Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Bektashizmi, një histori dhe kontribut për Atdheun

by

Përkujtohet 95-vjetori i Kongresit të  parë të Bektashive në Prishtë të Skraparit/
Nga Skrapari sulo Gozhina/
SKRAPAR – Në një ditë plot diell, të kthjelltë e bukur, edhe pse e ftohët, plot jetë e mirësi, sofra bujare skraparase hapi dyer për t’u zhvilluar një nga ngjarjet më të mëdha në ato vite për gjithë Shqipërinë. Me burra kombi, si baba Tahiri, baba Xhaferri, baba Ali Turabiu e shumë të tjerë, miq e shokë, besimtarë e banorë të thjesht, klerik, baballarë e dervish nga e gjithë Shqipëria e jugut, ajo e mesme e veriut dhe nga trevat e tjera të saj, njerëz të shquar e të ditur, organizuan kongresin e parë Bektashian në fshatin Prishtë më 14-17 Janar të 1921.Për të përkujtuar këtë ngjarje të madhe historike të këtij besimi fetar pas 95 viteve jetë punë e mund, duke kaluar një karvan histori thuajse shekullore,në pallatin e kulturës “Riza Cerova”, në qytetin e Çorovodës, u organizuar simpozium shkencor kushtuar këtij kongresi historik e vendimtar për fatet e ketij besimi dhe të At’dheut. Pjesëmarrës në këtë event të çmuar ishin klerikë të këtij besimi, Dede’ Baba Edmond Ibrahimi, krerë të besimeve të tjera fetare,drejtues të pushtetit vendor, Prefekti i Qarkut të Beratit Fadil Nasufi, ish Ministri Drejtësisë, njëherësh biri i kësaj treve Nasip Naço, miq, të ftuar,klerikë, baballarë e dervishë  nga të gjitha trevat e shqipërisë, besimtarë të qytetit dhe të rrethinave. Si vendi organizator Kryetari i Bashkisë të Skraparit Nesim Spahiu ka mbajtur fjalën e rastit duke uruar mirëseardhjen miqëve dhe të ftuarve në këtë event të madh, si për nga historia dhe nga vendimet e marë në kongresin e parë të bektashive që zhvilloi punimet 95 vjet më parë në Janar të vitit 1921. Mes të tjerash kreu i kësja bashkie citoj: “ Me të drejtë ne sot krenohemi që Teqeja e Prishtës, vendi ku u mbajt kuvendi i parë i Bektashinjëve i mbijetoi kalvarit të persekutimit komunist dhe ju rikthye shkëlqimit të dikurshëm duke u shëndërruar në një objekt të rëndësishëm kulti për besimin bektashi”.
Dede Baba Edmond Ibrahimi – Duke falnderuar pjesmarësin në këtë event sa i rëndësishëm për nga historia po dhe aq i vlefshëm për nga vendimet e tij të marra në momentet kur ka zhvilluar punimet Kongresi i parë i Bektashinjëve i mbajtur në fshatin Prishtë më 14-17 Janar të 1921 mes të tjerash citoj:“Nuk mund të lë pa përmendur edhe baba Meleq Staravecka, baba Fetahu i Backës, e Dervish Iljazi, për kontributin kombëtar që kanë dhënë ndër vite. “Ndërsa organizohet po këtu në këtë trevë simpozium shkencor kushtuar këtij kongresi që hodhi themelet e këtij tarikati, i cili tashmë ka mbi 300 milionë besimtar në të gjithë botën, duke u bërë në këtë rast edhe Kryegjyshata Botërore Bektashiane me seli në metropolin shqiptar që para 95 vjetësh”., dua të them, se për të arritur deri në ditët e sotme tarikati bektashian ka kaluar një jetë plot ngjarje të mëdha që kanë ndikuar jo vetëm në rritjen e zhvillimit e tij, por edhe pjesmarës dhe ndikues kryesor në ngjarjet e mëdha të kombit, të cilat kanë kërkuar në momente kritike dhe mbijetese, ndimën dhe përkrahjen e këtij tarikati, siç është përhapja e gjuhës shqipe, në mbështetjen e Lidhjes të Prizrenit, Shpalljen e Pavarësisë e disa ngjarje të tjera të mëdha të kombit të shqiponjave ndër shekuj. Ndonse a ka pasur mbështetjen e Kongresit të Lushnjës, ashtu si dhe komunitetet e tjera fetare, për më shumë se gjysmë shekulli, fet që ushtronin besimet e tyre në Shqipëri kanë pësuar persekutimin më të pashembullt në botë nga diktatura e komuniste pas viteve 1967, kur shteti komunist shkatërroi kishat, xhamitë e teqet dhe dënoj, burgosi, pushkatoj dhe internoj e persekutoj klerikë të komuniteteve fetare dhe familjet e tyre. Unë nuk mund të bëj historinë e këtij tarikati, pasi mes besimtarëve kemi dhe shumë historian që punojnë për këtë tarikat, por mundet të them se nga tarikati bektashian janë pushkatuar baba Zylfo Turani, baba Qamil Gëllava, baba Bedri Cakrani, baba Shefqet Koshtani, baba Ali Tomorri, Dervish Ali Kocia, kanë vdekur në qelitë e burgjeve komuniste, Baba Kamber Prishta, baba Myrteza Kruja, baba I. Leskoviku, baba Mehmet Zyka. Ndërsa kanë vuajtur burgjeve e internimeve të diktaturës baba Barjam Mhamutaj, baba Ilmi Kurtesi, dede Ahmet Myftari, Dervish Reshat Bardhi, Baba Halimi Therepeli si dhe persekutimi i familjeve të tyre për më shumë se një çerek shekulli. Por dita e bardhë për të gjitha komunitetet fetare, erdhi dhe kjo e bektashianve erdhi më  22 e mars të vitit 1991, ku dhe u zhvillua edhe ceremonia e hapjes së Kryegjyshatës Botërore Bektashiane me qendër në metropolin Shqiptar, Tiranë, ngjarje në të cilën mori pjesë dhe Nënë Tereza, shqiptarja nobeliste, fjalët e të cilës mes të tjerave janë: “Jam shumë e gëzuar që sot ndodhem pranë jush në këtë qendër fetare, ku humanizmi zë vendin e parë”. Ceremoni që u zhvillua ditën e “Sulltan Novruzit”. Më pas komunitete fetare ushtronin besimet e tyre në krahinat sipas feve dhe të gjitha së bashku në Shqipëri, pasi ndryshe nga vendet e tjera, vendi ynë ka një harmoni të pashembullt mes komuniteteve dhe besimtarëve,   Panorama e këtyre ngjarjeve tregon se edhe besimet fetare në vendin tonë që kanë ndikimin e tyre në zhvillimin dhe diturimin e njerëzimit në përgjithësi duke vënë në radhë të parë Atdheun “Pa Atdhe nuk ka fe”. Një harmoni të tillë fetare në shqipëri ne e treguan dhe në marshimin solid në mes të Parishit në ngjarjet e një viti më parë. Ndaj sot në këtë përkujtim hisorike për nga madhështija dhe vendimet e këtij kongresithem tregohet kudo edhe në këtë sallë supoziumi ku kemi të ftuar pjesmarës nga të gjitha fetë. Me këtë rast dua t’ju përgëzoj dhe t’ju uroj jetë e mirësi si dhe na mëson vetë bektashizmi që të jemi në vllazërim duke buruar gëzime, mirësi dhe bujari në ndimë dhe përkrahje të njeri-tjetrit në gezime dhe në nevojë për të përballuar sfidat që kërkon sot jeta, koha. Amin

Naço – Bektashian – burim frymzimi për bashkjetësën fetare

Nasip Naço ish Ministri i Drejtësisë njëherësh dhe biri i Skraparit në përshëndetjen e tij, mes të tjerash citoj: “Nisur  nga fakti që të gjitha fet në shqipëri janë burim frymzimin për bashkjetesën fetare edhe në botën mbarë gjë të cilën e dëshmuam edhe një vitë më parë me marshimin e katër klerikve tanë në Parisë të Francës një vitë më parë me rastin e njgjarjes tragjike të “charli hebdo” , e them me bindje se data të shënuara si kjo që po përkujtojmë sot janë pjesë e memories sonë, e krenarisë sonë, por edhe obligim e impenjim që ëndrrat e të parëve t’i bëjmë realitet. Ndaj sot dua të falënderoj organizatorët e këtij simpoziumi shkencor, të cilët përkujtuan dhe sollën dhe njëherë në memorien tonë një ditë kaq të shënuar për kombin tonë, kongresin e parë të bektashinjve ku në parim të tyre kishin e kanë “Pa Atdhe nuk ka fe”, thënie kjo që ju shkon përshtat vendit të shqiponjave. Unë jam një nga bijtë e asaj treve që ka punuar dhe luftuar e ka qenë në krah patriotëve, për përpjekjet e mëdha që kanë bërë për të ndrequr dhe çuar përpara çështjet kombëtare, një nga të cilit në ato fillim vite të shekullit 20 është dhe kongresi bektashian në Prishtë. Ai Kuvend i organizuar në atë fshat i ndjerë jo vetëm për kulturë e atdhedashi, por edhe për besimin fetar që në këtë rast është tarikati bektashian. Ajo që dua të them është se në ato vite vendimet e këtij Kuvendi të madh për mëvetësinë e tarikatit bektashian, si dhe sjelljen e Kryegjyshatës Botërore në Shqipëri, me qendër në metropolin e saj, i kaluan kufijtë e jehonës përtej Ballkanit, Evropës dhe të gjithë botës. Unë kam kënaqësinë dhe fatin të falënderoj të gjithë simpatizantët dhe besimtarët, klerikët, baballarët dhe dervishët, si dhe të gjithë kumtuesit prof. dr. dhe studiues që referuan kumtesat e tyre duke na sjellë edhe njëherë në kujtesën tonë ngjarjen e madhe të atyre viteve në vëmendjen e të gjithëve neve, pasi si bektashian jam i mendimit se të gjitha besimet fetare sjellin fat dhe mirësi jo vetëm tek besimtarët, por edhe tek i gjithë populli. Edhe njëherë ju falënderoj dhe ju përgëzoj për këtë mirësi që i keni bërë në këtë rast Skraparit trevës të tij ku u organizua kongresi parë bektashian në Prishtë dhe të gjithë besimtarëve bektashian kudo që janë në botën mbarë.
Fadil Nasufi – Jam i privilegjuar, që si Prefekt i Qarkut Berat,të marr pjesë dhe të përshëndes në këtë konferencë jubilare që i kushtohet përkujtimit të 95 vjetorit të Kongresit të Parë Bektashian të Prishtës-; që shënjon një nga ngjarjet më të rëndësishme të historisë së popullit shqiptar; pamvarsimin e bashkësisë bektashiane shqiptare. Më 14-17 Janar 1921,përfaqësuesit e të gjitha krahinave të vendit ku shtrihej bashkësia bektashiane,- u mblodhen në Teqenë e Prishtës dhe vendosën ndërprerjen e mardhënieve të jashtëvartësisë dhe shpallën pamvarsimin e bashkësisë bektashiane shqiptare. Pavarësia politike e shtetit shqiptar,që u shpall më 28 Nëntor 1912 dhe u njoh më 1920-; do të kishte mbetur e gjymtuar pa mvetësinë e faltoreve të bektashinjëve shqiptarë,- pa pavarësimin e mëshihatit islam-, pa autoqefalinë e kishës ortodokse shqiptare;- ngjarje që mbeten në historinë epokale për institucionet e klerit dhe për vetë historinë shtetërore të Shqipërisë dhe të shqiptarëve. Bektashinjtë ishin të parët që,me një vetëdije shumë të lartë kombetare, që shprehej edhe në slloganin e tyre :”Pa atdhe nuk ka fe”, – vunë kombin para besimit,vunë homogjenitetin si shqiptare para heterogjenitetit fetar.
Vitet 1920 do të mbeten në kujtesën historike, me se pari për atë shkallë të lartë empacipimi dhe për atë mëndesi europiane që shfaqi kleri shqiptar, i cili i preu mardheniet e jashtëvartësisë dhe e reformoi sistemin e besimit. Në mënyrë të vecantë bektashinjtë dhe ortodoksit,vec pamvarsimit nga kryeqëndrat botërore të besimit,ngulmuan dhe ia arritën që predikimin dhe liturgjinë ta benin në gjuhë shqipe. Sot ka studiues të mirnjohur në shkallë botërore që janë marrë me historine e bektashizmit në Shqipëri dhe kanë mbrojtur pikpamjen se bazat e nacionalizmit shqiptar dhe të ideologjisë albanistë – kanë ardhur pikërisht nga bektashinjtë. Studiusja franceze Natali Kleje ka studiuar rrugën historike të zhvillimit të bashkësisë bektashiane dhe ka konkluduar se Rilindja Kombëtare shqiptare ,nuk mund të kuptohet pa paraveprimin atdhetar të baballarëve dhe dedelerëve bektashinj. E thotë edhe kënga popullore,- dhe për ke ?-Pikerisht për babain që ushqeu me mendim e ide-Naimn,Naim Frashërin:
                          Kush e desh Shqipërinë,kush?
                          I miri Baba Alush!
Edhe historiani i shquar shqiptar Kristo Frashëri,-akademiku që ka ndricuar aq epoka dhe personalitete historike,- ka mbrojtur pikpamjen se letërsia e Rilindjes u frymezua prej idesh bektashiane,që gjenden edhe në një traditë më të herëshme si letërsia e bejtexhinjëve.
Sot nuk është dita thjesht për tu kushtuar mburrje e levdata atyre klerikeve bektashianë që, duke e pavarësuar teqenë shqiptare ,në fakt pergatitën pritjen e denjë të Kryeqëndrës boterore të bektashinjëve;- Kryegjyshatën Botërore Bektashiane, selia e së cilës u vendos në Tiranë ,pas reformave të Ataturkut në Turqinë Republikane. Kryeqëndra botërore bektashiane pësoi të njejtat rrënime si të gjitha institucionet fetare shqiptare ,por askush,asnjë vend,asnjë bashkësi bektashiane në botë,nuk pretendoi t’ia zinte vendin edhe në kohët më të errëta. Sepse bektashizmi modern,- kjo pamje europiane e besimit mysliman,e ka vendin e merituar pikërisht në Shqipëri,në vendin e paqës ndërfetare,- në vendin ku fanatizmi dhe fondamentalizmi nuk kanë asnjë traditë dhe asnjë bazë,-  në vendin ku populli ka kaluar nëpër prova të mëdha solidariteti, si mbrojtaja dhe shpëtimi i hebrejve,mbrojtja dhe shpëtimi i ushtrisë së falimentuar fashiste -pritja vëllazerore e mbi 500 mijë shqiptarëve të Kosovës më 1999.  Sa c’është e vërtetë që pavarësimi i bashkësisë fetare forcoi vetë mëvetësinë politike të shtetit shqiptar,aq është e vërtetë që edhe shteti shqiptar i periudhës 1920-1930-ndonëse në hapat e vet të mëkëmbjes së vështire,zgjodhi si model shtetin laik, që kishte dalë nga revolucioni francez,- e ndau vehten nga feja,shekullarizoi shkollën dhe institucionet, futi gjuhën shqipe në shkollat fetare. Sic ka shkruar historiani Xhovani Cimbalo;- profesor i së drejtës kanonike kishtare në Universitetin e Bolonjës – ; në vitet 1930, Shqiperia ishte modeli me i përparuar i rregullimit të mardhënieve të pavarësisë midis shtetit dhe fesë. Historiani i shquar italian mendon se edhe sot ai model nuk është kapërcyer dhe se konkordatet midis shtetit dhe klerit do të ishin një zgjidhje e shkëlqyer për shoqëritë e sotme me probleme të ngjashme. Kongresi i Prishtës është mesimdhenës për ne,dhe jo vetëm për ne, por për botën e sotme,që ka nevojë për cliruar vehten nga shënjterimi i idesë së luftës,nga flijimi për qellime fetare,nga fanatizmi dhe fondamentalizmi,nga idetë ekspansioniste fetare dhe nga fryma e konfliktit dhe e urrejtjes. Sot egzistojnë dy modele qytetërimesh: modeli qe i nxit dhe i formon njerëzit me ideologjinë si të jetojnë,dhe modeli që i nxit dhe i formon njerëzit me ideologjinë si të vdesin! Bektashizmi,me filozofinë e vet panteiste,që e trashegon nga lashtësia,- me shkrirjen e Zotit me natyrën dhe njeriun,me butësinë dhe tolerancën që e karakterizon-është modeli i filozofisë si të jetojmë. Ngjarje të tilla si 95 vjetori i Kongresit të Prishtës,nuk janë thjesht përkujtesa,por mesazhe të fuqishme qësjellin mes nesh tingellimën e zërit të atyre klerikeve që mbollën  farën e pavarësimit të fesë dhe ushqyen rrënjët e hershme të paqes,të harmonisë,të bashkjetesës, të tolerancës, të vllazërimit dhe solidaritetit. Njëherazi këto ngjarje janë apel për brezat e sotëm, për t’ju kujtuar se ndodhemi para rrezikut të harreses për sakrificat që kanë bërë brezat para nesh ,-dhe se jemi në një moment  kur bota është e kërcenuar nga aktet terroriste dhe konflktet fetare. Ndaj duhet të reflektojmë dhe të ngrihemi në lartesinë e vlerave të besimit,të humanizmit,të  mirësisë dhe të gjithckaje të mirë e të vyer që ka bekimin e Zotit!
Po gjatë supoziumit kumtuesit referuan mbi histroin e fesë bektashiane, si dhe për histrin e vendimet që mori kongresi i parë i bektashinjëve në Preishtë të Skraparit 95 vjet më parë.

Ujë i bekuar, mbi 5 mij Ortodokës dhe Myslimanë festojnë së bashku

by

10 djem për të kapur kryqin në ujrat e ftohta të lumit Osum , fati i buzqesh 26 vjecarit Karabina nga lagja Goricë/
Per Gazeten Dielli: Nga Berati Sulo Gozhina/
BERA- Qyteti i ujit të bekuar me traditën më të lashtë dhe të pandërprerë prej më shumë se 2400 vjetësh, ka mbledhur në paraditen e sotme mbi 5 mije beratas dhe të rrethinave të tij, mbi urën e Goricës dhe në gjatësi prej 1. km në të dyja anët e lumit, për të parë nga afër hedhjen e kryqit. Janë 10 djem të ndarë në grupe që presin në ujrat e ftohta të lumit kryqit që lëshohet nga lartësia e urës nga kryepeshkopi i Beratit, Kaninës, Vlorës dhe gjithë Myzeqes, Imzot Ignat. Ndoshta është e vetmja festë që mbledh dy fetë bashkë, atë Myslymane dhe Ortodokse për të parë nga afër këtë ritual fetar. Edhe pse 24 orë më parë shirat dhe rënia e dëborës nuk kanë munguar në malin e Tomorrit si për çudine e besimtarve ujrat e ftohta të Osumit kanë rrjedhur thuajse të kthjellta. Kryqin e kapi 26 vjeçari Ilia Karabina nga lagja e moçme Goricë. Më pas me djemtë që e shoqëronin 26 vjeçarin Karabina, ia ka dorzuar mes mijera besimtarve kryepeshkopit Ignati duke marrë edhe bekimin e tij. Qindra besimtarë që shoqëronin kryepeshkopin Ignati shkojnë në Katedralen e “Shën Dhimitrit”, për të vazhduar festën me këngët për kryqin dhe ndezjen e qirinjve nga besimtarët. Fitusi i kryqit së bashku me grupin e tij pas shpërblimit të një shume simbolike të dhënë nga Ignati në emër të kishës i janë dretuar trokitjeve të portave të shtëpive në lagjet Goricë, Mangalem e Kala për të marrë nga besimtarët një bekim më shumë. Kësaj feste që simbolizon pastërtinë e trupit dhe shpirtit dhe që zanafillën e ka që nga pagëzimi i Jezu Krishtit në lumin Jordan, nga Gjon Pagëzori, i janë bashkuar veç, mijëra pjesëmarrës të ardhur nga qytete dhe rrethinat e Beratit, edhe ish Ministri i Drejësisë Nasip Naço, Ministrja e Shtetit Ermonela Felaj, Deputetja Anila Agalliu, Prefekti Beratit Fadi Nasufi, kreyetari këshillit të Qarkut Fatlli Adilaj, kryetari bashkisë Petrit Sinaj, krerë të tjerë të pushtetit vendor, të shoqërisë civile, gazetarë, banorë të qytetit etj.
E ndërsa cermonia ka vijuar, Ish Ministri Drejtësisë Nasip Naco, njëherësh edhe sekretari politikë i Qarkut të Beratit për Lëvizjen Socialiste për Integrim, ka vijuar me urimin për ketë festë, ka uruar për një vit të mbarë për këtë qytet dhe për banorët e tij.Tek Ura e Gorices, që sot merr një tjetër, atë të bekimit,janë mbledhur pa dallim feje. Ne tha z. Naco festojëm së bashku të gjitha festat fetare, edhe kete sot. Kjo na dallon dhe nga popujt e tjerët. Fetë asnjëherë nuk na kanë ndarë në shekuj këtu në Atdheun tonë, madje kurdohet kemi qënë të bashkuar duke ruajtur dhe rrespektuar fetë e secili, madje jemi aq të bashkuar sa edhe ritualet fetare thuajse i dimë të njërës apo tjetrës fe dhe kur janë ditët festive kembejemë vizita të ndërsjellta. E thënë në pak fjalë shqipëtarët kudo që janë dinë të respektojnë besimet e njëri-tjetrit, kjo do të thotë se kemi një botëkuptim tjetër dhe se për këtë jemi për t’u marrë shëmbull në të gjithë botën. Ndaj sot gjej rastin që t’ju uroj banorve të Beratit dhe gjithë besimtarve Ortodokës në vencanti: Gëzuar festën e ujit të bekuar!-ka mbyllur urimin z. Naco.
Ministrja Felaj, ish Ministri Drejtësis Naco dhe deputetja Agalliu, Prefketi Nasufi, Kryetari Bashkisë Sinaj, kanë kryer edhe një vizitë në Metropolin e Qytetit, ku janë pritur nga Imzot Ignati, priftërinjët dhe stafi i tij. Gjat pritjes, kori i kishës Ortodokse, i përbërë nga fëmijë të qytetit kanë kënduar disa këngë fetare kushtuar Jezu Krishtit dhe ditës së ujit të bekuar
Kryqi është hedhur në lumin Osum edhe në koheën e komunizmit. Kështu kanë pohuar për gazetën shumë prej të moshuarve ortodokës dhe myslimanë, që asnjëherë nuk janë ndarë në festimin e kësaj feste. Madje disa prej tyre u shkprehën se pas vitit 67 kur u prishën kishat edhe xhamit dhe feja ishte e ndaluar, së bashku me bashkëmoshatarët e tjerë fsheurazi në ditën e 6 Janarit shkonim tek lumi, tek pllakat poshtë fshatit Bilçë, aty me një kryq që e sajonim në moment e hidhnim dhe djemtë bënin garë në uji; kush ta kapte kryqin më parë. Fituesi fsheurazi në orët e vona të darkës së bashku me dy nga katër, pes shokët që hidheshin në lum trokisnin në familjet më të besuara dhe kryenin ritualin e bekimit, festës, ndërsa thuajse në të gjitha shtëpitë ndizeshin qirinjë. Ndryshe nga ajo kohë, sot dita ujit të bekuar festohet nga qindra dhe mijëra ortodokës dhe myslymanë pra është kthyer tamam në një festë popullore, ndërsa për kapjen e kryqit në lum hidhen djemtë e të dy feve myslymane dhe ortodokse dhe askush nuk paragjykohet në kapjen e kryqit .

Sipas biblës, festa përkon me mbrëmjen kur lindi Jezu Krishti
Origjina e ditës së Bekimit të Zotit.
Sipas biblës, kjo ditë përkon me mbrëmjen kur tre Mbretërit panë në qiellin e Bethelemit në Jerusalem, yllin i cili paralajmëronte lindjen e Birit të Zotit, Jezu Krishtit.
Befana, festohet natën e 5 janarit apo ditën e Epifanës, një festë fetare që njihet si vizita që i bënë tre mbretërit Dijetar Jezu Krishtit fëmijë. Dita e fundit e Krishtlindjes, 12 ditë pas 25 dhjetorit. Të tre mbretërit Melchiorri, Baldassarri, dhe Gasperi u nisën nga vende të ndryshme për t’i parë dhe për ti ofruar dhuratat e tyre Jezu Krishtit fëmi. Duke u nisur nga ky fakt, kjo ditë njihet si dita e Bekimit të Zotit. Me rastin e kësaj dite organizohen mesha, të cilat shoqërohen me lutje të ndryshme, me “Bekimin e ujit”, dhe marrjen e këtij uji nga besimtarët. Për besimtarët ortodoks të sërbisë dhe të Rusisë, kjo ditë përkon edhe me ditën e Krishtlindjeve. Në lidhje me këtë festë, ka lindur shumë kohë më parë ne disa vise të Italisë edhe legjenda e Befanës. Që atëherë, kjo festë është bërë festë e rëndësishme dhe e shumëpritur nga fëmijët. Befana përfaqëson një plakë të shëmtuar, e cila trëmb fëmjët me pamjen e saj, por në të njëjtën kohë ajo është, zemër mirë, sepse u jep atyre dhurata të ndryshme. Pas viteve `90, dita e “Ujit të bekuar”, e njohur ndryshe edhe si dita e Epifanës së Zotit, ka nisur të kremtohet edhe në Shqipëri, dhe më të veçantën se ajo festohet nga të dy komunitetet. Besimtarë të shumtë në të gjithë vendin në këtë ditë marrin pjesë në ritualin dhe meshën e përvitëshmë të “Bekimit të Ujit”, ku kryqi do të hidhet në ujë dhe besimtarët duhet ta nxjerrin nga uji. Besimtarët e pranishëm në këtë ritual marrin pak uji të bekuar për t`u sjellë fëmijëve të tyre fat dhe mbarësi. Në vendin tonë, zakonisht kryqi hidhet në lum. Sipas besimit, uji i marrë në këtë ditë mund të qëndroi i paprishur në një enë përgjatë gjithë vitit, deri në 6 janarin e ardhëshëm.

Dëshmija e rrallë.
Në një prononcim për gazetën prifit At Petraq Simësia citon: Edhe nga rrëfimet e prindërve, por dhe nasa mbaj mend, të paktën që nga mosha 7 vjeçe, ura e Goricësë ka shërbyer veç të tjerave dhe si vendi ku hidhej kryqi në lum dhe se asnjëherë nuk ka ngelur pa u festuar, dita e “Ujit të Bekuar”, edhe në kohën e luftës. Në kohën e komunizmit kemi festuar fshehurazi hedhjen e kryqi, ndoshta nuk kemi parë vetëm momentin e hedhjes së kryqit në Ujë, por në shtrëpitë tona vinin fituesit dhe ne i bekonim, duke puthur kryqin dhe hedhur lekë në tabakan e kryqit, ndërsa festa vazhdonte me ndezjen e qirinjve. Fshehurazi shkonim afër kishës dhe hidhnim lekë. Mbaj mend këngën “Në kohën që u bekove o zot”, ku në moment hapeshin portat dhe prisnim fituesin”, përfundon pohimin e tij At Petraqi.

Intervista
Imzot Ignanti! – Ç`farë simbolizon për besimtarët ortodoksë hedhja e kryqit në lum ?
-Hedhja e kryqit në lum simbolizon bekimin dhe fuqinë e zotit mbi njerëzin. Hedhja në mënyrë simbolike e kryqit në lumë bëhet sepse në lum u pagëzua Krishti, i cili u kryqëzua mbi kryq. I biri Perëndisë – Krisht i cili u shfaq në lumin Jordanë u pagëzua në këtë lum nga pagëzori Johan dhe u dëshmua nga Ati i tij qiellor i cili tha “ Ky është biri im i vetëmlindur, i cili më pëlqeu dhe unë u kënaqa shumë sepse më bëri dëshirë vullnetin tim dhe erdhi për shpëtimin e njerëzve që është dëshira ime dhe shpirti i shenjtë në formë pëllumbi, ndënji mbi të pagëzuarin Zotin Krisht. Zëri i atit, Zoti Krisht që pagëzohej dhe shpirti i shenjtë përbëjnë një perëndi. Qëriri që ndriçon, që ngroh dhe që ndrit përbëjnë një perëndi të cilët janë ati, biri dhe shpirti i shenjtë. Kjo na shpëtojë, biri u pagëzua, ati e dëshmoi dhe shpirti i shenjtë e vërtetoi.
Në këtë ditë të shenjtë të hedhjes së kryqit në lum marrin pjesë edhe qindra qytetarë të besimeve të tjera. Si do ta komentonit këtë fakt ?
-Kryqi është hiri i perëndisë prej nga buron shpëtimi. U kryqëzua Krishti dhe na dha hirin e tij me kryqëzimin dhe me ngjalljen e tij, prandaj dhe kryqëzohemi dhe marrim hirin që na shpërbleu nga mëkatet me gjakun që derdhi Krishti mbi kryq, prandaj ne kryqin e kemi shpirtin, zëmrën, Ai është qënia jonë dhe shpëtimit tonë. Pjesmarrja e të gjitha besimeve në ceremonin e hedhjes së kryqit në lumë flet për harmoninë fetare që ekziston midis besimeve në qytetin e Beratit si dhe për faktin që të gjithë njerzit e pranojnë fuqinë e kryqit, e pranoin dritën e kryqit si dhe bekimin e kryqit. Ne sot ecim në dhe por fluturojmë në qiell. Zoti është një për të gjithë dhe i vetëm në këtë botë, ndaj dhe pjesmarrja e shumë qytetarve në këtë ditë të shënuar është kaq e madhe dhe pa dallime të besimeve fetare.
-Çfarë do tu uronit besimtarëve ortodoksë dhe gjithë qytetarëve në këtë ditë të shënuar ?
-Në këtë ditë të shënuar kur i dërguari i Perëndisë dhe shpëtimtari i njerëzisë Jezu Krishti u pagëzua në lumin Jordan nga pagëzori Johan, do t`ju uroja të gjithë besimtarëve ortodoksë dhe gjithë të pranishmëve në këtë ditë simbolike të hedhjes së kryqit në lum, paqe, mbarësi, harmoni dhe zoti i bekoftë.
Çudia
Bora që ka rënë këto ditë në malin e Tomorrit, nuk ka mundur që të turbullojn ujrat e Osumit që si për çudinë e të gjithë pjesëmarsve, ujë i tij, ka qenë thujase më i kulluar se çdo ditë tjetër, askush nuk di si ta shpjegoj këtë fenomen natyral, ndërsa qindra qytetarë vazhdojnë të mbushin disa enë me ujë në lumin e thujase të kulluar.

Ikona te shek XVI –XIX në Muzeun Ikonografik “Onufri”

by

*Për herë të parë për publikun në një pavion të ri/
*Muzeu Ikonografik ONUFRI është një vlerë e rëndësishme dhe identifikuese e trashëgimisë kulturore në qytetin e Beratit./
Nga Berati për Diellin Sulo Gozhina/
Dritaret një mbi një, keshtjella, ansamblet e papërsëritshme të Mangalemit e Kalasë, Gorrica me urën që lidh dy pjesët e qytetit, kishat e shumta e xhamitë me minaret elegante, kjo më së shumti është klisheja si e mendojnë qytetin e Beratit.
Por s’janë të paktë ata që kanë mundur të prekin e admirojne atë vlerën që rrjedh së brenëshm të vyer e orgjinale, të ikonave, ikonostasit, tavaneve, të veshjeve e zbukurimeve, të objekteve të mrekullueshëm të artit e artizanatit, dëshmi të çmuara të jetës së lartë qytetare të konservuara në fondet e muzeut Ikonografik ONUFRI dhe muzeut ETNOGRAFIK
I përshtatur që prej vitit 1986, në ambientet e kishës “Fjetja e Shën Mërisë”, në Kalanë e Beratit, në monumentin më përfaqësues të arkitekturës pas-bizantine njëkohësisht katedrale te Mitropolisë, një rindërtim i vitit 1797, Muzeu Ikonografik Onufri që në zanafillën e tij u konceptuar si një muze i vecantë ku autorët u kujdesën të risillnin mjedisin orgjinal dhe frymën në të cilën u krijuan këto koleksione. Në to admirohen vepra të mjeshtërve më të rëndësishëm ikonografë Onufri, Nikolla, Onufër Qiprioti, Shpataraku, Çetirët (familja Katro) e të tjerë të paidentifikuara, shumë objekte liturgjike si dhe ansambli i pakrahasueshëm i ikonostasit, një shëmbull i lartë i drugdhëndies i realizuar nga atelietë e mjeshtërve vendas, një koleksion që na bënë krenarë.

A G R O N P O L O V I N A, Drejtor Qendra Kombëtare e Muzeumeve Berat

Në vitin 2014 Muzeumet e QKMB ishin një destinacion i rëndësishëm turistik me 1 500 vizitorë ?.
Si një shifër e shkëputur nga konteksi krahasues 15 000 vizitorë nuk shpreh atë ndryshim të suksesshëm tashmë në promovimin e koleksioneve të kryer nga stafet e Muzeun Ikonografik “Onufri” dhe Muzeun Etnografik cilët janë aset i rëndësishëm me përvojën e grumbulluar në një periudhë shumë të gjatë kontaktesh e kërkimesh. Nëse në vitin 2013 muzeumet patën vetëm 8 700 vizitorë, gjatë këtyre 9 muajve të vitit 2015 në përfundim të Sezonit Turistik të Verës muzeumet patën 20 170 vizitorë, bëhet më e qartë sfida e asaj që ka ndryshuar duke filluar nga puna e përditëshme dhe e padukshme për të përmirësuar shërbimin ndaj publikut, në ndryshimet në paraqitjen e koleksioneve, hapja e muzeumeve e orientimi drejt grupmoshave të ndryshme, ndërhyrjet restauruese, bashkëpunimin për organizimin e veprimtarive të rëndësishme kulturore kombëtare, përmiresimi i imazhit etj.
Në vitin 2016 do të ketë surpriza për vizitorët, çfar pritet të ndodhë në Muzeun Ikonografik Onufri?
“18 Maj – Dita Ndërkombëtare e Muzeve” u përjetua si një ngjarje e veçantë që ndodh rallë edhe për muze shumë të rëndësishëm. 11 ikona u transferuarn në Koleksionin e Muzeut Ikonografik Onufri nga Fondi i DRKK-së Berat. Ikonat janë realizime rreth shekujve XVI – XIX. që u atribuohen mjeshtërve ikonografe, Onufrit, Nikollës, Qipriotit, ateliesë së familjes Çetiri, të realizuar kryesisht për kishat dhe manastiret e Kalasë të qytetit të Beratit të papublikuara më pare.
Prej gati dy vitesh Qendra Kombëtare e Muzeumeve Berat dhe Drejtoria Rajonale e Kulturës Kombëtare kanë nisur një bashkëpunim institucional cili konsiston në një koncept të ri në menaxhimin e vlerave të trashgimisë kulturore, në një mendësi të re për të ndryshuar mënyrat e deritanishme, për të qenë më aktiv në kujdesin ndaj tyre, për ti berë më të ekspozueshme, më të prekshme nga publiku por njekohësisht së bashku mund të jemi më efikas me profesioniste në ruajtjen dhe konservimin e tyre.
Duke parë interesin e madh që pati për 11 ikonat e transferuara e të ekspozuara në mjediset e Katedrales vetëm gjatë një muaji u bindëm përfundimisht që së bashku me disa ikona të rëndësishme te koleksionit te MO të pa ekspozuara më parë që u atribohen mjeshtër Nikollës dhe Onufër Qipriotit ti paraqesim për herë të parë për publikun në një pavion të ri. Ekspozita me emërin kuptimplotë “Thesare të Fjetura”, si nje grishje drejt trashegimise kulturore mbetet një sfidë per ti ofruar publikut cdo sezon një produkt të ri, një koleksion të pa ekspozuar si një thesar që ne kërkojmë ta nxjerim në dritën e diellit me të gjithë shkëlqimin duke synuar te risim vizitueshmerine dhe te nxisim turizmin vendas dhe te huaj.
Prej disa muajsh jemi duke e realizuar këtë projekt të rëndësishëm në sallën e katit të dytë të muzeut, një mjedis tepër i veçantë e impresionues që pas viteve 90 ka qenë i lënë pas dore. Salla me financim të Ministrisë së Kulturës do ti nënshtrohet një përmirësimi konstriktiv dhe më pas vlerësimit të ndriçimit i cili do të jetë profesional e konservues. Është duke u përgatitur nga specialistët tanë i gjithë materiali promocional që duhet për këtë ekspozitë kaq të rëndësishme, katalogu, fletëpalosjet, kartolinat, posterat, banerat etj.
Rivleresimi i këtij mjedisi dhe organizimi i ekspozitës, muzeun e bënë akoma më të rëndësishëm e më të vizitueshëm, aktiv për të ofruar publikut produkte të reja nga trashëgimia kulturore e qytetit të Beratit. Ky projekt po mbeshtetet në çdo hap nga Ministria e Kulturës.
Por nuk është vetëm ekspozita “Thesare te Fjetura” ajo që po përgatitet të ndodh në vazhdim. Kodikët e Beratit, “Codex Purpureus Beratinus Φ” 043 dhe “Codex Aureus Anthimi” 1143, janë vlera shumë të rëndësishme të fondit botëror të letërsisë biblike dhe njëkohësisht trashëgimisë sonë e cila na bënë tepër krenarë.
Historia e tyre është e vecantë në kufijtë e legjendës, lidhet pazgjithshmërisht me Beratin dhe dëshmon një nivel të lartë kulturor të tij.
Keta kodikë janë ruajtur me shumë përkushtim që prej shekullit të 11 kur kemi shënimet e para për kërkimin e tyre dhe së fundi janë gjetur në Katedralen “Fjetja e Shën Mërisë” (sot Muzeu Ikonografik Onufri) në Kala të Beratit (12 Gusht 1968). Sot ata ruhen në Fondet e Drejtorisë së Përgjithshme të Arkivave.
Duke parë që interesi për ta është jashtëzakonisht i madh, në projektet tona në vazhdim si domozdoshmëri po punojmë për të ekspozuar të kopjuar si replike e orgjinalit fillimisht “Codex Purpureus Beratinus” (Kodiku i Purpurt i Beratit) atje ku është gjetur së fundi, prapa ikonostasit të Katedrales.
Prej kohësh po punojmë dhe tashmë jemi në finalizim të transferimit nga Fondi i DRKK-së të dy objekteve të identifikuara si veshje në argjend të relikeve (këmbë) të një prej shënjtorëvë sllavë, shën Goratzi. Sic edhe dëshmohet nga lipsanat e Shën Gorazdit e Shën Angelarit të cilat ndodhen në Kishën Katedrale Fjetja e Shën Mërisë (në Muzeun Ikonografik Onufri) nga një ikonë të madhe të ikonostasit (me autor Joan Cetiri), dhe të një tjetre që është e një date të më vonë, me autor piktorin Kristo ku paraqiten shtatë shejtorët sllavë (Eptaritmi), Shën Gorazdi dhe Shën Angelari janë pikturuar “të fjetur” mbrenda mureve të Kështjellës së Beratit.
Në fakt sfida është të jemi një hap para. Për shumë vizitore të huaj që kanë destinacion dy muzeumet tona përbën surprizë funksionimi në mjediset e Muzeut Ikonografik Onufri dhe Muzeut Etnografik të guidës nëpërmjet sistemit QR code në 3 gjuhë në shqip, anglisht dhe italisht duke mundësuar që cdo kush të ketë lehtësinë e nevojshme të marrjes së informacionit në mënyrë individuale përpara veprës orgjinale.
Ndërkohë shumë prej tyre ndihen të përkedhelur kur vërejnë se në të dy muzetë e Q K M Berat mund të marrin informacion në gjuhën e vet pasi për vizitorët individuale funksionon dhenia e informacionit nëpërmjet fishave në 10 gjuhë që ndihmon krahas guidës gojore (me specialist guid didaktike), guidës me QR-cod për ti shërbyer cdo vizitori vendas dhe të huaj numëri i të cilëvë rritet çdo vit me rreth 30 – 35 % .

NE FESTEN E VJELJES SE RRUSHIT NE BERAT

by

Ministri i Bujqësisë Parariti – Jemi përqëndruar në prodhimin e verërave elitare/
Nga Berati Sulo Gozhina/
BERAT- Tashëm festa e vieljes së rrushit në Berat, në kantina “Çobo”, edhe në të tjera si kjo, i kalon përmasat e festës Kombëtare, nga viti në vit në këtë festë marin pjesë shumë të huaj të ardhur nga shtete të ballkanit, Maqedonija, Mali Zi, Kosova, Kroacija, Turqija etj, pjesmarës në këtë festë janë dhe të huaj të tjerë nga shtetet e Europës e më gjerë.  Ndryshe nga një vit më parë pjesëmarrja ka qënë më e madhe, madje pronari saj Petrit Çobo në fjalën e mirëseardhjes pohon i kënaqur mbushjen e sheshit para kantinës, çka do të thot për të interesi që kanë biznesi, tregtarët, por dhe kolegët prodhues për t ëshkëmbyer eksperiencën jo vetëm të organizimit të përsosur të kësaj feste. Këtë vit, festa ka mbledhur mbrëmjen e djeshme pranë kantinës, ministra, deputetë, përfaqësues të trupit diplomatik në vendin tonë, artist, gazetar dhe prodhues verash nga Shqipëria, Kosova, etj.
Thuajse në të gjithë vendin tonë mesi i muajit Shtator shënon pikërish dhe pjekjen e frutit të rrushit, gjë e cila i hap rrugën prodhimit të verës.
Edmond Panariti – Pjesëmarrës në këtë festë Ministri i Bujqësisë Zhvillimit Rural dhe Administrit të Ujërave, Edmond Panariti, u shpreh se tashmë vendi ynë ka filluar të prodhojë verëra elitare dhe padyshim një prej tyre është vera Çobo.   “Ne kemi filluar të konsolidojmë këtë prodhim, madje elitarr sepse traditën e prodhimit të verës e kemi pasur me kohë, por tashmë po konsolidojmë prodhimet tona, jo vetëm cilësore. Kantina Çobo është e njohur për prodhimet e saj dhe ne tashmë kemi filluar të prodhojmë vera elitare.”, të cilat kanë filluar të çajn vetë, madje pa shumë marketing, tregun e huaj atë të ballkanit dhe të europës e më gjerë. Prodhimi i rrushit dhe  i nënprodukteve të tij ka bërë që të rriten kërkesat për ekspert gjë të cilën këtë vit por dhe më parë rruga drejt tij ka marë një zhvillim masiv, duke dominuar në radhë të parë me prodhimet elitare. Ndaj mbështetja jonë
dhe e qeverisë do të jetë vendimtarë në stimbulimin e fermerve në shtimin e prodhimeve të tilla që i sjellin veçse të ardhura dhe mirqënie. Puna jonë dhe e specialistve në Bashkitë e reja do të jetë  epërqëndruar edhe tek prodhuesit e rrushit dhe tek prodhimet e verërave eletare pasi vetëm kështu mundet të cajm në tregjet botrore.

Konsulli i Vlorës  – Organizimin e të tilla aktiviteteve e shikon si një mundësi mjaft të mirë për zhvillimin e trurizimit Konsulli i Përgjithshëm i Italisë në Vlorë Stefano Bergesio, i cili shprehet se kjo traditë është një mundësi për tërheqjen e vizitorëve. Në vijim të fjalës së tij, Bergesio citon:   “Është hera e parë për mua që vijnë këtu në këtë festë dhe jam shumë i kënaqur që jam këtu. Më bëhet qejfi sepse kultura e verës është e pranishme dhe këtu në Shqipëri. Mendojë se kjo traditë përbën një urë lidhëse mes Italisë dhe Shqipërisë. Pak më parë bëra një takim me kryetarin e bashkisë së Beratit Petrit Sinaj dhe ai më konfirmoi një shtim të numrit të vizitorëve dhe siç dhe shihet ka një shtim të numrit të vizitorëve në të gjithë Shqipërinë. Shumë turistë italian kanë qënë këtë vit në Shqipëri dhe një traditë e tillë si tradita e verës për mua është
një mundësi për tërheqjen e turistëve.”

Petrit Çobo – Me një traditë të trashëguar brez pas brezi familja Çobo në Berat deklaron se këtë vit prodhimet janë shumë të mbara dhe se festa e verës po bëhet çdo vit e më e madhe. Petrit Çobo, pronar i kantinës, thotë se  kjo traditë të bëhet edhe në kantina të tjera për të shtuar vlerat e verës së zonës. Ajo që na bënë të bashkpunojm është rritja e cilësisë së verës, kryesisht të përqëndruar  jemi tek vera elitare, që zë një vend të konsiderueshm në tregun vendas dhe të huaj.

Pjesmarës në këtë festë ka qënë dhe  Drejtoresha e Përgjithshme e Doganave, Pranvera Fagu, e cila ka vlersuar kantinën e Verës “Çobo”,në Urë-Vajgorore, si një nga bizneset prodhuese e treguese të pijeve akoloke në vend që përdor rregullisht pullën fiskale,duke mbrojtur, jo vetëm veten para ligjit, por edhe konsumatorin. Më herët Fagu ka inspektuar punën e Doganës së Beratit dhe grupeve të ngritura në terren për luftën kundër informalitetit. Sipas saj, qëllimi i këtyre inspektomeve nuk ka qënë vetëm e përqëndruar tek bizneset por edhe tek kryerja e detyrës funskionale të vetë punonjësve të Doganës së Beratit. Pas inspektimeve,Fagu është shprehur se,në luftën kundër informaliteti,ne si qytetarë jemi aktorët kryesor veç bizneseve sepse jemi ne ata që detyrojmë bizneset të jenë formal ose joinformal. Përsa i përket grupeve të punës në terren, ka thënë Fagu,administrata shtetërore,në
mënyrë të veçantë administrata tatimore dhe ajo doganore,janë prej ditësh në terren dhe për të gjitha rastet kur janë vërejtur shkelje,janë bërë proçesverbalet e nevojshme, janë vendosur “sekuestro” dhe janë ndëshkuar me masa administrative

Në festën e rrushit,në evenimentin që organizohet çdo vit në këtë kantinë,kanë qënë të pranishëm edhe Ministrja Ermonela Felaj, kreyetare e bashkisë të Urës Vajgurore Juljana Memaj, deputeti Eduart Shalësi si dhe ambasador të shumtë të akredituar në vendin tonë, princi Leka si dhe drejtues të pushtetit vendor i cili ka cituar se kam ardhur dhe herë të tjera në Berat ndërsa në një fetë të tillë vij për herë të parë dhe po shoh se me punën ton të përqëndruar në prodhimet bio dhe elitare do të shumfishojm prodhimet, dominojm tregjet e vendit dhe të huaj. Festa ka vijuar më pjesmarjen e grupit të këngrve e valleve të bashkisë të Urës Vajgurore, e ftuar e vaëant në festë ka qënë këngëtarja Marisa Ikonomi .
E veçanta e festës ka qënë se për shtypsit e rrushit në menyrë primitive të traditës është ndarë dhe një kupë e cila për fituesen ka qënë e shoqëruar me një shishe vere  tre litroshe e prodhimit te 5 viteve më pare.

Berati, Onufri vlerë e jashtëzakonshme, testament i një qyteterimi të përparuar të këtyre trojeve

by

Nga Berati Sulo Gozhina/
BERAT – Në vizitën e saj në Shqipëri presidentja e Kosovës Atifete Jahjaga ka zgjedhur të vizitojë dhe një qytet nën mbrojtjen e UNESCO-s, siç është Berati, ndërkohë që Kosova është duke aplikuar për antarësimin në UNESCO. E shoqëruar nga stafi i saj, presidentja e Kosovës mbërriti mesditë në Muzeun Kombëtar Onufri, ku është pritur nga kryetari i bashkisë së Beratit, Petrit Sinaj dhe specialist e drejtor i këtij muzeu Agron Polovina. Pasi ka vizituar nga afër muzuen dhe ka nënshkruar në librin e përshtypjeve, presidentja Jahjaga u shprej se ndonëse, UNESCO merr nën mbrojtjen e saj monumnetet e trashëgimisë përfshirja është edhe përgjegjësi sepse vlerat duhet të ruhen në bazë të standarteve” . Nga Berati Presidentja Jahjaga  tha se “Përfshirja e Kosovës në “UNESCO” ,do të jetë privilegj, por dhe përgjegjësi”, për ne për komunitetin që duhet të ruaj këto vlera për t’ua trasmetuar berazave të ardhëshmë. Presidentja e shtetit të Kosovës është Pritur nga kryetari i bashkisë të Beratit Petrit Sinaj ku dhe ka marë falnderimet e tij, për vizitën në qytetin antik të Beratit që ruanë në vetvete vlera unikale, kulturore e muzeale shekullore, vlera që sipas tij i kalojn mbrekullin njerzore, ndërsa sot angazhimi jonë është ti ruajmë dhe ti trashgojm brezave. Më tej kryebashkiaku Beratit Sinaj ka njohur shkurtimisht Presidenten e Kosovës me historin e hershme të këtij qyteti si dhe me prespektivës në vijim të jetës së tij, kalaja ka cituar Sinaj është një nga kalat e vacant pasi këtu për më shumë s e24 shekuj ka vijuar pa ndërpreje jeta e banorve, ndaj dhe kjo kështjell që u ka bër ëbarjer e sfida kohrave në shekuj edhe sot vijon jetën e saj me banor autokton, ndërsa ka përmendur edhe lagjet muzeale që janë një provë e gjallë e kësaj jetese të pa ndërpre, këtu vijën në vit mbi 20 deri në 25 mij vizitor nga Ballkani, Europa dhe nga kontinete të tjera, Sinaj ka folur edhe për shtyllat e zhvillimit që ka qytetit dhe bashkia e madhe që mes të cilave dhe kryesore është Turizimi, pasi e veçanta e tij është se ai është vjetor.  Kreu i bashkisë Sinaj ka shoqëruar Presidenten edhe në një drek pune në “Kaster Park”, ku jahjaga ka takuar dhe pronarin e sja Zamo Spathara. Më herët presidentja Jahjaga ka vizituar në hyrje të qytetit të Urës Vajgurore Kantinën e prodhimit të verës “Çobo”, që tashëm njihet në tregun vendas dhe atë europian.

Atifete Jahjaga – Në një prononcim për mediat e shkruara dhe atë vizive presidentja e Kosovës Atifete Jahjaga citoj “ Unë gjithmonë jam mrekulluar me bukuritë e jashtëzakonshme që ka Shqipëria, por që të vijë këtu tek muzeu ishte një përvojë jashtëzakonishtë e veçantë për mua dhe për delegacionin tim. Veçanërisht ky muze që na kthen të gjithëve në kohën mbrapa dhe unë dua që ti përgëzoj që të gjithë qytetarët e Beratit që kanë mundur që ta ruajnë këtë trashëgimi kulturore dhe ta përciellin nga gjenerata në gjeneratë. Këta ende nuk e kanë përfunduar punën sepse ende vazhdon të përcillet kjo punë e jashtëzakonshme për brezat e ardhshëm. Dua përgëzojë kryetarin dhe të gjitha institucionet e tjera. Unë e di që Berati, është në listën e trashëgimisë kulturore, UNESCO,    po kështu je keni parë që dhe Kosova është në proçes të aplikimit të saj për antarësim në UNESCO, e cila merr nën mbrojtje, nën obrellë monumentet e trashëgimisë së kulturës, por me këtë privilegj ka edhe përgjegjësi, pasi vlerat duhet të ruhen në bazë të standarteve .