shqiptaro-amerikane – Page 2 – Dielli

RREZIK PËR MARRËDHËNIET SHQIPTARO-AMERIKANE?

November 10, 2016 by dgreca

Nga Frank Shkreli/Ishte kjo një deklaratë sa bombastike aq edhe e papërgjegjëshme nga Kryeministri shqiptar Edi Rama, nga udhëheqsi i një vendi siç është Shqipëria e cila historikisht, por sidomos në këto 25 vitet e fundit, ka gëzuar marrëdhënie të shkëlqyeshme me Shtetet e Bashkuara. Dhe për çka? Duket se Zoti Rama është futur në “pyllë pa kmesë” ndërsa iu përgjigj pyetjeve hipotetike mbi mundësinë e fitores së kandidatit republikan amerikan, Donald Trump gjatë një interviste në televizionin Klan- Kosova. Fitorja e kandidatit republikan për president Trump, deklaroi Kryeministri shqiptar, do të ishte një kërcënim ndaj vendit të tij dhe ndaj marrëdhënieve bilaterale midis Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë. Sipas agjencive të lajmeve Rama u citua të jetë deklaruar jo vetëm si Edi Rama, por si Kryeministër i Shqipërisë dhe si i tillë ai u shpreh në emër të Shqipërisë dhe të Shqiptarëve se sipas tij, “Donald Trump do t’i bënte dëme të mëdha Amerikës dhe pa dyshim është një kërcënim real edhe për marrëdhëniet Shqiptaro-Amerikane”. Megjith peshën e rëndë të këtij prononcimi, Zoti Rama nuk dha asnjë shpjegim dhe asnjë fakt për të jutsifikuar deklaratën e tij se pse zgjedhja e mundëshme e Donald Trump do të kërcënonte marrëdhëniet shqiptaro-amerikane. Edhe unë si shumë amerikanë i kam mendimet dhe rezervimet e mia serioze për Donald Trump. Prandaj për mua nuk kanë rëndësi pikëpamjet e Edi Ramës për Donald Trumpin, por ka rëndësi fakti që ai e lidhë Trumpin me marrëdhënjet shqiptaro-amerikane dhe me pasojat që mund të ketë fitorja e tij mbi marrëdhënjet dy-palëshe.

Janë shumë gjëra që mund të thuhen e të shkruhen për këtë deklaratë të papërgjegjshme nga një udhëheqës qeveritar sa që njeriu nuk di se ku t’ia fillojë. Por si fillim: Le ta marrim me mendë për një minutë, se Donald Trump zgjidhet president i Amerikës, çdo bëjë Kryeministri Rama me 20 janar, 2017, ditën e inuagurimit të presidentit të ri? A do të njoftojë ai prerjen e menjëhershme të marrëdhënieve midis Tiranës dhe Washingtonit, në mënyrë të njëanshme? Çfarë do bëjë? A do të mbyllë menjëherë ambasadën amerikane në Tiranë dhe të përjashtojë gjithë personelin diplomatik amerikan nga Shqipëria? Janë pyetje për të cilat shoqëria dhe media shqiptare duhet të kërkojnë përgjigje prej kryeqeveritarit të zgjedhur me vota e tyre për të ardhmen e marrëdhënieve të Shqipërisë me vendin që sot konsiderohet si kryealeati dhe mbështetsi kryesor i të drejtave të shqiptarëve.Për ndryshe duhet bërë pyetja se pse bën një kërcënim të tillë publik Edi Rama? Është e pabesueshme që të merret me mendë që ai të dëshirojë me të vërtetë prishjen e marrëdhënieve, por nga ana tjetër është një deklaratë aq e papërgjegjshme sa të bën të mendosh. Me sa kam ndjekur fushatën për zgjedhjet paraprake këtu në Amerikë, mua nuk më kujtohet ndonjë rast që Donald Trump të ketë përmendur ndonjë herë Shqipërinë ose shqiptarët — as për mirë as për keq – prandaj lindë pyetja se çka e shtyri, çka e motivoi Edi Ramën të bënte një deklaratë të tillë, madje me vendosmëri, “e kam thënë e do ta them” nënvijoi ai, deklaratën e cila është shumë vështirë të tërhiqet tani.

Deklarata e Zotit Rama ishte krejtësisht a paprovokur. Reagimet ndaj deklaratës së tij duket se nuk ia çajnë fort kokën. Në çdo vend tjetër normal të botës, sidomos në vigjiljen e vizitës së Kryeministrit në Shtetet e Bashkuara, diplomatët dhe eskpertët shqiptarë do kalonin këtë fund jave duke u përpjekur të bënin atë që njihet si “damage control” ndaj kësaj deklarate të papërgjegjëshme të kryeministrit të tyre, si masë të parë dhe ndër të tjera masa, duke ftuar ambasadorin amerikan në Tiranë për t’i shpjeguar se në të vërtetë, “ajo që donte të thonte Kryeministri mbi marrëdhëniet amerikano-shqiptare është kjo dhe jo ajo..…se marrëdhënjet tona janë të forta pa marrë parasyshë se kush është në Shtëpinë e Bardhë….” e të tjera. Sepse ndryshe nga ambasadat shqiptare nepër botë, ambasada e Shteteve të Bashkuara nuk përfaqson asnjë individ të veçantë ose një parti politike, por mbarë popullin dhe qeverinë amerikane, (përfshirë edhe Donald Trump) pa marrë parasyshë dallimet politike dhe partiake.

Është në rregull, por a pakëshillueshme për një Kryeministër shqiptar që me komentet e tija si individ i lirë që është, falë kryesisht rolit amerikan në rrëximin e komunizmit në Europë përfshirë Shqipërinë që të përzihet drejtë për drejtë në fushatën politike amerikane, në mbështetje ose kundër një kandidati të cilës do qoftë parti, kjo është e drejtë e tij siç është edhe e të gjithë neve. Por ajo që tërhoqi vëmendjen dhe pyetja që i duhet drejtuar Zotit Rama është: është e drejta e jote të kritikosh Trumpin ose këdo tjetër, po me marrëdhëniet midis Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë ç’pate, Zoti Kryeministër? Çfarë kanë të bëjnë ato me Donald Trump?

