaard damgaard (Danimarkë), Giuseppe Napolitano (Itali), Dinos Koubatis (Greqi), Abel D Andrea (Porto Riko), Silke Liria Blumbach (Gjermani), Sema Guler (Turqi), Milosava Pavloviç (Serbi), Anton Baev dhe Elka Dimitrova (Bullgari), Slavica Gaxhova dhe Marta Markoska (Maqedoni), Belfjore Qose dhe Arjan Kallço (Shqipëri), Bardh Frangu, Migena Arllati dhe Ndue Ukaj (Kosovë), Iljaz Osmani dhe Ekrem Ajruli (Maqedoni).Hapja e ceremonisë së Edicionit të XXI i Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit” u bë përmes një performance të bukur fishekzjaresh, para qendrës së kulturës “Naim Frashëri”, në Tetovë. Drejtori i Festivalit, Shaip Emërllahu, laureati amerikan Xhorxh Uallas, zonj. Teuta Arifi Komunës së Tetovës dhe sekretari shtetëror në Ministrinë e Kulturës, Valmir Aziri, një delegacion nga Komuniteti Bektashian vendosën buqete lulesh para shtatores së poetit “Naim Frashëri”…Në hyrje të Qendrës së Kulturës, publikut edhe në këtë hapje iu dhurua Antologjia e këtij edicioni dhe pesë libra e tjerë të rinj të Festivalit.

Hapjen e Edicionit jubilar e bëri, drejtori i Festivalit, z. Shaip Emërllahu, i cili tha se, “Botën vazhdojnë ta shoqërojë një dis’harmoni, një kaos që herë herë është i përmasave shumë shqetësuese. Ky dimension disharmonie të kujton mitin e Abilit dhe Kabilit, ku vëllai vret të vëllanë dhe nis rruga e një lufte në mes të mirës e të së keqes. Për të bërë peshoren të anojë nga e mira shoqëria ka njohur projekte profetësh dhe libra të shenjtë, të cilët kanë luajtë një rol të rëndësishëm për të bërë një botë më të mirë. Më vonë vijnë krijuesit e arteve, të letërsisë, poezisë, të cilët me forcën e vet ndikojnë të përsoset shoqëria, njeriu, duke e bërë një botë më humane, më fisnike, më të përkryer… ku pushtetin ta ketë dashuria dhe harmonia e natyrës. Edhe operatori kulturor yni “Ditët e Naimit” ka këtë mision, i cili me aktivitetet e ndryshme letrare, muzikore, të artit pamor e artistik për më se dydhjetëvjeçarë ka luajtë rolin në humanizimin e njeriut, në ndërtimin e një bote më të mirë.

Në hapje të këtij Edicioni, aktori Arsim Kaleci, recitoi poezinë “Fjalët e Qiririt” të Naim Frashërit, ndërsa një pikë muzikore me piano ekzekutoi, pianistja e talentuar, Biondina Selami.

Në orën e madhe letrare ‘Globi poetik’, poetët nga vendet e ndryshme lexuan poezitë e tyre, ndërkaq kryetari i Jurisë, Ndue Ukaj, lexoi motivacionin. Drejtori i Festivalit, Shaip Emërllahu ia dorëzoi laureatit çmimin e madh ‘Naim Frashëri’ që jepet për “Vlera të larta estetike dhe artistike”, si dhe ia akordoi titullin Anëtar Nderi të Festivalit, poetit të njohur amerikan Xhorxh Uallas.

Me këtët rast, laureati taivanez Lee, pasi falenderoi organizatorët dhe Jurinë për dhënien e këtij çmimi të lartë të Festivalit, theksoi se, “Pasi falenderoj Jurinë e Festivalit, ai tha se, është një nder i madh për mua të nderohem me këtë çmim letrar, që bart emrin e poetit kombëtar shqiptar Naim Frashëri…”

Titullin e lartë, Anëtarë Nderi të Festivalit, deri tani, e kanë marrë shkrimtarët dhe intelektualët e njohur, si Ismail Kadare (Shqipëri), Desmond Egan (Irlandë), Thomas Tidholm (Suedi), Manlio Argueta (Salvador), Abdellatif Laabi (Marok), Peter Poulsen (Danimarkë), Lionel Ray, (Francë), Eva Lipska (Poloni), Craig Czury (SHBA), Tua Forsstrom (Finlandë), Athanase Vantchev de Thracy (Francë), Sebastiano Grasso (Itali), Kuei shien Lee (Taivan) etj . Në këtë edicion, poetit grek Dino Koubatis, iu dha titulli i lartë Anëtar Nderi i Festivalit, për kontributin e dhënë në letërsi.

Në ditën e dytë të Programit, në lokalin e artistëve “Oda” u bë përurimi i gjashtë titujve të rinj të shtëpisë botuese “Ditët e Naimit”. Libri i punimeve të Konferencës shkencore, që u mbajt vitin e kaluar, në 20 vjetorin e këtij operatori kulturor e letrar me titull “Ndërkomunikimet kulturore – ‘Ditët e Naimit’ dhe poeti kombëtar Naim Frashëri”, ku janë përfshirë kumtesa të poetëve dhe studjuesve të huaj dhe shqiptarë. Pastaj, libri me tregime i poetes Silke Liria Blumbach, “Një vit pas vdekjes sime”, me parathënie të poetit Moikom Zeqo, i poetit italian Xhuzepe Napolitano “Tetova e Poezisë”, të përkthyer nga poeti dhe përkthyesi Arjan Kallço, i poetes indiane Nivedita Lakhera, “Jastëku i ëndrrave”, të përkthyer nga Silke Liria Blumbach, i poetit shqiptar Ndue Ukaj, “Krijimi i dashurisë” dhe antologjia e poetëve pjesëmarrës të këtij edicioni “Vallëzim refugjati” e përgatitur nga Shaip Emërllahu. Për këto libra folën poetët dhe studjuesit Ndue Ukaj, Xhelal Zejneli, Remzi Salihu dhe Reshat Sahitaj.

Pasdite pjesëmarrësit u nisën për në Pogradec. Atje, ata mbajtën pjesën e dytë programit të Festivalit në bashkorganizim me Bashkinë e Pogradecit.

Programi i Edicionit të 21-të i Festivalit Ndërkombëtar i Poezisë “Ditët e Naimit” u mbyll me orën e madhe letrare ‘Meridiane poetike’, e cila u mbajt në qendrën e kulturës “Lasgush Poradeci” në Pogradec, ku poetët lexuan poezitë e tyre dhe u ndanë edhe çmimet e tjera letrare të Festivalit. Çmimi për vlera të veçanta poetike ‘Menada’ iu dha poetes katalonase, Tonia Passola.

Çmimi letrar ‘Ditët e Naimit’, që jepet për karrierë letrare iu nda poetit shqiptar, Bardh Frangu.

Çmimin letrar për ciklin më të mirë poetik ‘Oaeneumi’ e mori poetja shqiptare, Belfjore Qose.

Çmimin letrar ‘Qiriu i Naimit’ për poezinë më të mirë iu dha poetes turke, Sema Guller.

Në ditën e tretë poetë pjesëmarrës vendosën buqete lulesh te shtatorja e poetëve, Lasgush Poradeci dhe Mitrush Kuteli. Në sheshin e poetëve, drejtori i Festivalit Shaip Emërllahu, ia dorëzoi edhe mirënjohjet kryetarit të Bashkisë së Pogradecit, Eduart Kapri dhe zevendeskryetarit të Bashkisë, Avdulla Cano të dhënë për ndihmesën e dhënë për organizimin e Festi. Ata, më pas vizituan disa monumente kultuore dhe historike të qytetit të Pogradecit, pastaj Drilonin, Ohrin dhe Strugën.

Drejtoria e Festivalit edhe në këtë edicion botoi antologjinë e poezive të poetëve pjesëmarrës, ‘Ti shfaqesh si ishull”, të përgatitur nga Shaip Emërllahu.

Në 21 vjetorin e Festivalit, Drejtoria ndau Mirënjohje për kontributin e dhënë në plotësimin e programit me vepra muzikore dhe ngritjen e Festivalit, Jeton Pustinën, Naser Dulen, Shkëlzen Pajaziti dhe Biondina Selami. Festivalin e udhëhoqi moderatorja Arlinda Zymeri. Poezitë në gjuhën shqipe i lexoi aktori Arsim Kaleci, kurse me kitarë i shoqëroi Naser Dula. Festivali u mbështet nga Ministria e Kulturës së Republikës së Maqedonisë, Bashkia e Pogradecit dhe sponzorët, “Logos A” e restorant “Kurtishi”.

Dimal Hadri

Tetovë, 23 tetor 2017

POEZIA DHE NAIMI, BASHKUAN TETOVËN DHE PRISHTINËN

October 28, 2016 by dgreca

Përfundoi Edicioni Jubilar i FNP “Ditët e Naimit”/

Për të njëzetën herë me radhë, poetët nga mbarë bota, si dhe poetë shqiptarë nderuan gjuhën shqipe, Naimin, shqiptarët… Edicioni i XX i Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit”, i cili u mbajt prej 20-24 tetor 2016, ishte një festë, një ngjarje e madhe kulturore. Ky projektshenjues kulturor me karakter ndërkombëtar programin e tij e zhvilloi në kryeqendat e shqiptarëve: në Tetovë dhe në Prishtinë/Prizren. Ate e karakterizoi një program i ngjeshur letrar, artistik dhe kulturor. U mbajtën tri lexime letrare, u zhvillua një konferencë shkencore, u hap një ekspozitë fotografish të Festivalit dhe të Naim Frashërit, si dhe u bënë vizita të ndryshme në monumentet kulturore, historike dhe fetare në qytetin e Tetovës, Prishtinës dhe të Prizrenit.

Në këtë Edicion jubilar morrën pjesë afro 30 poetë me një shtrirje të gjerë gjeografike, si: Kuei-shien Lee (Taivan), Nicole Barriere (Francë), Ricardo Rubio (Argjentinë), Carla Cristopher (SHBA), Gabriela Elisha (Izrael), Dalila Hiaoui (Marok), Alicia Minjarez (Meksikë), Laus Strandby Nielsen (Belgjikë) Giuseppe Napolitano (Itali), Anton Baev (Bullgari), Sadik Bejko (Shqipëri), Kamran Mir Hazar(Hazaristan/Norvegji), Alla Polosina (Rusi), Chen Hsiu Chen (Taivan), Silke Liria Blumbach (Gjermani), Laure Cambau (Francë) Olivera Docevska dhe Dragana Evtimova (Maqedoni), Ragip Sylaj dhe Ndue Ukaj (Kosovë, Puntorie Muça Ziba (Maqedoni), Ilir Levonja (Shqipëri / SHBA), Riza Braholi dhe Odise Kote (Shqipëri) etj.

Në këtë Edicion jubilar morrën pjesë poetë me një shtrirje të gjerë gjeografike, si: Kuei-shien Lee (Taivan), Nicole Barriere (Francë), Ricardo Rubio (Argjentinë), Carla Cristopher (SHBA), Gabriela Elisha (Izrael), Dalila Hiaoui (Marok), Alicia Minjarez (Meksikë), Laus Strandby Nielsen (Belgjikë) Giuseppe Napolitano (Itali), Anton Baev (Bullgari), Sadik Bejko (Shqipëri), Kamran Mir Hazar(Hazaristan/Norvegji), Alla Polosina (Rusi), Chen Hsiu Chen (Taivan), Silke Liria Blumbach (Gjermani), Laure Cambau (Francë) Olivera Docevska dhe Dragana Evtimova (Maqedoni), Ragip Sylaj dhe Ndue Ukaj (Kosovë, Puntorie Muça Ziba (Maqedoni), Ilir Levonja (Shqipëri / SHBA), Riza Braholi dhe Odise Kote (Shqipëri).

Kështu, hapja e ceremonisë festive e Edicionit jubilar, të 20-it me rradhë, të Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit” u bë përmes një performance mahnitëse fishekzjaresh, para Qendrës së Kulturës “Naim Frashëri”, në Tetovë. Drejtori i Festivalit, Shaip Emërllahu, laureati taivanez Kuei-shien Lee, dhe kryetarja e Komunës së Tetovës, Teuta Arifi, vendosën buqete lulesh para shtatores së poetit tonë kombëtar “Naim Frashëri”, i cili ndodhet në qendër të Tetovës (shtatorja e Naimit është ngritur nga Drejtoria e Festivalit, në 100 vjetorin e vdekjes).

Më pas, në foajenë e Qendrës së Kulturës u hap ekspozita “Pelikani”, me fotografi, botime të shtëpisë botuese të Festivalit, pllakate, programe e ftesa të festivalit, si dhe shkrime të botuara nëpër gazeta dhe revista të ndryshme në gjuhën shqipe dhe ate të huaj. Publikut në këtë hapje iu dhurua antologjia e këtij edicioni dhe botime të tjera të Festivalit.

Hapjen e Edicionit jubilar e bëri, drejtori i Festivalit, z. Shaip Emërllahu, i cili tha se, “Letërsia ndër vite ka njohur modele dhe tipe të ndryshme ndërkomunikimi. Në vazhdimësi këto stereotipe dialogimi, të cilat kanë qenë të shumta dhe të ndryshme, kanë bartur peshën e zhvillimit dhe afirmimit letrar. Një nga ta është edhe modeli i festivaleve, i cili është mjaft i përhapur në botën kulturore. Festivalet ndërkombëtare letrare e kulturore, gjithandej nëpër botë, paraqesin stereotipe të veçanta komunikimesh. Ato kanë qenë dhe vazhdojnë të jenë një arenë, ku dialogohet nga afër në nivel subjekti letrar dhe kulturor, në nivel prodhimi letrar, gjuhësor, si dhe të atij etnik.

Kualiteti i qytetërimit, i njerëzimit, mvaret nga performanca e ndërtimit të një bashkëbisedimi, pra ‘nga dialogimi shpirtëror dhe frymor’. ‘Shpirti i një populli pasqyrohet në poezinë e tij, më mirë se, në çdo formë tjetër të artit’ – thotë Alen Boske. Kështu, ky dialogim eksperiencash letrare të etnive përmes këtyre takimeve letrare shpërfaq ngecjet dhe ecuritë përkatëse.

Në fjalët tona të hapjes së edicioneve të Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë ‘Ditët e Naimit’ (Tetovë), vazhdimisht kemi izoluar dhe afirmuar vlerat e ndërkomunikimeve bashkëkohore letrare e kulturore që kanë reflektuar 19 edicionet e këtij shënjuesi kulturor, i cili çuditërisht flet nga cepi i gjeokulturës sonë. Mbase, kjo është edhe një tregues se, aty ku ndodh ndeshja e diversiteteve, kjo formë komunikimi favorizon shkëputjen nga ‘rrethi vicioz i provincializmit dhe izolimit kulturor,’ rimburson rrjedhjet dhjetravjeçare në këtë drejtim, si dhe paraqet formën e vetëdijes sonë globaliste për të komunikuar, ruajtur dhe afirmuar identitetin kulturor e shoqëror.

Festivali Ndërkombëtar i Poezisë ‘Ditët e Naimit’, përveç dialogimit nëpërmjet leximeve letrare, debateve letrare ajo komunikon edhe përmes përkthimit të letërsisë së huaj në gjuhën shqipe dhe anasjelltas. Këto përkthime vijnë nëpërmjet publikimeve të veçanta, si dhe përmes botimit të antologjive të poezisë së poetëve pjesëmarrës. Botimet elektronike janë një tjetër menyrë komunikimi e poezisë së poetëve, ashtu siç janë edhe përurimet e botimeve të ndryshme të edicionit të Festivalit.

Nën dritën e një formatimi të ri global këtyre modeleve të interkomunikimit iu nevojitet një rishikim, pra një kod që do t’iu përgjigjet kërkesave që i dikton kjo epokë unifikuese.

Sa ekziston gadishmëria, cila është vetëdija dhe sa arrijmë ta akceptojmë nevojën e modifikimit të këtyre modeleve ndërkomunikuese, kur sa vjen e dëshmohet edhe përmes këtyre festivaleve letrare se, ‘poezia është një mjet interkomunikues dhe interkulturor që mund të shfrytëzohet racionalisht dhe praktikisht edhe në këto kushte moderne, kur flitet për një frymë globale’..”

Më pas, artisti Zeqir Mehmeti i dorëzoi punimet artistike: logon e Festivalit dhe emrin e poetit kombëtar, Naim Frashëri, drejtorit të Festivalit për kontributin e tij 20 vjeçar.

Edicionin e XX të Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit” e përshëndeti edhe kryetarja e komunës së Tetovës, zonj. Teuta Arifi. Ajo, në fjalën e saj, në mes tjerash theksoi se, Festivali Ndërkombëtar i Poezisë “Ditët e Naimit” për 20 vjet ka luajtur një rol të madh në afirmimin e kulturës dhe letërsisë shqipe, në afirmimin e qytetit tonë… kështu, që ajo kërkoi nga institucionet që t’i kushtojnë një vëmendje më të madhe këtij Festivali.

“Ditët e Naimit”- Perfundoi Edicioni i XIX

October 21, 2015 by dgreca

Poetët e mbi njëzet vendeve të botes prej 15-18 tetor nderuan Tetovën, Naimin, shqiptarët… Edicioni i XIX i Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit” ishte një festë e madhe poetike e kulturore. Ky festival tradicional dhe me karakter ndërkombëtar u zhvillua në kryeqendrën e shqiptarëve të poezisë -Tetovë. Në kuadër të programit të tij u mbajtën një sërë aktivitetesh poetike, artistike dhe kulturore. U mbajtën lexime letrare, u promovuan libra poetik u hap një ekspozitë me piktura dhe u bënë vizita të ndryshme në monumentet kulturore, historike dhe fetare. Në te morrën pjesë poetë me një shtrije të gjërë, si: Taro Aizu (Japoni), Anna Rostokina (Rusi), Annat Zecharia (Izrael), Fernando Carrera (Meksikë), Adriana Hoyos (Kolumbi), Daniel Leuwers (Belgjikë) Basri Çapriqi (Mali i Zi), Giuseppe Napolitano dhe Irene Vallone (Itali), Dustin Jessica dhe Dustin Despal (SHBA), Dalila Hiaoui (Marok), Agim Mato (Shqipëri), Niels Hav (Danimarke), Ricardo Rubio (Argjentinë), Eduard Harents (Armeni), Rodney Saint – Eloi (Kanada), Silke Liria Blumbach (Gjermani), Glorijana Veber (Slloveni) Violeta Zllateva dhe Slaxhana Stojçevska (Maqedoni), Ndue Ukaj (Kosovë, Manjola Brahaj (Shqipëri), Remzi Salihu (Maqedoni), Brikena Qama (Shqipëri / Greqi) dhe Lindita Dushku (Kosovë).
Hapja ceremonisë festive të Edicionit të XIX të Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit” u bë përmes një performance të shkëlqyer fishekzjaresh, para Qendrës së Kulturës “Naim Frashëri”, në Tetovë. Drejtori i Festivalit, Shaip Emërllahu, laureati shqiptar Basri Çapriqi, kryetarja e Komunës së Tetovës, Teuta Arifi, vendosën buqete lulesh para shtatores së poetit tonë kombëtar “Naim Frashëri”, i cili ndodhet në qendër të Tetovës. Më pas, në foajenë e Qendrës së Kulturës u hap ekspozita e pikturave të Uran Limanit dhe të pranishmëve ju ndanë katalogjet e pikturave, broshura të fotografit të ri tetovar Jetmir Sejdiu dhe Antologjia e Festivalit.
Edicionin e XIX të Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit” e hapi kryetarja e komunës së Tetovës zonj. Teuta Arifi, e cila në mes tjerash tha se, Festivali Ndërkombëtar i Poezisë “Ditët e Naimit” është një aktivitet i rëndësishëm që mbahet në qytetin e Tetovës, ku mblidhen çdo vit poetë nga vende të ndryshme të botës. Ne e kemi mbështetë dhe do të vazhdojmë ta bëjmë edhe në të ardhmen. Dëshiroj ta përgëzoj drejtorin e Festivalit, Shaip Emërllahu për këtë punë të mirë që bën.
Në vazhdim, drejtori i Festivalit, Shaip Emërllahu, nënvizoi, se, ‘Në çdo hapje Festivali kam nënvizuar rolin dhe rëndësinë që ka ky projektshënjues letrar e kulturor në njohjen, afirmimin dhe në ngritjen e modeleve të ndërkomunikimit në rradhë të parë në mes poetëve dhe pastaj të atij me publikun. Kam azauruar fjalorin që ka të bëjë vlerën që bartë ky operator kulturor dhe letrar në ngritjen e urave ndërkomunikuese, prandaj meqë për afro dy vjet në këtë skenë nuk lexova kurrë poezinë timen, më lejoni ta bëj ate sot.”
Në hapje të Edicionit u ekzekutuan edhe dy pika muzikore; nga kitaristi Naser Dula (Kosovë), si dhe një nga violinisti, Shkëlzen Pajaziti.
Në orën e madhe letrare ‘Globi poetik’, poetët nga vendet e ndryshme lexuan poezitë e tyre, ndërkaq kryetari i Jurisë Salajdin Salihu lexoi motivacionin, kurse drejtori i Festivalit, Shaip Emërllahu ia dorëzoi çmimin e madh ‘Naim Frashëri’ që jepet për “Vlera të larta artistike”, si dhe ia ndau titullin Anëtar Nderi të Festivalit, laureatit nga Mali i Zi, Basri Çapriqi. Me këtët rast, laureati Çapriqi, falenderoi organizatorët dhe Jurinë për dhënien e këtij çmimi të lartë të Festivalit.
Të kujtojme se, titullin Anëtarë Nderi të Festivalit, deri tani, e kanë marrë shkrimtarët dhe intelektualët e njohur, si Ismail Kadare (Shqipëri), Desmond Egan (Irlandë), Thomas Tidholm (Suedi), Manlio Argueta (Salvador), Abdellatif Laabi (Marok), Peter Poulsen (Danimarkë), Lionel Ray, (Francë), Eva Lipska (Poloni), Craig Czury (SHBA), Tua Forsstrom (Finlandë), Athanase Vantchev de Thracy (Francë), Sebastiano Grasso (Itali) etj .
Në ditën e dytë të Programit, poetët shkuan në Teqen Arabati Baba, ku u në një nga ambientet e saj mbajtën orën letrare “Poetë dhe vargje”.
Në ditën e tretë u përuruan tre libra të poetëve pjesëmarrës si: “Prapa hënës” të laureatit të Festivalit, poetit danez Peter Poulsen (në gjuhën shqipe), “Concerto” i poetit belg Daniel Leuwers në gjuhën italiane, si dhe librin “Duet of Rieds” të poetëve Shaip Emërllahu dhe Taro Aizu nga Japonia të botuar në gjuhën japoneze dhe angleze nga shtëpia botuese (Junpa Books-Kobe). Për librat folën kritikët dhe poetët Xhuzepe Napolitano, Ndue Ukaj dhe Taro Aizu.
Festivali u mbyll me orën e madhe letrare ‘Meridiane poetike’, e cila u mbajt në Sallën e Fakultetit të Arteve të USHT-së, ku poetët lexuan poezitë e tyre dhe u ndanë edhe çmimet e tjera letrare të Festivalit. Çmimi, që jepet për karierë letrare, ‘Ditët e Naimit’, iu nda poetit japonez Taro Aizu nga Japonia, çmimi për vlera të veçanta poetike ‘Menada’ iu dha poetit me belg Daniel Leuwers, çmimin letrar për ciklin më të mirë poetik ‘Oaeneumi’ e mori poeti danez, Niels Hav, çmimin letrar ‘Qiriu i Naimit’ iu dha poetëve Jessica Flyyn dhe Dustin Nispel nga SHBA, si dhe poetit tetovar Remzi Salihut dhe çmimin letrar për shprehjen poetike me emrin e poetes “Silke/Liria” e mori poetja ruse Anna Rostokina.
Drejtoria e Festivalit edhe në këtë edicion botoi antologjinë e poezive të poetëve pjesëmarrës ‘Zërat e ujit” të përgatitur nga Shaip Emërllahu.
Festivalin e udhëhoqi moderatorja Verjana Abazaj. Poezitë në gjuhën shqipe i lexoi aktori Arsim Kaleci, kurse me kitarë i shoqëroi Naser Dula. Skenën e ideoi piktori Nevzat Bejtuli-Kica.
Festivali u mbështet nga Ministria e Kulturës, Komuna e Tetovës, Komuna e Zhelinës. Sponzorë të këtij edicioni ishin “Hit Oil”, “Arbi”, “Sirena”, “Kurtishi, “Hajri Kom”, ”Jehona event” “Allprint” dhe “Nasir tours”.
A. Arsllani

POETI BASRI ÇAPRIQI – LAUREAT I ÇMIMIT “NAIM FRASHËRI”

September 23, 2015 by dgreca

Nga Artan Arsllani/

Fitues i çmimit të madh “Naim Frashëri” i Edicionit XIX të Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit” është poeti I njohur shqiptar, Basri Çapriqi. Ky është vendim i Jurisë së Festivalit i përbërë nga poeti dhe studjuesi Salajdin Salihu (kryetar), poetët Ndue Ukaj (anëtar) dhe Haxhi Shabani (anëtar). Drejtoria e Festivalit, gjithashtu ka shpall laureatin e sivjetshëm edhe Anëtar Nderi të Festivalit. Festivali Ndërkombëtar i Poezisë “Ditët e Naimit” do të mbahet prej 15 – 18 tetor 2015, në qytetin e Tetovës.

Kjo u bë e ditur në një Konferencë shtypi të mbajtur më 22 shtator në Qendrën Kulturore në Tetovë, nga drejtori i Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit”, Shaip Emërllahu dhe kryetari i Jurisë së Festivalit, Salajdin Salihu. Në fillim, drejtori Emërllahu tha se, Çmimi i madh letrar “Naim Frashëri”, jepet me motivacionin “Për vlera të larta artistike” poetëve nga mbarë bota. Këtë çmim më herët e kanë marrë emra të njohur të letërsisë shqiptare dhe asaj të huaj, si: Ismail Kadare (Shqipëri), Desmond Egan (Irlandë), Thomas Tidholm (Suedi), Manlio Argueta (Salvador), Ali Podrimja (Kosovë), Fatos Arapi (Shqipëri), Lionel Ray (Francë), Abdelatif Laabi (Marok), Eva Lipska (Poloni), Tua Forstrom (Finlandë), Craig Czury (SHBA), Athanase Vantcev de Thracy, Sebastiano Grasso (Itali) etj.

Drejtori i Festivalit, në vazhdim lexoi deklaratën, të cilën laureati Çapriqi, ia dërgoi Drejtorisë, me rastin e marrjes së çmimit letrar “Naim Frashëri”. “I dashur Shaip, jam shumë i nderuar që juria profesionale ka vendosur që çmimin kryesor të Festivalit, “Naim Frasheri” për këtë vit të ma japin mua. Falenderoj Jurinë, si dhe Drejtorinë e Festivalit për këtë nder që më bëhet, duke më futur në një shoqëri emrash të respektuar laureatësh të këtij Festivali. Uroj që ky edicion të ketë sukses. Mirupafshim në hapjen e Festivalit, Basri Çapriqi”.

Kryetari i Jurisë së Festivalit, Salajdin Salihu, paraqiti motivimin e dhënies së çimimit letrar “Naim Frashëri” të FNP “Ditët e Naimit”. “Basri Çapriqi është zë i veçantë dhe origjinal në poezinë e sotme shqipe. Ai është poet i vetëdijes postmoderniste dhe i diskursit urban. Poezia e tij është shumështresore, e shumëkuptimshme dhe shumëdimensionale, e cila na shpalos përmasa të ndryshme ekzistenciale dhe gërsheton motive që ndërlidhen me aktualen, mitiken, intimën njerëzore dhe përfiton dimensione universale. Basri Çapriqi është njër ndër poetët më cilësorë të sistemit poetik shqiptar”.

Ai më pas lexoi një biografi të shkurtër të fituesit, ku theksoi se, Basri Çapriqi ka lindur në Ulqin në vitin 1960. Ka mbaruar shkollimin e mesëm në Ulqin. Në Universitetin e Prishrinës ka studiuar letërsi shqipe, ku ka marrë gradën magjistër i shkencave filologjike në vitin 1988. Në vitin 2004 merr gradën shkencore Ph. D. në Prishtinë në fushën e shkencave filologjike. Punon profesor në Universitetin e Prishtinës, ku ligjëron lëndët; Stilistikë, Semiologji dhe poezi bashkëkohore. Poezitë e tij janë përfshirë në shumë antologji të poezisë shqipe dhe në antologji të poezisë bashkëkohore në gjuhë të ndryshme. Poezitë i janë përkthyer në anglisht, frengjisht, gjermanisht, rumanisht, polonisht, serbokroatisht, turqisht, arabisht, maqedonisht. Është Kryetar i PEN Qendrës së Kosovës dhe njëherit themelues në vitin 2004. Ka qenë Kryetar i Bordit të Universitetit të Prishtinës, kurse nga viti 2012 është anëtar i Akademisë Shqiptare të Arteve dhe Shkencave.

Shkruan poezi, kritikë letrare, ese, publicistikë. Ka botuar shtatë përmbledhje me poezi dhe pesë libra me kritikë letrare dhe studime. Librat më të njohur me poezi janë: “Ulli me dymijë unaza”, “Ma qet gjuhën”, “Frutat bizare”, “Zbutja e gjarprit”, “Përkryrja e shiut”. Librat me kritikë: “Mikrostruktura e tekstit”, “Simboli dhe rivalët e tij”, “Paradigma kadareane” etj.

Ka marrë disa çmime letrare për poezinë e tij: Çmimi i Mitingut të Poezisë në Gjakovë (1996, 2007), Çmimi Vjetor i Art Club, Ulqin, Çmimi Lasgush Poradeci, Shqipëri (1992), Medalen e Argjendët, në kompeticionin për poezi në Internacional Saloon of The Academie Europeenne Des Arts, Bruksel (2007).

Në fund të Konferencës, drejtori Shaip Emërllahu, theksoi se, në edicionin e sivjetëm të Festivalit kanë konfirmuar ardhjen 36 poetë nga vende të ndryshme të botës, si: SHBA, Argjentinë, Kolumbi, Meksikë, Kanada, Japoni, Angli, Danimarkë, Gjermani, Francë, Itali, Poloni, Izrael, Greqi, Armeni, Maroko, Slloveni, Bullgari dhe poetë shqiptare nga Diaspora, Mali i Zi, Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia.

Programin e këtij edicioni pritet ta karakterizojë një përmbajtje e larmishme kulturore e letrare. Kështu, në kuadër të tij, do të mbahet disa lexime poetike, do të hapet një ekspozitë pikturash, do të promovohen libra, do të vizitohen lokalitete kulturore dhe historike etj.

Tetovë, 22 shtator 2015