• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

KOMBI RRITET ME GJUHEN

November 26, 2020 by dgreca

-SHKOLLA SHQIPE “GJUHA JONE” NE FILADELFIA NJE EMER I KERKUAR NGA SHQIPTARET NE SHBA-

             Nga Tajar Domi-

Pandemia e Covid-19, tashmё ёshtё bёrё fjala mё e pranishme nё ambjentet tona. Kjo, pёr arёsye tё shqetёsimeve tё mёdha, qё solli ndёr njerёzit kudo nё botё, prej gati nje viti kohё. Tё vendosur para televizionit, ne ndjekim vazhdimisht atё cfarё po ndodh kёtu ku banojmё, por edhe nё vendlindje, nё Shqipёrinё e madhe. Kjo fjalё qё pёrmban mallkimin brenda nё cdo bisede kontakti mes shokёsh e miqsh, nё cdo bisedё telefonike qё gjatё gjithё kёsaj periudhe ka zёvendёsuar vizitat tek njeri tjetri e organizimet festive, ёshtё bёrё ajo me tё cilёn ngrihemi nё mёngjes duke pyetur, e shtrihemi nё darkё nё krevat duke u lutur. Humbje jete nё njё numёr tё pa imagjinueshem mё parё, goditje e madhe dhe ndalim i zhvillimit tё ekonomisё nё tё gjitha shtetet, pёrfshi edhe Ameriken, rritje e papunёsisё si kurrё ndonjёherё, mjekё e infermierё qё shihen si heronj me shёrbimin ndaj tё sёmurёve, tё tjerё mes stresit e frikёs tё kёsaj murtaje , tё shoqёruara edhe me kronika televizive debatesh shpesh herё tё turpёshme midis grupeve politike e udhёheqesive tё tyre si kёtu edhe nё Shqipёri. Tё gjitha kёto e shumё tё tjera janё refreni i kёtyre muajve me tё cilat kalojmё kohёn duke sjellё brenda nesh vetёm pa siguri, ankth e frikё.  

E nё kёto kushte, edhe shkollat nuk mund tё funksionojnё mё si mё parё. Me sistemin online, gjithcka po tentohet tё mbajё fёmijtё e rininё shkollore tё cdo niveli, sa mё pranё pёrvetёsimit tё njohurive qё nxёnёsit duhet tё arrijnё. Sigurisht ёshtё njё rrugё e imponuar nga kushtet e krijuara, dhe me plot vёshtёrsi si pёr nxёnёsit ashtu edhe pёr mёsuesit e prindёrit. Ne si komunitet, jemi pjesё e kёsaj situate qё dhёmb. Por duhet menduar pёr jetёn pas kёtij fundi, e cila shpresojmё tё rifillojё me pёrdorimin e vaksinёs, qё me sa duket do tё jetё e afёrt nё kohё. E pёr kёtё, shoqata atdhetare-kulturore “Bijte e Shqipes” nё Filadelfia, nuk e ndёrpreu asnjёherё punёn, pёr krijimin e kushteve tё vazhdimёsisё sё mёsimit tё gjuhёs shqipe me fёmijtё e bashkatdhetarёve. Ajo ka formuar njё experiencё tё gjatё, mbi 18 vjecare, vite tё pandёrprera pune qё i kanё sjellё asaj edhe rezultate tё lavdёrueshme. E nё misionin e saj, konsolidimi e zgjerimi i shkollёs shqipe, ёshtё angazhimi kryesor. Me emrin kuptimplotё “Gjuha Jone”, kjo shkollё e hapur mё 7 Mars 2004, nga viti nё vit pёrmes njё pune tё palodhur e vullnetare (deri para 5-6 vitesh), tё mbi 20 mёsueseve qё janё angazhuar nё mёsimdhёnien, tё arrijё nё rreth 700 numri i nxёnёsve qё kanё pёrfunduar kёtё shkollё, ku shumica e tyre e kanё ndjekur atё nё tё gjitha nivelet nga klasa e parё deri nё tё pestёn. Eshtё njё kontribut jo i vogёl pёr tё mbajtur gjallё e trashёguar nё brezin e ri gjuhёn tonё tё bukur shqipe, kёtu kёtej oqeanit. Por shumё mё tepёr duhet bёrё, qё cdo bashkatdhetar tё jetё i mundshёm tё kap kёtё avantazh sic mёshirohet nё shprehjen: “Ne gjuhё tё tjera edhe mund tё flas, por kur mё dhёmb shpirti vetёm shqip bёrtas”. Prandaj Kёshilli Drejtues i Shoqatёs, qё nё fillim tё gushtit qё kaloi, hartoi njё program pune nё pёrshtatje me kushtet qё u krijuan nga pandemia, duke kёrkuar e ngarkuar secilin e tё gjithё sё bashku tё punojmё qё viti i ri mёsimor tё filloi mё 20 shtator 2020, onlinё, sic punonin edhe shkollat publike tё shtetit tё Pennsylvanisё . Por, ishte njё experiencё e re, dhe qё kёrkonte mjete, kompjutera pёr mёsueset, e njohuri teknologjike pёr ta realizuar. 

I menjёhershёm qe reagimi anёtarit tё kёtij kёshilli, bisnesmenit Eldjon Pajollari qё sё bashku me bashkёshorten Megan Pajollari na siguruan falas laptopёt qё nevoiteshin pёr mёsueset, ndёrsa veprimtarja e ish antare e kryesisё znj. Orela Suku bёri pёrgatitjen (set-up) e platformёs Google Classroom si dhe trajnimin e mёsueseve pёr pёrdorimin e kёsaj platforme. Inxhinieri Mirush Cenaj, bёri instalimin e programit nё tё gjithё kompjuterat. Pra mё tё rinjtё, falё shpirtit tё tyre sa human aq atdhetar, krijuan shumё shpejt mundёsinё qё shkolla tё nisё mёsimin nё ditёn e caktuar. U gjykua qё nxёnёsit duhet tё mbyllnin vitin e mёparshёm mёsimor qё ishte ndёrprerё pёr arёsye tё pandemisё qё nё mars 2020. Prandaj nё periudhёn 20 shtator – 20 nёntor do tё vazhdonin pёr tё pёrfunduar klasat pёrkatёse nga secili nxёnёs dhe nё pёrfundim tё merrnin deftesat. Dhe ashtu u bё. Gjithcka shkoi pёr mrekulli. Tashmё ka filluar, viti i ri shkollor 2020-2021, dhe falё punёs kёmbёngulёse tё drejtuesve tё shoqatёs pёr tё mos u ndalur, kanё vazhduar regjistrimet e reja nё tё gjitha klasat, por me njё dallim nga vitet e kaluara nxёnёsit nё klasёn e parё janё mё shumё se dyfishuar. Kryetari, z. Bujar Gjoka me tё dy zёvendёsit e tij znj. Rudina Bami e z. Dritan Matraku, kanё qenё nё preokupim tё vazhdueshёm. Por jo mё pak tё angazhuar, si gjithmonё ishin edhe mё  “tё rinjtё”, z. Llazar Vero e Vlashi Fili, tё cilёt me eksperiencёn e gjatё tё punёs nё kёtё Qendёr, i japin lehtёsi procesit duke u marrё drejtё pёr sё drejti mё punёt qё kanё mundёsi tё kryejnё. Me frymёn e kёtij angazhimi janё edhe antarёt e tjerё tё kёshillit drejtues, veprimtarёt e shumtё nё komunitet, prindёrit,  vecanёrisht mёsueset aktuale qё me plot vullnet e profesionalizёm po realizojnё njё process model tё tё mёsuarit online tё nxёnёsve. Ato janё duke perdorur metoda dhe materiale tё kohёs tё shfrytёzuara nga interneti, krahas librave qё disponojnё nxёnёsit, pёr t’ua bёrё orёt e mёsimit sa mё tёrheqёse e funksionale, dhe pёr kёtё meritojnё vlerёsim e mirёnjohje tё gjitha mёsueset qё sipas klasave janё : znj. Irini Zenelaj e znj. Mimoza Sotiri pёr klasёn e I-rё , znj. Ermira Tusha pёr klasёn e II-tё, znj. Rudina Bami pёr klasёn e III-tё, znj. Aferdita Muzhaqi pёr klasёn e IV-rt dhe znj. Rajmonda Bardhi pёr klasёn e V-tё. Pёr njё punё tё palodhur ndёr vite, pёr tre nga mёsueset e kёsaj shkolle, kryesia e shoqatёs po pёrgatit kёrkesёn qё organet e pushtetit lokal tё qyteteve nga vijnё kёto mёsuese, ti vlerёsojnё me “Nderi I Qytetit”, pёr kёtё punё tё palodhur atdhetare nё shёrbim tё komunitetit, pёr trashёgiminё e gjuhёs shqipe nё brezat e fёmijve tanё. Frut i kёsaj pune tё pёrbashkёt, tё tё gjithё kёtyre grupeve, qё si nё asnjё organizёm tjetёr komunitar, plotёsojnё njeri tjetrin pёr tё pёrballuar e cuar pёrpara punёt, ёshtё shtimi i regjistrimeve tё reja jo vetёm nga qyteti i Filadelfias, por edhe nga qytete e shtete tё tjera tё Amerikes, duke i dhёnё shkollёs shqipe ”Gjuha Jone”, vendin e njё institucioni tё rёndёsishёm arsimor nё diasporёn shqiptare. Deri mё tani janё rregjistruar nё klasёn e parё 22 nxёnёs tё moshave 5 – 14 vjec. Ato janё Ana, Orioni, Arditi, Cielle, Niki, Denisi, Erdioni, Kristi, Anika, Sabiha, Erti, Katja e Sidriti nga Filadelfia, Rea, Lukas e Aurora nga Baltimore–Maryland, Yasen e Noah nga New York: Harper nga San Diego–California, Curtis from Los Angeles-California, Enesa e Kenza nga Springfield–Massachusetts. 

Ndёrsa sipas klasave tё tjera, deri tani po ndjekin mёsimin si mё poshtё: Klasa e II-tё 6 nxёnёs, klasa e III-tё 9 nxёnёs, klasa IV-rt 9 nxёnёs dhe klasa e V-tё 3 nxёnёs.  Grupi i fёmijve me moshёn 5 vjec do tё jenё nё klasёn pёr para shkollorёt, me njё mёsuese tё vecantё nё dispozicion. Duhet theksuar se interes kanё shprehur dhe shumё prindёr tё tjerё por ato preferojnё ti sjellin fёmijёt e tyre tё mёsojnё klasё.

Nga vёzhgimi i kёtyre evidencave, sipas meje dalim nё disa mendime apo konkluzione qё na nxisin pёr nё tё ardhmen: Se pari, shpirti atdhetar i shqiptarёve tё larguar nga vendlindja, tё cilin shpesh e akuzojmё nё bisedat tona si tё zbehur, ёshtё po aq brenda vetes tё secilit, sa edhe nё epokёn e rilindasve tё mёdhenj. U duhen ofruar disi kushte e mundёsi atyre, pёr tu cfaqur. 

Se dyti, nё kёtё kohё ёshtё kapёrcyer ajo faza e mёparshme kur emigrantet synonin vetёm si e si tё pёrshtateshin nё jetёn e re atje ku banojnё, duke mos pas nё konsideratё humbjen e identitetit tё origjinёs, historisё e kulturёs sё tyre. Tashmё shqiptarёt e shohin veten jo mё inferior se komunitetet e tjera nё gjithanshmёrinё e jetёs dhe nuk kanё frikё tё shpalosin veten si tё tillё.

Se treti, bashkatdhetarёt tanё qё menaxhojnё me sukses bisneset e tyre, sё bashku me brezin e ri qё po shkёlqen pas shkollimit nё pozicione tё ndryshme punёsimi, kanё detyrimin pёr tё mbёshtetur me mundёsitё e tyre, grupet e organizuara nё komunitet si shoqatat, shkollat shqipe etj , kur shihet se ato dukshёm punojnё jo pёr interesa personale e familjare, por nё shёrbim tё asaj qё quhet kombёtare.

Se katёrti , shohim me kёnaqёsi se shoqata “Bijte e Shqipes” me shkollёn shqipe “Gjuha Jone” brenda saj , ka formuar njё emёr qё dallon nё diasporё lidhur me punёn model pёr trashёgiminё e gjuhёs, historisё e kulturёs tonё kombёtare nё brezin e fёmijve tanё. Tashmё ajo ka hedhur baza qё ta zgjerojё veprimtarinё e saj , gjithmonё nё shёrbim tё komunitetit . 

Ajo ёshtё vlerёsuar nga qeveria shqiptare me “Ambasador i Kombit” dhe nga shoqatat si motra e institucione tё tjera me Certifikata e falenderime tё ndryshme. 

Se pesti, tё mos harrojmё pёr asnjё cast, porosinё e Sami Frasherit: “Kur njё komb e humb gjuhёn, humb dhe veten”, ku secili prej nesh ka pjesёn e tij tё angazhimit pёr ta mbajtur gjallё kёtё porosi.

Filadelfia , me 25 Nentor 2020

Filed Under: Featured Tagged With: filadelfia, Gjuha Jone, Shkolla shqipe, Tajar Domi

SHQIPTARËT NË AUSTRI, IDENTITETI KOMBËTAR

November 18, 2020 by dgreca

RUAJTJA E IDENTITETIT KOMBËTAR SHQIPTAR PËRMES MËSIMIT TË GJUHËS SHQIPE NË AUSTRI /

Miradije Berishaj kryetare e Shoqatës së Mësuesve Shqiptarë “Naim Frashëri” në Austri, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Austri nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe. Me Miradije Berishaj bisedoi gazetari i “Diellit” Sokol PAJA.

SI ORGANIZOHET DHE FUNKSIONON MËSIMI I GJUHËS SHQIPE NË AUSTRI 

Mësimi i gjuhës shqipe në Austri organizohet, fnancohet dhe kontrollohet nga organet   kompetente   të   arsimit   të   landeve   (njësi   territoriale autonome), përkatësisht Drejtoritë e   arsimit të Landeve/Bildungsdirektion. Mësimi në gjuhën shqipe është shumë specifk dhe  zhvillohet në forma të ndryshme nga një njësi federale (Bundesland) në njësinë tjetër,    madje edhe nga një shkollë në shkollën tjetër. Mësimi në gjuhën amtare nuk është mësim obligativ, por është mësim i dëshirueshëm dhe ky mësim  ofrohet si ofertë. Kjo, shpeshherë në disa shkolla lë hapësirë për interpretim të ndryshëm e subjektiv nga organet e shkollave (drejtoritë e shkollave).  Në Vjenë, në shumë shkolla fillore (Volksschule) drejtoritë i japin rëndësi mësimit të gjuhës  amtare duke e përfshirë në orarin e rregullt paradite, por edhe pasdite me nga 2-3 orë në javë. Në  mësimin paradite nxënësit nuk kanë nevojë të regjistrohen dhe orari rregullohet në marrëveshje  me mësueset e klasëve dhe mësuesit e gjuhëve amtare. Mësuesit e gjuhëve amtare duhet  të jenë  në klasë bashkë me mësuesen  e klasës dhe kjo formë e mësimit quhet: mësim integrativ i gjuhës amtare. Në mësimin pasdite – prindi duhet ta plotësojë formularin që e ka  përgatitë Ministria e arsimit të Austrisë në dy gjuhë. Këtë formular prindi e pranon nga drejtoria e shkollës, dhe nëse dëshiron që fëmija i tij të marrë pjesë në mësimin e gjuhës shqipe e plotëson dhe e dërgon prapë në drejtori. Nxënësi i cili regjistrohet është i obliguar që rregullisht të vijoj mësimin e gjuhës amtare në orarin e caktuar. Në Austri për të formuar një grup të mësimit në gjuhën amtare, duhen që të paraqiten minimum 12 nxënës dhe maksimum 24 nxënës. Grupi mundte formohet edhe me nxënës me grup- moshe hetorogjene, apo kolektive (nxënës nga klasa e parë deri në të nëntën).  Në mësimin pasdite nxënësit i ofrohet më shumë kohë, hapsirë, material mësimor, ushtrime etj.  Përparësi tjetër e mësimit pasdite është se nxënësit mund të grumbullohen nga disa shkolla në shkollën ku organizohet mësimi. Nxënësit ndahen në nivele në bazë të moshës dhe të  njohurive. Ky heterogjinitet i nxënësve, ka specifka dhe kërkesa të shumta. Në mësimin plotësues nxënësit marrin njohuri nga gjuha, letërsia, historia e gjeografa si dhe nga kultura e tradita gjithë kombëtare, duke i kushtuar rëndësi të  veçantë zhvillimit të kompetencave letrare e gjuhësore. 

QYTETET KU ORGANIZOHET MËSIMI DHE KURRIKULA MËSIMORE

Problemi kryesor i një popullsie të emigruar është ruajtja e gjuhës dhe identitetit. Në shtetin Austriak mesohen rreth 23 gjuhë amtare. Një nder këto gjuhë që mësohen është edhe gjuha e bukur shqipe. Mësimi plotësues i gjuhë shqipe në Austri, veçanërisht në Vjenë, ku edhe ka flluar për herë të parë të mësohet shqip në shkollat e nivelit të mësimit obligativ ka një traditë të gjatë, dhe zë fill që nga viti 1987, por atë botë me një numër të vogël nxënësish. Pra, më 14 shtator të 1987 fllon së funksionuari mësimi i gjuhës shqipe në shkollat fllore  të Vjenës, me arsimtar të gjuhës amtare, zotin Shefqet Gashi. Ka qenë një fllim i mbarëdhe i suksesshëm, i cili po rrugëton edhe në ditët e sotme pa u ndalur. E sot mësimi i gjuhës shqipe mbahet në këto Lande (njësi federale): Vjenë, Austri e ulët, Austri e epërme, Kärnten, Steiermark dhe Salzburg. Mësimi plotësues i gjuhës shqipe nuk zhvillohet në tri Lande (njësi federale) Burgenland, Vorarlberg dhe Tirol. Mësuesit e mësimit plotësues të gjuhës shqipe në Austri punojnë sipas Kurrikules se përbashkët të Ministrisë së Arsimit (MASHT) të Republikës së Kosovës dhe Ministrisë së Arsimit (MASH) të Republikës e Shqipërisë, pore dhe me plan programe te   Austrisë për gjuhët amtare (Lehrplan Muttersprachlicher Unterricht“). Meqë deri me tani nuk kemi tekste te unifkuara/njësuara për të gjithë nxënësit në diasporë, tekste mësimore pranojmë nga te dy shtetet, por pa anashkaluar edhe shtetin austriak që na mundëson mësimin edhe me tekste në gjuhën shqipe, që botohen edhe në Austri.

NUMRI I NXËNËSVE, KLASAVE, MËSUESVE, BASHKËPUNËTORËVE

Në  këtë  vit janë të përfshirë ne procesin  mësimor 18  mësues, të  cilët procesin mësimor e   zhvillojnë në 95 shkolla në tërë  Austrinë. Rol të rëndësishëm për mësimin plotësues në gjuhën shqipe luan edhe Shoqata e Mësuesve Shqiptarë “Naim Frashëri” në Austri. Kjo shoqatë  numëron 19 anëtarë me kryetare z. Miradije Berishaj, që zyrtarisht është e regjistruar në organet austriake në vitin 2010. Duke u nisur nga ajo që profesioni i mësuesit do durim dhe mbi të  gjitha pasion dhe për t`a bërë sa më atraktiv mësimin, interesant dhe senzibilizues për prindërit dhe fëmijët, shoqata “Naim Frashëri” organizon edhe aktivitete-vullnetare të ndryshme me tematikë edukativo-kulturore në hapsirat shkollore dhe jashtë shkollore. Projektet e shoqatës janë shënimi i festave kombëtare si: Festa e Flamurit, Pavarësia e Kosovës, Dita e Mësuesit,  Takimet sportive dhe Kuizi i Diturisë i cili ka një traditë 20 vjeçare. Dua të përmend edhe  ekskursionet që oragnizohen çdo vit me moton: “Ta njohim Atdheun”, fal MDIS të Kosovës ne bashkorganizim me shoqatën tonë. Po ashtu, në bashkëpunim me MDIS dhe  MASHT të   Republikës së  Kosovës mbajmë edhe seminare. Vlen të theksohet se me 30 Nëntor 2019 kishim paraparë manifestimin qëndror ta mbanim në Graz (Steiermark), por për shkak të termetit në Shqipëri, atë manifestim e kthyem në tubim solidariteti. Mësimi i gjuhës shqipe si formë e ruajtjes së identitetit kombëtar Fati e ka sjell që  unë  prej  20 vitesh,  si  mësuese  në  mesin e   shumë mësuesve në Austri, të jem përfshirë në këtë punë arsimore e me rëndësi kombëtare, po edhe formative të fëmijëve shqiptarë, që po rriten e rrojnë në Austri, të mbaj mësim në gjuhën amtare me ta. Gjuha, tradita, kultura dhe zakonet janë elemente që e identifkojnë një popull, apo një komb. Megjithatë elementi themelor i një populli është gjuha e tij. Pra, gjuha, është element  kryesor identiteti që e bën një popull, një etni, të veçantë nga të tjerët, por njëkohësisht edhe ndihmon që ai popull të jetë i respektuar në rrjedhën e civilizimit botëror nga popujt e tjerë pavarësisht sa ka lenë dhe sa lë gjurmë në gjuhën e shkruar. 

ROLI DHE PESHA E SHQIPTARËVE NË AUSTRI

Shqiptarët në Austri janë një komunitet relativisht i  madh dhe janë mirë te integruar në shoqërinë austriake. E kemi vështirë të themi saktë se  sa është numri i tyre nga se edhe pse jemi një popull zyrtarisht vimë nga shtete të “ndryshme” dhe nuk kemi qasje në statistikat zyrtare,  por mendohet se është diku rreth 70 – 80 mijë. Ata  i gjen në vende dhe pozita të ndryshme si: profesorë në universitete, mjekë specialistë në fusha të ndryshme, inxhinierë, afarist të suksesshëm, punëtorë administrate, studentë e ndërtimtarë, teknikë e kështu me radhë. A  mund të bëhet me tepër, gjithsesi se Po. Kjo mbetet në të ardhmen. Sidomos krijimi  i një qendre kulturore, ku do të prezentoheshim si një komunitet edhe më i avancuar. 

SI PRITET NË AUSTRI MËSIMI I GJUHËS SHQIPES, SI REAGON SHOQËRIA ATJE 

Edhe pse Austria (organet kompetente të arsimit) na e mundëson që mësimi të mbahet në shkollat publike si pjesë e rregullt e procesit mësimor duke e menaxhuar dhe  financuar,  interesimi i prindërve prapë lë shumë për të dëshiruar, duke pasur parasysh numrin e  madh të fëmijëve shqiptarë në Austri, që ndjekin mësimet në shkollat oblikative. Vijueshmëria e  nxënsëve në mësimin plotësues të gjuhës shqipe është shumë e vogël diku rreth 6%. Një pjesë e  prindërve që kanë shprehur dhe shprehin interesim të vazhdueshëm dhe janë gjithë herë të gatshëm në sensibilizim të prindërve të tjerë qe mësimi i gjuhës sonë amtare te jetë i vazhdueshëm, dhe fal tyre kontinuiteti i mësimit të gjuhës shqipe mbahet që tri dekada. Duhet thënë se ka edhe indikatorë të tjerë që ndikojnë në mos/vijueshmërinë e mësimit të gjuhës shqipe që janë edhe  distanca e shkollës ku organizohet mësimi, orori i gjatë i punës nga dy prindërit, përshtatje e orarit me mësimin e rregullt e të tjera, por ka edhe të atillë që nuk e përfillin fare, fatkeqësisht.  Mërgata jonë duhet të shfrytëzojë më shumë mundësitë që ofron shteti austriak për integrim dhe përfshirje në jetën arsimore, shoqërore dhe politike. Në të njëjtën kohë duhet vazhduar që me krenari të ruajmë, gjuhën traditën, kulturën dhe artin tonë të cilin duhet prezantuar para vendasve dhe komuniteteve tjera që jetojnë këtu. Shkollat shqipe janë ura lidhëse për fëmijët me atdheun, si dhe  arsimi i fëmijës në frymë kombëtare është obligim prindëror. Këto vlera kombëtare duhet t’ua përcjellim breznive të reja, të cilat po rriten në këtë vend. Ne mundemi, që njëkohësisht, të jemi evropianë të mirë dhe të mbesim shqiptarë të devotshëm dhe krenarë për identitetin tonë, të integrohemi, por mos të asimilohemi.  E gjithë kjo arrihet, së pari, duke e ruajtur dhe kultivuar gjuhën si çelës dhe promotor i të gjitha veprimtarive  të tjera.

MESAZHI JUAJ PATRIOTIK PËR DIASPORËN NË USA

Prindër të nderuar në USA! Mësimi në gjuhën shqipe ju krijon mundësinë fëmijëve të rriten me dy gjuhë.   Kjo kontribon në ruajtjen e shumë gjuhësisë dhe garanton gjithashtu lidhjen e të rinjve me vendin e origjinës së familjes. Komunikimi me fëmijët në gjuhën shqipe ka rëndësi themelore për zhvillimin e  botës shpirtërore dhe emocionale të fëmijëve. Sado mirë që ta flasin prindërit gjuhën e huaj, ata  asnjëherë nuk do të jenë në gjendje që t’u transmetojnë fëmijëve në atë gjuhë të gjithë kompleksin e ndjenjave dhe emocioneve të tilla njerëzore si dashuria, kënaqësia, pakënaqësia,  mospranimi, mospajtimi, dhimbja, vuajtja, përkëdhelja, siguria, zemërimi,  urrejtja etj. Në mësimin e gjuhës shqipe,  nxënësit mësojnë jo vetëm të shkruajnë dhe të lexojnë në gjuhën amtare por mësojnë edhe për vlerat kulturore dhe historike të prejardhjes së tyre. Ky mësim promovon pasuri gjuhësore të cilat nuk duhen nënvleftësuar, si  në aspektin kulturor por edhe në atë shkencor. Është vërtetuar edhe shkencërisht se kush e flet mirë dhe e shkruan gjuhën e nënës,  atëherë ai përvetëson shpejt dhe tërësisht edhe gjuhën e vendit ku jeton. Të dashur prindër,  nuk ka asgjë më të rëndësishme për një fëmijë, për një familje dhe për një popull se sa gjuha amtare.  Po citoj prof. dr. Gjovalin Shkurtaj, i cili thotë: “Po e humbe gjuhën, je i humbur”!  Pra, të nderuar prindër dërgoni fëmijët edhe në mësimin e gjuhës shqipe, sepse është në të mirën e  tyre, tuajën dhe në të mirën e kombit shqiptar.  

Filed Under: Featured Tagged With: Austri, Miradije Berisha, Shkolla shqipe, Sokol Paja

RUAJTJA E IDENTITETIT KOMBËTAR PËRMES MËSIMIT TË GJUHËS SHQIPE NË GREQI

October 28, 2020 by dgreca

Lefteri Metkaj, mësuese e gjuhës shqipe në diasporën e Greqisë, rrëfen ekskluzivisht për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit, kulturës dhe traditës shqiptare në Greqi nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe. Me mësuesen Lefteri Metkaj bisedoi gazetari i Diellit Sokol PAJA.

MESAZH KOMBETAR: “GJUHA SHQIPE NA THËRRET” 

Gjuha jonë e ëmbël shqipe, është gjuha që na ndez krenarinë të gjithëve,por sidomos më shumë ne mësimdhënësve të gjuhës shqipe në diasporë.  Sot kam për të gjithë këtë mesazh, për t’a sjellë më afër të nesërmen e gjuhës sonë amtare. Gjuha amtare është identiteti më i spikatur i një kombi dhe të mësuarit e gjuhës amtare nuk është vetëm një proçes arsimimi ,por është edhe më shumë, është vlerë e kulturës dhe e traditës kombëtare. Populli ynë thotë: “Gjuha ruhet aty ku shkruhet!” Pikërisht për këtë dua të falenderoj punën e gazetarit Sokol Paja, i cili reflekton me përvojën e tij, opinionin e gjerë shqiptar, duke i dhënë edhe më shumë përparësi, mësimit shqip në diasporë.Gjithashtu përshëndes me nderim nga Athina e me mirënjohje përgëzoj për punën e tyre atdhetare  gjithë bashkatdhetarët e mi, anëtarët e Federatës Panshqiptare të Amerikës “VATRA” në New York, aty ku ka zemrën gjithë shqiptaria, pranë VATRES SUAJ. Ju nderoj pa kufi për veprimtaritë kombëtare qe zhvilloni, ju patriotë që i shtoni nderin kombit. Ju falenderoj nga zemra ju  që jeni dhe investitorë të shtypit tuaj Gazeta “Dielli”, e cila shpërndan fjalën shqip, aty ku ka bukurinë fjala shqip. Ajo ecën me rrezet diell  që shpërndan shqip Gazeta “Dielli”, e na percjell shqip zërin e vëllezërve shqiptarë në Amerikë, në Atdhe dhe në mbarë mërgatën e diasporës shqiptare.

SI ORGANIZOHET DHE FUNKSIONON MËSIMI SHQIP NË GREQI

Në Greqi egziston Shoqata me karakter jopërfitues me titull, ” LIDHJA E MËSUESVE SHQIPTARË NË GREQI”. Selia e shoqatës ndodhet në qytetin e Athinës, por shoqata ka shtrirjen e saj në gjithë Greqinë. Shoqata e mësuesve emigrante në Greqi ka qëllimet e saj të cilat janë: Ruajtja e identitetit kombëtar, mësimi i gjuhës shqipe në të folur e të shkruar, njohja dhe ruajtja e trashëgimisë kulturore, e traditave, njohja e teritotit gjeografik, e historise dhe e simboleve kombëtare të Shqipërisë. Për të arritur suksesin e këtyre qëllimeve vlen për t’u përmendur se puna jonë për mësimin e  gjuhës shqipe bazohet tërësisht mbi baza vullnetare dhe gjithçka sigurohet nga vetë mësuesit , si nxënësit ashtu dhe ambientin. Nxënësit që marrin pjesë janë të moshave tē ndryshme që variojnë nga mosha nga 6 deri në 16, por   here – here ka edhe me te rritur, mbi 20 vjeç. Koha e mësimit është dy orë dhe mesimi zhvillohet çdo të shtunë ose të dielë nga ora 11.00 – 13.00 , por dhe në mbasdite sipas kushteve të përcaktuara nga bashkëpunimi i këshillit te prindërve dhe mësueses së klasës.

NË CILAT QYTETE ORGANIZOHET, PREJ SA KOHËSH, ÇFARË KURRIKULE MËSIMORE PËRDORNI.

Fillesat e para  të mësimit shqip në Greqi faktojnë me kronika të shumta aty në fillim të vitit 1998 nga Shoqata ‘SHQIPTARËT E SELANIKUT” ku drejtohej nga mësuesja e gjuhës shqipe znj. Mimoza Bejkollari Dako, e cila më 7 Mars të vitit 2001, përpjekjet e saj i kurorëzoi me çeljen e MËSONJËTORES SË PARË SHQIPE NË SELANIK. Ajo ditë shënoi për herë të parë mësimin shqip në Greqi. Nismës së saj iu bashkuan dhe shumë mësues të tjerë. U çelën dhjetëra shkolla të tilla paralele, u shtua me qindra numri i  nxënësve shqiptarë. Ishte entusiazëm i madh për mërgatën e shqiptarëve të Greqisë. Në këtë fillim të vitit të ri shkollor 2020 – 2021 e përshëndes me mirënjohje mësuesen vizionare, atdhetaren znj. Mimoza Bejkollari Dako, po ashtu vlerësoj kompetencat e saj intelektuale,tashmë të dallueshme. Për të, ne mësuesit vullnetarë në Greqi jemi krenarë ,e cila u përballua me rrethana tejet të vështira dhe na çeli udhën e A.B.C- së. Kjo udhë e hapur përshkroi koordinata dhe çeli të tjera shkolla në qytete e ishuj ku banojnë bashkatdhetarët tane si në : Athinë  (Omonia, Kukaqi, Kato Patisia, Rendi), Volos,  Patra, Lamia, Korintho, Kretë, Arta, Kallabaka, Janica, Dhomoko, Elefsina, Madra, Luca, Artemisë, Spatha, Rafina, Elehokori. Si dhe në ishujt: Salamina, Tinos, Siros. Në Greqi afërsisht për 20 vite mësuesit vullnetarë kanë investuar  vetë librat, fletoret, bazën materiale didaktike që duhen për  të zhvilluar mësimin shqip, po ashtu dhe për veshjet festive në veprimtaritë me karakter artistik ,kulturor e kombëtar. Sivjet është viti i dytë shkollor që tekstet shkollore dhe jashtëshkollore na vijne nga Qëndra Botuese e Diasporës, Tiranë. Këto tekste shkollore janë të miratuara nga Ministria e Arsimit, janë programe didaktike për shkollat në Atdhe, por çdo mësues për klasën e tij, harton planin tematik – mësimor vjetor, sipas standarteve të kompetencave kyçe gjuhësore ,i cili duhet të bëjë planifikimin, dhe të realizojë 36 tema mësimore në lëndën e Abetares dhe të Gjuhës Shqipe.

NUMRI I KLASAVE , MËSUESVE, BASHKËPUNËTORËT.

Me sakrifica të shumta mësuesit atdhetarë morën përsipër një detyrë të vështirë në një mjedis jo shumë miqësor. Morën përsipër që mësimin ta bëjnë si vullnetarë, të vazhdonim traditën e rilindasve tanë dhe shëmbullin e të madhes, Nënës Terezë. Ende dhe sot shteti ynë nuk  i ka mbështetur mësuesit vullnetarë, moralisht, financiarisht dhe ligjërisht. Të kesh mësues vullnetarë për 20 vite dhe të mos i mbështetësh kjo është, mos o Zot! Këto vetëm në shtetin tonë ndodhin. Shteti ynë ne mësuesve na ka lënë një barrë të rëndë mbi supë. Vetë ne mësuesit vullnetarë jemi investitorë të mësimit shqip në Greqi. Mësuesi i cili zhvillon mësimin e gjuhës shqipe në mënyrë vullnetare është atdhetar, por kur ai shkon dhe punon dhe një punë të dytë që të mos futë dorën në buxhetin e familjes së tij, është HERO! Këta mësues heronjë kanë çelur dhe mbajnë hapur 46 klasa të mësimit shqip në Greqi. Numri i mësuesëve shtohet  vazhdimisht ,por mësimdhënësit aktivë së bashku me mësuesit rezervë janë afërsisht 60 mësimdhënës. Bashkëpunetorët më të mirë të mësimit shqip në Greqi mbeten Ministria e Diasporës dhe ajo e Arsimit  të shtetit të Kosovës. Rezultati i këtij bashkëpunimi është realizimi i Seminarit vjetor në Greqi dhe atij mbarëkombëtarë, konkurset e dijes, ekskursionet të njohim historinë dhe trojet shqiptare, kampet verore ku u jepnin mundësinë fëmijeve të njiheshin me shumë nxënës që jetojnë në Kosovë e në diasporë, të cilët mësojnë edhe ata gjuhën shqipe. Po ashtu dhe trajnimin e vazhdueshëm të mësuesëve në koordinimin dhe bashkëpunimin e përvojave  të mësimdhënësve, në hartimin e programeve,në funksion të mësimit plotësues të gjuhës shqipe në diasporë.

ROLI DHE PESHA E SHQIPTARËVE NË GREQI.

Intelekti, talenti dhe dora e artë punëtore e shqiptarëve ka hyrë pothuajse në çdo strukturë institucionale shtetërorë greke. Për të hyrë në këta sektorë shtetërorë ,për të patur një punë, një rol, një funksion  si politikan,si artist, si sportist , si mjek apo si një punëtor i thjeshtë, një pjesë e shqiptarëve nga shkaku i ksenofobisë ndërruan fenë dhe identitetin. Kjo plagë e rëndë vazhdon ende dhe tani që kanë kaluar mbi 25 vite emigracion dhe tashmë nuk janë më ato pengesa të pakapërcyeshme dhe ky fenomen ndodh vetëm ne, komunitetin shqiptar, ku me dashje ose të imponuar nga kushtet bëjmë këto ndryshime të pa justifikueshme. Ndërsa jemi diaspora më e re, 30 vite, ndërruam kombim, fenë dhe si pasojë dhe kulturën. Janë shumë të dhimbshme këto dukuri që po ndodhin me ne shqiptarët e diasporës më të re , ne kemi rrënjët tona ,identitetin tonë , duam të përparojmë të integrohemi në vendet ku banojmë, POR JO TË ASIMILOHEMI. Shqiptarët duhet të kuptojnë se puna e ndershme, sjellja korrekte qytetare ,arsimimi ,respektimi i ligjeve të shtetit helen bënë diferencën për të qënë i pranueshëm e për të patur rol në shoqërinë greke. Brezi i dytë i shqiptarëve në Greqi është ajo pjesë që dominon me sukses në shoqërinë vendase. Të rinjtë dhe fëmijët shqiptarë janë studentët më të suksesshëm në universitete dhe nxënës të shkëlqyer në sistemin mësimor grek . Kanë patur gjithmonë rolin e Flamurtarëve në festa kombëtare, ku kanë nderuar veten, shokët, mësuesit e shkollave ku studiojnë , familjet  e tyre , por dhe ne si komunitet shqiptarë ne Greqi. Megjithëse ngërçit të ksenofobisë ka shumë fakte që shqiptarët kanë integruar me dinjitet deri në instancat më të larta shtetërore të cilët kanë ndikuan të vendosin ura , baza të forta të reciprocitetit ,të komunikimit qytetar dhe të miqesisë së mirë shqiptaro – greke.

SI PRITET NË GREQI MËSIMI I SHQIPES, SI REAGON SHOQERIA ATJE

“Mblidhmani gjakun se do t’u duhet fëmijëve për të shkruar fjalët e shqipes”…Keto fjalë tha mësuesi PETRO NINI LUARASI dhe mbeti ne historine e mesimit shqip mësuesi i përjetshëm, mbeti mesuesi MONUMENT I SHKRONJËPËRHAPJES. Mërgata e Greqisë mbart shumë dashuri për gjuhën shqipe, per identitetin dhe ruajtjen e traditave shqiptare. I përkushtohet me kaq vlera dhe me kaq rendësi gjuhës së bukur shqipe. Por kësaj mërgate i mungon organizimi i mirë që është dobësia më themelore e mërgatës. Kur u kërkon bashkatdhetarëve ndihmë për gjuhën shqipe të gatshëm janë ,kur i fton për aktivitete përsëri nuk ngurojnë të marrin pjesë ,të investojnë. Por nuk mjafton vetëm patriotizmi ,duhet sensibilizim total në komunitet që prindërit të sjellin fëmijët të mësojnë shqip. Po të bëjmë një qëmtim të kujdesshëm nga jeta e historisë së mësimit shqip, dje dhe sot ,vëmë re se mërgata ka qënë më mirë e organizuar dje për mësimin shqip, ka patur një pjesëmarrje më të madhe nxënësish ,me shtrirje më të gjërë të kurseve të gjuhës shqipe në teritorin grek, me interesim më të madh të prindërve dhe të komunitetit. Pra mungon organizimi në komunitet jo dëshira. Vite të shkuara ka qenë më i mire interesimi për ruajtjen e  identitetit kombëtar. Mungojnë organizime të mirëfillta për mësimin e gjuhës shqipe.Të gjitha shoqatat , organizatat në programin e tyre të parën temë duhet të kenë çështjen e mësimit shqip. Po nuk kanë realizuar në programin e tyre çështjen e ruajtjes së gjuhës shqipe dhe të identitetin kombëtar atëhere nuk ka realizuar çështjen më madhore. Bashkërisht i gjithë komuniteti ynë ,shoqata e organizata, intelektualë, individë bisnesmenë atdhetarë ,të gjithë jemi përgjegjës për ecurinë jo të mirë që egziston në ruajtjen e identitetit kombëtar e të mësimit të gjuhës shqipe. Më parë përgjegjësia për organizimet dhe bashkëpunimet e mirëfillta me shoqatat, të sensibilizojë komunitetin, të nxisë këtë veprimtari më gjërë duhet ta bëjë Shoqata e Lidhjes së Mësuesve Shqiptarë në Greqi. Ndaj ne mësuesve na bie pëgjegjësia profesionale dhe humane, na shtohet si detyrë të bashkëpunojmë me shoqatat e të sigurojmë nga prindërit pjesëmarrjen, të na sjellin femijet e t’u mësojnë gjuhën shqipe falas. Mungojnë programe bashkëpunimi me shoqata dhe organizata ,dhe ato kurse ku mësohet shqip janë hapur me iniciativa individuale të mësuesve vullnetarë . Praktikat e deritanishme nuk janë aspak të favorshme ,numri i nxënësve që marrin pjesë në mësimin shqip është jashtëzakonisht i ulët në krahasim me numrin e fëmijëve shqiptarë në Greqi. Problemi është , çfarë bëjmë ne sot për Gjuhën Shqipe? E shohim këtë veprimtari shumë rallë në mërgatë, shohim që nuk ka nxitje për artin e gjuhës shqipe, për fjalën e shkruar shqip që të shkojë bukurisht në një brez më të ri, të rritur larg Atdheut. Pra duhet një sensibilizim më tërheqës që të depërtojë në mërgatë ,të tërheqë më tepër vëmëndje. Mësimi i gjuhës shqipe meriton vëmendje të veçantë sidomos sot, sepse ne shqiptarët kemi shumë probleme me qëndrimin ndaj gjuhës sonë. Popujt evropiane , anglezët, francezët, gjermanët..po ua mësojnë gjuhën e tyre popujve të tjerë që nuk janë anglezë, francezë, gjermanë…Kurse ne, s’po arrijmë që t’ia mësojmë gjuhën tonë as vetes sonë! Ky padyshim është një nga turpet që na rëndon ne ,brezit të sotëm të shqiptarëve dhe shtetit tonë. I rëndon e do t’i rëndojë më shumë fëmijëve që sapo kanë lindur dhe te ata që ende s’kanë lindur.Nuk po përmend emra ,por të gjithëve mund të na kujtohen disa nga personalitetet me famë botërore që e kanë deklaruar se janë shqiptarë. Ata krenohen që janë shqiptarë, ngrenë lart dhe Flamurin Kuq e Zi ,e puthin atë, por që për faj të prinderve nuk flasin shqip ,gjuhën shqipe nuk e dinë.Ç’fajë kanë ata që prindërit  nuk morrën përgjegjësitë e tyre që fëmijëve t’u mësonin gjuhën e tyre kombëtare ? Eshtë puna e mirë dhe e vetme që duhet të bëjmë që fëmijët në Greqi të rriten dhe të edukohen me vlera kombëtare. Pikërisht në rrugën me vlera kombetare që na e patën hapur aq ndritshëm Frashëllinjtë, Mjeda, Noli, Fishta të cilët na mësojnë ende mënyrën si të duam gjuhën  tonë, si të veprojmë për pasurimin e saj ,na mësojne si të ndjejmë dashurinë dhe pasurinë e pafund të gjuhës që flasim, NE !!!

MESAZHI JUAJ PATRIOTIK PËR DIASPORËN NË USA

Bashkatdhetarë të mërgatës shqiptare në USA! Nga zemra iu falenderoj për gjithçka që bëni për ruajtjen e identitetit kombëtar shqiptar. Aty, “VATRA” juaj në Amerikë në çdo periudhë historike kombëtare ka qënë zemra e shqiptarisë, ka qëne vatra e ndërgjegjësimit kombëtar për shqiptarët kudo në botë . “VATRA” me zërin e saj të fuqishëm ka qënë Motoja e Shqiptarëve: TA DUAM KOMBIN AQ SA TA NDRYSHOJMË ATË. Këta shqiptarë atdhetarë larg Atdheut patën armë të fortë dashurinë për kombin ,dashurinë për gjuhën amtare, për flamurin. Mos të harrojmë më pas dhe mërgimtarët politikë ,vështirësitë e tyre si pasojë e persekutimit në Shqipëri për shkak të bindjeve të tyre politike antikomuniste dhe kombëtariste, ata deshën dhe luftuan  për një Shqipëri demokratike ,të lirë e pluraliste. Ata braktisën gjithçka për të shpëtuar jetën ,nderin dhe dinjitetin  e tyre ,por ata nuk i braktisën asnjëherë aty në Amerikën e largët ,gjuhën amtare, kulturën, traditat dhe fisnikërinë shqiptare, bindjet dhe vlerat morale të mbartura brez pas brezi, si dhe besimin se një ditë historia do t’u jepte të drejtë. Diasporën shqiptare në Amerikë dëshiroj t’a shoh më të avancuar se në periudhën e Nolit e të Konicës ,ashtu si dhe më pas, ku shumë atdhetarë të cilët aty në mergatën e amerikës mbajtën një peshë të madhe në dobi të çështjes kombëtare për rrëzimin e diktaturës komuniste. Po ashtu të mos harrojmë diasporën shqiptare në SHBA të cilët ndikuan në qëndrimin e Qeverisë Amerikane dhe të opinionit botërorë për çështjen e spastrimit etnik Serb ndaj popullsisë shqiptare në Kosovë.Mbrojtja e trojeve etnike dhe identiteti kombëtar për këta patriotë ishte çështja e qëllimit më madhore. Këta atdhetarë patën një ndikim të fuqishëm patriotik dhe intelektual në opinionin e realitetit shqiptar. Uroj që kjo vatër shekullore shqiptare të vazhdojë traditën, të mbajë lidhjet me çdo trevë të Shqiperisë, Kosovës, Presheves, Maqedonise, Malit  te Zi. Sot aty duhet të kemi më shumë shqiptarë që të jenë patriotë si klasiket, Noli, Konica , Musineja, Mit’hat Frashëri. S’më duket e ndershme sot të mburremi shpesh me rilindasit e me personalitete të diasporës së hershme. Vërtet i nderojmë dhe i kemi imazh për të vazhduar në breza traditën identitare shqiptare. Ne krenohemi me veprat e tyre, por ato i kanë arritur ata vetë si shqiptarë me dashurinë për Atdheun, me zellin e punës për Kombin. Por më shumë e pranueshme është të krenohemi ne, me veprat tona për Kombin. Ç’bëjmë ne, për gjuhën shqipe dhe identitetin kombëtar? A kemi arritur ne të ruajmë një gjuhë të bukur e me fuqi shprehëse që të përjetojmë ende pathosin atdhetar të Naimit, Pashko Vasës, Migjenit, Fishtës, Asllanit, Agollit, Rugovës, Podrimjes, Arapit. A kemi punuar ne, për edukimin e identitetit kombëtar shqiptar? Fëmijèt tanë kanë turp të thonë: Jemi shqiptar! Pra kemi shumë-shumë për të bërë. Dua të shtoj diçka reale. Diaspora shqiptare asnjeherë nuk e ka kursyer kohën,mundin, paranë kur e ka lyp nevoja. Mërgata e Greqisë ka bashkëpunuar me mërgatën e SHBA-së, e ka ftuar në veprimtarinë kombëtare me rastin e 550- vjetorit të amshimit të Heroit tonë Kombëtar, GJ.K.SKENDERBEU. Trupa e Teatrit Kombëtare në Amerikë me Drejtor Z.Xhevat Limani, ka luajtur në Athinë ,Dramën Poetike,GJ.K.SKENDERBEU. Ky bashkëpunim ishte një takim vëllazëror, nje bekim ndjenjash, një ngushëllim i mrekullueshëm kombëtar. Pra, çdo secili prej nesh me punën e tij është një ambasador i mirë i Atdheut, për çështjen shqiptare dhe integritetin në vendet ku jetojmë. Pavarësisht punës sime si infermiere pranë një spitali shtetëror në Athinë, të ardhmen e jetët sime përsëri e shoh pranë fëmijëve shqiptarë në Greqi duke iu mësuar gjuhën tonë të bukur dhe duke promovuar vlerat e kombit në komunitet. Kam zgjedhur këtë mënyrë si më e mira punë vullnetare për të sfiduar asimilimin e fëmijëve shqiptarë në shtetin Grek të cilët “goditen”përditë nga gjuha vendase.Dëshiroj që fëmijët  tanë kudo në diasporë t’i shoh në konkurencën greke, evropiane, botërore, të bëhen më shumë mjekë, akademikë, shkencëtarë, shkrimtarë, artistë dhe sportistë të suksesshëm. Kjo intervistë le të jetë një shpresë, një pikë e vogël ç’malljeje në largësinë e madhe të mërgimit, se malli për vendlindjen dhe bashkëkombësit është mall fisnik që nuk tretet, e s’paska ilaç t’a lehtësojë. Bashkimi yne dhe punët për kombin janë ilaçi më i mirë për të lehtësuar shpirtin larg, MËMËDHEUT! Të dashur bashkëkombës, punë të mbarë ju uroj dhe shumë më shumë dashuri , bashkëpunime, veprimtari atdhetare që na vëllazërojmë paçim. Të gjithë në diasporë të jemi tè pandarë për gjuhën ,për identitetin, të punojmë për ta përparuar e për ta bërë zonjë gjuhën tonë, flamuri ynë të ketë nderin qe na la babai i kombit ,Ismail Qemal Vlora, Isa Boletini, Hasan Prishtina. Rroftë Flamuri yne kombëtar! Rroftë Shqiptaria! Përqafime dhe urime nga Athina. 

Filed Under: Featured Tagged With: Greqi, Lefteri metkaj, Shkolla shqipe, Sokol Paja

FINLANDË, SHKOLLA SHQIPE DHE IDENTITETI KOMBËTAR

October 10, 2020 by dgreca

RUAJTJA E IDENTITETIT KOMBËTAR SHQIPTAR PËRMES MËSIMIT TË GJUHËS SHQIPE NË FINLANDË-

Ragip Kçyku, bashkëpunëtor i jashtëm i Këshillit Kombëtar të Arsimit në Finlandë dhe si ish mësues i gjuhës shqipe në Finlandë, rrëfen ekskluzivisht për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit, kulturës dhe traditës shqiptare në Finlandë nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe. Me Ragip Kçykun bisedoi gazetari i “Diellit” Sokol PAJA.

SI ORGANIZOHET DHE FUNKSIONON MËSIMI I GJUHËS SHQIPE NË FINLANDË

Sikur të gjitha vendet Skandinave përveç Islandës, mësimin e gjuhëve të minoritarëve emigrantë dhe të natyralizuar në shtetas të vendit ku jetojnë, mësimin e organizon shteti. Numri i nxënësve, dallon nga komuna, bashkia në bashki. Fillon nga grupi i detyrueshëm nga 5 nxënës për dy orë mësimi në javë, deri në grupin 10 nxënës. Mësimi zhvillohet ditëve të rregullta të punës në shkollat publike. Ky është një privilegj që kanë edhe shqiptarët si të gjitha kombet e tjera, të ardhur vonë dhe romët të ardhur para 200 vitesh. Edhe mësuesit janë të mbuluar nga shteti. Ky rregull vlen për Finlandën sa i përket të drejtës së numrit të domosdoshëm të nxënësve, ndërsa shtetet e tjera kanë rregulla të tjera. Psh. Në Suedi, çdo nxënës i ka të garantuara 15 min në javë gjuhë amtare dmth, nuk mbetet as një nxënës i papërfshirë po pati vullnetin prindi. 

QYTETET KU MËSOHET SHQIP, NXËNËSIT DHE KURRIKULAT MËSIMORE

Mësimi shqip zhvillohet në disa qytete, por në jug të Finlandës janë më të përqëndruar shqiptarët: Helsinki, Espoo, Vanta, Kirkonumi, Hyvinka, Porvo, dhe në veri të Finlandës Vasa, Oullu dhe Usi Karleby. Kurrikulat janë bërë nga vetë mësuesit. Sillen modele nga Këshilli Kombëtar i Arsimit. Ne u japim frymën shqipe. D.m.th. Gramatikë, histori, gjeografi, edukim qytetar, dhe artet. Çdo gjë e kontrollueshme dhe më cilësore se plan-programet shqiptare-kosovare. Një racionalitet i skajshëm dhe në thelb del më kombëtare se kombëtarja shqiptare e dhënë në nivel shumë të ulët profesional (pedagogjik, didaktik dhe metodik). Ndërsa përfshirja sillet rreth 300- 350 nxënës që vijojnë mësimin plotësues në gjuhën shqipe. Sipas përfshirjes në përqindje qëndrojmë në nivel të lakmueshëm në krahasim me vendet e tjera. Finlanda është mërgata më e re në Evropë dhe mezi kalojmë 10 000 shqiptarë nga i i gjithë gadishulli Ilirik. 

GJUHA SI IDENTITET KOMBËTAR DHE SHQIPTARËT NË FINLANDË

Po, i gjithë plan programi përfshin ne të tema nga gjuha, gjeografia, historia dhe kultura shqipe. Këtu janë edhe aktivitetet për e organizuara: mësues, nxënës dhe prind, me rastin e festave të ndryshme shtetërore dhe kombëtare. Ka shqiptarë të suksesshëm sidomos në fushën e biznesit dhe të sportit. Kemi tre-katër futbollistë që luajnë për ekipin shtetëror: Shefki Kuqi për disa vitte ka qenë qendërsulmues, pastaj vijnë vëllezërit Hetemaj, Aunor Zeneli, Lum Rexhepi etj. 

PROBLEMATIKA TË MËSIMIT TË GJUHËS SHQIPE NË FINLANDË

Si gjithmonë shqiptarë të ngathët. As me dashuri as me refuzim total. Dëmin më të madhin ia sollën grupet e xhihadit që i përpinë fëmijët tanë me prindër të paarsimuar. Si të tillë më parë preferojnë xhaminë sesa shkollën. Për ironi, shprehen se e dinë shqipen? Edhe lakmia për t’i bërë fëmijët të famshëm në sport, e ka dëmtuar në masë të madhe vijueshmërinë e mësimit shqip. “valla ka ushtrime djali në këtë kohë, nuk muj me prue”. Është më shumë një pretekst sa për të larguar turpin prej veti. Projektet që janë bërë: Më 1995 në bashkëpunim me Ministrinë e Arsimit  Finlandë, kemi realizuar projektin për dy fjalorë lëndorë  të vlefshëm për të gjitha nivelet, deri në universitet. Fjalorët finlandisht-shqip për matematikë dhe dykrahësh një fjalor për Histori, gjeografi dhe biologji në shqip-finlandisht. Projekti i dytë është “Ç’bend”, në kuptimin i bukur, i mrekullueshëm. Për shqiptarët me emrin “Qerdhja e shqiponjave”. Pesë përralla kombëtare në tri gjuhë: shqip-finlandisht-suedisht. Të lexuara shqip. 5 këngë për fëmijë të kënduara, të regjistruara në manjetofon, atëherë në “kaseta” dhe të botuara. Disa lojëra fëmijësh etj. Projejti i fundit para katër vitesh është mësimi elektronik për gjuhën shqipe. Projekti për shqiptarët quhet ditët e Dardanit. “Udhëtimi” fillon nga qendra e Tiranës, Sheshi Skënderbej. Ky është një projekt i Ministrisë së Arsimit të Finlandës. Me ilustrime dhe me lexim tekstesh të disa fushave leksikore, si leksiku urban,  arsimor, gjeografik, bujqësor, i kuzhinës, i shtëpisë etj.

MESAZHI JUAJ PATRIOTIK PËR DIASPORËN NË USA

Merrni mësim nga Konica, Noli dhe klasikë të tjerë. Diaspora e re e SHBA-ve është më e dobëta nga të gjitha diasporat e botës që atje jetojnë dhe veprojnë. Është diasporë tejet e ngathët. A nuk është për turp që përveç Dioguardit nuk kemi as një Senator. Tani nuk është as Dioguardi i madh. Madje ai nuk është prodhim i gadishullit Ilirik. Është i atij Apenin, sado që është një arbëresh që nuk di as dialektin arbëresh. Ky është barometri i pagabueshëm që ne shqiptarët nuk jemi fare të zgjuar as punëtorë. Në zgjedhjet e fundit votat i fituan dy afrikanë. Madje të diasporës më të re afrikame. Shqiptarët nuk kanë kohë, si duket zënkat mes vete ua martin kohën dhe energjinë. Si gjithkund shqiptarëve iu mjafton vetvetja me debate në kafene dhe si shikues në kazanet e pista të Tv-të e gjuhës shqipe. 

Filed Under: Featured Tagged With: Finlande, Shkolla shqipe, Sokol Paja

RUAJTJA E IDENTITETIT KOMBËTAR

September 15, 2020 by dgreca

RUAJTJA E IDENTITETIT KOMBËTAR SHQIPTAR PËRMES MËSIMIT TË GJUHËS SHQIPE NË TURQI-

Teuta Tabaku, mësuese e Gjuhës Shqipe në Bursa të Turqisë, rrëfen ekskluzivisht për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit, kulturës dhe traditës shqiptare në Turqi nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe. Me Teuta Tabakun bisedoi gazetari i Diellit Sokol PAJA.

MËSIMI I GJUHËS SHQIPE NË TURQI

Mësimi i gjuhës shqipe organizohet në mënyra të ndryshme sipas mundësive dhe kushteve që ka komuniteti Shqiptar në Turqi. Është për tu theksuar se qeveria Turke dhe Ministria e Arsimit e kanë organizuar në këto mënyra:

1- Gjuha Shqipe në shkollat fillore si lëndë me zgjedhje

2- Në shkollat publike sipas niveleve

3- Gjithashtu edhe në Universitetin e Edirnesë dega e gjuhës dhe letërsisë Shqipe në nivelin e arsimit të lartë.

Arsimi i nivelit fillor fatkeqësisht nuk pati jetëgjatësi pasi mungonte interesi i fëmijëve të cilët janë brezi i gjashtë dhe më larg. Këtu nuk duhet të paragjykojmë për arsyen e niveleve të ndryshme të arsimit dhe formimit të familjarëve. Për këtë program institucionet tona në bashkëpunim me institucionet Turke, duhet të përgatisin pedagogë ose mësimdhënës të kësaj fushe për të filluar edukimin e gjuhën amtare duke filluar nga prindërit. Së dyti ishte mungesa e teksteve të rifreskuara e nevojshme për të mbështetur procesin mësimor.

QYTETET KU MËSOHET SHQIP, KURRIKULA MËSIMORE

Mësimi i gjuhës shqipe organizohet në disa nga qytetet e mëdha të Turqisë si Bursa, Ankara, Izmir, dhe Stamboll. Unë në qytetin e Bursës për mësimdhënien punoj me programin e niveleve A1, A2, B1, B2, C1, dhe C2. Këtë program e kam filluar në vitin 2017 në shkollën publike të Bursës ku përfshihen metoda dhe materiale nga pedagogë të Universitetit të Tiranës. Duke u nisur nga përvoja ime mendoj se ky program është më i përshtatshëm për të mësuar gjuhën si gjuhë të dytë dhe për Komunitetin Shqiptar në Turqi. Ashtu sikurse e përmenda edhe më lart, mendoj se institucionet tona duhet të bashkëpunojnë për të përgatitur mësues për mësimdhënien e gjuhës Shqipe në Turqi. Në kurset e gjuhës Shqipe kam punuar me vullnet e dëshirë të madhe për të rritur interesin gjithashtu edhe numrin e nxënësve, pavarësisht vështirësive të ndryshme. Punoj dhe jap mësim vullnetarisht me disiplinë dhe korrektësi. Kjo punë ka dhënë frutat e veta dhe ka bërë që numri i nxënësve të vijë duke u rritur. Për tu mësuar gjuhën amëtare bashkëkombesve të mi këtë vit hapa edhe kursin e gjuhës Shqipe për amvisat me origjinë Shqiptare. Une çdo vıt hap 4 klasa me numër të ndyshëm nxënësish duke filluar nga 15 e deri në 25, 30 në varësi të interesit dhe kushteve. Sepse interesi mund të jetë i madh por mospërputhja e orareve të kursit me jetën e përditshme ndikon në numrin e pjesëmarrësve. Situata pandemike sigurisht krijoi vështirësi edhe në këtë fushë pasi jo të gjithë kanë mundësinë për të ndjekur mësimet online, por me durim dhe përkushtim mund të them që ia dolëm. Për këtë vit arsimor deri tani kam dy klasa online. Një të nivelit A1 me 20 nxënës dhe një klasë të nivelit A2 me 25 nxënës. Kjo e dyta ka mundësı të ndahet në dy klasa sipas kërkesave që mund të shtohen. Theksoj se është dhe kënaqësi për mua fakti që do të hap edhe një klasë onlinë me moshat e vogla, si 9 dhe 10 vjeç. Për klasat në shkollën publike besoj se ato do të hapen sipas programit dhe protokollit të Covid-19. Numri i mësimdhënësve për gjuhën shqipe është i pakët.

GJUHA SHQIPE SI MJET I RUAJTJES SË IDETITETIT KOMBETAR

Mësimi i gjuhës shqipe jo vetëm që ndihmon në ruajtjen e identitetit por është rruga e vetme për brezat e ardhshëm  që ta transmetojnë në brezat e tjerë. Duke folur e shkruar Shqip mbrojmë identitetin, rrënjët dhe traditen tonë. Komuniteti Shqiptar në Turqi duhet të jetë më i bashkuar për të mbrojtur identitetin dhe kulturën. Komuniteti Shqiptar është i organizuar në shoqata civile dhe kulturore të cılat janë të ligjshme në Shtetin Turk. Ashtu sikurse dihet Komunıtetı Shqiptar në Turqi ka një rol të rëndësishëm në çdo fushë dhe sukseset janë pafund.

TË MËSOSH SHQIP NË TURQI, REAGIMET

Edhe këtu mësimi i gjuhës shqipe është pritur mirë sepse komuniteti Shqiptar është një nga komunitet më të vjetra që jetojnë e punojnë bashkë me popullin Turk. Normalisht pritet mirë sepse historikisht kanë patur marrëdhënie vllazërore. E rëndësishme është se duke ruajtur e jetuar traditat e veta çdo komunitet ka respekt reciprok. Po bëjmë një punë shumë të mirë në shërbim të identitetit, kulturës, traditës, miqësisë me bashkëpunimin me vendin ku jetojmë.

MESAZHI JUAJ PATRIOTIK PËR DIASPORËN SHQIPTARE NË USA

Mesazhi im për diasporën në USA është se duhet të bashkëpunojmë të gjithë së bashku kudo ku jemi. Vetëm nëse kemi bashkëpunim mund të jetë e mundur të mbrojmë dhe promovojmë gjuhën dhe kulturen tonë kombëtare.

 KUSH ËSHTË MËSUESE TEUTA TABAKU

Teuta Tabaku, mësuese e Gjuhës Shqipe në Bursa të Turqisë. Ajo u largua nga Shqipëria në qershor të vitit 1992. Pas një periudhe të gjatë integrimi, u angazhua vullnetarisht për të dhënë kontributin e saj në komunitetin shqiptar në Turqi, për informimin dhe zhvillimin e Diasporës atje. Me hapjen e Konsullatës së Nderit, një hap i rëndësishëm nga ana e saj ishte hapja e Kursit të Gjuhës Shqipe (pa pagesë), identifikimi dhe regjistrimi i të gjitha familjeve shqiptare që emigruan në Turqi në vitet ’90. Ky regjistrim solli pajisjen e tyre me dokumente dhe regjistrimin e fëmijëve të emigrantëve në Shkollat Publike Turke. Përgjatë viteve 2003-2015 në strehën e Konsullatës së Nderit, ajo organizoi aktivitete të ndryshme kulturore e historike lidhur me njohjen  reciproke të trojeve shqiptare dhe turke, si dhe për përkrahjen sociale e ekonomike të nxënësve, studentëve dhe familjeve të tyre. Këto aktivitete vazhdojnë edhe në ditët e sotme. Për thuajse tri dekada, ajo ka punuar për ruajtjen e identitetit dhe të gjuhës shqipe në komunitetin shqiptar atje, i cili përfshin bashkëkombës nga të gjitha trojet shqiptare. Në vitin 2017, me mbështetjen e bashkisë, ajo hapi zyrtarisht Kursin e Gjuhës Shqipe në shkollën Publike të Bursës në Turqi. Ka marrë pjesë në shumë konferenca e seminare për informimin, mbrojtjen e gjuhës, kulturës dhe trashëgimisë shqiptare, zhvillimin e marrëdhënieve turko-shqiptare, si në Turqi, ashtu dhe në trojet shqiptare. Për kontributin e saj vullnetar për komunitetin, Teuta Tabaku u nderua me titullin “Ambasadore e Kombit”. Në vitin 2019, Qeveria dhe Ministria e Diasporës së Republikës së Kosovës e vlerësoi me çmimin “Gruaja në Diasporë, Digë e fuqishme kundër asimilimit”.

Filed Under: Featured Tagged With: Shkolla shqipe, Sokol Paja, Teuta tabaku

  • « Previous Page
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • …
  • 10
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Frank Shkreli merr titullin ‘Qytetar Nderi’ i Malësisë së Madhe
  • Zgjedhjet piramidë dhe Shkodra
  • KUSH ËSHTË ABDULLAH RAMI?
  • Koncerti Panshqiptar Shpalos Bukurinë e Muzikës së të Gjitha Trevave
  • “Përtej harrimit” dhe përkthimi i “Shekspirit” të Hygoit, një përpjekje në rimëkëmbjen historike të kujtesës sonë të përbashkët
  • Sovraniteti dhe integriteti territorial i Republikës së Kosovës është i pacenueshëm, i patjetërsueshëm dhe i pandashëm
  • “50 VJETORI I REVOLTËS SË SPAÇIT”, HOMAZH DHE NDERIM TE VATRA
  • JU MIRËPRESIM NESËR TE VATRA
  • Shoqatat Shqiptare organizojnë “Piknikun shqiptar” në Staten Island, New York më 28 Maj
  • PAQEJA DHE MBROJTJA, NDESHJA DYFISHE N’EVROPË
  • ME VISARIN…
  • Presidentja Osmani priti në takim ministrin e Jashtëm të Maqedonisë së Veriut, Bujar Osmani, njëherësh kryesues aktual i OSBE-së
  • Misioni fisnik i AFC ndërthuret me simbolikën historike të New England Conservatory, Boston në 27 maj
  • Kryeministri Kurti mirëpriti Komisionerin e Bashkimit Evropian për Fqinjësi dhe Zgjerim, Olivér Várhelyi
  • SI DEGRADOI POZITA E SHQIPTARËVE NË MAL TË ZI GJATË KOHËS SË PUSHTETIT TË MILLO GJUKANOVIQ-it ?

Kategoritë

Arkiv

Tags

alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Hazir Mehmeti Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT