Shqiptarët e brezit të ri në SHBA

August 8, 2017 by dgreca

Fationa Mamo, avokatja e suksesshme rrëfen historinë e saj/

Interviste e avokates Fationa Mamo drene gazetarit Saimir Sulaj-Washington/

Si quhet zyra ligjore për të cilën ju punoni?

Zyra ligjore për të cilën unë punoj quhet “Robert B. Markus Law Office”. Në fakt është një zyrë e vogël, por që ka korrur sukses vit pas viti dhe që po rritet me hapa të shpejtë. Unë punoja më parë në një zyrë tepër të madhe ligjore. Ishim mbi 200 punonjës dhe ishte firmë shumë e njohur. Por mundësitë për arritje profesionale aty ishin më të kufizuara. Në zyrën që punojmë së bashku me zotin Markus, jemi të angazhuar me më shumë dinamikë për dhjetëra raste të ndryshme në javë, për të cilat na duhet të shkojmë në gjykatë. Robert B. Markus është i specializuar prej 35 vitesh në ngritjen e padive për dëmtime personale dhe është i suksesshëm vazhdimisht në përfitimin e miliona dollarëve për klientët e tij. Së bashku, ne punojmë me zell dhe ndihmojmë klientët tanë të cilët mund të kenë pësuar dëmtime në çfarëdolloj aksidenti.

Çfarë bëni ju konkretisht? Më tregoni si është një ditë e zakonshme pune e avokate Fationës.

Zyrën tonë e kontaktojnë shumë klientë çdo ditë. Në New York ka shumë avokatë, por ka edhe shumë aksidente të ndryshme çdo ditë. Nëse një klient është i dëmtuar rëndë, mua më duhet të shkoj ta shoh në spital dhe të komunikoj drejtpërdrejt me të. Marr të gjitha detajet dhe të gjitha analizat mjekësore dhe faktet që ndihmojnë në ngritjen e padisë ndaj atyre që janë përgjegjës për aksidentin, që mund të jetë një kompani apo individ i caktuar. Më duhet të kthehem në zyrë dhe të përpunoj një mal me letra. Në punën tonë kemi edhe pjesën e padukshme të përpunimit të dosjeve të shumta. Nuk është vetëm ajo që duket, që shohin njerëzit nëpër filma e kudo, avokatët që bëjnë betejën e tyre në gjykatë, përpara gjykatësve. Pas përfundimit të këtyre dosjeve, i vjen radha përballjes në gjyq. Ka raste kur e gjithë java kalon nëpër gjykata. Ka raste që më duhet të qëndroj në zyrë për të përmbushur të gjithë punën e nevojshme.

Si arritët të vinit deri këtu? Cila ishte ambicia juaj? Mund të na flisni pak për rrugëtimin tuaj që nga shkolla e gjer këtu ku keni arritur?

Babai im erdhi nga Shqipëria në SHBA kur ishte vetëm 20 vjeç. Ai nuk arriti të përfundojë universitet këtu pasi i duhej të punonte shumë. Ishte shumë i ri dhe nuk kishte mbështetje. Është ajo historia tipike e një emigranti që vjen në një vend të madh si Amerika dhe synon të gjejë vetveten dhe të arrijë sukses. Ishte në fakt ai që na shtyu ne fëmijët e tij që të shkolloheshim. Që kur isha e vogël më thoshte vazhdimisht që ti do të bëhesh avokate. Babai më nxiste gjithmonë që të bëja më shumë gjëra në jetë, të arrija shumë, të shkollohesha. Gjëra që ai nuk kishte mundësi t’i bënte. Që kur isha e vogël, e shtyrë edhe nga dëshira e babait, dëshiroja të bëja gjëra të mëdha në jetë. Doja të bëhesha avokate dhe doja të qëndroja pranë njerëzve, t’i ndihmoja ata. Ndaj mbase zgjodha edhe këtë fushë të avokatisë, në mbrojtje të njerëzve që pësojnë aksidente të ndryshme. Edhe tani, e dua shumë punën time dhe e bëj me pasion çdo ditë. Pasioni për punën vetëm shtohet.

Ju keni lindur në SHBA dhe jeni rritur me kulturën dhe me mënyrën amerikane të jetesës. Por ju e flisni shumë mirë shqipen, madje edhe e shkruani shumë mirë. Si keni arritur ta bëni këtë?

Po. Babai im erdhi në Amerikë kur ishte i ri, ndërsa mamaja ime ka lindur këtu. Megjithatë në shtëpinë tonë flitet vetëm shqip. Kam edhe shumë të afërm këtu në SHBA dhe me të gjithë flasim në shqip. Madje ruajmë edhe kulturën e traditat tona. Në shtëpi gatuajmë ushqimet e shijshme shqiptare. Shtëpia ime gjendet në Amerikë, por në momentin që hyn brenda, gjen Shqipërinë. Është një Shqipëri e vogël aty brenda.

A jeni e përfshirë në jetën e komunitetit shqiptar, si një profesioniste e re dhe me çfarë merreni në ndihmë të komunitetit?

Unë angazhohem me sa mundem në aktivitetet e komunitetit shqiptar. Këtu në SHBA, sidomos në New York ka shumë organizata shqiptare që merren me aktivitete të ndryshme. Unë e kam për kënaqësi qoftë edhe të takoj një shqiptar të vetëm. Kam dëshirën që të afrohem e të bisedoj me të gjithë dhe të shkëmbejmë ide dhe mendime. Gjithashtu marr pjesë në aktivitete kulturore apo takime të natyrave të ndryshme, siç janë edhe ato për mbledhjen e fondeve për çështje të ndryshme që kanë lidhje me shqiptarët. Organizojmë edhe shumë festa dhe koncerte.

Ju jeni në një rrugë suksesi që me shumë siguri do të shtohet edhe më shumë siguri. Por a mendoni të shkoni në Shqipëri dhe të jepni kontributin tuaj atje?

Po unë kam dëshirë që të shkoj në Shqipëri dhe të qëndroj për muaj të tërë. Është pak e vështirë për momentin për shkak të punës dhe për shkak se Shqipëria është shumë larg. Por dëshiroj që të shkoj atje dhe të takoj shumë njerëz, sidomos të rinj. Dua të flas me të rinjtë dhe t’i inkurajoj për të ardhmen. E kam vënë re se të rinjtë atje janë shumë pesimistë. E shohin të ardhmen e tyre vetëm duke ikur jashtë shtetit. Unë dua të flas me ta dhe t’u tregoj përvojën time. Dua t’i inkurajoj që të punojnë shumë dhe të besojnë në ëndrrat e tyre dhe t’i realizojnë ato në Shqipëri.

Ju jeni avokate, ndonëse jo në profilin që të merreni me rastet e krimeve. Në Shqipëri është mjaft e nxehtë tema e reformës në drejtësi. Ju si pjesë e fushës së drejtësisë, çfarë këshille do të jepnit për përmirësimin e sistemit të drejtësisë në Shqipëri?

Unë nuk jam shumë e informuar mbi këtë por ajo që mund të them është se ndryshimi nis nga vetja. Gjithsecili prej nesh, gjithsecili prej shqiptarëve, duhet ta nisë ndryshimin nga vetja. Duhet të mendojë dhe veprojë pozitivisht. Duhet të shohë se si t’i ndryshojë gjërat në kuptimin pozitiv. Në momentin që të gjithë do të mendojmë dhe do të veprojmë në këtë mënyrë, atëherë çdo gjë do të përmirësohet. Edhe sistemi i drejtësisë gjithashtu. Duhet të japim shembullin personal. Nëse unë si avokate nuk korruptohem dhe e kryej me zell punën time, njerëzit do të mendojnë, Fationa nuk është e korruptuar. Fationa punon mirë. Dhe të gjithë do të nisin të ndjekin shembullin tënd. Pra, nëse të gjithë mendojmë dhe veprojmë në këtë mënyrë, i jepet fund korrupsionit dhe të metave në çdo fushë. Mjafton një njeri që të veprojë pozitivisht dhe me integritet në sistemin e drejtësisë dhe gjërat do të ndryshojnë pak nga pak. /tesheshi.com

DioGuardi: Rama 2, shans për reformë në drejtësi…

July 18, 2017 by dgreca

….shpresoj që opozita të mos zhduket/

Nga Saimir Sulaj, Washington/

Ish-kongresmeni Joe DioGuardi është i vetëdijshëm se të gjithë e njohin si njeriun që hap telashe. Për të tillë e njohin në Shqipëri, Kosovë e Maqedoni, por edhe në Kongresin amerikan apo në Departamentin e Shtetit. Kjo, sepse është i drejtpërdrejtë dhe sulmon atë që mendon se nuk po punon siç duhet. Këtë herë e takojmë në Washington, ku flet pa dorashka, specifikisht për zgjedhjet në Shqipëri dhe për fatin e Partisë Demokratike pas humbjes dërmuese në zgjedhjet e fundit parlamentare. Për DioGuardin, mandati i dytë i kryeministrit Rama, këtë herë pa nevojën e një koalicioni, është një mundësi për zbatimin e reformës aq të nevojshme në drejtësi. Ai zotohet, megjithatë, se do ta vëzhgojë me shumë kujdes punën e kabinetit “Rama 2”. Përsa i takon Partisë Demokratike, ish-ligjvënësi amerikan këshillon që të ngutet në riorganizim dhe t’i bëjë pyetjen vetes se çfarë nuk bëmë siç duhet, që njerëzit nuk dolën për t’i votuar.

Kongresmen DioGuardi, në Shqipëri u zhvilluan zgjedhjet e përgjithshme parlamentare pak javë më parë. Partia Socialiste e kryeministrit Edi Rama mori një mandat të dytë qeverisës. Këtë herë, zoti Rama mund ta formojë i vetëm qeverinë e re. Çfarë mendimi keni për zgjedhjet dhe cilat janë pritshmëritë tuaja për qeverinë e re?

Së pari, mendoj se është shumë pozitive që në Shqipëri do të ketë reformë në drejtësi. Prej shumë vitesh, SHBA ka kërkuar që të kryhet reforma në drejtësi. Unë kam kërkuar që të kryhet reforma në drejtësi. Kemi kërkuar që të ketë drejtësi dhe që gjithsecili të trajtohet njësoj, qoftë kur bëhet fjalë për të blerë prona apo kaluar tituj pronësie. Askush nuk duhet të jetë në gjendje që të korruptojë një prokuror a gjykatës që ka edhe lidhje me qeverinë, apo të korruptojë dikë në qeveri. Kjo ka ndodhur shumë shpesh në të shkuarën dhe njerëzit nuk kanë më besim në qeveritë shqiptare.

Unë njoh një biznesmen shumë të madh, që ka koorporata të mëdha në Ballkan, në Serbi, Bullgari, etj. I kam thënë përse nuk investon në Shqipëri. Ai m’u përgjigj se nuk mund të bëjë biznes në Shqipëri. Atje nuk ka sundim të ligjit. Prit një moment, i thashë. E pe se çfarë ndodhi në zgjedhjet e fundit? Ai që fitoi, nuk ka shumë rëndësi se cilës parti politike i përket, po ngulmon për reformën në drejtësi. Dhe reforma do të kryhet. Njerëzit e duan dhe e kanë të nevojshme.

Pas kryerjes së reformës, do të ketë investime reale dhe vende të reja pune, jo vetëm vende pune në administratë. Kjo është e rëndësishmja e këtyre zgjedhjeve. Që kemi një fillim të ri për transparencën në Shqipëri. Transparenca është që ti merr atë që sheh dhe jo për të paguar dikë nën tavolinë apo t’i pëshpëris diçka dikujt në vesh, në mënyrë që të marr ndonjë përfitim për veten dhe familjen. Duhet të nisim të mendojmë për popullin shqiptar.

