CEZARIT-PËR ATË QË I TAKON CEZARIT

December 8, 2012 by dgreca

NGA GËZIM LLOJDIA*

Abstrati

Enver Memisha Lepenica njihet prej vitesh si studios e publicistë i veçantë në fushën historike mirëpo sakrifica dhe mundi i tij, puna shumëvjeçare përfundoi pa kapitale dhe pa fitime,por ai është nga figurat me te nderuara, sepse të gjithë energjinë e tij ai e drejtoi në luftën për te mirën e përgjithshme. Enveri shkeli në gjurmët historike të një katundi të vogël me histori te madhe në Labëri, plot tradita që kane ruajtur dashurinë dhe respektin reciprok duke vlerësuar karakterin burrërinë dhe patriotizmin. Sokakët e Lepenicës ky katund i pluskuar në një shullë larg maleve maleve me mjegull,afër shushurimës së Shushicës. Katundet e shtrirë në të dy anët e lumit Shushicë e vetmja dege e Vjosës me rrjedhjen e poshtme, që përshkon pjesën më të madhe të gjatësisë lindore të Vlorës afro 80 km. Gjurma e thellë e qytetërimit të lashtë të kësaj lugine ka hapur një brazdë të thellë, ndonëse ndodhet në fillesë të saj. Në këtë luginë mulliri i kohës kishte gdhendur më tepër bestini se sa realitete duke fshehur në tokën e sajë të sertë, shkëmbore, aty ku gruri gjendet në “shtëpinë e vet”, diamantet e qytetërimit të saj, historinë e shkruar dhe gjurmët që kanë lënë qytetërimet. Këtu në këtë truall lindi edhe studiuesi dhe publicisti Enver Lepenica për të cilin dy autorë Novruz Shehu dhe Doc.Dr.Alqi Naqellari përgatitën një botim serioz “: Enveri i Lepenices- Me rastin e 65 vjetorit te lindjes. Publikuar nga “Emal “ gjithsejtë 449 faqe, me ISBN978-9928-04-022-2. Ky libër është i pari në llojin e vete ku autorët kanë sjell të plotë 65 vjet,të një njeriu studios,kërkues i ndershëm,patriot deri në frymë të fundit. Ky libër është i pari në llojin e vet , sepse jeta e një njeriu pasionant e shqiptar i vërtetë aty është konceptuar në tërësinë sipas historiografisë dhe rrjedhave të kohës,është shkruar me një gjuhë të rrjedhshme plot kulturë .Ky libër është shkruar ndryshe nga botimet tjera .Ka një rrjedhë logjike të ngjarjeve dhe shkallëzimit të jetës të personazhit kryesor. Ka një renditje të temave sipas botimeve të kryera .Ka një mënyrë shkencore të paraqitjes së dokumenteve jetësore .Ka jetë dhe frymë jete në këtë botim i cili i kushtohet një njeriu, që jeton ka mbushur plot 65 vjet,jeta e tij është gjurma që mbeten në shekuj thonë autorët .

