Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Afganistani, ku është gabuar?

by

Nga Dritan Demiraj PhD/

Ndërkohë që Kabuli ra krejtësisht nën kontrollin e Talebanëve, presidenti i vendit Ashraf Ghani u largua në Taxhikistan së bashku me zv/presidentin Amrullah Saleh dhe 30 milionë dollarë kesh, kaosi ka mbërthyer gjithë vendit, një krizë e madhe ekonomike, sigurie dhe refugjatësh duket se sapo ka filluar dhe zgjidhja duket e pamundur. Por si erdhëm në këtë situatë, kush është i interesuar për këtë situatë dhe cilat janë interesat dhe konseguencat e vendeve fqinje me Afganistanin? Qeveria afgane e përkrahur nga SHBA-të, ka qenë në pushtet në Afganistan prej pushtimit amerikan në dimrin e vitit 2001. Që nga ajo kohë, Talebanët kanë fituar kontroll të madh në disa pjesë të vendit dhe sipas marrëveshjes së nënshkruar mes SHBA-ve dhe Talebanëve në Doha në muajin shkurt 2020, të gjitha forcat e huaja duhet të largoheshin nga Afganistani deri në fund të muajit maj të vitit 2021, në këmbim të garancisë për siguri nga ana e grupit të Talebanëve. Këto negociata u urdhëruan nga ish Presidenti amerikan Donald J. Trump, i cili që në mesin e vitit 2020 kishte kërkuar që të përshpejtohej procesi i tërheqjes së trupave amerikane, duke deklaruar se dëshironte që ata të ktheheshin në shtëpi për festat e Krishtlindjeve.Ky konflikt në Afganistan gjatë dy dekadave ka krijuar rivalitet në marëdhëniet midis SHBA-ve dhe Iranit, Pakistanit dhe Indisë. Armiqësia e Iranit ndaj SHBA-ve ka shërbyer si një katalizator për Iranin për të bërë një lojë të dyfishtë në Afganistan. Irani fillimisht mbështeti ndërhyrjen ushtarake të SHBA-ve kundër Talebanëve dhe luaji një rol të rëndësishëm në krijimin e qeverisë së parë të Afganistanit, por njëkohësisht më pas në mënyrë të fshehtë vazhdoi mbështetjen e Talebanëve afganë gjatë viteve pasuese kundër misionit të ISAF-it.Irani ndodhet në perëndim të Afganistanit, ndan me të 901 km vijë kufitare dhe ka lidhje të rëndësishme fetare, kulturore me popullin e tij. Pas rënies së regjimit të Talebanëve, qeveria e Afganistanit e ka cilësuar Iranin si: “Vëllezër dhe partnerë që na kanë ndihmuar shumë”. Të dyja vendet kanë njohur rritje të bashkëpunimit ekonomik nga fundi i vitit 2001, duke e bërë Iranin eksportuesin e dytë më të madh në vend pas Pakistanit. Por marëveshjet bilaterale për sigurinë midis Afganistanit dhe SHBA-ve janë kundërshtuar me forcë nga Irani, pasi prania e trupave amerikane dhe të NATO-s në “oborrin” e tyre konsiderohej e papranueshme. Në mënyrë të vazhdueshme Irani ka bërë thirrje për largimin e amerikanëve nga Afganistani.Pas Revolucionit Islamik të vitit 1979, e cila rrëzoi regjimin 26 vjeçar të Shah Pahlavit shënoi përfundimin e marëveshje së CENTO-s. Pas krizës së ambasadës amerikane dhe deri në ditët e sotme midis Iranit dhe SHBA-ve ekziston një konflikt i gjatë. Revolucioni Islamik qetësoi marëdhëniet e tensionuara me Bashkimin Sovjetik, megjithëse pushtimi i Afganistanit në vitin 1979 nga ana e Bashkimit Sovjetik shikohej si një kërcënim për Iranin. Gjatë këtij konflikti, Irani nuk ishte shumë aktiv në lidhje me mbështetjen e muxhahedinëve nga SHBA-të, Arabia Saudite dhe Pakistani. Kjo për shkak edhe të përplasjeve si pasojë e pushtimit të Iranit nga Iraku gjatë konfliktit 1980-1988 dhe mbështetjes së SHBA-ve për Sadam Hysein-in.Pas tërheqjes së Sovjetikëve nga Afganistani në vitin 1989, Irani filloi të angazhohej më shumë në rajon, duke