Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Fillimi i një fushate ushtarake të një lufte të “mbaruar”?!

by

Nga Zaim Kuçi/

Me gjithë angazhimin e kohëve të fundit të mbarë botës për situatën në Siri, tashmë me vonesë, bazuar në katastrofën çnjerëzore të kryer në këtë vend nga një regjim vrasës, vlerësoj më shumë sipas meje një “bërje sehir” të organizmave ndërkombëtare dhe të shteteve “elitë” të botës përballë fakteve tronditëse të kësaj tragjedie të shekullit.

Ajo çpo ndodh në tokën e djekur siriane, ku një popull i tërë i viktimizuar kulminizohet me pamje tronditëse të fëmijëve të mbytur në gazet misterioze kimike të kohës moderne, tregon se bota u paaftësua përballë kësaj drame lufte ku shteti vrasës u vendos në pozicione luftarake kundër popullit të vet. Ajo u tregua e paaftë të parashikonte dhe të parandalonte që kriza të mos zgjerohej drejt një lufte civile, për më tepër të mos shndërrohej në një konflikt rajonal. Kjo botë moderne ku ne jetojmë, ka kuptuar se lufta mori përmasa kombëtare pasi u shkaktua jo vetëm nga politikat konfliktuale të presidentit diktator, mbrapa të cilit janë dhe interesat globale të një rusie të sëmurë apo kineze në këtë vend dhe në rajon, por edhe nga mungesa e diplomacisë vepruese të saj, më tepër, nga indiferentizmi për humanizëm botëror.

Ajo që paraqitet e “zbukuruar“ në kohën e sotme është fakti se, prioritet dhe tendencë e botës së sotme janë mobilizimi, veprimet dhe propaganda per eleminimin e pasojave të luftës, pra kur lufta ka mbaruar. Tmerret e luftës të filluar prej shumë kohësh në Siri, bilanci tragjik me vrasjet e mbi 15O mijëve sirianëve, me qindra mijëra të plagosur, si dhe largimet masive të mbi 5miljon sirianëve, (popullsia 20 miljon) nuk mund të riparohen më nga solidariteti i botës duke dërguar forca dhe mjete apo ndihmë logjistike, ata nuk kthehen më, është tepër vonë.

E vërteta është se, studiues, analistë, strategë të botës mbarë nuk kanë mundur të japin një përgjigje afatshkurtër apo të na ofrojnë për zgjidhje një strategji veprimi afatgjatë, pasi për vite të tëra nuk po gjendet formula për të zgjidhur ekuacionin më të vështirë të botës, për të parashikuar dhe parandaluar luftën në kohë. Për të fituar luftën e ideve dhe vlerave që vlon prej kohësh dhe pjell shkatërrime, për të na ofruar një kuptim më të qartë se cilët janë treguesit e mjaftueshëm për të sensibilizuar njerëzimin për katastrofën e shkaktuar nga udhëheqës diktatorë që sakrifikojnë jetën e të tjerëve, çfarë të drejta kanë ata për të humbur vlerën më të shtrenjte -jetën e njerëzve të vendit të vet- dhe si i kuptojnë këta vrasës motivet e tyre për veprim. Kjo mungesë zgjidhje ka stimuluar sjelljen ekstremiste të elementeve te tipit “naziskin” vrasës.

Por, le të ndalemi tek Organizata e Kombeve të Bashkuara, tek ky organizëm ligjërisht paqësjellës, duke shtruar pyetjen, a është sot ky organizëm funksional për interesa të paqes globale? Sa dhe si ky organizëm është i aftë të parashikojë dhe të parandalojë krizën dhe të shmangë luftën? Cila krizë e çfaqur në një shtet apo rajon është shmangur nga roli, efikasiteti dhe angazhimi i këtij organizmi? Në fillimet e krijimit të kësaj organizate bota u duk më e sigurt, madje u krijua një përshtypje se lufta do të ishte larg.

Fuqitë globale të asaj kohe gjetën gjuhën e përfaqësimit ballancues tek Këshilli i Sigurimit. Këto organizma, krijesa sigurie, arritën në formulimin e Nenit të famshëm 51 të Kartës se OKB-se, “Parimi i vetëmbrojtjes” i cili u vlerësua si shpëtimtarë dhe një nga arritjet më të arrira të asaj kohe për të parashikuar dhe parandaluar konfliktet kërcënuese të brishtësisë së kohës në zhvillim. Të paktën, me këtë Nen konfliktet e armatosura ndërshtetesh, pra veprimet luftarake të një shteti ndaj nje shteti sovran, u dukën se gjetën organizmin mbrojtës global për një kohë relativisht të gjatë.

Ajo që duhet analizuar dhe vlerësuar nga këto dy dekada të fundit, nga ky globalizëm i tejshpejtuar është fakti se bota globalizohet dhe individi tkurret, pra ka lindur një botë pragmatiste ku humanizmi është zëvendësuar nga individualizmi. Në këtë situatë të re politike, ekonomike dhe sociale të botës, zor se gjen vend unanimiteti për sigurinë në një proces vendimarrje në shkallë të gjerë. Reagimet e organizmave të sigurisë globale ndaj lëvizjeve që përfshinë vendet “pranverës” arabe apo konfliktet e deritanishme të zhvilluara në botë ishin të vonuara.

Në këtë gjeopolitikë globaliste të ardhur, shtrohet pyetja, në se strukturat e Këshillit të Sigurimit të OKB-se  a janë riformuar dhe riformuluar në përputhje me këto ndryshime që tashmë janë evidente për shoqërinë? A është në operacionalitetin e duhur ligjor dhe a ka kapacitetet  e nevojshme për forcën dhe rolin që duhet të luajë Organizata e Kombeve të Bashkuara, si organizëm vendimmarrës, për sigurinë e paqes globale? Sipas meje, Këshilli i Sigurimit  është kthyer në një organizëm paaftësie përballë krizave dhe vatrave të luftës të kudo ndodhura në planet. Psh, në vlerësimin e situatës të humbjeve njerëzore në Siri, Franca prej kohësh ka dhënë versionin e saj për përdorim force, por shtetet formuese të kësaj organizate paqebërës nuk vlerësuan aspak bilancin e luftës civile dhe heshtën përballë viktimave në rritje në këtë vend.

Për sa më sipër, tashmë janë disa tregues për të reaguar dhe ndryshuar strategjinë apo konceptet vepruese të OKB. Në kujtesën e popullit shqiptar, si reagimet e organizmave të sigurisë në ngjarjet e -87 apo  ndërhyrja luftarake në Serbi, për çlirimin e Kosovës dhe hezitimi i tanishëm për ndërhyrjet në Siri, lë të kuptosh se hallakatjet për një veprim të armatosur vërtetojnë se e drejta e argumentit (konceptet ligjore) për veprime luftarake ka evoluar dhe se e drejta ligjore ndërkombëtare kërkon evoluim për përmirësim ligjor. Kjo është paaftësi për sigurinë e popujve.

Për dakortësi vendimmarje shtetesh, është urgjente rishikimi i një pakete ligjore apo gjetjen e një mekanizmi rregullues për rastet psh: kur krimet masive kundër njerëzimit janë vepër e një qeverie diktatoriale, pra kur krijohen katastrofa humane të shkaktuar nga vet shteti. OKB nuk duhet të mbajë një qëndrim formal, thjesht për t’i denoncuar apo dënuar ato, por ky organizëm duhet të ketë potencialet e duhura, forcat dhe mjetet e mundshme për të  parashikuar dhe parandaluar krizën që bëhet premisë për luftë. Këto organizma nuk e mbarojnë detyrën me konstatime, me dënime formale por ato veprojnë.

Duket qartë se, aktualisht e drejta ndërkombetare është në diskoordonancë me dëshirën mbarë botërore të popujve për të përdorur forcën kundër regjimeve të shteteve diktatoriale dhe paaftësisë apo pamundësisë ligjore të Këshillit të Sigurimit për të autorizuar përdorimin e forces luftarake kundër regjimeve diktatoriale. Ky pasivitet për veprim në kohë ka krijuar dhe imazhin se OKB nuk garanton paqen globale.

Në këtë vorbull pasigurie, popujt e botës së civilizuar kanë hedhur sytë dhe shpresojnë tek forca e vetme e botës, SHBA, si shpresëdhënës për vendosjen e paqes globale. Aktualisht, SHBA të ndodhur përballë indiferentizmit humanist të shteteve elitë (rasti Anglia , Gjermania etj), janë në kërkim të aleatëve për të vepruar në Siri, ky është një sinjal që bota ka nevojë për një “tutor” të vetëm ndërkombëtar dhe se SHBA gëzojnë politikisht, ekonomikisht, demokratikisht dhe ushtarakisht të dirigjojnë botën mbarë. Në raste ekstreme si ai i Sirisë, ata duhet të shpejtojnë për të vendosur veton, kjo për të shpëtuar jetë njerëzish.

Në se analizojmë, si konfliktet globale të deritanishme dhe ato të brendshme të vet shteteve, duket se zhvillimi i luftrave më tepër ka  pasur influencën për interesa të individit delirant se sa zhvillimin e interesave kombëtare të vet shteteve dhe përballë këtij fakti ka qëndruar dhe qëndron indiferenca e atyre organizmave që kanë të drejtën e forcës së reagimit.

Në këtë rritje ambicie antinjerëzore, ndoshta dhe të stimuluar lufte, ende në horizont nuk janë shfaqur mekanizmat e duhura për të përmbysur plane e projekte armësh dhe lufte të individëve të veshur me petkun pushtet, duke afruar zgjidhje për konfliktet e shoqërisë.

Në epokën e globalizmit vërehen ndryshime të shpeshta dhe të shpejta politike dhe ekonomike, sidomos në shtete me demokraci të brishtë, ku individët me populizmin falls marrin rol përcaktues në emër të interesave të shtetit.

Le të shkojmë më tej problemit në fjalë, sipas meje, ajo që plotëson më tepër subjektin e këtij shkrimi është fakti se, …. as edhe Londra e qytetërimit evropian nuk ishte e mjaftueshme për të civilizuar studentin sirian Bashar Al-Asad; e të tjera histori të ngjashme diktatorësh  formuar dhe në perëndim, tërheqin konkluzionin se, përballë këtyre specieve antinjerëzore (të sëmurët mendorë), bota nuk duhet të hesht, ata duhen të largohen herët…. edhe në mënyra dhe forma të tjera, kjo është e domosdoshme për t’u bërë, kështu shpëtojmë jetë njerëzish.

Europa e Lire: Lufta në Siri dhe shqiptarët e Kosovës

by

Deshmia: “ Shkuarja ime në Siri ka qenë e bazuar në aspektin fetar, edhe e kam parë se në Siri është filluar lufta mes sunitëve dhe shiitëve cilët (luftë) e kanë filluar shiitët me alevit”./

 Nga Fatmir Aliu/

“Duke e parë, ndihmesën që i ka ardhur sektit alevit, nga sektet e tyre që janë shiitët, atëherë unë kam vendosur, i frymëzuar nga Kurani dhe Syneti i Pejgamberit S.A.S., të marr rrugën për t’i dalë në ndihmë atij vendi, ku Allahu dhe vetë Pejgamberi S.A.S., e kanë obliguar çdo mysliman që të marrë pjesë në luftë kundër një zullumqari dhe në luftën kundër qafirëve. Kur them qafirit, po flas për gjendjen aktuale në Siri”, nisi rrëfimin për Radion Evropa e Lirë, një shqiptar i Kosovës, që luftoi si vullnetar në Ushtrinë për Çlirimin e Sirisë, për tetë muaj.
Ai thotë të jetë konsultuar për atë që po ndodhte në Siri, ndërsa skenat tronditëse që kishte parë kundër civilëve, e kanë detyrat të marrë rrugën drejt këtij vendi, duke kaluar përmes tri shteteve tjera.
“Unë mendoj se Zoti është i mëshirshëm dhe e kam parë me sytë e mi, se jam nisur nga kjo rrugë, dhe Zoti m’i ka hapur rrugët, sepse kam mbërritur në një vend, ku s’e kam ditur as gjuhën. Ka pasur gjuhë tjetër, këndej kufirit, e gjuhë tjetër andej kufirit”, tregon ai.
Vullnetari nga Kosova thotë të ketë parë shumë kombe duke luftuar në krah me kryengritësit sirianë.
Edhe pse nuk tregon se në cilën zonë luftoi në Siri, thotë se gjatë betejave kishte takuar edhe shqiptarë të tjerë. Dhe, rrëfen ngjarjen për takimin e tij me një tjetër shqiptar…
“Ka qenë shumë prekëse, sepse ai nuk e dinte se unë jam shqiptar. Ai fliste gjuhën angleze shumë rrjedhshëm. Edhe unë derisa e dëgjova duke folur, ku tregonte për vendin e tij, tregonte për një luftë që kishte bërë në Kosovë! Shumë trim! Edhe papritmas po e thërras unë në gjuhën shqipe dhe po i them ‘Hej, o burrë a shqiptar je a?’ E ai filloi të qante”, rrëfen për Radion Evropa e Lirë, në kushte anonimiteti një ish-luftëtar mysliman shqiptar i Kosovës.
“Ka plot të huaj. Plot ka. Kur them ka plot, nga Kosova nuk mund të ceki, sepse nuk e di. Por, nacionalitete të shumta kam parë. Nuk është më e mbyllur, kanë ardhur njerëz nga Gjermania – unë them me nënshtetësi gjermane, por mund të jetë edhe me prejardhje shqiptare – nga Holanda, nga Amerika, nga Britani, nga Turqia, nga Bosnja, Maqedonia, nga të gjitha vendet Arabia Saudite, Katari. Por, mund të themi se ka numër të madh”, shpjegon ai.
Prej fillimit të luftës në Siri, vetëm një shqiptar i Kosovës është raportuar të ketë vdekur në luftimet atje.
Bashkësia Islame e Kosovës, luftën në Siri e sheh si një luftë çlirimtare, e cila ka marrë përmasa globale dhe që po kalon përmes një krize humanitare.
Ahmet Sadriu, që është përgjegjës për media dhe publikime i këtij institucioni, argumenton për Radion Evropa e Lirë, se lufta në Siri nuk ka të bëjë asgjë me luftë fetare.
“Aty është duke u bërë një luftë për ndryshimin e regjimit. Është një regjim totalitar që sundon qe 40 vjet a më shumë. Krejt kjo ka një karakter të asaj [lufte] çlirimtare, e jo fetare. Absolutisht, nuk kemi të bëjmë me luftë fetare, sepse Siria faktikisht është një vend islam, vend mysliman. Ata nuk kanë nevojë të luftojmë për çështje fetare, kur vetë janë myslimanë”, thotë Sadriu për Radion Evropa e Lirë.
Ai krahason luftën atje, me luftën që Kosova e ka bërë, për t’u çliruar prej regjimit serb. E, për ata që shkojnë, apo duan të shkojnë për të luftuar në Siri, bazuar në bindjet fetare, ai thotë të mos ketë dëshirë të përfshihet në një kontekst të tillë.
“Nuk do të isha përzier në bindjet e askujt, sepse ne e kemi shumë të freskët luftën tonë që e kemi zhvilluar këtu në Kosovë, e që na kanë ardhur nga kënde të ndryshme të botës. Është çështje ideali i lirisë. Liria! Dhe, ka ardhur ai, e iu ka bashkangjitur ushtrisë sonë [UÇK-së], vetëm e vetëm, që të na mundësojë, e ndoshta edhe ne ta gëzojmë një liri siç e gëzojnë të tjerët. Këtu automatikisht po të them edhe në rastin konkret, se kemi të bëjmë me ideale, të cilat njerëzit në mënyrën e vet i konceptojnë dhe vendosin se si ata të veprojnë”, theksoi Sadriu.
Hoxhë Fatos Rexhepi, që ka jetuar në Siri, para shpërthimit të luftës atje, kurse tani është një nga drejtuesit e Lëvizjes Islamike “Bashkohu”, shpjegon për Radion Evropa e Lirë, se si regjimi aktual sirian sundon për 40 vjet me, siç thotë, “hekur, me vuajtje, dënime”.
“Kam parë ngjarje, dhe kam qenë përjetues i të gjitha atyre trazirave, luftërave, shpërthimeve që ishin në Damask – ato të mëdhatë. Edhe në qytet janë vrarë njerëz, kur snajperistët nga pikat e larta vrisnin njerëzit, vetëm për të shkaktuar kaos”, tregon Rexhepi për Radion Evropa e Lirë.
Hoxhë Rexhepi thotë se u gëzohet lajmeve kur dëgjon se ka shqiptarë që kanë shkuar për të luftuar në Siri.
“Më ka gëzuar, sepse shqiptari, që është mysliman po ia kthen atij vendi me të mirë, sepse ka shumë argumente që është vend i shenjtë”, thotë Rexhepi për të shtuar se ndihet krenar me ata që kanë zgjedhur këtë rrugë.
Ndryshe nga ai, mendon kryeimami i Pejës, Enes Goga, të cilit i dhimbsen shqiptarët që shkojnë për shkak të lidhjes fetare të luftojnë në Siri.
“Unë mendoj se ata djem kanë shkuar me motiv të mirë. Neve na dhimbsen, sepse unë kur e pashë në media, se një djalë i ri nga Gostivari ka humbur jetën, edhe pse absolutisht nuk e di se kush është ai, mirëpo na dhimbsen. Tek e fundit, ka qenë zgjedhje e tyre e lirë. Dhe, unë mendoj se nuk duhet ta bëjmë këtë çështje”, tha kryeimami Goga për Radion Evropa e Lirë.

Sidoqoftë, informacione të sakta për numrin e shqiptarëve që janë të angazhuar në Siri nuk ka, të paktën jo zyrtarisht, sikundër që s’ka as për numrin e atyre që mund të jenë vrarë, përveç disa raportimeve në mediat vendore.