Kronologji historike

Autorët kanë ndjekur një kronologji historike të çdo botimi të këtij autori duke cituar për çdo libër artikujt,kritika,recensat e kryera nga autorë të ndryshëm për librin e autorit E.Lepenica duke llogaritur kështu një punë me një kosto të madhe. Janë mbledhur pothuajse në masën 100% artikujt dhe gjithçka, që i është kushtuar botimit,gjë që ka detyruar autorët ti kërkojnë ato jo vetëm në sitet e internetit por duke nisur një komunikim me autorët që kanë shkruar ,për botimet që do të thotë se janë kontaktuar shumë autorë për botime të ndryshme në kohë të ndryshme botimi dhe frutë i kësaj pune janë mbi 380 faqe,në formë eseje,kritike,recense,diskutimi , që i kushtohen librave të botuara nga E .Lepenica.Ne mund të vështrojmë vetëm disa prej tyre si i kanë renditur autorët e librit.:”Neper greminat e përgjakura komuniste”, Tirane 2007. Kanë shkruar: Eglantina Alliaj, Albert Abazi,Novruz Xh.Shehu,Hysen Ismail Haxhiaj,Petrit Muca, Dr. Iliaz Gogaj,Fari Shaska,Gezim Llojdia.”Perballe klithmave te korbave”, tirane 2008. Kanë shkruar: Gezim Llojdia.Dr. Iljaz Gogaj Docent, Dr. Alqi Naqellari,Kastriot Frasheri,Shpresim Kasaj.Thonë se ujqit e vjetër e shqyejnë vërtet hënën lehonë. Dhe qentë do ta bënin copë, nëse u jepej mundësia. Kështu ujqit dhe zogoria e qenve të ligësisë ishin gati duke shqyer, atë që quhej demokraci e brishtë e vendosur pas viteve ‘90 në Shqipëri. Një cifël e kësaj historie që ende e kemi në kujtesë gjendet në botimin më të fundit të studiuesit dhe publicistit të mirënjohur: Enver Memisha Lepenica: “Përballë klithmave të korbave”. Mjegullina ka mbuluar nëpër kohëra enigmën e shumë vrasjeve mister. Nga zëri varet vdekja ose rrojtja e Shqipërisë .Enver Lepenica është laureuar në fakultetin ekonomik UT me rezultate të lartë ka kryer kurse kualifikime për organizim dhe drejtim, ka qenë drejtor kabineti i Ministrit të Kulturës, si dhe Inspektor i përgjithshëm i Ministrit të Brendshëm me gradën nënkolonel. Është themelues i gazetës së parë opozitare të qytetit të Flamurit “Zgjimi”, autor i librave historikë si: “Vetëvrasjet. Barbarët zbresin në Vlorë”, “Hysni Lepenica-Komandant i Përgjithshëm i Fuqive të Ballit Kombëtar”, “Antologjia e plagëve nën terrorin komunist”, “Pseudonimet e përdorura gjatë Lëvizjes antifashiste 1939-1944”.Një rekurs i munguar i individit në mbrojtje të demokracisë ndaj së keqes social-politike. Shënime për librin e z. Enver Memishaj. Edhe pse ndodhemi pranë kapërcimit të dy dekadave të përmbysjes së diktaturës komuniste ende shqiptarët nuk po arrijnë të shijojnë kolektivisht shijet e demokracisë së ëndërruar dhe shtetit të së drejtës. Këtij shqetësimi mëse qytetar, mbetjes së “korbave” dhe klithmave të tyre, i referohet studiuesi dhe autori i mirënjohur Enver Memishaj me libri e tij të fundit: “Përballë klithmave të korbave”. Në këtë lundrim të gjatë dhe të lodhshëm, për ti sjellë lexuesit me fakte ato të vërteta historike, që përveçse përshkojnë këtë tranzicion të tejzgjatur, ashtu edhe ngarkesat jo vetëm mendore, por edhe të armatës së ish-nomenklaturës komuniste të regjimit të kaluar. është ky udhëtim që na eksploron atë që rrallë e shohim. “ Kthimi i borxhit te madh”, Tirane 2009. Kanë shkruar:-Ferdinand Hysi,Izet Shehu, Gëzim Llojdia ,Flori Slatina.’ Emblema e nje epopeje”, Tirane 2010. Kanë shkruar :Prof. Dr. Muharrem Dezhgiu, Laureta Petoshati .Prof.Dr. Uran Asllani, Ilmi Bani,Doc.Dr.Alqi Naqellari,Prof. dr. Bardhosh Gace,Shpresim Kasaj, Astrit Xhaferi.”Vetëvrasja, barbaret zbresin ne Vlore”, Tirane 1998-Fari Balliu. Komandanti i pergjitheshem i fuqive te Ballit Kombëtar”. Prof.Doktor Hysni Myzyri,Akademik, Prof.dr. Beqir Meta, Prof. dr. Muharrem Dezhgiu –Avokat Neshat Nguci. Gëzim Zilja,Kostaq Xoxa, Cobo Skenderi, Skender Qendro.Prof. dr. Bardhosh Gace:Ne vargun e botimeve te pakta për Luftën e Vlorës te vitit 1920, do te zere nje vend te nderuar edhe “Emblema e një epopeje” e autorit vlonjat Enver Memishaj, qe ai shton mbiemrit edhe emër-vendin Lepenica, duke dëshmuar dashurinë e tij te zjarrte për vendlindjen, e duke respektuar e kujtuar edhe te paret e tij qe e mbajtën me nder këtë mbiemër. Për këtë ngjarje madhore te historisë sonë kombëtare, ne bibliotekën tone njohim disa botime serioze, si ato te Muin Camit, Neil Shehut, Ago Agajt, Gani Iliazit, Spiro Kosovës, Isuf Luzaj dhe shume shkrime analitik e studimor.

