• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Natë groteske – Poezi nga Lulëzime Malaj

July 20, 2022 by s p

Ata të dy…

Ata të dy, ishin të dashur dhe aktorë,

Të drithëronin zërat e tyre, simfoni,

Auditori në heshtje lotonte prajshëm,

Trandej skena nga Hamlet dhe Ofeli!…

Mes duartrokitjesh, ra Marrshi Funebër,

Ra dhe perdja e kuqe n’heshtjen prore.

Kërcitën takat shkallëve të mermerta,

Dhe ikën larg, skenave botërore!

Ajo, kthehet aty, pas shumë vitesh,

Gjurmëve, në atë skenë dramatike,

Gjithçka ka vdekur, si në një libret,

Kur luanin shfaqje – fantazmagorike…

Xhamava të teatrit prajshëm bije shi,

Akustika, përcjell në ind shijen mall!

Hije matan xhamit dhe ecje hapash,

Dhe gurgullimën e zërit të tij, kristal!…

————————————————–

Ç’natë groteske

Tutje shtyn fshesat e erës, vjeshta,

Oborrin nga gjethet, sikur e pastron,

Tundet në gardh një shami me hojna,

Si flamur i bardhë, sikur paqe kërkon.

Një degë arre më troket në xhame,

Zgjohem e trembur dritaren e hap,

Shoh vjeshtën nudo veshur nallane,

Çative, sokaqeve natës me vrap!

Rreth strehës stuhia shkulmat vërtit,

Aty sikur shfryn e derdh gjithë inatin,

Lotojnë qiejve e s’gjejnë rehat fletët,

Dhe tokën mbulojnë, si fletë kalendari!

I xhindosur lumi përmbyt vreshtat…

Merr para deg’ e fletë… kuturu,

Tutje pyllit e trembur struket vjeshta,

E mbytur në lot fshihet diku!

Ç’natë groteske, kjo natë e ujshme,

Kullojnë gjinjtë e qiejve nën astar,

Hëna si magjistrickë e padukshme,

Në degën lakuriqe të arrës u var!

——————————————————–

Vizitë surreale në Muzeun Picasso

E pash të dal’ me një penel nga korniza,

Natyrisht, Picasso s’mund t’rrinte aq gjatë,

Hodhi syt’ rrotull kryeveprave, dhe pa se;

Qeshnin e qanin, “Dora Maar” e tër’ gratë!

Druajtur e pyeta: – ç’janë këto lunatike, psh;

“Les Demoiselles d Avignon” me cepa ylli,

Këto shkaravina e kuba të çuditshëm?

E drejtë – më tha – s’bëj art për lisa pylli!

Iku, s’di ç’ngatërronte me të dashurat,

A, ndoshta i ndërtonte artit, tjetër shtrat!

Ai s’ishte, si të gjithë lumenjtë e rrëmbyer,

Që dalin nga shtrati e kthehen atje prap’!

Për të gjthçka ish relative, përveç relatives!

Jeta e dikurshme boheme, i ndrinte syve.

Ai s’ishe as matematikan, as filozof,

Por ishe një gjeni, përzierje e të dyve!

E pash tek ecte i lirë, me pëllumb në sup,

Tek kaloi rrugën, po jo në vijat e bardha,

Hapat e tij marroke kapërcyen kohët,

Dhe mbetën penelata risish të arta!

Ai, ia rrëmbeu kohës, trofeun e lavdisë,

Rebeluar kaloi kufirin, pa vul’ të doganës,

Dhe iu ngjit majës së malit Everest,

Në gjunjë nguli flamurin e Spanjës!

Filed Under: Sofra Poetike

DEGA MANHATTAN BRANCH VATRA ORGANIZOI NJË TAKIM NË KUJTIM TË POETËVE GENC LEKA DHE VILSON BLLOSHMI

July 17, 2022 by s p

Kryetari i deges Vatra Manhattan Agustin Mirakaj e hapi fjalën duke thënë se E kaluara nuk mund të fshihet ajo duhet te kujtohet. Krimet që komunizmi bëri ndaj popullit, ndaj intelektualëve, ndaj atyre që frymëzuan vizionin e lirisë duhet të dalin në dritë.

Kujtesa është çelësi që hap dyert e së shkuarës, kujtesa bën të mundur ringjalljen e intelektualëve Shqiptarë.

Unë sot shpreh keqardhjen që sot ajo e keqe nuk është hequr ende nga vendi ynë. Sot komunistët mburren në televizione dhe kuvend me krimet e baballarve të tyre.