Rama erdhi në pushtet katër vjet më parë duke bërë premtime shumë të mëdha. 300 mijë vende të reja pune, shëndetësi falas, luftë kundër korrupsionit. Premtime të shumta. Katër vjet më vonë, ai doli me çështjen e timonit. I harroi të tëra premtimet që kishte bërë katër vjet më parë dhe tha se çfarë ka ndodhur ka ndodhur dhe ne tashmë do të përmbushim gjithçka. Po sikur edhe pas katër vjetësh do të kemi të njëjtën situatë? A mund t’i besojmë atij edhe për katër vite të tjera?

Ju keni jetuar në Shqipëri apo jo? Përse njerëzit votuan për të? Nëse ata menduan se Rama nuk mbajti premtimet për katër vjet, përse ai mori mandatin e dytë, me aq shumë vota aq sa nuk ka nevojë për koalicion. Ky mbase është mendimi juaj dhe i shumë njerëzve të tjerë, por ndoshta shumica e njerëzve e sheh atë si alternativën më të mirë krahasuar me qeverisjet paraardhëse, të cilat nuk e donin reformën në drejtësi. Ju e dini që kryetari i qeverisë paraardhëse, thuhet se ka bërë miliarda dollarë me të bijën dhe të birin. Si i bëri ai ato para? Nga paga e tij në qeveri? Kjo nuk është e drejtë.

Unë mendoj se të gjithë politikanët duhet të deklarojnë vlerën e shtëpive të tyre dhe se sa para kanë në banka, ashtu siç bëjmë ne këtu në SHBA, në mënyrë që njerëzit ta dinë se paratë e taksave të tyre nuk shkojnë për qeveritarët apo për njerëzit e partive të tyre, por po shkojnë te qytetarët. Ne do ta vëzhgojmë nga shumë pranë punën e qeverisë së re dhe të kryeministrit Rama dhe do të sigurohemi që do të mbajë premtimet. Unë ju siguroj për këtë sepse dua ta shoh Shqipërinë si një shtet që rritet ekonomikisht prej investimeve, jo prej tutelës së politikanëve apo miqve që kanë njohje. Është e nevojshme të krijojmë vende të vërteta pune për shqiptarët në shtetin mëmë dhe mbase ato do të përhapen përtej kufijve te shqiptarët në Maqedoni, Kosovë, Preshevë dhe Malin e Zi. Kjo është ajo çka kemi nevojë dhe shpresoj që kjo do të ndodhë dhe do ta ndjek çdo gjë nga shumë afër.

Opozita shqiptare, Partia Demokratike, pësoi humbjen më të madhe në zgjedhje, në historinë e saj gati 27-vjeçare. Tani po zhvillojnë një garë për kreun e ri të partisë. Çfarë mendoni se do të bëhet me këtë parti?

Ajo që ndodhi me Partinë Demokratike në Shqipëri, është e ngjashme me atë që ndodhi me demokratët këtu në Amerikë. Ata humbën çdo gjë. Ata nuk kanë shumicë në Dhomën e Përfaqësuesve dhe nuk kanë shumicën as në Senat. E humbën besueshmërinë në popull.

Kjo i ndodhi edhe Partisë Demokratike në Shqipëri. Çfarëdo që ata po premtonin, populli u zgjua nga gjumi dhe ata nuk ta thonë në sy, por kur shkojnë te kutitë e votimit, kur askush nuk i sheh se për kë po vendosin, ata thonë të vërtetën. Dhe e vërteta është se mbështetësit e mëparshëm të Partisë Demokratike, nuk morën energjinë e duhur. Ata nuk panë ndonjë arsye që të dalin dhe të votojnë për PD-në. Por nga ana tjetër, mbështetësit e Partisë Socialiste – pak rëndësi ka etiketimi, i urrej etiketimet, harrojini etiketimet partiake, ato nuk kanë më rëndësi, as në Amerikë – ata mbështetës dolën dhe votuan. Kishin energjitë e duhura. Kjo është politikë. Përse dolën kaq shumë njerëz për të votuar për Edi Ramën dhe kaq pak për Partinë Demokratike?

Opozita po thotë se Edi Rama dhe Partia Socialiste përdorën paratë e drogës për të blerë zgjedhjet.

Duhet ta provojnë këtë. Me sa u pa, njerëzit nuk e besojnë këtë gjë. E di që është folur shumë, por përse njerëzit nuk e besojnë këtë? Gjithçka varet te njerëzit që votojnë. Çfarë besojnë ata. Nëse ju nuk mbani premtimet në një afat të caktuar kohe, herët a vonë nuk do të marrësh rezultatet që dëshiron. Tashmë mbetet të shohim se çfarë do të ndodhë.

Ata pësuan këtë humbje të madhe, por çfarë mendoni se duhet të bëjë kjo parti në mënyrë që të organizohet dhe të forcohet sepse një opozitë e fortë është shumë e shëndetshme për vendin?

Po, është shumë e vërtetë. Shpresoj që opozita të mos zhduket. Vendi ka nevojë për opozitë. Çdo vend ka nevojë. Ju nuk doni të keni një diktaturë, kur një person i vetëm thotë se çfarë duhet bërë. Partia Demokratike në Shqipëri duhet të shohë se çfarë ndodhi dhe të analizojë se çfarë ndodhi me votat. Gjithashtu duhet të analizojnë se çfarë lanë pa bërë, që njerëzit nuk dolën të votojnë për ta. Dhe ata kanë njerëz profesionistë që e bëjnë këtë.