Epopeja e Vlorës e gjalle ne kujtesën historike te shqiptareve

Gjithsesi Epopeja e Vlorës me 1920, ende është e gjalle ne kujtesën historike te shqiptareve, e sidomos vlonjateve, pasi siç shprehet edhe autori italian Agustino Koriliano, ajo tronditi qiellin e Evropës dhe diplomacisë se saje duke kërkuar Urine e shqiptareve. Ne këtë 90 vjetor te kësaj epopeje te lavdishme, studiuesi i zellshëm Enver Memishaj pas një hulumtimi te thelle nxori ne drite ketë libër monografik dhe te veçante, libër ky qe përben një vështrim enciklopedik mbi Luftën e Vlorës siç është përcaktuar me te drejte edhe nga Prof.dr. Muharrem Dezhgiu. Duke përshëndetur këtë botim do te thosha se vlerat e tij janë te shumëfishta, veçanërisht do te theksonim:Se pari: Me këtë vepër autori për here te pare e sheh Luftën e Vlorës me 1920 ndryshe nga studiuesit dhe historianet e deritanishëm. Autori e sheh këtë lufte te udhëhequr nga atdhetare te zjarrte dhe te përgatitur nga ana ushtarake dhe kulturore si Osman Haxhiu, Qazim Kokoshi, major Ahmet Lepenica, kapiten Qazim Koculi etj, dhe jo ashtu siç është trajtuar deri tani se kjo luftë u udhëhoq nga fshatare analfabet, pavarësisht se peshën me te madhe te kësaj lufte e mbajtën fshataret patriot te Vlorës. Se dyti: Vlora nuk ka një muze qe te pasqyroje sadopak këtë epope legjendare. Vepra e z. Enver Memishaj “Emblema e një epopeje” na paraqitet ne këtë 90 vjetor si një muze i gjalle lëvizës, i cili ringjall historinë tone kombëtare dhe shërben njëkohësisht si një sensibilizim për organet e shtetit shqiptar per te ngritur muzeun e epopesë se Vlorës me 1920.Se treti: Ne këtë libër përshkruhen ngjarje dhe ndodhi historike te njohura pak ose aspak, por ka edhe mjaft personazhe, qe nga anëtaret e Komitetit “Mbrojtja Kombëtare”, qe rishpallen pavarësinë e Shqipërisë, shtabi i Luftës se Vlorës me 1920, komandantet e çetave, dëshmoret, te plagosurit ne këtë lufte, edhe këta te trajtuar për here te pare pasi ishin lënë ne harrese apo ishte mohuar vepra e tyre atdhetare. Autori pasqyron gjithashtu atmosferën e zjarrte luftarake e shpirtin liridashje te vlonjateve, por edhe te krahinave te tjera te vendit për te zgjidhur enigmën ne se do te kishte Shqipëri pas kësaj beteje, apo do te fshihej nga faqja e dheut si? shpreheshin luftëtaret e kohës. Se katërti: Je vlere e veçante e veprës se z.Memishaj është se ne faqet e kësaj vepre përshkruhet edhe kontributi i krahinave te tjera si Mallakastra, Tepelena, Gjirokastra, Tirana, Skrapari, Devolli te cilët ju bashkuan zërit çlirimtar te Vlorës.Se pesti: Këndvështrimi historik i kësaj vepre është i qarte Lufta Epope e Vlorës, është vazhdim i Kongresit te Leshnjes, ose siç thotë njeri prej protogandisteve te asaj kohe është e pjella e këtij kongresi, pra i përpjekjeve te vazhdueshme te shqiptareve për lirinë dhe pavarësinë e Atdheut