Marrëdhëniet midis Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë, i nderuar Zoti Kryeministër, nuk varen nga një person as nuk prishen prej një personi, as nuk kultivohen e as nuk përparojnë nga një parti dhe as duke u bazuar në ideologji ose në pikëpamjet e një udhëheqsi të caktuar ose të një partie. Sa për dijeni, Shtetet e Bashkuara i konsiderojnë marrëdhëniet amerikano-shqiptare, si dhe lidhjet me çdo vend tjetër, si marrëdhënie popull me popull — midis dy popujve të lirë, jo midis udhëheqsish në kohë të caktuara as midis partishë politike, bazuar në interesat e tyre ideologjike afat shkurtë e sy qorrë. Në të vërtetë, deklarata e Kryeminsitrit Rama mbi marrëdhëniet shqiptaro-amerikane në Kosovë është edhe një shuplakë ndaj komunitetit shqiptaro-amerikan, të cilin pritet ta vizitojë këtë javë. Them shuplakë ndaj këtij komuniteti, i cili për një shekull punoi rëndë dhe me gjithë zemër për ruajtjen dhe forcimin e këtyre marrëdhënieve midis dy popujve, të cilat kohët e fundit shënuan 25-vjetorin e rivendosjes së tyre. Sepse historia e komunitetit shqiptaro-amerikan është në të vërtetë historia e marrëdhënieve shqiptaro-amerikane, ç’prej kohës së Fan Nolit dhe Faik Konicës. Atëherë, si edhe sot – diaspora shqiptare në Amerikë madje edhe gjatë periudhës më të vështirë të këtyre marrëdhënieve gjatë regjimit enverist në Shqipëri — ka luajtur dhe vazhdon të luaj edhe sot rolin kryesor në çimentimin dhe përparimin e mëtejshëm të këtyre marrëdhënieve, të cilat diaspora shqiptare pa dallim, i ka konsideruar gjithmonë si të pa zevëndsueshme për interesat afatgjata dhe afatshkurta të kombit shqiptar, anë e mbanë trojeve të veta autoktone në Ballkan. Diaspora shqiptare në Amerikë, të cilët mund të jenë demokratë ose republikanë për nga antarësia partiake, historikisht janë përpjekur të sigurojnë së bashku mbështetjen e përfaqsuesve të këtyre dy partive në mbështetje të kauzave të shqiptarëve. Megjithë ndasitë që ekzistojnë në çdo komunitet, në këtë pikëpamje komuniteti shqiptaro-amerikan ka qenë i bashkuar. Ka ditur të krijojë mbështetje për Shqipërinë dhe për Kosovën dduke kultivuar përkrahjen për shqiptarët nga presdientë amerikanë, republikanë dhe demokratë, si dhe nga anëtarët e Kongresit amerikan të të dy partive. Deklarata e Ramës mund të prishë këtë ekuilibër midis dy partive politike amerikane kur vjen puna për mbështetjen e intersave të shqiptarëve për të cilën ka punuar për shumë dekada komuniteti shqiptaro-amerikan. Përballë deklaratës së Z. Rama, lindë pyetja nëse udhëheqsi i sotëm i Shqipërisë i konsideron këto marrëdhënje si të tilla — të rëndësishme dhe të patjetërsueshme — me ose pa Trumpin — ose cilindo tjetër kandidat në Shtëpinë e Bardhë? A po ndoshta preferon të lobojë për një parti amerikane kundrejtë një tjetre. Jo se do të ketë ndonjë influencë në këtë përpjekje, por gabim më të madh nuk do të kishte për mirëvajtjen e marrëdhënieve amerikano-shqiptare kur kryeministri i një vendi si Shqipëria të shpallet publikisht pro ose kundër një kandidati në fushatën amerikane për president. Kjo nuk hecë në Amerikë dhe nuk pranohet as nga njëra as nga tjetëra palë politike amerikane. Është kjo një përpjekje që do përçante jo vetëm mbështetsit amerikanë të kauzave shqiptare, por do të shkaktonte ndasi të ngjashme si në kohën e komunizmit edhe në radhët e komunitetit shqiptaro-amerikan, gjë që do të kishte pasoja serioze për dy vendet. Prandaj duhet të ketë vëmendje ndaj deklaratave të tilla, nga një udhëheqës shteti.

Edi Rama nuk është as i pari as i mbrami, i cili si një individ ose si udhëheqës të qeverive të ndryshme që kritikon Donald Trump, pasi Trump duhet të kritikohet për shumë qëndrime të tia. Por deri më tani nuk kam parë ndonjë kërcënim nga ndonjë president ose kryeministër i ndonjë vendi që të ketë kërcënuar prishjen e marrëdhënieve bilaterale siç bëri Edi Rama në rast se fiton Donald Trump. Madje as udhëheqsit meksikanë, të cilët ndër të tjerë kanë kritikuar më ashpër se askush kandidatin republikan duke hedhur poshtë politikat dhe qëndrimet e kandidatit Trump karshi vendit të tyre, sidomos në lidhje me propozimin e tij për ndërtimin e një muri midis dy vendeve për të ndaluar imigracionin illegal. Madje as Meksika nuk ka kërcënuar prishjen e marrëdhënieve me Amerikën në rast të fitores së Trump, që tani duket si një alternative gjithnjë e më e pamundur, megjithëse këtyre gjërave nuk u dihet.

Prandaj, Kryeministri Rama do bënte mirë të mësonte diçka nga reagimet e më të mirëve udhëheqës botërorë në lidhje me këtë bisedë. Në një intervistë me gazetën Huffington Post, Kryeministri i ri i Kanadasë, Justin Trudeau u shpreh se megjithë ndryshimet e mëdha politike që ai ka me Donald Trump, nëqoftse është e nevojshme ai do të gjëjë mënyrat për të punuar me të, nëqoftse zgjidhet. Nuk është kjo hera e parë, shtoi ai, që ideologjia e presidentëve amerikanë dhe kryeministrave kanadezë, në të kaluarën, të mos ketë qenë gjithmonë në përputhje me njëra tjetrën. Por megjith këtë, midis dy vendeve janë zhvilluar marrëdhënje konstruktive dhe positive, theksoi kryeministri kanadez. Megjithë kundërshtimet e tija me politikat e Trumpit, udhëheqsi kanadez gjatë intervistës me Huffington Post as nuk e kritikoi as nuk e mbështeti kandidatin Trump dhe as nuk kërcënoi prishjen e marrëdhënieve midis Otavasë dhe Washingtonit, nëqoftse fiton Donald Trump. Kryeministri i Kanadasë shtoi se marrëdhëniet midis dy vendeve janë tepër të rëndësishme për tu marrë me individ, por se njëkohsisht ai është duke ndjekur nga afër këtë moment tepër të rëndësishëm, “në demokracinë më të madhe të botës”, u shpreh udhëheqsi kanadez.

Edhe ti Zoti Rama mos u shqetso aspak, por të keshë besim dhe bindje se populli amerikan, siç nënvijoi ndër të tjera edhe Trudeau, ashtu si gjithmonë gjatë historisë, në fund të këtij procesi politik, do të dijë se cilin kandidat të zgjedhë për ta udhëhequr atë për katër vitet e ardhëshëm. Dhe njëkohsisht uroj që gjatë vizitës këtë javë në Shtetet e Bashkuara të bindeni dhe të zotoheni Zoti Rama – pa marrë parasyshë se cili nga kandidatët nga cilado parti politike qoftë, do të votohet me shumicë nga populli amerikan nëntorin që vjen – se marrëdhëniet midis kombit shqiptar dhe kombit amerikan do të konsiderohen nga ju dhe qeveria juaj si tepër të rëndësishme për tu marrë me paragjykime ndaj kandidatëve të veçantë për president. Uroj gjithashtu që në fund të vizitës tuaj në Shtetet e Bashkuara të largoheni nga ky vend, i bindur se marrëdhëniet e kombit shqiptar me Washingtonin, sidomos në këtë periudhë kritike, mbeten të pazëvëndsueshme dhe në interesin afat shkurtë dhe afat gjatë për shqiptarët anë e mbanë trojeve të veta autoktone në Ballkan. Uroj Zoti Kryeministër që në fund të vizitës në Amerikë, të largoheni gjithashtu – me besimin tek votuesit amerikanë, se më në fund, ata do të jenë të aftë të votojnë kandidatin që ata konsiderojnë si më të mirin për president dhe se kur të këthehesh në Shqipëri të sigurosh bashkombasit tu se vendimi i votës së lirë të amerikanëve këtë vit, nuk do të ketë kurrfarë pasojash në marrëdhëniet amerikano-shqiptare megjithë deklaratën tuaj të papërgjegjëshme në Prishtinë, për të kundërtën. Këtë ua ke borxh shqiptarëve. Kjo është përgjegjësia jote.