Duhet po ashtu t’i drejtojnë pyetjen vetes: ndoshta na duhet të ndryshojmë platformën për partinë dhe duhet të kemi një plan më të qartë për krijimin e vendeve të punës dhe thithjen e investimeve të huaja. Mbase nuk duhet të mendojnë që të punësojmë bijtë e bijat tona dhe miqtë. Duhet të tregojnë që janë me të vërtetë të pavarur në mënyrë që të bindin popullin që do t’u sjellin drejtësi dhe barazi. /tesheshi.com/

Nga refugjat lufte i Kosovës, te “Bloomberg”-u në New York

July 6, 2017 by dgreca

Rrëfimi i Gazmend Gjonbalajt: nga refugjat lufte i Kosovës, te “Bloomberg”-u në New York/Nga Saimir Sulaj, Washington/

Ishte vetëm 22 vjeç kur lufta në Kosovë e detyroi të niste jetën e refugjatit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës së bashku me familjen. Ëndrra për suksesin në Kosovën e tij të dashur iu pre në mes. Por teksa një ëndërr po i shuhej, një tjetër lindi papritmas dhe iu bë realitet falë punës së palodhur e sakrificave. Historia e tij, është ajo klasikja e një shqiptari të përvuajtur që korr sukses në një vend të huaj e të madh, siç është Amerika, por që nuk harron as vendlindjen dhe kontribuon përditë për të. Talenti dhe angazhimi iu shpërblyen shpejt dhe tashmë ka arritur majat, duke punuar në pozicion drejtues për kompaninë e famshme financiare në New York e kudo në botë, “Bloomberg”. Me Gazmendin u takuam në kryeqytetin amerikan, Washington, D. C., në një prej vizitave të tij të shpeshta, si anëtar i bordit të drejtorëve të “American Councils” që ndihmon studentë nga 80 shtete të ndryshme të botës, mes tyre edhe Shqipëria e Kosova, për studime në Amerikë.

Gazmend, mund të na tregosh pak më shumë për kompaninë “Bloomberg” ku ju punoni? Çfarë është “Bloomberg” për ata që nuk e njohin dhe si arriti kjo kompani që të bëhet kaq e famshme në Shtetet e Bashkuara të Amerikës?

Ju faleminderit shumë së pari për ftesën dhe për rastin që më jepet që t’ju drejtohem lexuesve tuaj! Kompania “Bloomberg” është një ndër kompanitë kryesore që jep informacione për financë. Çdo kompani financiare dhe çdo qeveri botërore ka sistemin e “Bloomberg” ku marrin informacionet për tregjet dhe çfarë ndodh në të gjithë botën. “Bloomberg” ka dhe shumë anë të tjera. Ka anën mediatike. Ka televizion, radio dhe gazeta të ndryshme. Por fokusi kryesor është në shërbimin e financave dhe të bizneseve.

Unë kam ardhur në Amerikë në vitin 1999 si refugjat lufte. Praktikisht fillova nga zero. Pas dy tre muajsh, NATO hyri në Kosovë. Prindërit e mi u kthyen. Por për arsye të kushteve, unë si djali më i madh kisha detyrimin që të përkrahja financiarisht familjen. Unë isha student shumë i mirë nga Kosova, por kur erdha këtu në SHBA, m’u desh që të punoja menjëherë. Kam punuar për disa vite për “Nielsen Media Research”, pastaj në Neë York Stock Exchange për pesë vite. Tashmë punoj prej pesë vitesh në “Bloomberg” në postin e drejtorit për Zhvillim dhe Hulumtim. Ndoshta ishte pasioni shqiptar, apo guxim prej një intelektuali budalla që mora përsipër disa projekte shumë milionë dollarëshe, gjë që kur e mendoj tani në retrospektive, më duket e frikshme. I realizuam ato projekte dhe në atë mënyrë karriera ime nisi të ecë përpara. Unë isha një djalë që vija nga Bregu i Diellit nga Prishtina, të cilit iu besuan projekte miliona dollarëshe. Është një eksperiencë që përkthehet në realizimin e ëndrrës amerikane. Jam shumë krenar që ato vlera të trashëguara prej prindërve të mi i kam mishëruar, që të punosh me integritet dhe të punosh shumë, rezultatet do të vijnë. Dhe ashtu ndodhi.

Cili është pozicioni juaj aktual në “Bloomberg” dhe me se merret saktësisht ai sektor ku ju punoni?

Unë jam drejtor për Zhvillim dhe Hulumtim në “Bloomberg”. Për gjashtë vite kam punuar në sistemin “Bloomberg Law”. Kam qenë lider kryesor teknik aty. Kam pasur gati 100 punonjës në varësi.

Me se merrej ky sistem?

“Bloomberg Law” merret me çfarëdo që përmendet në fushën legjislative dhe juridike në SHBA, me materiale që janë grumbulluar prej disa vitesh. Tashmë prej dy vitesh jam duke ndërtuar një ekip të ri që merret me mbrojtjen e bizneseve nga pastrimi i parave. Duhet të dihet sfondi i çfarëdo transaksioni bankar. Fokusi i punës së grupit që unë ndërtoj, është ndërtimi i sistemeve që zbulon pastrimin e mundshëm të parave.

Çfarë shkollimi kryet këtu në Amerikë pasi erdhët?

Unë isha student shumë i mirë në Prishtinë dhe erdha këtu kur kisha për të dhënë vetëm disa provime përpara se të diplomohesha. Por kur erdha këtu, më duhej ta nisja nga zero. Nuk kisha para që të nisja shkollë. Qëllimi im ishte edhe vizioni im, që të shkoja në një shkollë të mirë. Por vizioni dhe mundësitë që kisha nuk përputheshin. Për një vit punova shumë dhe kurseva disa para. Aplikova në dy universitete: “Columbia University” dhe në “New York University”. Konkurrova në “NYU” dhe mora rezultate të mira e u pranova. Por për fat të keq nuk kisha mundësi të mjaftueshme financiare. Kisha punuar shumë dhe kisha mbledhur vetëm pesë mijë e 500 dollarë. Këto para ishin të mjaftueshme për të ndjekur vetëm dy lëndë. Këto ishin gjithë paratë e mia dhe i investova në shkollim. Ky ishte një motivim i madh, sepse unë kisha edhe detyrimin që të ndihmoja familjen. Kjo më shërbeu që të studioj shumë dhe t’ia dal. Pasi mbarova ato dy lëndë arrita të siguroj një bursë të vogël, edhe pse vështirësitë vijuan dhe m’u desh të përballesha me to. Pasi mbarova universitetin “NYU” përfundova edhe dy mastera. Një në shkenca kompjuterike dhe një në menaxhimin e sistemeve të informacionit. Këto dy mastera më hapën dyert për më tej. Deri në atë moment po punoja për “Nielsen Media Research” pastaj për Neë York Stock Exchange dhe më vonë në “Bloomberg”.

Ju jeni goxha i përfshirë në aktivitetet e komunitetit shqiptaro-amerikan këtu në SHBA, por edhe në ndihmë të shqiptarëve në atdhe. Mund të më flisni pak për veprimtarinë tuaj në këtë fushë?

Së pari dua të them se unë sot jam gjallë dhe familja ime është gjallë falë komunitetit shqiptar në Amerikë. Është një komunitet i mrekullueshëm. Është një komunitet shumë aktiv që sakrifikon çdo gjë për shqiptarët në Ballkan. Kur erdha këtu në fillim u frymëzova shumë, por nuk i kisha mundësitë. Isha i shkolluar dhe e dija mirë gjuhën. Ndaj u angazhova shumë t’i ndihmoj shqiptarët, sidomos politikanët që vinin nga Ballkani. Nisa të jepja përkrahjen time maksimale, me qasje në sistemet legjislative dhe kudo, sepse i kisha mundësitë. Por të them të drejtën, jam i zhgënjyer me gjeneratat e vjetra të politikanëve tanë. Ata vijnë me njëfarë vetëpromovimi dhe e harrojnë misionin e tyre kryesor në shërbim të njerëzve. Komuniteti shqiptar në Amerikë është i shpërndarë, por mbetet i mrekullueshëm. Në çdo moment bën promovimin e interesave kombëtare. Edhe unë jam shumë i frymëzuar me shqiptarët këtu.

Cili ka qenë roli juaj dhe çfarë po bëni aktualisht? Më përmendët para se të nisnim intervistën se jeni të angazhuar që të sillni studentë shqiptarë që të vijnë e të shkollohen këtu në Amerikë.

Unë i kam të dy prindërit profesorë, por unë nuk do të bëhem kurrë i tillë. Edhe pse jam i shkolluar. Kam arritur në përfundimin se vetëm përmes shkollimit, mund të ndryshojmë për mirë vendin tonë, apo edhe botën. Para disa vitesh u angazhova me fondin “Kosova-America Education Found”. Ky është një program edukativ që prej 14 vitesh sjell studentë nga Kosova që të marrin master këtu në Amerikë me detyrimin që të kthehen në Kosovë dhe të ndryshojnë vendin në të mirë. Tani jam në bordin e drejtorëve të “American Councils” me shtab qendror këtu në Washington, D. C. Jam i vetmi shqiptaro-amerikan aty dhe ne jemi përgjegjës për programet edukative në 80 shtete të botës, përfshirë Shqipërinë, Kosovën e shumë shtete të tjera të Ballkanit. Misioni ynë, misioni im, është që të çojmë një mesazh të fortë për shqiptarët në Ballkan, se me punë dhe bashkëpunim me njëri-tjetrin, çfarëdo industrie mund të shpërthejë në përmasa globale. Sidomos teknologjia. Tanimë nuk ka asnjë pengesë që të rinjtë shqiptarë në Shqipëri e Kosovë, të mos bëjnë ato çka ka bërë “Google” apo “Facebook”. Çdo pengesë logjistike ka rënë. Qasja në internet është e hapur.

Detyra ime dhe mesazhi kryesor është që edhe pse është vështirë që të marrim fonde prej komunitetit, sepse shkollimi është i shtrenjtë në amerikë, është që çdo i ri, nëse punon fort dhe bashkëpunon me të tjerët, sepse pa bashkëpunim nuk arrihet asgjë, mund t’ia dalë për çdo gjë. Mesazhi im i dytë shkon për shqiptaro-amerikanët në Amerikë. Të vazhdojnë të jenë të mrekullueshëm dhe i ftoj që të përfshihen sa më shumë në jetën e komunitetit këtu. Të rinjve shqiptaro-amerikanë ju rekomandoj që të jenë sa më shumë aktivë në komunitetin shqiptar. Jo për të tjerët, por për veten e tyre. Sepse nëse angazhohen, do të jenë më aktivë edhe në fushën e tyre të punës. /Kortezi: tesheshi.com/

RAHOVECI, “KRYEQYTETI” I VRESHTARISË DHE VERËS NË KOSOVË

May 29, 2014 by dgreca

Nga Saimir SULAJ/
Rajoni i Kosovës, i njohur në lashtësi si Dardania, shquhej për prodhimin e verës më të mirë në Ballkan, traditë kjo që u “vodh” nga vendet perëndimore të Europës, si Italia dhe Franca. Por një vend ku ka ekzistuar tradita, ajo nuk shuhet. Në vitet ’50, pati një përqasje të ekspertëve jugosllave dhe atyre gjermanë, për ta rikthyer traditën. Rahoveci u kthye në qendrën gravitacionale të vreshtarisë dhe verëtarisë në Kosovë dhe jo vetëm. Në Kosovë, sa herë përmenden vreshtat me rrush, mendja të shkon menjëherë në Rahovec dhe e anasjellta. Rajoni i shtrirë në jug-perëndim të shtetit të ri, i është rikthyer traditës së vjetër të vreshtarisë dhe përgatitjes së verës. Në këtë zonë, rreth tre mijë hektarë tokë janë mbjellë me varietete të ndryshme të rrushit, duke bërë që vreshtaria dhe prodhimi i verës në Kosovë, të jenë sektorët me rritjen më të madhe. Në Rahovec gjendet një prej kantinave më të mëdha të përgatitjes së verës në Ballkan, e themeluar që në vitin 1953. Për shumë vite, industria e verës ka pasur një kapacitet prodhimi prej 50 milionë litra në vit. Gjatë luftës u dogj një pjesë e mirë e vreshtave dhe infrastrukturës, por tani situata ka ndryshuar ndjeshëm. Një prej ndërmarrjeve më të suksesshme në këtë fushë, është ajo e biznesmenit të shquar shqiptaro-amerikan, Rrustem Gecaj. Pas suksesit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, disa vite më parë ai vendos të investojë edhe në vendlindje. Tashmë, kantina e verës “Stone Castle”, në pronësi të tij, është një histori suksesi. Përmes saj, jo vetëm që ka ndihmuar në punësimin e qindra njerëzve, por edhe ka promovuar Kosovën. Kjo pasi vera e kantinës “Stone Castle”, eksportohet në vendet më të rëndësishme në botë. “Themelimi i kësaj kantine nga ekspertë të periudhës së ish-Jugosllavisë dhe gjermanë është bërë duke studiuar tokën, duke studiuar kushtet klimatike të favorshme për ngritjen e vreshtave në këtë rajon. Kështu që lindi kjo kantinë dhe me kualitetin e dëshmuar të cilësisë së verave tona, ne kemi arritur që në vitet ’80-të të eksportojmë në bashkësinë evropiane deri në 50 milionë litra”, -tregon menaxheri i kantinës, zoti Artur Camaj. “Ne si biznes posedojmë rreth 700 hektarë vreshtë aktive. Kemi dy mijë e 200 hektarë tokë, të cilat shpresojmë se do të kthehen në vreshta të gjitha. Prodhimi mesatar vjetor është mbi 12 milionë litra verë. Si kantinë kemi një kapacitet stazhionimi deri në 30 milionë litra verë”, -shton Camaj. Kantina “Stone Castle” prodhon 18 lloje të ndryshme vere dhe rakie. “Ne kemi mbi 18 produkte të verës dhe të rakisë. Eksportojmë pothuajse në të gjitha shtetet evropiane, përjashtuar shtete nordike, pasi aty nuk jemi. Eksportojmë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Eksportojmë në Turqi, në Nigeri dhe së shpejti shpresojmë që të fillojmë eksportimet edhe në Malajzi dhe Japoni”, -tregon menaxheri Camaj. Vera e Rahovecit vlerësohet kryesisht për cilësinë dhe pastërtinë e saj. “Vera jonë, sidomos ajo ‘Chardonnay’, vlerësohet shumë në tregun rajonal dhe në atë europian për cilësinë shumë të pastër të këtij varieteti. Kantina jonë ka veçorinë se të gjitha verërat që ne i prodhojmë, i kemi të pakombinuara. Ato janë të pastra 100 për qind, që nga aroma dhe e gjithë struktura”, -shpjegon Camaj. Ministri i Bujqësisë së Kosovës, Blerand Stavileci thotë se qeveria ka mbështetur vazhdimisht këtë sektor të ekonomisë, përmes ndihmave dhe subvensioneve. “Ne e mbështesim jashtëzakonisht shumë këtë sektor, edhe atë të prodhimit dhe atë të përpunimit të verës. Tek sektori i prodhuimit ne i mbështesim fermerët në pagesa direkte apo subvencioneve dhe me skemën e granteve për ngritjen e vreshtave të reja. Vetëm gjatë kësaj periudhe ne kemi mbështetur ngritjen e 567 projekteve të tilla zhvillimore. Edhe bodrumet e verërave i përkrahim edhe sa i takon subvencionimit të stokëve dhe sa i përket promovimit brenda dhe jashtë vendit”, -thotë zoti ministër. Sipas Stavilecit, Rahoveci cilësohet pa frikë si kryeqyteti i bujqësisë në Kosovë. Veç vreshtarisë, vitet e fundit ka pasur një ecuri mjaft pozitive edhe të sektorëve të tjerë të bujqësisë. Kjo ka bërë që në Kosovë të ndryshojë bilanci tregtar, pasi ka pësuar rënie importi, teksa është rritur eksporti. Vitet në vijim, qeveria ka në plan të investojë 500 milionë Euro në këtë fushë, me synimin e ruajtjes e zhvillimit të traditës dhe sigurimit të 50 mijë vendeve të reja të punës.

Të drejtat e shqiptarëve në Malin e Zi, protesta në Washington

April 11, 2014 by dgreca

Shtypi i Tiranës për protestën e shqiptarëve të Amerikës në mbrojtje të të drejtave të shqiptarëve në Mal të Zi/

Nga Saimir SULAJ/ Washington/

Ne Foto:Autori i shkrimit me një grup vatranësh, pjesmarrës në demonstratë/

Shqiptarët e Amerikës kanë shërbyer prej vitesh si nxitës për një sërë nismash në trojet e vendit amë. Prej viteve të para të shekullit XX, puna e palodhur e atdhetarëve të shquar, si Noli, Konica apo Çekrezi, ndihmoi në kurorëzimin e Shqipërisë së pavarur. Vepra e kësaj shtrese intelektualësh që e donin dhe e çmonin pamasë vendin e tyre, ndoshta ishte vendimtare në pavarësimin e Shqipërisë dhe ruajtjen e integritetit të saj, së paku, në kufijtë e përcaktuar më 1913-ën. Vit pas viti, ndonëse koha kalonte dhe brezat e shqiptarëve në SHBA ndryshonin, një gjë është e sigurt që nuk ka ndryshuar: Dashuria për tokën amë dhe dëshira për zhvillimin e saj. Dhe këtë nuk e thonë vetëm me fjalë,por e tregojnë me vepra.

Në më shumë se një shekull, kontributi i diasporës shqiptare në Amerikë ka qenë i madh. Nga mbledhja e fondeve deri te kërkimi i të drejtave të shqiptarëve në të gjithë trojet ku ndodheshin dhe që diskriminoheshin nga regjime të ndryshme. Nga takimet në dhoma të vogla, e deri te meshat e Nolit në të famshmen katedrale të “Shën Gjergjit”. Aty ku më shumë se shërbesa fetare, predikohej atdhedashuria. Nga tubimet e vogla, deri te demonstratat madhështore. Të gjitha këto, vetëm me një qëllim: Më shumë të drejta, më shumë liri e demokraci, më shumë begati për shqiptarët. Jo për vete. Jo për fëmijët e tyre këtu në SHBA. Më shumë të drejta për shqiptarët në dheun amë.

E tillë ishte edhe përpjekja më e fundit. Më shumë se 300 persona, të organizuar nga 10 shoqata shqiptare në shtete të ndryshme të SHBA-së, u mblodhën për një manifestim në zemër të kryeqendrës së botës së lirë. Shqiptaro-amerikanë të të gjitha moshave, që nga fëmijët e deri te të moshuarit, u grumbulluan shpejt, që prej agimit të një dite të martë përpara Shtëpisë së Bardhë në Uashington. U bashkuan për një qëllim të madh në jetën e tyre, liritë dhe të drejtat e shqiptarëve.

Demonstrata madhështore janë mbajtur vazhdimisht. Në vitet kur Kosova kërkonte çlirimin nga shtypja jugosllave, shqiptarët dhe ngjyrat kuqezi pushtonin “Capitol Hill”-in dhe sheshin para Shtëpisë së Bardhë në Uashington, si dhe “Times Square”-in në Nju Jork.

Tashmë që Kosova është e lirë dhe e pavarur, sfida vazhdon.

Në Malin e Zi, në një tjetër rajon shqiptarësh, mungojnë ende të drejta themelore. Shqiptarëve në këto krahina nuk u lejohet të flasin shqip; nuk u lejohet të kenë universitetin e tyre; nuk u lejohet të ngrenë lart flamurin kombëtar, madje as të mbajnë shqiponjën dykrenore.

I tillë është edhe rasti i njërit prej tyre, Kolë Dedvukaj, cili bëri tre vjet burg, për një shqiponjë të gdhendur në unazën e artë që mbante në gisht. Dënime morën edhe disa nga të afërmit e tij.

Edhe pse janë qytetarë amerikanë, vizita në Malin e Zi e këtyre aktivistëve të njohur shqiptarë, u konsiderua se kishte qëllime terroriste. Pavarësisht se janë liruar, ata janë në listën e zezë të Malit të Zi dhe nuk mund të vizitojnë vendlindjen, pasi do të arrestoheshin sërish.

Por tashmë, shqiptaro-amerikanë nga Mali i Zi, shqiptaro-amerikanë nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia, Lugina e Preshevës dhe Çamëria, kërkojnë që kjo shtypje të marrë fund.

Kur në orët e para të mëngjesit shkojmë para një tempulli të demokracisë, Shtëpisë së Bardhë, shohim se si valëviten në qiell flamuj kuqezi, të mbajtur nga disa njerëz të veshur me kostume popullore e qeleshe malësore. Nuk mungojnë as flamujt amerikanë, në shenjë nderimi e respekti për një komb që ka bërë aq shumë për ne, si dhe për të treguar mirënjohjen për vendin që i mban me punë e me bukë këta shqiptarë.

Janë shqiptarët e ardhur nga Detroiti i shtetit të Miçiganit, një prej komuniteteve më të mëdha shqiptare në SHBA, të cilët kanë udhëtuar gjatë gjithë natës, në më shumë se një mijë kilometra, për të qenë në manifestim.

Por atmosfera gjallërohet edhe më shumë kur mbërrijnë qindra vetë, me autobuzë, nga Nju Jorku, nga Bostoni, nga Nju Xhersi, nga Çikago, Virxhinia, si dhe nga vetë kryeqyteti, Uashingtoni. Mbërritja e tyre përkon edhe me çeljen e motit në qiellin e Uashingtonit.

Nga zymtësia e mëngjesit, qielli merr trajtën e tij natyrale, të kaltër. Dielli nis të shndrijë fort.

Sheshi përpara Shtëpisë së Bardhë ngjyroset kuqezi dhe muzika shqiptare “pushton” zonën.

Një atmosferë që në vendin amë, nuk ndihet as në ditët e shënuara, si 28 Nëntori, as kur është ndoshta më pak e nevojshme, siç janë ndeshjet e kombëtares shqiptare të futbollit.

Të gjithë kanë një emërues të përbashkët, dashurinë për atdheun dhe dëshirën që bashkëatdhetarët e tyre të mos jetojnë nën trysninë sllave. Kjo trysni që edhe në vitin 2014 po ndihet në krahinat shqiptare të Malit të Zi.

Kryeministri i Malit të Zi, Milo Gjukanoviç vizitonte Uashingtonin, ku pritej nga zyrtarë të lartë amerikanë. Vizita e tij, zhvillohej në kuadër të takimeve të nivelit të lartë, që Mali i Zi të merrte mbështetjen amerikane për anëtarësimin në NATO, në vjeshtë të këtij viti.

Shqiptarët, nuk janë kundër kësaj, por kërkojnë që anëtarësimi të kushtëzohet me respektimin e të drejtave të shqiptarëve atje.

Këto të drejta u janë premtuar vazhdimisht atyre, që prej 24 vjetësh. Milo Gjukanoviç, njeriu që ka mbizotëruar skenën politike malazeze, shpeshherë është zotuar për ndryshim të situatës,por asgjë konkrete nuk është realizuar.

Në vitin 2006, në referendumin për pavarësinë e Malit të Zi, vota e shqiptare ishte vendimtare për shkëputjen nga Serbia. Por premtimi i Gjukanoviç për të drejtat e tyre, mbeti sërish një fjalë boshe e hedhur në eter.

“Shqiptarët e Malit të Zi kërkojnë të drejta të barabarta si të gjitha pakicat e tjera” shpjegon Pashko Gjokaj, kryetar i shoqatës “Malësia e Madhe” në Detroit.

Don Fran Kolaj, famulltar i Kishës së “Shën Palit” në Detroit, u shpreh se shteti malazez, megjithëse premton liritë nacionale, kur vjen puna te çështja e shqiptarëve ai nuk i praktikon dhe nuk i realizon ato me kushtetutën e vet.

Mark Gjonaj, anëtar i asamblesë së Nju Jorkut, është shqiptari i vetëm që përfaqëson komunitetin në një organ të rëndësishëm si asambleja e shtetit.

“Zemra ime është plot kur shikoj kaq shumë shqiptarë nga të gjitha territoret shqiptare të mbledhur bashkë, nga Kosova, nga Shqipëria, nga Mali i Zi, nga Çamëria, për të diskutuar çështjet e trajtimit të shqiptarëve në Mal të Zi, nuk ndjej veçse gëzim. Ky bashkim në vetvete dërgon një mesazh të fortë jo vetëm për qeverinë e Malit të Zi, por për të gjithë udhëheqësit shqiptarë, se ne jemi këtu për ata, se do të jemi zëri për gjithë shqiptarët në Mal të Zi dhe në të gjitha territoret shqiptare”, garanton Gjonaj.

Në këtë manifestim madhështor, nuk mund të mungonte as federate panshqiptare “Vatra”, vetë historia e shqiptarëve të Amerikës.

“Ne i bëjmë thirrje Gjukanoviçit, por në të njëjtën kohë dhe Shtëpisë së Bardhë (për dijeni), se në qoftë se Mali i Zi e do paqen e bashkëjetesën normale me shqiptarët në trojet e tyre mijëra vjeçare, atëherë autoritetet në Malin e Zi në çdo segment të respektojnë të drejtat dhe liritë themelore të njeriut, Kushtetutën dhe ligjet e vendit të tyre, proporcionalitetin në qeverisje, fonde, buxhet, ushtri, polici, shëndetësi, arsim, drejtësi e kudo. Mos të luajnë me dinjitetin, zakonet, traditat, fenë e institucionet e saj, me tokat, pyjet, kullotat, vendet e shenjta e turistike, bregdetin e pasuritë materiale e shpirtërore të shqiptarëve. Mos t’i fryjnë zjarrit të nacionalizmave malazezo-serbe në dëm të interesave të shqiptarëve dhe të mos bëjnë trysni politike diskriminuese e mafioziste për asimilimin e shqiptarëve”, tha nënkryetari i “Vatrës”, Asllan Bushati.

Veç lirive dhe të drejtave, shqiptarët në Malin e Zi kërkojnë edhe liri politike. Ata shprehen se edhe në këto zona nevojitet krijimi i një bashkësie komunash shqiptare, që të ruajnë një vetëqeverisje, por të varur nga Podgorica zyrtare. Një sistem i ngjashëm me atë që synohet të zbatohet në komunat me shumicë serbe në veri të Kosovës.

Por për këtë, ata kërkojnë që të punohet më shumë atje. Vetë shqiptarët e Malit të Zi, e kanë të pamundur ta arrijnë këtë. Kjo për shkak të presionit të autoriteteve malazeze.

Një gjë e tillë u provua edhe nga një protestë e pak ditëve më parë në Tuz, kur jo më shumë se 50 shqiptarë dolën për të drejtat e tyre. Të tjerët nuk guxonin.

Shqiptarët e SHBA-së gjithnjë kanë guxuar. Prej dekadash kanë kërkuar liri dhe të drejta për shqiptarët kudo që ndodhen, edhe për ata në Mal të Zi. Por nismat e tyre, pavarësisht rolit shumë të fortë në sensibilizimin e komunitetit ndërkombëtar, nuk mjaftojnë.

Kësisoj lind nevoja, që shteti shqiptar, trualli amë, të kërkojë më shumë të drejta për bijtë e tij. Tirana zyrtare, duhet t’i dëgjojë këmbanat e alarmit. Tirana zyrtare nuk duhet të heshtë më, siç ka bërë gjatë gjithë këtyre viteve. Ka ardhur koha, që të veprojë, ashtu siç bën çdo vend tjetër në botën demokratike, për të kërkuar të drejtat që i takojnë popullit të tij.

Dhe për këtë, mjetet demokratike janë.

Shqipëria është vend anëtar i NATO-s me të drejta të plota që prej pesë vjetësh. Shqipëria duhet ta kushtëzojë anëtarësimin e Malit të Zi në Aleancën Veriatlantike, me respektimin e të drejtave dhe lirive të shqiptarëve në këtë shtet. Shqiptarët e Malit të Zi kanë të drejtën e tyre të plotë për ta ngritur flamurin kombëtar kuqezi.

Në qiellin amerikan, një të martë të bukur pranverore, flamuri i Skënderbeut, me shqiponjën e zezë dykrenore në fushën e kuqe, u valëvit i lirë, në sheshin para Shtëpisë së Bardhë. Askush nuk u tremb nga kjo. Ky flamur duhet të valëvitet lirisht nga shqiptarët, kudo që ata ndodhen.

SHBA-ja nuk u cënua nga flamuri kuqezi. Atëherë, përse shtetet fqinje të Shqipërisë, duhet të tremben?

Kortezi:GAZETA”MAPO”