vazhduar të mbështesë me mjete financiare dhe armatime aleatët e saj të Aleancës së Veriut, të cilët kishin lidhje fetare dhe të vjetra me Iranin. Ata u mbështetën në vitet 1992-2001 nëpërmjet njësive të forcave speciale al-Quds nën drejtimin e gjeneral brigade Qasim Sulejmanit. Irani e zgjeroi përfshirjen dhe mbështetjen e komunitetit Shia Hazara në Afganistan dhe të grupeve muxhahedine që përfaqësonin ata.Në vitin 1994 u shpall lëvizja e Talebanëve dhe shumica e vendit ra nën kontrollin e tyre. Në këtë moment Irani filloi mbështetjen e Aleancës së Veriut, e cila drejtohej nga gjenerali i famshën afgan me origjinë nga Taxhike Ahmad Shah Masoud. Kjo do të përbënte, bërthamën më të fortë të rezistencës anti-talebane nga viti 2006-2001. Pakistani me ndihmën e parave të Arabisë Saudite dhe të Emirateve të Bashkuara Arabe ndihmoi në krijimin e Talebanëve Afganë, duke bërë që të tre këto vende të sfidonin influencën Shia të Iranit në Azinë juglindore. Në kohën kur Talebanët vranë tetë diplomatë dhe një gazetar iranian në qytetin verior të Mazar-e-Sharif-it në vitin 1998, ushtria e Iranit dislokoi rreth 120.000 trupa në kufirin me Heratin, e gatshme për të pushtuar Afganistani. Irani e përshëndeti pushtimin e Afganistanit nga SHBA-të, pasi ky pushtim ndryshoi balancën e fuqisë në interes të Iranit. Pas rrëzimit të regjimit të Talebanëve, Irani-India-Rusia filluan të bashkëpunojnë me qëllim krijimin e një qeverie të re në Afganistan. Influenca e Iranit tek Aleanca e Veriut ishte shumë e rëndësishme për krijimin e qeverisë së Hamid Karzait. Presioni diplomatik i Iranit gjatë bisedimeve të paqes për krijimin e qeverisë i zhvilluar në Bonn të Gjermanisë, bëri që të arrihej një marëveshje për ndarjen e pushtetit në Afganistan. Qeveria e re i ofroi shumë pozicione ministrash Aleancës së Veriut dhe me këtë rast duke rritur influencën e Iranit në të ardhmen e Afganistanit.Për të forcuar ndikimin e tij, Irani përdori fuqinë e butë me qëllim ruajtjen e influencës në Afganistan, duke kundërshtuar në mënyrë të fshehtë SHBA-të dhe Talebanët gjatë gjithë kohës. Një nga mjetet e vazhdueshme që Irani ka përdorur në Afganistan, ka qënë fuqia e butë nëpërmjet përdorimit të mediave, duke harxhuar rreth 100 milionë dollarë në projekte civile, media sociale dhe ndërtimin e shkollave Shia. Në vitin 2002-2003, Irani dhuroi 570 milionë dollarë dhe rreth 100 milionë dollarë të tjera në vitin 2006 për procesin e rindërtimit të Afganistanit, shumica e të cilave u bënë realitet. Gjatë viteve 2012-2013, sasia e tregtisë midis dy vendeve i kalonte 2 miliardë dollarë, duke e pozicionuar Iranin në rreth 35-40 për qind të sasisë së përgjithshme të tregtisë që Afganistani realizonte me vendet e tjera.Si Irani dhe SHBA-të ndajnë disa qëndrime të njëjta rreth Afganistanit. Të dy vendet dëshirojnë një qeveri të qëndrueshme me qëllim që të parandalojë kthimin e qeverisë së Talebanëve dhe të al-Qaedës në pushtet. Marëdhëniet e tyre u përkeqësuan shumë kur presidenti Bush iu referua Iranit në vitin 2002 si “Boshti i së keqes” dhe në vitin 2003 kur u zbulua se Irani po ndërtonte fabrika për energji nukleare dhe përdorim ushtarak.Në kohën kur qeveria e Afganistanit firmosi një marëveshje strategjike me SHBA-të në vitin 2005, Irani kërkoi nga qeveria e Afganistanit që të firmosnin një marëveshje ku të theksohej se SHBA-të nuk do të përdornin territorin e tyre për të realizuan operacione ushtarake kundër Iranit. Por SHBA-të i ushtruan presion Afganistanit që të mos e firmosnin një marëveshje të tillë.Marëdhëniet e Iranit me SHBA-të u acaruan shumë gjatë presidencës së Donald J. Trump-it. Kjo fillimisht pas largimit të njëanshëm të SHBA-ve nga marëveshja bërthamore JCPOA (midis SHBA, Rusisë, Kinës, Francës, Britanisë së Madhe dhe Gjermanisë me Iranin) në vitin 2018. Kjo për shkak edhe të retorikave të vazhdueshme të SHBA-ve kundër Iranit, sanksioneve të shumta ekonomike, presionit të madh diplomatik, por sidomos pas vrasjes në datën 3 janar 2020 të gjeneral leitnant Qasem Suleimanit në Irak bashkë me Abu Mahdi al-Muhandis dhe të vrasjes së gjeneral brigade Mohsen Fakhrizadeh në datën 27 nëntor 2020 në Absard të Teheranit. Kjo klimë e tensionuar, ndikoi në marëdhëniet midis Iranit dhe Afganistanit pas firmosjes së marëveshjes bilaterale ushtarake Afganistan-SHBA. Sipas Iranit, përpjekjet e ushtrisë amerikane dhe të aleatëve të tyre nga viti 2001-2021 kanë dështuar që të normalizojnë situatën e sigurisë në Afganistan. Sipas tyre, Talebanët dhe al-Qaeda kanë qënë të suksesshëm që të kenë nën kontrollin e tyre shumicën e territorit të Afganistanit dhe është e panevojshme që ata të vazhdojnë të qëndrojnë në këtë rajon. Dokumentat e deklasifikuara të kapura gjatë operacionit për kapjen/vrasjen e bin Ladenit në kompleksin e Abbottabad-it në Pakistan përfshinin një raport që përbëhej nga 19 faqe të një zyrtari të lartë të al-Qaedës në Afganistan. Në dokument deklarohej se operativi i al-Qaedës Abu Hafs al-Mauritani kishte negociuar një marrëveshje që disa operativë të al-Qaedës të strehoheshin në Iran pas rënies së qeverisë së Talebanëve në Afganistan, pas sulmeve në SHBA-ve në muajin tetor-nëntor 2001. 📌Menjëherë lind pyetja se si mundet që iranianët shia të kenë mbështetur salafistët ose wahabistët të cilët sulmuan Amerikën!! Është fakt i njohur se një numër i madh i udhëheqësve të al-Qaedës u larguan në Iran në vitin 2001 pas rënies së qeverisë së Talebanëve në Afganistan. Këtu përfshiheshin një numër i madh i familjes së bin Laden-it dhe disa nga figurave më të larta të al-Qaedës. Regjimi iranian, përmes forcave speciale al-Quds të IRGC-së, i mbronte dhe monitoronte anëtarët kryesorë të al-Qaedës në vende të sigurta, me qëllim që ata të vazhdonin operacionet e tyre terroriste dhe të shmangnin arrestimin nga autoritetet ndërkombëtare.Një nga ngjarjet më të rëndësishme sa i përket marëdhënieve midis Iranit dhe Talebanëve është vizita e delegacionit të Talebanëve, me kërkesë së qeverisë së Iranit në Teheran në muajin qershor 2013. Pas këtij takimi, janë zhvilluar edhe disa takime të tjera me Iranin. Qëllimi i këtyre takimeve ishte normalizimi i marëdhënieve midis Talebanëve dhe Iranit. Gjatë këtyre takimeve, Teherani ka shfaqur shqetësimin rreth popullsisë Hazara në Afganistan, ndërkohë që Talebanët i kërkuan Iranit që të mos mbështesnin më kundërshtarët e tyre pas largimit të trupave amerikane nga Afganistani. Afganistani ndodhet në një rajon sensitiv gjeopolitik. Kjo ka bërë që disa nga fuqitë më të mëdha të botës të zhvillojnë bashkëpunim në nivel të ndryshëm që të mbrojnë interesat e tyre në Afganistan, por edhe më gjërë në rajon. Irani, India dhe Rusia kanë qënë mbështetësit më të mëdhenj të Aleancës së Veriut kundër Talebanëve gjatë viteve 1990. Duhet theksuar se të tre këto shtete kanë meritë në stabilizimin e Afganistanit, duke mos mbështetur ardhjen e Talebanëve në pushtet. Por në të njëjtën kohë, ata mbështetën edhe procesin e bisedimeve për arritjen e një marëveshje për mos përdorimin e dhunës, pranimin e Kushtetutës së Afganistanit dhe shkëputjen një herë e përgjithmonë nga al-Qaeda dhe grupet e tjera terroriste në rajon.Irani dëshiron që Afganistani të jetë një shtet ku të gjithë grupet etnike të jetojnë në paqe, por kjo është shumë e vështirë të realizohet tani që Talebanët po marrin pushtetin. Këtë e kundështon edhe Rusia, pasi ata ardhjen në pushtet të Talebanëve e shikojnë si një mundësi për frymëzimin e grupeve militante, si psh: në krahinën e tyre të Dagestanit, Ingushetisë dhe Çeçenisë. Në të njëjtën kohë, India është e shqetësuar se ardhja e Talebanëve në pushtet mund të krijojë efekte serioze sa i përket stabilitetit në provincat kufitare të Jammu-së dhe Kashmir-it, ku operojnë nën mbështetjen e Pakistanit shumë grupe terroriste.Për këtë qëllim, Irani dhe India kanë realizuar shumë projekte të qëndrueshme me regjimin aktual në Afganistan. Një nga këto shembuj është edhe ndërtimi në vitin 2009 i autostradës 217 km të gjatë në Chabahar-Zaranj-Delaram. India e ndërtoi këtë rrugë, me qëllim që të lidhte Afganistanin me portin e Chabahar-it në Iran. Kjo autostradë u ndërtua me asistencën e Indisë, për të krijuar një rrugë alternative për tregti nga Afganistani me qëllim që të anashkalohej Pakistani. Prodhimet Indiane shkojnë në Afganistan nga Azia Qëndrore përmes Iranit, pasi Pakistani nuk i lejon prodhimet Indiane të kalojnë përmes territorit të tyre. Tregtia aktive midis Iranit, Kinës dhe Afganistanit ka qënë e suksesshme, pasi sejcili nga këto vende e shikon njëri tjetrin si aleat potencial në mbajtjen e balancës së gjeostrategjisë kundër SHBA-ve. Megjithatë ka dhe kundërshtime midis këtyre katër shteteve. Kina frikësohet se Afganistani mund të përdoret si bazë operacionale për separatistët e krahinës së Ujgurëve në perëndim të rajonit të Xinjiang-ut. Për këtë arsye, nuk e ka kundërshtuar shumë prezencën e trupave ushtarake dhe të NATO-s në Afganistan me të njëjtën forcë siç e ka kundështuar Irani. Rajoni i Xinjiang-ut ndodhet në kufi me Afganistanin, ndërkohë që Kina prej kohësh ka akuzuar geupet ekstremiste nga vendet fqinje si Uzbekistani, Taxhikistani, Turkmenistani dhe Afganistani për mbështetjen e separatistëve Ujgurë në këtë rajon. Kina i ka ofruar disa herë Afganistanit bashkëpunim që të luftojnë së bashku “grupet terroriste” në vendin e tyre.India në mënyrë të vazhdueshme ka mbështetur misionin ndërkombëtar ushtarak të SHBA-ve dhe të NATO-s në Afganistan. Një nga objektivat kryesore të Indisë në Afganistan është parandalimi i dominimit të Pakistanit në këtë vend, ndërkohë që Irani e ka kundështuar marëveshjen bilaterale të sigurisë midis SHBA-ve dhe Afganistanit (BSA).Edhe Rusia nuk ndihet e qetë, me rastin e prezencës së trupave të dislokuara në afërsi të kufirit të saj, pasi e parandien rrezikun e përhapjes së trafikut të drogës dhe të fuqizimit të grupeve terroriste në afërsi të kufijve të saj. Për këtë qëllim, Rusia ka dislokuar disa kontigjenteve të saj ushtarake me forca speciale dhe aviacion dhe këto ditë po zhvillon stërvitje antiterrori përgjatë kufirit Taxhikistan-Afganistan, me qëllim ndalimin e trafikut të drogës dhe të akteve terroriste. Rusia në mënyrë të prerë, nuk lejon influencën e huaj në Kaukaz dhe në Azinë Qëndrore, pasi këto rajone kanë një influencë të madhe në çështjet e sigurisë së brëndshme të Rusisë, por edhe të rajonit në përgjithësi.

Afganistani, një paqe e vështirë

by

Anëtari i Këshillit të Vatrës Kolonel Dritan Demiraj Ph.D, “Mjeshtër i Madh” dhe “Nderi i Kombit” analizon situatën në Afganistan:

Gjykoj se eshte e domosdoshme te bejme nje analize rreth situates ne Afganistan e cila ka munguar ne mediat e Shqiperise. Se pari, deshiroj te theksoj se situata ne Afganistan eshte e tmerrshme. Talebanet kane marre nen kontroll per tete dite 18 provinca nga 34 te tilla ne te gjithe vendin, perfshire ketu provincat me te medha Kandaharin, Heratin, Helmandin, Farah, Konduzin dhe Gaznin. Ne rrethim tani gjendet vetem qyteti i Mazar e-Sharif, Xhalalabadi dhe Kabuli. Se dyti, talebanet e kane origjinen e tyre nga fillimi i konfliktit ne Afganistan gjate pushtimit Sovjetik 1979-1989. Ky pushtim beri qe Pakistani ne bashkepunim me SHBA-te dhe Arabine Saudite te financonin nje lufte me qellim largimin e Sovjetikeve nga Afganistani. Per kete qellim u krijua Byroja Afgane tek ISI (Sherbimi Sekret i Pakistanit, i cili konsiderohet si nje nga sherbimet me te forta ne bote). Byroja afgane nen drejtimin e gjeneral Mohammad Yousaf organizuan, sterviten dhe drejtuan ne lufte rreth 55.000 muxhahedine, kryesisht afgane dhe pakistaneze por edhe rreth 15.000 shteas nga vendet e Gjirit Persik, Algjeria, Libia, Turqia, Bosnja, Çeçenia, etj. Partite kryesore afgane qe moren pjese perbeheshin nga 7 parti ekstremiste Islamike dhe kater parti te moderuara. Komandantet kryesore ishin Gulbudin Hekmatyar, Mohammad Ismail Khan, Rabbani, Abdul Sayyaf, Ahmad Shah Masoud, Abdul Rashid Dostun, etj. Se treti, pas perfundimit te luftes, Pakistani duke qene se ne vendin e tij kishte 3.5 milione refugjate afgane, filloi rekrutimin e te rinjve Afgane nga medresete e Pakistanit me qellim qe ne te ardhmen te instalonte nje qeveri Afgane pro Pakistanit. Per kete qellim u krijua Levizja e Talebaneve (studentet). Pas perfundimit te luftes me Sovjetiket, drejtuesit e partive filluan nje lufte civile me qellim kontrollin e Afganistanit. Ne vitin 1994, Levizja e Talebaneve nen drejtimin e Mullah Mohammad Omarit me mbeshtetjen e ISI-it, mori kontrollin e Kandaharit ne vitin 2004, ne vitet 2005-2006 edhe te provincave te tjera si Herati , Helmani, Farah, Nimruzi, etj. Ne vitin 1997 moren nen kontroll dhe Kabulin duke deklaruar krijimin e Emirateve Islamike te Afganistanit. Ne citin 1996 me ftese te Mullah Omarit ne Afganistan erdhi Osama bin Ladeni me rreth 2000 muxhahedine arabe, duke krijuar universitetin e xhihadizmit dhe terrorizmit nepermjet kampeve te stervites se terrorit si: kampi “Khalden”, “Al-Farouq”, ” Tarnat”, “Derunta” etj ne te cilat u sterviten mbi 40.000 terroriste nga e gjithe bota, te cilet realizuan mbi 4530 sulme terroriste ne SHBA, Europe, Afriken Veriore dhe Lindore, ne Saleh, Magreb, Somali, Algjeri, Arabine Saudite, Turqi, Jemen, Azine Juglindore, Subcontinentin Indian dhe jo vetem. Se katerti, struktura e komandim- kontrollit te Talebaneve eshte si vijon: Emiri i pergjithshem eshte Mawlawi Hibatullah Akhunzada. Ai drejton Shuran kryesore e cila perbehet nga tre Shura te tjera.1. Shura e Quetas, e cila drejtohet nga djali I Mullah Mohammad Omarit, Mohammad Yaqoobi. 2. Shura e Peshawarit, e cila drejtohet nga djali I Xhalaluddin Haqqanit, Sirajudin Haqqani. 3. Shura e Miran Shah e cila drejtohet nga Mahdi Arsolani.Se pesti, ofensiva e tanishme ne Afganistan ka te beje me mbeshtetjen direkte te Pakistanit nepermjet ISI-it me armatime, pajisje logjistike, mbeshtetje ajrore, inteligjence, trupat speciale SSG dhe me rrjetet e shumta qe kane ne zonat e banuara nga Pashtu-te. Se gjashti, ne perberje te Talebaneve gjenden 85.000 trupa te cilat bashkepunojne me rreth 15.000 terroriste te tjere si: Al-Qaeda ne Afganistan, Al-Qaeda ne Pakistan, Rrjeti Haqqani, Talebanet e Pakistanit Tehriki Pakistan (TTP), Talebanet Taxhike, Talebanet Waziri, grupet e financuara nga Pakistani te cilat kane ardhur nga Jammu dhe Kashmiri: Jaysh e-Mohammad, Lashkar e-Taiba (LeT), Lashkar e-Islam (LeI), Lashkar e-Jhangvi (LeJ), Lashkar e-Omar, Levizja Islamike e Uzbekistanit (IMU), ETIM e ujgureve, etj luftetaret e te cileve jane prezente ne Afganistan, duke shfaqur rrezik te madh se ne te ardhmen mund te krijojne perseri kampet e stevitjes se terrorizmit. Ne rast se do ti shtojme ketyre xhihadisteve edhe numrin e ushtareve dhe oficereve te policise afgane te cilet po I bashkohen radheve te Talebaneve (dezertoret), atehere ka mundesi qe brenda muajit gusht numri i tyre te shkoje ne mbi 50.000 te tjere. Kjo padyshim qe do te ndryshoje balancen e fuqise luftarake ne numer ne favor te Talebaneve. Aktualisht ushtria afgane ka (kishte pasi po dezertojne shume ushtare cdo dite) 180.000 ushtare, ndersa policia kombetare afgane 130.000 efektive. Se shtati, vlen te theksohet arsyeja se perse strategjia e luftes se Talebaneve eshte kaq e sukseshme. Kjo per shkak se drejtohet nga te gjitha strukturat e inteligjences ushtarake te Pakistanit (ISI) dhe Shtabi i Pergjithshem i Ushtrise, te cilat ndodhen ne Rawalpindi. Strategjia e ndjekur nga Talebanet quhet “Strategjia Anakonda” e cila ne kupton fillimisht:1. Marrjen e kontrollit te pikave kufitare ne te gjithe Afganistanin. Deri tani jane marre nen kontroll nga Talebanet gjithe pikat kufitare me Iranin, Turkmenistanin, Uzbekistanin dhe Taxhikistanin. Kane ngelur disa pika kufitare me Pakistanin, te cilat gjykoj se do te merrem lehtesisht ne ditet e ardhshme. 2. Marrja e kontrollit te qendrave dhe provincave kryesore. Kane ngelur pa u pushtuar vetem tre qendra kryesore: Mazar e-Sharif, Xhalalabadi dhe Kabuli. 3. Marrja nen kontroll e autostrades nr-1, nr-4 dhe nr-5. Edhe ky objektiv eshte realizuar pothuajse plotesisht. Ka ngelur vetem rruga e unazes kryesore nga Ghazni ne Kabul. 4. Marrja nen kontoll e aeroporteve kryesore Jane marre shumica e tyre ka ngelur vetem aeroporti nderkombetar i Kabulit dhe Baza ajrore e Bagramit. 5. Izolimi i plote i Kabulit, rrethimi i tij dhe vazhdimi i sulmit deri ne dorezimin e kryeqytetit ne dore te Talebaneve, te cilet menjehere do te deklarojne krijimin e Emirateve Islamike te Afganistanit. 6. Kapja, arrestimi dhe denimi i presidentit Ashraf Ghani. (Drejtuesi i negociatave te Talebaneve ne Doha, kerkese te pare ka largmin dhe doreheqjen e presidentit Gani). 7. Marrjen nen kontroll e televizioneve, mediave dhe radiove me qellim perhapjen e propagandes se tyre, uljen e moralit te agjensive te sigurise dhe diskretimimin e qeverise afgane si te paafte per te drejtuar, e korruptuar dhe properendimore. Se teti, me qellim realizimin e kesaj strategjie, Talebanet kane perdorur gjeresisht taktikat e luftes asimetrike si sulmet kamikaze me makina bombe, sulmet me kamikazë me breza vrases, vrasjen e drejtuesve kryesore te ushtrise, policise, pilotet afgane, drejtuesit e rrjeteve te inteligjences, investitoret e huaj sidomos indiane dhe perendimore, vrasjen e femrave te cilat kane rendesi ne shoqerine afgane, pedageget, shkollaret dhe politikanet.Se nenti, kostoja e angazhimit 20 vjeçar Amerikan ne Afganistan ka qene deri tani 2.27 trillion dollare. Nga keto 933 bilione dollare ose 43 % e shumes se pergjithshme jane harxhuar per operacionet kunder terrorizmit ne Afganistan dhe Pakistan, 443 bilione kane qene fonde shtese per shkak te angazhimit te gjate, 296 bilione dollare kane shkuar per perkujdesjen e veteraneve te Afganistanit, 59 bilione kane shkuar per angazhimin e DASh-it ne Afganistan. Ne shtese te ketyre shifrave jane vrare 2442 ushtare amerikane, 3936 kontraktore amerikane, 1144 trupa te NATOs, 70.000 trupa afgane te sigurise, 10.000 trupa te Pakistanit, 255.000 qytetare afgane dhe pakistaneze, 141 gazetare, 556 punonjes te OKB-se.Pikerisht keto perpjekje, angazhime dhe humbje kolosale njerezore, financiare, diplomatike dhe ekonomike ne gjykimin tim nuk e justifikojne largimin e menjehershem, te paplanifikuar te trupave luftarake nga Afganistani. Ky vakum, do te plotesohet shume shpejt nga terroristet Talebane dhe grupet e tjera terroriste qe aktualisht ndodhen bashke me talebanet, te cilet shume shpejt do te marrin drejtimin e vendit ne Afganistan.Popullsia afgane do te perballet me mbylljen e shkollave, kthimin e zbatimit te ligjeve te Sheriatit (variantit ekstrem Taleban), femrat nuk do te kene mundesi te shkojne ne shkolle, duhet te jene te shoqeruara ne rruge me bashkeshortet, vendi do te perballet me pasoja te tmerrshme sociale si pasoje e dhunes qe po detyron banoret te largohen ne drejtim te vendeve fqinje, perseri do te kthehen kampet e terrorit dhe kur vendet perendimore te sulmohen perseri çdo gje do te duhet te filloje nga fillimi.Duket se nga largimi i Amerikaneve, me shpejtesi po perfiton Pakistani duke larguar te gjitha investimet dhe influencen e Indise nga vendi, Irani pasi gjithmone e ka kundershtuar mareveshjen bilaterale ushtarake dhe prezencen e bazave ushtarake amerikane ne afersi te kufijve te tij, Kina per shkak te interesave per te shfrytezuar pasurite minerale te shumta te Afganistanit, larguar influencen e Indise, siguruar rruget e saj te transportit tokesor strategjik (belt road initiative) nepemjet Afganistanit ne Iran, Turqi dhe ne Europe dhe si perfundim Rusia e cila ne fshehtesi ka financuar Talebanet per tu hakmarre ndaj mbeshtetjes Amerikane te Muxhahedineve gjate viteve 1979-1989 .Si perfundim, per ti dhene pergjigje opinionit publik ne lidhje me pranimin e perkthyesve afgane. Ata kane kane qene pjese shume e rendesishme e misioneve tona. Pa mbeshtetjen e tyre do te ishte e pamundur realizimi me sukses i misioneve tona. Puna e tyre konsistonte jo vetem ne perkthimin e takimeve me liderit e Shuras te fshatrave qe takonim 2-3 here ne jave, por edhe ne grumbullimin e inteligjences kur kalonim netet pas misioneve ne stacionet e policise dhe shkembenim me ore biseda me perfaqesuesit e policise dhe ushtrise kombetare afgane.Nepermjet bisedave, pyetjeve dhe projekteve te ndryshme ne terren, drejtuesit e misioneve merrnin nje pjese te infornacioneve te cilat me pas analizoheshin dhe beheshin pjese integrale e procesit te planizimit para daljes ne detyre. Pekthyesit ishin njekohesisht edhe keshilltaret me te mire tane. Ata na tregonin se cfare duhet te permiresonim ne rast se dikush bente ndonje gabim qe binte ne kundershtim me zakonet dhe trafitat Pashtunwahli. (Pasi ne Provincen e Kandaharit banojne ne shumice pashtunet). Pervec kesaj, perkthyesit ne shume raste kane marre edhe armet dhe kane luftuar ne krahun tone, duke treguar jo vetem besnikeri por edhe trimeri. Ne shume raste informacionet qe perkthyesit jepnin tek kontigjentet kishin te benin me natyren e rreziqeve dhe kercenimeve direkte per jeten e efektivave ne mision si psh: vendet ku ishin vendosur minat, planet e grupeve terroriste si Talebanet, Al-Qaeda ne Afganistan ose Rrjeti Haqqani ne raport me kohen dhe vendin e sulmit kunder patrullave tona, vendet ku mund te sulmonin trupat tona me makina bombe (S-VBIED) ose me kamikaze (S-HBIED), shtepite ku prodhohen mjetet e sulmit me mina surprize (IED), kush jepte informacion tek Talebanet nga pjesetaret e qeverise ose te policise tek Talebanet, kush merrej me tregtine e droges, kush bashkepunonte me spiunet e ISI-it Pakistanez (te cilat jane themeluesit, mbeshtetesit dhe strateget e kesaj fushate te sukseshme sulmi keto dy muajt e fundit) etj. Ne kete kendveshtrim gjykoj se ata duhen mbeshtetur, pasi ne momentet qe flasim guvernatoret e qeverise, ministrat e sigurise, drejtuesit e larte te ushtrise, policise, pilotet e ushtrise afgane dhe perkthyesit te cilet kane punuar me pjesetaret e trupave te NATOs jane objektivat kryesore te Talebaneve. Ne kete linje jane edhe SHBA, Britania e Madhe, Kanadaja, Gjermania, etj te cilat kane marre shume afgane deri tani. Ne gjykimin tim edhe Shqiperia duhet ti marre, ti strehoje dhe konform te gjitha rregullave te vetingut (megjithese e ka te pamundur ta beje vete) do te duhet ti strehoje. Ata kane qene nje ndihme e madhe per ne dhe aleatet dhe kjo eshte gjeja me minimale qe ne kemi detyrimin ta bejme. Se pari per te treguar se edhe ne jemi mirenjohes per ndihmen qe ata I kane dhene kontigjente por nga ana tjeter edhe per te plotesuar detyrimet ndaj aleances NATO.

ROLI AMERIKAN NË AFGANISTAN PO MERR FUND

by

Nga Frank Shkreli/

 Kështu deklaroi Presidenti i Shteteve të Bashkuara Barak Obama të Premten që kaloi pas bisedimeve që zhvilloi në Shtëpinë e Bardhë me Presidentin e Afganistanit Hamid Karzai mbi të ardhmen e rolit amerikan në Afganistan, duke thënë se forcat amerikane së shpejti do t’ua dorëzojnë forcave afgane rolin kryesor të luftës kundër talebanëve. Presidenti Obama tha se në bazë të marrëveshjes që u arritë gjatë bisedimeve të presidentit afgan në Uashington –përfshirë takimet që ai zhvilloi në Pentagon dhenë Stejt Department –gjatë këtij viti forcat afgane do të marrin përsipër përgjegjësinë e plotë për sigurinë në vendin e tyre — duke e shndërruar rolin ushtarak amerikan në një rol mbështetës këtë pranverë, para afatitqë pritej – ndërkohë që pomerr fund lufta nëAfganistan. Presidenti Obama tha se ”ky përparim është bërë i mundur falë sakrificave të mëdha të forcave tona dhe të diplomatëve tanë, si edhe të forcave të vendeve të shumëta të koalicionit ndërkombëtar, por edhe popullit afgan i cili ka vuajtur aq shumë”, shtoi Presidenti Obama.Ai tha se në luftën e Afganistanit, ”kanë dhënë jetën më shumë se 2000 bijë e bija të Amerikës”, duke shtuar se, ”Këta janë patriot të cilët ne i nderojmë sot, nesër dhe përgjithmonë.”Edhe Presidenti afgan Karzai tha se, ”gjatë bisedimeve….unë falenderova Presidentin Obama për ndihmën që Shtetet e Bashkuara i kanë dhënë popullitafgan, për të gjitha ato që kemi arritur gjatë dhjetë viteve të kaluara…”

Udhëheqsi afgan tha gjithashtu se “Forcat ndërkombëtare, forcat amerikane nuk do të jenë më të pranishme në fshatrat afgane, se tani është detyra e forcave afgane që popullit afgan t’isigurohet paqja dhe siguria.’’
Në fjalimin e tij të përjavshëm në radio,Presidenti Obama dha hollësi të tjera në lidhje me bisedimet  me udhëheqsin afgan, duke thënë se objektivi kryesor i Shteteve të Bashkuara,që fillimishte çoi vendin në luftën e Afganistanit është drejtë realizimit, dmth, qëllimi amerikan që Al Kaida të mos e përdorë më Afganistanin si një bazë nga ku organizon dhe kryen sulme kundër Shteteve të Bashkuara, do të arrihet dhe lufta në atë vend, sipas Presidentit Obama, do të marrë  fund në mbarim të vitit të ardhëshëm. Në fjalimin e tij të përjavshëm në radio, Presidenti Obama tha se megjithëse misioni amerikan në Afganistan mbetet gjithnjë shumë i vështirë, ai shtoi se tani duhet të përqëndrohemi në detyrën që kemi përpara dhe në ”misjonet e vështira”, siçtha ai,për rindërtimin e Amerikës, për forcimin e ekonomisë dhe për të ndihmuar forcat tona ushtarake dhe veterantë tanë trima, duke thënë se ”vendi që ne duhet të rindërtojmë tani,është vendiynë.”

Presidenti Barack Obama dhe Presidenti Hamid  Karzai i Afganistanit gjatë një conference të përbashkët për median në Shtëpinë e Bardhë me 11 Janar, 2013 2013.

Deklarata e Presidentit Obama për tërheqjen e forcave amerikane nga Afganistani aty nga mbarimi i vitit 2014, shihet me skepticizëm nga disa vërejtës politikë dhe ushtarakë sie dhe nga disa media amerikane, duke thënë se tërheqja e plotë e forcave amerikane nga Afganistani mund të rrezikojë arritjet e deritanishme në atë vend, pasi forcat ushtarake afgane nuk janë ende në gjëndje të luftojnë talebanët, ndërkohë që dhuna vazhdon në shumë pjesë të atij vendi.

Gazeta amerikane Nju Jork Tajms, në një editorial në lidhje me bisedimet amerikano-afgane në Washington midis Presidentit Obama dhe udhëheqsit afgan Karzai, shkruan se “Plani amerikan për t’i dhënë fund luftësvaret shumë nga aftësia e forcave afgane për të siguruar vendin. 

    Zoti Obama e ekzagjeroi përmirësimin e situatatës në Afganistan dhe anashkaloi mangësitë serioze të sigurimit në atëvend. Por ai me të drejtë zvogëloi rolin dhe objektivat amerikane nëAfganistan.Dhe tani ai duhet të tërheqë sa më pare që të jetë e mundur 66,000 ushtarët nga ai vend’’, përfundon editorialin gazeta Nju Jork Tajms.