• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

STUDIMI I LONDRES DHE SHKOLLA SHQIPTARE

December 5, 2012 by dgreca

Duam apo s’duam ta pranojmë, shkolla shqiptare është në hendekun e saj më të keq në gjithë këto vite të tranzicionit. Këtë fakt nuk mund ta mohojë askush, bile edhe deklaratat për reformat ë kryera dhe që do të kryehen në të ardhmen. Shkolla shqiptare është larg asaj europiane, por edhe asaj ballkanike, pa folur për liderët e vërtetë të arsimit si Amerika apo Kina dhe Japonia. Por një studim i kohëve të fundit që u prezantua në Londër këto ditë, ka si synim të ndihmojë drejtues, studiues dhe politikanë në përcaktimin e faktorëve kyç për përmirësimin e shkollës. Nuk ka dyshim se shkolla shqiptare nuk ishte pjesë e këtij studimi dhe të vjen keq që distancat janë kaq të mëdha. Nga i gjithë studimi doli se dy janë modelet superfuqi të arsimit botëror: Finlanda dhe Koreja e Jugut. Studimi mbi sistemet e edukimit u zhvillua në 50 shtete dhe u realizua nga EIU për shumëkombëshen që merret me edukimin, Pearson. Në thelb të problemit qëndron një fakt i padiskutueshëm : lidhja midis njohurive të mara dhe kompetencave me të cilat të rinjtë i drejtohen punës dhe të konkurimit ekonomik afatgjatë në një vend të caktuar. Nga studimi pati disa prurje cilësore që përmbledh 60 tregues krahasues nga 50 vende, si të dhëna lidhur me shpenzimet publike për arsimin, rrogat e arsimtarëve, përqindja e analfabetizmit në rang kombëtar, deftesat dhe diplomat pas përfundimit të procesit, përqindja e papunësisë, Prodhimi i brendshëm etj. Po t’i hedhim një vështrim klasifikimit propozohet një parametër i ri vlerësimi që është treguesi global mbi aftësitë njohëse dhe arritja e nivelit të arsimimit, bazuar në testet ndërkombëtare, si dhe mesatarja e diplomave. Cilat janë vendet që e kryesojnë klasifikimin? Nuk ka dyshim se janë Hong Kongu, Singapori dhe Japonia, ndërsa në fund ndodhen Meksika, Brazili dhe Indonezia, edhe pse janë ekonomi në rrugë të shpejtë zhvillimi. Dy vendet lider në krye të listës janë për befasinë e arsimit tonë shqiptar Finlanda dhe Koreja e Jugut. Të dhënat flasin për dy sisteme edukuese krejtësisht të ndryshëm : ai koreani i ngurtë,  i bazuar tek verifikimet, testet, të mësuarit me kujtesë dhe detyrimi që studentët të investojnë shumë kohë në arsimit, ku mbi 60% ndjekin shkolla private; ai finlandez më i butë, me pak orë javore në shkollë, pa detyra shtëpie. Një prej përparësive është krijimtaria në të mësuarit me kujtesë. Por a kanë gjëra të përbashkëta këto dy vende? E para, rëndësia e mësimdhënies. E dyta, i japin rëndësi tërheqjes së stafeve më të kualifikuara dhe përditësimit të mësuesit,  pra e thënë me një fjalë nuk bëjnë Pazar me dijet, por zgjedhin më të mirët. E treta, i kushtojnë vëmendje të veçantë përgjegjësisë në arritjen e objektivave dhe karakterizohen nga një ide moral të përhapur në shoqëri që i motivon të dyja palët, mësuesit dhe nxënësit. Një moment i rëndësishëm është respekti për mësuesit, si një çështje  themelore kombëtare dhe jo si tek ne ku ka humbur ndërgjegjësimi për rolin e madh të dijeve dhe të mësuesit. Ka një rol social mësuesi në shoqëri dhe ai nuk mund të kushtëzohet nga militantizmi apo faktorë të tjerë, ndërsa rroga e mësuesve nuk ka shumë rëndësi në sukseset shkollore. Një studim për 2,5 milionë amerikanë nxori se nxënësit që kanë patur mësuesit më të mirë, kanë më shumë mundësi të frekuentojnë kolegje prestigjoze, fitojnë më shumë, jetojnë në lagje më të mira me status ekonomik, kursejnë më shumë për pensionin dhe kanë më pak mundësi të kenë shtatzani të nxituar në adoleshencë. Vazhdon studimi amerikan ku në përgjithësi investimi ekonomik në arsim merr një rëndësi të madhe në arritjen e rezultateve positive, por më e rëndësishme është kultura mbështetëse e edukimit, pra prejardhja e nxënësve dhe origjina e tyre kulturore. Nxënës të ardhur nga Hong Kongu, Singapori janë më të mirë se ata që vijnë nga Amerika latine apo Haiti.  Sistemet shkollore të atyre vendeve që ndodhen në krye të klasifikimit bazohen edhe tek një natyrë e dukshme në zhvillimin e karakterit krijues, personalitetit dhe bashkëpunimit. Nga studimi del se t’u mësosh të punojnë në skuadër, të ndërveprojnë dhe tregojë aftësi të shpejta kuptuese me të tjerët, është sfida e shkollë së nesërme. Mendoj se ky është modeli më i mirë që duhet ndjekur dhe jo konfuzioni dhe amullia e dy dekadave pas viteve ’90. Një shtet i mençur nuk ka nevojë për të bërë eksperimente, por përfiton nga arritjet e çmuara të botës pa humbur kohë me qëllim që të kapë të gjitha standartet e saj.

Arjan Th. Kallço

Pedagog i Gjuhës italiane

Universiteti Fan S. Noli, Korçë

 

Filed Under: Kulture Tagged With: Arjan Kallco, shkolla shqiptare, Studimi i Londres

NE QENDER TE 100 VJETORIT, BASHKIMI JO NDARJA

November 14, 2012 by dgreca

4 shekuj në mbrojtje të identitetit kombëtar-shembulli i duhur për ne/
100 vjetrori i shpalljes së Pavarësisë sonë kombëtare është eventi më i madh i historisë moderne shqiptare, prandaj në qendër duhet të jetë bashkimi dhe jo ndarja,evidentimi i përpjekjeve të patriotëve të vërtetë dhe jo i tradhëtarëve, i mendjeve të ndritura dhe jo i mendjeve të shkrurtëra. Por i gjithë viti jubilar u shënua nga shumë incidente mes vetë shqiptarëve nga paaftësia e klasës poltike shqiptare që po tregohet e papërmbajtur dhe e nervozuar që në këtë përvjetor vetë ata të mos mungojnë. Cili është kontributi i tyre real? Nuk kanë asnjë gjurmë që të mund të krenohen. Vula e gjurmëve është 100 vjet më parë me disa prej kolosëve që e ideuan. Të duash të shmangësh Vlorën nga festimet me pretekstin se edhe Amerika kështu veproi dikur, është një naivitet kryekëput. E përse duhet ndjekur shembulli amerikan edhe në festën tonë kombëtare? Një prej momenteve për të cilën duhet të krenohemi për historinë tonë është rikthimi i Mesharit të Gjon Buzukut në Atdhe, pasi është dëshmia e parë e identitetit tonë kombëtar e shprehur në gjuhë. I takonte Akademisë sonë që të organizonte një simpozium të madh për këtë gjurmë të gjuhës sonë, por ajo heshti para akademizmit diletant të një kryeministri të kudondodhur dhe në dukje poliedrik. Në Itali u festua 400 vjetori i gjurmëve të para të shkruara të identitetit, i Fjalorit të Akademisë Crusca 1612, por nuk pamë ndonjë politikan që ta rrëmbente mikrofonin dhe të mbante ligjëratë për gjuhën italiane. Tek ne orientime të njerëzve jokompetentë dhe mediokër e futën në sherr edhe gjuhësinë shqiptare me ëndrrat për ta ndryshuar atë letrare, sepse janë bërë padrejtësi ndaj dialekteve. O tempora o moris!

Një përvjetor nuk synon vetëm një datë, por vazhdimësinë e kontributeve për ta pasuruar gjuhën dhe leksikun e saj, ashtu siç bëri në të vërtetë Akademia italiane. Ishte fjalori i parë, pasi nuk e kishte asnjë prej gjuhëve moderne europiane dhe ky event e vendos Italinë në një prej vendeve që gjenialitetin e vet e kanë të shumëfishtë. U desh shumë punë deri në ditët e sotme që të inventarizohej fjalë pas fjale kjo gjuhë dhe shumë akademikë punoin gratis, nga dashuria për gjuhën. Nuk ishin vetëm filologë, por shkencëtarë dhe artistë që u shëndërruan në leksikografë të mirëfilltë për ta evidentuar këtë pasuri. A nuk e bënë këtë gjë edhe studiuesit shqiptarë në vitet e shekullit të kaluar? E kryen me devotshmëri detyrën për ta mbrojtur gjuhën tonë kombëtare, bile vendosën edhe disa standarte që sot disa pseudostudiues po përpiqen që ta përmbysin. Më datën 16 nëntor do të mbahet në Korçë një Akademi me rastin e përvjetorit të 40 të Kongresit të drejtshkrimit të gjuhës shqipe dhe do të dëshiroja që nga soleminiteti i saj të dilnin me një përgjigje të qartë se gjuha jonë letrare nuk është

 

 

një mall që ta shkëmbejmë në treg apo ta sakatosim sa herë që të ndryshojnë mendjet e politikanëve. Në gjuhë ka një natyrë dialektike të zhvillimit dhe nuk mund të veprohet sipas tekave të një grupi shoqëror që as vetë ata nuk dinë ta flasin atë korrekt atë. Çdo gjuhë ka një të shkuar që hedh bazat e saj, një të tashme dhe një të ardhme. A mund ta pranonin italianët një histori të identitetit të tyre pa veprën e Dantes, Petrarkës apo Bokaços? Jo, asnjëherë. Po të gjitha përpjekjet e shumë studiuesve të tjerë deri në ditën e shndërrimti të gjuhës italiane në letrare kombëtare? Përsëri jo, sepse nuk është kompetencë e politikanëve, por e studiuesve dhe vetëm ata e kanë ekskluzivitetin e mendimit final. Nëse një fjalor shfaqet si një regjistër i thesareve gjuhësore, përdoruesi duhet të jetë i ndërgjegjshëm që shumë prej tyre do të dalin nga përdorimi, do të zëvendësohen me të rinj, në një ripërtëritje  të vazhdueshme.

Pak ditë më parë në një konferencë për gjuhët e Europës dhe mbrojtjen e tyre ku mora pjesë theksova dy gjëra që duhet t’i kemi parasysh : e para se gjuha është mjeti me të cilin ne shprehim filozofinë tonë kombëtare, pra ai nga i cili ne dallohemi në Europë dhe së dyti se gjuha shqipe si një gjuhë e Bashkimit Europian duhet mbrojtur dhe shpëtuar prej ideve të mbrapshta të kodoshëve politikë. Në konferencë doli edhe një ide tjetër shumë interesante që e ilustroi bukur edhe rektori i UPT, z. Kaçani, lidhur me kalimin nga departament të gjuhëve në një qendër tepër funksionale të tyre, ku të përmirësohet kurrikula, infrastruktura dhe t’i jepet përparësi edhe trajnimeve të stafeve dhe të studentëve. Por në këtë ide, mendoj se nuk duhet lënë jashtë gjuha jonë shqipe dhe do të ishte e udhës që një sasi orësh për ta studiuar do të ishte vendimtare. Shpresoj që kjo ide, duhet provuar nëse është efikase më parë, të implementohet edhe në universitetet e tjera shtetërore shqiptare. Ministria jonë e Arsimit duhet të jetë promotorja e universiteteve tona, pasi është tradita e gjatë e Universitetit të Tiranës, por edhe sepse mbahen nga taksapaguesit shqiptarë. Më tej duhen urgjentisht të rishikohen investimet për to, të paktën tek Korpusi qendror, kanë vite që mungojnë. Universiteti i Tiranës është pasaporta jonë kombëtare, pra nuk duhet ta humbim atë, por ta ngrejmë në standartet e Europës.

 Arjan Th. Kallço

Pedagog i Gjuhës italiane

Universiteti Fan S. Noli, Korçë

Filed Under: Kulture, Opinion Tagged With: Arjan Kallco, bashkimi, jo ndarja

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 8
  • 9
  • 10

Artikujt e fundit

  • AT SHTJEFËN GJEÇOVI DHE DR. REXHEP KRASNIQI, APOSTUJ TË IDESË PËR BASHKIM KOMBËTAR
  • Marjan Cubi, për kombin, fenë dhe vendlindjen
  • Akademik Shaban Sinani: Dy popuj me fat të ngjashëm në histori
  • THE CHICAGO TRIBUNE (1922) / WOODROW WILSON : “NËSE MË JEPET MUNDËSIA NË TË ARDHMEN, DO T’I NDIHMOJ SËRISH SHQIPTARËT…”
  • SHQIPËRIA EUROPIANE MBRON HEBRENJTË NË FUNKSION TË LIRISË
  • KONGRESI KOMBËTAR I LUSHNJES (21-31 JANAR 1920) 
  • Një zbulim historik ballkanik
  • VATRA DHE SHOQATA E SHKRIMTARËVE SHQIPTARO-AMERIKANË PROMOVOJNË NESËR 4 VEPRA TË PROF. BESIM MUHADRIT
  • Që ATDHEU të mos jetë veç vend i dëshirës për të vdekur…
  • KAFE ME ISMAIL KADARENË
  • Kosova paraqet mundësi të shkëlqyeshme për investime
  • PARTIA NUK ËSHTË ATDHEU, O KOKËSHQOPE
  • 50 VJET VEPRA POETIKE KADARE
  • IT’S NOVEMBER 28TH
  • Një arritje për shqiptarët në Michigan

Kategoritë

Arkiv

Tags

alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Hazir Mehmeti Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT