• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Nji Trekendësh Bermude… në Lushnje!

July 27, 2017 by dgreca

 Jozef RadiShpend Sollaku NoéGëzim Hajdari

nga Jozef Radi/*

Një përvjetor i përbashkët dhe heshtja e padenjë e një kohe që s’e gjen vetvete! /

Dikur aty nga fillimvitet ’70, ose me saktë në vitet ’74-’76, në të njejtën klasë të gjimnazit të vetëm të qytetit të Lushnjes, (që asokohe quhej “20 Tetori”!), na ishin tre djem që vinin nga tre pika të ndryshme të Myzeqesë: njeri nga qyteti, tjetri nga njw fshat majekodre dhe i fundit nga nji kamp internimi…

Ishin kohë të vështira, por rinia edhe në të keqen më të madhe, di ta ngjyrosë jetën me shumë dritë. Nëse guxoj t’u vë nga nji nofkë secilit prej këtyre tre personazheve gjimnazistë: të parin do ta quaja: Rrebeli; të dytin: Finoku dhe të tretin Tërrnuri!! Sigurisht, tri nofka të ngjyrosura disi negativisht për kohën, ama tipike të asaj periudhe që ata i përkasin; po nëse do të kërkoja t’i zbusja sadopak këto emërtime negative e tua përshtasja vlerave të secilit, të parin do ta quaja Pasionanti i Pashëm; të dytin i Drojturi Darsisë; e të tretin Gjatoshi i Rafinuar… Pra, ngado që ta thur e ta shthur kët fakt, Trekëndëshi i Bermudës… më del i plotë…! në Lushnje, apo ndokund tjetër, kjo pak çon peshë, rëndësi ka që jeta e këtyre tre djemve me të njejtin numër vitlindjeje mbi shpinë 57, veç vitit, kishin të përbashkët edhe qytetin: të njejtën shkollë, të njejtën klasë, e nganjëherë edhe të njejtën bangë…! Kështu, ata (veçmas dhe tok) kanë pjesë realitetesh të përbashkëta, rrugësh të përbashkëta, guximesh të përbashkëta, sakrificash të përbashkëta, tëhuajsime të përbashkëta e që sot, (ashtu si edhe dje) duke i ndjekur vetet nga lartësia e 60 viteve ku kanë mbrritur, ata me të drejtë mund të besonin se atdheu, qyteti, shkolla, shoqëria apo edhe banorët më me kulturë të atij vendi… do të kujtoheshin qoftë edhe për nji ftesë kortezie (mirësjelljeje), për t’i pasur të pranishëm në biseda mes tyre…

E vërtetë është, se në kët këndvështrim ata prej kohësh ndjehen: “të përjashtuar nderi” të shoqërisë shqiptare, të qytetit të Lushnjes dhe gjimnazit të tyre!

Gjithkujt mund t’i lindë pse-ja e madhe dhe të pyesë: mos të tre së bashku ishin kompllotistë të mëdhenj, o mos mediokër mendjeflladitur, o ndoshta xanxarë të pandreqshëm… Mos ndoshta ende janë të tillë…?!

Mbetem i bindur që edhe sikur të ishin të tillë, të tre veçmas po edhe së bashku mbeten përçues të dashurisë pa asnji kompromis për vendin e tyre… Secili prej të treve – ka sot nji vepër dhe një angazhim solid sa brenda aq edhe jashtë territorit të atdheut, të tre ata (veçmas dhe bashkë) janë një atdhe shetitës, dhe shoqëria shqiptare asnji sekondë s’ka jetuar jashtë trazimeve të tyre… Vepra e secilit prej tyre, (po edhe e të treve bashkë) s’është tjetër veçse dashuri sublime ndaj një gjuhe, ndaj qytetit, ndaj një vendi dhe krejt nji bote për të cilën të tre (së bashku dhe secili më vete), duhej të ishin nji krenari jo e pakët e çdo lexuesi apo dashamiri të letrave po edhe krejt asaj që quhet e përbashkëta jonë…

Sot ata jetojnë dhe ndjehen të  nderuar e të respëktuar, po aq sa ndjehen edhe të përjashtuar e të shpërfillur nga vendi i tyre, dhe vepra e tyre jeton jashtë çdo komunikimi dhe vlerësimi që ata meritojnë…

Megjithatë në vetmitë e tyre të shenjta, ata ndjehen bashkë, si dëshmi të nji vullneti të epërm e të paepur, me kokfortësinë e sakrificës në rrugën e Letrave dhe në të vërtetat sublime që ata prej kohrash ndjekin…

Të tre këta djem të një atdheu s’e gjen vetveten, të një qyteti, të një shkolle, të një klase e të një bange prej me shumë se një çerek shekulli jetojnë paqshëm në Gadishullin e Çizmes, vetëm për të mos qenë të shtypur, në një tjetër trekëndësh (jo Bermude sigurisht) mbasi njëri jeton maje Alpeve, tjetri buzë Tirrenit dhe i treti në brryl të Adriatikut, gjithnji në përpjekje që klithma e shpirtit të tyre, qoftë edhe si jehonë t’i mbrrijë brigjet e Shurdhësisë së Madhe…

Mbas gjithë kësaj ligjërate, që do të mbetet gjithnjë e papërfunduar, për këta tre protagonistë “të panjohur” e të veçantë, e drejtë do të qe  të shfaqeshin me emrat e tyre,  edhe me vepra e tyre… në mënyrë që të tejkalohen fjalët e manipulueshme nga erërat ideollogjike dhe të ktheheshim te “Scripta manent” e latinit, që besoj se do të ishte më e drejta gjë për ta.

Ata quhen: Shpend Sollaku Noè, Gëzim Hajdari dhe Jozef Radi…

E mirkuptojmë, atdheun e madh të zhytur në halle të mëdha, e s’mund të merret me vogëlsira, mirë edhe qyteti i tyre gëlon prej figurash të përndritura dhe s’di kujt t’ia prishë e kujt t’ia ndreqë më parë, po ajo shkolla, ajo klasa ku këta tre djem kanë studiuar me sakrifica, dhe kanë shfaqur shenjat e para të vlerave të tyre, nuk paska aq fuqi sa ta dëshmojë vetveten e t’i ftonte këta djem. Duhej ta kishte për nder, që nga gjiri i një klase (rast jo fort i shpeshte) kanë dalë tre djem që në të mirë a në të keq, janë zëra letrarë, të gjuhës, letërsisë dhe kulturës shqipe; se ata kanë qenë mësues, kanë drejtuar revista dhe gazeta, kanë shkruar me dhjetra libra, në shqip e gjuhë të huaja, kanë folur publikisht në media të vendit e të huaja për çeshtjet dhe kulturën shqiptare, dhe se asnjë njollë kompromisi a korrupsioni s’mbajnë figurat e tyre…

A nuk do të qe më se e meritueshme që të tre ata, në të 60 vit të jetës së tyre, të ishin të ftuar, të vlerësuar e të dëgjuar në auditoret e së njëjtës shkollë, ku ata si nxënës me njëmijë sakrifica u ngjizën si modele lirie, si talente dhe si intelektualë jashtë pushteteve korruptive, modele të gjalla, të vërteta e të prekshme që dëshmojnë se talenti edhe pa pushtetin edhe pa partitë mundet të çajë rrugën e tij dhe ta realizojë vetveten, në shpërfillje dinjitoze të gjithë Trekëndshave Fatalë të Bermudës shqiptare…

shtator 2015-korrik 2017

 

Filed Under: ESSE Tagged With: Jozef Radi, ne Lushnje, Nji Trekendësh Bermude...

Një memorial për internimet e diktaturës komuniste shqiptare në Lushnje

September 7, 2016 by dgreca

1 Dine
                                                                            Dine Dine
1 simoni flet
                                                                                          Simon Mirakaj
1 Butka Uran
                                                                                            Uran Butka
1 Memoriali me ekmbeMemoriali i ish-të përndjekurve politik në Lushnje, ngrihet në përkujtim të 32 mijë personave, që u dënuan pa u gjykuar…..për të kaluar gjithë jetën e tyre në kampet e interrnimit/
1Grup me simon
1 Memoriali pa zbulu
1Ne pritjen
1 Lista Cano
2 Liste
3 Lista Lamce
4 Lista Sela
1 Bilal
                                                                                           Bilal Kurt Kola
1Tushe flet
                                                                            Fatos Tushe
14 Tabela
1 tri gra
Nga Beqir SINA – New York/
LUSHNJE : Një ditë mbas Shejtërimit të Nëna Terezes – në Vatikan, përurohet memoriali kombëtar i internim – dëbimeve në qytetin myzeqar të Lushnjës
Një memorial i pari i këtij lloji në kujtim të familjeve që u persekutuan nga regjimi komunist, përgjatë rregjimit të Enver Hoxhës
Ai është ngritur, thanë disa ish të internuar nga kampi i interrnimit në Savër, në hyrje të qytetit të Lushnjes.
Ata thanë se tashmë, mbas 26 vjet që u rrëzua regjimi komunist, familjet e internuara gjatë regjimit komunist në 14 kampet e interrnimit në qytetin e Lushnjes, përjetësohen në një memorial.
Simbas, Shpëtim Turanit, i cili ka lindur në kampin e internimit në Savër – Lushnje, dhe kaloi me familjen e tij mbi 30 vjet në atë kamp,  tha ceremonia e inagurimit , të Memorialit, u bë të hënën më datë 5 Shtator në ora10:00 të paradites.
Duke folur nga Roma, me Shpëtim Turanin, ai tregon se ky Memorail është vendosur tek fillimi lulishtes, se rrugës në formë Y-je, rruga që shkon nga drejtimi stadiumit për në qendër të qytetit.
Mbiemrat e familjareve te shenuar ne kete memorial jane deshmi qe flasin per histori te dhimbshme dhe simbol i qendreses ndaj diktatures komuniste.
Memoriali eshte kater meter e gjysem i larte, dhe ne te jane shkruar mbiemrat e familjeve te internuara.
Kembet e zbathura tregojne vuajtjet, dhimbjet dhe sakrificen e perjetuar te ketyre familjeve.  Në rrethin e Lushnjes, u internuan mbi 30 mijë familje nga e gjithe Shqipëria, të vendosura në 14 kampe përqëndrimi.
“Memoriali, është projektuar nga Fatos Kola – dhe është 4.5 m i larte, ku në mes të tij të skalitur, duken disa persona me këmbë zbathur, simbol i vujtjeve të tmerrshme,  dhe në kater faqet në pllaka mermeri të zeza , janë të shkruar mbiemrat e familjeve , që trajtohen me këtë status, si ish të interrnuar në 8 kampet e interrnimit në Lushnje” .
Zoti Turani, shtonë se inisiatorë të vendosjes së këtij Memoriali,  ishte Insituti  i të Perndjekurve Politikë. Ndërsa, Bashkia e qytetit të Lushnjes dha miratimin për vendin e vednosjes së Memorialit.I cili është i mbeshtetur nga Ministria e Punës Mirqenies e Rinisë, zotit Blendi Klosi.
Ndërkohë, tha ai zbulimin e Memorialit kushtuar ish të interrnuarve në kampet e interrnimit në qytetin e Lushnjes, e zbuloi nji i lindur në kampet e interrnimit Drejtori i Insitutit të të Përndjekurve Politikë, zoti Bilal Kola – djali Kurt Kolës, ish i burgosur politik, dhe Ministri i Punës-Mirqenies Sociale dhe Rinisë Blendi Klosi.
Ceremoninë e inagurimit të këtij Memoriali, pas egzekutimit të Himnit tonë kombëtar, e hapi me fjalën e rastit, zoti Bilal Kola, ndërsa ka përshëndetur edhe Fatos Tushe  – Kryetar i Bashkisë Lushnje, ish i burgosuri politik dhe ish i internuari Dine Dine, historiani i njohur Uran Butka, ish i interrnuari Simon Miraka, dhe e mbylli ministri Blendi Klosi.
Simbas, Shpëtim Turanit, sinteza e fjalës së secilit ishte, të mos harrohet e kaluara e kësaj shtresë,: “Është, një obligim moral në përkujtes – tha ai që u materializua në obelisk, për të përjetësuar atë që kanë vuajtur,  të gjitha këto familje, dhe ky obelisk le të jetë edhe një detyrim i qeverisë, ta nxisë atë se do të vazhdojë dëmshpërblimin me ish të burgosurit politik dhe ish të interrnuarave në të gjithë Shqipërinë”, u shpreh ish i interrnuari Shpëtim Tuarni
“Boshllëku në shpirtë, shkruan në statusin e saj në facebook, nji nga ish ttë intërrnuarat në Savër të Lushnjes, së bashku me familjen e saj nga Dibra, Bedrie Kaba, që kisha para se të nisesha në Lushnje , ankthi i udhëtimit , që më priste u venit, sapo këmba më shkeli tek ai endi që thirrej “Plasmasi” dhe mora rrugën me vëllan drejtë në vendin ku do bëhej inagurimi ., Pra, tek kryqëzimi i rrugës që njëra shkon drejtë Gjimnazit, dhe tjetra drejteë qëndrës. Dhe, tashmë çdo kush që do kaloj do shoh monumentin kushtuar të gjithë atyre njerëzeve të internuar burgosur e vrarë.  Ndoshta, do ndalet dhe do e sodis me çudi se si gjithë ata njerëz janë futur “në një katror” që veç këmbët zbathur poshtë, u duken, e në faqe të katrorit ndodhet nje dritare tepër e vogël për të futur dritën e paktë e për të thithur pak ajër nga bota e lirë, nga ne, të mbyllur ja ashtu siç paraqitet në atë monument . Nje ide reale tepër e dhimbshme, që gjithkush kur vetëm e sheh atë monument e kupton se çfarë bëri regjimi komunist. Tashmë, fjongoja e kuqe hiqet dhe ti e sheh mes emocjonesh edhe loton për kohën , që na  i mori rinin por edhe ëndrrat ………………” shkruan Bedrie Kaba.
Memoriali kombëtar i ngritur në hyrje të qytetit të Lushnjes, përmbledh përkujtimin e Internim-Dëbimeve të viteve 1954-1991.
Pas prezantimit të memorialit, ministri Klosi në fjalën e tij para të pranishmëve vuri theksin tek rëndësia e aktiviteteve të tilla përkujtimore, dhe tha se në Tiranë, dhe disa vende të tjera kua ka pasur kampe interrnimi dhe burgjet politike do të ngrihen Obeliske dhe Memoriale.
Memoriali, që u vendos në qytetin e Lushnjes, kujton vendin ku u internuan afro 90 për qind të gjithë të internuarve politikë në shkallë vendi, tha Zëri i Amerikës.
Në emisionin e saj “Ditatri”, sot, Zëri i Amerikës, duke përcjellur një kronikë nga Lushnja, me korespondetin e saj Ilirian Agolli, tha se :” Edhe pse ishte në mes të Shqipërisë, Lushnja, u caktua si zonë internim dëbimesh për shkak të kënetave, ku duhej të vuanin e të punonin kundërshtarët e regjimit komunist për afro 4 dekada”.
Simbas, Zërit të Amerikës, Instituti për Integrimin e të Përndjekurve Politikë, përfaqësues të shoqatave të tyre dhe të qeverisë u bashkuan dje në Lushnje në përurimin e një memoriali kushtuar vuajtjeve në kampet e internimit gjatë regjimit komunist.
Lushnja, Myzeqeja dhe krahina kënetore përreth tyre është një prej zonave ku diktatura komuniste internoi numrin më të madh të kundërshtarëve politikë, që nga moshat më të shkruara e deri tek foshnjat e sapolindura, tha Zëri i Amerikës.
Duke shtuar se Lushnja kishte 14 qendra internimi, ku jetuan me mundime dhe punë të rënda në bujqësi mijëra të dënuar politikë dhe familjet e tyre.
Internimi dhe dëbimi i kundërshtarët politikë ishte gjatë afro 45 vjetësh një nga veprimtaritë kryesore dhe periodike të diktaturës komuniste.
Diktatura nuk kurseu askënd, që dyshohej sadopak se mendonte ndryshe nga udhëheqja e partisë shtet.
Diktatura internoi në Lushnje për 35 vjet rreth 90 për qind të kundërshtarëve politikë antikomunistë.
Krahas qindra burgimeve dhe pushkatimeve me gjyq e pa gjyq, diktatura internoi mbi 33 mijë persona të të gjithë moshave për shkak të mosbindjes së tyre ndaj regjimit komunist dhe prej faktit të thjeshtë që ata u përkitnin familjeve antikomuniste, përfundojë Zëri i Amerikës.

Filed Under: Featured, Histori Tagged With: Beqir Sina, ne Lushnje, Nje memorial per te internuarit

Jehona e vendimeve te Konferencës së Ambasadorëve në Nënprefekturën e Lushnjës

June 21, 2013 by dgreca

Shkruan: Niko Ferro/

1- Lufta ballkanike dhe krijimi i shtetit shqiptar./

[Pas luftës me Italinë], pozita e Perandorisë Osmane  në Ballkan u bë edhe më e vështirë. Ajo tregonte se parimi i integritetit territorial dhe status quo-ja .. nuk kishte për t’u respektuar gjatë.[1] Patriotët shqiptar [të vetëdijshëm ndaj rrezikut] të shpërbërjes së Perandorisë Osmane, nisën të shqetësoheshin për herë e më shumë për fatin e Shqipërisë.[2] Problemi më evident që kërkonte zgjidhje të menjëhershme ishte  ‘njohja e ekzistencës së Kombit Shqiptarë’ [3] dhe të drejtën e shqiptarëve për autonomi.
Shqetësimi për autonominë shqiptare nga ana e shteteve ballkanike nisi të manifestohej më hapur e më sheshit. [4] Lakmia për t’u zgjeruar maksimalisht në territore të banuara nga shqiptar dhe tek njëri tjetri e bënin të pashmangshme përplasjen.[5]
Sakaq Perandoria Osmane [deklaronte haptazi se] nuk do të pranonte një ultimatum nga shtetet ballkanike, përkundrazi ishte e prirë t’u jepte Fuqive [të Mëdha] siguritë më serioze mbi çështjen e reformave. Por diskutimi për reformat përmbante  rrezikun e zgjatjes; dhe në rast se Evropa vonohej akoma më shumë, zjarri do të përpinte gjithçka para se të arrinin zjarrfikësit.[6] Kur  lufta ballkanike ishte gati të shpërthente qeveria franceze ndërmori një tentativë të fundit duke paraqitur një marrëveshje të mbështetur nga qeveria britanike dhe qeveria perandorake ruse.[Qëllimi i saj ishte] ruajtja e paqes dhe mbajtja e status quo-së në Gadishullin e Ballkanit, duke cilësuar ‘se vetëm një veprim kolektiv i Fuqive të Mëdha mund të parandalojë ngjarjet e rënda’, të cilat kërcënonin qetësinë dhe baraspeshën në Lindjen evropiane.[7]  Më 7 tetor pas shumë përpjekjesh të qeverisë franceze u pranua propozimi nga të gjitha Fuqitë e Mëdha, [por] ndërhyrja evropiane erdhi tepër vonë pasi shtetet ballkanike nuk e pranonin më.[8]  Megjithatë lufta nuk mund të shmangej. [9] Më 15 Tetor [Perandoria Osmane pranon kushtet e vendosura nga Italia, dhe po atë ditë shtetet ballkanike nxitojnë ti shpallin luftë asaj.[10] Pa dyshim në tragjedinë e Ballkanit, në nxitjen e ushtrive të aleatëve të vegjël, luajtën rolin e vet edhe Fuqitë e Mëdha, posaçërisht Rusia, [e cila kërkonte krijimin e një shteti të madh sllav]. Nuk ngelte  prapa  Austro-Hungaria, protektorët realë të shteteve të porsaformuar ballkanike.[11] Austria nuk mund të pajtohej me zgjerimin e shteteve ballkanike në kurriz të Perandorisë Osmane, kurse Rusia i trembej disfatës së tyre. [12]   Fitoret e rrufeshme të shteteve ballkanike i detyruan Fuqitë e Mëdha të rishikonin vendimin e tyre për të mos lejuar ndryshimin e status-quo-së në Ballkan. Qysh në fund të tetorit në rrethet diplomatike dhe në shtypin evropian filloi të flitej për nevojën e ndryshime territoriale në të mirë të aleatëve ballkanikë.[13]  Lëvizja kombëtare shqiptare vihej përballë problemit të ngutshëm të përcaktimit të qëndrimit të saj si në raport me aleatët ballkanik ashtu edhe kundrejt [Perandorisë Osmane]. Sjellja e trupave pushtuese në tokat e banuara prej popullsisë shqiptare, masakrat dhe shpërnguljet në masë treguan edhe një herë se për lëvizjen shqiptare çdo kombinacion politiko-diplomatik ishte i mundshëm, veç jo bashkimit me “Lidhjen ballkanike”. Nga ana tjetër edhe të qëndruarit në suazën e Perandorisë [Osmane] nuk ishte rrugëdalje.[14] Lidhur me këtë po mbizotëronte ..mendimi se çdo zgjidhje e mesme në formën  e autonomisë ishte kapërcyer ….dhe se e vetmja mënyrë për të shpëtuar Shqipërinë ishte shkëputja e çfarëdo lidhje dhe vartësie nga [Stambolli].[15]  Ideja për shpalljen e pavarësisë së Shqipërisë dhe lajmin për mbledhjen e një kuvendit kombëtar u prit me gëzim kudo. Aspiratat shekullore të popullit shqiptarë për liri dhe pavarësi ishin drejt finalizimit.
Ndërkaq ushtria serbe po përparonte me shpejtësi në tokat shqiptare. Ajo po i afrohej Durrësit, Tiranës, Krujës, dhe Elbasanit. Rrethet atdhetare të këtyre qyteteve vendosën ta shpallnin sa më parë pavarësinë për t’i vënë autoritetet ushtarake serbe përpara faktit të kryer. Më 25 nëntor Elbasani shpalli i pari pavarësinë. Të nesërmen atë e shpallën Durrësi e Tirana dhe më 27 nëntor  Kavaja, Peqini, Lushnja.[16] Dhe më datë 28 Nëntor në Vlorë u shpall Pavarësia e Shqipërisë.
Një nga detyrat e para të Qeverisë së Vlorës ishte përcaktimi i politikës së saj të jashtme. Menjëherë pas shpalljes së Pavarësisë, Ismail Qemali njoftoi për këtë akt historik qeveritë e Gjashtë Fuqive të Mëdha, Britaninë e Madhe, Italinë, Austro-Hungarinë, Francën, Gjermanin, Rusinë si dhe Portën e Lartë në Stamboll dhe kërkoi që atë ta njihnin [Pavarësinë e Shqipërisë].[17] Detyra e dytë që ndërmori qeveria e Vlorës, u shpall asnjanëse në konfliktin ballkanik. [18] duke mos pasur për qëllim tjetër veçse të jetojnë në paqe me të gjitha shtetet fqinje.[19] Të tjera detyra që ndërmori Qeveria e Vlorës, përveç atyre me karakter ushtarak dhe politik, [ishin dhe] organizimi i milicisë, xhandarmërisë e policisë shqiptare.[20] [Gjithashtu Qeveria e Ismail Qemalit  ngriti] administratën si në zonën e Vlorës ashtu edhe në krahinat e tjera, [21] Këshilli Kombëtar vendosi të linte në fuqi ligjet, rregulloret dhe formalitet e mëparshme dhe të mbeteshin në vendet e veta nëpunësit që do të ta njihnin dhe do ta pranonin Qeverinë e Përkohshme. [22]

Nga Konferenca e Londrës tek pushtimi i Lushnjës.

Në fillim të dhjetorit gjithë Shqipëria Veriore dhe e Mesme [mbahej e pushtuar nga]  trupat serbo-malazeze. Në Veri vetëm Shkodra vazhdonte qëndresën [e saj heroike], por gjendej e rrethuar. Serbët, pasi kishin marrë Durrësin dhe Elbasanin, ishin ndaluar në bregun e sipërm të Shkumbinit. Në Jug trupat greke kishin rrethuar Janinën dhe po vërshonin në Shqipërinë Jugore.[23]  [Synimi i tyre ishte të kapnin Beratin përpara mbërritjes së forcave serbo-malazeze]. Ndërkaq flota greke [mbante të bllokuar] gjithë bregdetin e Jugut, duke izoluar nga bota e jashtme dhe [kryeqendrën e shtetit shqiptarë] Vlorën. [24]  [Mëvetësia e Shqipërisë] në vend që të shikohej si një proces i natyrshëm, i brendshëm e t’i lihej Lëvizjes së Pavarësisë ta perfeksiononte shprehjen shtetërore me mundësitë dhe me aftësitë e saj, organizimin.. si shtet më vete u kthye, midis shumë problemeve të tjera në një problem të forumeve ndërkombëtare të nivelit të lartë. [25] Nën presionin e ngjarjeve jo vetëm në shkallë gadishulli, por edhe brenda vendit, çështja shqiptare nuk mund të shtyhej më gjatë; ajo tani ishte pikë  e nxehtë e politikës së Fuqive në zonën e Evropës Juglindore dhe rrjedhimisht priste një trajtim në thelb dhe një zgjidhje të shpejtë.[26]  Propozimi konkret për mbajtjen e një konference u bë në dhjetor të vitit 1912 nga Anglia (Sir Edward Grey). Londra u zgjodh si më ‘neutrale’. Në gjysmën e dytë të dhjetorit 1912 në Kryeqytetin e Anglisë u mbajt Konferenca e Ambasadorëve të Gjashtë Fuqive të Mëdha,[27] Aty [pa të rreshtuar dy blloqe të kundërta, Lidhjen Trepalëshe  dhe Antantën]. Thelbi ishte, ‘rregullimi paqësorë’ midis palëve ndërluftuese. Ajo nuk mund të anulonte gjithë pasojat e Luftës në Ballkan.[28] Qëllimi i Konferencës ishte që të mos lejonte që këto pasoja të çonin në një përmbysje të strukturës së marrëdhënieve ndërkombëtare [dhe] të prishnin ‘ekuilibrin e forcave’[Kërkohej një zgjidhje që do ishte e pranueshme në radhë të parë nga Fuqitë e Mëdha të interesuar në rajon dhe në radhë të dytë e pranueshme edhe nga shtetet ballkanike]. Delegacionit shqiptarë nuk ju lejua të merrte pjesë. Pasi bisedimet zhvilloheshin në fshehtësi. Kërkesa e Qeverisë shqiptare në këtë Konferencë ishte: për një pavarësi sa më të plotë të Shqipërisë: kufi etnik, historikë e gjeografik sa më të gjëra. Kërkesa që ju drejtua Fuqive të Mëdha konsistonte në një Shqipëri jetëgjate dhe homogjene, gjë që do ta lejonte [në]marrëdhënie të mira me fqinjët. [29]

[Pas disa ditë  punimesh të Konferencës] më 25 dhjetor 1912 mbërrin një telegram[30] dërguar nga Ministri i Brendshëm Myfit Libohova aty thuhej: edhe shtetet ballkanike e pranuan në parim Pavarësinë e plotë të Shqipërisë edhe aleatët ranë dakord që kufijtë e Shqipërisë të caktohen nga Fuqitë e Mëdha.  Më 28 dhjetor, në Nënprefekturës e Lushnjës mbërrin një telegram ku ndër të tjera thuhej: [Konferenca e Ambasadorëve në Londër] “ka pranuar  në parim Pavarësinë e Shqipërisë… Ky lajmë i gëzueshëm u brohorit nga të gjithë dhe mbetëm mirënjohës.[31] Ndërkaq në vazhdim të punimeve, Konferenca e Ambasadorëve u mor disa muaj më radhë me kufijtë e Shqipërisë qoftë në Veri, qoftë në Jug. Organizimi i brendshëm i shtetit shqiptar u la përkohësisht mënjanë.[32] Në mbledhjen e parë u arrit në një konkluzion të përgjithshëm, që mund të konsiderohet edhe si një marrëveshje paraprake, u vendos që kufijtë e Shqipërisë autonome, me Malin e Zi në veri dhe me Greqinë në jug, të ishin të përbashkëta. Kjo kishte të mirën se përjashtonte tërthorazi mundësinë e shtrirjes territoriale të Serbisë në drejtim të detit Adriatik, ku do të mund të realizohej vetëm nëpërmjet aneksimit të tokave shqiptare të Veriut nga ana e Serbisë. Po kjo nuk do të shmangte rrezikun e zgjerimit të Malit të Zi e të Greqisë në drejtim të Shqipërisë, përkatësisht në veri dhe në jug. Nga ana tjetër kërkesa e vjetër e Serbisë për një ‘dalje në Adriatik’ nuk u hodh krejt poshtë. Fuqitë ranë dakord t’i njihej Serbisë e drejta e ‘daljes tregtare’ në Adriatik.[33] Ndërkohë, pozita ndërkombëtare e Qeverisë së Ismail Qemalit [nuk ishte e mirë]. Asnjë nga shtetet evropiane nuk iu përgjigj njoftimit të kryetarit të qeverisë shqiptare për shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë, dhe njohjen e saj nga Fuqitë e Mëdha e nga shtetet e tjera. Ato prisnin përfundimet e Konferencës së Ambasadorëve. [34]  

[Ndërkaq avancimi i ushtrisë serbe në afërsi të Lushnjës kishte ngritur shqetësimin e vendasve për ndonjë hakmarrje të mundshme ndaj popullsisë së pa mbrojtur] në një telegram dërguar nga Lushnja Qeverisë shqiptare thuhej : “….Serbia ka shkelur Durrësin, Elbasanin, Kavajën [ka arritur] deri në Peqin… Greqia po vazhdon luftën,[në Jug të vendit. Pasi] mori Korçën, hyri [dhe]në Kolonjë dhe po marshon drejt Beratit. Tërë populli është i alarmuar dhe i [demoralizuar]…. këtu jemi në rrezik. Nderi, jeta, pasuria, bir, bijë e familje, po ç’bien. S’ka fuqi populli të qëndrojë. [ai] ka nevojë për mbrojtje…Siç duket [Fuqitë] e Mëdha po tallen me ne…lufta e barbarizmat. Popullin duan ta shfarosin. Kërkojmë…intervenim sa më të shpejt. [35] ..Në Durrës e në rrethe, Serbët po bëjnë mizori. Pesë ditë përpara ranë në dorë shtatë katolikë dhe katër myslimanë nga malësia e Lezhës. Edhe dje kanë ndodhur përleshje afër Krujës; përfundimi nuk dihet. Serbia e ka shtrënguar parësinë të hartojë memorandume kundër Pavarësisë e në favor të Serbisë dhe po ja paraqesin Ministrisë së Punëve të Jashtme të Anglisë. U siguron udhëtim vajtje ardhje…. Ju lutemi.. të keni mirësinë dhe të na dëftoni ç’lajme kemi [nga konferenca e Ambasadorëve në Londrës].[36] . Më datën 3 Janar 1913 Kryetari i Qeverisë Shqiptare i dërgon Nënprefektit të Lushnjës Emin Vokopolës një telegram aty thuhej: [37]  “Nga Londra s’ka shumë lajme, pasi bisedimet e Konferencës po bëhen në mënyrë të fshehtë. Sipas lajmeve të përhapura, të cilat konfirmohen prej lajmeve nga Stambolli, paqja do të mbyllet shumë shpejt. … Delegacioni shqiptarë i ka paraqitur Sir Edward Grey një memorandum, …ku ka kërkuar që Shqipërisë ti caktohen ato kufi që të sigurojnë pavarësinë e saj të plotë dhe t’i japin qeverisë së re mundësin e përparimit”.[38]

Më  27 shkurt Ismail Qemali njoftonte me telegram prefektin e Beratit Azis Pashën, rreth rrezikut serb  “….Po vijnë lajme se ushtria serbe u nis nga Kavaja drejt për në Lushnjë. Këta e kanë syrin për të zënë Beratin dhe Vlorën…”[39]  Për ti bërë ballë situatës tepër të rrezikshme nga avancimit i ushtrive serbe dhe për të organizuar  administratën e qytetit, [40]  Ismail Qemali i kërkonte Prefektit të Beratit  që “Nënprefekturës së atyshëm t’ia dorëzonte një njeriu të zot, kryesin e  Lushnjës.”[41] Më 2 mars 1913 në Qeverinë e Përkohshme mbërrin një telegram tepër urgjent nga Lushnja në të thuhej: “Patëm dëgjuar se Belshi dje ka ngritur flamurin e dorëzimit. Si morëm vesh nga kalorësit që erdhën tani prej andej, detashmenti i kalorësisë otomane që pati vajtur sot atje, kur po këshillonte popullin që të ulte flamurin në fjalë, ra në pushkë me serbët dhe në fund u zmbrapsën. Më vonë serbët bombarduan Belshin edhe  pushtuan Rasën…. Situata e nënprefekturës [së Lushnjës]është në një rrezik të madh. Me siguri serbët do të sulmojnë këtë anë. Duket sheshit se po të bëhen kundërshtime nga ana e ushtrisë otomane, këto vise do të shkatërrohen fare. Presim në zyrën e telegrafike të na urdhëroni shpejt  mënyrën e veprimit tonë.[42]

Përqendrimi i forcave të reja serbe në Shqipërinë Qendrore u krye gjatë muajit mars 1913, qëllimi ishte për të parandaluar zgjerimin e kryengritjes shqiptare që mund të shpërthente eventualisht.[43] Pasi kapërcyen Shkumbinin, [ushtritë serbe] ….në formacion luftimi u përhap e u shtri përgjatë gjithë kodrave[të Darsisë], nga Dushku deri në Kosovë të Madhe.[44]  Synimi ishte të pushtonin Gramshin, Lushnjën e Beratin.[45]  Sulmi për pushtimin e Lushnjës u krye nga ana e Ballagatit, ku në fund të marsit dhe fillim të prillit u bënë luftime të ashpra për disa ditë rresht, dhe nga ana e Kozares, pushtimi i të cilave nga serbët bëri që edhe Lushnja të binte në duart e tyre[më datë 26 mars].[46] Një ditë para se të pushtonin qytetin e Lushnjës ushtritë serbe kryen krimin më monstruoz kundër banorëve të fshatit Gjuzaj, pasi morën 27 veta[47] të lidhur këmbë e duar i çuan në vendin me toponimin “Boka e Bardhë” aty i masakruan të gjithë.[48] Rënia e Lushnjës dhe arritja e trupave serbe në fshatin Kozare kërcënonin drejtpërdrejt edhe Beratin. [49] Për pushtimin e [e Lushnjës] komanda serbe, siç duket kishte hyrë në lidhje me atë greke për ti rënë Beratit nga disa drejtime.[50]“…në Lushnjë popullsia [për tu ruajtur nga kriminelët  serb] kishte dalë në fusha dhe ndër vende të zbuluara. Situata [në qytet paraqitej] e rrezikshme në çdo pikëpamje”. [51] Më datën 26 mars Prefekti i Beratit në orën 22.°° telegrafonte [urgjentisht] Qeverinë shqiptare rreth gjendjes së krijuar në Lushnjë [pas pushtimit nga forcat serbe] [52] “Ju informojmë se që nga ora 8[e darkës] vija telegrafike e Lushnjës  u pre”.  “ Lushnja…është e mbushur plot e  për plot me ushtarë. Sendet e nevojshme si sheqer, kafe, sapun  e vajguri mungojnë pothuajse fare. Gjithi drithi që ndodhet këtu mund të mjaftoj për afro një muaj dhe me vështirësi mund të bëjë ballë nevojës së ushtrisë dhe të popullit. Nga kjo gjendje në rast se zgjat edhe 15 ditë akoma, jo vetëm se do të vuajmë por, Zoti mos e dhëntë do të vijë edhe një katastrofë. Nuk ja pret mendja njeriut se çdo të bëhet dhe nuk kemi çfarë të bëjmë veçse ta kemi shpresën te Perëndia.[53]  Trupat serbe u futën në Lushnjë nëpërmjet rrugës që të çon në fshatin Hajdaraj. Gjatë qëndrimit në Lushnjë  ushtaret serbë vranë Azis Qerretin, Myrte Belshakun dhe një banor tjetër nga fshati Shegas.[54]  Nëpërmjet një telegrami i cili mban datën 10 prill 1913 mësojmë rreth dëmeve të shkaktuara nga ushtria serbe në Lushnjë, aty thuhej “bastisën çdo fshat, çdo hambar dhe çdo shtëpi, duke rrëmbyer kuaj, ushqime, [madje dhe]orendi-t shtëpiake, dhe çdo objekt të çmuar që ju gjet banorëve të këtyre krahinave”. [55]

Përpjekja e Qeverisë së Vlorës për të shtrirë autoritetin në vend.

Pas largimit të forcat serbe, Qeveria Provizore Shqiptare dërgoi pa humbur kohë 100 xhandarë dhe nëpunësit  e nevojshëm për në Lushnjë, për t’u kujdesur për mbrojtjen e rregullit dhe të qetësisë..[56] Ndërkaq Myfit Beu i kërkonte nënprefekturës së Lushnjës që “….deri në vënien në zbatim të ligjeve të reja, lihen në fuqi ligjet e rregulloret të qeverisë otomane.[57] Ndërkohë në Lushnjë ishte përhapur lajmi se vendimi i Konferencës e Ambasadorëve në Londër do i falte Greqisë territorin e Çamërisë. Menjëherë populli i Lushnjës dhe paria e tij  më datë 5 qershor 1913, organizoj një miting të fuqishëm për të protestuar fuqishëm padrejtësitë që po i bëheshin kombit  shqiptar. [58] Pas mitingut u dërgua dhe një telegram Fuqive të Mëdha, drejtuar në veçanti Kryetarit të Konferencës së Ambasadorëve Sir Edward Grey. në të thuhej: Nga lajmet e gazetave mirret vesh se në Çamëri, e cila si nga pikëpamja e gjuhës ashtu dhe nga tradita nacionale e sidomos nga pikëpamja e jetesës, dhe nga pozita historike e gjeografike është pa dyshim Shqipëri, po caktohet një kufi që nuk është në interes të dy qeverive dhe që do të shkaktojë shkatërrimin e zhdukjen e këtij vendi. Kjo nuk pajtohet me qëllimin që kanë ç’faqur Fuqitë e Mëdha për të mbrojtur Shqipërinë. Të drejtat e Shqipërisë, që ekzistojnë brez pas brezi në këtë vend, nuk mund të zhvishen dhe të veçohen nga vendi, që e lidh gjaku dhe gjuha.[59]

Të drejtat dhe kërkesat e popullit shqiptarë nuk u morën parasysh. Vendimit i 29 korrik të vitit1913, mbi organizimin e shtetit shqiptar, e shpallte Shqipërinë  principatë autonome, sovrane dhe e trashëguar nën garancinë e Gjashtë Fuqive të Mëdha dhe që e shkëpuste atë nga çdo lidhje me Perandorinë Osmane.

 

Përfundimi

Lushnja si të gjitha qytete te tjera të Shqipërisë u tregua e gatshme të bashkohej në luftën për Liri dhe Pavarësi. Ajo pranoj pa asnjë hezitim autoritetin e qeverisë së Vlorës si të vetmin udhëheqës të vërtet të popullit shqiptar. Nuk duhet harruar se ky qytet nuk i kalonte as 1600 banorë më 1913, ai tregoj vendosmëri të madhe  për t’ju kundërvënë vendimet e padrejta të Konferencës së Ambasadorëve.

 

Bibliografia

1-      A.Q.Sh

2-      Arben Puto. Çështja Shqiptare në Aktet Ndërkombëtare të Periudhës së Imperializmit. Vëllimi II, Tiranë 1987

3-      Arben Puto. Pavarësia Shqiptare dhe Diplomacia e Fuqive të Mëdha. 1912-1914. Tiranë 1978

4-      Egidio Ivetic, Le guerre balcaniche, il Mulino – Universale Paperbacks, 2006. f. 70

5-      Dorëshkrim i pa botuar i Ahmet Shehut 1963 një kopje ruhet në Muzeun Historik Lushnjë.

6-      Historia e Popullit Shqiptarë .Vell II. Rilindja Kombëtare vitet 30’ të shek. XIX-1912. Botime Toena. Tiranë  2002

7-      Harun. Greca “Darsia” Shtëpia Globus R. Tiranë 2010

8-      Mareglen Verli. Kosova sfida shqiptare në historinë e një shekulli. Botipex Tiranë 2007

9-      Qeveria e përkohshme e Vlorës dhe Veprimtaria e saj. (28 Nëntor 1912-22 Janar 1914) Tiranë 1963

10-  Kristaq Prifti. “Dervish Hima” . Shtëpia botuese “Elena Gjika” Tiranë 1993

11-  IHSH.A.V.Lejnac. Konsulli I Austrisë Vlorë, Dosja 23/1 ¾ dok 101.200. 25 prill 1913.

12-  R Fiçorri. Ushtritë e Huaja në Shqipëri 1912-1922 . Tiranë 2002

13-  Raymond Poincare, “Lufta e I dhe e II Ballkanike si dhe Konferenca ë Londrës (1912-1913) Botim Logos-A Shkup 2005

14-  Stavro Skëndi. Zgjimi Kombëtarë shqiptarë. (1878-1912) Shtëpia e Librit Phoenix. Tiranë 2000

15-  Thoma Murzaku. Politika e Serbisë kundrejt Shqipërisë gjatë Luftës Ballkanike 1912-1913. Tiranë 1987

 

 



[1] Stavro Skëndi. Zgjimi Kombëtarë shqiptarë. (1878-1912) Shtëpia e Librit Phoenix. Tiranë 2000 f. 401

[2] Po aty vep e cit f.402

[3] Po aty vep e cit f.402

[4] Po aty vep e cit f.403

[5] Mareglen Verli. Kosova sfida shqiptare në historinë e një shekulli. Botipex Tiranë 2007 f. 49

[6] Raymond Poincare, “Lufta e I dhe e II Ballkanike si dhe Konferenca ë Londrës (1912-1913) Botim Logos-A Shkup 2005 f. 226-228

[7] Raymond Poincare, “Lufta e I dhe e II Ballkanike si dhe Konferenca ë Londrës (1912-1913) Botim Logos-A Shkup 2005 f. 201

[8] Egidio Ivetic, Le guerre balcaniche, il Mulino – Universale Paperbacks, 2006. f. 70

[9] Mareglen Verli. Kosova sfida shqiptare në historinë e një shekulli. Botipex Tiranë 2007 f. 51

[10] Arben Puto. Çështja Shqiptare në Aktet Ndërkombëtare të Periudhës së Imperializmit. Vëllimi II, Tiranë 1987 f. 248

[11] Mareglen Verli. Kosova sfida shqiptare në historinë e një shekulli. Botipex Tiranë 2007 f. 49

[12] Po aty f. 51

[13] Historia e Popullit Shqiptarë .Vell II. Rilindja Kombëtare vitet 30’ të shek. XIX-1912. Botime Toena. Tiranë f. 508

[14] Arben Puto. Çështja Shqiptare në Aktet Ndërkombëtare të Periudhës së Imperializmit. Vëllimi II, Tiranë 1987 f 79

[15] Po aty vep e cit f.109

[16] Historia e Popullit Shqiptarë .Vëllimi II. Rilindja Kombëtare vitet 30’ të shek. XIX-1912. Botime Toena. Tiranë f. 510

[17]“Qeveria e përkohshme e Vlorës dhe Veprimtaria e saj”. (28 Nëntor 1912-22 Janar 1914) Tiranë 1963 f.8

[18] Po aty vep e cit f.9

[19] A.Q.Sh.  F. 71, D. 1, Dok. Nr 42 103/12, kopje,. Ky dokument është botuar në librin “ Qeveria e përkohshme e Vlorës dhe Veprimtaria e saj”. (28 nëntor 1912-22 janar 1914) Tiranë 1963 f. 43

[20] “Qeveria e përkohshme e Vlorës dhe Veprimtaria e saj”. (28 nëntor 1912-22 janar 1914) Tiranë 1963 f. 15

[21] Po aty vep e cit f. 15

[22] Po aty vep e cit f. 15

[23] Arben Puto. Pavarësia Shqiptare dhe Diplomacia e Fuqive të Mëdha. 1912-1914. Tiranë 1978 f. 114

[24] Po aty vep e cit f. 114

[25] Arben Puto. Çështja Shqiptare në Aktet Ndërkombëtare të Periudhës së Imperializmit. Vëllimi II, Tiranë 1987 f 35

[26] Arben Puto. Pavarësia Shqiptare dhe Diplomacia e Fuqive të Mëdha. 1912-1914. Tiranë 1978 f. 10

[27] Po aty f. 148

[28] Po aty f. 148

[29] A.Q.Sh. F. 71, D. 1, Dok. Nr 50406, kopje, përkthim nga frëngjishtja. Ky dokument është botuar  në librin “ Qeveria e përkohshme e Vlorës dhe Veprimtaria e saj”. (28 Nëntor 1912-22 Janar 1914) Tiranë 1963 f. 82

[30] A.Q.Sh. F. 71, D. 1, Dok. Nr 9209, kopje, përkthim nga Turqishtja. Ky dokument është botuar në librin “ Qeveria e përkohshme e Vlorës dhe Veprimtaria e saj”. (28 Nëntor 1912-22 Janar 1914) Tiranë 1963 f. 85

[31] A.Q.Sh. F. 71, D. 1, Dok. Nr 8259, kopje, përkthim nga Turqishtja. Ky dokument është botuar në librin “ Qeveria e përkohshme e Vlorës dhe Veprimtaria e saj”. (28 Nëntor 1912-22 Janar 1914) Tiranë 1963 f. 91-92

[32] Arben Puto. Çështja Shqiptare në Aktet Ndërkombëtare të Periudhës së Imperializmit. Vëllimi II, Tiranë 1987 f 49

[33] Po aty f. 55

[34] Kristaq Prifti. “Dervish Hima” . Shtëpia botuese “Elena Gjika” Tiranë 1993 f. 313

[35] A.Q.Sh. F. 71, D. 1, Dok. Nr 8259, kopje, përkthim nga Turqishtja. Ky dokument është botuar në librin “ Qeveria e përkohshme e Vlorës dhe Veprimtaria e saj”. (28 Nëntor 1912-22 Janar 1914) Tiranë 1963 f. 91-92

[36] A.Q.Sh. F. 71, D. 1, Dok. Nr 121, kopje, përkthim nga Turqishtja. Ky dokument është botuar ë në librin “ Qeveria e përkohshme e Vlorës dhe Veprimtaria e saj”. (28 Nëntor 1912-22 Janar 1914) Tiranë 1963 f. 95

[37] Emin Vokopola rrjedh nga një familje noteresh. Gjatë sundimit osman dhe në prag të shpalljes së pavarësisë ai ishte Kryetari i Gjykatës së Qytetit dhe njëkohësisht pas dorëheqjes së Eman Nailit me origjinë armene vula e Nënprefekturës ju dorëzua atij. Kështu ai mbajti dy funksione Kryetar gjykatës dhe nënprefekt  i Lushnjës.

[38] A.Q.Sh. F. 71, D. 1, Dok. Nr 8312, kopje, përkthim nga Turqishtja. Ky dokument është botuar në librin “ Qeveria e përkohshme e Vlorës dhe Veprimtaria e saj”. (28 Nëntor 1912-22 Janar 1914) Tiranë 1963 f. 104

[39]T. Hoxha. Ismail Qemali(Përmbledhje dokumentesh) 1888-1919. Tiranë f. 297

[40] Ismail Qemali vendosi që në krye të Nënprefekturës së Lushnjës të emërohej një tjetër Nënprefekt. Përsa i përket Emin Bej Vokopolës ai kaloi Zëvendës Nënprefekt.

[41] T. Hoxha. Ismail Qemali(Përmbledhje dokumentesh) 1888-1919. Tiranë f. 297

[42] A.Q.Sh. F 245, D. 56, f.21

[43] Thoma Murzaku. Politika e Serbisë kundrejt Shqipërisë gjatë Luftës Ballkanike 1912-1913. Tiranë 1987 f.246

[44] Harun. Greca “Darsia” Shtëpia Globus R. Tiranë 2010 f. 125

[45] Thoma Murzaku. Politika e Serbisë kundrejt Shqipërisë gjatë Luftës Ballkanike 1912-1913. Tiranë 1987 f.246

[46] Thoma Murzaku. Politika e Serbisë kundrejt Shqipërisë gjatë Luftës Ballkanike 1912-1913. Tiranë 1987 f.246

[47] U masakruan Tahir Islam Greca, Mustafa Islam Greca, Sulejman Demir Greca, Seit Hasan Greca, Murat Sali Greca, Xhaferr Mehmet Greca, Nuredin Mehmet Greca, Hasan Mehmet Greca, Beqir Sali Greca, Jaçe Sali Greca, Islam Halit Greca, Sulejman Zhyra, Sefer Zhyra, Sefer Zhyra, Qazim Zhyra, Sako Zhyra, Veli Zhyra, Mustë Veli Zhyra, Islam Veli Zhyra, Mersin Selman Çela, Elmas Adem Çela, Idris Zyber Çela, Selman Nuredin Alleshi, Islam Sali Alleshi, Islam Murat Vallja, Adem Vallja.

 

[48] Harun. Greca “Darsia” Shtëpia Globus R. Tiranë 2010 f. 127.  Gazeta Atdheu 18 Janar 1913.

[49] Thoma Murzaku. Politika e Serbisë kundrejt Shqipërisë gjatë Luftës Ballkanike 1912-1913. Tiranë 1987 f.247

[50] Po aty vep e cit f 247

[51] A.Q.Sh. F. 71, D. 2, Dok. Nr 248, kopje, përkthim nga Turqishtja. Ky dokument është botuar në librin “ Qeveria e përkohshme e Vlorës dhe Veprimtaria e saj”. (28 Nëntor 1912-22 Janar 1914) Tiranë 1963 f. 126

[52] A.Q:Sh. F 71, D 2 Dok Nr 11138 kopje përkthim nga turqishtja. Ky dokument është botuar në librin “ Qeveria e përkohshme e Vlorës dhe Veprimtaria e saj”. (28 Nëntor 1912-22 Janar 1914) Tiranë 1963.

[53]  A.Q:Sh. F 71, 2 Dok Nr 11138 kopje përkthim nga turqishtja. Ky dokument është botuar në librin “ Qeveria e përkohshme e Vlorës dhe Veprimtaria e saj”. (28 Nëntor 1912-22 Janar 1914) Tiranë 1963

[54] Dorëshkrim i pa botuar i Mësuesit Ahmet Shehut shkruar në vitin 1963 një kopje ruhet në Muzeun Historik Lushnjë.

[55] Thoma Murzaku. Politika e Serbisë kundrejt Shqipërisë gjatë Luftës Ballkanike 1912-1913. Tiranë 1987 f.208

[56] IHSH.A.V.Lejnac. Konsulli I Austrisë Vlorë, Dosja 23/1 ¾ dok 101.200. 25 prill 1913.

[57] A.Q.Sh. F. 71, D. 2, Dok. Nr 11171, kopje, përkthim nga Turqishtja. Ky dokument është botuar në librin “ Qeveria e përkohshme e Vlorës dhe Veprimtaria e saj”. (28 Nëntor 1912-22 Janar 1914) Tiranë 1963 f. 133

[58] A.Q.Sh. F.71, D.2, Dok. Nr 11255, kopje, përkthim nga Turqishtja. Ky dokument është botuar në librin “ Qeveria e përkohshme e Vlorës dhe Veprimtaria e saj”. (28 Nëntor 1912-22 Janar 1914) Tiranë 1963 f.150

[59] R Fiçorri. Ushtritë e Huaja në Shqipëri 1912-1922 . Tiranë 2002 f. 38

Filed Under: Histori Tagged With: Jehona e Konferences se Ambasadoreve, ne Lushnje, Niko Ferro

Artikujt e fundit

  • NË VEND TË NJË KARTOLINE, SOT NË DITËLINDJEN E TIJ
  • ASOCIACIONI I PROPOZUAR E SHNDËRRON KOSOVËN NË FUÇI BARUTI 
  • GJASHTË KUSHTET E KRYEMINISTRIT KURTI JANË TË ARSYESHME
  • VACE ZELA ( 7 prill 1939 – 6 SHKURT 2014)
  • NJË BIBLIOTEKË PËR QYTETIN E ALFABETIT SHQIP
  • Hapja e shkollave të para shqipe në vitet 1941 – 1944, ngjarje e rëndësishme, kyçe në historinë e Kosovës
  • Ekspozita “Gjergj Kastrioti Skënderbeu-kalorësi i lirisë së shqiptarëve”
  • TECHNOLOGY REVIEW (1981) / ÇFARË ËSHTË NJË FOTOGRAFI? — PËRGJIGJJA E FOTOGRAFIT SHQIPTAR ME FAMË BOTËRORE GJON MILI DHE NJË KOMENT PËR LIBRIN E TIJ “FOTOGRAFI DHE KUJTIME”
  • Rreth rëndësisë së përkthimit në gjuhën angleze të librit “Koja në rrjedhën e kohëve” të autorit Fran Gjeloshaj
  • Kryeministri Kurti priti në takim ambasadorët e akredituar në Kosovë
  • THE SIX CONDITIONS OF PRIME MINISTER KURTI ARE REASONABLE
  • Momenti që drejtësia në Shqipëri që të tregojë se sa është e pavarur
  • MISIONI I VATRAVE SHQIPTARE NË SHBA. NË VEND TË NJË URIMI…
  • Pentagoni godet dhe rrëzon balonën ‘spiune’ kineze. Po tani ?
  • Tërmeti në Turqi, Vatra shpreh solidaritet dhe lutet për viktimat e të plagosurit

Kategoritë

Arkiv

Tags

alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Hazir Mehmeti Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT