• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

ME 27 JANAR 1990, DIASPORA SHQIPTARE NË SHBA I DHA LAMTUMIRËN NIK MRNAÇAJ

January 27, 2019 by dgreca

27 JANAR 1990- Ishte një ditë e ftohtë dimri 27 Janari i viti 1990. Komuniteti shqiptar ishte tronditur nga një ngjarje e pazakontë; 5 ditë më parë ishte përcjellë lajmi se një aksident i pazakontë në rrethana të dyshimta kishte marrë jetën e të riut Nik Mrnacaj. Me 27 Janar u përcoll trupi i të ndjerit…. Shërbimet funerale u kryen në Bronx, New York, ku të riut Mrnaçaj, i dhanë lamtumirën e fundit mijëra bashkatdhetarë të komunitetit shqiptar të Amerikës. Mesha e Dritës u celebrua me datën 27 Janar 1990, në Kishën Katolike Shqiptare, nga të Pëndershmit Don Rrok Mirdita dhe Don Pjetër Popaj…./

35 1 dielli f 135-2 Nikolla Humbje10 Mrnacajmarnacaj1 Nik mrnacaj 11 a Hymnet1 a dom pjetri5 Mrnacajt

***

Vitin 1990 kishte nisë me demonstrata të shumtë në Diasporën Shqiptare të Amerikës. Dredhat e Ramiz Alisë në Shqipëri dhe urdhërat që përcilleshin në Misionin Shqiptar të Nju Jork-ut i kishin hedhur më shumë benzinë zjarrit.Me 20 Janar ishte zhvilluar një demonstratë e madhe për lirinë dhe demokracinë në Nju Jork. Demonstrata u zhvillua para Misionit të asaj që quhej Republika Popullore Socialiste e Shqipërisë. Mijëra njerëz, burra, gra dhe të rinj, shkruante Dielli në faqen e parë, morën pjesë në protestë. Turma e madhe u mblodh rreth orës 11 paradite dhe manifestoi me thirrje të fuqishme:” Lironi Shqipërinë”!, Reforma për Popullin Shqiptar”!…”Demokraci dhe Liri!” si dhe parrulla të tjera.

Shkëpusim nga kronika e Diellit(editor në atë kohë ishte Eduard Liço) : “Ndërmjet atyre që merrnin pjesë në këtë demonstartë na zuri syri edhe bashkëkombasin tonë Tom Christo nga New Hampshire, i cili është kandidat për Senatin Amerikan, profesori amerikan nga New Jersey John Cardino… Ishte i pranishëm edhe Reverand Sassu, përfaqësuesi i Kishës Orthodokse Rumune në New York. Krahas fjalimeve, u recituan edhe poezi nga tribuna e protestës, ku më së shumti duartrokitje fitoi poezia e Zef Pashko Dedës, shkruar enkas për këtë rast.

Shqiptarët e New York-ut, shkruante Dielli, ishin mbledhur me mijëra, po kishin ardhë edhe nga qytete të tjera, të afërta dhe të largëta. Nga Chicago kishte ardhë Rev. Jusuf Azemi me shumë shokë të tjerë; nga Detroiti Ekrem Bardha me shokë dhe bashkëpunëtorë të tij të Këshillit Kombëtar Republikan  Shqiptaro-American; nga Connecticut Ligori dhe Kostandin Vangjeli,Ali Demiral ; nga Nju Jorku Dr. Turdiu me zonjën dhe vajzat, Luan Isufi me zonjën, Ramiz Dani, Abdulla Kaloshi, Seid Kryeziu, Rexhep Krasniqi, Nerim Kupi, vëllezërit Bytyçi dhe shumë të tjerë.Po ashtu kishin ardhur edhe nga Florida e shtete të tjera të Amerikës. Në krye të turmës binte në sy një grupim energjik i të rinjëve me në krye Nikoll (Nik) Mrnaçaj, që i jepnin ritëm demonstrimit. Nikolla kishte motive të forta për të dalë në krye të protestës: Vuajtjet e fisit të tij në Shqipëri, kalvari në burgje dhe kampet e internimit, burgosja dhe vdekja e axhës së tij, Nikolla Mrnaçaj nga torturat e diktaturës,e kishin mbushur shpirtin e tij, dhe e kishin bërë aktiv në demonstratat antikomuniste në SHBA. Atë e gjeje kudo ku demnstrohej, në Washnigton, New York, Michigan etj…(Lexoje te plote en Diellin ne Print)

Filed Under: Politike Tagged With: 27 janar 1990, dalip greca, NIK MRNACAJ, u percoll

Faik Ajroja u percoll per ne banesen e fundit ne Chikago nga 500 bashkeatdhetare

July 22, 2016 by dgreca

Nga ILAZ KADRIU, profesor /Chikago.

Para disa ditësh,  në varrezat shqiptare në veriperëndim të Chicago- s, në praninë e më shumë se 500 pjesëmarrësve dhe me nderimet dhe respektin më të madh, u varros atdhetari dhe kontributori i madh i Komunitetit Shqiptaro-Amerikan në shtetin e Illinois-it, me seli në Chicago Faik Ajroja.
U lind në fshatin Llaxhe të Kërçovës më 1936 në një familje të varfër. Në moshën 5 vjeçare,  komunistët jugosllavë ia vrasin të jatin, kurse babagjyshin ia burgosen 12 vite. Faiku mbetet jetim dhe rritet me kujtimet më të tmerrshme të kohes së luftës dhe pas saj.
Në moshën shumë të re, e lëshon vendlindjen dhe vendoset përkohësisht në Zvicër. Punon disa vite dhe prap kthehet në fshat. Pas nja dy tri viteve vjen në Amerike dhe vendoset në veriperëndim të periferisë së Chicago-s. Pasi punon një kohë, Faiku i sjell edhe 4 djemtë e tij, të cilët,  dalëngadalë me punë dhe djersë, të gjithë së bashku, nën komandën e Faik Ajros, blejnë kompaninë TBS të cilin,gjatë kohë e ka udhëhequr ai. Aty punojnë më shumë se 300 punëtorë, nga të cilët disa janë shqiptarë.
Sot këtë kompani e udheheqin tre djemtë e tij: Nexhati, Rushiti dhe Tahiri.
Për rifreskimin të kujtesës së atyre që e njohën djalin e katërt Xhevahirin: u vra në mënyrë tragjike para 6 viteve në Kërçovë, dhe mu kjo tragjedi e djalit,dalëngadalë e shkriu nga mërzia edhe xha Faikun.
Kështu i mbylli sytë një personalitet më rendësi në komunitetin shqiptar. Një kontributor i rrallë për cështjen kombëtare. Aktivistët i dalluar në kohën e luftërave të fundit shqiptare në Ballkan.  Anëtarë nderi i Shoqatës Shqiptaro-Amerikane ” Uskana “, anëtarë i përhershëm i kryesisë së Komunitetit Shqiptaro Amerikan, në Chicago,  i dekoruar me disa medalje dhe çertifikata nga presidenti Bush dhe partia republikane. Zyra e xha Faikut është plot fotografi dhe artikuj gazetash të cilat pasqyrojnë aktivitetin e rëndësishëm kombëtar të shqiptarëve në Chicago ku xha Faiku bënte pjesë.
Referatin e shkurtër, domethënës dhe shumë emocional e lexoi Ilaz Kadriu, shok dhe mik i ngushtë i të ndjerit.
Pas leximit të biografisë së shkurtër,  Ilazi në mes tjerash tha:
Të nderuar të pranishëm,
Kur Zoti krijoi gjithësinë, ai krijoi edhe njerinë, dhe bashkë me të krijoi edhe rrethanat tjera të cilat mundemi ti shohim dhe ata të cilat janë të pakapshme për syrin dhe mendjen tonë.
Por, pas kësaj, Zoti, njëkohësisht krijoi edhe vdekjen e secilës gjallesa e cila frymon në mënyrën e vet. Kështu që cdo gjë që vjen në këtë botë duhet të shkojë. Ky pra eshtë proces që e krijoi i madhi Zot.
Shumë njerëz jetojnë dhe vdesin, kurse xha Faiku vdiq të jetojë, pasi që kujtesa për të do të jetojë gjatë në memorien e atyre që e njohën. Ai ishte njeri qe nuk fliste shumë. Urtësia dhe sjellja e tij e qetë fliste vetë.
Të gjithë me lot në sy e përcollëm xha Faikun në banesën e tij të fundit duke u lutur që Zoti ta dërgojë ne lartësitë më të mëdha të parajsës së universit.
Në fund, në emër të familjes Ajroja, faleminderojmë të gjithë pjesëmarrësit në këte ceremonial mortor si dhe ata të cilët na ngushëlluan përmes të pamjeve dhe telefonatave të shumta.
ILAZ KADRIU, profesor
*Autori i shkrimit ka qenë kryetar i Komunitetit Shqiptaro-Amerikan në shtetin e Illinois-it në Chicago.

Filed Under: Featured Tagged With: Faik Ajroja, Iliaz Kadriu, nga 500 bashkatdhetare, u percoll

U përcoll me nderime nga Komuniteti Shqiptar Rukie Ndreu- ndërroi jetë në moshën 76 vjeçare në Yonkers, New York

April 4, 2016 by dgreca

Qofsh për herë në paqe mikja jonë e mirë Rukie Ndreu!/

Nga Mimoza Djaçi – Garfield – NJ/ Rukie Hoxha – Ndreu, u lind në Tropojë, në vitin 1940, në një familje të shquar për patriotizëm, atdhetarizëm, dhe e njohur në Malësinë e Gjakovës, dhe në të gjitha trevat shqiptare. Ajo, rrjedh nga familja e njohur Hoxhat e Tropojës.
Rukija, megjithëse e re, e vazhdojë traditën historike të familjes, dhe  së vendlindjes së saj – edhe në Derën e Madhe, të patriotizmit shqiptarë, tek familje Ndreu e Dibrës, familja e Elez Isufit dhe Suf Xhelilit. Shtëpinë, ku kaloi edhe pjesën më të madhe të jetës së saj – për afro 60 vjet nga 76 vjet të jetës së saj deri sa edhe vdiq këto ditë në Yonkers Nju Jork, e rrethuar nga vëllai Elezi, dy djemtë, me  nuset e tyre, dhe plot nipa e mbesa.
Rukia – ishte dhe mbeti deri në vdekje, një grua fisnike, qëndrestare e madhe, trime, burrnesh e thjeshtë dhe e ndershme, e cila jo vetëm në atë kohë me nënën e saj Vocërr Hoxha, që dalloheshin të ishin kundërshtare të regjimit, por edhe pas 90’ ajo dhe nëna e saj, së bashku me bashkëvuajtëset, në kapmet e interrnimit, u bënë të parat, që iu bashkuan Partisë Demokratike, dhe shoqatatve të ish Përdjekurve politikë, në Shqipëri, pjesë e së cilës isha edhe unë autore e këtij shkrimi.
Ajo në kohë e lëvizjeve të para për liri e demokraci në Tiranë, në vitin 1992, udhëhoqi dhe mori pjesë në Forumin e Grave të Presekutuara , qysh në themelimin e saj – Duke u bërë edhe protagoniste dhe frymëzuese e lëvizjes së  grave të presekutuara, në rrëzimin e komunizmit në Shqipëri, së bashku me bashkëvuajtset e veta – shoqet e saj që vinin edhe ato nga burgjet politike, dhe kampet e interrnimit në Shoqatën e Grave të Presekutuara.
Kushdo, që pati fatin ta njohë atë, nga kampet e interrnimit, me rradhë nga Kuçova, e deri në Tepelenë, Savra dhe Shtyllasi, e njohin Rukien Hoxha -Nderun, sidomos për virtytet e larta të saj, në karakterin e fortë.
Mbasi, ajo ishte edhe një Nënë e madhe, e cila  rriti me sakrifica dhe krenari dy djemtë e saj – Kastriotin dhe Shkelzenin, dy fëmijët e saj si dy pllumat, edhe nëpër kampet e interrnimit, e të vujatjeve të pa fund të regjimit  të Enver Hoxhës, së bashku me burrin e saj, edhe ai tashmë i ndjerë, Xhaferr Ndreun.
Ajo fare e re, shkoi nuse nga njëri kamp internnimi – Savra me barangat me kashtë në kampin e të interrnuarve në Shtyllasin, për krijuar jetën e saj në atë kohë, duke u martuar me Xhaferr Ndreun të birin e Beshirë Ndreut , djalin e Sufë Xhelilit dhe- nipin e Elez Isufit “Arshushës së Malit”, si kanë thirrur burrat e këtyre anëve.
Mirëpo, Rukien, do t’a kujtojë gjatë së sëbashku me të, dhe shoqet e saj e të mijat njëkohësisht, qysh në fillimet e angazhimit tim pranë shoqatës së ish të përndjekurve politikë të Shqipërisë, më tërhoqi komunikimi me miken time të mirë Rukie Ndreu.
   Ajo ishte e dashur e gojë ëmbël me të gjithë.
Të gjithë i donte, i afronte, i këshillonte e i dëgjonte me vëmendje pavarësisht moshës që kishin. Ishte grua me karakter të rallë, vitale që diti të përballojë me guxim hallet e jetës, internimet, burgjet e familjarëve dhe arratisjen e djemve Kastriotit, Shkelzenit e vëllait të saj Elezit.
E heshtur por kryelartë, e krenare si malet e shqipes. Po të njëjtin mesazh dashamirës merte Rukia nga çdo grua apo vajzë e persekutuar politike që takonte e bashkëpunonte me Shoqatën e Grave ish të persekutuara politike, ku ajo ju bashkua që në fillimet e saj. Pata rast të njoh nga afër edhe nënën e Rukies, stoike e me virtute të larta, kundërshtare e flaktë e rregjimit komunist njësoj si Rukia.
   Me ardhjen në Amerikë, pata rast ta takoj përsëri, vizituam edhe njëra tjetrën nëpër banesat tona. Vura re se u gëzuam të dyja kur u takuam, kujtuam sakrificat tona për demokracinë në Shqipëri, shoqet e hershme të shoqatës, kush jetonte, e kush jo, kujtuam ish të burgosurat politike Vera Dema, Marie Dvorani, Lili Mitrovica, e të tjera  aktiviste të flakta në mbrojtje të kauzës për liri e demokraci për shtresën ish të përndjekur politike të Shqipërisë.
     Kur Rukia ishte sëmurë e vizituam edhe në spital disa gra e vajza – anëtare të organizatës së gruas “Hope & Peace”. U prek kur na pa. U befasua dhe emocionua pa masë. Por nuk mund të qëndronim pa e takuar e dhënë kurajo për shëndetin mikes tonë të dashur e heroinës së heshtur Rukie Ndreu. I dhuruam një buqetë me lule të freskëta dhe një “Proklamatë Mirënjohje” për nder të punës së saj të palodhur për demokracinë në Shqipëri. Ishim së bashku me Dava Mirakën, ish e internuar politike.
    U përqafuan të dyja me mall, folën për familjet e tyre, fëmijët, jetën sot, e të kaluarën e hidhur nëpër internime. Njëra nga anëtaret e organizatës tonë amerikania Shawnee Motos që është motër medicinale ja vendosi “Proklamatën” dhe vazon me lule tek koka e krevatit.
      – Sa mirë – tha Rukia – ja këtu i dua që t’ju kujtoj edhe juve çdo ditë.
Donte të ngrihej për respektin tonë, por jo i thamë, se ulemi ne tek ty. Në këtë vizitë ishim edhe me kushërirën e saj, Mjafturie Daci, mbesë nga dera e madhe dhe e nderuar e Ndre-ve. Në spital afër saj gjetëm edhe Nexhin, nusen e njërit prej djemve – Kastriotit, i cili punon pedagog në një prej kolegjeve të njohura në New York. Edhe qeshëm pak aty sëbashku, edhe Rukia u mundua të buzëqeshë, paçka se sëmundja e vuajtjet e jetës e kishin lodhur shumë.
      Ndërsa sot, me dhimbje në zemër po përcjellim për në banesën e fundit miken tonë të dashur e të paharuar Rukie Ndreu. Mes luleve e kurorave të shumta mbi arkivolin e trupit të saj zuri vend dhe kurora me lule e organizatës së gruas “Hope & Peace”. U prekëm, derdhëm edhe lot. Lot dhimbje dhe respekti për nder të Rukie Ndreut, heroinës së heshtur shqiptare në mërgim.
      Në nderim të Rukie Ndreut e familjes së saj Hoxha e Ndreu kishin ardhur qindra ish të persekutuar politikë nga rregjimi komunist në Shqipëri, bashkëvuajtës në kasollet me baltë të internimeve, anëtarë të familjeve të nderuara – patriotike si Lek Mirakaj me bashkëshorten Lolën dhe kunatën Dava Mirakaj, Sokol Kupi, Sokol Ndreu me të shoqen Vojsavën. Vëllai i Rukies, Elezi me bashkëshorten Nexhin dhe vajzën, Astrit e Shpëtim Ndreu me bashkëshortet e fëmijët, pjesëtarë të familjeve Ndreu, Hoxha, Kaloshi, Mena, Halit Daci me bashkëshorten Mjaftuire Daci, gazetari i njohur Beqir Sina, e plot të tjerë.
      Ndërsa, drekën e lamtumirës për nënën e tyre të dashur djemtë Kastrioti dhe Shkëlzeni së bashku me familjet, e shtruan në Restoratin luksoz buzë lumit – Michele’s Restaurant në New Jersi, ku morën pjesë rreth 500 persona. Vlen për tu theksuar kujdesi e shërbimi tepër i veçantë e i ngrohtë që treguan ndër vite për nënën e tyre, vjehrën e gjyshen e tyre, djemtë, nuset e mbesat e nipërit e saj të mrekullueshëm, të cilën asnjë herë nuk e lanë vetëm, por për çdo ditë i qëndruan tek koka deri në momentin e fundit të jetës së saj.
     Varrimi i të ndjeres  u bë ditën e djelë, duke u nisë me lutjen fetare në Xhaminë shqiptare në qytetin Garfiled NJ, “Qendra Islame Shqiptare”, nga Imam Muahmet Osmani, në orën 10,00.
     Në Qendrën Islamike Shqiptare Amerikane në Nju Xhersi, lutjet  e rastit i kreu Imami i kësaj Qendre Muhamet Osmani. Në emër të familjes përshëndeti i biri i të ndjerës Kastriot Ndreu.
Kurse, ceremonia e varrimit u bë në Laurel Grove Cemetery, ku të gjithë me rradhën hodhën nga një grusht dhe, mbi arkivolin trupit të pa jetë të Rukie Ndreut, e cila u nda nga jeta në moshën 76 vjeçare.
Kortezhi mortor i qindra njerëzve, familjareve, fisit, të afërmëve, miqve dhe shokve, bashkëvuajtësve, pra autokolona e makinave u shoqërua me nderime, dhe respekt  gjatë gjithë rrugës nga 4 skuadra të makinave të Departamentit te New Jersey Sherif Police, rajoni i Passaic, me kujdesin e treguar prej sherifit të dalluar shqiptarë, dhe krenaria e shqiptarëve të Amerikës, Lirim Kaba, ( një aktivist i dalluar i çështjes kombëtare në SHBA, sidomos, në kontributin e tij, në ndihmën për UÇK-ën,) u nisën për në varrezat qytetare Laurel Grove Cemetery në Totowa, Nju Xhersi, ku ju dha dhe lamtumire e fundit.
Aty ku tani prehet përgjithmonë në jetën e amnueshme, Nëna e saj Vocrra, burri Xhaferri tani edhe Rukia.
Qofsh për herë në paqe mikja jonë e mirë Rukie Ndreu!
Dhe dhe’u i lentë mbi trupin tënd!

 

Filed Under: Komunitet Tagged With: - Rukie Ndreu, me nderime nga Komuniteti Shqiptar, Mimoza Djaçi, u percoll

LAMTUMIRE VAÇE ZELA!

February 8, 2014 by dgreca

Iu dha lamutmira këngëtares së madhe Vaçe Zela. Të afërm, miq, bashkëpunëtorë e poltikanë nderuan në homazhe Artisten e Popullit.

Skena, ishte suksesi dhe emocioni më i madh i këngëtares e për këtë arsye homazhet u kryen në skenën e TOB, ku Vaçe Zela u ngjit dhjetra herë për të interpretuar, ndërsa sot këngët e saj shoqëronin në sfond lamtumirat.

E ndërsa bashëpunëtorët e artistes brenda sallës bënë homazhet pranë trupit të saj, qindra qytetarë që kishin ardhur nga qytetet e tjera të vendit, ishin të detyruar si të vetmen zgjidhje ti vendosnin lulet vetëm në fotografinë e saj.

Kolegët e artistes së madhe, Luan Zhegu, Osman Mula, Bujar Kapexhiu, Sherif Meidani, Irma Libohova, Zana Shuteriqi të cilët sot ndan kujtimet, bënë që këngët e Vaçe Zelës të shndërrohen në këngët më të dashura për të gjithë, prandaj dhe sot qindra qytetarë që e njihnin pak, ose aspak nga afër gjenden aty me lule në duar për të bërë homazhet.

Në fjalën e tij Basha u shpreh: “Zëri i Vaçe Zelës ishte balsam dhe ndër të paktët ngushëllime për shpirtrat e sfilitur të shqiptarëve përgjatë dekadave dhe viteve të veprës së saj. Është dhe mbetet zëri dhe kujtesa e saj përjetë mes nesh, në  zemrën e një kombi të tërë, mirënjohës dhe krenarë  për të dhe për veprën e saj, ç’ka shihet qartë edhe nga bashkimi  i  qindra, mijëra shqiptarëve në homazhe dhe nderimin për të paharruarën Vaçe Zela”.

Në fjalën e tij, ish-kryeministri Berisha vlerësoi lart figurën e Vaçe Zelës duke e cilësuar si disidenca e këngës shqiptare.

“Sot përcjellin për në banesën e fundit zërin e shekullit të kombit tonë. Këngëtarja  e pavdekshme e dashurisë për fëmijën, për nënën, për të dashurin dhe mikun, për Shqipërinë dhe hallet e saj. Vaçe Zela iu dhuroi shqiptarëve me talentin e saj më shumë se kushdo tjetër në kohën e vet gëzime, kënaqësi dhe krenari. Vaçe Zela ishte njëkohëshisht disidenca e këngës shqiptare në atë regjim barbar të antivlerave. edhe njëherë ngushëllimet më të sinqerta familjes dhe qytetarëve të Lushnjes  që i bënë shqiptarëve një dhuratë të tillë, të gjithë atyre që kanë pasur tek Vaçe Zela këngëtaren e tyre të dashur” tha Berisha.

Ndërkohë homazhe ka kryer edhe Ambasadori i BE-së Ettore Sequi, i cili shkroi edhe një shënim në librin e vizitorëve.

“Dëshiroj të shpreh ngushëllimet e mia të thella e të ndjera për humbjen e Vaçe Zelës, një prej artistëve më të mëdha të Shqipërisë që do të mbahet mend gjatë sepse zëri i saj i fuqishëm e stili i të këndruarit mbeten të përjetshëm. Ajo u dha zë shpirtit dhe ndjenjave të vendit të saj fisnik. Mendimet e mia janë me familjen dhe miqtë e saj në këtë moment të hidhur” ka shkruar ambasadori Sequi.

Homazhet janë zhvilluar në Teatrin Kombëtar të Operas dhe Baletit ndërsa në sallën e TOB është mbajtur një ceremoni homazh ku personalitete të artit, kulturës dhe politikës kanë mbajtur nga një fjalim për Vaçe Zelën.

Në fjalën e mbajtur në ceremoninë e organizuar për Vaçe Zelën, kryeministri Edi Rama theksoi se edhe pse Vaçja iku nga kjo botë la pas trashëgiminë e saj të përjetshme.

“Nuk ka vdekur Vaçe Zela.  Është shuar diçka brenda gjithkujt që e njohu nga afër apo e dëgjoi nga larg.  Kjo është vdekja që e bën lajmin për ikjen e vaçes nga kjo botë posaçërisht të veçantë për secilin prej nesh. Një dhimbje që përçohet në trajtën e një humbje të përbashkët  edhe deri tek të rinjtë që deri dje nuk kishin dëgjuar asgjë për të dhe për 48 orësh lënë shënimet e tyre në rrjetet sociale. Kur këndonte Vaçe Zela bota ishte bardhë e zi. Dhe ekrani ishte bardhë e zi. Vaçe Zela iku nga mesi ynë kur ra perandoria bardhë e zi. Dhe e la kyçur zërin e saj këtu në rrethin e kujtesës sonë bardhezi pa u kthyer kurrë më me hapat e saj në skenën e erës sonë për të na kërkuar shpërblim, ndere apo vëmendje për minutat e paçmueshme që na bëri të jetojmë dhe ja tani pas shumë vitesh na dërgoi befas thjesht lajmin e vdekjes si një kartolinë e një dashurie të pathënë dot kurrë deri në fund” tha Rama.

Edhe Ministrja e Kulturës Mirela Kumbaro ka mbajtur edhe një fjalim homazh për nder të ikonës së këngë shqiptare Vaçe Zela.

“Unë të kam parë, të kam ndjekur, të kam kënduar me vete por se pata kurrë fatin të të afrohem sepse kam qënë dhe jam shumë e vogël përpara teje.  Sot je këtu afër dhe unë ndihej mallë siç edhe ti vetë ke thënë ” sa mallë kemi sa deti valë”. Ne Vaçe të duam shumë por ti vetë prapë e ke thënë “Dashuria është si kënga dhe duaje  sot gjithë botën ta pushtoj”. Prandaj po  të lë Vaçe që të na pushtosh siç na ke bërë gjithmonë, që atje lart tek yjet se pjesë e tyre ke qënë dhe je. Prej ku do të na vazhdosh të na shohësh duke na pushtuar të gjithve” tha ministrja.

Ndërkohë gjatë homazheve Ministria e Kulturës dhe Bashkia e Lushnjës në nderim të veprës së artistes së madhe, Vaçe Zela ka mbajtur flamurin në gjysmështizë.

Pas homazheve trupi i pajetë i Vaçes ka dalë nga Teatri i Operas dhe Baletit me tingujt e këngës “Alway love you” dhe me duartrokitje nga qytetarët ndërsa është përcjellë për në banesën e fundit në varrezat e Sharrës

Vaçe Zela mbetet idhulli dhe frymëzimi për breza të tërë, emocioni dhe krenaria e të qenit shqiptar. Kënga e saj do të jetojë shumë gjatë bashkë me zërin e saj magjik, të kulluar, do të vazhdojë të jetë bashkudhëtare e historisë sonë shqiptare.

Ngushëllime për ndarjen nga jeta të ikonës së muzikës Vaçe Zela

Vaçe Zela lindi në Lushnje në vitin 1939. Këngët e saj në vite mbeten popullorë dhe të preferuara edhe sot nga publiku.

Artistja e Popullit dhe këngëtarja me famë të madhe, u zbulua rastësisht në moshë të re në Lushnje. Vaçe Zela kishte një zë të jashtëzakonshëm.

Vaçe Zela mbetet “Zëri” i jashtëzakonshëm që mbushte me energji skenat shqiptare. Ajo ishte një këngëtare e cila ka marrë pjesë në të gjitha festivalet e muzikës në radio dhe më vonë në radio televizion që prej organizimit të parë të tyre në vitin 1962 dhe deri në vitin 1981 kur u largua nga skena si fituese e çmimit të parë me këngën “Komunistët” (dubluar nga Marina Grabovari).

Vaçe Zela ka një kontribut të rëndësishëm edhe në muzikën e filmit në të cilin ka interpretuar shumë këngë pjesë e muzikës së filmave. Prej disa vitesh ajo ka jetuar dhe është kuruar në Zvicër.

Ajo është e vetmja femër shqiptare e nderuar në të gjallë me Urdhrin “Nderi i Kombit” nga presidenti Alfred Moisiu me motivacionin: “Për vlerat e rralla si Artiste e Shquar, me popullaritet të jashtëzakonshëm, për interpretimin mjeshtëror të këngës së muzikës së lehtë dhe asaj popullore, për pasurinë e vyer që krijoi në shkollën shqiptare të interpretimit muzikor.” Për nder të këngëtares, viti 2009 është shpallur nga Ministria e Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve si “Viti Vaçe Zela”. Së fundi, edhe një rrugë në Tiranë mban emrin e saj.

Festivalet

Në ka një artist, që emri i tij të identifikohet me festivalet e këngës, pa asnjë dyshim, ai është emri i Vaçe Zelës.

Ajo ishte dhe mbetet këngëtarja më e madhe e muzikës sonë të lehtë. Vaçe Zela u rrit dhe u kurorëzua mbretëreshë e këngës shqiptare, për mëse dy dekada rresht, duke korrur plot 12 çmime të para, një rekord i paarritur për të gjitha kohët.

Vaçe Zela është fituesja e Festivalit të parë. Me këngën “Fëmija i parë”, ajo dëshmoi se një idhull i muzikës po lindte atë mbrëmje të 26 dhjetorit të vitit 1962.

Atëherë ishte një vajzë e re, vetëm 23 vjeç. “Kisha ndrojtje ta këndoja atë këngë. Kisha frikë ta këndoja se isha e pamartuar dhe si mund t’i këndoja lindjes së fëmijës së parë?”, kujton këngëtarja nga festivali i parë. Sot duket paradoksale, por Vaçen nuk donin ta pranonin në festival. Ishte frika mos bënte dallime të dukshme me këngëtarët e tjerë, jo aq të njohur në interpretimin e këngës. Megjithatë festivalet rrodhën njëri pas tjetrit, nga viti në vit dhe Vaçja ishte gjithnjë prezente me zërin e saj. Këngë si “Djaloshi dhe shiu”, “Lemza”, “Sot jam 20 vjeç”, “Valsi i lumturisë”, “Mesnatë”, “Gjurmë të arta”, “Kënga e gjyshes”, “Të lumtur të dua”, “Nënë moj do pres gërshetin”, “Gonxhe në pemën e lirisë”, “Shoqet tana ilegale”, etj, kanë ngelur në fondin e artë të muzikës shqiptare.

Fillimet

Të parët që zbuluan talentin e Vaçes ishin mësuesit e shkollës 7-vjeçare. Ajo nuk ishte e talentuar vetëm në muzikë por kishte talent edhe në pikturë e teatër.

Ishte dhjetë vjeç kur nisi të këndonte vetë të gjitha ato këngë myzeqare që kishte dëgjuar nëpër shtëpi nga e ëma dhe nga të gjithë pjesëtarët e tjerë të fisit, të cilët ishin qejflinj të muzikës. Në çezmën e një prej lagjeve të Lushnjës ajo do mahniste të tjerët me zërin e saj, ndërsa këndonte krejt shkujdesur.

Vaçja ishte nxënëse shkolle, atëherë kur veshi një fustan të bardhë nusërie të sajuar me dorë, e doli me të në një koncert shkolle. Shpejt ajo u bë artistja e vogël e qytetit myzeqar.

Të gjithë besonin se ajo do të bëhej një artiste e madhe, megjithëse prindërve të saj nuk u pëlqente shumë ideja që vajza e tyre të merrte një udhë të tillë. Megjithëse asnjëherë nuk u përpoqën ta ndalnin Vaçen nga pasioni i saj.

Kështu vajza u nis drejt Liceut Artistik të Tiranës, për të plotësuar dëshirën që e mbante mbërthyer fort. I ngjiti shkallët e asaj shkolle me shumë ndrojtje, ndërsa në duar shtrëngonte një valixhe të vogël mbushur me plaçka. Por nuk qe e thënë. Nuk ia dhanë të drejtën për ta filluar atë shkollë. Më pas do t’i kthehej edhe një herë Tiranës, për të provuar shansin në dyert e ndonjë gjimnazi. Ndërsa nisi studimet në shkollën “Qemal Stafa” nisi të mësojë edhe kitarën, e cila më pas u bë pjesë e pandarë e jetës së saj.

Ishte kjo kitarë me të cilën kohë më pas ajo fitoi dhe të drejtën e studimit në degën e dramës, të cilën nuk e çoi dot deri në fund, pasi u mor më shumë me pasionin e fëmijërisë së saj, këngën.

Karriera

U emërua fillimisht këngëtare në Estradën e Ushtrisë, më pas në atë të Shtetit dhe së fundmi në Ansamblin e Këngëve dhe Valleve Popullore. Këngët e bukura të vendlindjes gjetën te Vaçja një interpretuese të madhe. Kudo ku dha shfaqje, në qytete e fshatra, apo edhe jashtë shtetit, ajo u mirëprit për zërin e bukur dhe melodioz. Jo më kot u quajt “Bilbili i Myzeqesë”, por shumë shpejt u bë i gjithë Shqipërisë, sepse këndoi me të njëjtën dashuri e pasion këngën e të gjitha krahinave të vendit.

Në çdo sukses të merituar që ka pasur Ansambli i Këngëve dhe Valleve popullore jashtë shtetit, si në Francë, Greqi, Itali, Turqi, Zvicër e gjetkë, këngëtarja e shquar Vaçe Zela bëri për vete një publik mjaft të gjerë. Shtypi i këtyre vendeve e ka vlerësuar mjaft lart.

Kalimi nga muzika popullore në muzikën e lehtë qe i natyrshëm. Repertori i saj është shumë i pasur, numërohen me dhjetëra këngë popullore, të lehta, kantata, balada, etj.

Ajo ka një kontribut të rëndësishëm edhe në muzikën e filmit, ku ka interpretuar shumë këngë, si pjesë e muzikës së filmave.

Një karrierë që u ndërpre në vitin 1991, vit që shënon edhe ngjitjen e fundit në skenë për të, pikërisht në Zvicër, në një koncert për shqiptarët që jetonin atje.

Vaçe Zela, është konsideruar nga të gjithë brezat, si meteori i fatit që i ra për pjesë Shqipërisë, në vitet e zymta të diktaturës. Atëherë kur Shqipëria kishte vetëm errësirë, këngët e Vaçe Zelës i kënduan dritës.

Vaçe Zela kishte aftësi të jashtëzakonshme për ta përvetësuar dhe riprodhuar çdo melodi, qoftë edhe me njëherë të dëgjuar nga radioja. Ajo kishte aftësinë për ta bërë këngën të prekshme për çdo mjedis dhe arrinte të ruante besnikërinë ndaj nuancave, qofshin ato dhe nga tradita e popujve të tjerë.  Njerëzit e donin Vaçe Zelën. Afishet kudo reklamonin emrin e saj, ndërsa biletat shiteshin sa hap e mbyll sytë.

Që nga festivali i 19-të, kur këndoi dhe si përherë shkëlqeu dhe u vlerësua me çmimin e parë për këngën “Shoqet tona ilegale”, Vaçe Zela i kishte munguar skenës së festivale.

Rasti i fundit i pranisë së saj në atmosferën e festivalit ishte viti 1999. Festivali i 38-të i këngës. E ftuan nga Zvicra si kryetare e jurisë, ku jetonte prej vitesh dhe kurohej për sëmundjen e saj, megjithëse mjekët e këshilluan të mos udhëtonte ajo nuk donte të humbiste emocionet e festivalit. Po aty e nderuan me çmimin “Mjeshtre e Madhe e Punës”.

Çmimet

Është përfshirë në librin e 500 personaliteteve me më shumë influencë në botë, e vetmja shqiptare që mori këtë çmim nga Instituti i Biografive në Amerikë. Në Paris është krahasuar me Edith Piaf, ndërsa në Itali me këngëtaren e madhe, Mina. Çmimet në adresë të artistes janë të panumërta. “Artiste e merituar”, në vitin 1973, “Artiste e Popullit”, në 1977, “Mjeshtre e madhe e punës”, “Qytetare Nderi e Lushnjes”, deri te çmimi më i lartë, “Nderi Kombit”.

Këngët e saj këndohen vazhdimisht nga brezat e rinj të këngëtarëve, por janë të pakrahasueshëm gjithsesi me atë vokal, që vetëm Vaçe e kishte. Artistja thotë se ndihet mirë sa herë që në Shqipëri dikush kujtohet dhe vlerëson punën e saj. Është emocionuar gjithmonë edhe pse në të shumtën e rasteve çmimet i janë dhënë në mungesë të saj.

Çmime të rëndësishme këngëtarja ka marrë edhe jashtë territorit të Shqipërisë. Vaçe Zela është nderuar me “Diskun e Artë” nga Amerika për “kontribut në shoqëri në vitin ‘97”, është zgjedhur “Gruaja e vitit ’97-’98” në Cambridge të Anglisë, “Mikrofoni i Artë” nga Ministria e Kulturës e Kosovës, etj. I fundit çmim për Vaçe Zelën është “Çmimi i madh special për legjendën e këngës”, në 45-vjetorin e Festivalit në RTSH. Ky vlerësim iu bë këngëtares së njohur shqiptare në natën Gala, të organizuar në ambientet e Teatrit Kombëtar të Operas dhe Baletit vetëm pak ditë përpara se të niste Festivali në Radio Televizion, i cili numëron një numër rekord prej 20 festivalesh. Çmimi i është akorduar këngëtares për kontributin e veçantë të dhënë për muzikën shqiptare dhe për pjesëmarrjet e veçanta qysh në vitet e para të organizimit të këtij festivali, në të cilin artistja ka rrëmbyer edhe mjaft çmime.

 

Filed Under: Kronike Tagged With: artistja, dalip greca, Lamtumire Vace Zela, u percoll

Artikujt e fundit

  • Kosova paraqet mundësi të shkëlqyeshme për investime
  • PARTIA NUK ËSHTË ATDHEU, O KOKËSHQOPE
  • 50 VJET VEPRA POETIKE KADARE
  • IT’S NOVEMBER 28TH
  • Një arritje për shqiptarët në Michigan
  • MË 4 SHKURT 2023 DO THEMELOHET DEGA E VATRËS NË CHICAGO
  • Bibla e parë
  • Portretizimi i Isa Boletinit sipas gazetës “Fremdenblatt”(1916)
  • Charles McGonigal…
  • Sopranoja Shqiptare Ermonela Jaho “Artisja e Vitit 2023” Sonte në Operën Metropolitan
  • ASLLAN BUSHATI: “DIKTATI I ADM-ve NË LUFTËN E FTOHTË E PAS SAJ”
  • Eksperimenti, Asociacioni/Bashkësia …!
  • Department of State Signals Pressuring Kosovo to Discuss the EU Proposal, Vucic “Drama Queen” Says President Osmani
  • ZGJEDHJET PRESIDENCIALE TEST PËR ATO PARLAMENTARE
  • Presidentja Osmani dekoroi me Medaljen Presidenciale Ushtarake komandantin e Gardës Kombëtare të Iowa-s, gjeneralmajor Benjamin J.Correl

Kategoritë

Arkiv

Tags

alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Hazir Mehmeti Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT