Me rastin e 10-vjetorit të vdekjes/
Nga Frank Shkreli/
Ndonëse 21 Janari 2016 shënon dhjetëvjetorin e ndarjes nga kjo jetë të ikonës së pavarësisë dhe udhëheqësin e Dardanisë antike, Presidentin Ibrahim Rugova, prijësin e madh të kombit shqiptar dhe udhëheqësin e parë antikomunist në Evropën juglindore.
Deri në vdekje, Dr. Rugova mbeti mik i Shteteve të Bashkuara dhe i udhëheqësve të saj dhe antarëve të Kongresit të të dy partive kryesore të këtij vendi, qofshin ata republikanë apo demokratë. Prandaj nuk është për tu habitur që në ngushëllimet dërguar familjes Rugova dhe popullit të Kosovës, me rastin e vdekjes së të ndjerit Ibrahim Rugova, Presidenti i atëhershëm, George W Bush — në emër të popullit amerikan dhe të qeverisë së Shteteve të Bashkuara –u shpreh se “Jam tepër i pikëlluar nga vdekja e Presidentit Rugova, i cili për shumë vjetë udhëhoqi fushatën për liri, paqë e demokraci në Kosovë. Shtetet e Bashkuara, me vdekjen e Presidentit Rugova, humbën një mik me të vërtetë të madh, i cili njëkohsisht ka siguruar gjithashtu edhe respektin e mbarë botës, për qëndrimet e tij parimore kundër dhunës”. Duke shikuar nga e ardhëmja e Kosovës pa Presidentin Rugova, në mesazhin e tij të ngushëllimeve, udhëheqsi amerikan, ashtu siç kanë bërë edhe shumë zyrtarë amerikanë të niveleve të ndryshme gjatë viteve, ritheksoi atë që edhe sot është qendrimi zyrtar i Washingtonit se, “Shtetet e Bashkuara mbeten të angazhuara që të bashkpunojnë me popullin e Kosovës, për të siguruar për të një të ardhme të qëndrueshme, demokratike dhe e begatë.”
Ndërsa Sekretarja Amerikane e Shtetit, në kohën kur ndërroi jetë Presidenti Rugova, Condoleezza Rice në mesazhin e saj të ngushëllimeve, është shprehur se, “Madje edhe ndërkohë që ai luftonte sëmundjen që më në fund i mori jetën, Presidenti Rugova punoi për të siguruar unitetin në radhët e udhëheqsve të Kosovës dhe popullit të saj. Shtetet e Bashkuara kanë humbur sot një mik të madh, ndërsa populli i Kosovës ka humbur gjtihashtu një udhëheqës të madh”, ka theksuar Condoleezza Rice në mesazhin e saj dhjetë vjetë më par”. Kryediplomatja amerikane në atë kohë u zotua se Shtetet e Bashkuara do të vazhdojnë së punuari me mbarë popullin e Kosovës për ndërtimin e një shoqërie bazuar në parimet e demokracisë, të drejtave të njeriut dhe tolerancës, vlera që sipas saj, Presidenti Rugova i vlerësonte jashtzakonisht shumë.
Ai, siç është shprehur edhe Presidenti Bush, admirohej jo vetëm nga Shtetet e Bashkuara por edhe nga e gjithë bota. Për cilin udhëheqës tjetër shqiptar mund të thuhet një gjë e tillë? Me një krenari atdhedashurie si asnjë udhëheqës tjetër shqiptar i kohërave moderne, Presidenti Rugova me bashkëbiseduesit e tij, qofshin ata shqiptarë apo ndërkombëtarë, ofronte gjithmonë urtësinë, miqësinë e qëndresën, — vlera këto që gjatë shekujve kanë përbërë dhe kanë dalluar qenien shqiptare së bashku me besën, nderin e burrninë. Presidenti Rugova besonte se bota do të kishte respekt më të madh për ne shqiptarët në qoftë se u përmbahemi këtyre vlerave bazë të qenies arbënore. I frymëzuar nga këto virtyte, ai me durim, guxim e besim – filloi të rikthejë dinjitetin tonë kombëtar të nëpërkëmbur gjatë 50 vjetëve të fundit të shekullit të kaluar nga një ideologji krejt e huaj për qenien tonë. Me një ndërgjegje të thellë kombëtare, ai na vuri përsëri aty ku e kemi vendin, në radhë me popujt dhe aleancat perendimore. Fjala e jonë popullore thotë: “Burri i mirë me shokë shumë”. 10 vjetë më parë e humbëm Presidentin Rugova, por për hir të tij dhe vepërs së tij, Kosova dhe kombi shqiptar fituan shumë miq e dashamirës në të gjithë botën. Presidenti Rugova fliste pak, por jehona e mesazhit të tij u dëgjua anë e mbanë botës. Mesazhi i tij bëri që e gjithë bota të mësonte për hallet tona, dhe jo vetëm kaq. Mesazhi i Presidentit Rugova, sipas Bernard Kouchner, kryetarit të parë të misionit të Kombeve të Bashkuara në Kosovë, e i cili e kishte takuar Rugovën për herë të parë në vitin 1991, ka qenë gjithmonë i njëjti, duke shtuar se, Ai ishte gjithmonë I qetë dhe kurrë nuk bërtiste” ka thënë Kouchner.
Presidenti Rugova bëri që e gjithë bota të jetë me shqiptarët. Siç ka thënë edhe Presidenti amerikan Bill Clinton – protagonisti kryesor i çlirimit të Kosovës – dhe i cili e kishte takuar Presidentin Rugova, se përsa i përkiste atij, “nuk kishte avokat që të shpjegonte më mirë hallet e kombit shqiptar dhe të drejtat e tij” se Ibrahim Rugova.
Presidenti Rugova i përket pra një grupi të vogël njerëzish, që me punën e tij për popullin e vet dhe për vlerat njerëzore, në të mirë të atdheut e të njerëzimit – lartësohen në atmosferat e universit — e që nuk mund të maten as nga koha e as nga hapësira. Në këtë 10-vjetor të ndarjes nga kjo jetë, Presidenti Rugova qëndron gjithnjë si një dëshmitar i punës dhe veprave të mëdha. Ndonëse sot është e lirë dhe e pavarur, Kosova, ndoshta si asnjëherë tjetër, ka nevojë për urtësi e fuqi mendore rugoviane dhe për frymëzim të vazhdueshëm për të dalë nga ngërçi politik që ka pllakosur vendin ashtuqë, Kosova dhe kombi shqiptar të kenë një të ardhme me ditë më të mira. I lutemi Zotit që në këtë përvjetor të kësaj humbjeje kaq të madhe, Kosova dhe udhëheqësit e saj të sotëshëm, në bashkëpunim me njëri tjetrin dhe duke pasur parasysh interesat e larta kombëtare – dhe duke lënë mënjanë ndryshimet politike dhe interesat ekonomike midis tyre, të shënojnë fitore të mëtejshme historike në avancimin e lirisë dhe demokracisë brenda vendit, por edhe njohje të mëtejshme në fushën ndërkombëtare, duke u frymëzuar nga kujtimi i Presidentit Rugova.
Si studiues i historisë dhe si atdhetar i vërtetë– që i dallonte mirë miqtë nga armiqtë e kombit shqiptar — Dr. Ibrahim Rugova, ishte i bindur se në Shtetet e Bashkuara të Amerikës do të gjente miken dhe përkrahësen e të drejtave të shqiptarëve, ashtu siç ka ndodhur ç’prej përkrahjes së pavarësisë së Shqipërisë nga Presidenti Udrou Uilson e këtej. Ai ndërkombëtarizojë çështjen e Kosovës dhe njëkohësisht përforcoi edhe mëtej marrëdhënjet midis popullit amerikan dhe kombit shqiptar. Pas vizitës së tij të pare në New York dhe në Washington në vitin 1989, Kosova dhe kombi shqiptar kishin tani një zëdhënës ndryshe për hallet e veta. Ndonëse në rrethana shumë të vështira, ai ishte një zë i urtë që dëgjohej e respektohej nga të gjithë bashkëbiseduesit. Ishte një zë që fliste për të drejta të shqiptarëve në trojet e veta, për liri e demokraci për popullin e vet, dhe si asnjë person tjetër, siç ka thënë edhe ish-presidenti amerikan Bill Klinton, Dr. Rugova e shpjegonte çështjen shqiptare edhe nga nga pikëpamja historike dhe njerëzore. Si askush tjetër, Dr. Ibrahim Rugova i paraqiti botës përdhunimin historik të kombit shqiptar dhe komuniteti ndërkombëtar më në fund e ndëgjoi dhe filloi të interesohej për tragjedinë e Kosovës. Me urtësinë e tij të madhe, Dr. Ibrahim Rugova luftoi kundër pohimeve anti-shqiptare të të gjithë atyre që i paraqisnin shqiptarët si të egër, dhe si njerëz jo të zotët për vetqeverisje.
Si asnjë udhëheqës tjetër shqiptar, ai kishte një vizion të qartë për pavarësinë e Kosovës dhe për interesat kombëtare të shqiptarëve. David Binder, ish-korrespondent i gazetës New York Tajms i kishte thënë Zërit të Amerikës me rastin e vdekjes së Presidentit të Kosovës, se Ibrahim Rugova do mbahet mend për vendosmërinë e tij të palëkundur në promovimin e pavarësisë së Kosovës. “Ai zgjohej në mengjes duke predikuar pavarësinë e Kosovës dhe shkonte për të fjetur duke predikuar pavarësinë e Kosovës. Dhe sigurisht ai edhe endërronte për pavarësinë e Kosovës kur ishte në gjumë”, është shprehur për VOA-n ish korrespeondeti i New York Tajms
Si asnjë tjetër udhëheqës, ai ishte i bindur në rrugën që duhej të ndiqte kombi shqiptar për t’u radhitë ndershmërisht në radhën e kombeve të përparuara të perëndimit. Ai ishte i bindur në përkrahjen e perëndimit, e sidomos të Shteteve të Bashkuara të Amerikës për në rrugën e bashkimit dhe integrimit të kombit shqiptar me vendet perëndimore. E respektoja për bindjen e tij se komunizmi qe rreziku më i madh që i kishte ndodhur kombit shqiptar në shekullin e 20-të, si dhe për faktin se besonte me ngulm se kombi shqiptar duhej të ndërtonte bazat e ekzistencës së tij mbi vlerat dhe trashëgiminë shpirtërore dhe patriotike të rilindasve. Ai nuk mburrej me retorikë të zbrazët, por me ide e vizione për një të ardhme më të mirë të kombit të vet duke i dhënë një emër të nderuar gjakut shqiptar. E respektova Dr. Rugovën se ai nuk ishte i frymëzuar nga ideologjia komuniste si shumë nga ata të brezit të tij që ishin rritur e shkolluar në atë sistem. Në të vërtetë, këta janë ende ndër kundërshtarët më të fortë dhe përbuzësit më të mëdhej të Presidentit Rugova. E po të kishin këta kritikë të Ibrahim Rugovës të njëjtin respekt dhe tolerancë ndaj kundërshtarëve të tyre politikë që ai kishte për ta, politika shqiptare do të ishte në një nivel më të lartë qytetërimi dhe nuk do ishte në shpellën ku gjëndet sot. Ndryshe nga këta, Ibrahim Rugova kishte parime gjykuese dhe një kulturë e qytetërim njerëzor plot urtësi, të gërshetuara me traditat dhe vlerat më të mira shekullore të kombit shqiptar. Ai ishte i vetdijshëm se trimëria dhe pushka, natyrisht e kanë vendin dhe kohën e vet për t’u përdour në mbrojtje të interesave të kombit. Por me shëmbullin e tij, ai gjithashtu tregoi dhe e la trashëgimi se dashuria për popullin e vet dhe mbrojtja e interesave kombëtare dëshmohet gjithashtu – në bashkpunim dhe miqësi të përhershme me Shtetet e Bashkuara, siç preferonte të deklarohej shpesh — duke i ruajtur nderin emërit shqiptar në botë, një mesazh ky shumë i përshtatshëm dhe tepër i nevojshëm për kohën dhe sidomos për politikanët e sotshëm në të gjitha trojet shqiptare në Ballkan. Këjo është trashëgimia dhe porosia e Presidentit Ibrahim Rugova në 10-vjetorin e vdekjes!
Archives for January 2016
ARDHJA DHE IKJA E PRIJËSIT
Në dhjetëvjetorin e vdekjes së Presidentit Rugova/
Nga Sinan Kamberaj-New York/
Ka të ngjarë që rrallëherë në histori ta ketë bekuar jeta një njeri, duke e pajisur me të gjitha vlerat morale e intelektuale, si Ibrahim Rugovën, prijësin emblematik te shqiptarëve, në kapërcyell të shekullit që e lamë mbas. Vyrtytet e tij prej intelektuali humanist, shkencëtari erudit, politikani pragmatist dhe burrështetasi e strategu vizionar, bënë që Ibrahim Rugova të radhitet, që në të gjallë të tij, në mesin e figurave më të shquara botërore.
Ibrahim Rugova u shfaq në nënqiellin e Kosovës si një Njeri i Veçantë, në një Kohë të Veçantë, ashtu siç shfaqen në këtë botë një herë në njëqind vjet Njerëzit e Mëdhenj. Ai iku nga kjo botë, poashtu, siç ikin Njerëzit e Mëdhenj, i heshtur e modest, posi një Profet, sapo e kreu Misionin e vet, Projektin e tij të Madh, çlirimin e Dardanisë së tij Antike nga pushtuesi shekullor sllav.
Si u shfaq në Zezonën e Madhe të Kosovës, Njeriu i Urtë, pacifisti i shpallur nga Perëndimi, dhe, siç tha me të drejtë një mik i tij këto ditë, ‘nacionalisti i kultivuar’, Ibrahim Rugova?
Pasi u shqua si një personalitet i veçantë, në vitet ’70, në Qarkun Kulturor të Prishtinës, në brezin që po bënte një kthesë të guximshme në fushën e mendimit kritik letrar dhe artistik shqiptar, duke e sfiduar shkollën e realizmit socialist, ose më mirë të thuhet atë antishkollë ideologjike, dhjetë vjet më vonë, Ibrahim Rugova po ngritej në skenën politike shqiptare të Kosovës, me poaq guxim, si një ideolog vizionar, me një platformë moderne politike, me Durimin si strategji dhe Pritjen si taktikë, dy postulate këto që vinin nga rrënjët e etnopsikologjisë shqiptare dhe të cilat, për fat të mirë, ishin në sinkroni me konceptin politik tē botës demokratike perëndimore.
I “gjeti” Prijësi shqiptarët siç i donte Ai, apo “e gjeten” ata Prijësin siç e donin vetë?
Ndodhi si në baladat e rinjohjes.
U bë publik pakti i heshtur; Ti do t’i prijsh “durimit” tonë, ndërsa ne do të respektojmë “predikimin” Tënd!
Kosova e kishte “humbur orën”. Ishte degraduar hovshëm jeta sociale e shqiptarëve nga goditja brutale e Beogradit hegjenomist. Pak, edhe me fajin e udhëheqjes së vet të përgjumur. Papritmas ngeli edhe pa Qeveri të besueshme, ndërkohë që Shoqata e Shkrimtarëve u bë qeveri e re morale e Kosovës, me Rugovën në krye të saj. Ai vinte aty me një bagazh kulturor e shkencor modern, si dhe me vyrtyte klasike morale shqiptare. Shoqatës së Shkrimtarëve, pra, asaj që ishte një Lidhje, një bërthamë kulturore për shumë vjet, i kishte rënë hise të bëhej edhe bërthamë politike. Ndaj, pikërisht në zyrat e saj u krijua Lidhja Demokratike e Kosovës. Ibrahim Rugova u zgjodh Kryetar i saj, i partisë së parë demokratike me atribute nacionale në Gadishullin Ilirik.
Më në fund e gjetën shqiptarët Prijësin e vet. Misioni i Prijësit ishte i rëndë; atë mund ta bartte mbi shpatulla vetëm ai që besonte dhe ishte i vendosur të mos tërhiqej nga synimi, për asnjë çast dhe për asnjë çmim.
Ky akt, në fakt, e kishte një prelud. Gjashtë muaj më parë, atëherë kur lidershipi autonom shqiptar i Kosovës e kishte çliderizue dhe çburrënue vetëvetën, duke e “çarë lisin me pyka nga trungu i vet”, Prijësi i Kosovës, pacifisti Ibrahim Rugova, do të jepte një mesazh, aspak pacifist:
“Në qoftë se Serbia do të përpiqet përsëri të shtypë identitetin tonë kombëtar, atëherë do të ketë një kryengritje. Unë vetëm mund t’i paralajmëroj serbët: edhe ata janë një popull i vogël. Në të kaluarën sa herë që një popull i vogël është përpjekur të luajë rolin e një fuqie në Ballkan, kjo ka përfunduar me tragjedinë e tij”, i kundërpërgjigjej Rugova vozhdit serb, më 26 qershor 1989, në gazetën gjermane Der Spiegel, ditën kur “Kasapi i Ballkanit” po i kërcënonte shqiptarët që kishin vendosur të mos i nënshtroheshin Beogradit.
(Atë ditë Millosheviqi kishte mbledhur, siç propagandonte media serbe, një milion serbë në Fushë – Kosovë, në kremtimin (!) e 600 vjetorit të humbjes së Betejës Mesjetare të Kosovës. Jehona e brohoritjeve dhe kërcënimeve nga serbët vendorë dhe të ardhur nga Serbia, shkonte deri në qiell).
Ibrahim Rugova me këtë akt ishte bërë Emblema e Kosovës.
Tashti ishte hapur rruga. Pakkush mund ta ketë ditur, ndoshta as ai vetë, se kjo rrugë do të ishte shumë e gjatë dhe e mundimshme, plot sakrifica, personale e kolektive, plot kthesa të papritura, me ngritje e rënie, me ringritje dhe rënie të sërishme mareriale e morale, deri në zgripc të zhdukjes.
Por, Kosova do të bëhej, thoshte çdo ditë Presidenti. Do të bëhej, sepse po u vinte “radha popujve të shtypur”, siç tha një tjetër mendje e ndritur shqiptare lidhur me Kosovën, në prag të luftës.
Jemi vetë ne dëshmitarë për zhvillimet e mëvonshme në Kosovë.
I takon merita Presidentit Rugova që arriti të ruante qetësinë dhe unitetin, bashkë me këto edhe substancën kombëtare, në një kohë që ishte tepër vështirë të ishe shqiptar i Kosovës, kur dinjiteti jo vetëm nacional, por edhe njerëzor po përdhosej çdo ditë nga barbaria serbe.
I takon merita Presidentit Rugova që për një decenie e organizoi një rezistencë paqësore aktive, duke refuzuar në mënyrë absolute institucionet e regjimit serb dhe duke ngritur institucione paralele shqiptare, për të mbajtur gjallë frymën e lirisë, por edhe ekzistencën fizike të shqiptarëve në Kosovën e pushtuar.
I takon merita Presidentit Rugova që Kosova nuk u implikua në luftërat idiotike, të shkaktuara nga Sebia, midis republikave sllave, motra midis tyre, me gjithë “pëshperitjet” bukur të zëshme, si dhe yshtjet për rebelim, që vinin nga qarqe të ndryshme, madje edhe brendashqiptare, që të hapej edhe “Fronti i Jugut”.
(Ne e kemi vendin tonë, Kosovën tonë. Ne nuk duam luftë. Kosova duhet të mbrohet nga një Forcë Ndërkombëtare. Kosova duhet të jetë e lirë dhe e pavarur. Pikë).
Kjo ishte motoja dhe mesazhi i përditshëm i Presidentit Rugova.
I takon merita Presidentit Rugova që arriti ta internacionalizonte çështjen e Kosovës në të gjitha qarqet politike e shtetërore ndërkombëtare dhe sidomos në qendrat e vendosjes. Si një politikan modern, ai nuk e kultivonte trillin e “gjetjes” dhe goditjes së “miqve të moçëm” të armiqve të shqiptarëve. Ai kishte prirje pozitive, me urtësi kërkonte miq, kudo që ishin ata, duke spikatur në gjetjen e Mikes më të Madhe të shqiptarëve, SHBA-në, vendin e Lirisë, “shpresën e fundit të njerëzimit”, siç ka thënë me një rast për Amerikën e shtrenjtë, Presidenti Abraham Lincoln.
Presidenti Rugova i ishte mirënjohës, në kuptimin proverbial, Amerikës, shpëtimtares së kombit shqiptar, tashmë një shekull, pa i harruar asnjëherë demokracitë perëndimore, vendet e Bashkimit Evropian, ato që e ndihmuan dhe e po e ndihmojnë kaq shumë Kosovën.
Një tipar dallues që e ka stolisur portretin moral të Presidentit Rugova dhe figurën e tij prej Trimi të Urtë, është fakti se Rugova nuk luajti vendit, në çastet më të vështira – qëndroi në Kosovë, në zemër të saj, derisa u kap peng në rezidencën e tij, nga forcet militare serbe. Akti i qëndrimit të tij në Kosovë, së bashku me familjen, është një dëshmi e gjallë e përgjegjshmërisë së tij për vendin dhe popullin e Kosovës. Ne, që jemi këndej Atlantikut, e kemi dëgjuar shpesh në takimet me komunitetin përgjigjen e tij, kur dikush “nga trimat” e nagcmonte, le të besojmë, pa të keq, “si guxonte të rrinte në Prishtinë e të fliste aq ashpër kundër regjimit serb”.
“E kam tankun serb, jo më larg se dy-treqind metra shtëpisë dhe nuk frikësohem. S’kam ku shkoj përtej shtëpisë sime. Ne po ndjekim politikë paqësore, ndaj do ta fitojmë lirinë dhe pavarësinë, sepse pavarësia është e vetmja zgjidhje për Kosovën. Ne do të fitojme”, thoshte ai qetësisht.
Liria erdhi; e përgjakur e me dhimbje nga më të rëndat e shpirtit.
Me çmim shumë të lartë e të pakompensueshëm. Ndoshta vetëm respekti ndaj Saj, pra ndaj Lirisë, mund ta kompensojë sadopak sakrificën sublime të të gjithë atyre që ranë në Altar dhe veçanërisht fëmijëve njomakë, grave të dhunuara nga barbarët, pleqve të martirizuar, si dhe të gjithë atyre të zhdukurve, të mbetur pa asnjë nishan.
Ibrahim Rugova, prijësi legjendar, po shuhej nga një “sëmundje e keqe”, që vdektarët hezitojnë t’ia thonë madje edhe emrin. Ai, siç ishte, e tha trimërisht dhe publikisht. Do tërpiqem ta luftoj, tha. Por, fatkeqësisht, s’ia doli, se nuk ishte në dorën e Tij.
Atë ditë janari të acartë, më 21, 2016, qindamijëra njerëz, me lotë të ngrirë, po e përcillnin Heroin e tyre, në një heshtje qiellore, në kortezhin funebër, drejt Velanisë së Dardanisë. Qinda burrështetas të Botës së Lirë, si dhe mijëra njerëz të shquar të shkencës dhe kulturës, i përkuleshin Prijësit të shqiptarëve, personalisht fizikisht, si dhe nga larg.
Ai e meritonte përkuljen.
Ibrahim Rugova ishte i lidhur si Anteu mitik me Tokën. Toka, Guri, Shtëpia, Miku, Flamuri – këto ishin Shenjat e Tij të Mëdha.
Dhe, fare në fund. Pse ishte i këtillë Ibrahim Rugova?
Nuk mund të thuhet me saktësi cilët ishin faktorët që ndikuan në krijimin e personalitetit të Ibrahim Rugovës. Mund të thuhet, ndërkaq, se ishin dy faktorë ndërveprues, ndoshta vendimtarë që kanë përcaktuar rrugën e tij jetësore, krijuese e politike: prejardhja familiare dhe formimi i tij kulturor perëndimor.
Ibrahim Rugova, jetimi nga Cerca, qyshkur u bâ me dijtë, nuk do të pushonte për asnjë çast së kërkuari me mendje, ditë e natë, eshtrat e babës dhe gjyshit, që të dytë të masakruar e të zhdukur pa nishan, nga ana e ushtrisë çetnike serbe, e maskuar me kapota partizane, në Istog.
Por, ai s’arriti t’i gjente kurrë.
Ibrahim Rugova do të burrërohej para kohe. Do ta “ruente Nâna”, siç thuhet në Kosovë për nënat që rrisin fëmijë jetimë. Do ta rriste Nâna Sofë me vuajtje dhe besim se një ditë do t’i dilte Zot shtëpisë, pa e ditur se po e rriste një djalë që kur do të bëhej burrë, do t’i dilte Zot, jo vetëm shtëpisë së tij, por Tokës së pushtuar e të larë me gjak, shekuj me radhë, Dardanisë Antike – zemrës së Ilirisë, duke u bërë një Emblemë e saj e përjetshme.
Prijësi i Kosovës mbante emrin e një Profeti dhe mbiemrin e një Mali, bjeshkës që takohet me Qiellin.
Qoftë i përjetshëm kujtimi i Tij.
——–
New York, 21 janar 2016
Kryeministri Mustafa: Rugova, politikan e Prijës, një model shembullor i veprimit politik
Fjala e kryeministrit Isa Mustafa në manifestimin përkujtimor me rastin e 10-vjetorit të vdekjes së Presidentit Historik të Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova/
Prishtinë, 21 janar 2016/
E nderuara familje e Presidentit Ibrahim Rugova,
Të nderuar përfaqësues të të gjitha subjekteve politike që jeni sot së bashku me ne,
Faleminderit shumë për pjesëmarrje,
Të nderuar ambasadorë,
I nderuari ambasador i Shqipërisë, Sllovenisë, Hungarisë dhe përfaqësues tjerë diplomatik,
I nderuari Ipeshkv i Ipeshkvisë së Kosovës, z. Gjergji,
Të nderuar përfaqësues të Bashkësisë Islame,
Të nderuar deputetë, ministra,
Të nderuar anëtarë të Kuvendit,
Të Lidhjes Demokratike të Kosovës,
Kryetarë të komunave, veprimtarë të Lidhjes Demokratike të Kosovës,
Të nderuar përfaqësues të medieve,
Të nderuar familjarë të dëshmorëve dhe veprimtarëve të Lidhjes Demokratike të Kosovës,
Dhe të gjithë ju që jeni prezent këtu në prezencë shumë të madhe, sepse po i bëni një nderim shumë të madh për Presidentin Historik, Dr. Ibrahim Rugova.
Sot, në dhjetëvjetorin e shkuarjes në amshim, po e kujtojmë me nderimet më të larta Kryetarin e parë të Lidhjes Demokratike të Kosovës, dijetarin e burrështetasin tonë, Presidentin Historik Dr. Ibrahim Rugova.
Vdekja e hershme e Presidentit Rugova, në janarin e acartë të vitit 2006, ishte goditja më e rëndë për popullin dhe institucionet e Kosovës. Ai iku pikërisht në shtegun e fundit të procesit të gjatë e të rëndë për pavarësinë e Kosovës dhe njohjen ndërkombëtare të saj, sepse, siç thoshte vetë Presidenti Rugova, Kosova de facto ishte e pavarur që nga qershori i vitit 1999.
Dhjetë vite më parë, qytetarët e Kosovës i dhanë në mënyrë madhështore lamtumirën e fundit Presidentit të tyre, për ta pohuar edhe një herë besimin për filozofinë e tij të veçantë politike, besimin për Prijësin Ibrahim Rugova, njeriun më të urtë dhe më konsistent që ka pasur ndonjëherë politika dhe institucionet e këtij vendi.
Siç ndodh përherë me prijës të mëdhenj, populli i Kosovës, gjatë dy javëve të ceremonisë së përmortshme të ditëve të zisë kombëtare, duke i sfiduar temperaturat ekstreme të ulëta, tregoi nderimin dhe dashurinë e pashembullt për Presidentin Rugova, duke vërshuar si një lumë i pandalshëm në sheshin “Nëna Terezë” të Prishtinës.
Të dashur pjesëmarrës të kësaj akademie përkujtimore,
Zonja dhe zotërinj,
Ibrahim Rugova u lind më 2 dhjetor të vitit 1944 në fshatin Cercë, Komuna e Istogut. Më 10 janar të vitit 1945 komunistët jugosllavë ia pushkatuan babanë, Ukën dhe gjyshin Rrustë Rugova, luftëtarë të njohur kundër çetave çetnike, të cilat po depërtonin në Kosovë gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Ibrahim Rugova shkollën fillore e kreu në Istog, të mesmen në Pejë, më 1967, kurse Fakultetin Filozofik – Dega Gjuhë e Letërsi Shqipe, në Prishtinë.
Gjatë vitit akademik 1976-77 qëndroi në Paris, nën mbikëqyrjen e semiologut Roland Barti. Rugova doktoroi në fushën e letërsisë në Universitetin e Prishtinës, në vitin 1984. Në vitin 1996, Dr. Ibrahim Rugova u zgjodh anëtar korrespondent i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës.
Veprimtarinë e vet shkencore, pothuajse për dy dekada, Rugova e zhvilloi në Institutin Albanologjik të Prishtinës, si hulumtues i letërsisë.
Dr. Ibrahim Rugova hyri në botën e politikës pasi kishte krijuar emër nderi në fushën e studimeve letrare te ne, në të cilat u shqua si me veprën e tij jetësore Vepra e Bogdanit 1675-1685, ashtu edhe me studimet e tjera të shumta, në të cilat ai trajtoi me profesionalizëm dhe ndjeshmëri të rrallë teorike e estetike autorët dhe veprat më me ndikim të letërsisë shqipe dhe të asaj botërore.
Brezi i shkrimtarëve dhe studiuesve të kohës së Ibrahim Rugovës, shënoi fillimin e rrënimit të mendësisë social-realiste jo vetëm në Kosovë, por në të gjithë botën intelektuale shqiptare. Ndikimi i mendimit kulturor, nacional e human të këtij brezi pati jehonë të jashtëzakonshme, duke u shtrirë shpejt edhe në sferën e mendimit politik.
Rugova dhe bashkëpunëtorët e tij punuan për idenë e pavarësisë së Kosovës, rreth së cilës pastaj u bashkua mbarë populli i Kosovës.
Sikundër në krijimtarinë dhe studimet letrare, edhe në veprimtarinë e tij si prijës kulturor e politik, Dr. Ibrahim Rugova ishte krejtësisht i veçantë. Nga pozita e kryetarit të ish-Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, ai e kundërshtoi me vendosmëri dhe me dinjitet të admirueshëm intelektual e kombëtar propagandën e errët të qarqeve intelektuale e zyrtare të Serbisë kundër shqiptarëve, e sidomos kundër elitës intelektuale dhe institucioneve arsimore e shkencore të Kosovës.
Ngadalë, por bindshëm, Rugova u shndërrua nga prijësi kulturor, në prijës politik nacional. Më 23 dhjetor 1989, ditën kur u themelua Lidhja Demokratike e Kosovës, Ibrahim Rugova u zgjodh njëzëri Kryetar i LDK-së.
Në bashkëpunim me forcat e tjera politike shqiptare në Kosovë, si dhe me Kuvendin e atëhershëm të Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova dhe LDK-ja përmbyllën kornizën ligjore për institucionalizimin e pavarësisë së Kosovës. Deklarata e Pavarësisë (2 Korrik 1990), shpallja e Kosovës Republikë dhe miratimi i Kushtetutës së Kaçanikut (7 shtator 1990), Referendumi popullor për pavarësinë dhe sovranitetin e Kosovës, shtator 1991, qenë prelud për zgjedhjet e para shumëpartiake për Kuvendin e Kosovës më 24 maj 1992.
Dr. Ibrahim Rugova u zgjodh President i Republikës së Kosovës. Ai u rizgjodh President i Republikës së Kosovës në zgjedhjet e mbajtura në mars të vitit 1998. Nën udhëheqjen e Dr. Ibrahim Rugovës, LDK-ja fitoi shumicën e votave në zgjedhjet e para lokale të sponsorizuara ndërkombëtarisht në Kosovën e pasluftës në tetor të vitit 2000, si dhe në zgjedhjet e para nacionale në vitin 2001 dhe në zgjedhjet e dyta lokale të vitit 2002. LDK-ja fitoi edhe zgjedhjet nacionale më 2004. Po ashtu, Dr. Ibrahim Rugova u zgjodh President i Kosovës në mars të vitit 2002 dhe u rizgjodh edhe më 2004.
Të nderuar pjesëmarrës,
Dimensioni intelektual i tij, humanizmi dhe urtësia e rrallë që e karakterizonte atë, e shndërruan Ibrahim Rugovën jo vetëm në prijës historik politik, por edhe në prijës shpirtëror të popullit të Kosovës. Së këndejmi, është fare e natyrshme dashuria e pamasë, madje adhurimi që qytetarët e Kosovës kanë shfaqur, e shfaqin sot dhe do ta shfaqin përgjithmonë për njeriun që iu priu në kohërat më të vështira, Ibrahim Rugovën.
Sot, në dhjetëvjetorin e shkuarjes së tij në amshim, me bindje pohojmë se e ardhmja vetëm sa do ta forcojë këtë lidhje të fuqishme të qytetarëve të Kosovës me idetë, me veprimet kulturore dhe politike, me vizionin e Ibrahim Rugovës për Kosovën dhe të ardhmen e saj euroatlantike.
Presidenti Rugova ishte Prijësi me të cilin lidhet një epokë – Epoka e Pavarësisë. Ideja e pavarësisë së Kosovës hyn në domenin e ideve të mëdha, jetësimi i të cilave kërkon dije, urtësi dhe sakrifica të jashtëzakonshme.
Ne patëm bekimin e Zotit që në rrethanat më të vështira nëpër të cilat kaluam si vend e si popull, patëm një Prijës si Ibrahim Rugova, një njeri me fjalë të buta, po me qëndrime të forta, një lider që fliste me elipsa, por përçonte mesazhe të sakta e jetëgjata, një intelektual të rrallë që e njihte shkëlqyeshëm traditën e etnisë së tij shqiptare, të cilën, pastaj, e ndërlidhte në mënyrë brilante me dijet e modernitetit, të humanizmit dhe të civilizimit evropian.
Të dashur pjesëmarrës të kësaj akademie përkujtimore,
Zonja dhe zotërinj,
Qeveria e Republikës së Kosovës sot, po punon më përkushtim të veçantë për të realizuar prioritetet e saj të cilat me vizionin dhe largpamësinë e tij mbresëlënëse i kishte parashikuar dhe promovuar para më shumë se dhjetë vjetësh Presidenti Historik Dr. Ibrahim Rugova.
Qeveria e Kosovës sot e ka në preambulën e veprimit të saj fuqizimin e partneritetit dhe miqësisë të përhershme me Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe vendet tjera perëndimore evropiane.
Institucionet e Kosovës sot, me shumë sfida, po e vazhdojnë me vendosmëri dhe konsistencë rrugën integruese të Kosovës në strukturat euroatlantike, alternativa e vetme perspektive për qytetarët dhe shtetin e Kosovës, e formuluar si e tillë nga vet Presidenti Rugova.
Ne vazhdojmë të jemi besnik të paepur të paqes, mirëkuptimit, dialogut konstruktiv si mjet për zgjidhjen e problemeve brenda dhe jashtë vendit, por edhe të vendosur që ta ushtrojmë dhe ta ruajmë sovranitetin e vendit tonë.
Kosova është në rrugë të mbarë të bëhet shtet i zhvilluar ekonomikisht, vend i dijes dhe prosperitetit, i admiruar dhe i dashur nga qytetarët e saj.
Rugova fliste dhe shkruante me ëndje për potencialet tona zhvillimore, për bukuritë dhe pasuritë natyrore, për të zotët e tokës në vendin e tyre, vlera këto që i japin vulën këtij vendi e i shtojnë dinjitetin këtij populli.
Me duart e tij të shtrira përpara, Rugova nuk mohonte se ne kemi dallime dhe se dallimet janë të natyrshme, por tregonte se ardhmërinë mund ta pushtojmë nëse jemi bashkë, sepse shumë më shumë kemi gjera që na bashkojnë sesa ato që na ndajnë, se demokracia është arenë në të cilën ne konkurrojmë me vlerat tona por edhe bashkëpunojmë për vlera të përbashkëta në interes të vendit.
Rugova peshonte sfidat tona, kultivonte arsyen e çdo veprimi, durimin për përballimet e rënda, vlerësonte rolin e miqve dhe dashamirëve. Këto vlera na nevojiten edhe sot, kur po kalojmë një rrugë jo të lehtë, por të domosdoshme, kur po bëjmë kthesa të mëdha dhe të rënda politike në interes të vendit tonë.
Shumë të nderuar pjesëmarrës të kësaj akademie përkujtimore,
Zonja dhe zotërinj,
Presidenti Rugova krijoi platformën politike për Republikën e Pavarur dhe Sovrane të Kosovës, anëtare të Bashkimit Evropian dhe të NATO-s dhe në miqësi të përhershme me Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Kjo platformë u bë program politik i të gjithë shqiptarëve në Kosovë, u bë busulla jonë drejt integrimeve euroatlantike.
Presidenti Rugova punoi për ndërkombëtarizimin e çështjes së Kosovës, si dhe për forcimin e kohezionit të popullit të Kosovës. Ai i krijoi Kosovës shumë miq anekënd botës, duke i vendosur në qendër të diplomacisë së tij kryeqytetet e vendimmarrjes botërore.
Gjithashtu, Presidenti Rugova i krijoi shenjat e identitetit nacional e shtetëror të Kosovës, Flamurin e Dardanisë dhe Himnin “Kur ka ra Kushtrimi në Kosovë”.
Njohës i shkëlqyeshëm i historisë dhe i kulturës shpirtërore e materiale të popullit të tij, Rugova i pohoi kudo me forcë vlerat më ekzemplare të popullit të Kosovës, si: bujaria, mikpritja, nderimi i mikut, harmonia ndërfetare dhe ndëretnike. Me këtë qasje, ai e riktheu përsëri Kosovën në vëmendjen e kryeqendrave të mëdha botërore.
Të gjithë ne sot jemi dëshmitarë të të arriturave kolosale të Kosovës së lirë dhe të pavarur. Shohim se janë përmbushur shumë nga idealet e Presidentit Rugova, idealet e atyre që dhanë jetën për lirinë dhe pavarësinë e këtij vendi. Konstatojmë po ashtu se kemi shumë për të bërë për ta integruar Kosovën në familjen e vendeve të Bashkimit Evropian, për ta rritë ekonominë, për ta përmirësuar arsimin dhe shëndetësinë, për ta forcuar shtetin e së drejtës. Sot Kosova është shtet sovran dhe i pavarur i pranuar nga mbi 110 shtete.
LDK, sikurse edhe e gjithë Kosova, sot kujton me mburrje presidentin e saj Historik, Ibrahim Rugova.
Rugova do të kujtohet përgjithmonë si politikan i urtë, po këmbëngulës, që synonte ta edukonte me konceptet e mendimit dhe të humanizmit skenën e ashpër të politikës.
Rugova, krijues e mendimtar, qëndron në zenitin e vlerave të letrave shqipe; Rugova, politikan e Prijës, është një model shembullor i veprimit politik.
Zoti e bekoftë Presidentin Ibrahim Rugova!
Zoti e bekoftë familjen e tij!
Zoti i bekoftë qytetarët e Kosovës dhe Republikën e Kosovës!
Kongresi Kombëtar i Lushnjes dhe zgjedhjet e para Parlamentare pluraliste
-21 Janar 1920 nisi punimet ne qytetin e Lushnjes Kongresi Historik Kombetar i Lushnjes/
-Kongresi Kombëtar i Lushnjës solli rimëkëmbjen dhe rifitimin e Pavarësisë së Shtetit Shqiptar, nisi një kthesë historike
– Këshilli i Ministrave hartoi më 5 dhjetor 1920, projektligjin e zgjedhjeve për Këshillin Kombëtar
– Zgjedhjet e para pluraliste, u organizuan në muajin janar 1921 nga Kryeministri Iliaz Vrioni
– Kandidatët që u pëfshinë në këto lista, në pjesën dërmuese, ishin anëtarë të organizatës patriotike “Krahu Kombëtar” e cila përfaqësohej nga intelektualë të shkolluar në perëndim
-Përse u tërhoq grupi i Koço Kotës nga kanditimi
Shkruan: Harallamb Kota, studiues i historisë/
Situatat Politiko –Shoqërore dhe Kongresi i Lushnjës
Vitet 20-të, me vendimet që mori Kongresi Kombëtar i Lushnjës lidhur me Rimëkëmbjen dhe Rifitimin e Pavarësisë së Shtetit Shqiptar, nisi një kthesë historike, një epokë e re, ku procesi historik kishte përmbajtje e synime të reja. Pas pranimit të Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve dhe vendimeve të Konferencës së Ambasadorëve më 9 nëndor 1921, u forcuan pozitat ndërkombëtare të shtetit shqiptar. Sadopak u lehtësua barra e madhe që u diktonte shqiptarëve nevoja e mbrojtjes së vëndit dhe shtetit. Kjo situatë e re, krijoi kushte të favorshme që gjithë forcat politike të shtetit shqiptar të saporimëkëmbur, tu kushtoheshin zgjidhjes së problemeve të brendshme. Në skenën politike shqiptare, dominoi lëvizja për demokraci liberale, që mori tiparet, madje të shprehura fuqishëm në shtypin e atyre viteve si “Lëvizja për OKSIDENTALIZIM”. Gazeta “Fjal e Lirë”, që botohej në Vlorë, duke shprehur dhe zbërthyer në mënyrë origjinale konceptin e qarqeve liberalo-reformatore për Oksidentalizimin e Shqipërisë, bënte këtë zbërthim: Operacione (shkurtime) në nëpunësa, Koncensione për zhvillimin ekonomik, Shkurtime në çdo degë të administratës, Veçim i të ligut dhe të pamoralit, Demokraci me fakte e jo me fjalë, Energji në Legalitet të Drejtësisë, Nacionalizëm me tru e jo me ngjyrë, Taksa të lehta sipas fuqisë, Asamble Kushtetuese në rast të favorshëm, Liri për shtyp por me frana llastiku, Irredentizëm për moralin kombëtar, Sinqeritet në shpenzime e në urdhra, Miqësi me shtetet që u shkon fjala, Afrim i elementit të duhur të opozitës në bashkëpunim.
Situatë problematike parazgjedhore
Në situatat politiko-shoqërore të krijuara pas Kongresit të Lushnjës, Shqipëria po i drejtohej zgjedhjeve të para për legjislativin. Këshilli i Ministrave hartoi më 5 dhjetor 1920, projektligjin e zgjedhjeve për Këshillin Kombëtar, që u dekretua nga Këshilli i Naltë më 14 dhjetor 1920. Sipas ligjit zgjedhjet do të bëheshin me votim të tërthortë, dyshkallësh. Kandidat për deputet mund të ishte çdo shtetas, i cili dinte shqipen me shkrim e me gojë dhe nuk “ishte shërbëtor i kurkujt”. Të varfërit përjashtoheshin nga konkurimi, ndërsa gratë dhe ushtarakët nuk kishin të drejtë vote. Emëri i kandidatit duhej të shkruhej me dorë nga votusi. Duke qenë se 80% e popullsisë ishte analfabete, ligji e lejonte që emërin e kandidatit ta shkruante edhe një person i tretë. Kjo mënyrë votimi do krijonte mundësi për të shkelur vullnetin e lirë të pjesës më të madhe të zgjedhësve. Nën trysninë e forcave të jashtme e të brendshme, qeveria dhe Këshilli Lartë pranuan të drejtën e komuniteteve fetare që të dilnin në zgjedhje me listë të veçantë deputetësh. “Ligji për zgjedhjet, -shënohet në f.178 të volumit Historia e Popullit Shqiptar, botim i Akademisë së Shkencave viti 2007, u kritikua nga rrethet atdhetare e përparimtare, sidomos nenet që në procesin e zgjedhjeve i ndanin shtetasit sipas përkatësisë fetare, ç’ka nuk i shërbente bashkimit kombëtar të shqiptarëve. Por këto kundërshtime nuk arritën të ndryshojnë rrjedhën e ngjarjeve.
Zgjedhjet e para pluraliste
Zgjedhjet e para pluraliste, u organizuan në muajin janar 1921 nga Kryeministri Iliaz Vrioni, sipas listave të miratuara nga prefekturat e Shqipërisë. Kandidatët që u pëfshinë në këto lista, në pjesën dërmuese, ishin anëtarë të organizatës patriotike “Krahu Kombëtar” e cila përfaqësohej nga intelektualë të shkolluar në perëndim, apo të dalë nga shkolla revolucionare e turqve të rinj, (oficerë e civilë), për të organizuar dhe drejtuar “Lëvizjen Kombëtare” dhe për mbrojtjen e stabilizimin e Shtetit Shqiptar; pjesa tjetër ishin figura atdhetare të arësimuar në europë e amerikë, si dhe patriotë shqiptar të diasporës që kishin përqafuar mentalitetet perëndimore. Në zgjedhjet e para pluraliste, kjo organizatë politike atdhetare, kishte si synim zgjedhjen për deputetë të personave: “Me parime politike të Kongresit të Lushnjës”, i cili sipas Dr.Prof. Hysen Kordhës shënuar në referimin Studime Historike, solli kthesën historike për fatet e popullit tonë dhe nisën përpjekjet për ndërtimin e forcimin e shtetit të saporiformuar shqiptar, për demokratizimin e jetës socialo-politike, për zgjidhjen e problemit agrar dhe sidomos për afrimin e Shqipërisë me Evropën, ose siç thuhej atëhere për oksidentalizimin e Shqipërisë. Veç të kandituarve nga “Krahu Kombëtar”, në zgjedhjet e para pluraliste, morën pjesë edhe kandidatë të propozuar nga klasa e pronarëve të mëdhenj të tokave, nga nacionalistët dhe nga elementi kosovar që vinte nga “Komiteti Mbrojtja e Kosovës”. Megjithatë, zgjedhjet e para pluraliste në Shqipëri, krijuan edhe situata problematike, sidomos në zonat e Shqipërisë së Mesme, ku ende qarkullonin mjaft elementë turkoman, të cilët nxisnin fshatarësinë e atyre anëve që të mos pranonin të votonin dhe të zgjidhnin deputet për në parlamentin e Shqipërisë. Elementë të ndryshëm me tituj dhe ofiqe perandorake, kërkonin ende që Shqipëria të ishte “Principatë Turke”. Ata frynin urrejtje karshi administratës shqiptare, flamurit shqiptar, gjuhës shqipe dhe elementit të krishterë shqiptar.
Krahas elementit turkoman….
Krahas elementit turkoman, në Shqipërinë Juglindore vepronte energjikisht elementi grekoman. Më 3 shkurt 1921, sipas Kastriot Dervishit shkruar në librin e tij “Historia e Shtetit Shqiptar 1912-2005” botim i v.2006, nëprefekti i Gjirokastrës Kolë Tromara, i telegrafonte MPB, se shtypi grek shkruante se: “ishin bërë përpjekje deri në Konferencën e Paqes për të mos zhvilluar zgjedhje në jug të Shqipërisë dhe se ky lajm kishte bërë përshtypje të thellë në Shqipëri”. Përfaqësuesi i prefektit, Hasan Dosti, telegrafonte po ato ditë se klubet “vorioepirote” kishin protestuar për shkak të mbajtjes së këtyre zgjedhjeve. Lufta politike, citohet në librin “Historia e Popullit Shqiptar” faqe 179, botim i Akademisë së Shkencave, gjatë fushatës zgjedhore qe tepër e ashpër. Madje në dy prefektura, në atë të Korçës e të Shkodrës, u spekulua edhe me ndarjen fetare të popullsisë. Kështu disa kandidatë për deputetë të “grupit popullor” të Korçës të kryesuar nga Koço Kota me të kaluar të mirë atdhetare, por të pakënaqur me listën e kandidatëve të propozuar nga partia e tyre, u bënë thirje të krishterëve që të bojkotonin zgjedhjet.
Nga ana tjetër vlonte propaganda e organizimit të zgjedhjeve sipas përkatësisë krahinore e fetare, e cila binte ndesh me vlerat e mendimtarëve të Rilindjes Kombëtare Shqiptare. Sipas teorisë së këtyre propogandistëve, shprehet Sejfi Vllamasi; “Ç’do geg që bashkëpunon me toskët nuk është geg. Geg i vërtetë është ai që është kundër toskëve”. Më tej Sejfiu deklaron:Mustafa Kruja ka mendimin dhe çfaqur me bindje se; “gegët duhet të sundojnë toskët”. Për këtë qëllim, qysh në kohën e shpalljes së idipedencës kombëtare, Mustafa Kruja, Luigj Gurakuqi, Lef Nosi dhe Ahmet Dakli, krijuan “Kuadrumviratin”.
Komisioneve zgjedhore i diktohen listat Qeveritare
Bazuar në librin “Mbi Lëvizjen Kombëtare dhe Demokratike Shqiptare në vitet 1918-1924” botim i Institutit të Historisë e Gjuhësisë të USHT, në Korçë “lufta elektorale mori një karakter të ashpër”. Në Korçë, ndryshe nga krahinat e tjera, kishte një nivel më të lartë politik dhe pregatitjet për zgjedhjet u ndien më shumë se kudo. Lufta politike që u zhvillua në Korçë me rastin e zgjedhjeve parlamentare ishte më tepër një luftë midis personerve të të njënjtit grup politik, por që kishin qëndrim të ndryshëm për sa i përket asamblesë kushtetuese, si dhe për listën e personave që do të zgjidheshin. Grupi që kryesohej nga Koço Kota nguli këmbë që zgjedhjet të bëheshin për asamble kushtetuese, kurse grupi Cale-Frashëri ishin për zgjedhje parlamentare. Prefekti i Korçës dr.Koço Kotta dhe Kryetari i Bashkisë Sotir Kotta, ngritën Komisionin Zgjedhor dhe morën të gjitha masat e duhura që kandidatët për deputet, pjesëmarës në këto zgjedhje të paraqiteshin para popullit në zonat e ndryshme të prefekturës, në fshatra, katunde dhe qytete. Për të shmangur keqkuptimet midis kandidatëve për tu zgjedhur deputet, Koço Kota i kërkoi Ministrit të P.Brëndëshme z.Fuad Dibra, dorheqjen nga detyra e Prefektit të Korçës, me arësyetimin e kandidimit si deputet, kërkesë e cila u pranua. Në vendin e tij, prefekt i prefekturës së Korçës u caktua provizorisht Nikolla Zoi, që ishte përkrahës i Pandeli Cales. Lidhur me emërat që u përfshinë në listën e kandidatëve për deputet në Prefekturën e Korçës, referuar sa shënon Sejfi Vllamasi, ato u organizuan qysh në Tiranë nga Eshref Frashëri dhe Pandeli Cale. Qëllimi i tyre, shprehet Vllamasi, ishte për të formuar një grup deputetësh solidarë në mendime, mentalitete dhe interesa, për ta përfaqësuar Korçën në emër të “bejlerëve, turqve e kaurëve të lidhur me ta”. Prandaj, thotë Vllamasi; “Ata më zëvëndësuan mua me Xhafer Ypin”. Po kështu vepruan edhe me Koço Kotën, i cili përfshihej në listat për kanditat për deputet. Ai ishte anëtar i vjetër i “Krahut Kombëtar”, shok i pandarë i Sotir Pecit dhe i emi, por ishte kundra Eshrefit dhe Pandeli Cales me shokë. Kundërshtia e tij me ta, nuk ishte nga mospajtim idesh e mentalitetesh, por rridhte sepse Koço Kota figuronte në listën e kandidatëve që përbëhej prej 4 të krishterëve dhe 4 muslimanëve. Koço nguli këmbë që të hynte në listë vetë i tretë, bashkë me Kol Rrodhen dhe Llambi Bimblin, që të tre patriotë të vjetër. Atëherë Pandeli Cale edhe ay veteran patriot, mbetej automatikisht përjashta listës. Pasi përfunduan zgjedhjet e para, të zhvilluara nëpër fshatra, katunde dhe qytete, komisioni zgjedhor shpalli zgjedhjet e dyta. Sipas ligjit zgjedhor, zgjedhësit e dytë u thirrën në godinën e prefekturës dhe në prani të titullarëve përkatës të prefekturës, të këshillave administrative e të katunarive e të gjykatës vendore u ftuan të hedhin votën e tyre në kutinë e votimit me emërat e aq deputetëve sa kishte prefektura.
Grupi i Koço Kotës tërhiqet nga kanditimi
Në kulmin e kësaj situate, për të ruajtur qetësinë dhe unitetin kombëtar shqiptar të popullit Korçar, i cili sapo ishte mëvehtësuar nga francezët e grekët dhe sapo i ishte bashkuar shtetit shqiptar, Koço Kota me cilësitë patriotike që karakterizonin pinjollët e familjeve Kota, me moton “Shqipëria mbi Gjithçka”, e tërhoqi listën e grupit që përfaqësonte. Komisioni Zgjedhor, mori në shqyrtim vetëm Listën e paraqitur nga Pandeli Cale, e cila përbëhej nga: Tefik Mborja, Loni Kristo, Pandeli Cale, Pandeli Evangjeli, Sejfi Vllamasi, Sotir Peci, Banush Hamdi, Eshref Frashëri, Tefik Panariti e Kristo Kirka. Sipas kësaj liste, grupi i përfaqësuar nga Koço Kota, kaloi në minorancë.
Për votusit korçarë kishin mbetur vetëm dy mundësira: -Ose të votonin kandidatët sipas listës qeveritare ( lista e paraqitur nga Pandeli Cale), – Ose nuk duhej të mernin pjesë në votim ( pasi Koço Kota e tërhoqi listën me kandidatët e grupit të tij). Në këto kushte, kur u panë haptazi edhe favorizimet e qeverisë për kandidatët e sajë të përfshirë në listën e Pandeli Cales, grupi i përfaqësuar nga dr.Koço Kota, më 10 shkurt 1921 dha orientimin që të krishterët shqiptar të mos mernin pjesë në zgjedhjet parlamentare. Sipas kësaj deklarate botuar në shtypin ditor “Gazet e Korçës” date 16 shkurt 1921, thuhet: “Si lajmërohemi, Shqiptarët e Krishterë të Qarkut t’onë, duke parë se Qeverimi i Shtetit Shqiptar, që kur se u njojt Shqipëria si shtet më vehte, nuk u largua kursesi nga mënyra e qeverimit të Turqisë, gjë që shkaktoj gjer më sot shum’herë rrëzike të jetës politike e kombëtare të Shtetit t’onë, dhe duke qënë të sigurtë se vazhdimi në këtë mënyrë qeverimi, ka për ti sjellë vdekjen Shtetit e Kombit t’onë, për të shpëtuar Atdheun e dashur nga rrëziqe të sigurta, vendosnë për mosmarje pjesë në votimet e pa-ligjshme, q’u krijuan prej Qeverisë, dhe ti shfaqim kësaj me anë të një permendoreje kërkimet e tyre të bazuara mbi themele të provuarë e të sigurtë për shpëtimin e vetëm shpëtimin t’Atdheut, përndryshe, duke u a lënë përgjegjësinë Qeverisë dhe elementit Muhamedan, Shqipëtarët e Krishterë do të heqin dorë fare dhe do mos marrin pjesë në organizimin e Shtetit. Si po lajmërohemi, përmendorja po i paraqitet Prefekturës në këto dy a tri ditë”.
Kosovë-Jahjaga, homazhe Presidentit dr. Ibrahim Rugova
-Presidentja e Republikës së Kosovës, Atifete Jahjaga vizitoi familjen Rugova, ku u prit nga familjarët/
PRISHTINË, 21 Janar 2016/ Presidentja e Republikës së Kosovës, Atifete Jahjaga bëri sot homazhe para varrit të ish-Presidentit, dr. Ibrahim Rugova, në dhjetëvjetorin e vdekjes së tij.
Ajo gjithashtu vizitoi familjen Rugova, ku u prit nga familjarët.
Në një deklaratë bërë me këtë rast, Presidentja Jahjaga theksoi se, në këtë dhjetëvjetor të vdekjes, kam ardhur të bëj nderime pranë varrit të liderit dhe të udhëheqësit të parë historik të Kosovës, dr. Ibrahim Rugova.
“Vizioni i tij na bën që të nderojmë dhe të kujtojmë me respektin më të madh liderin, arkitektin dhe udhëheqësin, i cili e orientoi popullin tonë dhe vendin tonë drejt vlerave properëndimore dhe drejt miqësisë së përjetshme me Shtetet e Bashkuara të Amerikës”, u shpreh Presidentja Jahjaga./b.j/
- « Previous Page
- 1
- …
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- …
- 87
- Next Page »