Regjimi i kaluar ishte një regjim terrorist dhe ne duhet të kërkojmë që krimet e komunizmit dënohen e të mos harrohen. “ATA” duhet të sillen para drejtësisë nëse ka një të tillë. Të çohet në Hagë dhe të dënohet për krime kundër njerëzimit.

Sakrificat e atyre që ranë gjatë diktaturës duhet të shkojnë në vend. Sot ne jetojmë në liri nga ata kolosët që dhanë jetën, sakrifikuan dhe luftuan terrorin komunist me penë e pushkë.

Sot është përvjetori i pushkatimit të dy poetëve Genc Leka dhe Vilson Blloshmi, të pushkatuar më 17 korrik 1977 për poezitë që mbanin në fletore. Shpreh respektin tim më të thellë për veprën dhe sakrificën e dy poetëve të rinj të pushkatuar nga regjimi komunist për idealet e tyre të lirisë dhe veprat e tyre letrare.

Guximi për të kërkuar liri është sakrific – am!

Më tej në mledhje foli edhe nenkryetari i VMB Eduart Aranitasi.

Sot përkujtojmë dy poetët Vilson Blloshmi dhe Genc Leka të pushkatuarë 45 vjet më parë nga diktatura komuniste . Dy poetët u pushkatuanë pas një ”gjyqi ” fallco dhe me akuza të montuara nga Komiteti Partisë së Librazhdit dhe kupola e keimit në Tiranē .

Vilsonin e arrestuan më 5 Gusht 1976 dhe e derguan në Tiranë në një birucë te ” Mine Peza ” e turturuan aq shumë sa u paralizua nga rurturat çnjerzore në hetuesi .

Vilson Blloshmi dhe Genc Leka u pushkatuan në 17 Korrik 1977 në Librazhd me akuza te sajuara dhe “gjyq” farsë për të vetminë “faj” sepse ishin poet dhe i kenduanë liris .

Eshtrat e martirve u gjetën falë punës së pa lodhur të Bedri Blloshmi dhe ky i denuarë me 25 vjet burg politik . Pas nje pune të palodhshme kërkimesh, në vitin 1994 Bedriu arriti t’i gjëj eshtrat e martirëve të groposur në një humnerë.

Të dy poetët në Bërzhesht të Librazhdit, Genci ne vitin 1941 kurse Vilsoni në vitin 1948. Të dy ishinë mësues poetë por ishin dhe kusherinj, fëmijë familjesh të cilsuara armike për të vetminë arsye se të paret e tyre ishin nacionalistë dhe kishin dhën nje kontributë të çemuarë për atëdheun dhe çeshtjen kombëtare . Për ktë arsye u ndaluan të punonin mësues . Genc Leka u dërgua të punoj në ndërtim kurse Vilson Blloshmi në minjerë, regjimi sllavokomunist nuk u mjaftua me kaq. Nuk mund ta duronte lirinë e mendimeve dhe vargjeve e poetve të rinj duke i egzekutuar . Është merita e vëllait Bedri Blloshmi që nxori nga arkivat e sigurimit të shtetit të krijimeve të dy poetve martirë të cilët ai i publikoj ne disa botimesh me profesorin Sadik Bejko .

Genc Leka dhe Vilson Blloshmi kanë lënë një trashgimi më të shkëlqyerat në letërsinë tonë.

Askush gjer sot nuk e ka paraqiturë shqipërinë e diktaturës sic ka bër Vilson Blloshmi te ” Saharaja ” dhe Genc Leka me poezit e tij .

I përjetshem qoftë kujtimi dy poetve martirë Genc Leka dhe Vilson Blloshmi – VMB

VATRA Manhattan Branch

Filed Under: Sofra Poetike

IKA SERISH / POEZI NGA OREST ÇIPA

May 29, 2022 by s p

Ika serish

Ika serish …

Ika edhe kesaj here!

E natyrisht,

Me lot në sy, putha tim et

E me pikellim në shpirt,

Perqafova te shtrenjten nene!

Trishtimi e malli me mberthyen per fyti

E shpirtin nisen te me bluajne me dhembe!

Ika , me hap te shpejt …

E ne rrembim,

syri , zemren ma plagosi !

Nje rrudhe e plogesht merzie,

Ishte shtuar ne ballin e prinderve te mi…

Une nuk u ndala …

Me vete morra, merakun e tyre

Por jo dhimbjen e ikjes time !

———-

Larg

Jam i pushtuar, i kallur në ankth,

Midis ëndërrimit dhe ty e shtrenjta ime !

Shpirtin nuk e çliroj dot prej mendimit…

Pa prekur buzën e përmalluar.

Qënia ime është e mbushur me trishtim,

Nga pamjftueshmëria e kohës për të parë ata sy

Udha, përçudi gjarpërohet mes ikjes.

E kthimin se di, kur vij… a në do të vij?!

Mes shkreptimës së qepallave u shtrydha

Aty, kam filluar e jetoj botën i çakërdisur…

Largësia nga ty më shpërfytyron zemrën

Njësoj si i ftohti, lypsit lëkurën e grisur!

Malli, zjarr flakërin prej hundësh,

Nuk ka kraharor të durojë këtë ndjesi!

E shkurtër është jeta për të mbetur kaq largë.

Pa ty, as unë s’mund të quhem njeri!

———-

Vec per ty

Syt verbova per te jetuar me zemer!

Terr e zi…

Per te pasur drite ne vena

Shpetoma shpirtin me ato buze…

Une vec per ty, e ti vec per mua

Une pa sy , por me nje tjeter shqise…

Ndersa ti me e brishte se ndjenja

Me sheh e me peshperit : “Te dua”!

Une dhe ti ,

Apokalips i perjetshem  i njeri-tjetrit !!

Dedikuar Dites

———-

Ndjesinë harruam

Sot,

Zbathur do të ikë si i marrë, or mik!

S’jetohet më në këtë arrati..

Lëkurës time shpirtin sërish do t’ia kthej

E ndoshta keq do më vij, e di !!!

Humbëm në mjegullinë e syrit të tjetrit

Ndjesinë verbuam me pluhëri moderne

Moralin e zhbëmë mbi qelq të pasqyrës..

Do të ikë në kohën e të marrëve !

Sot.

———-

Shi, mallëngjim

Në kohë të vrenjtur, kur bie shi

Zjarri i pashuar rindizet flakë!

Mjafton një pikë të më lagë shpirtin

Dhe nis rënkoj pak e nga pak…

E them: ç’dreqin po ndodh kështu?!

Ç’është kjo furtunë, kjo erë, ky shi …

Nga koha e ngrirë ti vjen e shfaqesh !

E bukur deri në madhështi…

Ndoshta… kujtimi është hipokrit?!

Dhe në këtë shi ti s’lagesh kur…

Mbi mua pres që të shkrepti

Se mallëngjimi më sëmur

——-

Kukuvajka

(Grimce nga realiteti i viteve te fundit )

Ne vena ndiej shiun teksa bie reke

Po ashtu edhe acarin, brisk !

Kokulur ketij qorrsokaku po eci

Verbuar nga eresira e zeze pisk

Ketij kalldremi hapin me frik hedh

Se e shkuara ka pushtuar cdo ngjyre

Qyteti eshte gri dhe asgje nuk merr fryme

E reja ska ze, ska shpirt ,ska gjymtyre

Ja atje…..nje kandil u ndez !

Nje e moshuar po ngroh duart mbi te

Kuptimi i drites duket se ka humbur

E i ftohti ka pushtuar cdo gje

Ka gjasa, qe vetem shamizezat jetojne ne kete vis.

Se vajtimi eshte hymn i ketij pragu te shkretuar !

Presin te gjorat ne rreze te avllise

Nje ze foshnje per te degjuar…

Qyteti nxin, behet gri edhe me gri

Portat mbyllen nje nga nje

Guret e kalldremit heshtin, zverdhen

Kukuvajka  kengen ze…

Pastaj ika, ja mbatha kembeshpejtazi

S’dita ku shkova , eca s’di se ku

Me acarin, kokulur ketij qorrsokaku

Nen klithen e trishte gu-gu-gu….

——

“Absurdi i pleshtit”

Bezdisshem leh nje lango ne rruge

E hap gojen vesh me vesh, kercellohet

Se nje plesht  pareshtur e pickon

E prej pleshtit gjithe bota zgjohet

E kunderta ndodh me qyqarin

Dikush jeten i merr pak nga pak,pa zhurme

Ankohet ditziu me mish e me shpirt

Po kush ta degjoje, te gjithe flen gjume!

——

Gojeliget

Gojeliget folen, nuk heshten as dje, as sot

Trilluan, shpifen, thane, por nuk u ngopen…

Prej mllefit, paditurise dhe zakonit te vjeter

Ne kurth me deshen, por vetes ja ben gropen!

Gjuhezinjte, kercelluan dhemb e dhemballe

Fjalen nuk e pertypen, si perhere…

Therrimet e tyre mbulojne cdo hije

Kjo specie, prej zilise dhe buken e shkel!

Gojeliget s’kane fe, jane te pazot

Pjelle e shejtanit e kaluar atij…

Dridhen, perdridhen si neperke e pabese

E pas shpine, vershojne me helmin e zi!

Gojeliget vdekjen e kane prej fjales!

Prej gjuhes se vet e barkut plot vrer..

Por gojeliget flasin, flasin dhe ne vdekje

Kerkojne meshire e bejne si te mjere!

Gojeliget s’kane fytyre, as ne ferr!

——

Pa titull

Melodia e vargut te djeshem

Po torturohet ne humneren e dashurise

Aty ku ndjenja jeton me shume se shpirti!

Ndersa ti, hesht e s’shfaqesh…

Melodia, sot tingujt vjeshtoi

E koridoreve te merzise, dhimbja kumbon

Ftohtesi vyshkese, ky stacion i trubullt

Ti s’ndalon, ti s’vjen, ti s’degjon ose ben sikur…

Melodia e vargut te neserm

Thote:”Se te mishte jane njerzit dhe koha e di”

Ndaj, dilema e pritjes s’ngushellohet te une…

Kur kambana e zise te bjere per ty!

Filed Under: Sofra Poetike Tagged With: Orest Cipa

Kullë

May 13, 2022 by s p

Astrit Lulushi/

Herodoti shkroi mbi praninë e Kullës mitike të Babelit në Irak, siç thuhet në librat e shenjtë fetarë, ku kulla përshkruhet si katrore në formë me gjatësi dhe gjerësi të barabartë me një madhësi që kalon 201 metra dhe përbëhet nga 8 kate me dyer te forta bronzi. Në qytetin e Babilonisë imazhet satelitore së fundmi treguan një bazë katrore që ka të ngjarë të jetë mbetje e kullës. Gërmimet janë ende duke u kryer por asgjë nuk është bërë e ditur deri më sot.
Herodoti ishte një tregimtar dhe shkrimtar, por jo historian. Gjërat që ai ka shkruar nuk duhen anashkaluar, por as për t’u besuar. Herodoti vlerësohet gjerësisht si historiani i parë, fjalë për fjalë “babai i historisë” – vetëm sepse jetoi në një kohë ku nuk kishte asnjë vlerësim ose vetëm tregimet e tij nga ajo kohë kanë mbetur. Por kjo nuk e ndryshon faktin që shumë nga shkrimet e tij janë mjaft fantastike, njëlloj si tregimet e tij për aspekte të historisë persiane. Pavarësisht se u quajt “babai i historisë” nga Ciceroni, i cili nuk ishte historian, Herodoti shkroi thashethemet dhe komentoi përralla. Ai udhëtoi rregullisht në Babiloni dhe është një historian i njohur dhe padyshim që ka më shumë besueshmëri sesa thjesht një opinion subjektiv.
Disa thonë se Kulla e Babelit është një metaforë për qytetërimin dhe nuk ka ekzistuar. Por ka pllaka babilonase që flasin për kullën, e po ashtu edhe librat fetarë. Njerëzit emërtuan 11 planetë në sistemin tonë diellor 5000 vjet përpara se të shpikej teleskopi. Nëse nuk do ta kishim parë provën në kohët tona moderne, do ta kishim hedhur poshtë gjithashtu si mit. Vetëm për shkak se nuk është aty tani, kjo nuk do të thotë se nuk ka ekzistuar kurrë. Përshkrimi i Herodotit përshtatet shumë mirë (ndonëse jo saktësisht) me strukturat masive (zigurateve) që ishin shumë të zakonshme në Sumer dhe më vonë në Babiloni, shumë prej të cilave lanë një bollëk rrënojash për t’u studiuar.
Nëse kishte një kullë që arrinte në qiej, duhet të presim. Herodoti vërtetë përshkroi një arkitekturë të mahnitshme, por krahasuar me arkitekturën e sotme, Kulla e Babelit është një ndërtesë me përmasa mesatare që 5000 vjet më parë mund të konsiderohej e madhe. Gjithçka është relative.

Filed Under: Sofra Poetike Tagged With: Astrit Lulushi

POEZI NGA ALFONS GRISHAJ

May 10, 2022 by s p

             Echo XXI

Qaj o lum mbi globin e universit tem.

Qaj për detet e shterruna të truve 

qi përditë   bahen fli  nji e nga nji 

tue u shue prej shkëlqimit  të rrem.

Qaj o kolumri për vllaznit e Abelit,

qi pantallonat i ban fustane …

e fustanet çakshirë  tue i turpnue  xhubletat!

O Zot i universit! Bjeri trumpetave dhe shalo meteorët

qi mos me shue krejt kyt krisje  qytetnimi…

ku dhe pse Hyu ka 2000 vjet qi robtohet m’e ndërtue njeriun, por ai prap  zvarritet  si gjarpni. 

Metamorfoza mundet me ardhë  dhe prej kataklizmës ,

qi me shërue hipokondrinë e shekullit t’ mallkimit 

t’ librit, q’ asht zëvendësue  me shabllonin tabloid.

Qaj o qiell me  atë vaj   qi bane Noen me lundrue 

n’ Ararat…

E kataklizma ripërtërin shpresën qi njeriu me e njoft vedin  tue nderue lavdin Tande.  

Atëherë  kam me këndue me shtojzovallet qi jan msheh prej frikës n’ qendër të tokës … e , globet e kshnellave kam me i kurdis në nji kor me kumont e katedraleve , tue thirr  në kup t’ qiellës , Halleluujaah !!!

Mundesh me has

N’ gardhe ka  edhe kaçamij,

si  n’ ferra ka edhe  lule.

N’ saraje futen dhe  mij ,

n’ shoqni,  hipokrit pa  tule. 

Mundesh me has dhe zagarë 

qi i lehin  zogjve t’ qiellit…

burimit e ujëvarë,

ku i bajn , “ ham” dhe  diellit!

Pan Gu 

O miku jem Pan Gu ,  koka jote u bë mal…

                                       e sytë diellë e hënë,

gjak’ lumë-ujë , flok’t pemë , mishi tokë u fal . 

Nu Wa,  degën e manave e tërhoqi n’ baltë

                         dhe i  shkundi njerëz  mbi dhe! 

Po , prej asaj kohe dhe sot… mbetën të  pafe ?!

Filed Under: Sofra Poetike Tagged With: alfons Grishaj

  • « Previous Page
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • …
  • 114
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NË TEQENË BEKTASHIANE SHQIPTARE NË MICHIGAN U FESTUA “SULLTAN NOVRUZI”
  • SHQIPTARËT E AMERIKËS MBLODHËN 140 MIJË E 500 USD PËR NDËRTIMIN E KËMBANARES SË KATEDRALES NËNË TEREZA NË PRISHTINË.
  • “DIELLI” ME SHQIPTARËT NË DANIMARKË
  • VATRA MICHIGAN SHTROI DARKË NDERIMI PËR PRINC LEKËN DHE KLERIN FETAR NË MICHIGAN
  • VATRA CHICAGO MORI PJESË NË PROMOVIMIN E LIBRIT “THE FLOWER OF VLORA” TË DR. ANNA KOHEN
  • “ARDIAN KOÇI DHE RINGJALLJA E FENOMENIT TË VETMBROJTJES POPULLORE”
  • Edhe shqiptarët duhet ta kenë Kërlezhën e tyre për të nxitur demokratizimin e shoqërisë serbe
  • Shën Patrik
  • PRANIMI I PROPOZIMIT EVROPIAN ËSHTË KOMPROMIS TJETËR I KOSOVËS
  • “Luba”, një dashuri që vërvitet mes kohrash dhe zhvesh sistemin diktatorial
  • SENJORIA E VENEDIKUT DHE RAPORTET E SAJ ME PRELATET KISHTAR E FAMILJET FINSIKE SHQIPTARE NË SHEKULLIN E XV-TË – KRYEIPESHKVI I DURRËSIT IMZOT PAL ENGJËLLI
  • Papa Klementi XI (Albani), një bibliofil me sqimë dhe themeluesi i Seksionit Oriental të Bibliotekës Apostolike të Vatikanit
  • THE NEWTON GRAPHIC (1975) / “NJERIU DHE LËVIZJA” — EKSPOZITA FOTOGRAFIKE E GJON MILIT NË MUZEUN E SHKENCAVE TË BOSTONIT
  • MUZIKË QË PIKON NGA GISHTËRINJTË E FËMIJËVE…
  • VATRA PROMOVON “DIPLOMACIA NDËRKOMBËTARE DHE ÇËSHTJA E KOSOVËS 1997-1999” MË 25 MARS 2023

Kategoritë

Arkiv

Tags

alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Hazir Mehmeti Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT