• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Historike: KOSOVA BËHET ME USHTRI

December 14, 2018 by dgreca

Kuvendi i Republikës së Kosovës 120 anëtarsh me 107 deputetë në sallë në seancën e sotme miratoi me unanimitet në shqyrtim të dytë pakon e tre projektligjeve për Forcën e Sigurisë së Kosovës  Ushtri/

1 a Kuvendi vendos1 a Veseli vote1 a Votimi1 a ushtaraket en Kuvend1 FSK-17.02.2016-11 Prishtine USA1 ok Ushtria

-Me flamujt amerikanë që janë ngritur e valojnë, në atmosferë mirënjohje të përjetëshme për SHBA-të e festive Kosova afër 20 vjet e lirë e më shumë se 10 vjet shtet e priti edhe një ngjarje të madhe – votimin  sot në Kuvend për FSK-në Ushtri/

-Pas seancës së Kuvendit të Kosovës, të vendimit për transformimin e FSK-së, do ketë pasdite edhe një ceremoni – pritje shtetërore festive në ambientet e Ministrisë së Forcës së Sigurisë së Kosovës, e cila me ligj tani bëhet Ministri e Mbrojtjes/

-Presidenti Thaçi, që me Kushtetutë është Komandant Suprem i Forcës së Sigurisë së Kosovës dhe do jetë edhe i Ushtrisë, dje me uniformën ushtarake para rreth 400 ushtarëve dhe eprorëve të FSK-së tha se vendimi për ndryshimin dhe avancimin e mandatit të Forcës së Sigurisë së Kosovës, duke i dhënë kompetencat e ushtrisë së mirëfilltë, është më së shumti meritë e ushtarëve dhe qytetarëve të Kosovës/

-Forca e Sigurisë së Kosovës do t’u shërbejë të gjithë qytetarëve, pa dallime etnike/

-Pas miratimit të projektligjeve, kryeparlamentari Veseli uroi deputetët, pjesëtarët e FSK-së dhe të gjithë qytetarët e Kosovës, duke e konsideruar seancën dhe ditën e sotme historike për Kosovën/

-Në 13 shtator 2018, Qeveria e Kosovës, drejtuar nga kryeministri Haradinaj, bazuar në të drejtën e saj kushtetuese, ka miratuar pakon e projektligjeve që rregullojnë rolin, funksionin dhe shërbimin në Forcën e Sigurisë së Kosovës/

-Pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës në 17 shkurt 2008, Forca e Sigurisë së Kosovës është aktivizuar nga janari 2009, kur u deaktivizuan Trupat Mbrojtëse të Kosovës, të cilat lindën nga transformimi i  Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës dhe lujtën rolin e tyre shumë të rëndësishëm në nëntë vitet e pas luftës së përfunduar në qershorin 1999/

SPECIALE-Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari

PRISHTINË, 14 Dhjetor 2018/ Historike: Kuvendi i Republikës së Kosovës 120 anëtarsh me 107 deputetë në sallë në seancën e sotme miratoi me unanimitet në shqyrtim të dytë pakon e tre projektligjeve për Forcën e Sigurisë së Kosovës  Ushtri.

Fillimisht kaloi i pari Proejktligj – për Ministrinë e Mbrojtjes me votat pro të 106 deputetëve e një abstenim, pasi më parë poashtu me unanimitet u miratuan 11 amendamentet.

Seanca vijoi me shqyrtimin e dytë të Projektligjit për Forcën e Sigurisë së Kosovës, i cili kaloi me   vota unanime pro, ndërsa më parë u votuan 45  amendamentet.

Kaloi me unanimitet votash edhe Projektligji për Shërbim në Forcën e Sigurisë së Kosovës, për të cilin kishte poashtu 45 amendamente.

Seanca e tre ligjeve për Ushtrinë u drejtua nga kryetari i Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli, i cili në fillim ftoi të gjithë pranishmit për nderim për të gjithë brezat, që në kohë e rrethana të ndryshme, sakrifikuan për këtë ditë, për lirinë e pavarësinë.

Kryetar i Komisionit parlamentar për FSK-në, Haxhi Shala në seancë u shpreh se ndihej i privilegjuar që kishte rastin t’i paraqesë projektligjet e rëndësisë së veçantë për shtetin e Kosovës.

Miratimet e secilit prej tre projektligjeve u përshëndetën edhe me ngritje në këmbë e duartroktije të pjesëmarrësve në seancën e Kuvendit të Kosovës.

Pas miratimit të projektligjeve, kryeparlamentari Veseli uroi deputetët, pjesëtarët e FSK-së dhe të gjithë qytetarët e Kosovës, duke e konsideruar seancën dhe ditën e sotme historike për Kosovën.

“Në sallë kemi të pranishëm edhe kadetët e FSK-së, që do të jenë oficerët e ardhshëm të Ushtrisë së Kosovës, të cilëve ua urojmë këtë ditë historike. Prej sot, gatitu”, tha mes duartrokitjeve kryeparlamentari Veseli.

Pas seancës së Kuvendit të Kosovës, të vendimit për transformimin e FSK-së, do ketë pasdite edhe një ceremoni – pritje shtetërore festive në ambientet e Ministrisë së Forcës së Sigurisë së Kosovës, e cila me ligj tani bëhet Ministri e Mbrojtjes.

Ndërkohë, flamujt amerikanë janë ngritur e valojnë në sheshet e Prishtinës e në lokalitete tjera të Kosovës. Në këtë atmosferë mirenjohje të përjetshme për SHBA-të e festive Kosova afër 20 vjet e lirë e më shumë se 10 vjet shtet e pret edhe një ngjarje të madhe – votimin  sot në Kuvend për FSK-në Ushtri.

Ndërsa dje pasdite, në kazermën “Adem Jashari” në Prishtinë, Presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi,  inspektoi ushtarët e Forcës së Sigurisë së Kosovës dhe mbajti një fjalim para tyre, vetëm një ditë para se Kuvendi i Kosovës të marrë vendim për ndryshimin e mandatit të FSK-së.

Presidenti, që me Kushtetutë është Komandant Suprem i Forcës së Sigurisë së Kosovës dhe do jetë edhe i Ushtrisë, sot me uniformën ushtarake para rreth 400 ushtarëve dhe eprorëve të FSK-së tha se vendimi për ndryshimin dhe avancimin e mandatit të Forcës së Sigurisë së Kosovës, duke i dhënë kompetencat e ushtrisë së mirëfilltë, është më së shumti meritë e ushtarëve dhe qytetarëve të Kosovës.

Presidenti Thaçi theksoi se pas sukseseve të mëdha dhe përfshirjes së çdo komuniteti në Forcën e Sigurisë të Kosovës, FSK është e gatshme për mision dhe rol të ri.

Kreu i shtetit tha se FSK-ja është shembull sesi duhet të jenë të integruara komunitetet në jetën shoqërore dhe institucionale të një shteti demokratik, ku çdo qytetar përbën vlerë të shtuar për shtetin.

“I siguroj të gjitha komunitetet në Kosovë, e veçanërisht komunitetin serb, se FSK-ja do të vazhdojë t’u shërbejë të gjithë qytetarëve, pa dallime etnike”, u shpreh presidenti Thaçi.

Ai pjesëtarëve të komunittit serb në FSK i është drejtur edhe në gjuhën serbe – me  “Dobar dan!” (Mirëdita!) në fillim të fjalës dhe me “Hvala!” (Faleminderit!) në përfundim.

Në Kuvend, në shqyrtimin e parë në 18 tetor të tre projektligjeve për Forcën e Sigurisë së Kosovës: për Ministrinë e Mbrojtjes,  për Forcën e Sigurisë së Kosovës dhe për Shërbim në Forcën e Sigurisë së Kosovës e të votura me unanimitetin e deputetëve të pranishëm, gjatë debatit vetëm grupi parlamentar i Listës Serbe u shpreh kundër transformimit të FSK-së në ushtri dhe lëshoi sallën e seancës plenare të Kuvendit të Kosovës. Lista Serbe as sot nuk mori pjesë në seancën e Kuvendit historik të Kosovës shtet me ushtri.

Në 13 shtator 2018, Qeveria e Kosovës, drejtuar nga kryeministri Ramush Haradinaj, bazuar në të drejtën e saj kushtetuese, ka miratuar pakon e projektligjeve që rregullojnë rolin, funksionin dhe shërbimin në Forcën e Sigurisë së Kosovës.

Qeveria ka deklaruar se, Projektligji për Forcën e Sigurisë së Kosovës përcakton kompetencat, organizimin dhe funksionimin e Forcës së Sigurisë së Kosovës si forcë multietnike, profesionale, e armatosur dhe e autorizuar për të shërbyer në vend dhe jashtë vendit në pajtim me mandatin e dhënë kushtetues dhe ligjor, në mbrojtje të integritetit territorial, të qytetarëve, të pronës dhe interesave të Republikës së Kosovës dhe e cila i nënshtrohet kontrollit civil demokratik.

Projektligji për Ministrinë e Mbrojtjes përcakton organizimin dhe kalimin e Ministrisë së Forcës së Sigurisë së Kosovës në Ministri të Mbrojtjes në kuadër të Qeverisë së Republikës së Kosovës, me qëllim të mbikëqyrjes dhe kontrollit civil demokratik mbi Forcën e Sigurisë së Kosovës, me strukturën e saj organizative që siguron funksionalizimin e plotë dhe përmbushjen e përgjegjësive të saj.

Projektligji për Shërbim në Forcën e Sigurisë së Kosovës rregullon kushtet e përgjithshme të shërbimit ndërtuar mbi bazën e parimit të ligjshmërisë, profesionalizmit, komandës, disiplinës, respektit, nderit, ruajtjes së informacionit, komunikimit, josdiskriminimit dhe mundësive të barabarta, paanshmërisë politike, transparencës dhe llogaridhënies.

Pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës në 17 shkurt 2008, Forca e Sigurisë së Kosovës është aktivizuar nga janari 2009, kur u deaktivizuan Trupat Mbrojtëse të Kosovës, të cilat lindën nga transformimi i  Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës dhe lujtën rolin e tyre shumë të rëndësishëm në nëntë vitet e pas luftës së përfunduar në qershorin 1999.

Haradinaj: Forca e Kosovës, partneritet për paqe edhe me Ushtrinë e Serbisë

PRISHTINË, 14 Dhjetor 2018-Gazeta DIELLI/ Forca e Kosovës do të jetë në funksion të paqes me të gjitha ushtritë e rajonit, përfshi edhe Ushtrinë e Serbisë, deklaroi sot kryeministri Ramush Haradinaj.

“Sot, me 107 vota PËR, nga të gjithë deputetët e pranishëm në Parlamentin e Kosovës, u mandatua Ushtria e Kosovës.

Ky është një lajm i jashtëzakonshëm për konsolidimin e shtetit të Kosovës.Forca e Kosovës do të jetë gjithmonë multietnike, dhe në shërbim të të gjithë qytetarëve të saj, në funksion të paqes me të gjitha ushtritë e rajonit, përfshi edhe Ushtrinë e Serbisë, që të kemi partneritet për paqe”, thekson kryeministri Haradinaj në deklaratën e dërguar./b.j/

Filed Under: Featured Tagged With: Behlul Jashari, Historike, Kosova me Ushtri

U përurua Instituti i Studimeve Historike “Lumo Skëndo”

September 23, 2016 by dgreca

  U përurua Instituti i Studimeve Historike “Lumo Skëndo” në Tiranë. Kishin ardhur drejtues të institucioneve kulturore dhe shkencore të vendit, personalitete  të shquara: studiues, historianë, shkrimtarë, botues, gazetarë, pedagogë, studentë etj. E përshëndetën themelimin e këtij instituti, zotërinjtë: Bujar Leskaj, Beqir Meta, Agron Tufa, Artur Roshi, Bilal Kola, Sulejman Gjana, Halit Shamata, Reshat Kripa,Lulzim Brahja e të tjerë. Z. Tomor Dosti i dhuroi institutit portretin e Mit’hat Frashërit, që mbahej nga ati i tij,Hasan Dosti, në selinë e “Komitetit Shqipëria e Lirë” në Njy York. Botuesi i mirënjohur Bujar Hudhri i dhuroi institutit veprën e plotë të shkrimtarit Ismail Kadare në 20 vëllime, po ashtu edhe botuesi ndriçim Kulla kolanën e Mendimit Shqiptar. Ndërsa studiuesi  Bardhyl Adem Selimi  dhuroi botimin “Adem Gllavica”  njëri nga luftëtarët më të mëdhenj të çështjes kombëtare të Kosovës.

