Nga Illo Foto/New York/
Profesori Agron Fico, me njofton se Gjirokastra, qyteti i manxuranes, do te festoi , me 28 Janar , tetedhjetvjetorin e birit te saj te dashur,Ismail Kadarese,laurantit te urdhrit francez “Legjioni i nderit” . Me kete rast fatlum do te formuloj disa nga kujtimet, per bashkenxensin e kater viteve te gjimnazit, ne periudhen 1950-1954.Do te ndalem ne mjedisin qytetar, ku eshte rritur Ismaili dhe ne shkollen ne gjirin e te ciles u brumos si poet dhe nga ku evoloi ne shkrimtar te permasave boterore.
Gjimnazi ishte dhe mbeti shkolla solide e arsimimit.Gjimnaze kishin vetem, Tirana, Shkodra, Korca , Gjirokastra.Gjimnazin e Gjirokastres e ngriten nga themelet Franko-svicerianet, 92 vite me pare . Kane mbaruar kete gjimnaz , deri me sot,mbi 10.2 mije maturante, aq sa ishte popullsia e qytetit ne 1938 . Eshte ndertese e studjuar ne projektim, per akustike, optike , kalitje fizike , qe ploteson qellimin e edukimit komleks te nxenesve dhe pune normale te mesusve .
Hyrja, ne gjimnaz , behet ne dy shkalle , qe mbajne te rrethuar nje hapasire te gjere dhe te larte sa dy kate te godines . Nje hyrje e tille , nxenesit i mbush me fryme dhe mesusit jane ne gjendje , me nje veshtrim te monitorojne gjithe vargun e nxenesve , qe hyjne dhe dalin. Kur nxenesi hyn i vetem , ose nje grup i vogel , krijon pershtypjen se shkolla po i bie mbi koke. Ndjen nje marramendje te shtirur . Eshte autoriteti i shkolles, qe e qorton per te mos hyre i pa pergatitur mire . Kur kalon katin e dyte , mjedisi i shkolles te mirpret me drite . Shkolla di te perkedheli nxenesit sistematike . Behet fjale , per nje zgjidhje didaktike-inxhinerike perfekte, nepermjet ndertimit, gati 100 vite perpara .
Koridoret jane te gjere, plot drite, bejne rezonance dhe nuk mund te flasesh me ze te larte . Ne klasa dhe laboratore , rrine ulur deri shtatqind nxenes . Me te gjithe oborret, trualli , nuk besoj se ze me shume se tetqint meter katror . Siperfaqe e dobishme, perdorur rigorozisht me matematike . Ndertimi shkencor te edukon me force te embel.
Shkollat e mesme, ne Amerike jane te ngjashme, deri ne identike me gjimnazin e Gjirokastres . Nje bashkebisedusi im , me tha se shkollat amerikane ngjajne si keshtjella . Me dolli aty ku desha.
Ashtu jane dhe ashtu duhet te jene, ja prita une.
Nenkuptohet qe jeta posht tyre eshte nen pushtetin e dijes . Ketu hyn dhe siguria. Prindi e dorzon femijen ne nje keshtjelle, qe presupozohet e pa mposhtur . Gjimnazet e hershme e japin projektin tipik shkencor te shkolles. U zgjata per gjimnazin , sepse sa here lexoj ndonje gje per Ismailin , Gjirokastren dhe shoket e shkolles , ne sfond te kujteses vendoset gjimnazi i famshem i atij qyteti te kulturuar dhe historik.
Unikja e Varoshit, qe mbaroi Ismaili, si e gjithe Gjirokastra, kishte mesues te apasionuar . Gjimnazi mblodhi nxenes nga e gjithe Shqipria , sepse kishte te bashkengjitur nje konvikt , normal per kohen , me rreth 200 vende . Per Drejtorin e shkolles te qenit konviktor ishte garanci , qe vije nga familje me perberje te mire politike , e lidhur me luften . Per biografi dhe ambicje te semura u demaskuan publikisht shume nxenes dhe 3, prej tyre ( Ilia Tereska , Barjam Zyberi , Thanas Dhespa ) u burgosen , me akuza te stisura nga Sigurimi famekeq . Barjami vdiqi ne burg . Zjarri i luftes klasore mbahej i ndezur edhe midis femijve.
Cila ishte gjendja social –ekonomike e Gjirokastres , ne kohen , kur vijonte gjimnazin Ismaili ?
Statistikat per popullsine dhe siperfaqen gjografike , tregojne se rrethi renditet i katerti malor , ne 26 rrethe . Me gjith kete konfiguracion gjografik te brishte , popullsia fshat-qytet, ka jetuar ne nivelin mesatar te Republikes , ne mos me mire .
Lagjet periferike te qytetit merreshin me bujqesi dhe blegtori , jo ne menyre amatore , por me bujq dhe blegtore te shquar per kualifikim . Trasporti brenda qytetit behesh me kafshe ngarkese dhe me hamej . Qafen e pazarit nuk e kalonin lehte makinat . Komunikimi me rrethet fqinj ishte rrethanor . Kerkesat per te udhetuar drejt Tiranes , ishin shume me te larta se kapaciteti transportus i dy autobuzve , qe niseshin nga Sheshi i Cercizit . Duhet te shkruaje emrin , ne zyren perkatese dhe te prisje radhen , me gjakftofesi . Rruga per Tirane , rreth 240 Km. kryej per mbi 10 ore , duke pershkruar rrugen ushtarake te pa asfaltuar , qe gjarperonte ne kurrizin e malit te Tartarit, per te vijuar rrugen fushore Vlore – Tirane, 130 Km .
Bashveprimi me fshatrat e rrethit kishte krijuar nje tradite shume funksionale , per furnizim te ndersjellte . Keshtu ndothte dhe me qytetet fqinj . Ky nderveprim shmangte nevojen e transporteve te renda, qe ishin te kushtushme . Realizohej me harmoni dhe precizion koperimi nderqytetes .
Si kudo ne vend , vepronte sistemi i trisketimit , qe plotesonte minimumin jetik familjar . Mallrat bliheshin vetem ne lagjen, ku banoje, perfshire dhe buken e perditeshme . Kudo dukeshin plaget e luftes .
Mjedisi banus shkelqente nga pasteria dhe mirmbajtja . Kjo situate higjenike ishte identike edhe ne shumicen e shtepive te fshatit .
Ishte koha , qe sapo u ndertua ujsjellesi i qytetit . Perdorej pjeserisht edhe uji i sterrave . Per aq sa kam shetitur une , nuk kam pare as sot mjedise familjare , te pastra sa odate gjirokastrite . Ne Gjirokaster vazhdon jetesen nje popullsi , qe ka ditur te organizoi jeten ne menyren me racionale te mundshme , duke u mbeshtetur kryesisht ne burimet e brenshme natyrare dhe energjite e banorve, ku perfshihet dhe kurbeti .
Jeta mesimore –edukative ne gjimnazin “A. Zeneli “ zhvillohej brenda nje rregulloreje te studjuar dhe strikte . Autoriteti i nderteses plotesohej nga autoriteti i trupit pedagogjik te perfaqesuar nga Drejtori . Ne kete gjimnaz , kane pas dhene mesim personalitete te arsimit shqiptar . Permand pak prej tyre : Cifti Luigj dhe Arta Gjoni ( Franja ) , Thoma Papapano , Hysen Zavalani , Rustem Buzo , Fejzi Dika, Vehbi Bala , Mikel Koka , rusja Papkova etj . Te tere mesuesit e donin shume Ismailin , jo vetem se ishte i urte dhe i sjellshem , por sepse e dinin, qe lodhej shume .
Autoret , qe botonin libra, ne Shqiperi , ne ate hark kohor, ishin te numuruar . 17 vjecari nga Gjirokastra , Ismail Kadare botoi afer e afer , dy vellime me poezi nga me te frymezuarat e poetikes kohore shqiptare. Ishte eveniment i madh i kohes . Kjo pune , kerkonte angazhim te madh mendor dhe fizik per nje nxenes me ngarkese maksimale me mesimet ditore , por jo per Ismail Kadarene , qe kalonte adoleshencen , duke u kalitur si shkrimtar i famshem . I perballonte me sukses dhe humor te tera ngarkesat . Jeta ne klase dhe pas mesimit , me shoket, e clodhnin dhe i perteritnin energjite . I pelqente humori , gazmoret , improvizimet e ndodhive serioze te mesimeve . Nuk e gjeje kurre te ngrysur dhe te pa motivuar . E kishte te domosdoshme pozicionin ” afolio” te mendjes dhe shoket ja krijonin kete mundesi , ne c’do bisede, jasht mesimit .
Drejtori i gjimnazit , ishte i plotfuqishem dhe shprehte vullnetin e shtetit . Komiteti i Rinise luante rol paresor ne mardheniet midis nxenesve keshillit pedagogjik dhe Drejtorit . Organizata e Partise nuk kishte ndonje rol , sepse kishte shume pak antare . Kreret e komitetit te rinise i kishin veshur vetes nje autoritet , qe dhe vet e dinin se ishte i pa merituar dhe fallco. Nuk di ndonje rrast , qe aktivistet politike te shkollave te jene bere shkrimtare ose shkencetare te shquar . Kane qene kamardare , qe kane skopjuar rrugeve te jetes.
Sejcili mesus kishte autoritetin e tij , por mundoheshin te identifikonin autoritetin me ate te Komitetit te rinise . Te tera keto autorite ishin te rendesishme per mesimin, edukimin ,disiplinen . Autoriteti i tyre ishte i vendosur nga lart dhe u imponohej nxenesve dhe mesusve me mbledhje te gjata , denime , demaskime politike .
Anekdotat per ta nuk kishin te sosur . Dikush nga nga klasa paralel, hapi fjalen se Sekretari i komitetit te rinise , nxenesi K. B. mbante kobure . Drejtori i konviktit, A. V. qe varej nga shkolla, nuk e hoqi kurre koburen nga brezi . Merret me mend sa biseda me humor mund te riprodhohen per ngjarje te tilla . Humor behesh edhe per mesusit, kryesisht ne oret e fiskultures dhe mbasdrekeve tona gazmore .
Autoriteti tjeter i shkolles , Ishte autoriteti i Ismail Kadarese . Autoritet i heshtur, jozyrtar , i vendosur nga vete nxenesit dhe shumica e mesusve, pa suport shteteror . Ai nuk dilte ne presidiume dhe as nuk bente diskutime te zjarrta , ne mbledhjet e rinise . Ai ishte i perkishtuar mesimeve me korrektese dhe vijonin te botoheshin shkrimet e tij , qe shquheshin , per elegance dhe lirizem te rralle . Te rralla ishin firmat nga Gjirokastra , qe dukeshin ne faqet e gazetave te Tiranes. Kritika letrare ishte e rrepte dhe vigjilente edhe ndaj cilesise artistike te c’do shkrimi, qe botohej .
I tere shtypi i kohes ishte i nderuar kur botonte shkrimet e ketij te riu, qe po sfidonte te tera firmat tradicionale te shkrimtarve me mjeker . Fliste publiku , flisnin personalitetet , flisnin nxenesit ane e mbane vendit. Ishte bere poeti me i dashur i rinise . Vete autori heshte brenda modestise proverbiale . Nuk kishte nevoje t’i behej rekllame krijimtarise se tij . Shqiptaret e njohen nga shkrimet ne gazetat letrare , qe ishin me te lexuarat dhe shume popullore .
Ne propocion me heshtjen e Ismailit , rritej autoriteti i tij , brenda gjimnazit . Nxenesit dhe pjesa me e rendesishme e mesusve , syte i mbanin nga autoriteti i heshtur dhe ne rritje i Kadarese . Fama e tij po perhapej si llave vullkanike , qe nga Gjirokastra ne Tiranen e kultures , shkences dhe letersise; kudo ne Atdhe . Rinia shqiptare e etur per liri gjeti te vepra e Kadarese optimizmin dhe shpresen , per jeten me cilesore , nepermjet ndryshimit , qe duhet ta kryente vete . Vepra e Ismailit , nenkuptonte nje jete tjeter , jasht kufive te shtetit te izoluar nga Bota .
Gjimnazi , ishte nje fidanishte , ku ishin rritur personalitete , qe bene emer ne profilet e tyre si shkencetare , inxhinjere , mjeke ,shkrimtare, profesore . Keta e perkrahnin dhe e propogandonin vepren e Ismailit. Permend disa prej tyre : Dritero Agolli , Agim Shehu , Kleanth Koci , Ylvi Vehbiu , Dhimiter Munxuri , Agron Fico , Jorgo Bulo, Vedat Shehu, Kristian Bukuroshi, Sofokli Krongo , Mevlan Kabo , Mersin Zeko , Vllasi Janopullo etj . Sejcili prej tyre , ne jete , krijuan nje linje te tyre te punes , ku edhe fenomeni Kadare bashkudhetonte .
Kur erdhi ne klasen e pare te gjimnazit , djali bukurosh me syze , u homogjenizua shpejt dhe natyrshem me mjedisin e ri shkollor , klasen e I – B . Ismaili ishte i bere i njohur si autor poezish dhe proza te shkruara jo vetem ne shtypin e femijve “Pionieri” , por ne te tera gazetat qendrore letrare.
Biseda e pare e shokeve te rinj , ka qene per reportazhin e tij , “ Nje dite ne Kanine “ . Pushimet verore ai i kishte kaluar ne kampin e pionerve te Vlores dhe kishte shkruar , per Vloren , por dhe kete reportazh , qe ishte proze qe rrithte embel , e frymezuar , qe te rrembente.
E kishim lexuar perpara se Ismaili te vinte ne klasen tone . Prisnim te na jepte spjegime te hollesishme per vepren e tij , sic bejne rendom shkrimtaret . Ai u pergjigjej thate pyetjeve tona dhe shkrimin e konsideronte nje frymezim te zakonshem, kalimtar . Ashtu kot . Gjerat jane te thjeshta dhe te njohura . E veshtira nuk njifet , ndersa e pa njohura ende nuk duket ne orizont .
Ismaili e ka pasur bezdi te flasi per vete . E vleresonte veten shume me pak se opinioni , qe e ka rrethuar . Ai di te shkruaj artistikisht dhe kaq . Kjo pune nuk e lodh as ate , as lexusin e tij , qe e ndjek autorin e dashur hap pas hapi .
Ne i komentonim c’do mengjes shkrimet e tij , qe na pelqenin shume, jo vetem per ate se ishin te bukura por dhe per faktin , qe i kishte shkruar , shoku yne , qe ndante me ne shqetesimet e jetes rinore te nxenesit . Fizikisht e kishim ne klase autorin e “Frymezimeve djaloshore“ , vellimi me i lexuar nga rinia e kohes. Nuk dihej sigurisht kush e donte me shume njeri tjetrein , shkrimtari rinine e vendit , apo rinia e vendit shkrimtarin .
Klasa , ishte nje cerdhe e ngrohte , ku Ismaili rrethohej me dashuri te pa kufishme nga 28 shoket dhe dy shoqet , qe mbeten njerzit e dashur per njeri tjetrin , ne te gjithe jeten .
Pergjegjsit e klasave zgjidheshin me mirkuptim nga nxenesit dhe ndryshonin rrenjesisht nga karakteri i antarvet te Komitetit te rinise, detashmenti i Partise . Te dy paralelet tona kishin pergjegjesa klase dy djem te guximshem , te urte, te pjekur perpara kohe dhe te shkelqyer ne mesime . Kishin aftesi drejtuse dhe dinin te benin kompromise . Ne klasen “ A” pergjegjes ishte Polo Mihali , ndersa ne klasen tone , pergjegjes ishte Llukan Gjidede .Nuk u ndryshuan te kater vitet .
Lluka bashke me Arten, mesusen kujdestare , krijonin ne klase nje mjedis bashkepunus dhe te ngrohte . Ne klase e ndjenin mire veten dhe ata , qe gabonin dhe ata , qe u detyruan te mos e conin deri ne fund misionin e nisur te nxenesit . Mesuse Arta e ruante me xhelozi autoritetin e klases dhe te sejcilit nxenes . Na donte si femije , sepse nuk kishte femije biollogjike . Ismaili kishte interes per te gjitha lendet , perjashto matematiken dhe qe per fat, ishte lenda e mesuse Artes . Interes me te madh tregonte per historine dhe letersine, pa mohuar kuriozitetin per te gjitha shkencat . Ai dinte me hollesi jetshkrimet e njerzve te shquar , qe nuk ishin ne tekstet shkollore . Ne biseda dyshe fliste , per Fishten , Koliqin , per Lumo Skendon, Bari Omarin dhe intelektualet e politikes te viteve 30 , qe Diktatura , te denonte , po qe se u zije emrin ne goje .
Llogjiken dhe psikollogjine na i jepte nje mesus shume serioz dhe i distancuar dukshem edhe nga koleget e tij , Mikel Koka , i ardhur nga Durrsi . E paraqiti lenden e llogjikes si me te veshtiren ne rruzullin tokesor . Nuk kenaqej nga pergjigjet e as nje nxenesi . I erdhi radha Ismailit te ngrihej ne drrase . Pyetjes se mesusit , po thuaj nuk ju pergjigj fare . Me sa dukej, nuk e pat lexuar librin , por foli per tema llogjike te pa njohura nga ne, te klases . Mikeli nuk e fshehu habine dhe e pyeti , ku i kishte mesuar keto gjera , se ai nuk i kishte thene . Habia e tij u shua , kur Ismaili i renditi disa libra dhe autore , qe kishhte lexuar vetem per problemin ne se na sundon ose e sundojme mendimin e perparuar llogjik . Ismaili te lodhte me bibliografine , qe e mbeshteste c’do fenomen te diskutushem .
Rame rehat me Llogjiken si klase . Shumicen e ores Mikeli debatonte me Ismailin , per probleme llogjike , qe teksti nuk i permendte .
Luigji , mesusi i letersise , ishte ana tjeter e medaljes . Kishte qene dhe ne kolegjin jezuit . Ne spjegimet per Danten , doli nga vetja . Me shume recitonte se fliste . Nuk mbaroi me kaq. Kur u pergjigj Ismaili , per Dante Aligerin , per Propoganda Fiden , per hollesite fetare te kohes dhe per filozofine danteske , Luigji e harroi mesimin e radhes, sepse e donte Danten marrezisht . Nga ky momenet e tutje , Luigji,simpatine e Dantes e shkembeu me simpatine per Ismailin , qe per parafytyrimin e Luigjit , ishte pjekur mendimi , se kish te bente me nje gjeni , qe po lindte ne klasen , ku ai jepte mesime letersie . Bindjen Luigji e beri sunduse , per te gjithe mesusit, ne vitin e trete te gjimnazit. Ismaili e materjalizoi kete ide , me vepren e tij madhore , me trofete qe realizoi dhe te tjera , qe pritet t’i veri ne vend kauza e tij demokratike.
Diskutimet ishin te larmishme brenda dhe jasht klases . Disa thoshin Luigji nuk e njifte Danten sa Ismaili . Te tjere thoshin se e njifte dhe me mire ,por kishte frike se Drejtori e godiste si borgjez dhe jezuit ,” qe helmonte shkollen socialiste me ideollogjite borgjeze” . Keto nuk ishin thjesht hamendseime . Luigji ishte bere disa here problem i Keshillit pedagogjik , dhe ishte kritikuar hapur nga Drejtori , ne mbledhjen e pergjithshme te shkolles ,ku merrnin pjese mesus,nxenes,administrata.
Ismaili na pat thene , se shpenzonte pak kohe , per mesimet ditore , duke cfrytezuar ne maksimum , spjegimin e mesusvet . Shume kohe shpenzonte per gjuhe te huaja dhe lexime jasht shkollore . Mbante mardhenie me Lefter L. Dilo , drejtorin e muzeumi te qytetit dhe me librarin Alizoti , qe te dy ishin biblioteka, qe kishin marre formen e njeriut te gjalle .
Mjafton te sqaroj se Alizoti dinte permendesh te gjithe permbajtjen e librave , qe tregetonte. Ti kapje nje liber , nga rafti cfardo , Ai te spjegonte permbajtjen . E blije librin , pa menduar dy here .
Disa dite te javes , linim takim me shoket , per lojna mbasdreke ne Bashten e Teqese , nje kompleks i improvizuar i lojnave dhe i gjimnastikes. Rrastiste , qe nuk vinte Ismaili . Te nesermen na tregonte se nuk mund te linte pa perfunduar nje liber , qe nuk do te kishte ate interes, po ta nderpriste . Abuzonte mbi kohen e pushimit, te gjumit dhe te lojnave te moshes . I perkushtohej punes , qe ishte bazanmenti kryesor i talentit .
Nuk njifet ndonje rrast i nje gjeniu , qe ka ardhur nga rehatia personale . Ato talente te lindur , qe i ka privilegjuar prejardhia , e kane braktisur rehatine dhe kane zbritur ne rreshtin e njerzve te vuajtur . Keshtu ka ndodhur me lordin Bajron dhe me cifligarin Lev Tolstoi .
Ismail Kadare vazhdon te shkruaj me ritem te larte ne te dy sistemet . Vepra e tij gjeniale lindi dhe u konsolidua ne gjirin e popullit te thjeshte . Umbeshtet nga talenti dhe u rrit nga puna vetjake mbinjerezore . Nuk ka patur nevoje te ndihmohej nga askush.
Ne dedikimin , qe me ka bere ne fletoren time te kujtimve te matures, bashkematuranti Ismail Kadare , midis te tjerave shkruan : “Perpara se te kujtojme , le te jetojme!, qe te mos therrasim me von , sic thirri nje poet : Me kthe rinine ! “ ( fjaline e fundit e ka shkruar gjermanisht ) .
Keto fjali te ngjeshura , metaforike i ka shenuar maturanti 18 vjecar , Kadare , qe e priste dhe realizoi nje veper te madhe , shume dimesionale , ne hapesire , kohe dhe problematike .
Mbas gjimnazit , u ndava me Ismailin dhe u takuam rralle dhe spontanisht , sepse patem vektore te ndryshem jetesore . Ne ish fermen Levan , ku fillova punen , ne vitin 1960 , u njohta me shkrimtarin martir , Astrit Delvina . Ishte i interrnuar , por punonte si ndihmesmjek . Ismailin e kishte idhull . Ishte koha qe une lexoja fare pak . Astriti me paraqiste , ne mbremje , shkrimet e botuara , duke u perqendruar te c’do germe e shkrimeve te Ismailit . Kjo ndodhi deri ne vitin 1961 , kur Astriti u burgos dhe s’u pame kurre me .
Fotografine e Ismailit , me kornize te praruar , e sollen ne dhomen e pritjes , femijte e mi gjimnaziste te gjimnazit Lushnje , ne fillim te viteve 80 te shekullit kaluar . Aty eshte ende , sepse duhet ta percjelli brezi tjeter , qe ka lindur ne Diaspore . Brezat e lindur ne Diaspore e kane shume kollaj te familjarizohen me vepren e Ismailit , sepse gjithkush le te zgjedhi ta lexoi ne nje nga 50 gjuhet , qe eshte perkthyer . Nderi i tyre dhe i Qeverrise shqiptare , eshte te mundesojne , qe Ismaili dhe literatura tjeter shqipe, te lexohen ne gjuhen e Kristoforidhit, te Naimit, te Nolit , te Fishtes.
Arratisja e Kadarese nga Atdheu shenon historikisht fillimin e revolucjonit demokratik shqiptar, qe u finalizua me revolten studentore te dhjetorit 1990 . Franca u be per Shkrimtarin tone , Atdheu i dyte , duke i dhene gjithcka , qe ju mohua ne Atdheun meme. Ai mbeti vetem shkrimtar , perfaqesusi i perjetshm i popullit, ne tranzicionin demokratik te deformuar. Vepra letrare , e vijuar ne France, hedh drite mbi shume ngjarje shqiptare , trojet arbenore , Diasporen, Ballkanin dhe Boten mbare.
Mirnjohje per Francen e paqes, tolerances , shkences , artit , letersise dhe perparimit njerezor !
Illo Foto/ Studjus – NY- 20 Janar 2016
Archives for January 2016
Shqipëria në udhëkryq si pasojë e koalicioneve politike
Nga Aurenc Bebja (Francë), 22 janar 2016 /
Elita politikane, drejtuese dhe koalicioniste, qoftë me formim shqiptar apo perëndimor, më krijon ndjenjën sikur po e zhyt Shqipërinë çdo ditë pak e nga pak drejt « humnerës », pavarësisht se mundohet të dëshmojë të kundërtën. Duket sikur atë « dritën në fund të tunelit » do të na duhet shumë kohë për ta dalluar, edhe pse « tunelet shqiptare » nuk është se kanë ndojnë gjatësi metrike apo kilometrike të konsiderueshme. Më mërzit jashtë mase fakti që vendi ynë ende nuk ka arritur të nxjerrë në pah një lidership të ri politik, i cili ngjall besim në shoqëri.
Fatkeqësisht, shpresat e shoqërisë civile, për të kaluar nga niveli i mbijetesës në atë të jetesës, shuhen me politikat dështuese dhe natyrshëm me to rritet dëshpërimi dhe varfëria. Për shembull, a i ishin të nevojshme investimet për Jaguarët, The Economist, Blair-ët, Bunkerët ? – Ndoshta, por mund të kërkoheshin alternativa të tjera më pak kushtuese, kështu një pjesë e këtyre fondeve mund të ishte investuar për ata njerëz, të cilët Gjermania po kthen çdo ditë në Shqipëri, ose të tjerë që nuk arrijnë të paguajnë ilaçet apo shërbimet mjekësore, që nuk arrijnë të paguajnë energjinë elektrike, që nuk kanë me çfarë të ushqejnë fëmijët e tyre. A interesohet ndonjë « koalicionist » për Shqipërinë e varfër ? – Kushedi, ndonjëri/a. Në veçanti, interesohen të gjithë kur nevojitet një foto/video propagandistike për fushatën elektorale.
Si ka mundësi që një shtet i vogël me përafërsisht tre milion banorë – sa një krahinë në Francë (Bretagne) – ndodhet sot në një situatë të ç’thurur ? – Ndoshta, mjafton të analizohen « veprat » e klasës politike në tërësi për ta kuptuar. Shqipëria duket se po drejtohet si një lojë Poker-i nga politikanët, ku gjithçka mbështetet tek « shansi » dhe bllofi. Përse një elitë politikane është gjithmonë vizionare – largpamëse kur ndodhet në opozitë dhe « verbërohet » kur gjendet në pozitë ? – Në rastin e parë, kjo ndodh për të marrë pushtetin, ndërsa në të dytin që ta lëshojnë atë sa më vonë të jetë e mundur.
Në politikën shqiptare, më shqetëson përdorimi i termit « koalicion », që në teori do të thotë të kesh interesa të njëjta për qëllime të përbashkëta, ndërsa në praktikë qëllimet marrin një formë tjetër. Sot të bësh koalicion në Shqipëri, është sikur të bësh pakt me « Djallin ». Shqipëria po mbahet peng pikërisht nga loja koalicioneve « djallëzore ». A i kanë sosur limitet kësaj loje ? – E kanë tejkaluar, bajatur…i ka dalë boja. A mund të qeveriset një shtet, kur njëri mban timonin dhe tjetri frenat ? – Po, por me rrezikshmëri tmerrësisht të lartë destabilizimi. A mund të qeveriset një vend, kur njëri partner i koalicionit merr një vendim dhe tjetri e kundështon atë ? – Po, por nuk ka zhvillim – përparim. Për shembull, reforma në drejtësi dhe avancimi i dosjes për në BE do të jenë testi i radhës.
A është e këshillueshme që shqiptarët të vazhdojnë dhe të kenë besim te koalicionet politike, të cilat, në të kaluarën, i kanë bërë akuza nga më të rënda njëra – tjetrës ? – Jo, por hallet dhe varfëria i kanë detyruar dhe futur nën « kthetrat » e politikanëve. Ky « besim » do të vazhdojë edhe për pak kohë, deri në pritje të një lidershipi të ri, i cili po fillon të kërkohet – imponohet në mënyrë indirekte nga Europa dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
Politikanët e rinj do të distancohen nga korrupsioni dhe shqiptarët do të depolitizohen vetvetiu ashtu siç ka ndodhur edhe më parë në vendet perëndimore, dhe vetëm atëherë Shqipëria do të dalë nga udhëkryqi i « eksperiencave » të pseudo – koalicioneve politike.
Të mos harrojmë se Shqipëria është e shqiptarëve dhe jo e politikanëve. – Atdheu mbi të gjitha !
Betim Muço, “Mjeshtër i madh” {pas vdekjes}
Nishani i jep titullin “Mjeshtër i madh”, {pas vdekjes}, shqiptaro-amerikanit Betim Muco
Në Tiranë, Presidenti i Shqipërisë, Bujar Nishani dekoroi me titullin “Mjeshtër i Madh” (pas vdekjes), shkencëtarin dhe poetin nga komuniteti shqiptaro-amerikan Betim Muço. Presidenti Nishani vlerësoi ndihmesën e Betim Muços si shkencëtar në shkencën e sizmologjisë dhe si shkrimtar e përkthyes i letërsisë botërore. Dekorata ju dorëzua në Tiranë familjes së shkrimtarit, në një ceremoni të organizuar me rastin e ditëlindjes së tij, ku morën pjesë familjarë dhe miq të shkrimtarit. Në ceremoni foli edhe bashkëshortja e Betim Muços, Marta Muço, e cila tha mes të tjerash:-“Unë dua shumë që sot ne të gëzojmë ditëlindjen e tij të gjithë bashkë, ta kujtojmë ashtu siç donte ai të kujtohej duke qeshur; së bashku me fëmijët ju falenderoj shumë që keni ardhur ta ndajmë këtë gëzim me mua. Nga ana tjetër, sot kemi edhe një tjetër eveniment; Betimi është dekoruar nga Presidenti i Republikës dhe unë e falenderoj Presidentin nga zemra për dekoratën që i ka dhënë”. Betim Muço jetonte në Maryland të SHBA, dhe ai u nda nga jeta në moshën 68-vjeçare, më 15 janar të vitit të kaluar. Profesor Betim Muço njihet si autor i shumë librave me poezi dhe prozë, ndonëse me profesion ishte sizmiolog. Pas zhvendosjes në SHBA në vitin 2001, ai i shumëfishoi forcat në fushën letrare. Librat e tij njihen për ndjeshmërinë dhe sinqeritetin, për stilin elegant dhe fjalën e qëlluar. Familja tha se ai ishte duke përfunduar një roman të ri. Poezia e Betim Muços është përkthyer në disa gjuhë të botës, ndërkohë që ai vetë ishte një shqipërues i talentuar. Profesor Muço ishte i pari që solli në shqip tregimet e nobelistes Alice Munro, para se ajo të nderohej me çmimin e madh. Shquhen gjithashtu shqipërimet prej tij të James Joyce-it dhe Vladimir Nabokov-it. Ai ka qenë fitues i disa çmimeve letrare kombëtare në Shqipëri. Betim Muço ishte edhe një shkencëtar i njohur. Nga viti 1993 deri në 1997 ka qenë drejtor i Institutit të Sizmiologjisë në Tiranë. Edhe pas ardhjes në SHBA, Profesor Muço vazhdimisht merrte pjesë në konferenca shkencore ndërkombëtare dhe kontribuonte për shkencën në forma të tjera. Ai kishte mbaruar studimet në fakultetin e Shkencave të Natyrës në Tiranë dhe për shumë vite ka qenë drejtuesi i Rrjetit Sizmiologjik të Shqipërisë. {SH.Kercelli}
Qeveria e Kosovës miraton Strategjinë Kombëtare për Zhvillim 2016-2021
-Kryeministri Mustafa tha se janë bërë përpjekje që kjo Strategji të koinçidon edhe me Strategjinë e re të Bashkimit Evropian “Evropa 2020”, dhe po ashtu me ciklin e ri të planifikimit të asistencës së Bashkimit Evropian për vendet e Ballkanit/
-Edhe Programi për zbatimin e Strategjisë Minerare të Republikës së Kosovës për periudhën 2015-2017, mori miratimin e qeverisë/
-Qeveria e Kosovës theksoi se e ka përkushtimin e plotë që të punojë bashkërisht në realizimin e Marrëveshjes për Stabilizim Asociim – MSA, sepse hap një rrugë shumë të rëndësishme të bashkëpunimit ekonomik me vendet e Bashkimit Evropian, të forcimit të shtetit ligjor, por edhe të bashkëpunimeve në fushat tjera/
Nga Behlul Jashari/ PRISHTINË, 22 Janar 2016/ Strategjia Kombëtare për Zhvillim 2016-2021 u miratua sot nga qeveria e Republikës së Kosovës, në mbledhjen e 71-të, të katërtën në këtë vit, pas dy mbledhjeve brenda ditës së 8 janarit dhe të tretës në 15 janar, nën drejtimin e kryeministrit Isa Mustafa.
Hartimi i kësaj Strategjie fokusohet në adresimin e pengesave kryesore të zhvillimit ekonomik dhe të konkurrencës. Ky dokument reflekton objektivat e Qeverisë për pesë vitet e ardhshme, por edhe objektivat e parapara këtë vit në programin për reformën ekonomike, e cila gjatë këtij muaji do të dorëzohet në Komisionin Evropian.
Kryeministri Mustafa tha se kjo është një Strategji në të cilën kanë punuar të gjitha ministritë dhe se, ky është një prej dokumenteve tona më të rëndësishme të këtij viti. “Është një prej dokumenteve që adreson politikat tona zhvillimore gjithëpërfshirëse, por po ashtu një dokument i cili liston prioritetet më të larta të zhvillimit në të gjitha fushat gjatë një periudhe shumë të rëndësishme kohore në të cilat ne duhet t’i bëjmë reformat dhe ndryshimet strukturore të zhvillimit. Është vlerësim se Strategjia është punuar në harmoni të plotë me të gjitha proceset tona strategjike, me procesin e integrimit në Bashkimin Evropian, dhe po ashtu është në harmoni të plotë edhe me Marrëveshjen për Stabilizim Asociim dhe me pjesë të veçanta të kësaj marrëveshje që ndërlidhen me zhvillimin ekonomik dhe me bashkërenditjen e zhvillimit ekonomik”, tha kryeministri Mustafa.
Më tej, kryeministri Mustafa tha se janë bërë përpjekje që kjo Strategji të koinçidon edhe me Strategjinë e re të Bashkimit Evropian “Evropa 2020”, dhe po ashtu me ciklin e ri të planifikimit të asistencës së Bashkimit Evropian për vendet e Ballkanit.
Kabineti qeveritar aprovoi edhe Strategjinë Shtetërore për Sigurinë Kibernetike dhe Planin e Veprimit 2016-2019, e cila ka për qëllim të adresojë çështjen e sigurisë kibernetike në Republikën e Kosovës, si dhe të vazhdojë të ndërmarrë masat e nevojshme për mbrojtjen dhe garantimin e sigurisë kibernetike shtetërore.
U aprovua edhe Nisma për Lidhjen e Marrëveshjes Financiare për IPA 2015 ndërmjet Republikës së Kosovës dhe Bashkimit Evropian. Ky program për herë të parë është bazuar në qasjen e re të përkrahjes për sektorë në kuadër të IPA 2, dhe me këtë rast është fokusuar në tre sektorë kryesorë: Sundimi i Ligjit, Energjia dhe Bujqësia e Zhvillimi Rural. Përveç këtyre sektorëve me një përkrahje më të madhe horizontale do të mbështeten edhe procesi i integrimit evropian dhe përafrimi ligjor me Bashkimin Evropian.
Edhe Programi për zbatimin e Strategjisë Minerare të Republikës së Kosovës për periudhën 2015-2017, mori miratimin e qeverisë.
Qeveria e Kosovës mori edhe vendimin për shpalljen e “Zonës së Gadimes” Zonë e Veçantë.
Projektligji për plotësimin dhe ndryshimin e Ligjit për Prokurimin Publik të Republikës së Kosovës mori poashtu aprovimin e qeverisë.
Kryeministri Mustafa, gjatë mbledhjes, ka theksuar rëndësinë e madhe që ka për Kosovën ratifikimi, një ditë më parë, i Marrëveshjes për Stabilizim Asociim në Parlamentin Evropian, duke shprehur njëkohësisht përkushtimin e qeverisë së Kosovës në proceset integruese evropiane.
“Konsideroj se është një sukses shumë i madh i Kosovës, por po ashtu është edhe shprehje e një pune shumë të madhe, e cila është bërë këtu edhe gjatë këtij viti, mirëpo është bërë edhe përpara, sepse është një proces i cili ka zgjatë një kohë”, u shpreh ai.
Qeveria, theksoi kryeministri Mustafa, e ka përkushtimin e plotë që të punojë bashkërisht në realizimin e MSA-së, sepse hap një rrugë shumë të rëndësishme të bashkëpunimit ekonomik me vendet e Bashkimit Evropian, të forcimit të shtetit ligjor, por edhe të bashkëpunimeve në fushat tjera.
Marrëveshja e Stabilizim Asociimit ndërmjet Kosovës dhe Bashkimit Evropian është nënshkruar në 27 tetor 2015 nga kryeministri Mustafa dhe përfaqësuesja e lartë e BE-së, Federica Mogherini, ndërsa është ratifikuar në Kuvendin e Kosovës në 2 nëntor 2015.
Qeveria e Kosovës dje në një deklaratë ka theksuar se, MSA-ja është një mundësi e shkëlqyer për fuqizimin e gjithanshëm të dialogut politik, të marrëdhënieve tregtare dhe të bashkëpunimit të shumanshëm ndërmjet Kosovës dhe BE-së.
Qeveria e Kosovës, me këtë rast, ka shprehur përkushtimin e saj për thellimin e mëtejshëm të reformave, për zhvillimin ekonomik dhe fuqizimin e gjithanshëm të shtetit, në partneritet të plotë me vendet mike, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe me vendet tjera të BE-së.
Qeveria e Kosovës, me kryeministër Isa Mustafën, e koalicionit të dy partive më të madha PDK e LDK, ku përfshihen edhe minoritetet, vazhdon punën në vitin e saj të dytë që nga zgjedhja në 9 dhjetor 2014, në Kuvendin kosovar të konstituuar një ditë më parë, gjashtë muaj pas zgjedhjeve të parakohëshme parlamentare të 8 qershorit.
Isa Boletini dhe “Sheshi i Plisave”në Shkup
Nga Mimoza Dajçi-New York/
Më datë 23 Janar 2016 do të përurohet në Shkup shtatorja e Heroit tonë kombëtar Isa Boletini, iniciator i kësaj veprimtarie është Drejtori i Institutit të Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore Shqiptare në Shkup Dr. Skënder Asani. Sipas nipit të Heroit Gazmend Boletini: – “Komuna e Mitrovicës është angazhuar të transportojë qytetarët e fshatit Boletin për në Saraj të Shkupit për të marë pjesë në këtë ceremoni të rëndësishme”. Ndër të tjera ai tha: “Unë besoj se ardhja e Isa Boletinit e përhershme në Saraj do të reflektojë pozitivisht tek shqiptarët, për shkak se ai ka dhënë jetën për bashkimin kombëtar. Kjo përmendore tha ai ngrihet pikërisht me rastin e 100 vjetorit, në ditën kur edhe është vrarë Isa Boletini”.
Juristja Fatbardha Boletini nga Mitrovica, po mbesë e Heroit tonë kombëtar Isa Boletini, gjatë një bisede telefonike na tregon se busti i Heroit do të vendoset në Komunën Saraj pranë shkollës “Dituria”, ku përveç familjarëve do të marin pjesë edhe liderë e patriotë nga Kosova, Shqipëria e treva të tjera shqiptare, njerëz të politikës, artit e historisë.
“Mendoj – thotë Fatbardha – se ky eveniment do të shërbejë si një mesazh paqeje dhe bashkimi për shqiptarët dhe një simbol që personifikon heroizmin e popullit tonë, çfarë trasmeton tek brezat trimërinë, guximin e dashurinë për atdheun e kombin tonë”.
Ndërsa Kryetari i Komunës në Mitrovicë Agim Bahtiri tha për median se vendosja e bustit të Heroit tonë kombëtar në Shkup do të ndikojë në bashkimin e faktorit shqiptar në Maqedoni dhe do të jetë një moment kyç që shqiptarët të ecin përpara drejt realizimit të aspiratave mbarëkombëtare.
Busti i Heroit Isa Boletini që do të vendoset në Saraj të Shkupit është i lartë 3.69 m dhe ka për autor skulptorin e njohur durrsak Idriz Balani. Po në Shkup më datë 22 Janar do të mbahet një simposium shkencor ku do të promovohet edhe libri me titull “Isa Boletini në lëvizjen kombëtare shqiptare” bashkëpunim i parë ky mes tre institucioneve historike të Shqipërisë, Kosovës e Shkupit.
Cermonia në Saraj do të mbahet nën drejtimin e Ali Mehmetit dhe do të shoqërohet me një koncert të pasur artistik, që do të fillojë në orën 12.00, ndërsa përurimi bustit do të bëhet në ora 13.00. Tek Sheshi në Saraj do të ketë edhe një improvizim të Kullës së Boletinëve përballë Bustit të Heroit dhe sheshi do të marë emrin “Sheshi i Plisave”.
Nga politikanët shqiptarë deri më tani kanë konfirmuar pjesëmarjen e tyre Kryetari i Kuvendit të Kosovës Kadri Veseli dhe Kryetari i Partisë Demokratike të Shqipërisë Lulzim Basha.
* Autorja e këtij shkrimi eshte mbesë nga Famija e Boletinëve
- « Previous Page
- 1
- …
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- …
- 87
- Next Page »