endrra amerikane – Dielli

Ëndrrën e Demokracisë Amerikane të Branko Merxhanit për Shqipërinë e përjetuan vajzat e tij me familjet e tyre

August 15, 2021 by s p

Nga Pertefe Leka

Pjesa 2

Kur i thashë se Branko kishte mësuar gjuhën shqipe, kur erdhi në Shqipëri, ajo hezitoi ta vazhdonte temën. Denisa Xhoga, ishte studente në prag të doktoraturës. Kur mësova se ajo ishte mbesa e Dr.Milajt, i vura në dispozicion letren e Dr. Milajt, nr. tel dhe email të Afros. Ajo arriti të komunikonte me tel. me Afron, por përgjigjen e mori nga Alex. nipi i saj, pa marrë asnjë informacion për pyetjet që ajo kishte drejtuar. Kështu informacioni mbeti vetem me çfarë unë kisha publikuar. Interesante ishte me studentën Kosovare për sociologji në Stamboll, Merjem Gashi,e cila më kishte kërkuar nepërmjet Fondacionit Ivanaj, duke ju drejtuar Dritës Ivanaj, Presidente e Fondacionit.(I am Merjem Gashi, from Kosova, PhD candidate in Istanbul University in Sociology Department.I am researching thesis on some Albanian figures such as Branko Merxhani, Vangjel Koça,Mehdi Frashëri,etc.While I was searching on Merxhani I come to an article written by Mis Pertefe Leka on Merxhani’s life. Would you please give me her email -address? I really appreciate it.Thank you. Merjem) Në momentin, kur Merjem, një studente e shkelqyer, shumë kërkuese, të cilës ia dhashë gjithë informacionin e duhur, po përpiqej të lidhej me Afron, (16 Shkurt 2016 ) mësoi nepërmjet të FB, shkruar nga Alex Teplitzky, se me 15 Shkurt 2016, Afrodita kishte ndërruar jetë. (Alex,ishte stërnip i Brankos i cili kishte marrë emrin e tij, Aleksandër ) Alex, lajmëronte në FB për vdekjen e Afros që ishte tezja e nenës tij. Lajmërimin e shoqëronte me një shkrim të gjatë, duke treguar se çfarë thesari kishte zbuluar kur kishte hapur shtepinë e saj, “ishte nje muzeum “. Prej Alex-it mësuam se sa e kursyer kishte qenë Afro në përgjigje të pyetjeve të studenteve shqiptarë për B.Merxhani, njëkohësisht sqaronte , pse Afro nuk jepte informacion për të jatin. Ajo donte të ruante privatësinë familjare, por edhe që të mos keq interpretoheshin të dhënat e saj. Kështu, Alex i autorizuar prej Afros e kishte shkruar përgjigjen shkurt me email duke thënë se di shumë pak rreth stergjyshit …Një fragment nga shkrimi anglisht I Alex, që e trajtova më sipër : (“Her father was a famous Albanian writer who lived in Istanbul and wrote for the paper Milliyet, so she held on to this prestige.
Last year, some PhD students contacted Afro through email to get some specific on the dates when he lived in some town.They were writing their thesis on him and thought it was a great discovery to have found the email of the long lost daughter of this writer, even though she had been there all along . Afro, by this time, was confined to her bed, but she still read and could respond to email, yet going through her iPad I noticed that it had been a few weeks she had not respond to this one .When I asked her about it, she was evasive. I couldn’t understand first of all why the PhD students about dates, when they could have asked her so much more; she, a scholar, herself, on her father, the writer, whom she had only met once. I also couldn’t understand why she didn’t tell them the dates. But as I asked her about it, it became clear to me that she wanted sole proprietorship of her father history He, who had abandoned her, her sister and mother in Albania to return to his writer lifestyle in Istanbul. Nonetheless ,she was proud of him and all that he meant to Albania, in his day, writing abroad about its troubled history and vague future. She didn’t want some PhD students, young perhaps, and not respecting of his legacy as she no doubt was , going and writing something that was untrue or dismissive. So I helped her craft a vague response that allowed her to answer the questions ,while showing she couldn’t cooperate any further. I wrote the email, and mentioned that I was CC’ing myself , in hopes that I could be of some assistance later, although I know very little about him, my great grandfather. She dictated the email, and I typed it onto iPad as I sat at her beside. I changed some of the phrasing because I knew it made her sound like that stereotypical writer’s daughter I imagined: elderly, cranky, uncooperative ,curmudgeon, and yet I knew she was much more than that. She was the intellectual aunt that I loved and respected. I didn’t want them to see her like that. I wanted them to see her as I did: strange still as smart as she ever was .I am who I am today because of she ) Më vonë Alex Teplitzky publikoi shkrimin duke analizuar veprat artistike të Afroditës : “Reflections on My Great Aunt, an Artist Who Painted for No One but Herself “ (My great Aunt Afrodita was the first artist I knew, and she profoundly affected my idea of art…..,my family called Afro for short and her sister Licia (my grandmother) Afro spent her time in California taking watercolour and oil painting classes. From local artists ….she loved painting wildflowers and still life …portraits of figures in Albania attire … Her house (outside of Washington )was a museum. Any object might in her house remind Afro of her childhood, her deceased husband, friends or family Or her homeland in Albania, so she didn’t want to throw them away …when I asked her about a photo …..she said, “Just beyond that ridge is the house where I was born “…) Alex, nipi I Lefterise, e thërriste,Licia, gjyshen e vet, ishte shumë i lidhur me Afron, e cila nuk pati fëmijë. Si artist ai komentoi në shkrimin Refleksione….., rreth pikturave të Afroditës që edhe për ate ishin një zbulim, të cilat u shfaqen pas vdekjes saj.E vleresonte Afroditën si talent, por ajo asnjëherë nuk i kishte ekspozuar pikturat e saj, asnjëhere nuk kishte kontaktuar në ndonjë ekspozitë ose qendër televizive edhe pse i shoqi ishte shumë aktiv te Zëri Amerikës. Alex duke treguar rrugën e tij artistike theksonte se, ky që jam sot, jam prej teze Afros, prej se cilës kam mësuar shumë. Edhe unë,(P.L.) që munda të marr disa të dhëna prej saj ishte se ajo dhe Gaspri njihnin Dr.Agim Leka (kunati im) dhe besonte, për sa më kishte treguar, se do të mbeteshin ashtu siç i kishte thënë Ajo. Afro e ruante shumë privatësinë e familjes aqë më tepër që kishte qenë tërë jetën e saj larg të jatit. Ajo e vuante shumë këte ndarje, por nuk i dinte arsyet . Nëna i kishte folur shumë për të jatin dhe Afro kishte shkuar në Turqi për ta takuar babanë të cilin e respektonte me krenari. E theksonte se babai në Turqi njihej me emrin Baha Ôzler dhe me ate emër vazhdonte të shkruante, në shumë gazeta turke. Kete e pohonte edhe Albanologu turk, Necip Alpan, i cili shkruante: “Branko punoi në shumë organe shtypi të Stambollit, “Tan” (Agimi), “Yeni gazete” (Gazeta e Re ), “Gunaydin” (Mirëmengjes), “Hurriyet” (Liria)…kishte një aftesi te shkëlqyer analizimi.Ai bënte komente rreth Albanologjisë dhe Gjeopolitikës duke e trajtuar Shqipërinë në shumë artikuj siç ishte artikulli,”Shqipëria dhe përpjekjet e saj për zhvillimin ekonomik” botuar në “Yeni Gazete”Korrik 1970…N.Alpan . (për dijeni, besohet se Nexhip Alpan të ketë marrë prej Brankos nje kopje të Aktit të Pavarësisë te cilin Merxhani e kishte botuar, Janar 1938, te Revista “Përpjekja Shqiptare” me pak ndyshim nga botimi i mikut tij L.Nosi)
Afrodita edhe pse e kursyer në informacion, shprehu shumë kënaqësi kur më tha se kishte udhëtuar dy herë për Shqipëri pas viteve 90-të. Ajo kishte qëndruar në Shkodër me Gasprin, në vendlindjen e tij.Kur komunikonim, Afro fliste shkurt dhe s’pata rast të merrja ndonjë përshtypje për njohjet, që ata kishin në Shkodër, (vend prej të cilit jam edhe vetë). Ishte shumë e interesuar të dinte për kulturën shqiptare, për veshjet tradicionale, siç shkruante Alex, i cili ekspozoi në F.B. një foto të saj në moshë të re, me një kostum mahnitës, veshje festive, nga Çamëria, ku dallohet bukuria fizike dhe eleganca e saj. Një bukuri të tillë për vashat Shqiptare të asaj zone e përshkruan Bajroni në letren që i dërgon nënës tij. (edhe Bajroni kostumin shqiptar me të cilin pozoi e kishte blerë në Prevezë, gjithashtu edhe Faik Konica e mbajti veshur me krenari fustanellen e Çamërisë). Në një portret gruaje të pikturuar prej Afroditës, duket një refleksion i një fshatareje nga Sopiku, me një fytyrë të bukur të sinqertë, me veshje të thjeshtë, të zakonshme të krahinës, me një shami të lidhur në kokë,
tipike nga Çamëria, kujtesë nga koha e kaluar e saj në ate vend.Besoj se shumë kritikë arti mund të komentojnë pikturat e Afros për aqë sa ka mundur të ekspozojë ,Alex. Kur doli “Gazeta Illyria” në NY, ajo e kishte mirëpritur me shumë interes. Kureshtja për të ditur më shumë nga vendlindja e saj e nxiti të mësonte, të lexonte dhe të kuptonte shkrimet në gjuhën shqipe, sepse nuk kishte frekuentuar asnjëherë një shkollë shqipe. Si greqishtfolëse në fëmiri ishte e dëshiruar të mësonte historira nga vendlindja e saj. Në të vërtetë, apartamenti i saj, siç e përshkruan Alex, kishte rreth e rrotull shumë fotografi dhe sende që i kujtonin vitet e hershme të jetës saj në Shqipëri….Afro ishte shumë e kulturuar, shkolla italiane i kishte hapur dritaren e diturisë, më vonë edhe shkollat artistike që ndoqi në SH.B.A. jeta bashkëshortore me një albanolog, siç ishte Gasper Kici dhe vetë studimet e saj e kishin kompletuar si një intelektuale me diapazon të gjerë, por Ajo nuk ishte shumë sociale, gjithë puna e saj ishte mbyllur brenda ‘Muzeut” familjar. Të gjitha punët artistike të saj u zbuluan pas vdekjes nga Alex,djali i Cristin-es (Branko kishte mbesë Cristin -en dt.1954, dhe nip Wllfrid dt.1958, nga Vajza Elefteri). Janë shumë gjëra për t’u zbuluar për Kollosin e Publicistikës Shqiptare. Ai kishte dy dhendurë universitarë të jurisprudencës, të cilët ishin edhe studiues – albanolog. Pasardhësit, vajzat,nipërit .. të gjithë ishin të shkolluar e të kulturuar. Alex, shkruante për stërgjyshin “Famous writer “, (shkrimtar I famshem) pa ia përmendur emrin, emrin e të cilit ai e trashëgonte. Si duket jeta e varfër e një publicisti të famshem, që edhe ato pak të ardhura i kishte vënë në funksion të idealit e kishin veçuar nga familja .Merxhani nuk ishte as i pari dhe as i fundit që u sakrifikua për progresin shoqëror, Ai e adhuronte, Nikollë Naçin, Petro Nini Luarasin …e shumë e shumë të tjerë, që u flijuan për të përhapur shkollimin në gjuhën shqipe, për te zgjuar ndërgjegjen kombëtare.Çdo gjë që shkruante e mendonte të ishte në funksion të edukimit dhe zhvillimit kulturor të rinisë. Këta janë vetëm disa therrime nga jeta e tij në Shqipëri, ku qëndroi në vitet 1926-39, ndërsa pas këtyre viteve qëndroi edhe 40 vjet në Turqi (1939-1981) ku nuk ka reshtur së shkruari sipas albanologut, Necip Allpan….Nuk është bërë asnjë studim dhe përmbledhje e shkrimeve të tij në Turqi siç bëri Dr. Aurel Plasari për botimin e veprës së Branko Merxhanit “Formula të Neo-Shqiptarizmës “dhe esesë “Kundërbota e Branko Merxhanit”.. që janë një vlerësim dhe nderim për këte figurë madhore si filozof e sociolog që iu përkushtua me vetëmohim kombit të tij. Madhështia e Merxhanit qëndron sepse kërkoi të ndriçojë bashkëkombësit e tij me idenë e evolucionit shoqëror drejtë ndryshimit nepërmjet kulturës dhe moralit.”Politikë s’ka! Vetëm Kulturë!”….Ndër të tjera theksonte : ”Të krijojmë jetë mendore …për një gjurmim shkencor, të vazhduar, për realizimin dhe spjegimin e vonesave historike dhe sociologjike të jetës kombëtare. Vetëm me një punë të tillë mund të mbështetet mendimi dhe sistemi i reformave. Dhe vetëm për një zbatim besnik të kësaj pune do të mundemi dhe ne të krijojmë një ditë në qarkun e popujve të qytetëruar. Shkruante te ”Neoshqiptarizma” 1930. Kanë kaluar 90 vjet nga këto studime sociologjike dhe qindra vjet nga themeluesit e Pozitivizmit që përcaktuan ligjet natyrale si universale dhe ligjet njerëzore si derivat i tyre, ndërsa ne akoma s’kemi arritur t’i zbatojmë detyrimisht ato, për të riparuar vonesat historike, për t’ju afruar zhvillimeve të shteteve të përparuara. Vepra e Z.Ndriçim Kulla “Bota Shqiptare e Branko Merxhanit”botim i vitit 1920 eshtë një dëshmi tjetër se duhen vazhduar hulumtimet për këte figurë, sepse idetë e tij evolucioniste vlejnë edhe per sot. Branko si demokrat idealist kishte zgjedhur studimet e tija nga filozofia pozitiviste franceze e A. Komte, nga pragmatizmi amerikan W.James e sidomos nga filozofia gjermane Niçe , Frojdi, Gëte, për t’ia përshtatur kushteve aktuale ekonomiko-shoqërore të Shqipërisë. Ndërsa, Afro, e bija, theksonte më shumë ndikimin e Dekarte,( filozof francez, 1596-1650 themelues i filozofisë moderne përendimore, I ashtuquajtur “Revolucion Shkencor”) Në qoftë se te artikulli “Pse nuk jam marksist” , Branko shpreh mendimin se socializmi në Shqipëri ishte një utopi ose, siç e quante vetë “një eksperiment pa të ardhme,” në botimin” Fjala e metodes” të Dekartit , botuar te “Përpjekja Shqiptare” , dallohet ndikimi i pozitivizmit …që lidhej me Neopozitivizmin që lindi rreth viteve 30-të të shek.XX. Një përpjekje që shkonte drejtë shkencores, ekzaktes, arsyes njerëzore të përshtatura prej Brankos te lëvizja kulturore’ “Neoshqiptarizma” si një filozofi optimiste. Ishte një idealist që tërë pasurinë mendore e vuri në dispozicion të një studimi sociologjik, të një levizje reformonjëse, të një sistemi të nevojave kombëtare, që të kishin vlerë historike, duke i dhënë prioritet fuqisë së arsyes njerëzore. Autoriteti i Brankos u dallua edhe si polemist, janë të njohura polemikat me T. Zavalanin,N. Çika, S. Shpuza…prej të cilave kërkonte zhvillim miqësor të pikëpamjeve, në mënyrë, që debati të ishte në funksion të ndertimit dhe jo të asgjësimit. (kur mendon sot, si zhvillohen në Shqipëri, polemikat në mes kundërshtarëve politikë, pa asnjë princip e moral, vetëm të asgjësojnë njeri tjetrin pa ndertuar asgjë) Kërkesa e Brankos për një lëvizje reformonjëse me vlerë historike, bazohej në zbatimin e një sistemi sociologjik mbi bazën e nevojave kombëtare, duke treguar respekt të thellë për fatin historik të së ardhmes të Atdheut. Para së gjithash, Merxhani, theksonte një thënie të Niçes “ Çdo njeri, çdo popull, që të rrojë dhe të tregojë veten, më parë nga të gjitha duhet të organizojë kaosin që gjendet brenda në “Unin” e tij. Si adhuronjës i Ataturkut (me origjinë shqiptare), Ai e dëshironte një udhëheqës të tillë edhe për Shqipërinë, që ligjet të formuluara nga të Urtët, të zbatohen rreptësisht duke I trajtuar të gjithë të barabartë para ligjit. Ligjet janë ligje e duhen zbatuar! Prandaj sot, të zgjedhurit e drejtësisë Shqiptare, nuk duhet të shkojnë derë më derë me letra nepër duar për të interpretuar ligjet për të cilët kanë studiuar dhe janë betuar.Atyre nuk iu mungon aftësia për të bërë analiza dhe interpretime të veprimeve sociale, që të përfshijnë realitete të shumta të shoqërisë, që të kuptohen nga njerëzit. Vetëm me një disiplinë shtetërore efikase, mund të rregullohet kaosi, që zotëron, sidomos në një vend me korrupsion të lartë. E Shqipëria sot i ka të domosdoshëm ideologët, juristët guximtarë, sociologët – patriot, jo vetëm për mendime, por edhe për veprime paqësore, që të bashkojnë shqiptarët si një njësi etnike, pavarësisht kufijëve shtetëror të cunguar; sigurisht duke pasë edhe mbështetjen e një force madhore të sinqertë , siç kemi pasë deri tani Sh.B.A.-të.

