Nga Ilir Levonja/
Një marrëveshje e vjetër midis Haki Mustafës dhe Hashim Thaçit, e bën këtë të fundit President të Kosovës. Jo më larg se në shkurtin e vitit që vjen. Pra i bie rreth një muaj e ca. Ndaj në Kosovë kanë filluar thashjet. Megjithatë i duhen thënë dy fjalë, jo Hakisë dhe Hashimit, por shqiptarëve. Mos bëni gabimin trashanik të Shqipërisë amë. Duke zgjedhur President kukull. Të gjitha ngërçet politike Shqipëria i ka pasur nga këtu. Te gjoja Presidenti konsensual dhe me marrëveshje. Ashtu sikur vazhdon ta trajtojë pa respekt pikërisht garantuesin e Kushtetutës së vendit. Sado u përpoqën ata që ishin. Sado po përpiqet Presidenti aktual. Ashtu sikur edhe Presidentja aty. Prapë është një fallcitet që i ngjan mishit të huaj. Kjo, jo për çështje të personit. Asesi. Por thjesht konjukturës fallco të të zgjedhurit të Tij. Aq më tepër të pozicionit të Tij. Tjetër në letër dhe tjetër në aktivitet.
Një President përmes partive nuk është asnjëherë kësisoj garant i Kushtetutës së vendit. Qoftë në Shqipërinë amë, qoftë aty në Kosovë. Eshtë thjesht një figurë dekorative e flamurit kombëtar. Ose flamurit të shtetit aty. Ne kemi nevojë për një President ndryshe. Të gjallë dhe vërtet një garantues të Kushtetutës. Dhe një të tillë, e sjell vetëm vota përmes popullit. Vota e juaj. Ndaj zgjidhni një President që të mos e fyejnë palët politike. Një President nga populli. Dhe mos dëgjoni fjalët se duhen ndryshim i sistemit kushtetues etj. Gjithçka është e mundur kur ka vullnet. Dhe vullneti politik i vërtet, ose i drejtë, është kur shmangen marrëveshjet e individëve. Dhe i jepet prioritet verdiktit të popullit. Vetëm në Shqipërinë amë janë barriera tabu, marrëveshjet e individëve përballë vullnetit të popullit. Biles vullneti i popullit as që diskutohet. E keni vënë re, se si takohen në dhoma hotelesh, me disajne muresh o nga Bavaria, o nga Toskana. Ose ndonjë dekor nga orienti kinez. Të gjithë me strategji plot kulisa. Se si të ken nën hyqëm një titullar. Se si të ken nën vete, kontroll e çfarë të thuash. Burrin e dekorit të flamurit. Garantin e Kushtetutës. Një nga ata që ndofta është duke luajtuar domino, me moshën. Dhe gdhihet paparitmas President.
Çfarë nuk e kanë quajtur Presidentin e Shqipërisë. Deri ulok. Për shkak të një fatkeqësie njerëzore që askush nuk ia dëshiron vetvetes. Çfarë nuk kanë thënë për Presidentët me radhë. Kryetarët e partive. Individë të fort të politikës. Kam pare dhe më ka ardhur keq që
Presdientin shqiptar, këtë në atdheun amë edhe për një gabim të dizenjatorit ia mveshin atij mallkimin, talljen, fyerjen. Shkurt e duan të merret edhe me shkrimin e parullave. Edhe pse aty paguhen një shpurë shërbyesish, prapë ia ngjeshin atij mëkatet e shpurës. Mjafton që ai të mos ketë ardhur nga krahu ynë. Edhe pemët po të krasisin gabim, aty në kopshtin e Presidencës, e ka fajin Presidenti. Edhe barin po të korrin e ka fajin Presidenti. Edhe çatia po të pikoi Ai, e ka fajin. Edhe kur nuk ka drita, Ai e ka fajin. Edhe kur zëmerohet Rama me Metën Ai e ka fajin. Edhe kur nuk poston gjë Berisha në fb, Ai e ka fajin. Edhe pse po mbillet drogë në Shqipëri, edhe tani në dhjetorin e radhës në ngrohjen globale, ta dini, Ai e ka fajin. Edhe pse e prishin dy doganierë shqiptarë, aty në Morinë, për shkak të bakshishit, Ai e ka fajin.
U drejtohem ju, pasi jetuat për kaq e aq kohë nën diktatin e të huajit. Dhe ai i huaji juaj, shkjau…, duam apo nuk duam ne, është më i zoti se ne, në bërjen e shtetit. Ndërrohen për qejf, pa u vrarë e pa u sharë. Kanë kohë që, lëshimin e karrikes nuk e quajnë fundin e botës. E kur vjen puna tek korrupsioni, nuk të falin. Të hedhin hekurat në vend sado lavdi mbuluar qofsh. Kurse tek ne ndodh e kundërta. Të arrestojnë të korrupturit. Qofsh ti edhe pesë apo shtatë milion popull. Ndaj në këtë drejtim, ndiqni shembullin e shkjaut, jo të atdheut amë.
Shkurt, mos bëni gabimet e Shqipërisë. Një President marrëveshjesh nuk i është i vetes, e më jo i juaji.
QE SHTETI TE MOS NDAJE CMIME TE LLOJIT “VRIMA”
Opinion nga Gëzim Llojdia/
1.“Vrima” e poetes Rita Petro, botuar nga “Albas”, fitoi si libri me poezi më i mirë për vitin 2014.Debati ka filluar prej kësaj jave ndër rrjetet sociale ka edhe një bazë.Thuerje e tabusë nga poetet me një poezi dhe zemërimi i madh ndër poetë,krijues dhe dashamirës të poezisë. Kjo poezi e cila fitoi një çmim do të kishte shkuar në harresën e madhe, sikurse edhe botimi i librit të kësaj autore,por ai mrri kaq shumë vëmendje dhe për një shkaka të madh u shpall fitoi si libri me poezi më i mirë për vitin 201.
Ngrihen disa pyetje :
a-Është poezi erotike?
b-Nëse, jo atëherë çfarë lloji poezi është dhe ku mund ta klasifikosh.
Vetëm me një lexim të saj do të duhet të kuptosh se poezisë i mungon shumë prej elementëve të saj .Shkruar pa frymëzim. Nuk të ngjallte fare emocione pavarësisht se fjalori i përdorur aty, ishte i banalizuar deri në ekstrem. Autorja kishte zgjedhur si ide gjeniale, por si përfundim nuk kishte arritur të shprehte atë që duhej pra të ishte një poezi mërfilli. Këtë temë, që mund të quhet tabu e ka thyer deri më sot Koco Kosta me romanin ,botuar 10 vjet më parë :”Nata e Sofie Kondilit”.
Kjo vepër shqiptare mund të renditët ndër kryeveprat shqiptare, por që çuditërisht u la në harresë, ngase ajo kishte shkelur tabutë, madje s’kishte lënë më gardh e kufij ,por që sigurisht ai mbetet një ndër krijimet më të realizuar. Përse rrjetet sociale u tundën nga kjo poezi?Më së shumti arseja është çmimi që mori poezia, se sa tabuja që thyente.
Gjithë rrjetet sociale u tundën ngase bënë edhe këtë pyetje:Çdo të thoshin kolosët e letrave për këtë zhgarravinë fjalësh. Cdo të bënte Naimi,Fishta,Agolli,Kadare,Xhevahiri, një plejad krijuesish që kanë 20 vjet që po mbushin rrjetet sociale me krijimet e tyre.
2.Në numerologji ditët shprehin kuptim pavarësisht se poetët çuditërisht nuk besojnë te shpirti, ndonëse poezia në vetvete është thënë se: është bija e parë e bukurisë hyjnore dhe poezia e tyre është çliruar kryesisht prej atij shpirti mjegullnajë .Rasti i kësaj poezi nuk hynë në këtë qasje.
Është i çuditshëm fakti, që poetët e këtij lëmshi bëjnë punën e murgut, mirëpo nuk janë murgjëri në kuptimin e vërtetë të fjalës. Rrallë e tek kanë qenë të atillë,por shumica ndonëse kanë qenë bredharakë ndër legjione fetare,në perëndim të jetës i gjen ateistë,
Ende shkenca nuk e shqyrtuar këtë fakt. Të shkruash për shpirtin të përkëdhelësh fjalët që burojnë nga shpirti,të qëndisësh vargje,fjalë,me një bukuri harmonike , madje të vrasësh edhe më fjalë,por çuditërisht edhe pasi ndërtojnë kështjella të mëdha e të bukura fjalësh, ata nuk i besojnë shpirtit,ndonëse çfarë lind prej atij krijimi është prej shpirtit. Edhe po ty pyesësh ata thonë nuk ekziston fare shpirti përderisa, nuk është materie. Edhe nëse ata nuk e thonë këtë. E vështirë nuk është ta gjesh në vargjet e tyre.
Poezia është një prozë e bukur dhe e kundërta. Poezia e çmimit fitues nuk kishte asgjë dhe nuk prezantonte atë poezi që jemi mësuar prej vitesh dhe nga tradita. Potë kemi qenë të vëmendshëm do të vëmë re se edhe 6 vjet më parë një poet i quajtur G.Cocoli morri një çmim të tillë për një botim me poezi dhe si ndodh në Shqipëri filluan gjykimet dhe ndëshkimet. Xhelozi ,jo deri në atë masë më tepër luftë politike për çmimin.
3.Myrteza Mara kryetar i klubit të shkrimtarëve ‘Petro Marko’ shprehet:Provokimi i poetes nis me ndjesinë e të shprehurit të ndjenjave erotike që nisin jo vetëm brenda saj, por edhe në qenien e çdo vajze apo gruaje.Ajo projekton në poezi realizimet dhe mosrealizimet e këtyre ëndrrave, duke i ndezur me dritë të kuqe llambat e Erosit.
Mendimi im:Shqetësimi qytetar dhe intelektual është mëse i ligjshëm! Vlerat e vërteta të kulturës, artit, letërsisë dhe sporteve po i nëpërkëmb politika. Nuk është hera e parë që ndodh kështu, madje edhe më keq! Kujt i intereson që antivlerat të serviren për vlera? Kujt i shërbejnë çmime të tilla? Kush i përcakton këto? Ku është zëri i vërtet i artit të vërtetë? A ka komisione serioze në dikasteret përkatëse, apo janë mbushur me diletantë poetikë? Kujt i intereson që shkrimtarët dhe artistët e këtij vendi të jenë si zogjtë e korbit, jo vetëm pa fole, por edhe që i nxjerrin sytë njeri-tjetrit? Kishte Lidhje të Shkrimtarëve dhe Artistëve, ku është? Kishte kritikë profesioniste, ku është? Kishte konkurse në shkallë rajonale e kombëtare, ku janë?
Çdo art ka vlerën e tij, por poezia nuk duron dot mediokritetin, apo edhe përdhosjen e saj me orgjia seksuale, te cilat serviren si rryma të reja. Askush nuk mohon të renë, zhvillimin dhe ndryshimet ne shumë gjini të artit, por “Vrima” e Çmimit të Ministrisë së Kulturës është një turp i sponsorizuar nga paaftësia e drejtuesve të dikastereve qendrore që ushqehen me parat e popullit, të cilët ia shpërblejnë atij duke e ushqyer me antivlera të pashembullta! Poezia është kënga e shpirtit, por me këtë veprim poetëve dhe lexuesve iu është shitur për vlerë një antivlerë. Nëse Kryeministri dhe ministrja këtë veprim e kanë bërë me ndërgjegje të plotë dhe nuk do ketë qenë ndonjë pakujdesi e radhës atëhere unë si poet më duhet të klithmoj: Mjerë poezia! mjerë kultura e kombit!Mendoj se ka ardhur koha, për të mos thënë se jemi shumë të vonuar për t’u organizuar në shkallë vendi për të ringritur LSHA. Vend e fonde ka edhe tepërojnë. Kosova, shteti më i ri në Europë e ka Lidhjen e Shkrimtarëve dhe e mbanë të ndezur pishtarin e dritës së kulturës brenda e jashtë kufijëve të saj, kudo ku ka shkrimtarë dhe poetë! Vetëm kështu do i japim dritë e frymë misonit në shërbim të kulturës dhe historisë tonë!
Përsa i përket Çmimit të “Vrimës” mendoj se nuk duhet të humbasim kohë duke u mar më shumë me atë si problem, me “gurin e të marrit”, por me organizimin e shkrimtarëve për të qenë të bashkuar, jo thjeshtë për unitet fizik, por për të lartësuar dritën e Naimit, Migjenit, etj. Vetëm kështu do i bëjmë shërbimin e duhur misionit tonë qytetar e atdhetar. Kur kthejmë kokën pas shikojmë se kemi një trashëgimi të pazevendsueshme në të gjithë fushat, por ne çfarë do u lemë brezave? Nuk duhet të lejojmë boshllëk dhe hapsira që të mbushen me “Vrima” , por me magjinë e bukur të fjalës së shkruar! Vendi ka shkrimtarë dhe poetë të vërtet që dinë ta ngjyejnë penën në dritën e diellit për të ndriçuar udhën e mirësisë dhe dashurisë së vërtetë! Por nëse heshtet, nga intelektualët dhe shkrimtarët e spikatur, atëherë “Vrimat” do bëhen shpella e gremina ku do fundoset poezia dhe kultura jonë.
4.Dalan Luzja poet shqiptar në SHBA:
Vështrim tagent.Me tërhoqi çmim i pare ne poezi, dhëne një poeteje te zakonshme qe e vendos ne krye te poeteve dhe poeteshave te vendit tone, kureshtja duke rritur arriti gjer te dhurata qe ja kish dhënë artisti kryeministër.Historikisht e reja ka përplasje me te vjetrën gjersa te fitoje dhe te ndjek rrugën e saj por kjo s’është një re qe do triumfoje. Poetet janë elite,zemerzjarr me sy dhe mendje kërkues dhe zbulues te fenomeneve emocionale për ti hedhur ne poezi artin ,edhe ne proze. Ata janë autoret e poezive te mrekullishme , qe i kane kënduar Atdheut, patriotizmit dhe dashurisë. Poezia ka rregulla te shkuara dhe te pa shkruara, por kur afrohesh te femra çdo poet rrëqethet me nuret, bukuritë e saj qe e bën femrën gjallëruese te planetë, dhe s’bëjmë gabim te themi hyjnore. Nenat janë te tilla,Këtë rruge kane ndjekur edhe poetet e mrekullishme qe kemi Raca jone , nga me te mirat, ne raste shume sporadike, individ te joshur nga ëndrrat pa kontrolluar rregullat e lojës kane dale para kulturës dhe emancipimit Europjan dhe me tej Shijen qe kane lënë i kane dështuar dëshirës, shije te athet.Edhe një fillorist edi si është shumëzuar bota dhe këtë akt sublim ka te drejte ta shijoje çdo çift,por asnjëherë te tregoje aq banalitet te shprehur ne nje proze, jo poetike nen nivelin mesatare Kështu duhet te shkruajmë qe te marinë çmime??? Çmimi behet edhe me i merituar kur ja jep kryeministri dhe ministri i kulturës Lind pyetja ;Perse ju dha ky çmim, ku janë vlerat? Vlerat e fundbarkut te saj?Poezia është arti me i çmuar, me finiku, me i bukuri , me njerëzori qe shpreh ndjenjat me te bukura dhe edukon masën, ndaj poetet bëjnë Kombin. Si fitusi i konkursit?Ka një kufi te dukshëm pa dënim ligjor, por me një dënim te heshtur shoqëror qe te dënon me tepër Ky kufi ka bukurine me te lakmueshme per jetën. Asnjë s’ka te drejte te cenoje emocionet , përshkrimet shpërthimet e ndjenjave, por kete lloji te ashtuquajtur poezi bje ndesh me moralin e pastër shqiptare Guximi i kësaj zonje poete s’harrine gjer atje sa njerëzit ti japin pëlqimin, apo adhurim për ç’tregon kjo proze Poetja e di mire, bile me mire se. Une ç’ishte poezia, si ndërtohet dhe qëllimi për te ngjallur emocione te lexuesit per te fisnikëruar shpirtrat e lodhur nga fati qe ju ra Ajo është edukuese edhe pse ka lexues te pakt, me te zgjedhur, por te godet, ka efekte te forta ,sa shpesh te ben te derdhesh lot Zonja ne fjale i di te gjitha .Le te na gjykoje koha ne se duhet apo jo te jemi simpatizant te ksaj “mrekullie”
VANGJEL DULE ZGJEDH KRISHTLINDJEN PER T’U BERE AVOKAT I GREQISE
Skandali i Doreheqjes se Vangjel Dules, sherbetorit te grekeve, qe ka paralajmeruar harac per ndermjetesimin e Greqise(gjasme si avokate e Shqiperise-eshte dhe e Serbise) per pranimin e Shqiperise ne BE- Nuk ka date doreheqja e paraqitur Kryeparlamentari Ilir Meta!!!/
Nga Arben LLALLA/
Ditën e Krishtlindjeve, 25 dhjetor 2015, Vangjel Dule në vend që të uronte për lindjen e Krishtit, paqen, miqësinë midis miqve, shokëve dhe fqinjëve, ai foli për BIRN me tone qaramane për tragjedinë e tij politike. Vangjel Dule u ankuan në përmjet medieve për ftohjen dhe mërinë me Edi Ramën, për problemet e politikës personale që ka me partitë e tjera të koalicionit të majtë. Dule Qaramani na tregoj se Greqia qenka avokati i Shqipërisë, por unë i rikujtoj Evangjelit se Greqia është avokati i Serbisë dhe taksë-mbledhësja për anëtarësim në NATO dhe BE i Shqipërisë dhe Maqedonisë. E thënë më qartë, Greqia për anëtarësimin e Shqipëri në NATO mori haraçin e varrezave për ushtarët e luftës italo-greke dhe për atë palo Marrëveshjen e kufirit detar. Ndërsa për anëtarësimin e Shqipërisë në BE ka kërkuar haraç shpalljen e Autonomisë së Epirit të Jugut. Prandaj Maqedonia s’ka mundur të anëtarësohet në NATO sepse s’ka paguar ende haraçin tek Greqia.
Dorëheqjen si nënkryetar të Kuvendit Vangjel Dule e lidh me zgjedhjen si nënkryetar i Kuvendit të Shpëtim Idrizit, por kjo nuk është shkaku i vërtetë i dorëheqjes së Dules.
Dorëheqja e Vangjel Dules si nënkryetar i Kuvendit lidhet me disa takime të Dule Qaramanit me politikanët rus, në disa vende sllave proruse dhe në Moskë. Për këto takime të Dules me rusët, një nga vendet mike dhe partnere e Shqipërisë shfaqi dyshimet e saja pranë institucionet shtetërore të Shqipërisë. Pasi u siguruan se Dule bënte takime në Moskë me politikanët e lartë të Kremlinit, atij ju kërkua të jepte dorëheqjen butë, në heshtje. (Ka me dhjetëra dokumente që tregojnë se Vangjel Dule është njëri nga drejtuesit kryesorë e politikanëve botëror në Lidhjen Ortodokse Botërore e cila punon për fuqizimin e ndikim ortodoks-sllavë në botë).
Deklarata e dorëheqjes së Vangjel Dules si nënkryetar i Kuvendit të Shqipërisë është nënshkruar nga vetë Dule në Mars 2015 dhe jo në Maj 2015. Kjo gjë vërehet tek mungesa e datës së dokumentit në fjalë.
Si deputet këtë mandat Vangjel Dule e ka fal votave të shqiptarëve, dhe në veçanti atyre mysliman të cilët gjatë numërimit i dhuruar disa qindra vota të cilat i përkisnin partive të tjera shqiptare. Kjo nuk është gënjeshtër, por një e dhënë e shprehur në një shkrim nga Panajot Barkës, i botuar në portalet greke. Panajot Barka shkruan se Vangjel Dule mori vota në Vranisht të cilët janë shqiptar dhe jo grek… Më tej Barka thotë se pritet që Vangjel Dule të dali nga koalicioni si hero, duke kërkuar mbrojtje nga Athina zyrtare. Këtë taktik Vangjel Dule e ka bërë disa herë, shkruan analisti minoritar Panajot Barka Më 25 Prill 2015, Barka paralajmërojë teatrin heroik të Vangjel Dules. Për mendimin tim Vangjel Dule të gjithë atë teatër “heroik” me lojë fjalësh për të dalë nga kolltuku i nënkryetarit të Kuvendit e ka bërë me qëllimin e vetëm për të justifikuar humbjen e kandidatëve të PBDNJ dhe OMONIA në bashkitë ku konkurruan në Konispol, Finiq, Dropull, Himarë. Vangjel Dule nëse është aq i prekur nga hyrja në qeveri të PDIU, ai duhet të kishte dhënë dorëheqje që kur u nënshkrua koalicioni i ASHE, dhe jo ditën që u votua në mënyrë demokratike për nënkryetar i Kuvendit të Shqipërisë z.Idrizi.
Prandaj dorëheqja e Vangjel Dules si nënkryetar i Kuvendit nuk ka të bëj fare me zgjedhjen e Shpëtim Idrizit në këtë postë.
Një nga problemet që Vangjel Dule ka këto vitet e fundit është dobësimi i tij në politikën e minoritetit grek në Shqipëri. Prej dy vitesh Vangjel Dule nuk ka asnjë ndikim autoritativë në organizatat e ndryshme të minoritetit grek, kjo gjë u vërejt edhe në dështimin total në zgjedhjet për kryetar bashkie të qershorit 2015, ku partia e tij PBDNJ, nuk fitoj asnjë bashki dhe kishte rrjedhje të madhe të votave në drejtim të PS, LSI dhe MEGA. Prandaj Dule Qaramani ka filluar të mendoj seriozisht për rizgjedhjen e tij deputet në zgjedhjet e ardhshme të cilat mund të mbahen më 2016 ose 2017.
Tatëpjeta e Vangjel Dules në minoritetin grek filloj kur ai u ftoh me kryetaren e organizatës së fuqishme “Rinia e Epirit të Jugut-NEB”, Eleni Dhimu. Ai në të gjitha aktivitetet ndër vite ku ka marrë pjesë është shoqëruar ngrohtë nga ajo. Afërsia e Eleni Dhimu me Vangjel Dulen vërehet në çdo fotografi ku ata janë gjithnjë bashkë në Athinë, Larisë, Finiq, Bularatë, Aliko, Sarandë, etj. Por pas ekskursionit të gushtit 2014, ku përherë të parë Vangjel Dule mori bashkëshorten e tij shqiptare në aktivitetet e minoritetit grek, marrëdhëniet me minoritaren Eleni Dhimu u ftohën papritmas. Pas gushtit 2014, Eleni Dhimu që gëzon autoritet në personalitetet e politikës greke, tek anëtarët e OMONIA dhe të organizatave të tjera, filloj sulmin kundër Dules. Goditjen e parë Vangjel Dule e mori kur kandidati që ai propozojë për kryetar të OMONIA, Vasileos Kagjos humbi përballë kandidatit që e mbështeti fuqishëm Eleni Dhimu, Leonidha Papa.
Goditjen tjetër të fuqishme që i dha Eleni Dhimu, është ajo gjatë fushatës parazgjedhore për pushtetin vendor që mbështeti kandidatët për kryetar bashkie të partisë së minoritetit MEGA dhe jo të partisë që drejton Vangjel Dule, PBDNJ.
Si përfundim mendoj se deklaratat e Vangjel Dules për BIRN më 25 dhjetor janë një qurravitje e tij në fund të karrierës politike sepse në të ardhmen ai do të jetë vetëm një ish-deputet, ashtu siç është sot ish-nënkryetar i Kuvendit.
Një libër historie me teza te islamit radikal
Vështrim mbi librin “ Historia Osmane dhe Institucionet” të Prof. Dr. Mehmet Maksudoglu./
Nga Gezim ZILJA/
Vitet e fundit (2013) është hedhur në qarkullim libri i Prof.Dok. Mehmet Maksudoglu me titull “Historia Osmane dhe Institucionet”. Është një libër me 714 faqe, që ngjall interes sa i takon fakteve historike, i ndarë në tre pjesë dhe 17 kapituj. Pjesa e parë (1289-1453) pasqyron periudhën që nga themelimi i Devletit Osman dhe vazhdon deri në rënien (hapjen) e Kostandinopojës (Stambollit ) në vitin 1453. Pjesa e dytë (1453-1699) ka të bëjë me shtrirjen e Perandorisë (Devletit) Osman. Pjesa e tretë (1699-1922) është një studim i rënies graduale të perandorisë Osmane.
Pjesa e fundit merret me shtjellimin dhe përcaktimin e Institucioneve sociale si Vakëfi, Tarikati, Imaret, Kervansaraj, Hamami, Spitali, Arsimimi, Xhamia, Sibjan mektebi, Medreseja, Enderun. Pa pretendime të shumta si lexues do të ngre disa probleme lidhur me tezat argumentat dhe përfundimet e nxjerra në këtë libër.
Si një lexues i rregullt i librave historikë, veçanërisht atyre që kanë të bëjnë dhe me historinë e Shqipërisë, dëshiroj të shpreh mendimet e mia lidhur me librin e profesorit turk, duke e ilustruar me kundërshëmbuj që lidhen kryesisht me pushtimin osman. Tezat kryesore që hedh autori shpesh janë kontradiktore, nuk përputhen me historinë e vërtetë të pushtimeve turke në Ballkan dhe Evropë dhe në disa raste ka interpretime të gabuara të fakteve historike. Do të ndalem vetëm në tri çështje që kanë të bëjnë me fakte dhe interpretimet e zotit Maksudoglu, të ngritura në libër që për mendimin tim nuk qëndrojnë madje janë tepër të diskutueshme sepse justifikojnë luftërat që zhvillohen për xhihad, si luftëra që janë porosi e Allahut.
1. Perandori Osmane apo Devleti i mrekullueshëm.
Autori që ë fillim bën një arsyetim lidhur me përdorimin e termit “Perandori Osmane‘‘. Nuk është dakord me këtë emërtim pasi sipas tij nuk ka qenë perandori dhe në dokumentat osmane, korrespondencat zyrtare, traktatet e librat e asaj kohe nuk është përdorur titulli „Imparatoryye-i Osmaniyye‘‘ por Devlet-i Sublim Osman dhe Devleti i Mrekullueshëm.
Mehmet Maksudoglu shkruan:
Largimi nga ky emërtim (perandoria osmane.Shen im.) i përveçëm gjithsesi do të nënkuptonte një vlerësim subjektiv dhe më e pakta shfaqjen e një qëndrimi jomiqësor… Veçanërisht termi perandori nuk është i përshtatshëm për të gjithë strukturën social-politike osmane… Si racizmi ashtu dhe nacionalizmi ishin të panjohur për strukturën osmane… M.Maksudoglu: Historia Osmane dhe Institucionet.faqe 31.
Nëse shikojmë shpjegimin e fjalës perandori si ‘‘një shtet i përbërë nga shumë kombe ku pushteti është i trashëgueshëm dhe në krye ka një tiran (Sulltan apo Perandor) që vendos mbi këdo dhe kudo me dorë të hekurt‘‘, në rastin e Sulltanit dhe qeverisjes së tij pavarësisht nga emërtimet, pushteti absulut i tij dhe trashëgimia e fronit e justifikojnë plotësisht emërtimin Perandori Osmane. Gjithsesi ndryshimi i emërtimit nuk e ndryshon thelbin e shtetit osman si pushtet absolut i një njeriu të vetëm.
Sa i përket racizmit që nuk paska ekzistuar në Devletin osman, vetë autori më shumë se një herë thekson në libër se të krishterët kishin taksa më të rënda se muslimanët dhe një karrierë në perandorinë osmane, në administratë apo ushtri ishte e pamundur nëse nuk ishe mysliman ose nuk konvertoheshe në të tillë.
Le t‘i referohemi Tursun Beut, shkrimtarit më të rëndësishëm turk të kohës së vet dhe kronikanit zyrtar të Sulltan Mehmetit të II, pushtuesit të Kostandinopojës, Ballkanit dhe të Shqipërisë. Si kronikan pothuaj në të gjitha ekspeditat pushtuese, ai përshkruan me hollësi ngjarjet. Pavarësisht nga disa teprime të justifikuara për kohën, për fushatën e dytë të Sulltan Muratit në Shqipëri ai shkruan:
Kurse arsyeja e kësaj fushate të dytë në Shqipëri ishte se raca shqiptare është bërë e tillë që në karakterin e saj kanë hedhur rrënjë mosbindja, këmbëngulja, rrebelimi dhe arroganca. Dhe ajo çka për natyrë nuk zhduket dot nga peripecitë e jetës! Ata derra qenë nënshtruar dhe kishin pranuar zinxhirin vetëm nga tmerri prej kordhës gjakderdhëse të Sovranit. … Të gjithë djemtë e vashat e tyre u kapën dhe u bënë robër, ndërsa meshkujt e rritur u mblodhën dhe i lidhën me zinxhirë. Në çdo vendqëndrim në prani të sundimtarit u ekzekutuan me një të rënë të shpatës aq shumë të pafe sa qe e
pamundur të llogariteshin. Të shtyrë nga kjo frikë, të pafetë që kishin mbijetuar pranuan të bëheshin shtetas të shtruar osmanë dhe të paguanin xhizjenë. (Kronikat e Tursun Beut, Bot shqip. fq.152).
Pesëqind vjet më vonë profesori turk shkruan se racizmi dhe nacionalizmi ishin të panjohur për strukturën osmane madje siç do ta shohim më poshtë shton “ se njerëzit nën devletin osman ishin të lumtur“.
Natyrisht Sulltani, krijoi një sistem të mençur, për të zgjatur sundimin, dhe shfrytëzoi popullsitë vendase, duke u dhënë privilegje një pkese të saj, por gjithmonë nën kontrollin ose vasalitetin e Portës së Lartë. Shëmbulli më tipik i shfrytëzimit dhe racizmit në këtë drejtim është ushtria jeniçere. Ata përbëheshin nga ajka e rinisë së Krishterë të të gjithë Ballkanit, që grabiteshin qysh fëmijë dhe edukoheshin në kushte të ashpra si ushtarë besnikë të sulltanit, të kthyer tashmë në myslimanë. Në të gjithë vendet e pushtuara qindra e mijëra gra rrëmbeheshin, kryesisht të krishtera, shiteshin e bliheshin duke mbushur haremet e Sulltanit dhe të komandantëve të Perandorisë. A nuk ishte kjo një skllavëri?
Në gjithë faqet e librit rreket të shpjegohet se Devleti Osman, (Perandoria Osmane) iu është nënshtruar mësimeve të Islamit dhe si i tillë është i pagabueshëm. Lidhur me këtë problem ai shkruan ‘‘… Nëse ata (të krishterët shën.im) nuk do të kishin qenë të lumtur, nën sundimin osman ata do të kishin ngritur në kryengritje kundër tij, duke tërhequr kështu vëmendjen nga zhvillimi i xhihadit kundër të krishterëve të tjerë. Kjo tregon që administrata osmane ishte e drejtë dhe tolerante ndaj dhimmive të saj dhe ne tani kemi dëshmi të mjaftueshme për ta pranuar si të vërtetë se ata parapëlqenin sundimin osman në vend të atij të krishterë. .. M.Maksudoglu: Historia Osmane dhe Institucionet fq.169‘‘
Në të vërtetë historia e pjesës së pushtuar të Europës dhe Ballkanit është mbushur plot luftra e kryengritje, ku mizoria turke është mëshiruar në thënien e urtë që e kanë të gjithë popujt e gadishullit: ku shkel turku nuk mbin bar.
Çdo kryengritje e çfardo natyre që ishte kundër Sulltanit mbytej me zjarr e me hekur. Nuk kishte mëshirë për kundërshtarin, kështjellat rrafshoheshin, kundërshtarëve u priteshin ose u nguleshin kokat në hunj dhe e u rrëmbehej gjithë pasuria. Në librin e tij “Memorie“, botuar në vitin 1510, Gjon Muzaka shkruan:
“Sulltani hyri në këtë pjesë të Epirit dhe zoti Gjin Muzaka, mbeti përkundruall Vlorës të siguronte vendin që quhej Muzeqe dhe vise të tjera. Jo shumë kohë më pas Murati s’la mjet pa kërkuar që të gjente një mënyrë që të merrte drejtimin e Shqipërisë e vijonte të gjente shkak të ndërhynte e të bënte inkursione të ndryshme: të plaçkiste ata, dmth Shqipërinë dhe çdo ditë rrëmbente nga një numër të madh robërish dhe i kthente në skllevër. Muzaka, Memorie. U shkrua në vitin 1510 dhe u zbulua për herë të parë nga historiani i shquar gjerman Karl Hopfi (1832-1873 në bibliotekën Brankaçiane të Napolit më 1863. Bot shqip fq.83
Nga botimi i Institutit të Historisë, Gjergj Kastriot Skënderbeu dhe Lufta shqiptaro-turke e shek XV, viti 1967, fq. 109, citojmë pa koment:
Lufta e gjatë që u zhvillua midis shqiptarëve dhe turqve i shkaktuan Shqipërisë mjerime të mëdha. Masakrat në masë e pakësuan në një shkallë të konsiderueshme popullsinë. Një rrënim të plotë pësoi ekonomia e vendit. Veçanërisht ato krahina ku u zhvilluan luftime. Një përmbysje të madhe pësuan qytetet. Një pjesë etyre ishte braktisur qysh në fund të shek të XIV e në fillim të shek të XV, kur filluan sulmet turke. Të tjerë u rënuan kur ranë në duart e turqve popullsia e tyre u dëbua ose iku vetë për t‘i shpëtuar
skllavërisë.
2. Osmanët nuk ishin Pushtues.
Lidhur me pushtimet turke dhe luftërat e përgjakëshme që e shoqëruan atë autori shprehet:‘‘ Por Pushtimi nuk është i njejtë me Fet‘hin. Ndërkohë që pushtimi nënkupton nënështrim me dhunë, fet’hi i një vendi do të thotë fjalë për fjalë hapja e një vendi ndaj Islamit, jurisprudencës së tij (sheriatit) dhe vlerave, por pa i detyruar njerëzit në asnjë mënyrë të pranojnë Islamin. M.Maksudoglu: Historia Osmane dhe Institucionet Fq.36.
Ai shkon edhe më tej duke nxjerrë përfundimin e pasaktë:
Është e rëndësishme të theksojmë këtu se ushtria osmane ishte tepër e kujdesëshme për të mos i shkaktuar dëmtime të panevojshme popullit dhe pronës së tyre.. M. M. Historia Osmane dhe Institucionet.Fq.207
Dihet botërshit se ushtria osmane kishte dy shtylla mbështetëse: Islamin dhe plaçkitjen. Pas pushtimit të qyteteve pjesa më domethënëse për ushtrinë osmane ishte vjedhja, plaçkitja, dhe përvetësimi i pasurisë së popujve të mundur. Mjafton të lexohen kronikat e kohës lidhur me pushtimin e Kostandinopojës sesi u plaçkitën e u shkretuan ato vende, aq sa më vonë me urdhër të Sulltanit u organizua ripopullimi i saj ngaqë pjesa më e madhe e popullsisë u shkua nën tehun e shpatës ose u dëbua.
Profesori Maksudoglu gabon që në krye të herës ose për padituri ose qëllimisht. Nëse do të ishte ashtu si thotë ai, Devleti do të kishte një ushtri dishepujsh ose predikatorësh të fesë islame në trevat e banuara nga “të paudhët“ dhe “të pafetë“ siç quheshin padrejtësisht besimtarët e feve të tjera. Por në fillim ishte shpata, lufta, pushtimi ushtarak. Një shtet apo mbretëri pushtohej me forcën e ushtrisë së famshme osmane e njohur për ekzektimet, plaçkitjet dhe rrënimin e qyteteve. Po le të citojmë sërish kronikanin e famshëm, gjatë ekspeditave turke në Shqipëri:
Kronikat e Tursun Beut, faqe 149.
“Çdo çadër ishte mbushur me plaçkë të rrëmbyer. Atëherë u dha urdhëri të shtroheshin në bindje ata harbutë të pafe. Për këtë arsye në çdo vendqëndrim silleshin para sovranit fitimtar meshkujt e lidhur me zinxhirë që luftëtarët guximtarë e të shkathët të islamit me një të rënë të shpatësfap-fap i ekzekutonin . I bënë kështu ata njerëz që aq të etur e të dëshiruar qenë pas vdekjes të shijonin verën e rrënimit që derdhej prej shpatës së shndritshme. Pati ndalesa ku u shkuan në shpatë deri në tre mijë katë mijë shtatë mijë nga të pafetë. Prej kufomave të shumta lugina të thella tanimë ngjasonin si të ishin kodra. Prej gjakut të derdhur rrafshina të gjera tani ngjasonin si Amudarja (lumë në Persi. Shen.im) që rridhet.
A nuk është ky një pushtim me dhunë, ku gjaku i kundërshtarit rrjedh si lumë e luginat kthehen në kodra nga kufomat e të mundurve? Ç’kuptim ka fjala Fet’h ose hapje ndaj islamit, kur shpata dhe zjarri kanë shkatërruar gjithçka? Po le të shkojmë më tej. Citojmë:
“Nga perspektiva ekonomike pretendimi se shtrirja osmane drejt territoreve të tjera për të përfituar lëndën e parë për industrinë e tyre është i gabuar. Psh. Vajtja e tyre në Jemen nuk ishte për shkak të naftës por për t’i parandaluar fuqitë evropiane që t‘i afroheshin rajonit të Detit të Kuq dhe dy qyteteve të shenjta islame Mekës dhe Medinës. Me pak fjalë Devleti Osman nuk kishte për qëllim shfrytëzimin e popullsisë së territoreve të aneksuara prej tij. Në fakt tregëtia dhe industria ishin në duart e popujve jo myslimanë. M.Maksudoglu: Historia Osmane dhe Institucionet.fq31
Mund të ishte dhe ashtu si thotë historiani turk. Por dihet madje kjo pohohet disa herë në libër që tokat e pushtuara (hapje, fet’hi) shpalleshin prona të Devletit Osman, të Sulltanit dhe si sundimtar në to caktohej një ushtarak i lartë osman ose jo. Ai qeveriste si vasal i Sulltanit dhe duhet të paguante një shumë të madhe (haraç) në monedhat e kohës. Veç kësaj gjithë populli duhet t‘i paguante përfaqësuesit të Sulltani (spahiut) deri në pesëmbëdhjetë lloje taksash (haraç e xhelepe s’ka/ është vendi fukara/jetojmë me lakëra/ katër shtëpi me një ka, Këngë popullore e kohës së pushtimit osman.) dhe të nxirrte ushtarë çdo herë për fushatat e pafundme ushtarake të perandorisë.
Popullsia veç taksës që i shkonte direkt Sulltanit paguante taksa të tjera lokale. Në të gjithë perandorinë popujt e nënshtruar ishin të detyruar që në çdo luftë që zhvillonte sulltani të rekrutonin shpesh me forcë djem të rinj që linin kockat në territoret e pafundme të perandorisë në një luftë që nuk kishte kuptim për ta. ( O djema buzë burbuqe/Do vemi te Molla e Kuqe/Do na flasë yzbashi turçe/Moj Turqi a mbeç e shkretë/Qysh s’më le asnjë nga djemtë? Këngë nizamësh). Ku mund të flitet për lumturi e drejtësi të fshatarit shqiptar, bullgar, rumun, grek, serb nën sundimin osman? Mjafton të lexohet “Historia e Ballkanit‘‘ në vitet e sundimit osman të kujtdo autori, për të kuptuar absurditetin e këtij arsyetimi. Citojmë gjithashtu pa koment: Fan.S. Noli Vepra III, fq 295. Kritobuli (Critoboulos) nga Imbri (shek XV) Jeta e Mehmetit të II, Libri III, fq. 367,368
Atëherë Sulltani si përparoi më të tërë ushtrinë u derdh brenda vendit të tyre në kohën që gruri kishte filluar të lulëzonte duke i rënë anë e mabanë pjesës më të madhe të vendit prishi të mbjellat dhe mori me vete një plaçkë të madhe njerëzish dhe koesh të çdo lloji Pastaj shtiu në dorë kështjellat disa me sulm të tjerat me rrethim dhe i bëri rrafsh me tokën.Me një fjalë gjithë çgjeti në rrugën e tij e shkrtoi e grabiti e plaçkiti e rrënoi më së miri.
Bënë plaçkë shumë të madhe (rënia e kështjellës së Krujës) me skllevër burra gra e fëmijë me bagëti të çdo lloji shkurt me çdo lloj pasurie të tundëshme dhe të gjitha këto i zbritën poshtë në fushim.
3. Xhihadi si luftë e shenjtë e diktuar nga Allahu.
Teza e tretë, shumë e diskutueshme është, që lufta për xhihad (lufta e shënjtë) është një luftë e drejtë kudo dhe kurdo që ajo zhvillohet.
Autori shpjegon që është i natyrshëm dhe i drejtë pushtimi i tokave në Evropë pasi ato iu dedikuan qyteteve të shenjta të islamit. Ai shkruan:
Kur Tirjaki Hasan Pasha u rrethua në Kështjellën Kanixhe në vitin 1601nga Duka i Madh Ferdinand i Austrisë dhe nga një ushtri e madhe hungareze, komandanti i rrethuar i nxiti moralisht ushtarët e tij duke iu thënë: Kanixha dhe territori rrethues i saj janë kthyer në Vakëf, për qytetin e shenjtë Medine el-Munevvveres, që do të thotë se të ardhurat e përfituara nga ky vend do të shkonin për qytetin e Pejagamberit dhe se krijuesi nuk do të lejonte që kjo pjesë toke të binte në duart e jo besimtarëve. M.Maksudoglu: Historia Osmane dhe Institucionet. fq 48. Dhe më tej
Ekspasioni i osmanëve ishte domosdoshmëri e ‚‘besimit‘‘ ‚‘të qenët‘‘ një devlet që zbatonte Urdhëresat e shenjta mbi tokë.. Po aty. fq 195
Personalisht gjithçka e shkruar më sipër më ngjason mjaft me tezat e ekspasionit të fesë islame nga grupimet radikale në ditët e sotme. Meqënëse këto toka të Austro-Hungarisë, dhe shumë të tjera të pushtuara me luftë ishin toka shpallur vakëf nga Sulltani, ku jetonin njerëz që nuk kishin asnjë lidhje me islamin, që nuk ishin të pafe (ishin të krishterë, shen.im), ishte e mjaftueshme sipas Maksudoglu-së që të derdhej gjak e të mos i merrnin tokat dhe qytetet ata, që jetonin në tokat e tyre. Dhe më tej:
Një luftë e zakonshme mund të bëhet për shkaqe territoresh apo tregëtie, hakmarrjeje apo lavdie ushtarake- “të gjitha këto të mira të përkohëshme të kësaj bote‘‘ Një luftë e tillë është e dënueshme. Por një luftë xhihadi ndërrmeret në kushte të rrepta të caktuara nga rregullat e islamit, dhe vetëm në emër të çështjes së Allahut.. Të gjitha motivet e tjera të ulëta përjashtohen rreptësisht. M.Maksudoglu: Historia Osmane dhe Institucionet. fq.206.
Dhe meqënëse Allahu është i pagabueshëm del që lufta për xhihad në kundërshtim me çdo luftë tjetër ishte (është) një luftë e drejtë. Po cili është këtu ndryshimi me tezat e myslimanëve radikalë sot për luftën e shenjtë dhe vendosjen e Shtetit të Kalifatit në të gjithë botën? Nëse flitet për luftë të shenjtë dhe pushtime në emër të zgjerimit të fesë islame, cilët popuj dhe shtete do të ishin ata që do të pranonin të pushtoheshin se pëlqejnë islamin?
Nëse libri do të shkruhej për historinë e perandorisë osmane nuk do të ishte ndonjë gjë e re. Por nëse tezat për pushtimet osmane si hapës (Fet’h) të fesë islame do të merreshin si një vullnet i Zotit, kjo jo vetëm nuk është e vërtetë por është një teori mjaft e rrezikshme. Asnjë kombi nuk mund t’i imponohesh me shpatë dhe ta konsiderosh “te pafe‘‘, thjesht se nuk është i fesë myslimane.
PRESIDENTI BUJAR NISHANI URON KRISHTLINDJET
Presidenti Nishani u uron Krishtlindjet besimtarëve të krishterë shqiptarë kudo ku ndodhen/
Me anë të një mesazhi të bërë publik, Presidenti i Republikës, Sh.T.Z. Bujar Nishani u uron Festën e Krishtlindjeve të gjithë besimtarëve shqiptarë kudo ku ndodhen:
“Të dashur besimtarë të krishterë shqiptarë kudo ndodheni!
Në këtë prag Krishtlindjesh, besimtarët e krishterë në Shqipëri dhe kudo në botë janë duke u përgatitur për të festuar mrekullinë e lindjes së Jezu Krishtit.
Me rastin e Ditës së shenjtë të Krishtlindjes dëshiroj t’u shpreh të gjithëve urimet më të mira e më të përzemërta në këto çaste të lumtura! Dita simbol e lindjes së Krishtit rizgjon në zemrat e mbarë besimtarëve të krishterë ndjenjat e gëzimit e të shpresës për një të ardhme të ndritur, kur bashkojnë përpjekjet për të ngritur lart vlerat më sublime e më fisnike fetare dhe njerëzore.
Sonte urojmë familjarët, të afërmit, miqtë e të njohurit e krishterë ashtu siç kemi bërë prej shekujsh e në të njëjtën mënyrë që kemi trashëguar brez pas brezi si shqiptarë, duke kremtuar të gjithë së bashku festat e njëri-tjetrit në vazhdën e traditës sonë të vyer e të rrallë të harmonisë, tolerancës dhe bashkëjetesës fetare.
Në këtë ditë të bekuar, mendimi dhe lutjet tona shkojnë për njerëzit më me pak fat e në nevojë, të cilëve më shumë se kushdo u duhet ngrohtësi dhe dhembshuri njerëzore.
Le të përpiqemi t’ua lehtësojmë vuajtjet dhe mundimet të vetmuarve, të braktisurve, të pamundurve e të sëmurëve, për t’u dhënë shpresë dhe besim!
Le të kujdesemi më tepër për njëri-tjetrin, duke qenë prindër, fëmijë, miq, fqinjë dhe qytetarë të mirë, duke mbështetur e zhvilluar komunitetin ku secili prej nesh jeton dhe punon.
Këtë vit nën shkëlqimin e dritave të Krishtlindjeve shohim me dhimbje errësirën e akteve terroriste që tronditën Evropën, luftërat që shkatërruan Sirinë e largët, klithmat e emigrantëve që humben jetën deteve dhe oqeaneve; dhe shpresojmë e lutemi që paqja dhe mirësia të mbizotërojë zemrat e njerëzve kudo që janë.
Uroj që gjithë bota mbarë të bashkojë forcat, mendjet, shpirtrat e të bëjë përpjekje maksimale për të shpëtuar njerëzimin nga e keqja!
E gabuara dhe e keqja le të dështojnë dhe e drejta të triumfojë!
Gëzuar dhe për shumë vjet Krishtlindjet dhe jua uroj sa më të paqta e të mbara e në shëndet e harmoni të plotë të shpirtrave, zemrave dhe trupave!”
- « Previous Page
- 1
- …
- 608
- 609
- 610
- 611
- 612
- …
- 859
- Next Page »