Paralele të padëshiruara shqiptaro-amerikane

October 28, 2016 by dgreca

nga Andon Dede, Nju York/

Kushdo që e njeh sadopak Amerikën dhe e krahason me vendin tonë, e ka fare të lehtë të kuptojë se sa larg janë këto dy vende apo dhe popujt që gjallojnë në to, nga njeri tjetri. Nuk është as vendi as qëllimi ynë që të merremi me shkaqet e hendekut të madh që na ndan nga gjigandi i përtej oqeanit. E, megjithatë, sado e çuditëshme të duket, nuk është e vështirë të gjenden dhe paralele apo analogjira, tjetër punë që këto paralele mund ta kenë drejtimin në kahje të kundërt. Për të mos u zgjatur po rrëfej disa syresh.

* * *

Po e filloj me një episod të thjeshtë. Po dilja nga shtëpia ime në Tiranë, për të shkuar në punë kur, diku afër pallatit shoh një fqinjën time që po thyente disa shishe. Pas “mirëmëngjezit”, kureshtja nuk më la që të mos e pyesja se pse po i thyente. “Që të mos i marrë njeri e t’i shesë” – ma ktheu ajo. Përgjigja e saj më befasoi nga që ishte larg çdo përfytyrimi të mundshëm. Edhe tani që kanë kaluar dekada nga ky episod, nuk arrij ta kuptoj plotësisht se pse ajo e bënte atë veprim që të mos i jepte mundësi ndonjë fukarai të fitonte ndonjë lek. Mbase arsyeja do kërkuar tek varfëria jonë ekstreme që na kultivoi dhe barazinë pikërisht në varfëri. Si të tillë, nuk e pranojmë dot që ai tjetri të fitojë diçka, qoftë edhe duke mbledhur shishe e kanoçe. Është një hamendje e imja, por kurrsesi përligjie për veprimin e saj.

Fati e desh që të vija me banim në Amerikë. Më bënin përshtypje hedhjet në rrugë, të llojeve të ndryshme, sa që një mësuese e Anglishtes na tha një ditë se Amerika njihet edhe si shoqëri e hedhjeve. Por, gjetkë e pata llafin. Rastësisht më tërhoqi vëmendjen një detaj: kur kishin nxjerrë në rrugë ndonjë mobilje apo pajisje shtëpie, (që dukej fare e re dhe e kishe vështirë ta kuptoje arsyen pse e hidhnin, sipas logjikës sonë, sigurisht), pra shpesh, në një qese plastike vinin dhe vidat apo detalet e tjera që do t’i duheshin atij që do e merrte për ta montuar. Se ata që e hidhnin, e dinin fare mirë se ajo do të përfundonte në shtëpinë e ndonjë hallexhiu. Vetvetiu mu kujtua fqinja ime që po bënte të kundëertën. Mu dhimbs ajo dhe vetja që i përkas atij vendi tmerrësisht të varfër, pa pasur asnjë faj..

* * *

Po tregoj tani një përjetim tjetër. Në çdo fund viti, këtu në Amerikë, presidenti organizon një darkë të madhe apo party, siç i thonë këtu, me gazetarë e të ftuar të tjerë. Në to nuk mungon kurrë edhe një humorist nga më të njohurit që i bën të qeshin pjesëmarrësit, kryesisht me gafat e presidentit gjatë vitit që po mbyllet. Por, si të mos mjaftonte kjo, vetë presidenti rrëfen episode nga veprimtaria e tij që ngjallin humor; ndonjëhere programin e plotëson edhe zonja e parë. Gjithçka kalon gëzueshëm, me as më të voglën qejfmbetje. Përkundrazi, numuri një i shtetit shkrihet së qeshuri, mbase më tepër se të tjerët.

Një ceremoni të tillë me gazetarët, ka nja dy vjet që nisi ta bëjë dhe kryeministri ynë aktual. Bukur, nga Amerika ka se ç’të mësojë apo dhe të marrë çdo njeri, qoftë qytetar i thjeshtë apo dhe politikan e shtetar. Kur e pyeti dikush se pse e organizoi një veprimtari të tillë, Rama i tha se ka ndjekur shëmbullin e presidentit amerikan. Përsëri nuk shoh asgjë për t’u kritikuar në gjithë këtë. Por, duke ndjekur ceremoninë, aq sa na u dha në media, mund të them pa e tepëruar se ajo jo vetëm që s’kishte asgjë të përbashkët me atë të presidentëve amerikanë por qe e kundërta e tyre, për të mos thënë një karikaturë e shëmtuar e atyre që kemi ndjekur çdo fund viti këtu. Ceremonia përshkohej jo nga humori, siç e donte rasti, por nga një nervozizëm, që s’kishte asgjë të përbashkët me një mbrëmje festive të fundvitit. Hedhje e pritje batutash mistrece nga kreu i qeverisë, me thumba e mllefe inatçore, jo për të bërë për të qeshur pjesëmarrësit, por si e si për t’i denigruar ata, madje duke pohuar me cinizëm se “unë as që ju lexoj fare se ç’botoni ju”. Të kuptohemi: unë nuk kam qënë në asnjë nga këto pritje, por gjithë sa përmenda më lart i kanë pohuar shumë nga pjesëmarrësit. Madje, disa syresh edhe janë betuar se s’kanë për të shkuar më në pritje të tilla, aq të fyer e kanë ndjerë veten. Natyrshëm del pyetja: pse e organizoi kryeministri ynë artist atë pritje që, siç e shtjelluam më lart, s’ka asgjë të përbashkët me ato të presidentëve amerikanë?! Dhe përfundimi që nxjerr çdo njeri me mend në kokë është se nuk mjafton vetëm dëshira për të imituar amerikanët, por edhe të dish ç’të marrësh prej tyre dhe si ta vësh në jetë në realitetin që po jeton, aq më tepër kur është fjala për një person publik e sidomos kryeministër. Përndryshe imitimi shabllon kthehet në bumerang, siç edhe ka ngjarë me cermonitë në fjalë dhe jo vetëm me to. Unë nuk e di nëse Rama do të organizojë përsëri ceremoni të tilla dhe aq më pak mendoj se gazetarët e fyer do të shkojnë në të. Çështje personaliteti.

* * *

Përjetimi i tretë i analogjive të padëshiruara ka të bëjë me fushatat zgjedhore. Kam ndjekur me interes shumë prej tyre. Më ka lënë përshtypje të veçantë se si e filloi debatin me Bushin e ri Xhon Kerri: “Unë nuk mendoj se kandidati tjetër e do Amerikën më pak se unë, por jam në garë me të për disa alterantiva, të cilat, sipas meje do të qenë më të suksesëshme për vendin tonë…”. Pra, ballafaqim idesh, mendimesh, alternativash, planesh, zgjidhjesh…

Vimë tani tek fushata e fundit zgjedhore presidenciale që po i afrohet fundit. O Zot, një gjuhë krejt tjetër, sikur nuk të besohet që janë dy kandidatë për president të vendit më demokratik në botë! As më shumë e as më pak, duke dëgjuar fjalimet apo dhe debatet e tyre, të kujtohen përplasjet e egra, sharjet, denigrimet, baltosjet gojëshrurura të politikanëve tanë, që janë gati ta shqyejnë njeri tjetrin. Të ngjan se ka ndodhur e kundërta e asaj që pritej: sikur Trampi e Klintoni kanë huazuar nga elita jonë poltike jo vetëm fjalorin por dhe tematikën, duke rrëmuar në biografitë e njeri tjetrit, deri dhe në gjërat më intime. Unë jam dakord që të dy kandidaturat mund të mos jenë zgjedhja e duhur, kur kam parasysh se numuri një i shtetit duhet të jetë jo vetëm politikan i zoti por dhe model për t’u ndjekur, si njeri. Por, nuk është momenti për këtë, duhej bërë që në përzgjedhjen e kandidaturave nga partitë përkatëse, në primaret. E ç’nuk po na shohin sytë e ç’po na dëgjojnë veshët! Po të mos isha dëshmitar okular i kësaj fushate, si zor ta besoja se ajo po zhvillohet në Amerikë.

Mund të vazhdoja dhe më gjatë me analogji të tilla të padëshiruara, por sot po mjaftohem me kaq. Dhe këto që përmenda, nuk i solla thjesht për kuriozitet por nisur nga dëshira e mirë se mund të përfitohet jo vetëm nga përvoja pozitive e njeri tjetrit por dhe nga gabimet e mangësitë.

Nju York, 28 tetor 2016

ARDHË NË TAKIM NGA DY KONTINENTE, KU GJUHA DHE GJAKU I SHKRIU NË NJË…

July 31, 2016 by dgreca

(Refleksione nga perurimi I librit “Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro – Amerikanë” (Aktivitete dhe krijimtari) të përgatitur nga Presidenti i kësaj shoqate, zoti Adnan Mehmeti)/

NGA ZYBA HYSEN HYSA/

Pas emocioneve të forta të ditës së djeshme në muzeun Historik Kombëtar, në përurimin e librit “Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro – Amerikanë” (Aktivitete dhe krijimtari) të përgatitur nga Presidenti i kësaj shoqate, zoti Adnan Mehmeti, sot në pushimin e pasdites ia kushtova këtij libri, ku në mjaft shkrime të përfshira në të, isha e njohur më parë përmes internetit, por ajo që më tërhoqi vemendjen, ishte përcaktimi i qëllimit të shoqatës, ku në faqen 4 shkruhej:

“Misioni i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro – Amerikanë është t’i sjellim komunitetit tonë dhe të gjithë shqiptarëve kudo që janë, një krijimtari letrare të cilësisë së lartë në përputhje me standardet bashkëkohore të botës ku jetojmë. Po kështu, do të bëjmë ç’të jetë e mundur, që të zbulojmë dituri të reja e të krijojmë një art të ri letrar, për të pasuruar civilizimin shqiptar dhe për të kontribuar në mënyrë të ndjeshme edhe ndaj progresit letrar botror.”

Përherë sytë e shqiptarëvet kamë qënë e mbeten përtej oqeanit, në Amerikën e Madhe, në shtetin e Demokracisë më të besueshme, kjo për një arësye të madhe, se kurrë nuk u besojmë më demokracive europiane, të cilat me falsitetin e tyre dogmatik, kanë ndikuar historikish në coptimin dhe skllavërimin e kombit shqipar, ku na duket vetja, sikur jemi në gërhamat e fundit të egzistencës sonë kombëtare…

Dhe vërtet, po të kthehesh pas, të mendosh masakrat antinjerzore, antishqiptare, ndër shekuj, habitemi që “projekti” i politikës shqiptare është “drejt BE” drejt asaj Be – je që na do të shuar, të zhdukur, pa identitet, përderisa ajo pengon bashkimin e kombit tonë. Kjo, për një njeri që ka dy gram mend, e detyron të qëndrojë pak çaste e të mendojë: “Kur Be – ja bashkon shtete, si vallë nuk na jep mundësi të bashkojmë kombin dhe më pas të futemi në familjen e madhe europiane, në të cilën na vendos thjesht të qënurit në Europe e jo në Azi…?

Të më falni që u zgjata pak, se nuk është vendi në këtë shkrim, por dua të them, që shansi i shqiptarëve është vetëm Amerika dhe si ylber shprese për këtë lidhje, janë pikërisht, shqiptarët që kanë emigruar historikisht në Amerikë. Këtu dua të përmend të madhin Fan Noli, Faik Konicën, Kostë Çekrezin… për të mos vazhduar me emra se do ishin pafund, (por s’më lë shpirti pa përmendur edhe Prof. Dr. Isuf Luzaj, i cili ka pasur korrespondencë me personalitete të lartë të të shtetit amerikan për çështjet shqiptare, sidomos në lidhje me Kosovën), që kanë ngritur zërin deri në kupë të qiellit për të drejtën kombëtare, ndaj duke parë gjithë këtë vëmendje dhe besim që kemi ndaj jush, duhet që kjo shoqatë letrare ku në gjirin e saj mban jo vetëm letrarë, por edhe veprimtarë dhe intelektualë të mirfilltë, t’i shkapërthejnë kornizat e këtij qëllimi që i kanë vënë vetes (i cili është madhor) dhe në bashkëpunim me shoqatat e tjera, si “Vatra” që nuk po ia ndjejmë më ngrohtësinë e kohës së Nolit, “Akademinë e Shkencave Shqiptaro – Amerikane” ku zëri i shkencëtarëve shqiptarë jo vetëm të ndihet, por të imponojnë Akademinë Shqiptare të Tiranës të tunden se kanë zënë myk dhe sapo futesh në derë vjen ere e ngordhur, shkurt, të bëheni bashkë me të gjitha llojet e shoqatave, të sensibilizojnë krijuesit, intelektualët, shkenëtarët e vërtetë shqiptarë në Shqipëri, të cilët janë përdhosur nga llumi që ka pushtuar institucionet tona fantazmë, ku përveç emrave dhe kukullave që rrinë nëpër karrike e marrin rrogë, asnjë funksion nuk kryejnë, që përmes kësaj lidhjeje Amerikë – Shqipëri, të vijë ari i demokracisë amerikane tek ne e kjo vjen vetëm duke e njohur demokracinë, këtë mund ta bëni vetëm JU që jetonë në demokraci, se populli ynë, i detyruar të jetojë në skllavëri dhe diktaturë, dashje pa dashje u mësua me skllavëri, me diktat, me varfëri, më nënshtrim… Demokracinë kurrë nuk e sjellin qeveritë, atë e sjell kultura demokratike e popujve e ne kemi nevojë për këtë kulturë, jo vetëm përmes krijimtarisë (për fat të keq edhe kjo nuk shkon në popull), që kjo është primare e shoqatës, por edhe nëpërmjet kontakteve dhe shkëmbimeve të eksperiencave.