Drejtori i Institutit Uran Butka lexoi mesazhin e urimit të shkrimtarit të madh, Ismail Kadare: “ I uroj institutit “Lumo Skëndo” mbarësi dhe jetëgjatësi, për të përmbushur testamentin e Lumo Skëndos dhe për të ndriçuar të vërtetën historike të përçudnuar. Fshehja e së vërtetës është një katastrofë morale që mund të kthehet në një katastrofë të mirëfilltë për një popull, që përpiqet të dalë nga errësira në dritë.”

    Po japim për lexuesit e gazetës sonë fjalët e themeluesve të institutit.

    Agron Shehaj:

“Dëshira për të themeluar Istitutin e Studimeve Historike lindi nga nevoja për të njohur të vërtetën mbi historine e vendit tim,  për të ditur kush jemi, nga vijmë dhe ku do të shkojmë. Sot, nëse dua të di mbi të kaluarën, gjej kryesisht botime të bëra gjatë regjimit komunist. Do të  ishte shumë naive nga ana ime të mësoja prej atyre historinë e kombit tim. Kushdo që  ështe sadopak objektiv, e ka të qartë se ato botime janë të manipuluara për një synim te caktuar politik dhe nuk kanë vlera autenticiteti historik. Pra, nevoja për të lexuar e për të ditur historinë e vërtetë , na obligoi mua dhe z.Butka të krijonim  Institutin e Studimeve Historike, për t’i sjellë brezit të sotëm e të nesërm botime shkencore, të mbështetura tërësisht në dokumente e dëshmi, që hedhin drite mbi historinë tonë të përbashkët, në mënyrë sa më objektive e të pavarur. Ne besojmë se është një detyrim qytetar dhe intelektual  i domosdoshëm, që brezave të sotmë e të ardhshëm t’ju japim burimet e duhura dhe instrumentet e nevojshme, që të informohen e të brumosen si njerës të lirë dhe shqiptarë të mirë e të devotshëm, për të përballuar sfidat e vështira të kohës, të integrimit mbarëshqiptar dhe europian”.

Uran Butka:

Themelimi i Institutit “Lumo Skëndo” shënon një ngjarje të re dhe domethënëse në fushë të kulturës kombëtare, por edhe një mundësi për të kontribuar në rrafshin historik.

Domethënia qëndron jo vetëm tek emri i Institutit “Lumo Skëndo”, që na nderon dhe na përkushton tej mase, por edhe tek tek përcjellja e heshtur, e nëndheshme, e anatemuar, e mohuar, e frikshme dikur, mandej në këto vite të tranzicionit demokratik, edhe e lirë edhe e penguar e frymës dhe e veprës së tij madhore, ende e panxjerrë në dritë të plotë. Lumo Skëndo, në vitin 1929 la një testament të pashembullt deri atëhere, me anën e të cilit linte gjithë pasurinë e tij kulturore dhe materiale për të ngritur një institut të pavarur të studimeve shqiptare:

“Unë, Mid’hat Frashëri, në shëndet trupor të plotë, po bënj këtë testamnent, duke ushqyer shpresën se pas vdekjes sime do të ekzekutohet pikërisht vullneti që dëftenj këtu: Ç’kam pasuri të tundshme ose të patundshme, libra, mobila, karta, plaçka, para’ etj., i lë për krijimin e një “INSTITUTI ALBANOLOGJIE” që të jetë një qendër e studimevet shqiptare, të mbrojë, të zhvillojë, të qendërsojë dhe të udhëheqë studimet që përkasin Shqipërinë dhe shqiptarëvet… Dua që nga biblioteka private ime të mos çkëputet gjë. Gjithë sa më kanë mbetur nga im atë ( Abdyl Frashëri- shënimi im) dhe nga ungjërit ( Naim dhe Sami Frashëri, shënimi im) dhe që sot formojnë muzenë time familiare, dëshëronj që të ruhen prapë në formë të një muzeje së vogël brënda në Institut. Ushqenj besimin e plotë se kjo dëshira ime do të zbatohet besnikërisht prej pasonjësve të mi në gjithë shekujt që do të vijnë dhe lutja ime drejtuar Fuqisë së Madhe që tani s’e kupëtojmë dot, do të jetë të kenë gjithë shqiptarët idealin e përparimit dhe të naltësimit të Kombit, që shqiptarizma të bëhet një dëshirë dhe një konviktim i thellë dhe që çdokush të kupëtojë se e mira e Kombit është e mira jonë private, se nderi dhe lavdi i shqiptarëvet të gjithë është edhe nderi dhe lavdi ynë personal”.

Synimi kryesor  i këtij Instituti është hulumtimi, studimi dhe botimi i një historie të pathënë apo të pashkruar, njëherësh edhe ndreqja e historisë shqiptare të tjetërsuar dhe të falsifikuar nga regjimi dhe historiografia komuniste, që ende vret.

Do të marr vetëm një shëmbull të thjeshtë, simbolik, por edhe të njohur tanimë si një dhunim historik tipik: Aktin e Pavarësisë. Edhe për faktin që lidhet me emrin e Midhat Frashërit, nga njëra anë si firmëtar i Pavarësisë, nga ana tjetër si i retushuar në këtë akt nga falsifikatorët e historisë (njëri prej tyre, madje kryesori: Kristo Frashëri me Albumin e Pavarësisë të vitit 1965 e retushoi i pari) kanë vënë mbi emrin e tij një ndërtesë, për ta fshirë nga historia, por nuk e fshinë dot nga kujtesa e kombit. Bashkë me emrin e tij, kanë mbuluar edhe firmëtarin tjetër, Lef Nosin, i cili e ruajti dhe e botoi aktin e Pavarësisë, që e kemi edhe sot falë tij, ndërkohë që këta dhunues mjeranë janë fshirë nga historia, ndërsa Lef Nosi jeton. Janë mbuluar me një foto tjetër emrat e Mustafa Krujës, Ferit Vokopolës etj, gjithsej nëntë firmëtarë të zhdukur nga Akti i Pavarësisë. Absurditeti tjetër qëndron edhe në faktin që sipër firmave të kryetarit Ismail Qemali dhe nënkryetarit Nikollë Kaçorrit, janë ngritur emrat e dy firmëtarëve gjirokastritë…Pra u falsifikua dhe u deformua gjithçka, veçanërisht periudha e Pavarësisë, sidomos koha e Princërisë dhe Mbretësisë dhe në mënyrë të përbindshme periudha e Luftës së Dytë Botërore , e Luftës civile dhe e Socializmit, natyrisht për interesa ideologjike, politike, pushtetore dhe delirante të Enver Hoxhës dhe të kastës së tij staliniste.

Në këto vite të tranzicionit demokratik, krahas trysnisë postkomuniste, është bërë përpjekje për ta korigjuar këtë shëmtim, që po helmon e disinformon brezin e ri, por më tepër këto kanë qenë përpjekje individuale të studiuesve dhe historianëve të vërtetë. Tekstet e historisë për universitetet dhe shkollat e mesme janë në frymë dhe në gërmë po ato të historiografisë së mëparshme. Kjo gjendje  është  me pasoja të rënda jo vetëm për brezin e ri, por edhe për fatin e një populli të tërë. Shqiptarët i ka vrarë më tepër se plumbi, padrejtësia e historisë,  falsifikimi i saj, denigrimi dhe përbaltja e përsonaliteteve të shquara, glorifikimi i pushtetarëve, kriminelëve dhe antikombëtarëve.

Për të bërë ndryshimin, ne themeluam këtë institut të pavarur nga politika apo të  qepurit pas qeverisë , siç thoshte Mid’hat Frashëri, duke menduar se mund dhe duhet të punojmë institucionalisht dhe me shpresën e bashkëpunimit me ato institucione dhe ata historianë objektivë, brenda dhe jashtë shqipërisë, që do të vijojnë me kurajo dhe shkencërisht korigjimin dhe shkrimin e historisë sonë kombëtare.

Shpirtrat e tronditur të shqiptarëve, jo vetëm nga luftrat e vazhdueshme, traumat e mënxyrat që kanë përjetuar, por edhe nga mashtrimi i madh gjysëmshekullor komunist dhe leximi i keq i historisë, i cili vazhdon edhe sot, ka nevojë më së shumti për të vërtetën.

Puna e parë e Institutit do të jetë realizimi i projektit të rëndësishëm të hulumtimit, studimit dhe botimit të veprës së plotë të Lumo Skëndos në dhjetë vëllime. Mandej projekte të tjerë për ndriçimin e ngjarjeve të rëndësishme historike dhe të përsonaliteteve historike, veprimtari kulturore, konferenca e seminare kombëtare e ndërkombëtare, botime dhe publikime të studimeve historike, mbështetja me projekte e studimeve historike, nxjerrja e materialeve arkivore nga arkivate të vendit dhe ato të huaja, që lidhen me historinë, inkurajimi i të rinjve, sidomos i studentëve për t’u angazhuar në studime, debate e veprimtari historike, si edhe ushqimin e rrjeteve sociale të internetit me materiale të shkruara e filmike për publikun më të gjerë. Projekti më madhor i Istitutit është, që në bashkëpunim me studiuesit dhe historianët brenda dhe jashtë vendit, të hartojë dhe të botojë në disa vëllime tekstin “Historia moderne e Shqipërisë”.

Në udhën tonë do të kemi bashkëpunim institucional intensiv me Institutin Albanologjik  dhe Istitutin e Historisë së Prishtinës si edhe me institucionet kulturore e shkencore të Maqedonisë, Malit të ZI dhe të Diasporës shqiptare.

 

Filed Under: Kulture Tagged With: Historike, Instituti i Studimeve, Lumo Skendo, Peurimi

Përballë rrezikut për padrejtësi historike!

May 14, 2015 by dgreca

Nga Bardhyl Mahmuti/
Sa më shumë që po afrohet koha kur Kuvendi i Kosovës duhet të marrë qëndrim për propozimin e ndryshimit të Kushtetutës që i hapë rrugë krijimit të një sistemi paralel të drejtësisë (me dhomë të veçante nga gjykata kushtetuese, prokurori speciale, gjykata speciale, burgje speciale…) aq më shumë dëgjojmë nga personalitetet të ndryshme se këto ndryshime “janë përmbushje e obligimit ndërkombëtar “ dhe se gjoja “nuk e paragjykojnë luftën e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës”. Madje edhe më keq se kaq. Në rast të refuzimit që të votojnë këto ndryshime atëherë deputetëve u ngarkohet përgjegjësia e dërgimit të kësaj çështje në kuadër të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara.
Nuk po përmend emrat e personaliteteve që mbrojnë këto teza sepse qëllimi im nuk është të polemizoj me ata që mendojnë se gjoja “alternativa të shkojmë në Këshillin e Sigurimit është shumë e rrezikshme për Kosovën dhe qytetarët e saj” por të sqaroj se bartja e kësaj çështje në kompetencat e Këshillit të Sigurimit është e vetmja zgjidhje e drejtë.
I
Raporti i Dick Marty-t bazë për krijimin e «Gjykatës speciale»
Motivet politike dhe ideologjike të Raportit të Dick Marty-t
Kushdo që ka përcjellë zhvillimet e procesit të shpërbërjes së Federatës Jugosllave dhe luftërave që ndodhën gjatë këtij procesi e di se edhe në Kosovë gjatë luftës dhe pas përfundimit të saj u vranë civilë. Rreth këtij fakti ka një konsensus të përgjithshëm. Divergjencat fillojnë kur kërkohet të dihet se kush i kreu vrasjet e tyre.
Këtë temë e kam trajtuar gjerësisht në librin «Mashtrimi i madh» dhe në këtë shkrim po kufizohem vetëm në disa aspekte që do të na mundësojë të kuptojmë pse Gjykata e krijuar nga Kuvendi i Kosovës do të ishte padrejtësia më e madhe që mund të bëhet në raste të tilla.
Shkurtimisht po përmend faktin se në funksion të strategjisë së stigmatizimit të aspiratave çlirimtare të shqiptarëve të Kosovës, Sigurimi Shtetëror i Serbisë përgatiti materialin e titulluar «Libri i bardhë: Terrorizmi i separatistëve shqiptarë në Kosovë dhe në Metohi», të cilin e botuan të përkthyer në gjuhën angleze dhe në gjuhën frënge, në shtator të vitit 1998. Këtë material propagandistik Ministria e Punëve të Jashtme, e asaj që kishte mbetur nga Jugosllavia, ua shpërndau falas institucioneve me peshë në marrëdhëniet ndërkombëtare, institucioneve shtetërore të shteteve anëtare të OKB-së, medieve ndërkombëtare, bibliotekave universitare dhe personaliteteve me peshë në fusha të ndryshme intelektuale.
Versioni i këtij «Libri të bardhë» u ribotua nga regjimi i Milosheviqit në vitin 1999 dhe në vitin 2000, ndërsa në vitin 2001 dhe 2003, i plotësuar dhe i modifikuar në përputhje me ndryshimin e konteksteve politike ndërkombëtare, u publikua nga regjimi i “ri” i Beogradit.
Përderisa në versionin e parë të këtij materiali dominonin “etiketimet” politike dhe ideologjike (separatizmi dhe fondamentalizmi islamik), në versionet e mëvonshme shtohet stigmatizimi i bartësve të aspiratave politike të shqiptarëve të Kosovës si të ishin “grupe kriminale” dhe “mafioze”. E vetmja gjë që mbetet e përhershme në të gjitha publikimet e Beogradit, lidhur me mobilizimet e shqiptarëve të Kosovës, është kualifikimi i shqiptarëve si “terroristë”.
Që të sigurohet mbështetja ndërkombëtare në luftë kundër “terrorizmit shqiptar”, organizatat politike që veprojnë në Kosovë paraqiten si “grupe terroriste që përdorin dhunën kundër popullsisë civile serbe, shqiptare dhe pjesëtarëve të grupeve të tjera etnike që jetojnë në krahinë si dhe kundër policisë e Ushtrisë Jugosllave (…) Krahas aksioneve terroriste në nivelin lokal ata vendosin lidhje me grupet terroriste islamike që veprojnë në planin global dhe financohen në mënyrë të ngjashme si grupet e tjera terroriste, duke siguruar mjetet financiare me dhunë ose nga trafiqet me drogë.” Sipas po të njëjtës propagandë “Përveç tregtisë me lëndë narkotike, mafia shqiptare vuri nën kontrollin e saj edhe prostitucionin ndërkombëtar, tregtinë ilegale të armëve, të cigareve dhe të mallrave të tjera me akcizë, të automobilave të vjedhur, trafikimin me njerëz dhe shitjen e organeve njerëzore (…)” (Qeveria e Serbisë, «Libri i Bardhë», f 23
http://www.media.srbija.gov.rs/medsrp/dokumenti/bela_knjiga1.pdf)
Krahas aspekti propagandistik, Shtabi Strategjik i Millosheviqit vendosi që Shërbimi i Sigurisë Shtetërore të kryente një varg sulmesh terroriste të cilat duhej t’i visheshin UÇK-së. Qëllimi i këtyre sulmeve ishte që UÇK-ja të paraqitej në sytë e bashkësisë ndërkombëtare si organizatë terroriste dhe në të njëjtën kohë, t’u jepej zjarr ndjenjave antishqiptare në Kosovë dhe në tërë Serbinë …( Kurir, «Vuk Drašković: Milošević naredio Radetu i Legiji da ubiju srpsku decu!»
http://www.kurir.rs/vuk-draskovic-milosevic-naredio-radetu-i-legiji-da-ubiju-srpsku-decu-clanak-1185359)
Pra, VRASJA E CIVILËVE dhe SHITJA E ORGANEVE NJERËZORE që i visheshin UÇK-së u sajuan nga Shërbimi Sekret Serb.
Fillimisht, stigmatizimet e tilla patën efekte të vogla në rrafshin ndërkombëtar. Por, ndërhyrja ushtarake e NATO-s kundër regjimit të Milosheviqit mobilizoi të gjitha qarqet anti-NATO dhe antiamerikane dhe bëri që propaganda e shpërndarë përmes «librave të bardhë» të shndërrohet në burim kryesor. Vetëm në kontekst të kësaj ndërhyrje mund të kuptohen arsyet e rreshtimit në një front të përbashkët personalitete të orientimeve politike diametralisht të kundërta si komunistë, socialistë, social-demokratë, të së djathtës (të vjetër e të re), neonazistë dhe neofashistë, historianë e politologë, filozofë e sociologë, gazetarë e publicistë, autorë të orientimit të djathtë e të majtë që ishin të verbuar ideologjikisht nga antiamerikanizmi.
Nga të gjitha shpërndarjet e materialeve të lartpërmendura po veçoj faktin se Carla Del Pontes iu dorëzuan mbi 27 mijë faqe të përgatitura nga Shërbimi Sekret Serb “me të dhëna për strukturën e organizimit terrorist të ekstremizmit shqiptar, të dhëna për viktimat, për veprimtarinë e mafies shqiptare në botë… për listën e terroristëve dhe strukturave të organizuara kriminale në Kosovë… për liderët politikë të Kosovës që ishin në të njëjtën kohë edhe udhëheqës të klaneve kriminale… për trafikimin e organeve njerëzore të serbëve të burgosur…” (për referencat shih: «Mashtrimi i madh», f. 413-416 dhe f. 459-460)
Ndërsa, Vladimir Bozhoviqi (funksionar i Ministrisë së Punëve të Brendshme të Serbisë dhe shef i Drejtorisë për Jurisprudencë në Qendrën Koordinuese të udhëhequr nga Nebojsha Çoviqi) të njëjtat materiale ia dorëzoi edh Clint Williamsonit, Shefit të Departamentit të drejtësisë dhe të drejtave të njeriut të UNMIK-ut.
Pesë vjet pas shpifjeve që shpërndau Shërbimi Sekret Serb përmes të ashtuquajturit «Libër i bardhë» për gjoja “trafikimin e organeve njerëzore nga UÇK-ja” dhe po aq vite pasi Carla Del Ponte, në mungesë të provave, kishte ndërprerë hetimet lidhur me supozimet për një krim të tillë, botimi i librit të saj «Përndjekja: unë dhe kriminelët e luftës» i dha zjarr propagandës që akuzonte UÇK-në për krimet më të përbindshme.
Publikimi i librit të Carla Del Pontes, pikërisht në kohën kur debati rreth ligjshmërisë së aktit të shpalljes së pavarësisë së Kosovës ishte në qendër të vëmendjes, u dha pretekst kundërshtarëve të pavarësisë që të drejtojnë gishtin akuzues drejt ish-drejtuesve të UÇK-së, që udhëhiqnin shtetin më të ri në botë. Nga data e publikimit të këtij libri e deri më 22 korrik të vitit 2010, kur Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë duhej të merrte vendimin lidhur me ligjshmërinë e shpalljes së pavarësisë, stigmatizimi i UÇK-së si “organizatë terroriste dhe kriminele” dhe propaganda për gjoja “trafikimin e organeve njerëzore” nuk u hoq nga arsenali propagandistik që kishte për synim dëmtimin e imazhit të Kosovës.
Ky aspekt i problematikës u trajtua hollësisht në librin tim. Tani po kufizohem vetëm në faktin se pas hetimeve disa vjeçare që përfunduan pa gjetur asnjë provë për krimet që i visheshin UÇK-së, Carla Del Ponte mbylli hetimet. Sa i përket kësaj çështjeje ajo deklaron se: “Këto lloj historish të burgosurish të vrarë nga trafikantët e organeve rikthehen mjaft shpesh në zonat e konflikteve, por shumë rrallë ka prova konkrete për t’i argumentuar këto tregime, të cilat përfundojnë si legjenda të thjeshta. (Carla Del Ponte, La traque, les criminels de guerre et moi, f. 471)
Megjithatë, shpallja e pavarësisë së Kosovës riktheu “legjendën për trafikim organesh”.
Pas dështimeve diplomatike për të penguar shpalljen e pavarësisë së Kosovës, diplomacia serbe u mobilizua për ta paraqitur këtë shpallje si të ishte në kundërshtim me të drejtën ndërkombëtare. Nga të gjithë intelektualët e profesioneve të ndryshme që kishin për emërues të përbashkët antiamerikanizmin si këndvështrim ideologjik që u rreshtuan përkrah interpretimit serb të së drejtës ndërkombëtare po përmend vetë dy raste:
Tri javë pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës, Carla Del Ponte, e cila e kishte përfunduar mandatin e Prokurores së Përgjithshme në Gjykatën Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë dhe ishte emëruar ambasadore e Zvicrës në Argjentinë që nga 1 janari i vitit 2008, i dha një intervistë ekskluzive Swissinfo-s.
Në këtë intervistë, të publikuar më 11 mars 2008, Carla Del Ponte, në “cilësinë e juristes”, këmbëngul se gjoja “ pavarësia e Kosovës nuk është në përputhje me dispozitat e vendosura nga tradita e të drejtës ndërkombëtare.”
Vetëm një ditë pas publikimit të intervistës së Carla Del Pontes, Kryetari i Komisionit për Politikën e Jashtme të Këshillit të Shteteve të Konfederatës Helvetike, Dick Marty, në një intervistë ekskluzive me gazetaren Silvia Cattori, të publikuar më 12 mars 2008, u deklarua haptazi kundër pavarësisë së Kosovës dhe e cilësoi si të ishte “në kundërshtim me të drejtën ndërkombëtare”.
Krahas përvetësimit të interpretimit serb të së drejtës ndërkombëtare, Dick Marty shpreh revoltën e tij për prezantimin e “UÇK-së si një organizatë e virgjër dhe bamirëse” sepse sipas këndvështrimit ideologjik të lartpërmendur “UÇK-ja është organizatë kriminale, që provokoi luftën, që vrau civilë të pafajshëm…” dhe që u shndërrua në “instrument të amerikanëve për t’u mundësuar atyre krijimin dhe mbajtjen e bazës ushtarake më të madhe në botë”.
Në kontekst të mobilizimit kundër pavarësisë së Kosovës botimi i librit autobiografik të Carla Del Ponte-s, më 11 prill të 2008, zë një vend të rëndësishëm. Nga tërë vepra e saj mediet fokusuan vëmendjen në një element që trajton Carla Del Ponte: supozimet për trafikim të organeve njerëzore që gjoja ishte bërë nga udhëheqësit e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.
Ky libër i dha flakë propagandës kundër pavarësimit të Kosovës. Më 15 prill 2008, deputeti rus i Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës, Konstantin Kosachev-i, dorëzoi propozimin për rezolutë lidhur me “trajtimin çnjerëzor të personave dhe tregtinë ilegale me organet e njerëzve.” Projekt-rezoluta ishte nënshkruar nga 17 deputetë (1 serb, 2 rusë, 2 ukrainas, 1 azerbajxhanas, 1 gjeorgjian, 1 polak, 1 hungarez, 1 qipriot, 1 belg, 1 zviceran, 1 britanik, 1 holandez, 1 portugez, 1 suedez dhe 1 finlandez)
Deputetët nënshkrues të këtij propozimi u mbështetën vetëm në thëniet e Carla del Ponte-s dhe në projekt-rezolutën e tyre citohet nga libri i saj se gjoja “Ushtria Çlirimtare e Kosovës, në vitin 1998, kishte rrëmbyer më shumë se 300 serbë, romë, shqiptarë dhe pjesëtarë të grupeve tjera etnike, të cilëve u ishin hequr organet vitale, që u dërguan nga Aeroporti i Rinasit në klinikat jashtë shtetit, për t’u transplantuar pacientëve që paguanin.”
Një ditë pas kësaj projekt-rezolute, në sesionin e Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës, të mbajtur nga 14 deri më 18 prill 2008, delegacioni parlamentar zviceran dhe ai suedez, propozuan të hapet debat lidhur me «pasojat e shpalljes së pavarësisë së Kosovës». Gjatë këtij debati, që u zhvillua më 16 prill 2008, një vend të rëndësishëm zë fjala e Dick Marty-t.
Në fillim të fjalës së tij, Dick Marty tërhoqi vërejtjen se “Pas dhjetë vjet të administrimit ndërkombëtar, Kosova gjendet pa një shoqëri të mirëfilltë civile. Të gjithë ata që preokupohen për kriminalitetin e dinë se Kosova ka qenë gjithmonë, e ndoshta sot më shumë se dje, një qendër e kriminalitetit ndërkombëtar e krimit të organizuar (…) gjendja ekonomike është katastrofike (…) minoritetet nuk mund të jetojnë në Kosovë, pos të mbrojtur nga trupat e huaja…” Dhe, kuptohet, këtë gjendje të keqe, sipas tij, e krijoi pikërisht ndërhyrja ndërkombëtare në Kosovë dhe mosrespektimi i së drejtës ndërkombëtare. “Kjo filloi me bombardimet e NATO-s, bombardime në kundërshtim me të drejtën ndërkombëtare, që u bënë pa miratimin e Këshillit të Sigurimit (…) dhe pas shkeljes flagrante të rezolutës 1244 të Këshillit të Sigurimit që garantonte integritetin territorial të Serbisë…!”
Nuk mund ta di saktësisht se deri në cilën shkallë ndikoi fjalimi i Dick Marty-t, i mbajtur në Asamblenë Parlamentare të Këshillit të Evropës më 16 prill 2008, por, ajo që konstatohet pas këtij fjalimi është fakti se hetimet lidhur me thëniet për “trajtim çnjerëzor të personave dhe trafikim kundërligjor të organeve njerëzore në Kosovë” iu ngarkuan Dick Marty-t.
Fushata kundër pavarësisë së Kosovës vazhdoi me intensitet të pandalshëm gjatë gjithë kohës kur pritej që Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë të sillte vendim lidhur me ligjshmërinë e aktit të shpalljes së pavarësisë së Kosovës.
Pesë muaj pasi Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë mori vendimin se përmes shpalljes së pavarësisë së Kosovës deputetët e Kuvendit nuk e kishte shkelur as të drejtën e përgjithshme ndërkombëtare, as rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit, as Kornizën Kushtetuese të Kosovës dhe asnjë rregull të aplikueshëm të së drejtës ndërkombëtare, Dick Marty, më 12 dhjetor 2010, dorëzoi projekt-raportin për «Trajtimin çnjerëzor të personave dhe trafikimin kundërligjor me organe njerëzore në Kosovë». Më 16 dhjetor propozimi që prezantoi Dick Marty u miratua nga Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës, ndërsa më 7 janar 2011 u dorëzua në formën e Rezolutës, të cilën Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës e miratoi më 25 janar 2011.
Për të mos lënë asnjë dyshim lidhur me atë se çka nënkupton me fjalën «Kosovë», Dick Marty që në titullin e projekt-raportit, fjalën «Kosovë» e shënon me yll (*) për ta sqaruar në fund të faqes se “të gjitha referimet që kanë të bëjnë me Kosovën, qoftë territori, qofshin institucionet apo popullata e saj, duhet të kuptohen në përputhje të plotë me Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara dhe pa paragjykuar statusin e Kosovës.”
Dick Marty kërkon që të mos paragjykohet statusi i Kosovës! Contradictio in adjecto!
Ai, për të cilin shqiptarët e Kosovës nuk janë popull të cilit i takon e drejta për vetëvendosje, por, “shqipfolës” që kishin shpallur “pavarësinë në kundërshtim të plotë me të drejtën ndërkombëtare”;
Ai, për të cilin “Rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara flet në tri vende për integritetin territorial serb dhe thotë se Kosova është krahinë serbe që do të administrohej përkohësisht nga ndërkombëtarët”;
Ai që deklaroi se “shumica e vendeve nuk e kanë njohur dhe nuk do ta njohin Kosovën” nxori në shesh paragjykimet e veta për Kosovën si territor, institucione dhe popullsi nën sovranitetin dhe integritetin territorial të Serbisë;
I njëjti Dick Marty, me dinakërinë që e karakterizon, përmes kërkesës për të mos e “paragjykuar statusin e Kosovës”, u përpoq të mbajë gjallë interpretimin serb të rezolutës 1244, sipas të cilës “Kosova është pjesë e Serbisë”! Dhe gjithë kjo fushatë u bë pas vendimit të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë.
Besoj që për lexuesin është e qartë se raporti i Dick Marty-t që u miratua nga Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës është raport ideologjik me prapavijë politike.
II/
Institucionet që krijohen në bazë të Raportit të Dick Marty-t e gjykojnë Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës/
Fillimisht po përmend faktin se mekanizmat e lartpërmendur krijohen mbi bazën e këtij raporti ideologjik me prapavijë politike (të miratuar nga Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës Dok 12462, i datës 7 janar 2011) që ishte objekt i hetimeve penale të kryera nga Task Forca Hetimore Speciale.
Për të kuptuar se sa i paqëndrueshëm është qëndrimi se gjoja gjykata, prokuroria dhe tërë mekanizmat ndëshkues që dëshirojnë të krijohen mbi këtë bazë “nuk e paragjykojnë luftën e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës” po sjell disa fakte.
Në përputhje të plotë me orientimin propagandistik të regjimit të Milosheviqit, Dick Marty hedhë poshtë “imazhin që ishte krijuar për Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës, si një ushtri guerilase që ka luftuar trimërisht për të mbrojtur të drejtat e bashkatdhetarëve të tyre për të jetuar në territorin e Kosovës” dhe deklaroi se ai dhe ekipi i tij “kishin zbuluar se ky imazh është në kundërshtim me realitetin!” (Raporti i Dick Marty-t, paragrafi 31)
Nga paragrafi i 29 i raportit politik që mban emrin e Dick Marty-t e deri në paragrafin 92 të tij kemi një sintezë të imazhit të sajuar nga Shërbimi Sekret Serb si imazh “i vërtetë” i UÇK-së!
Për t’u treguar “i kujdesshëm” dhe “jo përgjithësues” ndaj stigmatizimit të UÇK-së, Dick Marty nuk e mohoi se “një numër ushtarësh trima kanë qenë të gatshëm për të shkuar në front dhe për t’i bërë ballë kundërshtarit dhe nëse ishte nevoja edhe të vdisnin për çështjen e atdheut të pavarur të shqiptarëve kosovarë. Por, luftëtarët e tillë nuk përbënin shumicën e UÇK-së.” (Raporti i Dick Marty-t, paragrafi 32) Sipas Dick Marty-t dhe bashkëpunëtorëve të tij, shumica, nënkuptohet, janë kriminel dhe se “njësitë kryesore të UÇK-së dhe komandat e zonave të tyre operative përkatëse, ishin pothuajse një kopje e strukturave që kontrollonin disa forma krimi të organizuar në territoret ku vepronte UÇK-ja.” (Raporti i Dick Marty-t, paragrafi 54). Ata shkojnë edhe më larg se kaq. “Për ta kuptuar se kush i udhëhiqte tregtitë e ndryshme dhe aktivitetet e kontrabandës që lulëzonin në rajon, mjafton ta dimë se kush komandonte në atë zonë të caktuar të Kosovës apo Shqipërisë” pohon Dikc Marty në Raportin e tij, në paragrafin 54.
Kjo logjikë interpretimi ndërtohet në atë mënyrë që gjërat të duken të “qarta” dhe të “kuptueshme”! Në një shoqëri “pa shoqëri civile, ku klanet mafioze kanë imponuar ligjin e heshtjes” ku “komandantët e zonave operative të UÇK-së ishin kopje e strukturave që kontrollonin krimin e organizuar në territoret ku vepronte ajo” ku “pas tërheqjes së forcave serbe komandantët e UÇK-së morën pushtetin politik në duart e veta”, pra “në një shoqëri të tillë klanore ku përveç krimit nuk funksion asgjë” “UÇK-ja kishte imponuar heshtjen qoftë përmes kërcënimeve, qoftë përmes përfitimeve duke u ofruar shuma të konsiderueshme parash, alkooli, droge dhe prostituta.” (Raporti i Dick Marty-t, paragrafët 145-147)
Në këtë raport ai nuk la pa përmendur shumicën e “klaneve mafioze” të ekspozuara në «Librin e bardhë» serb, por pa e cituar burimin e informacioneve. Nga të gjitha “strukturat e UÇK-së që depërtuan në proceset politike dhe ekonomike” në Kosovë, Dick Marty veçoi «Grupin e Drenicës» si më të rrezikshmin në krahasim me “strukturat e tjera mafioze që sundonin” në Kosovë.
Në këtë raport, përmendja e formave të ndryshme të veprimtarive kriminale dhe lidhja e këtyre veprimtarive me udhëheqësit e UÇK-së u bë në funksion të “përgatitjes së terrenit” për të shtruar bazat e krimit më të shëmtuar që mund t’u vishej udhëheqësve të një lufte çlirimtare: “nxjerrja e organeve nga të burgosurit serbë dhe shitja e këtyre organeve në tregun e zi të shteteve perëndimore”!
Në paragrafin 74 të raportit të tij ai akuzon “udhëheqësit e «Grupit të Drenicës» si “përgjegjës për dy seri të krimeve: për udhëheqjen e qendrave të paraburgimit të UÇK-së në territorin shqiptar dhe për përcaktimin e fatit të burgosurve në këto ndërtesa, duke përfshirë zhdukjen e shumë civilëve të rrëmbyer në Kosovë dhe të marrë përtej kufirit, në Shqipëri.”
Dick Marty dhe ekipi i tij këmbëngulin se “gjatë hulumtimit” të tyre ata kishin “zbuluar” se UÇK-ja kishte “aplikuar metodën e nxjerrjes së organeve nga kufomat” dhe se “është aplikuar një metodologji e besueshme dhe koherente për vrasjen e të gjithë të burgosurve, zakonisht me nga një plumb në kokë, para se të bëheshin operacion për heqjen e njërit apo më shumë organeve.” (Raporti i Dick Marty-t, paragrafi 162)
Në përputhje me Rezolutën 1782 të Asamblesë së Përgjithshme të Këshillit të Evropës, John Clint Williamson u emërua shef i TASK Forcës Speciale të EULEX-it për të udhëhequr hetimet lidhur me thëniet për tregti me organe njerëzore.
Pas më shumë se gjashtë vite propagande për “trafikimin e organeve”, kryeprokurori i Task Forcës Hetimore Speciale, Clint Williamson-i, shpalli rezultatet e hetimeve në konferencën e shtypit të mbajtur në Bruksel më 29 korrik 2014.
Gjatë kësaj konference, kryeprokurori Williamson sqaroi se “(…) Task Forca Hetimore Speciale (TFHS) zhvilloi hetime të hollësishme për pohimet e raportit të Dick Marty-t. Gjatë dy viteve e gjysmë të këtij hetimi u morën në pyetje qindra dëshmitarë nëpër vendet e Evropës dhe gjetiu. U shqyrtuan mijëra faqe dokumentesh të përpiluara nga organizata dhe individë të shumtë që ishin të angazhuar në Kosovë gjatë periudhës ku është përqendruar hetimi ynë, por, edhe pas asaj periudhe (…). Prokurorë, hetues, oficerë ligjorë, analistë dhe specialistë të tjerë nga 18 shtete të BE-së, Kanadaja dhe Shtetet e Bashkuara kanë punuar në rrethana tronditëse për të zhvilluar këtë hetim (…) Qeveria e Serbisë ka bërë gjithçka që ka mundur për të na ndihmuar në këtë proces e sidomos kryeprokurori për krimet e luftës, Vladimir Vukčević-i, i cili, së bashku me zyrën e tij, na kanë ndihmuar jashtëzakonisht shumë…”
“Përkundër ndihmës së madhe” – vazhdon Kryeprokurori Williamson – “detyra e TFHS-së ishte tepër sfiduese. Ne po shqyrtojmë ngjarjet që ndodhën afërsisht 15 vjet më parë dhe për të cilat ekzistojnë shumë pak, ose aspak, prova materiale. Shumë dëshmitarë, të cilët ne besojmë se kishin informata që mund të kishin lidhje me hetimin tonë, kanë vdekur ose janë aq të drobitur saqë nuk janë në gjendje të japin dëshmi. Po ashtu disa dëshmitarë të mundshëm, të identifikuar nga ana e TFHS-së, nuk janë intervistuar sepse vendndodhjet e tyre aktuale nuk mund të zbuloheshin (…) Sa i përket pjesës së raportit që ka tërhequr shumicën e vëmendjes, për shkak të natyrës së saj sensacionale, e që lidhet me pretendimet e vrasjeve për qëllimet e nxjerrjes dhe të trafikimit të organeve njerëzore, ne kemi ardhur te konkluzioni se, për të ndjekur veprat të tilla penale, duhet një nivel provash që ende nuk e kemi siguruar. Mirëpo, kjo nuk do të thotë që këto prova nuk do të materializohen dhe sigurisht ne do të vazhdojmë t’i kërkojmë ato. Kështu, në asnjë mënyrë nuk e kemi hedhur poshtë vërtetësinë e këtyre pretendimeve. Megjithëse unë ende nuk e ndjej se ka bazë mjaft të fortë të provave për të ardhur te përfundimi se mund të ngrihet aktakuza në lidhje me këtë aspekt të lëndës…”
Përkundër ndihmës së madhe që kanë pasur nga të katër anët e botës, ndihmës së prokurorëve, hetuesve, oficerëve ligjorë, analistëve dhe specialistëve nga 18 shtete të BE-së, Kanadasë dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës TFHS-ja nuk kishte gjetur prova të mjaftueshme për të ngritur aktakuzë për vrasje me qëllim të nxjerrjes dhe të trafikimit të organeve njerëzore. E megjithatë kryeprokurori Williamson nuk e hedh poshtë vërtetësinë e këtyre pretendimeve.
Me gjithë vështirësitë për t’i siguruar provat Clint Williamsoni deklaron se “ TFHS-ja do të jetë në gjendje të ngrejë një aktakuzë kundër zyrtarëve të lartë të caktuar të ish-Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Këta individë mbajnë përgjegjësinë për fushatën e persekutimit që ishte drejtuar kundër popullsive serbe, rome dhe pakicave të tjera në Kosovë si dhe kundër bashkëkombësve shqiptarë të Kosovës gjatë viteve 1998 dhe 1999, të cilët i etiketuan si bashkëpunëtorë të serbëve (…) dhe janë përgjegjës për veprat e persekutimit që përfshinin vrasje të paligjshme, rrëmbime, zhdukje të detyruara, burgime të paligjshme në kampe në Kosovë dhe në Shqipëri, dhunë seksuale, forma të tjera të trajtimit çnjerëzor, zhvendosje me dhunë …”
Qëndrimi i ekspozuar në këtë konferencë nuk dallon në asnjë fjalë nga propaganda që është shpërndarë vazhdimisht nga regjimet e Beogradit për ta stigmatizuar UÇK-në. Të gjithë atyre që dëshirojnë të binden se këtu kemi një përsëritje të fjalëpërfjalshme të «Librit të bardhë» serb u sugjeroj të shohin pjesën e dytë të librit «Mashtrimi i madh».
Sinteza e mësipërme nxjerr në shesh shtyllat kryesore rreth të cilës është artikuluar e tërë strategjia serbe e stigmatizimit të luftës çlirimtare të popullit shqiptar të Kosovës.
Për çdo lexues të vëmendshëm të Raportit të Dick Marty-t dhe konferencës së Clint Williamsonit është e qartë se qëndrimet që përmban ky raport dhe ajo që u tha gjatë kësaj konference e paragjykojnë rëndë lufta e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.
Ajo që vlen të theksohet në këtë kontekst ka të bëjë me faktin se akuza për “fushatë persekutimi kundër popullsive serbe, rome dhe pakicave të tjera në Kosovë si dhe kundër bashkëkombësve shqiptarë të Kosovës gjatë viteve 1998 dhe 1999…vrasjet, rrëmbimet, zhdukjet, burgimet, dhuna seksuale dhe format tjera të trajtimit çnjerëzor, zhvendosje me dhunë …” që i vishen UÇK-së nuk mund të jenë punë individësh por sikur të ndodhte realisht një gjë e tillë ajo kërkon mobilizimin e strukturave të tëra të të gjitha niveleve të një ushtrie.
Prandaj, të gjithë ata që pretendojnë se nuk paragjykohet lufta e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës me krijimin e gjykatës, prokurorisë dhe tërë mekanizmat ndëshkues që dëshirojnë të krijohen mbi bazën e Raportit të Dick Marty-t dhe hetimeve të Clint Williamson-it ose nuk i kanë lexuar raportin dhe deklaratën e shpërndarë në konferencë ose dëshirojnë të manipulojnë qëllimisht.
Përfaqësuesi special i BE-së për Kosovë, Samuel Zhbogar në emisionin Rubikon të KTV-së të 13 majit 2015 deklaroi se : “Gjykata Speciale do të pastrojë historinë e luftës së UÇK-së nga dyshimet për krime dhe transplantim organesh, pasi këto akuza janë duke qëndruar mbi Kosovë si re të zeza, ose si litar rreth fytit për shumë vjet.” Pa marrë parasysh se kjo deklaratë u bë në funksion të fushatës për të imponuar krijimin e institucioneve të lartpërmendura ajo nxjerr në shesh se kjo gjykatë vë në bankë të akuzës luftën e UÇK-së, historia e të cilës na u dashka të pastrohet!!! Jo vetëm kaq. Samuel Zhbogar e sheh këtë akuzë si litar që i ri rreth fytit qe disa vite Kosovës.
Të jemi të qartë për një çështje: askund në botë nuk krijohen institucione për të dëshmuar pafajësinë e dikujt, “gjykatë për të pastruar historinë e dikujt” e kështu me radhë. Gjykatat krijohen për të dënuar kriminelët që kryejnë vepra penale dhe ndriçimin e asaj që lidhet me veprat e caktuara. Ndodh që gjatë këtij procesi të akuzohen edhe njerëz të pafajshëm, madje edhe të dënohen të pafajshëm. Por, pohimet se po krijohen dhoma të veçante nga gjykata kushtetuese, prokurori speciale, gjykata speciale, burgje speciale… për të dëshmuar pastërtinë e UÇK-së janë të pakuptimta.
Në pjesën e më sipërme theksova se askush nuk e mohon faktin që në Kosovë janë vrarë civilë. Divergjencat fillojnë kur duhet të përcaktohet se kush qëndron prapa këtyre vrasjeve.
Vrasjet e civilëve që kryheshin nga Shërbimi Sekret Serb me qëllim që t’i visheshin UÇK-së u shoqëruan me një propagandë të gjithanshme. Në arsenalin propagandistik për ta paraqitur
UÇK-ja si organizatë terroriste janë listat e përpiluara me emrat e atyre civilëve që pretendohet se i ka vrarë UÇK-ja.
Kundërthëniet e shumta që përmbajnë listat e botuara në vitin 1998, 1999, 2000, 2001 dhe 2003 janë analizuar në librin «Mashtrimi i madh». Po ndalem vetëm në botimin e fundit të regjimit të Millosheviqit.
Në «Librin e bardhë» të Shërbimit Sekret Serb, të botuar dhe të shpërndarë në mars të vitit 2000, domethënë 9 muaj pas përfundimit të luftës, publikohen listat e civilëve të vrarë, të rrëmbyer dhe të zhdukur që i atribuohen UÇK-së. Edhe në këtë botim, që përfshin periudhën nga 1 janari 1998 deri më 10 qershor 1999, pra deri në datën që për Serbinë konsiderohet përfundimi i luftës, numri zyrtar i serbëve të vrarë ishte 75 ndërsa i atyre që pretendohej se ishin rrëmbyer apo zhdukur nga UÇK-ja ishte fiks “100 civilë serbë dhe malazez të rrëmbyer dhe të zhdukur.” (Federal Republic of Yugoslavia, Federal Ministry of Foreign Affairs, Terrorist acts of Albanian terrorist groups in Kosovo and Metohija, f.960-967).
Kësaj shifre i shtohen edhe emrat e 196 shqiptarëve dhe 15 pjesëtarëve të përkatësive tjera etnike.
Pra, propaganda e regjimit të Millosheviqit në «Librat e bardhë» ia vesh UÇK-së vrasje e 286 civilëve dhe rrëmbimin e 100 të tjerëve nga 1 janari 1998 deri më 10 qershor 1999.
Lexuesi i vëmendshëm SKANDALIZOHDET nga propaganda e Carla Del Pontes e cila shpërndan gënjeshtrën edhe më të madhe se regjimi i Millosheviqit! Kjo prokurore e verbuar ideologjikisht shkruan në “librin e vet të zi” se gjoja “Ushtria Çlirimtare e Kosovës, në vitin 1998, kishte rrëmbyer më shumë se 300 serbë, romë, shqiptarë dhe pjesëtarë të grupeve tjera etnike, të cilëve u ishin hequr organet vitale, që u dërguan nga Aeroporti i Rinasit në klinikat jashtë shtetit, për t’u transplantuar pacientëve që paguanin.”
Propaganda e Carla Del Pontes ia tejkalon edhe propagandës së regjimit të Millosheviqit për 200 civil të rrëmbyer. Dhe mbi bazën e kësaj gënjeshtre dhe iniciativës ruso-serbe u ndërtua raporti i Dick Marty-t dhe procesit që pasoi e që ende nuk ka përfunduar.

Nuk do të ndalem hollësisht në analizën e asaj se çka përmbajnë listat serbe për krimet që i vishen UÇK-së. Këtë çështje e kam trajtuar hollësisht në librin tim. Po përmend vetëm disa raste që më duken domethënëse:
• Në listën përfundimtare të civilëve të rrëmbyer, Shërbimi Sekret Serb i kohës së Milošević-it përmend emrat e 11 personave, të cilëve nuk ka mundur t’ua përcaktojë moshën (!) por për të cilët “e dinë se i kanë rrëmbyer dhe zhdukur terroristët e UÇK-së!”
Shërbimi Sekret i një shteti nuk i di të dhënat e shtetasve të vet!
Që të duket sa më tragjik “veprimi i terroristëve shqiptarë”, në listën e personave të “rrëmbyer” përmenden njerëz të moshave të shtyra, të cilët nuk kanë qenë në gjendje të mbrohen. Në këtë listë përmenden emrat e Miroslav Šmigić-it, 80 vjeçar, Sultana Šmigić-it, 76 vjeçare, Aleksandar Šmigić-it, 75 vjeçar, Jovan Vasić-it 74 vjeçar, Vitko Kostić-it, 70 vjeçar, Stajko Andjelković-it, 69 vjeçar, Darinka Vujošević-i, 69 vjeçare, Dragoljub Voštić-i, 69 vjeçar, Živorad Krstić-i, 68 vjeçar, Radomir Voštić-i, 67 vjeçar e kështu me radhë.
Është interesant se që nga data 1 janar 1998 e deri më 10 qershor 1999, në Librin Amëz të të vdekurve në komunën e Deçanit, të Pejës, të Rahovecit, të Skenderajt dhe të Drenasit, pra në komunat ku intensiteti i luftës ishte më i madh, asnjë serb nuk ishte regjistruar si i vdekur nga vdekje natyrore!
• Në strategjinë e vrasjes së civilëve me qëllim që UÇK-ja të paraqitet si organizatë terroristë rasti i vrasjes së gjashtë të rinjve serbë dhe malazezë (Ivan Radević-i, Ivan Obradović-i, Dragan Trifović-i Vukota Gvozdenović-i, Svetislav Ristić-i dhe Zoran Stanojević-i) të vrarë në Kafenenë «Panda» në Pejë është më i njohur dhe më i mediatizuar. Emrat e këtyre gjashtë të rinjve figurojnë në numrat rendorë 36-41 në listën e civilëve të vrarë nga UÇK-ja ((Federal Republic of Yugoslavia, Federal Ministry of Foreign Affairs, Terrorist acts of Albanian terrorist groups in Kosovo and Metohija, f. 906).
• Në listat e civilëve shqiptarë të cilësuar si bashkëpunëtorë dhe besnik të regjimit serb, vrasja e të cilëve i vishet UÇK-së, janë futur emrat e njohur të skenës politike dhe intelektuale të Kosovës. Aty janë profesorët Fehmi Agani dhe Latif Berisha, avokati Bajram Kelmendi dhe djem e tij (Kushtrimin 18 vjeçar dhe Kastriotin 31 vjeçar), sindikalisti Agim Hajrizi me nënën (Nazmijen) dhe djalin e tij 13 vjeçar (Ilirin), veprimtari i njohur i çështjes kombëtare, Gafurr Loku… Aty renditen edhe Sebahate Zukaj (17 vjeçare), Vlora Humolli (18 vjeçare), Agon Ajeti (20 vjeç), Xhemajl Smaçi (20 vjeç), Driton Loku (20 vjeç) djali i veprimtarit të shquar të çështjes kombëtare, Gafurr Lokut, Adriana Abdullahu (23 vjeçare), aktorja e re e teatrit, dhe shumë të rinj të tjerë që nuk kishin as moshë për ta dëshmuar “besnikërinë e tyre ndaj Republikës së Serbisë”. Krahas një numri të madh të rinjsh në listë nuk mungojnë as njerëzit e moshuar: Ahmet Kokollari, 74 vjeçar, i ekzekutuar në shtëpinë tij, Ismajl Ademi, 83 vjeçar, invalid i paralizuar, që nuk kishte pranuar të largohej nga fshati, dhe gruan e tij, Fatimja, 81 vjeçare që qëndroi pranë burrit të paralizuar, Hasan Ademi, 90 vjeçar, Rrahim Rrahmani, 71 vjeçar, Naxhije Bunjaku, 72 vjeçare, …
Të gjithë të interesuarit për të ditur se kush i vrau këta civilë mund të gjejnë të dhënat e nevojshme dhe referencat bibliografike në librin «Mashtrimi i madh».
Mund ta vazhdoj me listën e përgatitur nga Shërbimi Sekret Serb që u bë në funksion të të stigmatizimit të UÇK-së dhe të arrij te i njëjti konkluzion: PRAPA VRASJEVE TË CIVILËVE SHQIPTARË, SERBË DHE PJESËTARËVE TË PËRKATËSIVE TJERA ETNIKE QËNDRON SHËRBIMI SEKRET SERB.

Strategjia e vrasjeve të civilëve serbë, shqiptarë dhe të pjesëtarëve të përkatësive tjera etnike në funksion të stigmatizimit të UÇK-së si organizatë terroriste u bë publike pas dëshmive të Shefit të Shërbimit Sekret Serb, Radomir Markoviqit dhe të Komandantit të Njësisë për Operacione Speciale, Milorad Ulemek-Legijas. Ata nxorën në shesh (madje duke ia hedhur njëri-tjetrit përgjegjësinë) se “në funksion të strategjisë së lartpërmendur, më 14 dhjetor 1998 Sigurimi Shtetëror i Serbisë kreu masakrën kundër gjashtë të rinjve serbë në kafenenë «Panda» në Pejë.” (Kurir, «Rade Marković dao nalog da se ubiju srpska deca u Peći 1998», 17.01.2014)
Pra, pas 15 vitesh akuzua ndaj UÇK-së dhe tortura ndaj qindra shqiptarë vetëm e vetëm për të pranuar këtë krim (Shih Kapitullin e Dytë të «Mashtrimi i madh») doli në shesh se ishte kryer nga vet shteti serb. Edhe pse ky fakt është bërë publik para një viti e gjysmë nga kryeministri aktual i Serbisë ende nuk është arrestuar askush nga ekzekutuesit e këtij krimi.
Krahas zbulimit të këtij krimi Radomir Marković-i nxorri në shesh se shteti serb kishte kryer aq shumë krime kundër civilëve serbë dhe shqiptarë në Kosovë sa nëse e bënte publike listën e civilëve të vrarë do të gjunjëzohej Serbia. (Kurir, «Vuk Drašković: Milošević naredio Radetu i Legiji da ubiju srpsku decu!», 19.01.2014)
Ndriçimi nga ana e politikanëve dhe bartësve të institucioneve shtetërore të Serbisë se prapa këtyre akteve terroriste të vrasjes së civilëve të pafajshëm qëndronin strukturat e shtetit të Serbisë është një hap i madh drejt ndriçimit të plotë të asaj që ka ndodhur në Kosovë. Pa marrë parasysh se përmes hedhjes së përgjegjësive te njëri-tjetri Milorad Ulemek-Legija dhe Radomir Markoviqit ( të dy të dënuar me nga 40 vjet burg) dëshirojnë të nxjerrin përfitime individuale, duhet të gjendet mënyra se si të sillen para drejtësisë edhe ekzekutuesit e këtij krimi dhe krimeve tjera të kësaj natyre.
Fatkeqësisht procesi i ndriçimit të krimeve që kishte kryer shteti serb në Kosovë u stopua pas konkluzioneve të John Clint Williamson-it për krijimin e një Gjykate Speciale për t’i gjykuar krimet e UÇK-së.
Nuk ka hipokrizi më të madhe se sa heshtja ndërkombëtare në rastin kur shefi i Shërbimit Sekret Serb deklaron se janë vrarë me urdhër të këtij shërbimi 6 serbë dhe malazezë që figuronin në listën e civilëve të vrarë nga UÇK-ja dhe kërcënon se po zbuloi tërësinë e listës së krimeve që shteti serb ka kryer kundër civilëve në Kosovë do të gjunjëzohet Serbia. Shtetet e demokracive perëndimore është dashur urgjentisht ta mbledhin Këshillin e Sigurimit të OKB-së, të gjejnë modalitetet juridike për transferimin e Radomir Markoviqit dhe Milorad Ulemek-Legijan në ndonjë vend të sigurt ku do t’u krijonin kushtet e nevojshme për ndriçimin e të gjitha krimeve.
Por, jo! Në vend të ndërhyrjes energjike në këtë drejtim ata i kanë futur veshët në lesh dhe insistojnë që të krijohet dhomë e veçante nga gjykata kushtetuese, prokurori speciale, gjykata speciale, burgje speciale … për ta “pastruar historinë e luftës së UÇK-së nga dyshimet për krime dhe transplantim organesh, pasi këto akuza janë duke qëndruar mbi Kosovë si re të zeza, ose si litar rreth fytit për shumë vjet.”
Fakti se asnjëri nga këto institucione ndëshkuese që propozohet të krijohen në Kosovë nuk ka kompetenca të merr në pyetje Radomir Markoviqin dhe Milorad Ulemek-Legijan nxjerr në shesh se përmes këtij veprimi pengohet ngadhënjimi i drejtësisë.
Askush në Kosovë dhe në këtë pjesë të Ballkanit Perëndimor nuk ka nevojë për të dëshmuar pafajësinë e dikujt. Familjarët e viktimave të këtyre krimeve të shëmtuar presin ndriçimin e plotë të asaj se kush i kreu krimet dhe kërkojnë dënimin e përgjegjësve.
Gjykata Speciale në Kosovë është padrejtësia më e madhe që mund të bëhet kundër atyre që presin ndriçimin e krimeve dhe dënimin e kriminelëve. Është padrejtësi e dyfishtë sepse nga njëra anë kjo pamundëson marrjen në përgjegjësi të kriminelëve të vërtetë dhe nga ana tjetër përgatitet maltretimi dhe ushtrimi i dhunës ndaj atyre që dihet se janë të pafajshëm por dikush paska nevojë që “të dëshmohet pafajësia e tyre”.
Po e përsëris: Shefi i Shërbimit Sekret Serb deklaron se nëse publikohet lista e civilëve serbë dhe shqiptarë në Kosovë të vrarë nga shteti serb do të gjunjëzohet Serbia ndërsa drejtësia ndërkombëtare nuk bën asgjë për t’i siguruar dëshmitë e tij. Ky fakt është dashur t’i alarmojë të gjithë ata që janë të interesuar për ngadhënjimin e drejtësisë sepse ndriçimi i të gjitha krimeve dhe ngadhënjimi i drejtësisë janë njëri nga kushtet e domosdoshme për mbylljen e një kapitulli të përgjakshëm të kësaj pjese të Ballkanit. Të gjithë ata që janë të interesuar për mbylljen e këtyre plagëve të rënda duhet urgjentisht të gjejnë modalitetet se si ta sigurojnë dëshminë e Radomir Markoviqit, ta sigurojnë këtë dëshmi shumë të rëndësishme para se shteti serb t’i gjej modalitetet e fshehjes së gjurmëve përmes ndonjë sëmundje e “papritur”.
Këshilli i Sigurimit të OKB-së duhet të gjejë formën se si të vihet drejtësia në vend. Vazhdimi i mandatit të Gjykatës për ish-Jugosllavinë apo krijojë i një gjykate tjetër është më se e domosdoshme sepse vetëm institucionet e tilla të drejtësisë do të kishin kompetencë për të marrë në pyetje Radomir Markoviqin, Milorad Ulemek-Legijan, Lubisha Dikoviqin, Bozhidar Deliqin, Goran Radosavljeviq Gurin, Slavko Nikiqin dhe kriminelë të tjerë që dinë për krimet në Kosovë dhe që kanë qenë pjesëmarrës në këto krime.
Në të kundërtën, duke krijuar Gjykatë Speciale të konstruktuar mbi supozimet e listave të shpërndara nga Shërbimi Sekret Serb i regjimit të Millosheviqit dhe pasardhësve të tij është krimi më i rëndë që mund t’i bëhet procesit të ndriçimit të plotë të vrasjes së civilëve në Kosovë.
Nëse Kosova nuk është në gjendje të imponojë krijimin e institucioneve të mirëfillta ndërkombëtare që do të dënonin krimin ajo nuk mund të bëhet pjesë e fshehjes së krimit.
Akuzat e raportit ideologjik dhe me prapavijë politike kundër UÇK-së duhet të hidhen poshtë me argumente shkencore. Libri «Mashtrimi i madh» është njëri nga punimet shkencore për të hedhur dritë rreth kësaj çështjeje. Krijimi i një gjykate speciale mbi bazën e akuzave ideologjik dhe me prapavijë politike nuk i ndihmon drejtësisë. Por, insistimi që të krijohen këto institucione ndëshkuese kundër udhëheqësve të UÇK-së pas zbulimit nga shefi i Shërbimit Sekret Serb se kush qëndron realisht prapa listës së civilëve të vrarë është KRIM I DYFISHTË të cilën deputetët e Kuvendit të Kosovës nuk duhet ta bëjnë.

14 maj 2015

Filed Under: Analiza Tagged With: Bardhyl Mahmuti, Historike, për padrejtësi, Përballë rrezikut

Europa nuk po na do nëse nuk i kthehemi rrënjeve tona historike

February 28, 2014 by dgreca

Nga Fahri Xharra/

Është e vështirë të ndërrohet historia,por ajo duhet të ndërrohet. Ne ? Jo ,por të tjerët se neve na ka kapur gjumi dhe letargjia e arushave ende po vazhdon.Vazhdon ajo vazhdon,ne po i ndihmojmë se çke me te! Një popull pa pike mëshira ndaj vetvetës dhe të shkuarës së vet.Kemi ne çakalla , ato të mullirit me ujë, të mullinjëve tanë ,në të cilin i bluanim drethërat gjatë historisë .Çakallat janë simbolikë e atyre që bëjnë zhurmë vazhdimisht,por ato e luejnë rolin e tyre në mekanikën historike të bluarjes. “Çakallat” e sotme janë ato që në kohën sotit na tregojnë gjëra dhe përralla në hapsirë, përralla që më nuk i bluan koka e një të civilizuari të Europës apo Amerikës. Ata po shkojnë në Mars , e neve vetëmse na kanë treguar që si pjestarë të një komuniteti të prapambetur as që guxojmë të mendojmë në ndonjë udhëtim të tillë. Por  t i këthehemi historisë që i takojmë se nëse ate nuk e dokumentojmë vet ,bota  e civilizuar nuk na pranon në mesin e saj.Po na japin shenja,po na sinjalizojnë sa e sa here që duhet të përgatitemi për diçka që nuk na ka ëndja e as që na kishte shkuar mendja.

“Mendohej që Grekët në ishujt e Kroacisë së sotme (Ilirisë së dikurshme fxh) vendosnin për të gjitha ndodhitë politike dhe ato ekonomika. Por artefaktet e gjetura rishtas na informojnë për një bashkësi të forte ilirike e cila e kishte rolin dhe ndikimin vendimtar në ato anë.(shkruan gazeta “Slobodna Dalmacija” e datës23.02.14 Na Korčuli pronađeni iznenađujući artefakti: Iliri su Grcima bili superiorni) Të premtën ,arkeologët dr.sc.Dinko Radiç dhe  dr.Igor Borziç në afërsi të një qendreje protohistorike në vendin Kopila në afërsi të Blatës në ishullin Korqulla në Kroaci kanë zbuluar gjëra me vlerë në një varrezë,të cilat  mund të ndërrojnë historinë. Aty janë gjetur disa dhjetëra enë greke , të cilat kryesisht lidhen me një kult specifik  ilir  në të cilin  nënkuptohet pirja e verës. Në të njejtin vend janë gjetur edhe një sasi e madhe e eshtrave të njerëzve, si dhe  një zbukukurim prej bronze nga shekujt 1 ose para K.
Ky zbulim e ka rëndësinë e tij të veçantë , se edhe pse  janë gjetur enë greke fjala është për diçka që nuk ka kurrëfarë lidhje me grekët. Ne jemi mësuar të lexojmë se pas çdo zbulimi flitej për tashëgiminë greke. Kroatët po e dëshmojnë të kundërten. Po ne ? Ne nuk kemi kohë të mirremi me vetvetën , duhet të spjegojmë  se sa të rinj jemi në këto anë. Duhet me sjelljet tona ,veshjen tonë të argumentojmë se po sa kemi ardhur . Ashtu po e lyp shefi.

Çka  është e rëndësishme për ne historia, e kaluara dhe e shkuara e jonë? Ende jemi në mëdyshje se a më mire të jemi të vjetër në këto anë apo të posa ardhur ? Përgjegjen mund ta gjejmë shumë lehtë , vetëm me një klik në mendjen tonë: Pse i tërë ky ngulm i historiografëve serbë ,grek dhe rus për paraqitjen tone karshi botës se nuk jemi të vjetër në këto  anë. Kur nuk je popull i vjetër  nuk ke traditë, nuk di me udhëheqë vetveten, nuk je i denj për një shoqëri më të civilizuar. E kuptuam? Më vjen shumë keq  për atë që lexova se çka tha Shtefan Fyle.Nuk e dini , apo nuk po  besoni se diçka po përgaditet. Keq , shumë keq .Fyle Shqipërisë: Nuk e arritët BE-në, futuni nën Serbi?! (26.02.2014)  “Stefan Fyle provokon Shqipërinë, kërkon futjen e saj nën Jugosllavinë e Re të udhëhequr nga ana e Serbisë! “.  Fantazma e ish-Jugosllavisë së Sllobodan Millosheviçit, vijon të serviret në forma dhe trajta të kamufluara si rrugëzgjidhje për bashkëpunimin dhe stabilitetin në rajon. Ende pa u mbyllur plagët e shpërbërjes së Jugosllavisë famëkeqe, disa zyrtarë të Brukselit vijojnë t’i fryjnë rikthimit të Jugosllavisë së re me qendër në Serbi. Pasi humbi luftën me shqiptarët dhe SHBA për Kosovën, Serbia ka hequr dorë nga masakrat dhe genocidet, ndërsa po kërkon forma të tjera diplomatike dhe dhelpërake për të rikthyer perandorinë serbe në Ballkan. Edhe pse Kroacia, Kosova dhe Shqipëria i kanë thënë “jo” krijimit të Jugosllavisë së re me në qendër në Serbi, çuditërisht disa zyrtarë të Brukselit, ndoshta me naivitet, ndoshta me djallëzi, vijojnë t’i bëjnë fresk këtij projekti provokues dhe poshtërues. Bëhet fjalë për Komisionerin për Zgjerim, Stefan Fyle, i cili mbështet idenë e krijimit të Jugosllavisë së re, i cili parashikon që Shqipëria, Kosova, Mali i Zi, Bonje Hercegovina dhe Kroacia të jenë satelitë të Serbisë, për të zgjeruar influencën e Rusisë në Ballkan. Pasi Brukseli i refuzoi Shqipërisë statusin për të katërtën herë radhazi, duke shënuar një rast të paprecedentë në historinë e zgjerimit të Bashkimit Evropian, Fyle ofron si mundësi anëtarësimin në Serbinë e Madhe me në qendër në Beograd. Në vend të aspiratave për t’u bërë pjesë e familjes së madhe evropiane, Fyle i mëshon idesë së Jugosllavisë së re.

Nuk është pra e re! Ku jemi  ne ?

Fahri Xharra,26.02.14,Prishtinë

Filed Under: Analiza Tagged With: Europa, Fahri Xharra, Historike, rrenjet tona

GJURMIME PËR EPIKËN HISTORIKE TË LUFTËS SË VLORËS NGA VROJTIMET DHE EKSPEDITAT NË TERREN

November 8, 2013 by dgreca

Nga Albert  HABAZAJ*/studiues/

 Në vrojtimet dhe ekspeditat në terren kemi përdorur praktikën e hapjes, e prurjeve e verifikimit dhe celebrimit të njësive origjinale folklorike që jetojnë e qarkullojnë në komunitete. Kemi takuar e kemi punuar me bartës, krijues, interpretues të folklorit burimor, të cilët mbajnë mend shumë vargje e këngë. Kështu, Feti Brahimi i njohur i Lapardhasë së “Janinës”, zotëron rreth 9 mijë vargje, nga të cilat 4 mijë krijime të tij tekstore e melodike. Vetëm në fshatin Kallarat kemi regjistruar 27 variante të EHLV, që bëjnë akoma jetë folkorike në hapësira të kufizuara banorësh dhe në raste të caktuara. Këtë e dëshmojmë dhe me regjistrimet e teksteve mbledhur në Kallarat, dhe me shkrimin original të bartësit Llambro Hysi, për të patur dhe një model të regjistrimit me dëshirën e vetë subjektit.

Nga njësitë e mbledhura vërejmë funksionin e këngës si institucion vlerësimi për figurat e shquara të LV dhe për bijtë e fshatit të rënë në atë luftë. “Futja në këtë lloj kënge –  na thotë Ll. Hysi, subjekti me të cilin punojmë – është futje në historinë e asaj luftës epope”. Më 23. 11. 2012  në qendër të komunës Kotë, në Lumin e Vlorës morëm pjesë në nderimin që u bëhej tre të rënëve në Luftën e Janinës, të cilëve dhe me rastin e 100 – vjetorit të Pavarësisë Iu ngrit një memorial. Pjesëmarrësit kënduan këngë të ndryshme trimash, si “Janinës ç’i panë sytë”, si dhe kënga “Kanan t’u prish bukuria/ Le të rrojë Shqipëria!”, që i kushtohet heroit të LV, Kanan Mazes nga Shkoza, me një nofull copa – copa, nga predha e armikut, aty në Kotë, 93 vjet më parë, etj.  Plaku 87 vjeçar nga Velça, Xhevit Ormëni, i biri i trimit të Njëzetës, Hasan Hyso Ormëni, këndoi këngën “Telat – o po ven’ e vinë,/ Telat -o”, një nga më të njohurat dhe më të përhapurat me temë nga Njëzeta, të cilën e kemi të regjistruar në DVD dhe e ruajmë po ashtu në USB, dëshmi konkrete të jetës folklorike që bëjnë disa njësi folklorike në mjedise tradicionale të caktuara. Siç trajtuam nga gjurmimet, që është me interes të theksojmë numrin relativsht të madh të varianteve të disa prej këtyre këngëve, që përfshijnë shifra të tilla si 14, 11, 8 (ashtu siç ndodhen edhe në sot AFIAKSA), mendojmë se ka jo më pak interes jeta folklorike që bën EHLV. Në këtë fokus, ndoshta do të ishte më e dobishme të evidentonim cilat janë ato njësi folkorike, në cilat hapësira, në ç’komunitete dhe si kohë kur e bëjnë këtë jetë kolektive. Bartësi i pasionuar, Ll. Hysi, që është dhe një studiues serioz, që mban mend shumë këngë të vjetra të Njëzetës, pasi na flet jo rastësisht për “Ultimatumin” e Petro Markos, që përveç vlerave artistike ka edhe vlera folklorike dhe etnologjike me peshë specifike, mësojmë se vetë shkrimtari ishte mik i Halim Xhelos e Ali Asllanit dhe mbante mend përmendësh gati të gjithë këngët e ciklit të EHLV.  Mendojmë se edhe kjo pikë lartësore kontakti ndikon që,  me të drejtë, e kemi cilësuar Halim Xhelon Abdyl Frashër të Epopesë së Njëzetës, jo vetëm për segmentin kohor luftarak të fiksuar në histori: 29 Maj – 3 Shtator 1920, sepse  ai me mundim Sizifi, me pjekuri Sokrati e temperament shqiptari, qe vërtet shpirti, zjarri, motorri i këtij vullkani popullor që gremisi në det Perandorinë.

Prurjet nga Kallarati, sipas gjurmimeve në terren dhe regjistrimeve që kemi bërë me subjektin e zgjedhur, që lidhen me ngjarjen e LV dhe personazhet e e saj, vijnë me variante dhe një pjesë për herë të parë, duke u bërë në fund të çdo teksti  shënimet sqaruese, (brenda kllapave katrore): 1) Ashkosun, moj Libohovë,/ Si çdo herë, ti me kordhë,/ Nxorre ca trima të sorrë,/ Trim si Sezai doktorrë,/ Gjezdis me armë në dorë,/ Në Lugarẻ, përmbi Vlorë. [Lugarẻ -Llogora, Lugarẻ, lugë, lugu; Shezai Çomo nga Libohova, delegat i Vlorës në KKL, mjek dhe luftëtar në LV, anëtar i shoqërisë “Bashkimi”, Fanolist në revolucionin e Qershorit, 1924]. 2) Në atë muajn Qershuar,/ Hyxhym shqipot – ë me duar,/ Majën e Shkallës e muar./ Canua e bëri forrë,/ E mori plumbi në dorë. [Shkalla e Mavrovës (Olimpia e lashtë, toponim në afërsi të Kotës;  Cano Rustemi nga Mavrova]. 3) Ky Çelo Mete Barjami,/ Burrë trim, zëmër stërralli,/ Në çdo luftë doli i pari,/ Trimërin’ ja pa Junani./ Në luftën me Itali/ E bëri prapë belỉ,/ Kaptoi telat me gjëmba,/ Seç ju fut armikut brënda,/ S’ju trëmp syri, s’ju droth zëmra,/ se një her’ e kish’ bër’ mëma.[Çelo Mete Bajrami, luftëtar në luftërat për pavarësi, kundër pushtimit grek; në Njëzetën kundër ushtrisë italiane. Me shumë gjasa nga fisi Bajramaj i Tërbaçit, zbritur mbi 100 vjet më parë në Drashovicë dhe Vodicë]. 4) O Flamur, Shqipe me derte,/ Të kërkuam e na gjete,/ Na erdhe i kuq me Shqipe,/ Erdhe dhe vëndin e ndrite,/ Na erdhe si ill karvani,/ Në Vlorë, ballë Sazni/ U mbit në det Italani. [Variant që e ka burimin në Qeparo, Himarë. Këndohet në fshat të vjetër, atje ku është një lagje, sipër mbi Qeparo, quhet Bragjin dhe janë shpërngulur të parët e tyre me Papa Nikën nga Mëhalla Bragjin e Tërbaçit në v. 1670 -‘ 80, si pasojë e trysnisë për ndërrimin e fesë,që bënë osmanët edhe në fshatrat e Labërisë së Brendshme. Qeparoi nuk i ka ndërprerë asnjëherë lidhjet dhe marrëdhëiet e mira reciproke me vendin e origjinës së të parëve. Kjo konfirohet në Historikun e Tërbaçit, në librin “Bragjinajt e Qeparoit” të prof. as Jorgo Dhrami, Tiranë, 2005]. 5) Istikam nën – ë Kaninë,/ Të rrallë dyfeqe binë,/ Vranë Haxhi Ismailë,/ Sinan Meten me Rakipnë,/ Skëndon dhe Amet Alinë,/ Hasan e Lamçe Selimë/ Dhe Zenelin me Tahirë,/ Bejko Numanin s’e dimë. [Të gjithë të rënë nga Tragjasi në LV]. 6) O të zestë pleqtë tanë,/ Nëpër vap’ e muar malë/. Në Gurr’ prishën Ramazanë,/ Van’ e zunë Llogoranë,/ U hodhë mi italanë,/ Mbenë dy trima të vrarë:/ Begë Lazja me Hasanë. [Të dy dëshmorët nga Gjormi. Tek kjo njësi shikojmë raportin Atdhe – Fe. Feja s’e lejon të prishet Ramazani. Atdheu kërkon bijtë e tij. Atdheu del kryefjala]. 7) Atë natën e xhumằ,/ Që ra topi nën kala,/ Velç’ e Ramica u vra./ Kush u sos në tel i pari?/ Caush Memet  kryetari,/ Bir, o bir Hakan Shabani,/ Xhafo Avdi rrënëjdali./ Xhafua, njëzet vjeç djalë/ Mori shtatë istikamë./ Yzeir, o rrënjëdalë,/ E le nënën- ë në shkallë./ Nënën në shkallë e le,/ Me tri motra kallogrẻ. [Emrat e përmendur janë luftëtarë nga Velça, me komandantin e çetës në ballë Caush Mehmet Sinani. Na bën përshtypje në tekst një fjalë: kallogre. Pse kallogre? A kishte myslimanizmi, shtresëzimi  i religjonit islam kallogre dhe kallogrinja? Mendojmë se kemi të bëjmë me mbijetoja të besimit të krishterë. Ndoshta kërkon një studim më të thellë, por i përket një angazhimi tjetër në të ardhmen]. 8) Kurvelesh e tatëpjetë/ Ç’u mbeti nderi përpjetë,/ Ua prunë trimat e shkretë,/ Ata që muar kalanë,/ Totua me Arif Rushanë,/ Sinua me të vëllanë,/ O Sino takëmergjëndi/ Edhe Toto zëmërshkëmbi./ Kush e nji Toto Haxhinë?/ I shkurtër, po vetëtimë,/ Rrëmba – rrëmba e kish synë. [Të përmendurit në tekst janë nga Bolena. Një variant tjetër e kemi gjetur në Bolenë, një tjetër si vajtim i të shoqes së Toto Hosit, Rubisë. Me heqje e shtesa fjalësh na vjen dhe ky variant i Kallaratit, që është fshat i Kurveleshit të Poshtëm. Sinua erdhi që nga Amerika, vulnetar për të shpëtuar mëmëdheun nga çizmja e kolonizatorëve italianë dhe i fali jetën Vlorës. Mendojmë se dhe piktori portret të tillë s’e bën dot, aq bukur i ka lidhur krijuesi popullor vargjet e kësaj kënge]. 9) U lumtë, o trimat tanë,/ Na nderuat Lazaranë,/ Muar dyfek’ e gjerdanë,/ U bashkuan me Selamë./ Luft’ e madhe në Babicë/ Me tela, me alitrikë,/ Aty nata bëhej ditë,/ I zut’ topçitë në grykë,/ M’u te bregu, te ullitë,/ Ishin futur breshkaxhitë. [Sipas Ll. Hysit, kjo këngë e ka zanafillën krijuese në Lazarat të Gjirokastrës; në  Kallarat e ka prurë një bijë e Lazarate e martuar në Hoxhaj të Kallaratit, që në v. 1965; sot tepër e moshuar, por e këndojnë nipat e mbesat e saj që janë nga 55 – 60 vjeçarë]. 10) Zyber Bejtua, trim i mirë,/ Në Hapsan’ ngriti dollinë:/ – Burra, ta mbytim qafirë!/ Dhe u hodh si vetëtimë,/ Dhe u hodh mbi italanë/ Me një shkop e jataganë./ I kullon gjaku në brinjë,/ Gjylet  plumbat e grinë. [nga Sevasteri]. 11) Gjëmon Boderi, Çipini,/ Thonë u vra Muhedini,/ Sojë trim, sua birbili./ Të vran’ o Muho, të vranë,/ Topëçiu past’ belanë,/ Të dha një gjyle në ballë,/ Ta hodhi poshtë gjerdanë,/ Ta humbi fare nishanë,/ S’tu ndodh as Demiri Pranë,/ Se një plump e kishte marrë,/ E nisën për në spitalë. [Demiri është vëllai i dëshmorit Muhedin Mystehaku nga Matogjini]. Një këtë këngë epiko – elegjiake s’përmendet fare vdekja, s’e përmend krijuesi, se s’do t’i prishë bukurinë, që i jep rënia për atdhe, trimit të lirisë. Te vargu: “Ta hodhi poshtë gjerdanë”, përdorimi me vend e me kursim i figuracionit stilistik na bën ta ndjejmë bukur  atë art të kulluar estektik, që na fal kënga e trimit të rënë. 12) Mato Robi, një trim djalë,/ Ngjeshur mezin me gjerdanë,/ Shqiponjë mbi italianë…/ Qante Dudia në shkallë,/ Për Toton dhe për Kafazë/ Dhe Sino Amerikanë/ Ruba me një kaçup dhallë,/ Bëri poshtë në Qishbardhë,/ Pyeti trimat me radhë:/ – Mo më pat’ burr’ a kunan?/ – Totua bashk’ me Kafazë,/ Të dy ata janë vrarë,/ Kur dëgjoi këto fjalë/ Hodhi kapuçin me dhallë,/ Ngjeshi dyfek’ e gjerdanë./ I veshi rrobat si djalë,/ Atje poshtë, në Qishbardhë/ U dëgjua zër’i sajë:/ – O burra, mbi italianë,/ Se na kan’ zënë vatanë,/ Ta hedhim në det të gjallë. [Edhe në këtë variant, gjetur nga gjurmimet në Bolenë, përmendet Sino Micoli, Amerikani, si i flisnin bashkëfshatarët, sepse ishte emigrant në Amerikë, i kthyer rishtaz për të luftuar. Dhalla është bulmet në lëkurë, kapuç, kacek, që pihej në stinënë e nxehtë të verës në Labëri për të shuar vapën, për t’u freskuar. Kënga flet vetë për veprimet e Rubi Hosit, e shoqja e Toto Hosit të rënë në luftë]. 13) Obobo, seç qënkej Kota/ Mbushur mitrolos e topa,/ Vjen Kanan Mazja nga Shkoza,/ Me një nofull copa  – copa./ Kanani bë trimërinë,/ Si përpara në Janinë,/ Kanan, të la bukuria,/ Plot me gjak t’u mbush shamia!/ – Nuk më duhet bukuria,/ Po të rrojë Shqipëria!”

*) Master Shkencor për Etnologji dhe Folklor,

Drejtor i Bibliotekës Qendrore “Nermin Vlora Falaschi”,

Universiteti i “Ismail Qemali”, Vlorë, Albania.

Tiranë, e mërkurë, 06.11. 2013

Filed Under: Kulture Tagged With: Albert Habazaj, Gjurmime per epiken, Historike, te Luftes se Vlores

  • 1
  • 2
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • AT SHTJEFËN GJEÇOVI DHE DR. REXHEP KRASNIQI, APOSTUJ TË IDESË PËR BASHKIM KOMBËTAR
  • Marjan Cubi, për kombin, fenë dhe vendlindjen
  • Akademik Shaban Sinani: Dy popuj me fat të ngjashëm në histori
  • THE CHICAGO TRIBUNE (1922) / WOODROW WILSON : “NËSE MË JEPET MUNDËSIA NË TË ARDHMEN, DO T’I NDIHMOJ SËRISH SHQIPTARËT…”
  • SHQIPËRIA EUROPIANE MBRON HEBRENJTË NË FUNKSION TË LIRISË
  • KONGRESI KOMBËTAR I LUSHNJES (21-31 JANAR 1920) 
  • Një zbulim historik ballkanik
  • VATRA DHE SHOQATA E SHKRIMTARËVE SHQIPTARO-AMERIKANË PROMOVOJNË NESËR 4 VEPRA TË PROF. BESIM MUHADRIT
  • Që ATDHEU të mos jetë veç vend i dëshirës për të vdekur…
  • KAFE ME ISMAIL KADARENË
  • Kosova paraqet mundësi të shkëlqyeshme për investime
  • PARTIA NUK ËSHTË ATDHEU, O KOKËSHQOPE
  • 50 VJET VEPRA POETIKE KADARE
  • IT’S NOVEMBER 28TH
  • Një arritje për shqiptarët në Michigan

Kategoritë

Arkiv

Tags

alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Hazir Mehmeti Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT