Kongresmeni Engel, në banket; falenderime dhe urime të ngrohta shqiptarëve me rastin e Krishtëlindjeve dhe Vitit të Ri 2015/
Nga Beqir SINA, Westchester New York/
YONKERS – NEW YORK : Anembanë SHBA-ës, Kongresmen, Senatorë, personalitete të njohura politike, afaristët, artistët dhe zyrtarët e lart amerikanë. i janë kthyer traditës së tyre, këtë muaj, duke shtruar bankete festive për nder të festave të fund-vitit, festave më popullore Krishtlindjen dhe Vitin e Ri. Kjo bëhet me gjasë për të shprehur edhe një mirënjohje e respekt të thellë, ndaj familjarve, të gjithë atyre miqëve dhe të afërmeve të tyre, mbështetësve të tyre të pa kursyer.
Anëtari i Dhomës së Përfaqësuesve të Kongresit amerikan, Eliot Engel demokrat, i cili përfaqëson qarkun 16-të, në pjesë veriore të Nju Jorkut, e mbajti bakentin vjetor të festave të fund-vitit; Krishtlindjet dhe Vitin e Ri, në lokalin luksoz “The Riverview”, rreth 100 kilometër në veri të qytetit, në bregun e lumit Hudson në New Rochelle, të New Yorkut, të dielën, më 14 dhjetor, e cila ofron një nga pamjet më të paharrueshme panoramike, të kësaj zone. Me këtë rast në banket kan qenë më shumë se 200 të ftuar nga të gjitha komunitetet në zonën zgjedhore të Qarkut 16-të, përfshirë edhe miqt e tij shqiptarë, disa veprimtar të njohur : Harry Bajraktari veprimtar dhe biznesmen e njohur i komunitetit Shqiptaro-Amerikan dhe themelues i gazetës “Illyria”- anëtaria e Këshillt Bashkiakë në Pleasaant Valley, New York, znj. Lisa Milicaj, kryetari i KKSHA, zoti Martin Shkreli, zoti Musli Mulosmani anëtar i Senatit të PLL, veprimtari i dalluar i komunitetit Sejdi Hysenaj, Halil Mula gazetar i TV21, të cilët ishin dhe të fuar nderi të asaj që këtu në SHBA, thirret :”Annual Christmas Party”, dhe për çdo vjet mbahet nga kongresmenët e senatorët amerikan.
Miku i shqiptarëve, Eliot Engel, erdhi me shumë faleminderime dhe urime shqiptarëve me rastin e festave të fundvitit
Ligjëvënsi amerikan Eliot Engel, simbas traditës festive i rrethuar nga bashkëshortia e tij, dhe dy djemtë e vajza, tha se ai ka shfrytëzuar këtë rast, për t’ua uruar, miqve, kolegve dhe mbështetësve të tij, me anë të një përshëndetje të veçantë festat e fundvitit. Kjo tha Engel – është një kartolinë urimi nga ana ime për ju të gjithë kontribuesit e mi ju që me votën tuaj më dhat besimin të ri-zgjidhem me mbështetjen tuaj , për të shërbyer edhe një mandat tjetër në Dhomën e Përfaqësueseve.
“Me anë të kësaj përshëndetje të ngrohtë, tha në urimin e tij drejtuar të ftuarve kongresmeni Engel, unë dhe zonja e ime së bashku me fëmijët e mi, ua urojmë të gjithëve ju – festat e fundvitit me urimin e ngrohtë që Krishtlindjet dhe viti i ri të mbushin familjen dhe zemrat e tuaja me gaz dhe lumturi”.
Miku i njohur i shqiptarëve, kongresiti amerikan, demokrati i New Yorkut, Eliot Engel, i njohur ndryshe edhe si miku ynë, por edhe si zëri i fuqishëm i çështjes shqiptare në Capitol Hill, “Ambasadori” i çështjes shqiptare, jo vetëm në Washington, por edhe rreth e përqark botës, me këtë rast në një takim të veçantë të këtij banketi vjetor, për mysafirët e preferuar të tij shqiptarë, tha se ai ka bërë një dekleratë zyrtare me anë të cilës ai ka përgëzuar formimin e qeverisë së re të Kryeministrit Isa Mustafa – nëpërmjet kualicionit LDK – PDK.
Miku i madh i shqiptarëve të Kosovës, kongresisti demokrat Eliot Engel, bashkëkryetar i Komisionit për çështje Shqiptare në Kongres, e quan në dekleratën e tij – lajmin se u formua qeveria e re, si: “Një lajm të mirë për Kosovën”.
Mbasi, siç është shprehur në deklerat me bindje se edhe: “Shtetet e Bashkuara do të vazhdojnë të qëndrojnë krah për krah me popullin e Kosovës, dhe se ai do të shoh përpara për të punuar me këtë qeveri të re, për të përmbushur sfidat që ka përpara.”
Archives for December 2014
VATRANET E MICHIGANIT NE DITELINDJEN E SENATORIT GARY PETERS
5 Perfaqesues te deges se Vatres ne Michigan ishin te ftuar ne shtepine e Konsullit te Nderit te Shqiperise per Michiganin, z Ekrem Bardha , per tu takuar dhe kremtuar fitoren dhe ditelindjen, e senatorit ne Michigan Z Gary Peters./
Nga Mondi Rakaj/ Sekretar i deges se Vatres ne Michigan/
5 Perfaqesues te deges se Vatres ne Michigan ishin te ftuar ne Shtepine e Konsullit te Nderit te Shqiperise, Z Ekrem Bardha , per tu takuar dhe kremtuar fitoren dhe ditelindjen, e senatorit ne Michigan Z Gary Peters.
Ne Takim me Senatorin ishin ftuar disa nga kontribuesit me kryesore per fitoren e tij. Gjate kesaj mbremje ne nje atmosfere te ngrohte dhe shume te kendshme , u distkutuan edhe problemet e shqiptareve, si ato politike dhe ekonomike, per gjendjen aktuale .
Senatori Z Gary Peters shfaqi interesimin dhe premtoi perkrahjen e shqiptareve, kudo qe ndodhen.
Per gjendjen aktuale ne Shqiperi, per situaten politike dhe ekonomike , senatorin e informoi, kryetari i Vatres per degen e Michigan, anetari i Keshillit te Federates Panshqitare te Amerikes VATRA, Pishtari i Demokracise, Z Alfons Grishaj.
Per padrejtesite qe ju behen shqiptareve ne Malin e Zi , shkeljen e te drejtave njerezore, informoi Avokati Joseph Dedvukaj.
Konsulli i Nderit te Republikes se Shqiperise ne Michigan, athdetari I palodhur I Ceshtjes Kombetare, Z Ekrem Bardha,e informoi senatorin per kontributin e tij dhe te Diaspores Shqipetare ne Shtetet e Bashkuara te Amerikes, kontribut qe dhane per ceshtjen kombetare shqiptare. Z. Bardha falenderoi me gjithe zemer senatorin Peters , kete mik te madh te Kombit Shqipetare, falenderoi Shtetet te Bashkuara te Amerikes, qe i jane gjendur Kombit shqiptar, qysh me mbrojtjen e Pavaresise se Shqiperise ne Konferencen e Paqes, deri ne njohjen e Shtetit me te Ri Kosoves.
Per Nder te Senatorit Gary Peters, Konsulli i Nderit, z.Ekrem Bardha shtroi nje darke ne Shtepine e Tij, ku merrnin pjese: Kryetari I deges se Vatres ne Michigan Z Alfons Grishaj, Meshtari i Kishes Zoja Pajtore Don Ndue Gjergji, Sekretari i deges se Vatres ne Michigan Z Mondi Rakaj, anetari i Keshillit te Vatres Z Kujtim Qafa , perfaqesuesi i Kishes se Shen Palit dhe Vatrani Z Petrit Doda , vatranoa dhe aktivistja e dalluar Donika Bardha , avokati dhe aktivisti per Ceshtjen Kombetare Joseph Dedvukaj ,
bisnesmeni si dhe aktivisti Agim Lumani.
Senatorit Peters iu dhuruan disa dhurata simbolike . Ne emer te deges se Vatres ne Michigan , Kryetari z. Alfons Grishaj, i dhuroi nje Glob. Senatori tha se do ta vendoste en zyren e tij ne Washington D.C.
Ne emer te Kishes se Shen Palit dhe personalisht te famullitarit Don Fran Kola, anetari i Keshillit te deges se Vatres ne Michigan, z Petrit Doda , i dhuroj senatorit pikturen “Dasma Shkodrane” te Kole Idromenos .
Per Kishen Zoja Pajtore, Don Ndue Gjergji i dhuroi 2 Libra , jeten dhe vepren e Shejtnores Nene Tereza dhe Kanunin e Leke Dukagjinit.
E zoja e Shtepise Donika Bardha , Kishte bere nje surprize per ditelindjen e Senatorit Peters. Ajo kishte ftuar nje Pianist me origjine Bjelloruse , per ti kenduar Happy Birthday to you, senatorit me rastin e ditelindjes.
Ne fund u servir edhe Torta, qe Ishte pergatitur per Diteldinjen e Senatorit Peters.
Senatori Peters falenderoi pjesemarresit. Ai tha edhe: “Nuk do ta harroj kurre kontributin tuaj , qe me ndihmoi per te fituar vendin ne Senatin Amerikan. Do te jem gjithmone prane jush miqte e mi , dhe prane popullit shqiptar. “
HAPJA E DOSJEVE, PROBLEM PËR POLITIKANËT JO PËR SHOQËRINË
Nga Besim NDREGJONI/
Çështja e hapjes së dosjeve është një problem madhor, e cila më shumë se si një mjet për vendosjen në vend të një të drejte legjitime atë të “ dënimit” të autorëve të ushtrimit të genocidit, shërben si mjet për presion politik nga forca të ndryshme politike. Odiseja e dosjeve është mjaft e gjatë, një hap konkret u bë vetëm në 1996 me “Komisionin MEZINI”, por që dështoi për faj të politikës e cila për të mbuluar njërën apo tjetrën figurë të politikës, e la në heshtje këtë problem. Duke e parë nga ana morale ky problem është penguar për shkak të të ashtuquajturit reagim negativ social që do të sillte hapja e tyre, e vërteta u përdor më shumë për interesa të klasës politike postkomuniste e cila ka perdorur interesat e saja të pushtetit se sa ballafaqimin me të vërtetat tragjike të një diktature që nuk kishte asgjë të përbashkët me pushtetet komuniste në Europën juglindore, por vazhdonte genocidin mbi kudërshtarët e saj siq ishim ne të përndjekurit politikë shqiptare, që kaluam një kalvar vuatjesh, traumash, përcmimesh, fyrjesh, degradimi sot e pabesushme për shoqërinë apo dhe për miqtë e vendit tonë.
Shqipëria është vendi i vetëm ish-komunist i cili nuk ka marrë masa serioze për të pastruar jetën e politikës nga “mbeturinat” e Sigurimit të Shtetit, e të pushtetit diktatorial, të cilat më shumë se kurrë, sot janë më të rrezikshme se kurrë. Do të ishte më mirë që hapja e dosjeve të kalonte fillimisht në një rrugë vetdeklarimi për një periudhë të caktuar kohore e pasuar kjo me një dorëheqje nga politika nëse është pjesë e saj, duke sqaruar kushtet që e detyruan për tu bërë pjesë e makinës së genocidit, rolin përkatës dhe më pas të bëhej deklarimi publik i atyre që e dyfishojnë fajin ndaj popullit shqiptar me anë të heshtjes. Pra problemi kryesor në Shqipëri nuk qëndron tek mungesa e dëshirës për ti hapur, por tek fakti se për çfarë funksioni shërben kjo hapje.
Politika i mëshon me forcë hapjes së dosjeve për bashkëpunërorët, por asnjëherë në këto 24 vjet nuk është marrë në shqyrtim seriozisht fakti se:
Kush ishin përgjegjësit kryesor të zbatimit të skemës enveriste-staliniste e ngritjes të një pushteti diktatorial komunist, që vendet e lindjes europiane e kishin denuar që në vitin 1956.
Kush ishin ata që me zellin e madh e praktikuan këtë skemë të veçantë në llojin e vet.
Kush ishin ata që injorancën e tyre e vunë në zbatim të eleminimit të klasës së intelektualëve, duke patur si postulat shprehjen “ Armik i Popullit dhe i Partisë”.
Përpara se të kërkohet hapja mekanike e dosjeve të bashkëpunëtorëve duhen hapur njëherë dosja e asaj ideologjie që u injektua tek këta bashkëpunëtorë, të bëhet një analizë e të gjithë përmbajtjes së saj për të arritur në një përfundim produktiv të shkakut dhe pasojës. Vetëm duke bërë një analizë të lidhjes shkak-pasojë në rrugë profesionale dhe nga njerëz që do e realizojnë atë me objektivitet larg pasioneve dhe subjektivitetit do arrihet që të krijohet një tablo e qartë se çfarë do të kërkohet të arrihet nga hapja e dosjeve të bashkëpunëtorëve. Fillimi duhet të jetë hapja e dosjeve të puntorëve të “sigurimit”.
Asnjehere deri më sot nuk janë analizuar shkaqet që çuan në hartimin e skemës se komunizmit diktatorial shqiptar si një lloji të veçantë. Analiza ka ngelur vetëm në stadin e hipotezave apo dyshimeve të shpërndara të cilat rrallëherë kanë një lidhje kronologjike dhe logjike të ngjarjeve gjë e cila ka ngritur një tymnajë mbi opinionin publik, i cili një ditë lexon një dokument ku X evidentohet si komunist, apo nacionalist i orëve të para, kurse të nesërmen shfaqet në kahun e kundërt. Kjo është një tymnajë ideologjike e demagogjike që përdoret me fortë se kurrë nga politika aktuale shqiptare e cila si pjellë e atij regjimi e përdor këtë ideologji për pushtet dhe jo për të i shërbyer të vërtetës dhe demokracisë për të cilën ka nevojë shoqëria jonë. Studime jo të plota tregojnë; se çdo tre ditë një shqiptar ekzekutohej me ose pa gjyqe për motive politike. Çdo javë një i burgosur politik vdiste në burg nga torturat. Çdo dy ditë internoheshin tre persona për motive politike.Çdo 2 muaj një i burgosur politik pësonte gjymtime trupore për shkak të keqtrajtimit në hetuesi, burg ose kamp përqëndrimi. Ndërsa 3 milion shqiptar jetonin me frikën e përhershme të persekucionit pa ligje. Lista është e gjatë…Në diktaturë veprohej dhe mbahej në këmbë kjo skemë sundimi: Diktator – Institut Marksist&Leninist – Sigurim i Shtetit. Jo pa qëllim në krye të institutit diktatori kishte bashkëshorten e tij e cila përveç besnikërisë kishte të drejtën dhe të kontrollit të materialeve që prodhoheshin dhe shpërndaheshin nga ky institut. Mijëra leksione udhëzonin sesi të shtypej mendimi i lirë, ekonomia e tregut dhe si të përgatiteshin kuadro për të mbajtur politikisht diktaturën. Nga ky institut do të shpërndaheshin volume të tëra si brenda dhe jashtë vendit literaturë për sofistikimin e mekanizmit të funksionimit të diktaturës.
A u dënua ky institucion i krimit në pluralizmin politik? Jo, me keqardhje konstatojmë se lektorë të këtij instituti janë pjesë përbërëse themelore e politikës njëzetekatërvjeçare pluraliste dhe janë të shpërndarë me funksionet e tyre si në parti politike, diplomaci apo institucione kushtetuese. Strategjia e këtij institucioni synoi dhe realizoi depersonalizimin e individit dhe shkatërrimin e familjeve fisnike që kishin dhënë gjithçka për kombin, por që ishin kundërshtarë të regjimit. Stacionimi i strukturës u përqëndrua në veprime psikologjike, fizike dhe ekonomike. Ambienti ku jetonin dhe punonin këta qytetarë, ushtrohej dhunë psikologjike ndaj intelektit dhe përçmohej personaliteti publikisht, qytetarët kundërshtarë të këtij regjimi pavarësisht nga dija, arsimimi apo qytetaria që kishin ata ishin te detyruar te provonin këto trauma përcmime psikologjike e fizike. Organizoheshin të ashtuquajturat mbledhje popullore në të cilat cdo qytetar kundërshtar, atakohej psikologjikisht, ose do të etiketohej me nofkën armik dhe bashkëpunëtor i imperializmit. Një pjese të mirë të popullësisë do t’i ndalohej dhe votimi.
Në aspektin fizik individi dënohej me punët më të rënda, nuk lejohej që të punonte në bazë të aftësive, reklamohej me etiketën dembel pavarësisht nga aftësitë që kishte. Individët ishin të detyruar që të mos kundërshtonin asnjë dhunë fizike dhe t’i nënshtrohej asaj. Në planin ekonomik, sado aftësi të kishte për të përmirësuar gjendjen ekonomike, individit i konfiskohej pasuria dhe nuk lejohej të zhvillonte mirëqënien. Metoda e depersonalizimit do të ishte bashkëudhëtar i epokës diktatoriale dhe sa përmendëm më sipër këto trauma dhe tortura ishin të përgatitura po nga ai institut. Së bashku me masat që përmendëm më sipër do të përgatiteshin edhe ligje diskriminuese të aprovuara kundër kundërshtarëve politikë.
Policia sekrete e quajtur ‘Sigurimi i Shtetit’ në fillimet e pluralizmit do të deklarohej publikisht sikur u dënua, por strukturat e tij ishin dhe janë ende të pacënuara. Çdo denim në sistemin demokratik bëhet me ligj. Shtojmë se dhe sot ata që kan mbaruar atë shkollë janë deputet në parlamentin aktual.
Kërkesa e shoqërisë shqiptare insiston në hapjen e dosjeve për të zgjedhur politikanë të pastër moralisht dhe politikisht, por kjo gjë tek ne nuk ndodh. Komunistizimi enverist nuk e lejon, e anashkalon këtë problem madhor të pastërtisë së politikanëve. Dhe këtu në mënyrë të fshehtë apo të hapur, u përmenden dosjet atyre që kërkojnë dekomunistizimin e politikës aktuale, që të ndërtojmë shtet të së drejtës.
Pa u dënuar strukturat e ‘Sigurimit të Shtetit’ “Institutit marksist-leninist” Komiteti Qendror i Partisë , dhe të rretheve” që kanë përgatitur dosjet, nuk mund të shkëputen politikanët nga komunistizimi i tyre ,dhe të hapen dosjet.
Të drejtat dhe liritë e njeriut gjatë këtij 24 vjeçari nuk u zbatuan për ish të përndjekurit politikë, të cilët luftuan një gjysëm shekulli për to. Politika e komunistizuar luan rolin më negativ në këtë drejtim. Ajo dezinformon komunitetin ndërkombëtar për këtë shtresë që është 1/3 e popullësisë dhe i sjell asaj dëme të pallogaritshme në integrimin e shoqërisë. Kjo analizë nuk mund të realizohet me shkrime sporadike gazetash apo botime kujtimesh bruto nga “ kaviet e eksperimentit” komunist apo eksperimentuesit të cilët sot shfaqen në shtyp me “lëkurën e qengjit”, por me anë të asaj analize që u përmend më sipër.
Per tu theksuar është se duhet bërë një kategorizim dhe një vleresim real i pozicionit të gjithsecilit, pavaresisht se numri i bashkepuntorëve është i madh dhe kjo do të kërkojë një pune kolosale. Ky proçes do të shërbejë për të krijuar një tablo të plotë se kush u bë pjesë e mekanizmit totalitar, (“se antarët e partisë komuniste ishin pjesa e këtyre strukturave kriminale,”) sepse e ndiente si pjesë të jetës apo për të arritur një qëllim të caktuar dhe kush u bë pjesë e tij, sepse gjate kohës që ai vetë ndodhej nën trysninë e dhunës fizike dhe psikike, shihte qe prindi, motra, vëllai, fëmija apo një i afërm tjetër ndodheshin në një pozitë më të rëndë se ai vetëm se këtij të fundit i kërkohej që të bëhej pjesë e mekanizmit të eksperimentit. “ spiunët në çdo moment janë të dëmshëm, por spiunët e burgut janë më të poshtrit” (Referenca e pregaditur nga krijuesit e dosjeve). Përsa i përket kësaj shprehje ekzistojnë rezerva sepse ka individë që e kanë bërë këtë poshtërsi sepse me të vërtetë kanë qënë të tille, por ka patur edhe nga ata që e kanë nënshkruar “ kontratën e njëanshme të spiunit” me Sigurimin e Shtetit për të mos parë fëmijën apo çdo të afërm duke u torturuar nga xhelatët me veshje moderne, por me teknika mesjetare. Ka me shume se 8 vite që A.K.E. ka aprovuar rezolutën për denimin e krimeve të komunizmit, dhe Shqiperia që vuajti ma shumë se cdo shtet tjeter në Europe hesht ndaj denimit të këtyre krimeve monsturoze dhe cnjerzore, ndaj genocidit të shkatrimit të 30% të popullsisë që u masakrua nga këto krime. Megjithse ka dhe një rezolutë të parlamentit shqiptarë të viti 2006 e plurosurn në syrtarët e këtij institucjoni që të denohej krimi komunist si vazhdimi i rezolutës europiane,. Dhe ky Kryeministër e kjo mazhorancë në at kohë opozitë nuk e votuan rezolutën e denimit të krimeve të komunizmit. Sot në pushtet pretendon të hapi dosjet. Dosjet hapen kur diktatori, institucjonet e krijimit të dosjeve janë denuar moralisht dhe ligjërishtë, e kur të arrihet kjo nuk do të lejohet ping-pongu i politikës aktuale, hapen apo nuk hapen dosjet. Të shpresojmë…..
Deklaratë mbi formimin e qeverisë së re në Kosovë, nga kongresisti Eliot Engel
Engel:”Shtetet e Bashkuara, do të vazhdojnë të qëndrojnë krah për krah me popullin e Kosovës, dhe unë shoh përpara për të punuar me këtë qeveri të re për të përmbushur sfidat që ka përpara.”/
UASHINGTON, DC – Kongresiti Eliot Engel – i cili konsiderohet një ndër lobistët më të rëndësishëm të çështjes shqiptare në Kongresin Amerikan – me anë të një deklerate zyrtare ka përgëzuar formimin e qeverisë së re të Kryeministrit Isa Mustafa – nëpërmjet kualicionit LDK – PDK.
Miku i madh të shqiptarëve dhe të Kosovës, kongresisti demokrat Eliot Engel, bashkëkryetar i Komisionit për çështje Shqiptare në Kongres, e quan në dekleratën e tij – lajmin se u formua qeveria e re si: “Një lajm të mirë për Uashingtonin”.
Mbasi, siç thotë ai duke shprehur bindjen e tij, se edhe: “Shtetet e Bashkuara do të vazhdojnë të qëndrojnë krah për krah me popullin e Kosovës, dhe unë shoh përpara për të punuar me këtë qeveri të re për të përmbushur sfidat që ka përpara.”
Përfaqësuesi i Qarkut 13-të të Nju Jorkut – Eliot L. Engel, demokrati kryesor në Komitetin e Kongresit për Punë të Jashtme, sot bëri deklaratën e mëposhtme në lidhje me formimin e një qeverie të re- kualicioni në Kosovë:
“Formimi i javës që lamë pase një qeverie të re në Kosovë – është një lajm shumë i mirë. Në qershor, populli i Kosovës shkoi në votime, dhe zgjodhi udhëheqësit e tyre, të cilët ripohuan angazhimin e tyre për demokracinë,” dhe unë i përgëzoj ata në formimin e qeverisë së re, shprehet në dekleratën e tij zyrtare krogresistit Eliot Engel.
Deklerata e cila është publikuar edhe në faqen zyrtare të internetit, thotë se “Këtë shkurt( 17 Shkurt 2015), Republika e Kosovës feston shtatë vjetorin e pavarësisë, dhe unë pres që të punojmë me qeverinë e re në çështjet më të rëndësishme që duhet të adresohen në: avancimin e Integrimit Euro-Atlantik të Kosovës, duke shtuar më shumë njohje, forcimin e reformave, luftën kundër korrupsionit, dhe normalizimin e mëtejshëm të marrëdhënieve Kosovë-Serbi.
Në fund përfaqësuesi i Qarkut 13-të, të Nju Jorkut – Eliot L. Engel, demokrati kryesor në Komitetin e Kongresit për Punë të Jashtme, thotë se është i bindur se “Shtetet e Bashkuara do të vazhdojnë të qëndrojnë krah për krah me popullin e Kosovës, dhe unë shoh përpara për të punuar me këtë qeveri të re për të përmbushur sfidat që ka përpara.”/Beqir SINA/
NJË ÇMIM I MERITUAR, NJË SFIDË E FITUAR
NGA EUGJEN MERLIKA/
Ditët e fundit Juria e posaçme për letërsinë e Ministrisë së Kulturës i dha çmimin e vitit 2014 Prof. Gulielm Dedës, për përkthimin e poemës madhore “Orlandi i Çmendun” të Ludovik Ariostos. Edhe se i ndjeri përkthyes nuk arriti t’a marrë, në të gjallë të tij, këtë kënaqësi tejet të merituar, këtë vlerësim të lartë që kultura zyrtare i blatoi, për t’afërmit, miqtë, shokët, bashkëvuajtësit dhe amatorët e letërsisë ai vendim përbën një gëzim të madh.
Komisioni dhe Ministria, në rastin konkret, duhen përgëzuar për dy arsye : e para se kanë çmuar një përkthim të një cilësie spikatëse të një vepre, nga më të shquarat e letërsisë klasike italiane, dhe e dyta, e më e rëndësishme, sepse në vendimin e marrur nuk është mbajtur në konsideratë politika, me të gjitha dogmat e paragjykimet e saj të trashëgimisë komuniste. Nuk do të ishte një gjë për t’u shënuar kjo ngjarje, nëse i ndjeri profesor do të kishte qënë një intelektual i lënë të punonte në profesionin e tij, si disa të tjerë, edhe se i mbikqyrur e i privuar nga çfarëdo privilegji që gëzonin intelektualët e regjimit.
Gulielm Deda u konsiderua nga regjimi komunist, kundërshtar në mendime i të cilit Ai ishte që në rini të tij, një armik me A të madhe, duke pësuar në gjithë jetën e tij pasojat e dhunës policore. I dënuar me pesë vjet burg në vitet e para të diktaturës, u pasua me një jetë të tërë internimi e pune të rëndë në ndërtim apo bujqësi. Në këta vite të gjata stërmundimi fizik e brengosjeje të pandërprerë shpirtërore, ish studenti i njërit nga universitetet më të vjetër e më të famshëm t’Italisë e t’Evropës, atij të Padovës, gjeti forca në vetvete për të punuar me ngulm, me pasion e me entuziazëm djaloshar, për të shqipëruar “Orlandin e çmendun”, nji poemë 40.000 vargjesh e cila, simbas kritikut më të shquar të letërsisë italiane, Françesko de Santis, “për shkëlqimin artistik është puna më e përsosur e imagjinatës italiane dhe për kuptimin e thellë të ironisë së tij një shtyllë ndriçuese e historisë së shpirtit njerëzor”
Kam patur fatin të jetoja me Të në një gazermë beqarësh, në sektorin e Plukut të N.B. “29 nëndori” të Lushnjes, e të isha dëshmitar i një pune titanike që përkthyesi bënte çdo mbrëmje në kushte absolutisht të pamundura edhe për një durim prej Jobi e një vullnet prej Prometheu. Mbas një dite pune të lodhëshme, duke shtyrë karrocën me llaç, beton, tulla apo gurë në ndërtimin e stallave të lopëve të fermës, Lemi (kështu e thërrisnim të gjithë) ulej në shtratin e tij me një laps e një fletore me vija duke mbajtur përpara tekstin italisht dhe një fjalor italisht – shqip të Fulvio Cordignanos. Ishte viti shkollor 1959 – 1960 dhe un ndiqja vitin e fundit të gjimnazit. Si tani më del para syve të mëndjes ai burrë fisnik e shpirtmadh që, në një zhurmë të pazakontë njerëzish të lodhur e të pashpresë që mundoheshin të gjenin në lodrat, shakatë, apo bisedat e shpesh diskutimet me zë të lartë për futbollin mënyrën për të kaluar orët e “pushimit”, vazhdonte të shkruante në fletore vargjet shqip të Ariostos. Shpesh i afrohesha me kurreshtjen e 16 vjeçarit të cilin e tërhiqte letërsia e, pa e trazuar në punën e tij, sodisnja lëvizjen e majës së lapsit mbi fletët e, shpesh edhe gomën që fshinte ndonjë fjalë apo ndonjë shprehje.
Ajo fytyrë e çiltër që pasqyronte një përsiatje të vazhdueshme e të heshtur të dukurive të mjedisit që e rrethonte, por edhe të së shkuarës, që herë herë shpërthente në një të qeshur të fortë me humorin e shkodranit në shpirt e në buzë, më frymëzonte besim e më jepte tërthoraz një mësim të madh : vullneti për të studjuar e për të punuar duhet t’ishte gjithmonë shoqërues i përditshëm edhe atëherë kur jeta vinte mure në çdo hap që hidhej. Ai më jepte shëmbullin se si ata mure shëmbeshin nëpërmjet vargjeve që shkruheshin mbi një fletore të thjeshtë, vargje që stoiku Lem i skaliste me daltën e gjuhës së tij, duke i marrë nga gjuha e vjetër e Ariostos, për t’i futur në thesarin e kulturës shqiptare.
Ajo punë vetmitare, që nuk kishte asnjë siguri se do të shihte dritën e botimit, ishte jo vetëm shprehje e pasionit të madh për letërsinë e vullnetit për t’i shërbyer tempullit t’artit e kulturës së popullit të Tij. Ajo ishte dhe forma më e mirë e kundërveprimit shpirtëror kundrejt një rendi gjërash që kërkonte t’a kthente në një frymor të thjeshtë, me muskuj të fuqishëm për të shtyrë karrocën e llaçit, por pa botë shpirtërore, pa mendim, pa shpresë, pa t’ardhme, një qënie që duhej të vegjetonte në një tunel t’errët e frymëmarrës…. Për të sendërtuar këtë kundërveprim të heshtur, pa bujë e pa zhurmë kishte zgjedhur librin e një kollosi të letërsisë së Vendit ku u diplomua. I ndërgjegjshëm për vështirësitë e mëdha të përkthimit zgjedh një vepër që është frut i fantazisë e që nxit fantazinë, pasqyrën e një bote të shkuar, në të cilën mbizotëronin kalorësit e damat e ëndërruara, dashuria e nderi, por edhe respekti për vlerat njerëzore si bujaria e shpirti kalorsiak, që ishte shprehje e vullnetit të lirë “të pa lidhur me ligje”, siç do të shprehej shekuj më vonë Karl Mori, heroi i “Cubat” të Shilerit, mbasi”ligjet kanë bërë të zvarriset si kërmilli atë që do të fluturonte si shqiponja”.
“Ajo që e gjallëron dhe shqetëson është një ndjenjë eprore që është për të besim, moralitet e gjithshka ; është kulti i formës së bukur, frymëzimi i kulluar artistik. E sheh të ndryshojë e përsëri të ndryshojë, deri sa mos t’i ketë dhënë krijesave të tij formën e fundit që arrin t’a kënaqë. Nga ky seriozitet e gjenialitet pune doli epopeja e Rilindjes, tempulli kushtuar të vetmes hyjni të nderuar ende në Itali : Artit.
Ludoviku dhe Danteja qenë dy flamurtarë të qytetërimeve të kundërta. Të ndarë njëri nga tjetri prej dy shekujsh, të paralajmëruar nga yje më të vegjël, qenë sintezat në të cilat u krye dhe u mbyll koha e tyre. Tek Danteja mbaron Mesjeta, tek Ludoviku mbaron Rilindja”
Këta opinione të de Santis na japin me pak fjalë përmasat letrare e artistike të poetit e dramaturgut të madh Ariosto, bashkëmoshatar i Mikelanxhelo Buonarotit në kapërcyell të dy shekujve 15 e 16, aq të pasur në protagonistë të letërsisë, artit e kulturës evropiane.
Profesor Gulielm Deda i kushtoi mundimin më të madh intelektual të jetës së tij shqipërimit të këtij personaliteti të shquar të Rilindjes italiane. Ishte ndihmesa e një biri të Shqipërisë, që kishte studjuar e ishte formuar me kulturën e vendit fqinj të përtej detit, një formë e krijimit të urave që lidhnin dy popujt në shekuj të gjatë edhe se në kontekste, jo gjithmonë korrekte e miqësore. Urat i ndërton kultura me forcën e saj, edhe se shpesh herë i rrëzon politika me verbërinë e saj. Përkthyesi i Ariostos i përkiste atij brezi të intelektualëve shqiptarë që, në kohën e Mbretërisë u shkolluan në Evropën Perëndimore. Shumica dërmuese e tyre përfundoi në mishgrirësen e luftës së klasave të “demokracisë popullore”, duke e varfëruar Vendin në pasurinë më të madhe që mund të ketë një popull, n’atë të mëndjeve njerëzore. Shumica e të mbijetuarve u shkim dalëngadalë në galeritë e minierave apo “Kënetat e vdekjes” të socializmit shqiptar, nën trysninë mbytëse të një diktature që nderin e meritën më të madhe të saj quajti asgjësimin e tyre.
Lexuesi shqiptar, që ka në dorë prej dy vjetësh, “Orlandin e Çmendun” në gjuhën e tij, është në gjendje të vlerësojë talentin epror të Prof. Gulielm Dedës, i cili hyn pa ndrojtje në Panteonin e atyre që kanë bërë të flasin shqip njerëzit më përfaqësues të dijes e të artit njerëzor, të fjalës së yjeve të ndritshëm të gjithësisë kulturore të njerëzimit. Ai i bashkohet emrave të nderuar të Fan Nolit, të Dom Lazër Shantojës, Pashko Gjeçit, Frano Allkajt, Mark Demës, Henrik Lacajt, Paparistos, Vedat Kokonës e të tjerëve përkthyes të suksesëshëm, të vjetër e të rinj të letrave shqipe.
Vlera e Gulielm Dedës shtohet madhërishëm nga kushtet në të cilët u detyrua të jetojë e të punojë. Vepra e tij është pasqyrë e sfidës kundrejt diktaturës, sfidë të fituar plotësisht me çmimin e marrë dhe fjalët përcjellëse të Ministres Kumbaro :”… e nderojmë sot duke i kërkuar ndjesë që shoqëria shqiptare, bota e letrave dhe njerëzit e fjalës nuk ditën, nuk mundën, nuk arritën t’i a shprehin se sa çmëndurisht e bukur është vepra që na ka lënë.”
Profesor Deda, nëpërmjet veprës së Tij na la edhe një mesazh të përjetshëm e përherë aktual : vlerat e vërteta njerëzore, ndihmesat në kulturën e jetën shpirtërore të nji populli e të nji shoqërie janë flakë që nuk shuhen kurrë, por shpejt a vonë ndriçojnë rrugën e përjetëshme të ecjes së tij përpara. Kundërvlerat, prodhime të errësirës, të dhunës, të urrejtjes, të mashtrimit, sado jetë të gjatë të kenë, nuk i shmangen një fundi të hidhur, harresës e dënimit në vetëdijen e njerëzimit.
Duke falënderuar ata që pregatiten dhe realizuan botimin e veprës së Gulielm Dedës, falënderojmë edhe Ministrinë e Kulturës e komisjonin e saj që, me vendimin e tyre, tërthoraz na përcollën edhe mesazhin e tij.
Dhjetor 2014
- « Previous Page
- 1
- …
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- …
- 64
- Next Page »