Flet autori Novruz Shehu: Enver Memisha, hyri ne jetën time dhe te Alqi Naqellarit, mbas viteve 2000. Ai vinte vazhdimisht ne Bibliotekën Kombëtare dhe shfletonte e shfletonte vazhdimisht. Kish nje trup te larte, flokët e bardhe e tregonin intelektual, por disa rrudha qe i ngushtoheshin e zgjeroheshin ne balle e tregonin rebel deri ne te pandreqshëm. Ndoshta ky rrebelizin i përbashkët na beri te mblidheshim te tre ne Institucionin e kafesë, ose parlamentin e popullit siç e quan Balzaku, e te sillnim e stersillnim te gjalle e te vdekur nga faqet e historisë. Demokrat e antikomunist i përkushtuar, Enver Memisha hyri ne fokusin e media jo pak here. Dhe ai përballej pa ja here syri “tent” duke u dhënë te kuptojnë, ish punëtoreve te sigurimit, se geni vital i se djathtës u përndoq, u sulmua, u dogj e sterdogj, por nuk u zhduk. Dhe te dine mire se demokracia, s’është tolerante aspak për militantet e terrorit te komunizmit. Me Enver Memishen është pothuaj e pamundur, qe te jesh mik dhe kjo për arsye se duhen tre kushte: Te jesh i ndershëm, te mbash fjalën, te jesh i guximshëm. Ne këtë trim e kemi pasur te vështire, por jo te pamundur, qe ta mbajmë mik dhe ne 65 vjetorin e lindjes t’i dhurojmë këtë libër, ashtu siç mund t’i dhuronim edhe një tufe me lule, apo një torte te shoqëruar me një 5000 lekëshe. Po pse nuk zgjodhëm rrugën tradicionale? Miti i librit mund te na beje pak allaoficer e allakryetar komiteti e alia sekretar i pare etj etj, qe bëjnë libra për vete e për ata qe bene çudira ne komunizëm. Natyrisht do te nënqeshin jo pak. Do te nënqeshin e bile do te shkrihen ne gaz ata, qe kane shkruar poema e filma e opera e valle e këngë për heroin e Kinës Lej Fen. Le te qeshin. Duhet te qeshin dhe te n^–ojne edhe ata ne ketë planet. Por ne jemi te ndërgjegjshëm se po kryejmë një akt intelektual duke i dhënë pikërisht këtë libër, shoqërisë shqiptare, pikërisht ne 65 vjetorin e një intelektuali e studiuesi te guximshëm. Ne rast se shoqërisë i jepet ne libër modeli i një personi, qe te bën te ndihesh me i guximshëm, me sakrifikues, me human, atëherë këtu duhet kuptuar se kemi te bëjmë me një akt te rendesishem për ata, qe dine te vlerësojnë aktet e rëndësishme te shkronjës. Skënder Brahimaj shkruan:Lepenica është një fshat i vogël por me histori te madhe, qe ka nxjerre mjaft figura te patriotizmit shqiptar qe ne kohe te hershme, por veçanërisht dua te përmend figurat qe nga 1912, ne Luftën e Vlorës me 1920 dhe deri tek Lëvizja Antifashiste. Figura nga ky fshat nuk munguan edhe gjate Lëvizjes Demokratike dhe përmbysjes se diktaturës komuniste, 1990, 1991 dhe gjate vitit 1997 dhe 1998. Një nga figurat e shquara te këtij fshati është edhe Enver Lepenica, i dli u shqua veçanërisht gjate viteve 1990, 1991 dhe sidomos gjate viteve 1997 e 1998, duke luftuar me bandat komuniste me pene, me libra te botuar, ne propagande dhe me pushke ne dore kur qe nevoja. Komunistet e Vlorës nuk kishin gabuar, me 1997, kur morën vendimin për ta ekzekutuar. Ai ishte qendrestar dhe kundërshtar i vendosur i tyre. Enver Lepenicen te cilin unë do ta quaja pa dyshim një patriot dhe bir te denjë te Lepenices, me shume se sa një studiues te historisë dhe denoncues i forcimit, terrorit dhe dhunës komuniste.

Rilingjalli me buje tiparet e zjarrin e atij geni

Flasin autorët e librit:Ai ka lindur ne fshatin e Lepenices te rrethit Vlorës me5 korrik te vitit 1944, i përket fisit Allushaj te këtij fshati, fis me personalitete, qe kane rrezatuar ne historinë kombëtare. Ky fis, i ndare ne nendeget Memishaj, Brahimaj, Canaj, Hysaj, i ka dhënë personalitete te shquara historisë se Shqipërisë, ne shtresa te ndryshme kohore si Ahmet Lepenica, Hysni Lepenica, Aferdita Lepenica, Fejzua, Numani, Xhelali, Selami, Qemali, Refati, Zij ai, Hasani, Faiku, Xhezua, Allushi etj.I rritur ne genin e një fisi nga me vitalet, ne trevën e Vlorës e me tej, Enver Memisha, trashëgoi e rilingjalli me buje tiparet e zjarrin e atij geni, sa rebel e kryengritës, aq te mençur e me polen inteligjence..Enveri kreu ne Lepenice klasën e pare te shkollës fillore, shkollën shtatëvjeçare dhe dy shkolla te mesme e kreu në Vlorë,kreu arsimin e lartë për ekonomi., juridik

Referencë

“Perballe klithmave te korbave”, Tirane 2008

“Pseudonimet e përdorura gjatë Lëvizjes antifashiste 1939-1944”.

Kthimi i borxhit te madh”, Tirane 2009.

“Emblema e një epopeje Tiranë 2010

“Vetëvrasjet. Barbarët zbresin në Vlorë”,

“Hysni Lepenica-Komandant i Përgjithshëm i Fuqive të Ballit Kombëtar”,

“Antologjia e plagëve nën terrorin komunist”

Msc.Anëtar i Akademisë Evropiane të Arteve

MAJOR AHMET LEPENICA NJE HERO I RISHPALLJES SË PAVARËSISË KOMBËTARE

November 22, 2012 by dgreca

Mesazhet dhe idetë që na sjell Enver Memishaj – Lepenica me veprën “Major Ahmet Lepenica … “/

Nga Gani Ratkocieri, studjues, “Mësues i Popullit”/

Në 100 vjetorin e Pavarësisë Kombëtare, që filloi ditën fatlume të 28 nëntorit 1912, duhet vlerësuar e kujtuar edhe Kongresi i Lushnjes dhe Lufta e Vlorës e vitit 1920, sepse këto ngjarje vulosën me gjak dhe rishpallën Pavarësinë Kombëtare të harruar e të përmbysur nga Lufta e Parë Botërore.

Është përfundimi i arritur në mirëkuptim të plotë prej të gjithë historianëve dhe studjuesve, sepse: Fuqitë e mëdha më 17 dhjetor 1912 nuk e pranuam pavarësinë e Shqipërisë, por vendosën që Shqipëria të ishte autonome nën sovranitetin e Sulltanit, ndërsa më 29 korrik 1913 Shqipërinë e shpallën principatë autonome sovrane dhe të trashëgueshme.

Lufta e Parë Botërore: 4 gusht 1914 – 11 nëntor 1918, e përmbysi Pavarësinë e Shqipërisë dhe Fuqitë e Mëdha, më 26 prill 1915, e ndanë Shqipërinë në copa, copa ndërmjet Greqisë, Serbisë dhe Italisë. Në këto kushte patriotët shqiptarë të zhgënjyer nga Fuqitë e Mëdha, i dualën zot vetes me Kongresin e Lushnjes dhe Luftën Heroike të Vlorës, në vitin 1920.

