Archives for February 2015

NJE BISEDË POLITIKE MIDIS SHOKËSH/
Nga Luan Çipi*/
Shoqëria jonë, e një grupi shokësh e miqsh që banojmë në Kryeqytet, në pikëpamje të pozicioneve politike, është heterogjene. Bashkohemi, se jemi me origjinë nga i njëjti qytet, megjithëse banojmë prej vitesh në Tiranë. Të gjithë jemi në pension dhe ka takuar që secili të jetë me arsim të lartë profilesh të ndryshme: inxhinier gjeolog, ndërtimi, elektrik, mjek, ekonomist, financier, gazetar, etj. Jemi 15 shokë dhe disa prej nesh edhe vazhdojnë të shkruajnë, mandej që dhe kanë botuar libra në prozë e poezi.
Ne, në disa tavolina të bashkuara, takohemi tri herë në jave, pimë kafe apo çaj, bisedojmë e kujtojmë vitet e rinisë, vite kur disa herë kemi jetuar bashkë, në shkollë, në punë a në veprimtari rinore. Pse mos ta themi, ka midis nesh që kanë qenë në punë deri pushtetar e partiak, po dhe të munduar e të vuajtur e deri të burgosur e të përndjekur politik. Shumica tani nuk aderon në partitë politike të kohës dhe ndonjë as është përfshirë kurrë në jetën politike.
Le ta konsiderojmë këtë shkrim modest, një reportazh midis të moshuarve të moshës së tretë dhe të vazhdojmë: Bisedat e përditshme midis nesh janë miqësore dhe të ngrohta, po gjithnjë të sinqerta dhe të ndryshme në idetë social ekonomike e politike. Asnjëherë, asnjë nga bashkëbiseduesit nuk ka arritur në teprime e fyerje personale, po secili jep argumentet e veta krejt të lira e demokratike. Aq bukur merremi vesh me njeri tjetrin, po të përjashtohen ndonjëherë këmbënguljet ekstreme politike dhe këto duke arsyetuar dhe me zë të ulët, sa shpesh themi: a sikur të ishte kështu dhe në Parlamentin tonë, të pushtuar nga grindavecë dhe inatçinj!?
Ne e kemi bërë traditë që për variacion e freskim, në kujtim të viteve të bukura të rinisë, festojmë çdo vit edhe ditëlindjet e secilit, duke organizuar me këto raste edhe ndonjë drekë modeste. Në këto ditë, që i kthejmë si festa të gëzuara, këndojmë këngë rinore e atdhetare, si dhe me radhë secili nga poetët pjesëmarrës, deklamon për protagonistin e radhës, vargje përkujtimore dhe gazmore.
Një nga bisedat që do mbahet mend, për kundërshti politike të theksuar, (në përpjekje si gjithnjë për të paraqitur teza, antiteza, fakte dhe argumente), ishte dreka për nder të ditëlindjes të një ish “komunisti të vendosur”. Mandej, që vazhdon të ruaj e të deklamoj ende krenarinë si komunist. Duket se ka ngelur i pandryshuar në naivitetin dhe besnikërinë “marksiste leniniste”, saqë dështimin e njohur botërisht të komunizmit, pas “rënies se Murit të Berlinit”, e konsideron fatalitet, rastësi dhe shkak gabimesh e dështimesh të personave të paaftë. Ngul këmbë se komunizmi vazhdon të jetë doktrina ekonomike më superiore dhe që do t’i vijë sërish dita për lulëzim e triumf. Ai përsërit shpesh se komunistët ishin djemtë me ide pararojë, idealistët që luftuan për një jetë më të mirë, kundër kapitalistëve, “grabitqarë të djersës së papaguar të punëtorëve e fshatarëve të varfër”; për një drejtësi e barazi midis njerëzve; për një jetë mesatarisht në nivel më të lartë begatie e mirëqenie. Duke shkuar më tej, për periudhën e Enver Hoxhës në Shqipëri, ai shpesh mrekullohet me qetësinë e vendosur në rend e shoqëri nga regjimi; për luftën kundër analfabetizmit dhe për arsimim deri universitar; për zhvillimin e shëndetësisë me rrjetin e spitaleve dhe ambulancave deri në çdo fshat; për zhvillimin “superior” të artit dhe kulturës, me teatro dhe estrada, kinematografi dhe festivale folklorike, si ai i Gjirokastrës dhe me Ansamblin e Këngëve e të Valleve, që fitoi çmim botëror; për elektrifikimin dhe hidrocentralet nga “më të fuqishmit në Evropë”; për rrjetin e gjerë hekurudhor; për bonifikimin e tokës dhe rrjetet vaditëse e kullues; për minierat dhe kombinatet; për mbrojtjen që garantonte pavarësinë kombëtare, që s’guxonte kush ta prekte se kishte ushtrinë me armatim modern, tunelet e bunkerët e famshëm, pajisur deri me aviacion e flotë nëndetësesh, etj.
Edhe unë them, se në ato faktet e mësipërme, ka edhe shumë të vërteta, po që në balancë me të këqijat e komunizmit, ato thuajse nulifikohen.
Lidhur me sa thamë më lart, njeri nga poetët pjesëmarrës, nisi t’i numëronte në vjershërimin e tij, të dhjetë cilësitë e protagonistit. Ato ishin vërtet karakteristika e tij, si një njeri i përsosur, i drejtë dhe i ndershëm.
Protagonisti, në këtë rast, po dëgjonte si i hipnotizuar, aqsa nisi të falënderojë autorin e ta përshëndes me kënaqësi e mirënjohje, derisa filloi të evokonte e hyjnizonte si dikur, sistemin komunist të përmbysur…
Ishte ky moment, që midis shokësh, në këtë mjedis heterogjen politik, të dëgjohet si britmë, një zë i lart protestues:
-Ajo ditë, mos ardhtë kurrë!
-Po pse flet ashtu prerazi, si e argumenton, ndërhyri një tjetër bashkëbisedues asnjanës.
-Argumentet janë të shumta dhe tashmë të njohura e të vërtetuara historikisht. Nuk mund të them se kapitalizmi është sistemi më i mirë. Edhe ai ka të metat e tij, që diku po përpiqen për t’i zbutur, korrigjuar e përmirësuar, si p.sh. në vendet nordike, po dhe unë them me plot gojën: komunizmi mos ardhtë kurrë. Ai ishte grabitqar, vandal e tepër i dhunshëm, i paligjshëm dhe antinjerëzor dhe veçmas komunizmi që u aplikua në vendin tonë.
-Pse, sipas teje, ku ndryshon dhe pse është më i keq komunizmi shqiptar?- desh të dinte njeri nga shokët.
– Komunizmi specifik shqiptar, ose më saktë “enverizmi” është edhe më i keq, për disa arsye:
1) Ai, në kuadrin e internacionalizmit proletar, lindi ashtu si kudo, si antinacionalizëm, po te ne ky fakt, sakrifikoi Kosovën në favor të Jugosllavisë së Titos, se pushteti ishte ndenë ndikimin dhe i varur komplet nga sllavo-sovjetikët, veçanërisht pas dështimit të Konferencës së Mukjes dhe tolerimit të vendimeve të Konferencës së Bujanit. Në një plenum të posaçëm partie u pranua aneksimin kolonial i Shqipërisë dhe për pak kohë u pranua pa luftë deri pushtimi i Korçës nga Ushtria Jugosllave, u realizua unifikimi i monedhës dhe u krye eksporti pa reciprocitet i mallrave dhe pasurisë së tregtarëve shqiptar në Jugosllavi, etj.
2)Komunizmi shqiptar ishte tepër gjakatar, se (duke tradhtuar deri Vendimet e Konferencës së Pezës: (“pa dallim feje, krahine dhe ideje”) e nisi me vrasjet pa gjyq të kundërshtarëve politik: vrasjet me lista gjatë luftës; në prag të çlirimit të simpatizantëve të pafajshëm përkrahës të aleatëve anglo-amerikanë; të “sabotatorëve të Maliqit”; të intelektualëve “bombë hedhës” në Ambasadën Sovjetike; të “prelatëve fetarë Katolik të Shkodrës; të “grupit të deputetëve” të zgjedhur nga populli thjesht se ishin pluralistë dhe properëndimor; “të sabotatorëve në naftë dhe ekonomi e ushtri”, etj.; vrasjet për mos akordim idesh e veprimesh e thuajse të gjithë komandantëve të brigadave partizane, si dhe një nga një e kohë pas kohe, të shumë ish bashkëpunëtorëve të vet aktiv, besnik e shumë të afërt, ndofta për mosmarrëveshje të vogla, apo xhelozi.
3)Komunizmi shqiptar grabiti dhe u mori floririn, bëri shtetëzime ndërtesash e ngrehinash dhe deri pasuritë e rëndomta, pa asnjë të drejtë juridike e njerëzore, të mijëra qytetarëve të pasur e të mesëm, në veri e në jug të Shqipërisë.
4)Komunizmi shqiptar ishte i vetmi, si askund në botë dhe pa asnjë të drejtë njerëzore e humane, që luftoi deri në asgjësim kishat, teqet dhe xhamit dhe zhduku me rrënjë institucionet e ligjshme fetare, me pretekstin “feja opium për popullin”.
5)Komunizmi shqiptar bëri kolektivizimin ekstrem dhe kooperimin e shpejt deri me dhunë të fermerëve privat deri në tufëzat dhe arëzat, nisur nga teoria e rrezikut të pronës private, si burim prodhuese për çdo të keqe mbi tokë.
6)Në vendin tonë çdo qytetar u bë ushtar dhe u përfshi dhunshëm në zboret periodike, ku mësohej e mbahej i freskët arti ushtarak, me shpenzime kolosale, me ndjenjën e frikës së përditshme të një agresioni të beftë ushtarak nga deti dhe ajri. Në qendrat e punës dhe në shtëpi, pa asnjë respekt për fëmijët dhe gratë, mbaheshin pajisjet e gatshme të rrezikshme luftarake dhe hera herës bëheshin prova alarmi me kambana e sirena dhe njerëzit eksperimentonin të futeshin në strehimet e bunkerët e shumtë të përgatitura aty afër gjithandej, për t’u mbrojtur gjoja deri nga rreziku atomik.
7) Në Ushtrinë e vendit tonë u hoqën gradat, duke e zbehur shumë autoritetin drejtues e qendërzues dhe u sollën në drejtimin ushtarak dhe në aparatin shtetëror qendror, komisarë të pashkolluar nga klasa punëtore, ndërsa për administratën shtetërore u bë normë e detyruar “edukimi” në prodhim dhe qarkullimi në bazë, duke sakrifikuar kështu deri në asgjësim, vite shkollimi dhe përgatitje shkencore dhe intelektuale.
8)Në vendin tonë u propaganduan dhe u aplikuan teoritë: t’u ngjitemi maleve dhe t’i bëjmë malet si fushat, të mbështetemi te blegtoria e imtë, si dhe te transporti me karro e qere (në vend të automjeteve), të prodhojmë çdo gjë në vend e me mjete rrethanore, të mbështetemi me prioritet te minierat, etj., teori këto që nuk duhet të ishin kurdoherë parësore, por duhet të aplikoheshin vetëm pas studimesh për efektivitetin e secilës dhe në kushte e vende të caktuara.
Kemi trajtuar herë pas here, në formë reportazhesh, biseda të larmishme të tavolinës së pensionistëve, me të drejtën tonë të një shumice pleqsh gjithnjë në shtim, si: për emancipimin e gruas; ndikimet e celularit në jete, shoqëri e shëndet; për sjellje të ndjera e të bukura njerëzore; për aksidentet e sëmundje dhe deri për ngjarje të bujshme, shere e vjedhje, por me “bisedën e sotme politike”, bëmë një përjashtim dhe kjo kryesisht, për të zgjeruar njohurit e të rinjve, që them se kanë nevojë, ngaqë nuk kanë asnjë ide për këtë tematikë.
Tiranë, më 20.02.2015
* Në vend të një reportazhi, nga tavolina e pensionistëve