Archives for November 2012

PLAGET E DHIMBJES

November 2, 2012 by dgreca

Ketu gjithçka është e qetë, zë i gjallë nuk dëgjohet, por prapëseprapë unë, gazetari dhe fotografi zviceran, të cilët me shoqëruan për albinfo.ch, ndihemi të ndrydhur nga pesha e dhimbjes që mbretëron para derës së të ndjerit, Gëzimit, 29-vjeçar.

Laurent-i, gazetari zviceran, vështron palët e këpucëve të radhitura para derës në fjalë, dhe nga numri i shumtë i tyre rrëqethemi. Zemra ime nuk zë vend prej rrahjeve që nxitohen nën ushtimën e dhimbjes, këtu dikush ka marrë jetën e dikujt tjetër. Babai i të ndjerit hap derën, ndërsa djali i tij më shikon ngulshëm, buzët e tij i dridhnin tërë shprehjen e fytyrës. Në shenjë përshëndetjeje, shtrëngoj fort dorën e babait sikur për të ngrirë heshtjen e varrës. Për një çast harrova gazetarët pas meje, sytë e babait më kujtuan trishtimin që kam parë shumë herë në sytë e prindërve shqiptarë të të njëjtës moshë, prindër gjithnjë të detyruar të pajtohen me fatin katil. Vëllai i të ndjerit qëndronte pas babait, ai mezi mbante derën e hapur. Haberi i zi kishte kapluar fuqinë e tij, tronditja e bënte të mbajë me zor edhe trupin e tij. Më pas gratë punonin në heshtje, dukej që zëri i pamjes ishte fikur, sikurse nuk duhej prishur gjumin e të ndjerit.

Shpjegoj me shumë vështirësi që ne, albinfo.ch në bashkëpunim më shtypin zviceran deshëm të takojmë familjen për të ndarë dhembjen dhe për ta kuptuar situatën. I tregoj se hapi ynë kishte për qëllim t’u japim mundësi lexuesve shqiptarë dhe zviceranë të vetëdijesohen për këtë fatkeqësi. Pak para se t’i gaditet zëri, babai afrohet: «Të shtunën nisem për Kosovë, shpinë e kam plot. Nuk mund t’ju flas shumë gjatë. Familja ime është e qetë dhe pa probleme. Ne kurrë nuk kemi qenë të njohur nga policia për dhunë apo gjëra të tilla. Po nuk po mjaftuaka për t’i ikur të keqes».

Nuk mjafton…

Para se të tërhiqemi, sërish shtrëngoj me zemër dorën e babait të vjetër, të cilit dukej që edhe shpirti iu kishte tharë.

Laurent-i, gazetari zviceran, largohet me mua. Ndërkohë, duke zbritur në ashensor me thotë: «Çfarë burri, plot dinjitet ishte ky baba, qëndrimi i tij stoik më ka befasuar pa masë. Si është e mundur që gjëra të tilla të prekin njerëz kaq të butë».

Edhe pse fjalët më mungojnë, mendimet nxitohen njëra pas tjetrës dhe vështroj me shumë pikëllim se për një shtresë të popullit shqiptar plumbi vazhdon të jetë armë e komunikimit. Si të mos më shkojë mendja te puna e palodhshme e Anton Çetës dhe akolitëve të tij. Më kujtohen dhomat e stërmbushura me burra të mbledhur për të luftuar dhunën në mes të shqiptarëve në diasporë për hir të popullit dhe familjes.

Nisemi, gazetari, fotografi dhe unë, me plot pyetje në krah dhe zemrën e luhatur. Pas nesh qëndron ndërtesa ku një familje e tërë është dërrmuar në shpirt, nëna, babai, vëllezërit, motra, bashkëshortja dhe tri drita të syve, dy vajza (1 dhe 7 vjeç) dhe një djalë 5 vjeç.

Familja Hasani tregon adresën e varrimit të Gëzim Hasanit

Familja Hasani njofton të gjithë miqtë, shokët dhe dashamiret saj që me rastin e

vdekjes tragjike të djalit, vëllait, babait të tyre,

Gëzim Hasani

varrimi do të bëhet në ora 14:00,
të shtunën me 3 nëntor 2012
në fshtin Godanc të epërm,
Komuna Shtimë.

Vritet kosovari 29 vjeçar në rrethana misterioze

Në një garazh në Chavanes-pres-Renens të kantonit Vaud, në afërsi të Lozanës është gjetur kufoma e një 29 vjeçari të vrarë. Fjala është për një shtetas zviceran me prejardhje kosovare, njofton policia.Në trupin e të vdekurit janë gjetur disa projektile. Policia është njoftuar për rastin të hënën në orën 15.40, thuhet në një komunikatë të Policisë së Kantonit Vaud, e cila e kishte gjetur trupin e të vdekurit të shtrirë në garazh. Në oborr ndodhej vetura e tij, motori i të cilës vazhdonte të ishte i ndezur.Policia është dujke ndjekur disa pista të krimit, ka thënë një zëdhënës i saj për mediet zvicerane. Viktima nuk ka qenë e njohur për policinë deri më tash. Kufoma e tij do t`i nënshtrohet obduksionit.30 policë me dy qen gjurmues kanë vëzhguar të martën terrenin ku është gjetur i vrari por nuk kanë gjetur asnjë indikacion. Policia shpreson se do të ketë të dhëna rreth vrasjes pas shpalljes së kërkimit të dëshmitarëve të rastit.

Kunati, vrasësi i kosovarit në Renens

Pak pas vrasjes, hetuesit e Policisë në Vaud kanë identifikuar të dyshuarin për vrasjen në Renens. Në bazë të hetimeve dhe intervistave me dëshmitarët, hetimet kanë çuar te autori i dyshuar për vrasjen, në një apartament në La Chaux-de-Fonds.
Këto informacione i janë dhënë policisë së Neuchâtel-it, të cilët natën rreth orës 11:30 edhe e kanë arrestuar të dyshuarin dhe katër persona të tjerë.
Një armë që i përkiste të dyshuarit është gjetur në banesën në La Chaux-de-Fonds.
I dyshuari është një kosovar 27-vjeçar, banor i qytetit të Lozanës, i cili është marrë në pyetje nga policia e Vaud-it. Ai ka pranuar se ka kryer vrasjen duke qëlluar tri herë me armë në drejtim të viktimës, i cili ishte kunati i tij. Sipas hetimeve paraprake, mosmarrëveshjet familjare ishin motivet e këtij rasti në Lozanë.(Kortezi Albinfo.coh)

NE 100 VJETORIN E LINDJES TE MONS. ZEF OROSHIT

November 2, 2012 by dgreca

Lutja në 49-vjetorin e Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë: “Paqe në botë dhe liri për popujt e robnueme”/

Nga Tomë Mrijaj/

Historia e klerikut të shquar Mons. Dr. Zef Oroshi, është e lidhur me vendlindjen e tij në Kaftall të Oroshit, aty ku zënë fill ngjarjet e mëdha të Derës së Kapidanëve të Mirditës, që për pesë shekuj me radhë luftuan pareshtuar kundër mizorive të Perandorisë Otomane, duke ruajtur gjithnjë identitetitn kombëtar, gjuhën, fenë, traditat dhe kulturën tipike iliro-arbërore-shqiptare.

Më 23 Nëntor të vitit 1912, pikërisht pesë ditë para Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë në Vlorën historike, në ato ditë, kur vendit i vinte era e tymit të barutit të nxehtë, lindi fëmija, që u pagëzua me emërin Zef Çoku, në Kaftall të Mirditës.

Mësimet fillesatare Zef Oroshi i mbaroi në vendlindje, ndërsa studimet e mesme i nisi në vitin 1927, në Seminarin Saverian (1859) të Urdhërit Jezuit në Shkodër. Ai shquhej si femijë i zgjuar e i zellshëm mes shumë nxënësve të tjerë të shkollës.

Pader Ejëll Serreqi S.J. spikat tek nxënësi mirditor zgjuarësinë dhe vokacionin e mundshëm për klerik, duke e drejtuar Zefin në Seminarin Pontifikal në Shkodër, qytet i njohur për kulturë, fe dhe traditë.

Ish nxënësi i Mjedës dhe Fishtës, studenti Oroshi, më 1936-1940, niset në Romë, për të vijuar studimet e larta filozofiko-teologjike, pranë Universitetit të Urbinos, në “Propaganda Fide”, ku, më vonë shugurohet meshtar në Itali.

Ai ishte shumë i gëzuar, se po thoshte meshën e parë, por edhe i prekur, sepse atë vit më 1940 kaloi në amshim “Poeti Kombëtar” At Gjergj Fishta O.F.M. (1871-1940), të cilin ai e kishte takuar disa herë kur ishte nxënës në Shkodër dhe student në Itali.

Pushtimin e Shqipërisë nga Italia fashiste (7 Prill 1939), i riu energjik e priti me një shqetsim të madh, duke mbajtur në dhomën e gjumit flamurin e Skënderbeut. Ndjenja e lartë e lirisë, ishte shumë e zhvilluar në shpirtin e tij. Kjo vinte me sa duket nga edukata e shëndoshë atdhetare, që kishte marrë në familje dhe më vonë në kuvendet katolike në Shkodër, që ishin dhe mbetën vatra, nga ku shpërndaheshin rreze të ngrohta të atdhedashurisë pakufi për trojet, historinë, kulturën dhe qytetërimin autokton shqiptar.

Mbas studimeve rikthehet në vendlindje. Ipeshkëvi Imzot Frano Gjini e emëron famullitar në Kishën e Shën Marisë Magdalenë në Ungrej të Mirditës dhe sërisht më vonë e cakton Oroshin si ndihmës të tij në dioqezën e Mirditës.

Ishte kohë e kobshme, kur komunizmi kishte nxjerrë tentakulat e veta kancerogjene dhe po shkatërronte me themel çdo vatër të kulturës dhe qytetërimit perëndimor europian dhe shqiptar.

Studiuesi dhe albanologu gjerman bashkëkohor Dom Dr. Markus W. E. Peters, në librin e tij: “Përballjet e historisë së Kishës Katolike në Shqipëri 1919-1996” (Tiranë, 2010), ndër të tjera shkruan:“… dihej se D. Zef Oroshi në mars të vitit 1951 donte të organizonte një kryengritje në Mirditën katolike. Në atë periudhë, pati përpjekje sporadike nga Italia, për të infiltruar agjentë, me qëllim përmbysjen e sistemit në Shqipëri. D. Zef Oroshi me Jak Përjakun, u përpoqën ti organizonin këta njësi sëbashku me familjet mirditore. Si rezultat zona katolike e Mirditës u sulmua më shumë se të gjitha zonat e tjera të Shqipërisë. Bilanci ishte: mbi 200 të vrarë ose të denuar me vdekje, mbi 270 të burgosur dhe mbi 500 të internuar… Siç shihet D. Zef Oroshi ishte një ndër personat më të kërkuar në Shqipërinë e atëhershme.” (f.197).

Ndërsa studiuesi tjetër Dr. Pjetër Pepa, në librin e tij: “Tragjedia dhe lavdia e Klerit Katolik në Shqipëri” (Tiranë, 2007, Volumi II), duke nxjerrë në dritë qëndrimin burrëror antikomunist të meshtarit mirditor, vlerëson: “Mons. Dr. Zef Oroshi, për lidhjet që ka realizuar me Vatikanin, përmes “diversantëve”, lidhur me mënyrën se si u zhvilluan ngjarjet në Shqipëri, për miratimin e Statutit, kërkohet më çdo kusht arrestimi i tij nga komunistët, ndaj ikën dhe bashkohet me luftëtarët antikomunistë, maleve të Shqipërisë. Mbi bazën e dokumenteve arkivore të Ministrisë së Brendshme, rezulton se ikja e tij, në kufirin shqiptar të asaj periudhe, ka qenë e një rëndësise të veçantë. Mehmet Shehu, vetë tregoi interesim të veçantë për te dhe, për të evituar ikjen përtej kufijve e për ta kapur me çdo kusht, perveç forcave të ndjekjes, aktivizoi edhe disa klerikë, që i dërgoi në Mirditën e atyre ditëve, për ta kërkuar e gjetur me çdo mënyrë, nëse ishte ende brenda kufijve të Shqipërisë, këtej maleve të Mirditës.” (f.260)

Mirditori i shquar, u bë kleriku më me peshë në botën shqiptare të Amerikës. Intelektuali erudit Mons. Dr. Zef Oroshi, qysh në vitin e parë, kur shugurohet meshtarë e kthen në traditë festimin e 28 Nëntorit 1912, ngjarjen më të madhe të historisë së lavdishme të trojeve shqiptare, sikurse ishte Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë, duke e përkujtuar me një meshë speciale të përvitshme, me anën e së cilës ai lutej me gjithë shpirt sëbashku me besimtarët për të gjithë deshmorët e kombit shqiptarë, të rënë gjatë shekujve, për interesat e larta të Atdheut.

Meshtari Dom Rrok Mirdita (sot Shkëlqësia e Tij Arqipeshkvi i Arqipeshkvis Metropolitane Tiranë-Durrës), që zëvendësoi Mons. Oroshi, mbas kalimit të tij në amshim e vijoi edhe me tej traditën e përkujtimit, me anë të një meshe special, për shpirtin e të gjithë dëshmorëve të rënë në kohëra të ndryshme, për idealin e shenjtë kombëtar.

Kleriku i përkushtuar, atdhetari i palodhur i Përndershmi Dom Pjetër Popaj, si vijues i binomit Fe e Atdhe, përveçmeshës së përshpirtshme përkujtimore, për të gjithë dëshmorët e trojeve etnike, tashmë të kthyer në traditë, ai me krenari nën tingujt e Hymnit Kombëtar ngre Flamurin Shqiptar, në datën e shënuar të 28 Nëntorit, mbi kumbanorën e Kishës Katolike “Zoja e Shkodrës”, në Hartsdale New York.

Kur dëgjonim në heshtje, kumbimin e zërit melodios të fjalëve të zjarrta, plot frymëzim atdhetarie, të predikuesit shembullor Mons. Dr. Zef Oroshi (Themeluesit të Kishës së Parë Katolike Shqiptare në SHBA), tek qindra shqiptarë të pranishëm prej çdo krahine, pa dallim feje dhe ideje, rritej tek ne emigrantët e Amerikës edhe më shumë atdhedashuria për trojet tona amtare.

Ai në qelën e tij qendronte deri në orët e vona të natës, duke punuar me shumë përkushtim dhe kujdes për hartimin e mesazhit apo lutjeve shpirtërore për popullin shqiptar dhe në veçanti atë fatkeq, që jetonin nën thundrën e hekurt brenda burgut të madh të rregjimit komunist në Shqipëri.

Mons Oroshi, shpesh në biseda të lira, mes bashkëatdhetarëve të vet në Kosovë, Itali dhe sëfundi në SHBA, shprehej me shumë zemërim për përsekutimin e pashembullt ateist, që rregjimi komunist i bënte popullit shqiptar dhe klerit katolik në veçanti.

Me shqetësim të madh, ai tregonte për përdhosjen e simbolit kombëtar të Gjergj Gjon Kastriotit, flamurin e larë ndër shekuj me gjak trimash.

Kujtoj, me shumë respekt, disa raste mbresëlënëse të meshtarit tonë me ndjenja të larta dhe të thella patriotike.

Kështu, mbaj ende të freskët në kujtesë një detaj shumë domethënese, kur Mons. Oroshi, nuk lejoj turmen e dasmorëve të hynte në Kishën “Zoja e Kshillit t’Mir” (sot “Zoja e Shkodrës” në Hartsdale, New York) me flamur me yllin e verdhë bolshevik rus, mbi shkaben dykrenare, të cilën e quante një dhunim dhe krim të madh, që komunistët gjithnjë në vendlindje dhe diasporë i bënin Simbolit Kombëtar të heroit tonë Gjergj Gjon Kastriotit, Flamur,i cili, ishte ngritur pas shumë vitësh robërie nga fatosi i lirisë Dedë Gjon Luli me malësorët e tij (më 6 Prill 1911 në majën e Deçiqit) dhe përfundimisht u shpall Pavarësia e shumëpritur, një vit më vonë nga plaku i urtë mjekërbardhë Ismail Bej Qemali sëbashku me shumë patriotë të tjerë, më 28 Nëntor 1912.

Gjatë hulumtimeve të mia dhe kontakteve të përditshme, që kam pasur me miqtë e Mons. Oroshit, kam mundur të siguroi një dokument, që titullohet: “Lutja e Dom Zef Oroshit”.

Ajo që bie në sy, është fryma me përmbatje të thellë atdhetare, që e përshkon këtë Mesazh-Lutjeje, e cila është e njëjtë me shumë lutje të tjera, që ai ka predikuar çdo vit në përvjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë.

Për herë të parë mbas 51 vjetëve, para lexuesve shqiptarë, po sjell këtë dokument (Në kremtimin e 28 Nëntorit të Pavarësisë së Shqipërisë, New York, 1961), që titullohet LUTJE për mbarë shqiptarët nëpër botë dhe në veçanti për komunitetin e vogël në SHBA.

“O Zot i gjithpushtetshëm e i amshuem, krijuesi i qiellit dhe i dheut, zotnues i popujve, kombeve e i qeveritarëve të tyne, ke Ti ma së parit po e çojmë mendjen dhe naltësojmë zemrat, në këte ditë përkujtimore të 49-vjetorit të Pamvarësisë s’onë kombëtare, bashkë me miq e dashamirë të Kombit t’onë, të cilët në nji front me ne përpiqen e luftojnë për të njajtën kauz të shënjtë: Paqe në botë dhe liri për popujt e robnueme.

Emni Yt ishte i nderuem dhe i lavduem nga Populli shqiptar i tri besimeve, kur gëzonte atë liri që Ti vetë në sheshtimet e Tua të pamatëshme ke ndikue me ndergjegjen e secilit njeri e, rrjedhmënisht, të së cilit komb e krejt gjinisë njerëzore.

Por sot, n’atë vend të lamë me gjakun e të parëve t’anë për ta rifitue e mbrojtë atë liri, Emni i Yt asht sha e përbuzë, faltoret ndërtue për nderimin t‘And janë shkretue, rrëzue ose sjellë në përdorime të pa deja, nga nji tok bijsh të verbuem t’atij populli.

Por na po të lutemi, përfaqsuesit e tri besimeve këtu tok sikur jemi, të lidhun e të vllazënuem me gjak, ideal e besimin ngulmënisht në Ty, jo për meritat t’ona, por n’emen t’atyne vllazënve t’onë që kanë mbështet uzdajën në Ty ndër vuejtje e salvime, për mundimet e sa e sa të pafajve të ngujue rreptësisht në burgjet ose ndër kampet e vdekjes të punimeve të detyrueshme, n’emën të gjakut të flijuem nga vllaznit ma të mirë për t’i ndejë ngulmënisht besimit në Ty, o Zot, e moralit dhe traditës së Kombit të tyne, sjelli sytë e Tu të mëshirshëm mbi Kombin t’onë, Shqipninë. Shikoji me përdëllim vuejtjet e atij populli.

Ndriçoji sot të gabuemit e të verbuemit; ndaji e shpërndaji, shkatërroji e shfarosi fuqitë e mbrapshta që veprojnë me hollësi satanike për zhdukjen e shrranjosjen e Emnit t’And deri nga zemrat e foshnjeve e të popullit t’And shqiptar.

Bekoje, o Zot emigracionin t’onë! Jepi fuqi e organizim për të nderue Emnin t’And e t’Atdheut nder kombe mikpritëse ku gjendet. Shtojau e persosjau idealin e shenjtë që kërkon momenti historik i Kombit, bashkimin e vllaznimin. E sikundër nepër duert e pafuqishme të Juditës, asgjasove madhështinë e Holofernit e nepër duert akoma të njoma të bariut David plandose per dhe blasfemuesin e Emnit t’And, viganin Goljath, ashtu forcoje Emigracionin t’onë për t’i ba ballë me nder, bashkarisht e vllaznisht me të gjitha kombet e botës së lirë, luftës së gjithanëshme të komunizmit atheist e agresiv, mohues dhe luftues i çdo lirije dhe besimi.

Jepu, o Zot, dritë, paqe e lumni të përjetëshme gjith patriotëve bashkëvllazën që, o ndër malet e thepisuna o ndër burgjet e kampet e vdekjes, flijuen jetën e tyne ne altarin e Atdheut për t’i ndjejë besnik Ligjes s’Ate dhe lirisë së Kombit shqiptar e për jetë i pashlyeshëm qoftë kujtimi e shembulli i tyne ndër zemrat e mendjet t’ona e të breznive t’ardhëshëm në tokën t’onë shqiptare.

Bekoje, o Zot, e jepi mirëvajtje këtij Kombi ku gjindemi e gjith popullit liridashës së tij, që me nji bujari, vetmohim dhe humanitarizëm shembullor, ka ndihmue e ndihmon Emigracionin tonë dhe çashtjen e shejtë tonën për liri.”

REZISTENCA NACIONALISTE NE STRUGE DHE MASAKRA E LLADORISHTIT

November 2, 2012 by dgreca

Shkruan Eugen SHEHU/

Ndonëse në një largësi kohore prej gati shtatë deceniesh (28.tetor.1944), ndonëse midis shumë të vërtetash të mëdha historike që po ndriçohen, ende mbi epopenë nacionaliste të Strugës, në tetor-nëntor 1944 ka vetëm terr. Të mësuar me gënjeshtrat sllavomaqedonase, të indoktrinuar prej sentencës mjerane se “historinë e bëjnë fitimtarët’’ mjaft prej bashkëkombasve të mij, ende ndihen të ndrojtur, t`u afrohen të vërtetave të mëdha, ngjarjeve reale, luftrave epokale që zhvilluan burrat nacionalistë të Maqedonisë Shqiptare. Por mendoj se më tepër nga çdo komb ballkanik, ne shqiptarët kemi nevojë të hedhim dritë mbi të vërtetat e mëdha, ne kemi nevojë të ngremë në piedestalin e nderit të kombit, pikërisht ata nacionalistë, atë varg burrash me nam, që ndonëse e parashihnin fatin e zymtë të vatanit, askurrë nuk u ligështuan përkundrazi luftuan deri në fishekun e fundit e deri në pikën e mbrame të gjakut.

Në kontekst të ngjarjeve në ato vite, e shoh të udhës të them se edhe përpara tetorit të viti 1944, nga sllavokomunistë maqedonas si edhe forca të caktuara shoviniste bullgare, ishin bërë disa përpjekje për të nënshtruar banorët e Maqedonisë Shqiptare dhe veçmas, për arsye të pozicionit gjeostrategjik, ata të Strugës dhe Ohrit. Por të gjitha këto përpjekje, ndeshën në qëndrimin burrëror të shqiptarëve të këtyre trevave, të cilët, me pushkën hedhur krahut, u shëndrruan në karakolle të fuqishme qëndrese.

E rëndësishme është të theksohet, se sidomos pas kapitullimit të Italisë, në vjeshtën e viti 1943, banorët e Maqedonisë Shqiptare, u ndjenë më afër realizimit të ëndrrës së tyre për Shqipërinë Etnike, me ç`rast nuk kursyen as përpjekjet dhe as sakrificat sublime. Një ngjarje me rëndësi në ato ditë, do të ishte dhe thirrja e Kuvendit Kombëtar të Tiranës ( 15 tetor 1943). Nuk mund të jetë e rastit që përfaqësues në këtë kuvend historik ishin shqiptarë nga të gjitha trevat arbërore dhe gjithashtu nuk mund të ishte e rastit që, Maqedoninë Shqiptare e përfaqësonin aty 12 burra. Fill pas organizimit të mbrojtjes kombëtare shqiptare, mbi këto treva u derdhën reparte të tëra sllavomaqedonase, të armatosur mirë dhe kur ndeshën në revoltën nacionaliste, u larguan nga sytë këmbët.

E shoh të udhës të sjellë në këtë publikim, një pasazh të vetëm të shkruar me dorën e historianëve, ish-drejtues të Akademive të Shkencave të Shkupit, lidhur sidomos me luftimet, në këto zona, në dimrin e viti 1943-1944. Ja çfarë ata kanë pranuar zyrtarisht: “Me gjithë trimërinë e jashtzakonshme të treguar, në dhjetor të vitit 1943, njësitë e UNÇ dhe APJ, u detyruan, përpara numrit të madh gjerman dhe ballistë, të lenë territorin e lirë të Maqedonisë perëndimore dhe të përqëndrohen në rajonin e Kozhuvit’’ ( Historia e popullit maqedonas, Shkup 1983, faqe 332)

Kjo goditje e nacionalistëve të Maqedonisë Shqiptare, kundër nacionalçlirimtarëve sllavomaqedonas, merrte vlera të mëdha, pos aspekteve strategjike-ushtarake dhe morale, kjo për faktin se në vjeshtën e e viti 1943, kundër forcave nacionaliste të Maqedonisë Shqiptare, ishin hedhur në sulm të papërmbajtur propogandistikë jo vetëm shovinistët bullgarë e sllavomaqedonas, por edhe vetë nacionalçlirimtarët shqiptarë. Klika komuniste e Tiranës, nëpërmjet krerëve Vukmanoviq Tempo dhe Haxhi Lleshi, duke jetuar me ëndrrat boshe të vllezërisë “së pandashme’’ me popujt sllavë, patën mundur të formonin asaj kohe disa aradha partizane, të cilat, në ndonjë rast u ishin kundërvënë edhe forcave të Mefail Zajazit dhe Xhem Gostivarit.

Të mos harrojmë se në vjeshtën e vitit 1943, shtabi Madhor i Maqedonisë, i cili, merrte udhëzime, porosi e vendime direkt nga Beogradi, pat shpërndarë në mijëra kopje, në krejt trevat e Maqedonisë Shqiptare, të famshmin “Manifest’’ në të cilin i thurreshin hymne fitoreve “të lavdishme’’ të ushtrisë maqedonase, nën flamurin e Republikës së Krushevës. Sipas këtij Manifesti, gjithë popujt e Ballkanit, ishin bashkuar në luftë për krijimin e lidhjes vëllazërore federative të popujve të gadishullit, në sajë të barazisë së plotë nacionale dhe pranimit të së drejtës për vetvendosje të popujve.

Në fund të këtij Manifesti kryekëput ideologjik dhe demagogjik thuhej tekstualisht: “Vëllezër dhe motra shqiptarë!

Okupatori fashist gjerman dhe shërbëtorët e tij, fashistët shqiptaro-mëdhenj dhe hegjemonistët, mundohen që t`ju shtyjnë në luftë vëllavrasëse, dhe luftë fetare. Ata që sot duan të paraqesin çështjen e kufijve të nesërm, përpiqen që të shkatërrojnë unitetin mes popullit maqedonas dhe atij shqiptar, unitet, i cili, është farkëtuar në luftime të mëdha e të vështira kundër okupatorit.

…Dijeni se ushtritë e bashkuara të të gjithë popujve të Ballkanit sot po luftojnë për t`u krijuar një federatë ballkanike dhe ne, vlen t`i kontribuojmë këtij qëllimi të madh duke e forcuar unitetin tonë, sepse kështu i godasim më fortë armiqtë e këtij uniteti.’’ (“Istrorijski Arhiv Komunistiçke Partije Jugoslavije’’ vëllim VII, faqe 260).

Pikërisht duke u treguar shqiptarëve përralla për vetvendosje dhe familje “të lumtur” ballkanike, sllavomaqedonasit donin t`i ngulnin thikën pas shpine, lëvizje epokale të nacionalizmit shqiptar. Por ata askurrë nuk mundën ta bënin këtë. Betejat e mëdha të zhvilluara në Strugë, në tetor-nëntorin e vitit 1944 dëshmojnë për këtë. Gjaku i derdhur në luftën vëllavrasëse akuzon ende ato monstra të urryera dhe butaforeske të komunizmit famëkeq, i cili në përpjekjet për denatyrimin e shqiptarëve, shkroi veç faqe turpi e humbjeje.

DHELPËRIA DINAKE KOMUNISTE

Ç`mund të ishte nga pikpamja strategjike Struga, ajo trevë autoktone shqiptare ? Po të kemi parasysh tetorin e viti 1944, në rrafsh të veprimeve luftarake të RAIHUT TË TRETË, bindemi lehtas se tërheqja e trupave gjermane nga jugu i Ballkanit drejt Europës Qëndrore ishte i pashmangsgëm. Forcat kryesore të grupimit ushtarak gjerman nën inicialin “E’’, patën nisur në fillim të tetorit 1944, përqëndrimin e tyre në Strugë dhe më pas i drejtoheshin viseve të Evropës nëpërmjet kalimeve të tyre, njëri nga Shqipëria dhe tjetri nga Kosova. Pikërisht në këtë pikë kyçe, duke dashur që më tepër se pikë frontale, nacionalçlirimtarët shqiptarë e maqedonas, të kryenin ndonjë luftim për propagandë, ata filluan përqëndrimin drejt Strugës.

Por nuk ishte vetëm aspekti propagandistik, ai që i shtynte sllavomaqedonasit të rrethonin për të çliruar Strugën. Edhe vetë shtabi ushtarak i Beogradit, e kishte të qartë se forcat gjermane nuk kishin asnjë arsye të rrinin në Strugë. Madje,logjikisht nëse do të sulmoheshin, ato forca sigurisht do të zgjasnin qëndrimin aty. Kryesorja, për shtabin ushtarak maqedonas, ishte gjakderdhja midis shqiptarëve. Për ta ishte e qartë, se mjaft familje të shquara atdhetare të Strugës e rrethinave, gëzonin respektin e forcave gjermane. Nisur nga qëllimet strategjike të tyre, gjermanët deklaruan që në fillim se nuk kishin kurrëfarë ëndre për pushtimin e Shqipërisë, ndonëse duhet të kalonin andej dhe të dislokoheshin për të ruajtur shpinën nga ndonjë zbarkim i mundshëm angloamerikan në Adriatik. Nuk ka si të spjegohet ndryshe fakti që në vitet 1943-1944, në mes të Strugës valëvitej flamuri kuqezi arbëror, në shkollat e fshatrave më të largët mësohej gjuha shqipe dhe krejt administrata vendore bashkëpunonte thellësisht me shtetin amë.

Shtabi ushtarak i Divizionit 48, maqedonas e kishte fortë të qartë se me flamurin e vet, ai nuk mund të hynte kurrë në Strugë, ndaj duke shfrytëzuar lidhjet ‘’vëllazërore’’ me klikën komuniste të Tiranës, thirri në ndihmë Brigadën e IV-Nacionalçlirimtare, e cila, në përbërje të saj kishte mbi 90 për qind, luftëtarë shqiptarë. Parë në këtë rrafsh, platforma shovene e vëllavrasëse do të funksiononte më së miri, nëse nacionalistët e asaj treve do të mbyllnin sytë përpara kësaj dhelpërie. Vetë kuadro udhëheqës të Brigadës së IV të Maqedonisë shqiptare, kanë pranuar se ata kërkuan takim me krerët e Ballit Kombëtar në Strugë, me ç`rast të bashkonin armët kundër gjermanëve, për çlirimin e Strugës. Por, në këtë takim, nacionalistët struganë, ua bënë të qartë nacionaçlirimtarëve se Struga ishte e çliruar. Pushteti vendor funksiononte normalisht, po ashtu shkollat e gjithçka. Sa për gjermanët, komanda e xhardarmërisë shqiptare ishte marrë vesh që asnjë armë të mos ngrihej kundër njëri-tjetrit, pasi ata brenda 8-9 ditëve do të linin përfundimisht garnizonet e tyre në Strugë. Në të kundërt, nëse mbi trupat gjermane do të hapej zjarr, atëherë vepronin ligjet e luftës.

Por i gjithë ky spjegim, nuk u pëlqeu as Qemal Agolli as Nafi Sulejmanit, kuptohet as Lube Marinovskit e Danica Popovskës. Qemal Agolli (ish komisar i Brigadës së IV.Nacionalçlirimtare) nuk kish se si të binte në ujdi me vëllezërit e tij prej gjaku kur shkruante në trakte maqedonisht pas të tjerave: “Sikurse u prishën teoritë dhe metodat e Gestapos, ashtu si u bënë hi e pluhur edhe fjalët helmuese të ballistëve, dhe tradhëtarëve të popullit maqedonas. Ata janë kriminelët e luftës popullore që thoshin se nuk ka ardhur koh për luftë… Ata thoshin se lëvizja nacional çlirimtare është pluhur përpara syve, se me atë lëvizje udhëheqin komunistët- shovinistë nën maskën e pansllavizmit.” (Gazeta “Naroden Vojnik’’ qershor 1944)

Pra ishte mëse e qartë se flamuri kuqezi, në krye të Brigadës IV-të Maqedonisë Shqiptare, nuk shkonte për t`u valëvitur në Stugë, pse aty në bashki, xhandarmëri e shkolla veç flamuri ynë kombëtar valonte, por shkonte aty i mbajtur në duar mjeranësh, që të shkaktonin gjakderdhje vëllezërish, për të ngritur më tej, në Strugën arbërore, flamurin maqedonas. Çelte në këtë mënyrë siparin, tragjedia e madhe kur shqiptarët duhet të vriteshin mes vetes për idetë bolshevike, duke iu larguar kontinuitetit shpirtëror të tyre. Kjo luftë tek e mbramja, ishte shprehje e drejtpërdrejtë e vendimeve të marra në manastirin e Prohos Pçinjskit, në mbledhjen e parë të ASNOM-it, ku pos të tjerave u aprovua vendimi për ngritjen e gjyqit për kundërvajtje ndaj nderit kombëtar maqedonas.

Në 16 tetor 1944, natën duke dashur të rrethojnë nacionalistët e fshatit Kalishtë (Strugë), forcat nacionalçlirimtare të Brigadës së IV të Maqedonisë shqiptare, hasin në rezistencë të fuqishme. Luftimet vazhdojnë për tri orë rresht dhe ndonëse të dy palët e njihnin terrenin, ishin nacionalçlirimtarët që u tërhoqën duke dashur t`u tregonin gjermanëve se ish vetëm një mosmarrëveshje, midis shqiptarëve dhe asgjë tjetër. Në agun e datës 17, batalioni që sulmoi Kalishtën, ishte zmbrapsur kryesisht në pozicionet e veta.

Po në këtë ditë, nacionalçlirimtarët shqiptarë, mësyjnë drejt “bandave” balliste të Llabunishtit, të udhëhequra prej atdhetarit të shquar, Murat Llabunishti dhe bashkëpunëtorëve të tij. Burrat e Llalbunishtit, ndonëse të paarmatosur siç duhej, iu bënë ballë sulmeve të njëpasnjëshëm të nacionalçlirimtarëve shqiptarë. E vërteta është se shtabi i Brigadës së IV-, i kishte bashkërenduar detyrat e veta luftarake me Divizionin e 48 maqedonas, por ushtarët sllavomaqedonas as që nuk u afroheshin fshatrave të Strugës. Ata mjaftoheshin me dërgimin e armatimit, minicionit si dhe ndihmave të tjera të logjistikës.

Veleshta do të ishte një tjetër drejtim i mësymjes së nacionalçlirimtarëve. Edhe në këtë rast, aty u dërgua një batalion i Brigadës 20 sulmuese shqiptare, e cila, bashkërendonte veprimet me Brigadën e Parë Maqedonase. Ndonëse nacionalçlirimtarët, kishin filluar të godisnin me murtaja, shtëpitë e ballistëve, kundër tyre u ngritën në këmbë, i gjithë fshati, i cili me armë në dorë po e shëndrronte çdo shtëpi në një kështjellë. Dikush nga shqiptarët e këtij fshati, ngriti në dritare të shtëpisë së tij dykatëshe flamurin kuqezi, duke menduar se ata që sulmonin, nëse ishin shqiptarë, do të tërhiqeshin. Po lufta sa vinte dhe ashpërsohej ndaj gjëmimi rritej. Duke dashur të merrnin pa tjetër Veleshtën, nacionalçlirimtarët shqiptarë dërguan përforcime të reja. Por më pas, u muar vesh se po shkonte drejt fshatit nacionalisti tjetër i shquar Faik Dobovjani me rreth 80 trima, ndaj shtabi sllavomaqedonas urdhëroi pushimin e luftës, ngase në rast të thyerjes së Brigadës 20 sulmuese, duhet të fuste në luftim Brigadën e Parë Maqedonase.

Lidhur me rreptësinë e kësaj beteje, në shtabin luftarak të klikës komuniste të Tiranës do të shkonin disa informacione. Në njërin prej tyre, pas të tjerave do të shkruhej teksualisht: “Lufta jonë në këto vise sa vjen e bëhet më e vështirë. Ballistët deri dje na i kishin paraqitur si hakmarrës e gjakatarë, po në fakt ne po i bijem në qafë. Ata nëpër shtëpi kanë flamurin e tyre dhe ne kurrfarë bashkëpunimi të tyre me gjermanët nuk po shohim… Kur shohim të na vritet ndonjë shok, zemra na pikon gjak nga dhimbja”. (Arkivi Qëndror i Ushtrisë-Tiranë. Fondi Brigada 20 sulmuese. K.4, dosja 11).

REZISTENCA NACIONALISTE

Më 18 tetor 1944, shtabi ushtarak maqedon dha urdhër për kinse çlirimin e Strugës nga gjermanët, edhe kësaj radhe ishin nacionalçlirimtarët shqiptarë që u vërsulën për të marrë qytetin. Por vetëm pas disa orësh luftimesh, ata u tërhoqën duke lënë pas disa dhjetra të vrarë, të pafajshëm. Pas këtij sulmi, ka qenë nacionalisti Shevki Leni, komandant i xhandarmërisë së Strugës, i cili, ka marrë kontakte me krerë të nacionalçlirimtarëve maqedonas e shqiptarë, duke iu spjeguar atyre, mbi qëndrimin vetëm disa ditor të forcave gjermane në qytet. Pikërisht për këtë, për të mos derdhur gjakun e pafajshëm, krejt në mënyrë absurde, për të mos rrënuar shtëpitë dhe shkollat, ky nacionalist premtoi se me largimin e gjermanëve do të ishte i gatshëm të linte atë detyrë. Por edhe kësaj radhe bolshevikët maqedonas e shqiptarë, këta nxënës të zellshëm të gjeneralismit Tito, nuk pranuan. Ç`prej atij momenti, Shevki Leni u kthye në qytet dhe u spjegoi burrave nacionalistë të Strugës, se qëllimi kryesor i sllavomaqedonasve ishte vëllavrasja dhe jo aksionet kundër gjermanëve.

Më 25 tetor 1944, Brigada IV- e Maqedonisë shqiptare, duke marrë urdhër direkt nga komanda maqedonase e Divizionit 48, nisi të marrshonte në drejtim të fshatit Ladorisht. Ende pa rënë muzgu, aradhat nacionalçlirimtare, u ndalën në një pyll të vogël, në të hyrë të Ladurishtës, prej nacionalistëve të armatosur të këtij fshati. Jo më kot, komanda maqedonase pat zgjedhur për kurban Ladorishtin. Ky fshat banohej njëqind për qind prej shqiptarëve, të cilët, patën rrëfyer me vepra se nuk mund të duronin mbi krye zgjedhën sllavomaqedonase. Sipas dokumenteve, që gjenden në arkivin qëndror të Ushtrisë, në Tiranë, komanda e Brigadës së IV, ka kërkuar të zërë, pozicione në Ladorisht, për të sulmuar prej andej, autokolonat gjermane në tërheqje e sipër. Nacionalistët e Ladorishtit, midis të cilëve trimat: Mefail Dauti, Ajdin Hoxha, Bajram Ismaili, Hajdar Kolonja etj, u këshilluan me nacionalçlirimtarët që pritat kundër gjermanëve, mund të bëheshin larg qendrave të banuara, përpara madje se ata të hynin në Manastir dhe jo këtu ku pasojat mund ishin të mëdha.

Por ende pa mbaruar mirë biseda, komisari i batalionit tretë të Brigadës së IV, të Maqedonisë shqiptare, Lube Martinovski, duke fyer e sharë më fjalët më të ndyra burrat e Ladorishtit, se kinse janë agjentë të Xhem Gostivarit, ka urdhëruar hapjen e zjarrit. Duke përfituar nga errësira që pat rënë dhe pylli i dendur, nacionalistët e Ladorishtit, mundën të pengojnë për disa orë përparimin e nacionalçlirimtarëve në drejtim të fshatit. me të dëgjuar pushkë, radhët e nacionalistëve u shtuan dhe në agun e 26 tetorit u zhvilluan luftime të rrepta.

Sidoqoftë, një grusht burrash trima, nuk mund të përballonin dy batalione nacionalçlirimtarësh të armatosur më së miri. Për më tej, udhëzimet e Ballit Kombëtar për Maqedoninë Shqiptare, në ato momente, ishin për të shmangur sa më shumë të jetë e mundur luftën vëllavrasëse. Kësisoj ata preferuan tërheqjen duke përcjellë edhe dhimbjen për luftëtarë të nacionalizmit që i shtrin përdhe dora vrastare e vëllaut prej një gjaku. Por edhe prej nacionalçlirimtarëve pati humbje. Në informacionin që komanda e Brigadës dërgonte disa ditë më vonë, pos të tjerave shkruhej: “Përsëri luftime të rrepta në Ladorisht, por këtë radhë kundër forcave balliste. Të ftohtit, terreni i panjohur, bënë që një kompani të shpërndahej, krejt. Prej saj 7 shokë u vranë ndërsa janë plagosur 5 të tjerë”. (Arkivi Qëndror i Ushtrisë-Tiranë. Fondi Brigada 20 sulmuese. K. 4 dosja 11)

Dy ditë më vonë prej pozicioneve pothuajse brenda fshatit Ladorisht, njësitë luftarake nacionalçlirimtare ndërmuarën një sulm të fuqishëm kundër një autokolone gjermane që vinte nga Greqia, duke dashur të hyjë në Shqipëri. Komanda gjermane e Strugës, me të dgjuar të shtënat e para, dha urdhër të ndalej autokolona, duke thirrur menjëherë Shevki Lenin të ndërmjetësonte për këtë luftim që mund të shmangej. Por ende pa mbërritur ky i fundit në Ladorisht, luftimet kishin hyrë në fazën më kritike. Atëherë në ndihmë të autokolonës mbërritën forca të reja nga garnizoni gjerman në Strugë, duke i fryrë akoma më tej zjarrit të ndezur. Në mbrëmjen e 27 tetorit, kolona gjermane u vu sërish në lëvizje, ndërsa nacionalçlirimtarët, ngarendnin të mblidheshin e të numëronin të vrarët dhe të plagosurit shqiptarë, nën urdhërat e sllavomaqedonasve.

MASAKRA E LLADORISHTIT

Të nesërmen, më 28 tetor 1944 komanda gjermane e Strugës, duke iu përmbajtur kushteve të vendosura më parë ndërmorri një operacion spastrimi ndaj popullsisë së pafajshme të Ladorishtit. Dhjetra shtëpi u dogjën dhe mbi 100 banorë të Ladorishtit u pushkatuan. Ende sot në Ladorisht ka një lapidar, mbi këtë barbarizëm hitlerian. Por ende sot në asnjë faqe (prej miliona faqeve manipulatore të historisë sonë) nuk thuhet se kush kanë qenë shkaktarët e vërtetë të masakrës. Duke u ndriçuar këto ngjarje, mendoj se ndriçohen më mirë parrullat demagogjike për kinse vëllazërimin shqiptaro-sllavomaqedonas.Masakra e Ladorishtit, u shërben të gjithë shqiptarëve, të cilët të ndarë në dy barrikada ideologjike po derdhnin gjakun e pafajshëm të njëri-tjetrit. Por nëse nacionalistët ( të urdhëhequr prej Murat Llabunishtit, Faik Dobovjanit, Nazim Tateshit etj) i ulën përnjimend pushkët ndaj vëllezërve të tyre, nacionalçlirimtarët shqiptarë, vazhduan masakrën deri në likuidimin e nacionalistit të mbramë të Maqedonisë Shqiptare. Edhe ky disponim shpirtëror është lënë në harresë prej historiografisë sonë. Por harresa të tilla mund të rëndojnë së tepërmi në ndërgjegjen e kombit.

Mbas ngjarjes së dhimbshme të Ladorishtit, lëvizja nacionaliste në këtë trevë, u ndje më e sigurtë në qytetin e Strugës, ku me largimin përfundimtar të gjermanëve, çështja shqiptare virej përballë dilemave të mëdha dhe privacioneve të rrezikshme. Më 18 nëndor 1944, atëherë kur reparti i fundit gjerman po linte Strugën duke kapërcyer në kufirin politik shqiptar, nacionalçlirimtarët nuk munguan të bëjn “sulmin” përfundimtar mbi armikun. Ky “sulm”, në të cilin merrnin pjesë mbi 2000 nacionalçlirimtarë, nuk mund të kalonte pa retorikat bombastike, propagandistike të shtabit ushtarak sllavomaqedonas, për kinse shpirt të paepur të luftëtarëve maqedonas.

Por nacionalçlirimtarët shqiptarë dhe popullsia e gënjyer pas ëndrrave komuniste, e provuan trishtimin e madh që në ditën e parë të festës në Strugë. Në sheshin, në mes të qytetit, komanda e divizionit 48 maqedonas, hoqi flamurin shqiptarë dhe vuri atë sllavomaqedonas. Historishkruesit tipik komunist, edhe në ditët e sotme nuk ndahen dot prej naivitetit gjenetik. Kështu, në një prej botimeve të fundit për Brigadën e IV-të Maqedonisë shqiptare, lidhur me flamurin kuqezi thuhet: “Struga u çlirua vetëm nga Br4Sh dhe populli i saj i priti partizanët me entuziazëm dhe brohoritje të mëdha. Por krerët e shovinizmit probullgar, qysh në ditët e para të çlirimit, nxorrën krye. Ata filluan të mos respektonin mbajtjen e dy flamujve ( shqiptarë dhe maqedonas) duke iu kundërvënë urdhërit të shtabit” “(V.Kasapi, H.Çipuri “Çlirimtarët shqiptarë nga Dibra në Zagreb”. Tiranë 1995, faqe 84)

Duke folur për kinse dhjetra beteja “të lavdishme” të nacionalçlirimtarëve shqiptarë, këta kalemxhinj dhe aradha e gjatë mjerane e tyre, nuk përmend faktin kokëfortë sa pak ushtarë apo oficerë gjermanë u vranë. Ata druhen t`u afrohen të vërtetave të mëdha, të arkivave, apo memories së kombit të tyre. Ata nuk përmendin dhe e keqja është se duhet t`i çojnë drejt harrimit të përjetshëm ato qindra e mijra jetë njerëzore, të cilat u flijuan vetëm e vetëm nga shitja e klikës komuniste të Tiranës, tek armiku shekullor i shqiptarëve. Dhe paradoksi qëndron pas të tjerave në faktin se ndërsa këto jetë njerëzish kërkonin ndihmë prej krimit makabër, nacionalçlirimtarët shqiptarë ëndërronin parajsën e bashkësisë së sllavëve të jugut nën kujdesin “atëror” të baba Stalinit.

Në këtë konteks, mendoj se bën përjashtim, libri i botuar nga G.Ostreni. Lidhur me ngjarjet që analizuam më lart, ai ka dalë në konkluzion : “Pas 12 ditë luftimesh, Brigada Katër Shqiptare, më 8 nëndor 19944 e mori Strugën, duke lënë 35 të vrarë dhe afër 60 të plagosur e të zënë robër. Pra, vazhdoi vrasja dhe plagosja e shumë shqiptarëve mes vete” (G.Ostreni “Shpresa dhe zhgënjimi i shqiptarëve në Maqedoni, gjatë dhe pas Luftës së Dytë Botërore”, Prishtinë 2000, faqe 180)

Për vetë kohën dhe vendin në të cilën u lind dhe u zhvillua lëvizja nacionaliste në Strugë e rrethina, pati rëndësi tejet të madhe, në rrafsh të krejt lëvizjes nacionaliste shqiptare. Kjo lëvizje, në të gjithë aspektin e saj, kundërshtoi në thelb pikërisht metodat sllave të luftës nacionalçlirimtare, të cilat nuk synonin luftën frontale me okupatorin, por goditjen e këtij prej qëndrave të banuara (përgjithësisht fshatrave me qind për qind shqiptarë) për të parë paskësaj raprezaljet e okupatorit ndaj banorëve të pafajshëm. Për më tej, lëvizja nacionaliste e struganëve, kundër njësive të armatosura sllavomaqedonase, mund të themi se parandaloi deri në një farë mase luftën vëllavrasëse.

Është e kuptueshme se një ndër objektivat e Beogradit të asaj periudhe, ka qenë që shqiptarët të luftonin kundër njëri-tjetrit, ngase vetëm kështu mund të arrihej lehtë kolonizimi i tyre. E shoh të udhës, të sjellë në këto rreshta, kujtimet e një ish luftëtarri shqiptar të Brigadës së Katërt Shqiptare, i cili, shkruan teksualisht: “Katër ditë mbas lirimit të Strugës, brigada asht radhue në formacion luftarak, në oborrin e kazermave. të gjithë presim. Dikush përshpëriste se kemi “Pokret”. Këtë fjalë e përdorin shpesh partizanët. E kanë përdorë prej ditës së parë që filloi lufta. Në shqip thuhet “Lëvizje” domethanë: mbath opingat! “Pokret” e mirë, edhe ky duhet. Të gjithë në heshtje përgatitemi dhe presim urdhër. Po atë ditë u nisëm në drejtim të verilindjes. Atje ku asht Xhema dhe Mefaili që ende sulmojnë. Flamuri i pushtetit popullor duhet të valojë edhe atje.” (Gazeta “Flaka e vllazrimit” Nga jeta e Brigadës së Katërt Shqiptare, 7 maj 1945)

Komentet pas kësaj më duken të tepërta.Struga u pushtua nga sllavokomunistët me ndihmën e komunistëve nga shteti amë,dhe ajo tashmë iu nënshtrua kolonializimit sllavomaqedonas,dhe kalvarit të mënxyrshëm komunist për shtatë decenie me rradhë deri në ditët e sodit.Masakra e Lladorishtit le të na shërbejë ti kuptojmë më mire lojërat e dinakëritë sllavomaqedonase kundrejt shqiptarëve.

Bern-Zvicër

I KTHEHET HISTORISË NJË NGA ATDHETARËT QË RISHPALLËN PAVARËSINË KOMBËTARE, NË VITIN 1920

November 2, 2012 by dgreca

Vepra në kuadër të 100 vjetorit të Pavarësisë./

Mbi veprën e Enver Memishaj-Lepenica “Major Ahmet Lepenica, Komandant i Përgjithshëm i Trupave Kombëtare në Luftën e Vlorës, 1920”, Tiranë 2012, vlerësuar prej Prof. Dr. Bardhosh Gaçe, Mjeshtër i Madh./

Nga Begë Karefil BEGAJ/

Në kuadër të 100 vjetorit të Pavarësisë Kombëtare, studjuesi i palodhur Enver Memisha- Lepenica na siell një dhuratë të bukur ëndërrash për lexuesin dhe veçanërisht për të ndriçuar faqet e lavdishme të historisë, veprën e tij të njëmbëdhjetë “Major Ahmet Lepenica, Komandant i Përgjithshëm i Trupave Kombëtare në Luftën e Vlorës, 1920”

Vite më parë, në vitin 2000, në kuadër të 100 vjetorit të lindjes së atdhetarit dhe luftëtarit Hysni Lepenica ai na dha një vepër me dokumenta që i kushtohet këtij patrioti.

Autori, si bir i Lepenicës, duhet vlerësuar nga të gjithë ne bashkëfshatarët e tij, që me kurajo, me punë, me mundim nxorri në dritë një figurë të mbuluar nga pluhuri harresës, e që i bëri nder jo vetëm Lepenicës e shquar për trima e atdhetarë por historisë së Labërisë dhe më gjerë, që është shquar në luftra për liri e pavarësi, veçanërisht në Luftën e Vlorës 1920, ku edhe u vendos fati i Shqipërisë.

Kështu që unë si mësues dhe bashkëfshatar i Enverit ndjehem krenar për këta personalitete të shquara të fshatit tonë, por edhe për Enver Lepenicën që ka zbuluar dhe evidentuar veprën atdhetare të këtyre dy burrave duke bashkangjitur emrin e tij me bijtë më të mirë e atdhetar që ka nxjerrë vendlindja jonë, Lepenica.

Me këtë rast e ndiej për detyrë të çmoj dhe të falnderoj Prof. Dr. Alqi Naqellarin dhe shkrimtarin e njohur Novruz Shehu që një vit më parë botuan librin “Enveri i Lepenicës” që i bëjnë jehonë njëmbëdhjetë veprave të botuara dhe të vlerësuara të e z. Enver Memishaj –Lepenica dhe evidentojnë rëndësinë dhe vlerat e këtyre veprave, si dhe aktivitetin e gjërë publiçistik e shoqëror të këtij personaliteti tashmë të njohur në botën kulturore shqiptare.

* * *

Libri “Major Ahmet Lepenica…”, ka marrë në studim aktivitetin atdhetar të këtij personazhi të rëndësishëm të historisë sonë: kapiten i parë dhe bashkëluftëtar i Mustafa Qemal Ataturkut, bashkëluftëtar dhe mik i Ismail Qemalit, mbrojtës i Pavarësisë Kombëtare 1912-1913, çlironjës i krahinave të jugut të Shqipërisë nga invadimi grek më 1914, Komandnat i Pargjithshëm i Trupave Kombëtare në Luftën e Vlorës, 1920, ose lavdia e tij se ishte ajo luftë që rishpalli Pavarësinë e harruar dhe të përmbysur nga Lufta e Parë Botërore, Lufta për çlirimin e Matit dhe Dibrës nga pushtuesi serb, në dimrin e vitit 1920, Komandnat i Krahut të Vjosës, në vitin 1921, Qarkkomandant i Xhandarmërisë së Gjirokastrës në vitin 1922, udhëhqës i Revolucionit të Qershorit 1924, kontribues i shquar në hallet dhe problemet e krahinës së Mesaplikut deri sa dha shpirtin e tij të bardhë në vitin 1941.

Jeta e heroit të këtij libri Ahmet Islam Canaj që në histori hyri me emrin Ahmet Lepenica, fillon si ushtar i Perandorisë Osmane dhe që për merita trimërie e zotësi ushtarake u gradua oficer, por zemra e tij rrahu vazhdimisht për atdheun e tij.

Sado me gradë e pozitë në Perandorinë osmane, kur erdhi momenti në vitet 1911 – 1912 , nuk pyeti më për grada e ofiqe por iu përgjegj thirrjes së atdheut, me dëshirë, me zemër e me besim se edhe Shqipëria do të bëhej.

Libri është ndarë në katër pjesë: Pjesa e parë: Jeta dhe vepra e major Ahmet Lepenicës, pjesa e dytë: Në krahët e këngës popullore, pjesa e tretë: Bashkëluftëtarë dhe personalitete të shquara në jetën e Ahmet Lepenicës, pjesa e katër: Dokumenta. Të katër pjesët janë harmonizuar e lidhur organikisht si vazhdim të njera tjetrës.

Në hartimin e kësaj vepre kanë ndihmuar me konsulencat e tyre: Dr. Bujar Leskaj, Dr. Iliaz Gogaj dhe Prof. Nestor Nepravishta. Vlerësimi i librit është bërë nga Prof. Dr. Bardhosh Gaçe, Mjeshtër i Madh.

Libri është paisur me kronologjinë e jetës së Ahmet Lepenicës, burimet dhe bibliografia nga Arkivi Qëndror i Shtetit Shqiptar, Instituti Historisë dhe Biblioteka Kombëtare, faksimile të dokumentave historike dhe fotografi, literature e gjerë historiografike, kujtime të botuara, folklor, shtypi i kohës dhe në fund indeksi i emrave të njerzëve, gjë që do të thotë se jemi para një punimi të mirëfilltë shkencor, që duhet të tërheqë vëmëndjen e një mase të madhe të lexuesve dhe të elitës kulturore shqiptare.

* * *

Me këtë libër, Z. Enver Memishaj, ka e përballuar me sukses një punë voluminoze studimore, që kërkon gjithë jetën e njeriut dhe ja ka arritur qëllimit që me kompetencë shkencore, me fakte, dokumenta të shumta, me analizë, argumenta bindëse e të pa kundështueshme mbështetur edhe në shtypin e kohës edhe në folklor t`i ngrejë major Ahmet Lepenicës monumentin e munguar dhe t`i kthejë historisë sonë një personalitet të shquar.

E gjith kjo punë voluminoze dhe cilësore tregon bagazhin kulturor që zotron autori, pasionin për të kërkuar të vërtetën, dashurinë për atdheun dhe vendlindjen.

Ai me kompetencën e një studjuesi na ka treguar se si shkruhet historia, si shkruhet për figura historike që kanë sakrifikuar gjithëçka për këtë atdhe për këtë truall që me të vërtetë është larë në çdo pëllëmbë me gjak shqiptari më shumë për fajet tona se sa të të huajve.

Nëpërmjet figurës së major Ahmet Lepenicës, autori jo vetëm që ka zbuluar të vërtetën historike të pa njohur por ai me durim, me punë të pa lodhur gjithëçka e ka mbështetur në dokumenta që vetëm një njeri me nivel të lartë intelektual mund ta bëjë, duke grumbulluar materiale bindëse të pa kundështueshme për të vërtetuar atë që ai shkruan, sepse ajo është e vërteta.

Kujtimet e bashkëkohësve lozin këtu një rol të rëndësishëm, pasi dihet se Lufta e Vlorës ishte një lëvizje dhe luftë ilegale, ku vlonjatët u mblodhën, kuvenduan dhe morën vendime në majat e maleve andej nga kishte ardhur gjithmobnë liria e tyre, si në malin e Dukatit, në malin e Smokthinës etj. Kujtimet duhet të pranohen si të vërteta historike, pasi ato janë grumbulluar, redaktuar dhe botuar nga Adademia e Shkencave e Shqipërisë.

Mbi bazën e këtyre dokumentave autori për herë të parë na pëshkruan, se kush e ideoi dhe e organizoi si dhe organet udhëheqëse të Luftës së Vlorës. Ai ka treguar se si dhe pse u zgjodh Ahmet Lepenica, Shef Shtabi dhe Komandant për të udhëhequr luftën, nga ana ushtarake. Autori ka evidentuar zotësinë ushtarake të tij, besimn që kishte tek ai Vlora, Labëria dhe e gjithë Shqipëria.

Në kapitullin “Rëndësia e Luftës së Vlorës” autori citon elitën e kulturës, studjuesve dhe historianëve tanë të cilët kanë arritur në të njejtin përfundim, në mirëkuptim të plotë se Lufta e Vlorës hodhi në erë planet antishqiptare të Fuqive të Mëdha në Konferencën e Paqes në Pariz, në vitin 1919 dhe 1920 dhe vendosi fatin e Shqipërisë dhe për pasojë Shqipëria në dhjetor të vitit 1920, për herë të parë në historinë e sajë u njoh edhe nga bota si shtet i pavarur.

Vlerat e studjuesit Enver Memishaj – Lepenica duken edhe në kapitullin “Lufta e Vlorës nuk mund të shvleftësohet”, në të cilin autori polemizon dhe hedh poshtë shumë përfundime dhe shtërmbrime të pa drejta dhe të pa bazuara të disa stdujuesve që kanë shkruar apo e kanë përmëndur Luftën e Vlorës.

Major Ahmet Lepenica, si një veteran pa njollë i çështjes sonë kombëtare, është renditur në radhën e atyre figurave që me përkushtim iu gjendën atdheut në ditët më të errta, me re të zeza, të vështira, pa menduar asnjëherë se çdo të fitonin për vete. E me të vërtetë, autori thekson se ai, major Ahmet Lepenica, nuk mori e nuk pranoi asgjë, në fund të Luftës së Vlorës, për kontributin e shquar që ai dha në shërbim të atdheut, siç vepruan udhëheqësit e tjerë të asaj lufte.

Ahmet Lepenica bëri pjesë në elitën e atdhetarëve të asaj kohe që nga 1911 dhe deri sa mbylli sytë më 1941, që para çdo gjëje, pasurisë e rehatisë, qetësisë e lumturisë personale vuri dashurinë për atdheun e robëruar prandaj ai qe nga të parët që ju përgjegj thirrjes së atdheut për ta shpëtuar.

Kontributi tij është dhënë në periudhat kur fati atdheut vihej në pikpyetje 1911 – 1924, kudo ku kërkohej dorë e fortë atje gjendej Ahmeti Lepenica. Ai iu përkushtua atdheut me mish e me shpirt me luftë e vetëm me luftë në çastet e momentet më të vështira duke tërhequr pas vetes tërë ata donin dhe që besonin tek liria.

Në këta njëzet vjet të lirisë, është shkruar për shumë personalitete, e sejcili ka meritat e veta e vendin e vet në histori, që duhen vlerësuar, por kur flet për udhëheqës legjendarë si major Ahmet Lepenica që komandoi dhe udhëhoqi në fitore Luftën vigane të Vlorës e vendosi fatin e Shqipërisë, duhet menduar për një vend të veçantë, sidomos në këtë 100 vjetor se ende nuk e kemi monumentin e tij se ende nga autoritetet shtetërore nuk është vlerësuar si duhet. Ndofta ky libër i z. Enver Memishaj i zgjuan nga gjumi baballarët e Kombit, natyrisht në se ata lexojnë libra!

Humbja e Revolucionit të Qershorit ishte humbja e parë dhe e fundit në jetën e tij, pas kësaj humbje tërhoq nga jeta ushtarake dhe nëpunësia shtetërore pa bujë. Jetoi në fshatin e tij praën fshatarëve hallemdhinj, duke mbetur një shembull frymëzimi për Labërinë dhe Shqipërinë se si dhe ç`duhet të bëjë shqiptari për Shqipërinë.

Ai, fillimisht ishte shok ideali me Ahmet Zogun, bashkëluftëtar trim me të në Veri dhe më pas kundështar i tij, por si fisnik pas kthimit nga egzili politik në fund të vitit 1926, nuk pranoi grada të pa meritura që ja propozoi Ahmet Zogu duke i thënë atij: “Se gradat e tua, nuk më kanë lezet, ato unë i lash në Shkallë të Tujanit”.

Autori ka përshkruar me një gjuhë të bukur e tëheqëse, herë herë duke i qëndruar besnik dialektalizmave, ngjarjet ngjarjet historike në të cilat major Ahmet Lepenica ka dhenë kontributin e tij, mbështur mbi dokumenta, kombinuar me shtypin, folklorin dhe kujtimet e bashkëkohësve, çka e bën tregimin tërheqës, bindës, dhe të pranueshëm.

* * *

Kjo vepër, së bashku edhe me veprën tjetër të Enver Lepenicës “Emblema e një epopeje”, na japin për herë të parë një përshkrim të plotë dhe të dokuemntuar të Luftës heroike që bënë shqiptarët në vitin 1920 dhe rishpallën Pavarësinë Kombëtare, si dhe u arrit në saje të kësaj luftë që Shqipëria të njihej nga Lidhja e Kombeve në dhjetor 1920.

Për herë të parë ndriçohen e saktësohen me emra dhe biografi, organet udhëheqëse të Luftës së Vlorës, Komiteti “Mbrojtjes Kombëtare”, Shtabi i Luftës, komandantët e çetave, heronjtë, dëshmorët dhe të plagosurit e asaj lufte vigane.

Për herë të parë evidentohet fakti historik se ajo luftë u ideua, u organizua dhe u udhëhoq jo nga fshatarë siç kanë shkruar historianët komunistë, por nga elita e kohë, personalitete të shquara civile dhe ushtarake që ishin diplomuar në shkollat më të mira të Perandorisë osmane si dhe në vendet e Europes. Shtabi i Luftës përbëhej prej oficerëve të shquar të Perandorisë osmane.

Autori librit evidenton faktin se atdhetarët që udhëhoqën atë luftë vigane përveç trimërisë dhe zgjuarsisë, vunë edhe pasurinë e tyre për luftën, kështu Osman Haxhiu hyri në luftë si një nga pasanikët më të mdhenj të Vlorës dhe doli andej fukara edhe shtëpinë ja dogjën italianët, kështu edhe Alem Tragjasi, Duro Shaska, Hysni Shehu, Azbi Cano, Ahmet Lepenica Hamit Selmani etj.

Për herë të parë ndriçohen disa ngjarje historike të lëna qëllimisht në harresë si pjesmarrja e batalionit vlonjat në luftë me pushtuesit serbë në Mat dhe në Dibër në dimrin e vitit 1920, dëshmorët e rënë atje etj.

Pavarësisht nga disa vlerësime, figura e Ahmet Lepenicës ishte lënë qëllimisht në harresë për arsye që dihen. Për herë të parë autori zbulon dhe evidenton madhështinë e figurës dhe veprës së Ahmet Lepenicës dhe i kthën historisë një personalitet të shquar .

Kjo punë e shquar, e Enver Lepenicës tregon se ç`mund të arrij një intelektual i përkushtuar e kërkues, kurajoz e studjues duke nxjerrë vlera për të ardhmen që të tregoi se sa e vështirë por jo e pa mundur është për të shkruar vepra që vlerësohen e dritësojnë historinë tonë.

Si përfundim, jemi para një vepëre historike që plotëson të gjitha kriteret shkencorë, përgatitur në konsulencë dhe me vlerësim të autoriteteve të njohura të kulturës shqiptare dhe këtu qëndron edhe rëndësia e kësaj vepre.

* * *

E uroj dhe e falnderoj z. Enver Memishaj- Lepenica, për këtë vepër të realizuar dhe është për të marrë shembull prej tij që ka dritësuar dhe kthyer historisë, figurëm famë madhe të major Ahmet Lepenicës.

PhaZe (Arben Rugova) makes special appearance to celebrate Albania’s 100 Annual Independence in New York

November 2, 2012 by dgreca

The hottest singer in hip rock PhaZe is making special several appearances throughout November and December to promote his recent release, “Jam Shqiptar” (Eng.I’m Albanian). To celebrate this historical and momentous event, PhaZe will appear live at the Maestro’s Restaurant (1703 Bronxdale Avenue, Bronx, NY) on Sunday, November 4, 2012. Doors open at 6:00pm, and the celebration includes, dinner, open bar, traditional fold dances, music and comedy by Albania’s most renowned artists (www.albanianculturetv.org).

PhaZe is performing his number #1 hit, and Gem Belushi will take the stage representing Eagles Up (EU) Entertainment. PhaZe is an affiliate of EU (www.eugang.com). The event is scheduled to telecast on Albanian Culture TV, which is also celebrating its 15^thanniversary on this special night.

“It is an honor to perform ‘Jam Shqiptar’ on such a meaningful night, Albania’s impendence. The Albanian heritage is a unique celebration in the sense that there is unity, respect, tolerance and deep appreciation for cultural traditions. My goal is to strengthen these values through my positive music and influence the younger generation in understanding these social/cultural factors. I am grateful to great community leaders such as Dalip Greca and Adem Belliu for promoting the Albanian history and bringing cultural awareness for the New York community,”stated PhaZe.

Phaze is considered to be an influential brilliant artist, whose individuality, uniqueness and creativity define a new genre of music. PhaZe is continually pushing the envelope to greater artistic heights. The singer-songwriter possesses a rare talent and versatility which allows him to reach a very large public.