Vazhdimi i ëndërrës Amerikane që nisi në Kosovë

July 1, 2021 by dgreca

NGA RESMI ÇORBAXHI-ALBANY-NEW YORK/

Sara Thaqin e takova rastësisht duke ndjekur një takim në Rensselaer Polytechnic Insitute. Ështe vetëm 16 vjeç, nxënëse e shkëlqyer e vitit të tretë në shkollën e mesme Cohos, Albany NY. Rezultatet e saj kanë tërhequr vëmendjen e shumë Universiteteve dhe Instituteve në shtetin e NY dhe shtetet e tjera, që kanë nxituar ta ftojnë për të vazhduar studimet duke i ofruar edhe bursë të plotë. Për të ishte suprizë ftesa e bërë nga ky Institut, një nga më të mirët e Amerikës, ku mbi 90% e studentëve në përfundim të studimeve fillojnë menjëherë pune. Sara ishte një prej katërmbëdhjetë kandidatëve të seleksionuar për të vazhduar studimet, por vetëm për njerin prej tyre kishte një bursë të plotë.. Përveç rezultateve, një studim i saj qe kishte tërhequar vëmendjen e shumë specialistëve cardiologe dhe studiuesve të mjëkesise dhe sportit. Ky studim ishte objekt i një debati midis pedagogëve dhe shkencëtarëve nga gjithë Amerika. Për shkak te Covid 19 ai u zhvillua on-line ku pati shumë pyetje të cilave iu përgjegj Sara pa lënë shtigje dyshimi per ato qe thoshte. U befasua kur dëgjoi emrin e saj ndër më të preferuarit e Institutit. Një befasi ka qenë edhe për prindërit e saj Shefqet Thaqi dhe Myrvete Berisha. Mes kandidatëve të përzgjedhur ishte ajo dhe fituesja e bursës për të vazhduar studimet e cila kalon shifrën e 120 mijë dollarëve. Babai i saj Shefqeti, ka qenë mjek në klinikën ortopedike Prishtinë, por rrugën e tij si mjek e kishte filluar në mal ende pa mbaruar studimet. Tani punon në Albany Medical Center ku e duan të gjithë.

Në Amërikë kanë ardhur në fillim të 2007. Jëton në Albany, të cilën ë shëh si një copëz vëndlindjë, jo vëtëm nga përngjasaimi i ëmrit, por ëdhë sëpsë ndihët mirë mës komunitëtit të shqiptarëvë. Është kjo arsyëja që kohën ë lirë ë harxhon nën shoqërinë e tyre. Nëpër pavione, sa dëgjon një fjalë shqip, mban këmbët dhë pyët; A jëni ju shqiptarë? Po jëmi vëllëzër, unë jam nga Kosova. Këmi ardhur nga Albania në Albany – qësh ai dhë shton; nësë këni nëvojë për mua, më gjëni në pavionin ë kardiologjisë. Një kafë më doktor Shëfqëtin jo vëtëm të bën mirë por edhe të shlodh. Tregon se ka qenë student në fillim të vitit 1998, kur Kosova kishte nevojë për të më shumë në mal së në auditorët ë mjëkësisë. Iu bashkangjit forcave të UÇK se në zonën operative të Gollakut dhe Llapit duke shërbyer për disa muaj në front në zonën operative të Pashtrikut dhe me pas në spitalet e ngritura për UÇK-në. Aty iu përvësh punës, jashtë klinikave mjekësore e sallave sterile duke u sherbyer jo vetem te semureve, por edhe të plagosurve që luftonin mes jetës dhe vdekjes. Kështu do te vazhdontë dëri në perfundim te luftes kur erdhi lajmi i fitores. Atë ditë Shefqeti nuk fliste dot. Emoçionet ia kishin prerë në mes buzëqëshjen, fjalët.. I dukej çudi, pa e besuar as vetë që ëndrra e jetuar në dekada dhe tregimet e të parëvë të bëhëshin rëalitët. Në shtëpi kthëhëj si ushtar i UÇK së, si qytëtar që kishtë “firmosur” më pushkë rëalizimin ë ëndrrës së pavarësisë. Çfarë donte më shumë. Hyri në shtëpi dukë thënë: Falëmindërit Amërikës së Klintonit, falëmindërit Europes, dhe forcave të NATO-s. Dhe shpirtrat e rënë tani ishin të qëtë.

Si ërdhët në Amërikë?

Si erdhëm? Ka qënë vëndimi më i vështirë që kemi marrë në jetën tonë. Një mbrëmjë jam kthyër vonë në shtëpi. Nuk më kujtohet saktësisht çfarë ka pasur në spital por e di që ka qenë ditë intensive. Bashkëshortja, Myrvetja, akoma nuk kishte rënë. Mendova se vajza jonë Sara, do të ishte pa qejf, pasi ka qenë edhe sezon gripi. Por jo. Kur u ula në tavolinë më zuri syri një zarf jo të zakonshëm me adresë; Myrvete Berisha!

Çfarë është kjo?

Është në anglisht, njoftohemi se mund të nisim një jetë të re në Perëndim. Njoftim i papritur. Kishim plane të tjera, e ai zarf na i bëri lëmsh të gjitha. Kishim mbaruar të dy Fakultetin e Mjekësisë, kishim kryer specializime dhe kishim filluar karierën. Dilemë e madhe. Por edhe idea për të provuar një ekspëriëncë të re përtej oqeanit, sidomos në Amerikë, e cila për ne ka qëne ëndërr, na joshte. Vendosëm ta provonim. Të jem i sinqertë,nuk gabuam përsa i takon anës profesionale, por ama vetëm fizikisht jemi këtu, pasi mendja dhe shpirti ynë është atje, në Kosovë. Është e çuditëshme, të njëjtën ndjenjë kanë edhe fëmijët. Sara po e po, pasi ka lindur atje, por edhe Drini dhe Alina që flasin shqip megjithëse kanë lindur këtu. Vajza e madhe, Sara kur kemi ardhur ka qenë tre vjeç. Zgjohej në mëngjez dhe kërkonte gjyshërit, na pyeste për vende dhe të afërm, që kishim lenë atje. Edhe sot ka të njëjtën ndjenjë. Nuk ka rendësi nëse ne jemi në shtëpi apo vetëm fëmijët për në gjuhë e parë është shqipja. Njohurite megjithëse jo të plota të gjuhës angleze dhe profesioni na dhanë mundësinë të fillonim punë ne CFDS ( Center of Disability Service) dhe të përgatiteshim për hapat e tjera të aspektit profesional. Nuk do të ishim këta që jemi pa ndihmën e miqve, shokëve dhe shqiptarëve të tjerë, të cilët nuk i kishim njohur më parë por na u bënë të dashur si motra dhe vëllezër rritur së bashku. Qendron pak dhe vazhdon të mendojë që shqiptarët pamvarësisht ku jetojnë janë po aq të lidhur si në atë kohë kur hapen kufijtë për të pritur vëllezrit kosovarë.

Kur dikush thote që shqiptarët emigrantë kanë ndryshuar ai kërcen dhe thotë; Kudo gjen njerëz të mirë dhë të ligj, shqiptarët nuk kanë ndryshuar, ka ndryshuar vetëm vendi ku ata jetojnë. E kanë kohën të kufizuar, kërkojnë një jetë më të mirë dhe pak u mbetet kohë të merren me të tjeret. Ketu koha eshte me e shtrenjte se dollari – qesh ai dhe sjell me dhjetra shembuj si ingranohen shqiptaret me jeten amerikane. Idhull per te megjithese nuk e njeh eshte mjeku kardiolog nga Kosova, Man Çelaj. Ndihet krenar dhe nuk mund të heshte kur fotoja e Man Çelajt, në ditët më të vështira të Covid 19, pushtoi “Times Square” Manhaten. Është shqiptar – krenohej sa herë që zihej në gojë emri i tij midis kolegëve. Shqiptarët nuk janë më të viteve të para, ku prisnin të fillonin punë si pastrues dhe pjatalarës. Shembull sjell spitalin ku punon, Albany Medical Center, qendra më e madhe shëndetsore në këtë zonë. Janë dhjetëmijë puntorë që punojnë aty e midis tyre gjen shqiptarë mjeke, infermjerë dhe teknikë si në Radiologji, Cardiorespiratory Service, Cardiologji etj. Më tregoi edhe për një vajzë nga Tropoja që ka filluar mjeke ne spital. E quajnë Grenita Gjuriqi. Në takimin e parë nuk ishte nevoja të pyesnin njeri tjetrin. Vetëm sa panë kartat e identitet të njeri tjetrit qeshën dhe folën shqip. Me pasion te flet edhe Alban Shuklen, djalin nga Berati, qe ne Neurology e njohin të gjithë si specialist i EEG. Shpesh herë mjekët kërkojnë edhe opinionin e tij në përcaktimin e diagnozës. A nuk duhet te ndihesh krenar? A nuk ndihesh mire kur shqiptaret respektohen për punën e tyre? Shefqeti flet lirshëm për shqiptarët e tjerë të suksesshëm por shumë pak për familjen e tij. Ajo që mësuam më vonë na befasoi më shumë. Bëhej fjalë për Sarën, vajzën e tij, lindur në Kosove dhe rritur ne Amerike. Megjithëse në vitin e tretë të shkollës së mesme sukseset e saj kanë tërhequr vëmendjen e të gjithëve; mësuesve, studiuesve, universiteteve dhe Instituteve të ndryshëm të cilët janë vënë në gjurmime të punimeve të saj. Po kush eshtë Sara? Në komunitetin shqiptar por edhe banorët e tjerë në Cohos, Albany, sapo të pyesësh për të, të përgjigjen; Sara, ah po është ajo vajza nga Kosova, më e mira e studenteve. Tre herë emri i saj është skalitur në listën “Honory Student” të Presidentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikes. Prindërit e saj kujtojnë ditën e parë të shkollës dhe ditët në vijim. Më e vogla, më e ndrojtura në shkollën fillore ku anglishtja ishte gjuhë e dytë për të pasi në shtëpi flitej vetëm shqip. I kuptontë të gjitha dhe ndjente vështirësi në të shprehur, por kjo nuk e pengonte atë të ishte e saktë. Vlerësimet plus veç maksimales u shpërblyen me një suprizë të bukur për prindërit e saj. Në një takim solemn Sara prezantohët si fituese e cmimit “President Award” për rezultatet e shkëlqyera në mësime. Prindërit e saj Shefqeti dhe Myrvetja nuk e kishin menduar që vajza e tyre do ti bënte krenarë duke u vlerësuar nga Presidenti Obama. Edhe dy herë të tjera, në shkollën tetëvjeçare dhe atë të mesme emri i Sara Thaqit do të ishte në listën e Presidetit të Amerikës. Nder që i bën nder cdo emigranti shqiptar në Amerikë. Por Sara nuk ishte fiksuar pas titujve të nderit, as pas podiumeve të më të mirëve. Punonte sitematikisht duke u antarësuar ne “National Honor Society” ne 2017 dhe 2020, ku përzgjidheshin studentët mbi bazën e rezultateve, lidershipit dhe karakterit. E vlerësuar në matematikë dhe shkencat e natyrës rremben një tjetër trofe të rëndësishme “The Gerard Ouiment Memorial Award”. Ende në shkollën e mesme por ajo ka arritur të sigurojë që tani kreditet e nevojshme për një vit universitar. Se çfarë ka në mendje e di vetëm ajo pasi nuk flet shumë. As prindërit e saj. Ajo që dihet është puna dhe frutet e saj. Shefqeti u habit kur një nga mjekët me te mire kardiologe Michael Torsoff ne kardiologjine joinvazive kerkoi te fliste me te. Behej fjale per nje studim te Sares qe kishte rene ne doren e tij. Fjalet e tia te para ishin: A nuk te duket pak e çuditeshme nje hulumtim i tille per nje studente te vitit te trete ne shkollen e mesme?” Ai shtangu. Hijet e dyshimit se ndoshta babi i saj kishte venë dorë në këte punim u hoqën pasi doktor Torosoff takoi dhe bisedoi me Sarën. Studim në fushën e ndikimit të sportit në cardiologji kerkon njohuri të thella në degën e sportit dhe kardiologjisë e megjithatë ajo ia ka dalë mbanë falë studimeve pas mbarimit të detyrimëeve si nxënëse gjimnazi. E takuam dr Torosoff . Sa përmendim emrin e Sarës e kupton qëllimin e vizitës sone. Ai do të thotë;

Nga ta fillojmë?! Sara, si nxënëse, e kompletuar aq sa nuk ke çfarë të shtosh më tepër në rezultatet e saj. Nuk mund të kërkosh më shumë. Studimi i saj, sa interesant aq dhe ndihmës në fushën e sportit. Të impresionon logjika, njohurtitë dhe interpretimi i fakteve të ndjekura. Mos harroni, është vetëm 16 vjeç. Ndoshta një ditë do të jem kolege.. Le tia leme kohes, por ju them vetem nje gje; kenaqesi te punosh me të. Ndjenjë e veçantë.! Ka të drejtë. Është nxënse e vitit të trete ne shkollen e mesme, por kreditet e siguruara nga Sara, jane me shume se nje vit akademik ne Universitet.

Kur dikush e pyet prej nga eshte Sara ajo megjithese e di qe e pyesin per shkollen pergjigjet; Jam shqipatre nga Kosova! Shefqeti nuk flet shume per Saren,as Drinin e Alinen, por jemi te sigurte qe edhe ata do te vazhdojne ne rrugen e nisur nga motra e tyre…

Stephan Lang !. Emri i tij ka lënë gjurmë si aktor. Sa shqipton këtë emër, të vijnë ndërmend filmat “Avator”, “ Death of Salesman”, “Manhunter”, A Few Good Man”, “Wait until Dark” ku ai interpreton në krah të aktorëve të tjerë si Jack Nicolson, Tom Cruise, Demi Moore. Një takim i rastesishem me Shefqetin i beri miq. Miq qe ne takimin e pare. Dukej sikur e njihnin njeri tjetrin prej shume kohesh..Stephani fliste per Kosoven, edhe çeshtjen kosovare sikur te kishte lindur ne Kosove, e ne krahun tjeter Shefqetit nuk i besohej te kishte perballe aktorin dhe protogonistin kryesor te filmit aq te njohur tashme “Avator”. Dukej se ia dinin hallet njeri tjetrit.Aktori impresionohet nga sakrificat e familjes kosovare, sukseset e arritura, nga rezultatet e Sares. Jeta e Shefqetit, sukseset e Sares, jeta e familjes Thaqi lënë gjurmë të thella gjatë takimit. E quajti shembull dhe model arritjen e familjes kosovare. Disa dite më vonë një zarf për familjen Thaqi! Brenda saj disa foto një audioliber i aktorit dhe të gjitha me autografin e tij. Të gjitha me shënimin: Shefqetit, Myrvetes, Sarës, Drinit, Alinës. Me shume dashuri!

Stephan Lang! Mirënjohja më e madhe e tij.

Sakrificat dhe arritjet e kësaj familjeje, shembulli si një ëndërr e nisur ne Kosove që vazhdon të behet realitet në Amerikë. Punën e nisur nga prinderit, Sara do ta çojë më tej, si një ëndërr që vazhdon e hedh themele të sigurta për një brez të ri emigrantesh që ingranohen me traditën dhe kulturën e jetës në Perëndim. Kur mendova se shkrimi ishte gati, ne buletinin informativ të ABC na tërheq vëmendjen emri i Sara Thaqit. Një tjetër sukses per të. I është dorëzuar çertifikata e presidentit Biden që jepet për nxënësit më të mirë në USA, per vitin 2020. Një arsye më teper që vazhdimisht Shefqeti ndihet krenar kur thotë:

Faleminderit Amerikë, për ndihmën e madhe në lirinë e Kosovës, për realizimin e një ëndrre të lindur mes krismash dhe të bërë realitet në vendin ku liria dhe demokracia janë të shenjta!

Ëndrra Amerikane nëpërmjet Korpësit të Paqes në Shqipëri….

March 3, 2021 by dgreca

Nga Qemal Zylo-New York/

Duke jetuar me dekada nën diktaturë e cila i kishte të ndërprera marrëdhëniet diplomatike me shtetin më dashamirës dhe me vendime më të rendesishme për Kombin, ëndrra amerikane ishte e burgosur, por jo në shpirtrat e shqiptarëve. Amerika e deshi që Shqipëria dhe bota e Lindjes të permbysnin njëherë e përgjithmonë diktaturat dhe të rivendoseshin marrëdhëniet diplomatike 30 vjet më parë.

Qemal Zylo, Shef i transportit dhe furnizimit teknik të Korpësit të Paqes në Shqipëri. me stafin e Korpesit te Paqes.

Erërat e ndryshimit po frynin dhe në Shqipëri dhe pas demonstratash të njëspasnjëshme, grevave të urisë, dashurisë së popullit për demokracinë, bënë që në Shqipëri të rrëzohej regjimi diktatorial dhe të vendosej demokracia, ndonëse nevojitet shumë punë për të bërë.Gjatë përmbysjes së regjimit shumë intelektualë që e donin demokracinë nuk u përkrahen si duhet, veçanërisht ushtarakët, që kishte shumë prej tyre që megjithese e përkrahën ndryshimin u lanë pa punë, ku shumica përfunduan të shisnin banane në rrugë.

Gjatë kohës së ndryshimit ishja Shef Katedre në Akadaminë Ushtarake në Tiranë ku jepja leksione për lëndët inxhinierike, më vonë më nxorrën në asistencë.Duke pasur fatin të ishja në proces të mbrojtjes të doktoraturës në fushën e inxhinierisë mekanike dhe kishja mbrojtur dy gjuhë anglishten dhe italishten, aplikova për punë në Korpësin e Paqes pasi kishin nxjerrë në gazetë reklamën për vend të lirë pune si shofer.

Më kujtohet mirë se inervista që realizova me drejtoreshën e Korpësit të Paqes, Amerikanen Patricia Xhonson, e cila pasi u njoh me përvojën time si inxhinier dhe Shef Transporti me detyra të larta në Ushtri u cudit që unë po aplikoja për shofer. I thashë se unë kam përvojë një jetë të tërë, por nevojat urgjente të familjes më detyruan të vi të aplikoj tek ju. Pasi më dëgjoi me shumë vëmendje dhe mirësi amerikane më tha që do ju telefonojmë. Nuk kaloi as një javë dhe më thirri në zyrë duke më emëruar si shef i transportit dhe furnizimit teknik të Korpësit të Paqes, detyrë të cilën e përfundova me nder dhe profesionalizëm deri në vitin e mbrapshtë të 97-ës, vit ku në muajin shkurt u detyrova të largohesha me familjen nga lufta civile që filloi.

Kam shumë kujtime dhe krenari që punova në këtë Institucion të Paqes dhe Miqësisë në Botë. Përfitova shumë nga përvoja e punës krejt ndryshe nga ato që kishja mësuar dhe ushtruar gjatë jetës, por kurrësesi pa mohuar dijet dhe kulturën inxhinierike që mora në Universitetin Politeknik të Tiranës, me professor të nivelit të lartë. Mënyra se si punonin, bashkëpunimi, metodat e punës, teknologjia e nivelit të fundit shkencor, më dhanë një përvojë dhe përgatitije të re për jetën time. Sakrificat e shumta që bënin specialistët nëpër rrethe, të cilët ishin rreth 100 amerikanë, takimet për analiza pune si staff, si dhe mënyrën e organizimit të festave kombëtare amerikane ishin krejt ndryshe nga ato që kishja përjetuar më parë. Së bashku me kolegët e mi shqiptarë si inxh.Franc Marku, mësonim nga mirësia e tyre në komunikim dhe zgjidhjen e problemeve të ndryshme, të cilët bënin të ndiheshe i lirshëm për të punuar me shumë devocion. Korpësi i Paqes me drejtoreshë Patricia Xhonson më dha mundësinë të dilja për herë të parë jashtë kufijve të Atdheut në vitin 1995 në Greqi, në Selanik për riparime të teknikës. Më duhet të shtoj se gjithë makinat e Korpësit të Paqes, nuk riparoheshin në Shqipëri, pasi nuk kishte në atë kohë shërbim të specializuar. Nuk do t’i harroj kurrë vizitat e shumta pranë Ambasadës Amerikane, sidomos takimin me Ambasadorin e Jashtëzakonshëm dhe të Plotëfuqishëm të Amerikës në Tirane Z.Joseph E. Lake në zyrën e tij.

Një kujtim i paharruar do të ngelet drekimi dhe qetësia shpirtërore me drejtoreshën e Korpësit të Paqes Patricia Xhonson, e cila na ftoi familjarisht në një lokal pranë Liqenit Artificial. Ajo sot është një Ëngjëll në qiell dhe ne e kujtojmë me plot respekt dhe mall për cfarë i dha Kombit shqiptar dhe Korpësit të Paqes si një Lidere Amerikane e devotshme për Amerikën dhe botën.

Ndihem krenar që punova në këtë Institucion shumë të rëndësishëm botëror, në Korpësin e Paqes i cili mbush 60 vjet që nga dita e themelimit të tij, propozuar nga kandidati për President John F. Kennedy në vitin 1960. Në vitin 1961 Kongresi Amerikan e miratoi si Korpësi i Paqes me një program vullnetar të drejtuar nga Qeveria e Shteteve të Bashkuara që ofron ndihmë ndërkombëtare për zhvillimin social dhe ekonomik për vendet në zhvillim.

Punonjësit e Korpësit të Paqes e patën shansin të punonin si vullnetarë në Shqipëri vetëm pas fitores së demokracisë. Ata sollën kulturë të re komunikimi, sollën vlerat e larta të humanizmit amerikan dhe sollën ndryshime në shumë sektorë të jetës.Nëpërmjet Korpësit të Paqes preka endrrën amerikane në Shqipëri që do të ngelet përjetësisht në kujtesën time dhe të familjes.

*Autori i shkrimit ka qenë Shef i transportit dhe furnizimit teknik të Korpësit të Paqes në Shqipëri.

3 Mars, 2021

New York

Shpresa Hopper:Unë realizova ëndrrën amerikane!

March 4, 2016 by dgreca

Bisedoi Keze Kozeta Zylo/*

Znj Spresa Hopper është një grua e suksesshme shqiptaro-amerikane. Ajo është menaxhere e granteve në Bloomberg Philanthropies, ku ajo mbikqyr dhënien vjetore në qasjen e 450 milionë dollarëve në më shumë se 1000 organizata bamirëse në mbarë botën.

Znj.Hopper thotë se “Kur unë isha duke shikuar nëpër disa shkresa të vjetra ditën tjetër, pashë të gjitha fotot nga udhëtimi im në Prishtinë me kryetarin e Bashkise së Nju Jorkut, Bloomberg. Vërtetë, kjo ishte pjesa më interesante e viteve të mia të punës për Kryetarin e Bashkisë se Nju Jorkut z.Bloomberg. Kam qenë organizuese e këtij udhëtimi atje, në bashkëpunim me shumë përkrahës shqiptarë në NY dhe Prishtinë. Desha t’i tregoja interes për kulturën time, dhe të përcillte solidaritetin e tij me popullin e Kosovës, e cila do të thotë një marrëveshje e madhe për mua.

Ishte një moment shumë krenar që nuk do ta harroj kurrë.”

Znj Hopper, cila ishte fëmijëria juaj në Tivar?

Gjithkça ishte për një mbarëvajtje sa më të mirë në shkollë që t’i bënim prindërit e mi sa më krenar. Unë jam e lumtur të këndoj dhe të performoj. Dhe pjesa më interesante ishte udhëtimet tona në fundjavë në Ulqin për të parë gjyshërit tanë.

Ndërkohë që jetoje në Tivar, si një vajze me origjinë shqiptare, jeni ndjerë ndonjëherë e diskriminuar në shkollë?

Unë kam qenë shumë e ri për të njohur plotësisht dallimet midis meje dhe bijve të tjerë (ne u zhvendosem në Tivar, kur isha 6 vjeçe), por si shkonin vitet, ishte e qartë qe unë kam qenë e trajtuar ndryshe për shkak të emrit tim dhe trashëgimisë. Dhe si rezultat, unë u trajtova ndryshe nga bashkëmoshatarët e mi si e tillë. Por kjo gje më coi mua për të punuar më shumë dhe të provoja që mund të bëja çdo gjë po aq te mirë, dhe më të mirë! Unë shpesh do të kishja biseda të plota me dikë përpara se ata të dinin emrin tim, por pasi ata e merrnin vesh shijoja pamjen e papritur në fytyrën e tyre, kur ata do të kuptonin se shqipja ishte gjuha ime amtare.

Si dhe pse keni ardhur në Shtetet e Bashkuara?

Kam pasur sukses të madh në shkollë të mesme, por nuk kam pasur shumë zgjedhje për arsimin e lartë. E lindur dhe e rritur në Tivar, unë nuk flisja apo shkruaja shqip kështu që unë nuk mund të shkoja në një shkollë shqipe. Ne gjetëm lidhjen me programin e shkëmbimit te studentëve të huaj dhe për fat të mirë prindërit e mi e mbështetën këtë ide. Ata investuan një pjesë të mirë të kursimeve të tyre për të paguar për arsimimin tim dhe për ketë ju jam përjetësisht mirënjohës. Unë mendoj se si rezultat i kësaj, e tërë familja jonë po lulëzon tani. Mund të ndodhë që babai im të jete në një ditë e keqe, por me shaka thotë se ky është i gjithë faji im që unë jam këtu!

Çfarë mund të kujtoni nga përshtypjet tuaja të para në Amerikë? Si kanë qenë përvojat tuaja të ndryshme, ose çfarë kishit menduar ju fillimisht për Amerikën? Nëse do të kishte dallime, si i keni përjetuar ato?

Ka pasur shumë! Unë isha 17 vjeçe e gjysmë, ku për herë të parë hipa në një avion, dhe ndalova në Cedar Rapids, Iowa, një qytet i vogël në mes të Amerikës. Unë nuk e dija se çfarë më priste! Unë isha e frikësuar! Unë kam qenë e shqetësuar! Unë kam qenë dhe entuziaste! Sapo takova familjen pritëse, Robertsons, unë u lirova. Ata kishin fëmijët në moshën time, dhe ne shpejt u lidhëm së bashku. Qëllimi im ishte për të mësuar gjuhën angleze njësoj si ata sa më shpejt të ishte e mundur. Unë kur zgjohesha pyesja: “çfarë është kjo si quhet, pa pushim për çdo artikull të ri qe unë hasja. Barriera e gjuhës ishte e vështirë. Une ishja një e rritur me aftësi të te folurit te një foshnjeje. Ajo është tepër ndarëse. Por unë mora qëndrim dhe unë vetëm do të qeshja së bashku me këdo që ishte duke qeshur me gabimet e mia – dhe kjo ka punuar per mire! Njerëzit u argëtuan nga vendosmëria ime për të mësuar gjuhën angleze, dhe unë mendoj se ata e vlerësuan atë shumë. Ajo ishte një pervojë e përsosur për të përjetuar Amerikën jashtë NYC e cila është mjaft e ndryshme. Une vazhdova shkollën e mesme, gradimin dhe valle Homecoming – ritualet e vërteta të rritjes sime në Amerikë.

Ju jeni Menaxhere e Granteve, në Bloomberg Philanthropies. Cilat janë disa nga projektet më të paharrueshme që qëndrojnë jashtë punës në këtë fushë?

Bloomberg Philanthropies e ka filluar Kryetari i Bashkisë së Nju Jorkut z.Michael Bloomberg kur ai u largua nga detyra në City Hall, Manhattan, dhe unë kam qenë që nga dita e parë. Ky projekt është duke ndryshuar botën per mbrojtjen e mjedisit, duke mbledhur armë të rrugëve, mbështetjen e kërkimit për të gjetur kurime për disa prej sëmundjeve më shkatërruese të botës, ka aq shumë shkaqe të denjë të trajtuar çdo

Unë jam jashtëzakonisht mirënjohëse të jem pjesë e stafit të saj, dhe jashtëzakonisht krenare për punën që bëjmë.

Çfarë është Amerika për ju sot?

E dashuroj këtë pyetje! Gjithëkush ka se ç’të përgjigjet për këtë pyetje. Amerika është një vend në botë që ju jep mundësi për të bërë atë që ju keni imagjinuar dhe që e keni të garantuar për ta realizuar. Nuk ju ndalon asgjë, as gjuha amtare, as emri, origjina apo gjendja ekonomike. Ju vetëm duhet të punoni dhe do të kuptoni rezultatin. Në moshën 28 vjeçe, unë kam qenë tejet krenare se ishja pronare e banesës sime të parë në zemër të Manhattanit, dhe shkoja për të punuar çdo ditë për kryetarin e Bashkisë më të madhe në botë.

Përkufizimi im: Unë realizova ëndrrën amerikane!

Si do ta përshkruanit jetën në Shtetet e Bashkuara, në terma të përgjithshme?

Jeta në Amerikë është ajo që ju punoni për ta bërë. Ju mund të zgjidhni për të nxjerrë në pah minuset, ose ju mund të punoni shumë, të ecni në terren duke vrapuar çdo mëngjes, të beheni personi më kureshtar, te thithni çdo grimë të informacionit që vjen në rrugën tuaj, te thithni të gjitha të mirat dhe ta bëni vehten të ndiheni ëdo ditë mirë.

Çfarë keni mësuar nga Amerika në lidhje me veten, por edhe si një qytetare amerikane?

Duke u bërë një qytetare amerikane për mua është një nga arritjet e mia më të mëdha personale. Jam tepër krenare për të përfaqësuar këtë vend, si një shqiptare. Duke qenë një qytetare amerikane dhe të kesh mundësinë e votimit më bën qe t’i jem shumë mirënjohës Amerikës që më dha Lirinë që nuk e kishja më parë.

Unë nuk e marr atë për përfitime.

Kjo përvojë më ka mësuar edhe se si të jem tolerante në gjithë familjen time. Prindërit e mi erdhën këtu në mes të 40-et dhe nuk dinin një fjalë të gjuhës angleze, dhe sot ata janë pronarë krenarë të disa ndërtesave; babai im flet rrjedhshëm spanjisht me qiramarrësit e tij, dhe në qoftë se më përpara dikush do te më thoshte se nëna ime do të ishte në gjendje për të ngarë makinën nga Staten Island në Manhattan nuk do ta besoja kurre!

Vellai im Amir Suka është shumë i suksesshëm në biznesin “Alba Pro” për dasmat dhe është nje superstar i vërtetë në komunitetin shqiptar. Unë ndihem tejet krenare!

Por mësimi më i habitshëm ka ardhur nga burri im, i cili është amerikan, dhe u fut në familjen tonë vështirë-për shkak të traditave të ndryshme. Ai na befasoi kur kërceu vallen “Shotes” në dasmën tonë, por nuk kuptoi se çfarë u tha në darken familjare, dhe ende nuk e ka për shkak të gjuhës! Ai është i vetmi që vazhdon papritur të më mësojë mua çdo respekt si dhe tolerancën për kulturat e tjera. Këto janë cilësi të vërteta themelore të njeriut, që nuk mund të nënvlerësohen, dhe unë shpresoj se do t’i instalojmë dhe në fëmijët tanë.

Si e shihni Shqipërinë sot?

Ekspozimi im për njerëzit dhe kulturën shqiptare ishte kryesisht në Ulqin. Unë kam dëgjuar gjëra të mëdha për Shqipërinë, dhe mendoj se janë bërë përparime të mëdha. Unë shpresoj se do ta vizitoj sa më parë një ditë.

Diaspora është një komunitet i fuqishëm shqiptaro-amerikan në Shtetet e Bashkuara dhe e integruar plotësisht në këtë vend. Si anëtare e kësaj diaspore dhe e integruar si ndiheni në këtë komunitet?

Mund të them se janë shumë aktivistë të zot të çështjes kombëtare. Unë ballafaqohem çdo ditë me një punë me kohë të plotë, plus që kam dy fëmijë. Shumicen e ditëve unë dhe burri im e konsiderojmë një sukses nëse të gjithë jemi ushqyer dhe shkojmë në shtrat në kohë të caktuar. Por unë do të shoh përpara për të bërë më shumë për komunitetin pasi fëmijët te më jenë rritur dhe ne të jemi të pavarur.

Cili është mendimi juaj për gratë shqiptaro-amerikane në këtë komunitet, në diasporë?

Gratë shqiptare janë gratë më të forta që njoh. Ato janë gjithashtu të përkushtuara tepër, për familjet dhe fëmijët e tyre, dhe të rritjes së fëmijëve për t’i rregulluar sa më mire në këtë shoqëri, ndonëse është puna më e vështirë, por dhe më e admirueshme që ato bëjnë.

Dhe së fundi, si e parashikon imazhin e gruas shqiptare në shekullin e 21-t?

Gruan shqiptare e shoh që të marrë pjesë intelektualisht në shumë fusha të rëndësishme të jetës jo vetëm në Shqipëri, por dhe në botë. Gruaja shqiptare ka aftësi potenciale të padiskutueshme dhe kombinimi i traditës sonë të mrekullueshme me modernen, me kohën do ta rrisë atë në nivele të paimagjinueshme. Ne kemi shembuj të jashtëzakonshëm, ne kemi Nënën Terezë që e njeh gjithë bota dhe që ne na bën të ndihemi tejet krenar për këtë shenjtore shqiptare.Unë jam e ngazëllyer dhe nuk mund të pres për të parë se çfarë do të transmetojnë mediat për gratë shqiptare kudo. Në një opinion personal, unë vetëm dua të të marrë një moment për të njohur se si unë jam frymëzuar nga puna që bëni ju dhe vendosmëria juaj si shembull i persosur i gruas fisnike. Ju jeni një frymëzim për gratë shqiptare kudo. Përpjekjet tuaja të palodhshme për të ruajtur kulturën shqiptare dhe traditat tona të bukura janë për t’u përgëzuar. Në emër të grave shqiptare kudo, faleminderit. Dhe ju falënderoj për të treguar interes në sfond për mua, jam thellësisht e përulur dhe e nderuar që të mare pjesë në serinë tuaj të intervistave, dhe të shohim përpara për të mësuar më shumë për gratë e tjera shqiptare të intervistuara për këtë projekt nga Albanian Excellence.

Staten Island, New York, 2015

*Personazh në librin “Zonjat shqiptare në New York”

“Ëndrra e madhe amerikane”

August 21, 2015 by dgreca

Rruga e suksesit e dy biznesmenve shqiptarë, njëri nga Kosova, Diamant Iseni dhe tjetri nga Dibra e Madhe,Tony Sodolli/
Beqir SINA – New York/
BROOKLYN, NY:Falë asaj që ” Shqiptari bënë për Shqiptarin”, ose shprehjes popullore; “Njëra dorë lanë tjetrën – dhe të dyja fytyrën”, pjesë e një pune të madhe, dhe fitimprurëse, është bërë këto ditë në Brooklyn-NY, edhe kompania e re ” Allstate Constrtion & Roofing “, e dy biznesmenve shqiptar; Diamant Iseni nga Kosova dhe Tony Sodolli nga Dibra e Madhe .
Ka qenë kjo një punë e madhe, e marrë( kontraktuar) nga biznesmeni i suksesshëm shqiptar në Amerikë, Sal Rusi, që dje pasdite, në njërën e ndërtesave të larta – çatinë të një prej investimeve gjigande të familjes Rusi, në “Brooklyn Navy Yard”, të përfundojë me sukses në riparimin e saj – pra mbulesën e re dhe vendosjen e sistemit të ri të ajrimit mbi çati.
Bëhet fjalë për një punë tre mujore e përfunduar vetëm për tre javë me një vlerë afro 2 milion dollar. Dhe, 150 mijë square feet nga ku u përdoren mbi 3000 rrota – kartonsere( rrodha), punuan çdo ditë mbi 60 puntorë, me të gjitha mjetet motorrike, dhe paisje të tjera, në njërën prej ndërtesave gjigande të isha bazës ushtarake detare “Admirals Row”, të cilat, pas privatizmit , janë bërë tashmë, pronë e biznesmenit të madh dibran në SHBA, Sal Rusit, pjesë kjo për rizhvillimin e zonës që njihet si Sunset Park në Brooklyn.
Rregullimi dhe mirëmbajtja e çative ose si thirret këtu Constrtion & Roofing – është rruga e sukseshme të këtij lloj biznesi, të cilit në Nju Jork, i janë bashkëngjitë, edhe shumë biznesmen të fuqishëm dhe veprimtarë të njohur të komunitetit shqiptar në SHBA. Në Brooklyn, në New York, ato në disa raste, e kan ndjerë disa here ndihmën që po u a jep edhe familja Rusi në fushën e biznesit, por edhe shqiptarët e tjerë, duke ndihmuar njeri tjetrin në këtë biznes fitimprurës, janë bërë të njohur me aktivitetin e tyre ne qytet dhe me gjere.
Biznesmeni, dibran Tony Sodolli, i cili është bashkëpronar i kompanisë “Allstate Constrtion & Roofing – me biznesmenin tjetër nga Kosova Diamant Iseni, thotë se “Kur erdha , në Amerikë, si një imigrant nga Dibra e Madhe, me të them të drejtën kam punuar si punëtor në disa kompani për riparimin e çative – “Construction & Roofing” , nga njeri dibran tek tjetri – deri sa hapa kompaninë time, “ Allstate Constrtion & Roofing ”.
Këto ditë, thotë ai ne kryem punën më të madhe , prej se kur kemi formuar këtë kompani me Diamantin, nga Kosova , dhe shtonë se: “Zona industriale dhe nga më zhvilluarat, Sunset Park, ku ndodhet edhe porti më i rëndësishëm i qytetit, të Nju Jorkut, është një nga pjesët më vitale të Brooklynit, pikërisht, këtu, ku po investohen afro gjysmë miliardë dollarë, nga biznesmenët amerikanë, përfshirë edhe biznesin e shqiptaro – amerikanit zotit Sal Rusi, me një investim gjigant, janë për t’u marrë shembull edhe për bizneset e tjera të mëdha në Brooklyn, dhe për atë se si ndihmojnë njëri tjetrin shqiptarët e Amerikës”.
Ndërkohë, duhet theksuar se rruga e dy biznesmenve shqiptarë , njëri nga Kosova, Diamant Iseni dhe tjetri nga Dibra e Madhe Tony Sodolli, duket se ka qenë edhe plani si dhe synimi i tyre, që kur kan ardhur në SHBA , pra ajo që shumë emigrant e quajnë atë edhe :“Ëndrra e madhe amerikane”. Ku çdo gjë ata të dy – ia atribuojnë, sot punës së tyre të palodhshme, përkushtimit të tyre dhe lidhjeve të forta me shqiptarët e Amerikës, bizenesmenve dhe veprimtarve të komunitetit – ose shprehjes popullore; “Njëra dorë lanë tjetrën – dhe të dyja fytyrën”.
Por, rruga e tyre është edhe një tregim tjetër e rrugës së shumë biznesmenve të suksesshëm shqiptarë në SHBA, që e nisën rrugën e suksesit nga emigrantë në punët e vështira – drejt rrugës së rritjes së sipërmarrësve shqiptarë në këtë qytet, të madh siç është Nju Jor