Enver Lepenica me veprën “Major Ahmet Lepenica, Komandant i Përgjithshëm i Trupave Kombëtare në Luftën e Vlorës, 1920”, vjen të dritësojë një prej herojve të Epopesë së Vlorës më 1920, një personalitet të shquar të asaj lufte komandantin e sajë, major Ahmet Lepenicën.

Me rastin e 100 vjetorit të shpalljes së Pavarësisë Kombëtare janë botuar disa monografi për figura që kanë dhënë kontribut të madh për të mbritur në 28 nëntor 1912.

Por pavarësisht rëndësisë së këtyre veprave, me përjashtim të gazetave “ 55 “ dhe gazetës “Republika” pjesa tjetër e shtypit dhe televizionit heshtin!?

Këtë fat ka pasur edhe vepra e njëmbëdhjetë e botuar nga studjuesi apasionuar Enver Memishaj-Lepenica “Major Ahmet Lepenica, Komandant i Përgjithshëm i Luftës së Vlorës 1920”. Një libër voluminoz prej 500 faqesh, i shkruar me pasion kombëtar, duke dritësuar jo vetëm major Ahmet Lepenicën por krahas tij edhe figura të tjera që luftuan nën komandën e tij.

* * *

Në trajtimin e figurës famëmadhe të major Ahmet Lepenicës, autori është treguar objektiv, pa pasion, njohës i mirë i kushteve e rrethanave historike në të cilat ka jetuar, vepruar e luftuar major Ahmet Lepenica. Ngjarjet historike janë mbështetur në dokumenta e fakte të kohës, në kujtime të botuara dhe në folklor, pra kemi një trajtim shkecor të ngjarjeve dhe heroit të veprës, gjë që e ka vënë re me të drejtë edhe Prof. Dr. Bardhosh Gaçe në vlerësimin e veprës.

Në këtë mënyrë është trajtuar e përshkruar edhe Lufta heroike e Vlorës e vitit 1920.Vepra të këtij lloi i ndihmojnë historianët, për të shkruar me objektivitet historinë tonë kombëtare.

Përmbajtja e veprës është trajtuar sipas rendit kronologjik, pjesmarrja e heroit në lëvizjen Xhontruke, lufta e tij në krah të heroit kombëtar të Turqisë Mustafa Qemal Ataturkut, por sapo u shpall Pavarësia Kombëtare këta oficerë atdhetarë erdhën dhe dhanë kontributin e tyre për themelimin e shtetit shqiptar, policisë, xhandarmërisë dhe ushtrisë.

Autori ka përshkruar bukur takimin e Ahmet Lepenicës me Isa Boletinin në Vlorë: “Trimat u kuptuan shpejt. Ahmet Lepenica i Labërisë u bë mik me Isa Boletinin e Kosovës, miqësi që simbolizonte bashkimin e kombit tonë”, f.40

Një vend të veçantë i ka kushtuar autori kushteve dhe rrethanave historike në të cilat u shpall Pavarësia Kombëtare, mbrojtja e shtetit shqiptar, nga ujqit e jashtëm dhe çakejtë e brendshëm të tipit të Esat Pashë Toptanit, apo Haxhi Qamilit. Autori ka dijtur të nxjerrë në dukje rolin që ka luajtur major Ahmet Lepenica në këto amulli e mjegulla, ngritje e ulje të historisë sonë: kudo ku kërkohej një dorë e fortë thirrej ky atdhetar trim i cili me atdhetari, zgjuarsi dhe aftësi të larta ushtarake zgjidhte situatën ashu siç e donin iteresat e atdheut.

Në libër është vlerësuar veçanërisht bashkëpinimi dhe roli i Isa Boletinit dhe Ahmet Lepenicës, të cilët detyruan mbeturinat e ushtrisë së Shefqet Turgut Pashës që marshonin drejt Vlorës së pa fuqishme të ktheheshin në Vjosë dhe të niseshin për në vendin e tyre nga limani i Semanit:

“Ismail Qemali e kuptoi rrezikun dhe ngarkoi dy heronj, Isa Boletinin dhe Ahmet Lepenicën, të cilët u dolën turqve përpara në Vjosë, duke e detyruar Xhavit Pashën të nisej nga limani i Semanit. Asnjë shërbim tjetër të mos i kishin bërë atdheut Isa Boletini me kosovarët e tij trima dhe Ahmet Lepenica, kjo do të mjaftonte për t`i dhënë atij një vend nderi në historinë tonë kombëtare”, sepse ata shpëtuan Pavarësinë e Shqipërisë, f.41.

Studjuesi Enver Lepenica, ndoshta ndër të parët ka përshkruar heroizmin e 400 luftëtarëve të Isa Boletinit që nën komandën e major Ahmet Lepenicës luftuan me trimëri dhe çliruan krahinat jugore të Shqipërisë nga pushtimi grek.

“Qeveria e Vlorës dërgoi një kompani prej 120 luftëtarësh dhe vuri në dispozicion të Ahmet Lepenicës edhe 400 “djemtë” e Isa Boletinit. Me këto forca Ahmeti çliroi Leskovikun, Kolonjën, Tepelenën, Gjirokastrën dhe Përmetin”, f. 57.

Figura e Ahmet Lepenicës është dritësuar e ndriçuar edhe në luftën që ai ka bërë kundër tradhëtive të brendshme, nga tadhëtarë të lidhur me pushtuesin, ose të mbetur skllevër të otomanizmit, ose për interesa e kapriço personale siç ishte rasti bejlerëve të Cakranit.

Autori me nje gjuhë të bukur e llogjike mbështetur në dokumenta e fakte e ka trajtur figurën e major Ahmet Lepenicës si një gjigand i pamposhtur që vjen duke u rritur, deri sa vijmë në Kongresin e Lushnjes që ai e mbron me armë. Ishte kohë e trazuar dhe pa këtë mbrojtje ai Kongres që shpëtoi Shqipërinë nuk mund të bëhej, prandaj lavdia bie mbi këta burra që e mbrojtën.

Në këtë vijueshmëri të ngjarjeve historike autori na shpie tëk lavdia e Ahmet Lepenicës në Epopenë e Vlorës në atë ngjarje famëmadhe e të lavdishme që në histori ka hyre me emrin Lufta e Vlores 1920.

Enver Lepenica është autori parë që e përshkruan të plotë këtë epope që bënë vlonjatët dhe më pas populli shqitar. Me Komitetin e “Mbrojtjes Kombëtare”, me në krye Osman Haxhinë, me shtabin e luftës më në krye major Ahmet Lepenicën, me çetat e fshatrave të Vlorës, Tepelenës dhe me ato të qyteteve të tjera që erdhën në Vlorë pas datës 10 qershor 1920.

Është e rëndësishme gjithashtu se autori në një kapitull ka botuar faksimile të dokumentave që mbështesin ngjarjet historike që ai trajton, si dhe një kapitull për këngët që i ka ngritur populli major Ahmet Lepenicës, këtij biri të shquar të tij. Veçanërisht të tërheq vëmëndjen urdhëri i emërimit të major Ahmet Lepenicës: Komandant i Përgjithshëm i Trupave Kombëtare. Një urdhër i shkruar me dorë, në majë të malit të Beunit, mbi fshatin Vajzë i firmosur nga 12 anëtarët e Komitetit si dhe me vulën e atij Komiteti.

Lufta e Vlorës dhe roli që major Ahmet Lepenica luajti në këtë epope vigane të popullit tonë zë me të drejtë vendin më të madh në libër.

Asnjë tjetër nuk e ka përshkruar aq bukur tërë zhvillimin e kësaj luftë heroike, bazuar në dokumenta arkivale, në shtypin e kohës, në kujtimet e luftëtarëve të botuara, dhe në këngët popullore. Lufta e Vlorës ishte një “Termopile” e vërtetë, madje ja kalon asaj sepse falë kësaj lufte Shqipëria u çlirua, u bashkua dhe në dhjetor të atij viti për herë të parë u njoh si shtet edhe nga bota e jashtëme.

Autori mbështetur edhe në gjykimet e historianëve të shquar si Prof. Dr. Muin Çami etj arrin në përfundimin se “merita kryesore e fitores në fushën ushtarake në Luftën e Vlorës, i përket pa diskutim këtij burri të harruar dhe të mohuar padrejtësisht”, f. 179

Është meritë e autorit që citon në ligjiratë të drejtë shumë studjues e historianë, për ngjarje dhe fenomene historike çka i bën përfundimet e arritura prej tija të pa diskutueshme.

* * *

Vlerat dhe rëndësia e këtij libri për historinë tonë qëndrojnë veçanërisht në faktet se :Ahmet Lepenica ka qënë një demokrat i vërtetë. Ai gjatë periudhës 1911 deri më 1924, periudha më e vështirë e historisë sonë kur diskutohej në se do të kishte Shqipëri apo jo dha ndihmesën e tij të vyer dhe vendimtare, duke marrë pjesë në të gjitha ngjarjet historike që vendosej fati Shqipërisë. Ai kurrë nuk pa interesat personale, por mbi të gjitha vuri interesat e atdheut të tij. Ai nuk la pas as fëmijë, as pasuri dhe asgjë prej gjëje por la pas veprën dhe emrin e tij të mirë si shembull frumëzimi për brezat e ardhshëm dhe si ide se mbi të gjitha duhet vëmë interesat e atdheut pavarësisht nga sakrificat që duhet të bëjmë.

Enver Memishaj Lepenica, me veprën e vet, ka meritën e madhe sepse e zbuloi e ndriçoi dhe e përshkroi major Ahmet Lepenicën, duke ja kthyer historisë sonë ashtu madhështor, heroik, atdhetar dhe veteran i çështjes sonë kombëtare pa njollë, pra i ngriti atij monumentin që meritone, në peidestalin e nderuar të burrave të kombit tonë.

Nga ana tjetë në këtë vepër kemi për herë të parë një përshkrim të plotë dhe të dokumentuar të Luftës së Vlorës 1920

Për vlerësimin dhe lartësimin e figurës famëmadhe të ushtarakut të pa mposhtur, veteranit pa njollë dhe atdhetarit të shquar duhet të kemi parasysh përfundimin e arritur nga autori në këtë libër se “ Në ato kohëra ishte trimëri e madhe të ishje shqiptar, por ishte trimëri edhe më e madhe të ishje ushtar si major Ahmet Lepenica, një ushtar i ndipedencës sonë kombëtare”.

Gjuha e autorit është e thjeshte e qartë dhe e kuptueshme pa ngarkesa të tepërta, pa prekur gjuhën dialektore kur autori citon në ligjiratë të drejtë personazhet historik. Kjo mënyrë të treguari e bën lexuesin të arri vetë përfundimin e ngjarjeve historike para se ta lexojë në libër nga autori. Jeta dhe kontributi heroit të librit major Ahmet Lepenicës, në historinë e Shqipërisë, shtrihet në një periudhë të gjatë kohore prej vitit 1905 kur ai hyri në lëvizjën Kombëtare, po veçanërisht gjatë periudhës kur po ngrihej shteti shqiptar e bëhej Shqipëria, të treguara e dokumentuara shumë bukur nga autori, çka e kthen librin në një enciklpoedi të vogës të historisë sonë

Në fund të veprës së tij autori ka dhënë bibliografinë: Arkivi Qëndror i Shtetit, Biblioteka Kombëtare, Dokumenta, literatura historiografike me 105 libra duke shënuar edhe faqet ku flitet për major Ahmet Lepenicën, Kujtimet e botuara nga institucione shkencore, folklorin, shtypin 51 gazeta shqiptare dhe të huaja, 15 revista të ndryshme, artikuj që autori ka botuar për major Ahmet Lepenicën që nga viti 1978, dhe në fund ky kapitull mbyllet me indeksin e emrave, gjith ky aparat e ngre veprën që anaizojmë në një vepër të mirëfilltë shkencore.