Unë u shpreha dhe në një status në facebook, se: “Një ditë e veçantë, një ditë që do mbetet gjatë në memorie, se mbrenda saj u thurën dije dhe kulturë, kënaqësi dhe mall…

Nga dy kontinente, ku gjuha dhe gjaku i shkrinë konteinentet dhe u bënë NJE, në një sallë me libra në Muzeun Historik Kombëtar këtu në Tiranë… Mbresëlënës takimi, frytdhënës bisedimi…
U njohëm me njëri – tjetrin, biseduam me njëri – tjetrin, u ndamë për tu takuar në përurime librash tjerë nga autorë shqiptarë këtej e përtej oqeanit…
Nuk do t’i harroj fjalët e poeteshës Sulkuqi, që na nxitën lotë, të Reshat Arbanës që drodhën tokën, kur tha që “Dua të vdes në Atdhe!” fjalët e autorit, Adnan Mehmeti, që fliste me gjuhën e shokëve dhe të miqve të shoqatës së tij, ku udhëheq prej vitesh si President, duke përmendur veprimtarët Gjek Marinaj, Naum Prifti, Ramiz Gjini, Dalan Luzaj, Raimonda Moisiu… ku krahas krijimtaruisë së tyre, kanë dhënë një kontribut të çmuar në mbarëvajtjen e shoqatës…”
Dhe këtë e bëra pa lexuar librin, por sinqerisht, u përgëzoj me gjithë shpirt: U lumtë!

Të bashkosh krijues nga gjithë Amerika, vetëm ta mendosh të duket absurde, se ne jemi një pëllëmbë Shqipëri dhe janë dhjetra shoqata dhe klube shkrimtarësh, ku secili mbidhet skutave të veta, plotësojnë dekorata për njëri – tjerin, bëjnë vlerësime duke i krahasuar me korifejtë e letërsisë botërore, saqë, kanë harruar emrat e tyre, por dikush quhet dhe vetquhet “Esenini i Elbasanit”, “Kafka e Vlorës”… dhe nuk po shfaqet një autor të përfaqësohet me dinjitet, me individualitetin e tij artistiK e pse ka të tillë, shoqatat i mbysin ata në vend që ti ndriçojnë. Kjo është katraura e letërsisë shqiptare, kjo lloj katraure e mbështetur fuqishëm nga politika shqiptare, ka bërë që dhe “Lidhja e Shkrimtarëve dhe Artistëve Shqiptarë” të shkrihej për të kaluar në ilegalitet, për të vetmen arësye, që të mos shtoheshin radhët e saj me krijues modernë, por ata të jenë degë – degë, pa trung e rrënjë, në erë, ndërsa krijuesit e ngritur me taksat e popullit, përsëri ata sponsorizohen nga shteti, botohen tonelata libra dhe lëvrohem miliona para duke i hapur shtigje një korrupsioni të paparë, ashtu si dhe në çdo fushë tjetër në Shqipërinë tonë të droguar nga popitika pa politikë shqiptare.

Marr shkas nga fjala e Ilirjana Sulkuqit, në takim që tha: “Nipërit dhe mbesat e mia, Shqipërinë e kanë Atdhe të dytë, ndërsa unë kam Amerikën Atdhe të dytë…”, mendim, i cili u kundërshtua me fanatizëm nga disa tjerë, duke ngritur zërin me një patriotizëm folklorik, do të thosha, se ne shqiptarët vuajmë, se jemi thjesht APARENTË, nuk thellohemi në REALITETIN. Po si të them unë që mbesa dhe nipi im e kanë atdhe të parë Shqipërinë, kur nuk i krijoi kushte vajzës sime kjo Shqipëri të jetonin dhe kontribuonin në atdhe, por ikën nga sytë këmbët me nga dy diploma për tu kthyer shërbëtorë nëpër botë? Bota, mirë – keq, i punësoi, u krijoi mundësi të lindnin të vegjlit dhe ti ushqejnë e shkollojnë shumë herë më mirë e më paqësisht se në mëmëdhe? Ç’faj ka vogëlushi që nuk lindi në Atdheun e prindërve? Ai lindi dhe mori shtetësi të vendit ku lindi, atdheu i prindërve, mbetet në plan të dytë, ky është FAKT.

Tani që të tregohemi patriotë, duhet të mendojmë si patriotë të vërtetë. Meqë jetoni në Amerikë, ku çdo komunitet është i lirë të ruajë gjuhën, kulturën, traditën, bile nxitet edhe nga shteti, atëherë pyesni veren: “Çfarë kemi bërë për këtë? A kemi hapur shkolla shqipe? A jemi marrë seriozisht me ruajtjen e kulturës dhe kultivimin tek të vegjlit dhe rinia që lindën dhe rriten në Amerikë? Si veprojnë komunitetet tjera? Ku jemi ne? Duke shtruar këto pyetje, del nevoja e diskutimeve dhe jo vetëm fjalëve, por edhe punëve konkrete, jo duke e nisur për fitim material, por më shumë pasurim shpirtëror e me kohën, shtohen edhe të ardhurat po në shërbim komunitetit, që siç u shpreha në mënyrë të figurshme në fjalën time atë ditë “Të krijojmë një Atdhe të vogël në Amerikë”. Kjo është e mundur, por kjo mundet vetëm kur janë bashkë të gjithë, por sa kam informacion, përcarja i ka lëshuar kthetrat fort edhe në diasporë…

Kam dashur të bëj një shkrim me kohë për shoqatat në përgjithësi, por pse ta fsheh, roli i drejtuesve të shoqatës suaj në Amerikë, ka qënë vetmohues për kushtet dhe rrethanat ekonomike dhe shpirtrore të antarëve dhe me punën tuaj keni lënë gjurmë, por tani ka ardhur koha të BËNI HAPA dhe këto HAPA, kurrë nuk mund t’i bëni vetëm, por në bashkëpunim si komunitet shqiptar, duke mos financuar më politikanë e soj e sorollop që vjen atje duke u dhënë një dekoratë, në shkëmbim të miliona dollarësh, gjoja për të kontribuar për kombin dhe një zot e di se ku shkojnë këto para.

U bëj thirrje, mos lëshoni më asnjë dollar për politikën shqiptare, se asnjë çentes nuk shkon në dobi të kombit, popullit, zhvillimit, por në xhepat e djallit. Ato dollarë mblidhini si lagje, si shtet dhe ngrini një kopësht fëmijësh ku të flasin të gjithë shqip, një shkollë në gjuhën shqipe, por jo thjesht të mësojnë ta shkruajnë atë, siç e ka ngritur Kozeta Zylo, që gjej rastin ta përgëzoj, por nuk mjafton, por të jetë me programe për të shkuar deri në universitet në gjuhën shqipe.

Aq shumë më nxiti ky libër për të shkruar, saqë s’po di ta mbyll këtë shkrim, S’po gjej fjalë për tu faleminderuar që më ndryshuat opinion për shoqatat, se më ishin bërë alergji, mbase gjeta pak ajër tek ju, apo më mirë të them, pak besim për të besuar se do jeni vërtetë përcjellës i demokracisë amerikane përmes veprave e kontakteve tuaja me atdheun mëmë…

Së fundmi, që u kërkoj ndjesë, duhet ta kisha shkruar në fillim këtë pjesë, por shqetësimet nuk na lënë mendjen në vend për të vendosur gjërat siç duhet, por e rëndësishme është, që unë u kam ndjekur, si në aktivitete, si në krijimtari, si në kontakte me individë të veçantë, duke biseduar, marrë intervista, apo dhe kam qënë në përurime librash dhe kjo më ka dhënë mundësi të njoh edhe krijimtarinë e disa prej anëtarëve të kësaj shoqate. Vlen të përmend këtu të madhin Gjekë Marinaj, i cili mundësoi në 14 maj të vitit 2011 të sjellë në Tiranë poetin e madh, kandidat për çmimin Nobel në letërsi, Frederik Turner. Falënderoj gjithashtu, poetin brilant, Dalan Luzaj, që na mundësoi të merrnim pjesë në këtë takim mbresëlënës, ku mora një leksion të vyer për letërsinë e në veçanti për poezinë, nga dy njerëz të mëdhenj, nga Gjek Marinaj dhe nga Frederik Turner. Jo kushdo i bën këto mrekulli, po i ka bërë, Gjek Marinaj, themeluesi i kësaj shoqate që është në nderin e të gjithëve ta kujtojnë e ta nderojnë këtë njeri të madh të letrave shqipe përherë e vazhdimisht.

Intervistën e gjatë me poten Raimonda Moisiu titulluar “Korca për mua është aroma e blirit, serenatës, inteligjencës e qytetarisë… – Unë për Korçën jam bijë e saj!”, më 23 janar 2014, jam njohur me poezinë e Dalan Luzaj dhe kam bërë shkrimin “Dalan Luzaj, poet i dhembjes dhe i humbjes” (Refleksione nga libri “Kasollja e Interniomit”), po kështu me poezinë e poetit Përparim Hysi, ku përsëri shkrova refleksionet e mia të librit “Mbeta Dashurive” me titull “Dashuria ka kodet e saj, kode që e dallojnë nga jo dashuritë…” në maj 2012, kam marrë pjesë në përurimin e librit “Nuse në Derën e Hasmit” të autorit Pierre Simsia, ku nisa dhe refleksionet e mia për këtë roman, ku trajtonte temën e gjakmarrjes mrekullisht, në një këndvështrim krejt modern, ku jep dy panorama këtej dhe andej, ku helmi i gjakmarrjes i ndjek edhe përtej diellit, në Amerikë… por i kërkoj ndjesë këtij autori që nuk mund a ta realizoj këtë shkrim, për arësye kohe… Kam lexuar gjithashtu, disa libra të Petraq Palit, poezi nga Rita Saliu…

Kërkoj ndjesë që nuk po më kujtohen më tani, por nuk do lë pa përmendur fabulistin e mrekullueshëm Bardhyl Mezini, të cilit ia kam lexuar pothuaj të gjithë librat, por ai që më frymëzoi ka qënë libri “Mendimi i Fjalës” (Aforizma), i cili më frymëzoi dhe bëra shkrimin me titull: “Kur një libër të rrëmben, i dorëzohesh tërësisht…” botuar më 28 korrik 2016…

Shpresoj që librat e antarëve të shoqatës suaj jo vetëm të më sjellin kënaqësi, por edhe frymëzim për të shkruar në të ardhmen dhe dua të them se këtë ta sjellin vetëm librat cilësorë, qëllim i së cilës është dhe i kësaj shoqate.

Ëmbëlsira thonë është për në fund, një falënderim të veçantë i dërgoj poetit të madh Gjekë Marinës, i cili dha një kontribut të çmuan në redaktimin e librit studimor për filozofin, poetin, historianin, politikanin e shquar të kombit tonë Prof. Dr. Isuf Luzaj me titull “Isuf Luzaj – Një shtizë Diell mbi Atdhenë” botuar në vitin 2015.

Me kaq sa kam mundur unë të jem në kontakt me antarët e kësaj shoqate, them se natyrshëm është realizuar lidhja Amerikë – Shqipëri, se si unë, ka shumë e shumë tjerë, të cilët kanë pasur fatin edhe të shkojnë në Amerikë e bashkëpunimi ka qënë edhe më i madh, le të jetë kjo ura ylberore që të na mbajë lidhur për të marrë e dhënë njëri – tjetrit eksperienca dhe letërsi cilësore…

Duke i renditur këta autorë, të cilët i kam takuar, i kam lexuar dhe kam shkruar për ta e duke qënë se unë s’jam anëtare e asnjë shoqate këtu në Shqipëri, pa vetëdije, paskam qënë anëtare e shoqatës suaj!

Sivjet festoni 15 vjetorin e shoqatës, ndaj le të jetë urimi mi i pari për ju: Gëzuar ditëlindjen dhe suksese të mëtejshme!

Tiranë, 30 korrik

4 Korrik 2016 : festime me fishekzjarre edhe nga familjet Shqiptaro-Amerikane

July 4, 2016 by dgreca

Zef Perpepaj si organizatori kryesor edhe kete vite e festoje s’bashku me familjen Perpepaj, ashtu si kurse edhe vietet e kaluara ne nji ambjent me të vërtet festivë – mjaft defryes dhe patriotik, në fushën e një lokali piktoresk, bregun e lumit Hudson në Yonkers – New York, pjes e pronës së Perpepajvet “nuk munguan, si tha edhe vatrani Zef Balaj, anëtarë i Bordit të LQSHA, flamuri dhe simbolet e shtetit tonë të adaptuar Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Shqipërisë”/
Nga Beqir SINA/NEW YORK CITY : Çdo vit, më 4 korrik, Shtetet e Bashkuara festojnë Ditën e Pavarësisë. Sivjet, 4 Korriku, 240-vjetori i shpalljes së pavarësisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës nga Britania e Madhe, në vitin 1776, kur 13 kolonitë e asaj kohe shpallën pavarësinë dhe lirinë e tyre nga qeverisja britanike, u shënua në të gjithë vendin mbramjen, e 4 Korrikut me fishekzajrre në qiellin e El Dorados.
Komunitetet në të gjithë territorin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, mbrëmë , me organizime të ndryshme familjare, festuan Katër Korrikun, me, muzik, barbecue, lojra sportive, dhe fishekzjarre, çka tregoj se kemi te bejme me nji ngjarje të veçantë, kombëtare për çdo komunitet dhe familje amerikane, në SHBA.
Duke kërkuar për te parë se si e festuan familjet shqiptare, 4 Korrikun – 240-vjetorin e shpalljes së pavarësisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës, mbrëmë, ndoqa festimet e dy familjeve shqiptare, Perpepaj dhe Balaj, të cilat ishin bërë se bashku me rreth 200 anëtarë të dyja familjeve, nipa e mbesa, dashamirë, miq edhe shokët e tyre amerikanë, me të cilët keto dy familje, edhe bashkë punojnë në sektorin e bisnisit të përditëshëm .
Dita e Pavarësisë në këtë mjedisë, mbas, ushqimit të shumë llojshëm, pijeve, muzikës dhe lojrave të sportit, përfundojë në mbrëmje me një zhurmë patriotike, e cila dallohet me shëndrritjen e fishekzjarreve, duke “ndezur” dhe “verbuar” në qiellin e natës! mbi El Dorado.
Zbukurimin e këtij ambjenti festiv me rastin e 4 Korrikut – e kishte përgatitur mjeshtri i fishekzjarreve Tom Perpepaj, duke e bërë këtë mbrëmje festive të përngjante me atë të spektaklit, që organizon në qyetin e New Yorkut, kompania MACY’s, e cila është ndër më të mëdhatë, në SHBA për organizime të tilla festive.
Dy, më të vjeterit e të dy familjeve, ( kumbar me dekada ) Prel Perpepaj, që është i vetmi vëlla që jeton prej katër vëllezërve të arratisur nga Shqipëria në 1951, dhe vendosur për disa vite në Kosovë, deri sa erdhën në SHBA, së bashku me Zef Balën, e familjen e tij, sjollën kujtimet të bukura e shumë interesante nga jeta e tyre në Amerikë dhe festimi i çdo 4 Korriku- Ditës së Pavarësisë së SHBA
4 Korriku, i shpalljes së pavarësisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës, është një festë kombëtare e SHBA, e dalluar në dekada për gjithë komunitetin shqiptarë, dhe familjet shqiptare ,të cilat me forma të ndryshme , si gjithë komunitet e tjerë, dalin të organizuar për të festuar në parqe e mjedise(Backyard) e të tjera me familjet e tyre, miq e shok amerikanë, që të e festojnë së bashku në mënyrën më të kënaqshme.
Kështu ishte, për familjet amerikane, dhe komunitetet e tjera, edhe dita e djeshme ishte një tjetër fundjavë – festive, që si çdo vit i bënë bashkë edhe familjet shqiptare në SHBA , ashtu si dhe familjet amerikane , te festojnë së bashku, duke shënuar me këtë rast Ditën e Pavarësisë, 4 Korrikun, 240-vjetorin e shpalljes së pavarësisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës nga Britania e Madhe, në vitin 1776, kur 13 kolonitë e asaj kohe shpallën pavarësinë dhe lirinë e tyre nga qeverisja britanike.

Dy realitete të marrëdhënieve shqiptaro-amerikane

April 15, 2016 by dgreca

Nga Frank SHKRELI/

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama është duke bërë këtë javë një vizitë zyrtare në Shtetetet e Bashkuara, ku po zhvillon takime me komunitetin shqiptaro-amerikan, me anëtarë të Kongresit Amerikan dhe me udhëheqës të lartë të këtij vendi. Kryeqeveritari shqiptar mori gjithashtu pjesë në disa diskutime mbi Shqipërinë dhe mbi rajonin e Ballkanit dhe gjatë një ceremonie në Varrezat Kombëtare në Arlington vendosi një kurorë me lule tek Varri i Ushtarit të Panjohur.

Jo keq për një kryeministër të një vendi të vogël – i cili deri para një çerek shekulli ishte betuar për shkatërrimin e Amerikës dhe të “imperializmit amerikan” — në vizitën e tij të parë zyrtare si kryeministër, në një vend siç janë Shtetet e Bashkuara. Është kjo një vizitë që pak a shumë pasqyron edhe vizitat e mëparshme të përfaqsuesve të shtetit dhe të qeverisë shqiptare gjatë këtyre 25 viteve të fundit. Historikisht, këto pritje kanë qenë tepër miqësore në SHBA, të përfaqsuesve të kombit shqiptar si nga Shqipëria ashtu edhe nga Kosova gjatë këtyre 25 viteve të fundit. Me këto pritje të ngrohta, Washingtoni nuk ka pasur as nuk ka për qëllim për të treguar ndonjë adhurim të posaçëm për politikanët individë shqiptarë të cilët shkojnë e vijnë në këtë vend, ose mbështetje për politikat e tyre, megjithse pothuaj të gjithë pa përjashtim tentojnë t’i paraqesin vizitat në Amerikë si një “mbështetje” të Washingtonit zyrtar për ‘ta si politikanë dhe për politikat e tyre qeverisëse.

Por ndryshe nga ç’mund të mendojnë politikanët shqiptarë, këto vizita të pakën nga pikëpamja amerikane mendoj unë, janë më tepër një reflektim i miqësisë, për të mos thënë i dashurisë së SHBA-ve për një komb të vogël liridashës. Për një popull, fati i të cilit, gjatë historisë së shekullit të kaluar, ishte vendosur nga zbatimi i një politike të përbetuar anti-amerikane, falë politikave të mbrendshme fatzeza të regjimit komunist të Enver Hoxhës ndaj ShBA-ave, por edhe si pasojë e rrethanave historike.

Gjatë asaj periudhe dhe sot, Shtetet e Bashkuara kanë përkrahur historikisht dhe vazhdojnë të mbështesin — kombin shqiptar që ai të jetojë i lirë e i pavarur, i begatë, në demokraci dhe në paqë, pikëspari me vetëveten, por edhe me të tjerët, pa marrë parasyshë se kush e udhëheq. Ky është motivi kryesor i pritjeve që Washingtoni zyrtar u akordon qeveritarëve shqiptarë kur vizitojnë këtë vend. Një interpretim tjetër i kësaj të vërtete, nga cilido udhëheqës shqiptar dhe i cilës do parti ose bindje politike qoftë, nuk reflekton të vërtetën. Politika e jashtëme dhe marrëdhëniet ndërkombëtare amerikane afat gjata, nuk lidhen as nuk kanë të bëjnë me individë ose parti politike të një periudhe ose një tjetre – por me popuj e kombe mike që ndajnë dhe besojnë disa vlera bazë, siç është në rend të parë angazhimi serioz për zhvillimin e një demokracie të vërtetë, si një vlerë universale dhe mbrojtja e të drejtave bazë të njeriut.

Nga pamjet publike, nga pritjet dhe deklaratat e bëra nga vet kyreminsitri dhe pala shqiptare, në sipërfaqe duket se vizita e Kryeministrit të Shqipërisë Edi Rama në Amerikë, përfshirë edhe takimet e tija zyrtare në Washington, ishte një vizitë e suksesshme, gjë që i vendosë këto marrëdhënie në një dritë pozitive. Mirëpo, ky është vetëm realiteti i parë i marrëdhënieve shqiptaro-amerikane, që natyrisht e ka rëndësinë e vet për marrëddhëniet bilaterale.

12973275_10153641234941523_4792955203005925534_o

Por kjo vizitë, si dhe marrëdhëniet shqiptaro-amerikane në përgjithësi gjatë këtyre 25-viteve – megjithë sukseset e arritura të Shqipërisë — siç është anëtarësimi në NATO dhe kandidatura për antarësim në Bashkimin Europian – përveç anës publike kanë pasqyruar dhe vazhdojnë të reflektojnë një realitet tjetër në marrëdhëniet midis Shqipërisë dhe Shteteve të Bashkuara.
Me të drejtë Kryeministri Rama, ashtu siç kanë bërë edhe para tij ish-zyrtarë të tjerë shqiptarë, foli gjatë një takimi në New York për vlerat shqiptare siç është besa dhe toleranca fetare në radhët e shqiptarëve. Ai përmendi shpëtimin e hebrenjve, një histori që tani ka marrë nam nga familje të ndryshme shqiptare gjatë Luftës së Dytë Botërore si dhe vuri në dukje tolerancën fetare në radhët e shqiptarëve me besime të ndryshme, që është shembull për gjithë botën. Dakort, por shpëtimi i hebrenjve u bë nga një gjeneratë tjetër shqiptarësh që meritojnë lëvdata dhe toleranca fetare është një trashëgimi shekullore e shqiptarëve, vlera këto të vërteta dhe dalluese edhe sot, por janë meritë dhe trashëgimi e brezave të kaluar të shqiptarëve. Kjo është meritë e të gjithë shqiptarëve edhe sot që i ruajnë këto veti e vlera respekti ndaj njëri tjetrit, por mendoj gjithashtu se për 25 vjetë tani e kemi shtryllur këtë lemon dhe kam drojë se ky lemon (i shpëtimit të hebrenjve dhe i tolerancës fetare) nuk ka më lëngë dhe se politikanët shqiptarë të kësaj gjenerate duhet t’i tregojnë Amerikës dhe botës se ata janë të aftë për diçka më tepër. Si fillim, pse mos të përpiqet kjo klasë politike anë e mbanë trojeve shqiptare që tolerancën historike fetare në radhët e shqiptarëve t’a këthejnë në një tolerance politike midis tyre, duke u lënë kështu brezave të ardhëshëm një trashëgimi me të cilën do të jenë krenarë?

Ja këtu hasim në realitetin tjetër jo aq të këndshëm dhe të kënaqshëm të marrëdhënieve amerikano-shqiptare. Ndoshta u duk si e papërshtatshme që për koincidencë, Departamenti Amerikan i Shtetit (DASH)botoi raportin vjetor mbi të Drejtat e Njeriut në botë, përfshirë Shqipërinë, gjatë vizitës së Kryeminsitrit Rama në Washington. Ky raport nënvijoi pa mëdyshje, problemet që ndikojnë negativisht në marrëdhëniet midis dy kombeve si dhe mungesën e vullnetit të qeverisë dhe shtetit shqiptar për tu marrë me zgjidhjen e tyre. Në rend të parë, Raporti i DASH thekson problemin kryesor të shoqërisë shqiptare e që është korrupsioni, që sipas raportit në fjalë është përhapur në të gjitha institucionet qeveritare, sidomos në sistemin e drejtësisë dhe të shërbimit shëndetsor. Edhe organizata jo-qeveritare e të Drejtave të Njeriut, Freedom House me qëndër në Washington, erdhi në të njëjtin përfundim me DASH në raportin që botoi këtë javë se, “Korrupsioni në Shqipëri është pa diskutim treguesi më negativ në bazë të matjeve që bëjmë ne në 7 drejtime të ndryshme.”

VOA shqip citon raportin e DASH se pandëshkueshmëria është një prej problemeve të tjera me të cilat përballet Shqipëria: “Ndjekjet ligjore dhe sidomos dënimet e zyrtarëve që kanë kryer shkelje kanë mbetur sporadike dhe të paqëndrueshme. Zyrtarët, politikanët, gjykatësit dhe personat me lidhje të fuqishme biznesi shpesh kanë mundur t’i shpëtojnë ndjekjes penale,” nënvizon raporti. Qeveria filloi hetimet për disa zyrtarë të nivelit të lartë, por prokuroria më pas vendosi t’i pushojë këto çështje”, thuhet në kapitullin për Shqipërinë. Shqetësimet e qeverisë amerikane ndaj korrupsionit që ka depërtuar thellë në shoqërinë shqiptare, u mbështeten gjithashtu edhe nga një rezolutë e miratuar të ënjtën mbi Shqipërinë nga eurodeputët. Sipas VOA shqip, ata “mbeten të shqetësuar për korrupsionin e përhapur në arsim, shëndetësi, gjyqësor dhe fusha të tjera” dhe shfaqën gjithashtu shqetësimin e tyre
për “autocensurën e përhapur mes gazetarëve, të cilët ndonjëherë janë penguar fizikisht për të mbuluar ngjarje të vecanta, janë sulmuar dhe kërcënuar për shkak të detyrës së tyre”, thuhet në rezolutën e eurodeputetëve.

Ndër probleme të tjera që thekson raporti i DASH përfshihet edhe shkelja e të drejtave të njeriut ku ndër të tjera përmendet përparimi i vogël që është bërë për kthimin e pronës së shtetëzuar gjatë periudhës komuniste. Një tjetër problem që ve në dukje reporti amerikan është se Shqipëria vazhdon të mbetet një burim dhe destinacion i trafikimit të qënieve njerëzore për shfrytëzim seksual dhe për punë të detyruar. Mendoj se për shumicën e shqiptarëve sot nuk ka gjë më të papranueshëm dhe më të urrejtshëm moralisht për kulturën dhe traditën shqiptare se këtë fenomen.

Raporti zyrtar i DASH mbi të Drejtat e Njeriut në Shqipëri si edhe raporti i Freedom House pasqyrojnë gjëndjen aktuale politike në Shqipëri. Ndonëse të papëlqyeshme për marrëdhëniet dy palëshe – ato prapseprap përbëjnë realitetin e dytë të këtyre lidhjeve miqësore dhe janë gjithmonë subjekt i paevitueshëm dhe diskutimi serioz me dyerë të mbyllura midis zyratëve amerikanë dhe udhëheqsve shqiptarë gjatë vizitave të tyre në Washington dhe anasjelltas. Megjithë euforinë mbi anën publike të saj, as vizita e kësaj jave e Kryeministrit Rama në Washington nuk mund të ishte ndryshe.