Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

PRILLI I I MBRETËRORËVE SHQIPTARË PËRKUJTOHET NË NEW YORK

by

Edhe sivjet, si çdo vit tjetër mbretërorët dhe legalistë shqiptarë në Amerikë, vazhduan traditën, me  perkujtimin e datave historike të Prillit që janë edhe Ditët e krenarisë sonë, kombëtare…

Përkujtohen tri ngjarje në një ditë: 5 Prill 1939, Ditëlindja e Mbertit Leka I, 7 prill 1939-ditëqëndresa e Heroit Abaz Kupit në Durrës, 9 prill 1961, ditëvdekja e Mbretit të Shqiptarëve, Zogu I/

NGA BEQIR SINA, New York/

East Elmhurst – Queens, NY :  Të Shtunën me daten 6 Prill në hollin e hotelit “Hotel Courtyard by Marriott”” në afërsi të aeoroportit të New Yorkut – La Guardia, një grup i mbretrorëve, legalistëve dhe simpatizantët e tyre, e përshkuan me ndjenjat e thella të respektit e dashurisë, datat historike të prillit, të cilat i kushtohen Familjes Mbretërore Shqiptare.
Ata u mblodhën sërish, të përkujtojn, tre nga ngjarjet më të rëndësishme, për kombin tonë: 5 Prillin 1939 – 74 – vjetorin e lindjes së Naltëmadhënisë së Tij Lekës së Parë, Mbretit të Shqiptarve, 7 Prillin 1939 – 74 vjetorin, e përkujtimit, të epopesë së mbreterorëve shqiptarë, me në krye Mujo Ulqinakun dhe gjeneral Abaz Kupin, e njohur përndryshe dhe si rezitenca kombëtare, dhe e vetmja kundra okupimit ushtarak – fashistë të Italisë,  dhe 9 Prillin 1961 – 52 vjetorin e vdekjes së Mbretit Zogu i Parë.
Mbretërorët dhe legalistët me këtë rast në këtë tubim në shenjë respekti, folën për jetën dhe sakrificat, arritjet që ka pasë Familja Mbretërore Shqiptare, duke e quajtur atë si “koha e artë” e asaj periudhe, dhe u përkulën thellë para figurës së Mbretit Zogu i Parë Ahmet Zogut, si dhe kan kremtuar me krenari ditëlindjen Naltëmadhënisë së Tij Lekës së Parë, Mbretit të Shqiptarve.
Mbretërorët, legalistët dhe simpatizantë e tyre, thanë se ne kujtojmë Ditët e Prillit, Ditët e krenarisë sonë, kombëtare, mbasi vlerësojmë me këtë rast me anë të këtyre datave dhe shprehim edhe një herë respektin tonë të thellë, dashurinë dhe krenarinë, përmes, takimeve që mbajmë prej shumë dekadash në mërgim, përkatësiht në New York
Megjithëse, këto përkujtime janë larg atyre tubimeve të fjalimeve të mëdha, apo kremtimet e përkujtimet përmes koncerteve me shpenzime të mëdha dhe ngjarjeve megalomane, duhet cekur se mbretërorët , legalistë dhe sipmatizantë përmes datave historike të prillit sado të vogla, që bëjnë për çdo vjet sipas traditës, të cilat i kushtohen Familjes Mbretërore Shqiptare, jan duke e mbajtur gjallë dhe duke e ngritur në vendin ku Ata hodhën themelet e shteti të parë Shqipëtarë, dhe siguruan lavdinë e Familjes Mbretërore shqiptare për t’a bërë të pavdekshme spese ajo na e ka rritur krenarinë kombëtare për të gjithë shqiptarët. “Ditët e Mbretërisë Shqiptare në Amerikë” mbajtën shpirtin gjallë dhe lëvrinë në vite  frymën nacionaliste, në komunitetin shqiptarë të Amerikës
Intonimi i hymnyve kombëtare, të Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe të Shqipërisë, nderimi i bërë nga të pranishmit, shënojë hapjen solmne të kremtimit tradicional, “Ditët e Monarkisë Shqiptare në Amerikë” . Drejtuesi i këtij tubimi, nën kryetari i degës së Partisë Lëvizja e Legalitetit, për SHBA dhe Kanada, zotëri Ahmet Hoti, kërkojë nga të pranishmit, për të mbajtur një minutë heshtje, që të nderojnë pjestarët e Familjes Mbretërore Shqiptare, dhe të gjithë ata legalistët dhe nacionalistët e ndarë nga jeta, gjatë kësaj periudhe disa vjeçare.
Ndërkohë, që në përkujtim të këtyre datave ai tha se :”Ata popuj që nuk njohin dhe nuk studion historinë e tyre, sipas tij janë të destinuar për të përsëritur gabimet që kan bërë – kohë mbas kohe, sepse periudhë ma të bukur për ne shqiptarët, për t’a studiuar dhe ristudiuar dhe për të nxjerrë edhe mësime është periudha e kohës së mbretit Zogu i Parë, dhe eveniment që çuan në pushtimin fashist të Italisë, dhe çfarë ndodhi më pasë tyre nuk ka”, u shpreh zoti Hoti.
Kreu i legalistëve në SHBA, Hakik Mena, pasi falenderoj në emrin tij dhe të degës së partisë PLL-së për Amerikë, të gjithë pjesmarrësit në këtë përkujtim tradicional shumë dekadësh të mbajtur rreth datave historike të Prillit prej mbretërorve dhe legalisteve këtu në Amerikë, foli rreth rëndësisë së kujtimit të këtyre datave..
Kur i hedh një sy këtyre datave të prillit, theksojë në fillim të fjalës së tij zoti Mena, lehtësisht një Shqiptar i mirë konstaton një dominim të hidherimit ndaj gëzimit. Por, shtoi ai, unë si optimist që jam kam dëshirë të filloj nga hidhërimi që në fakt përkon me të kundërtën e kronologjisë kohore.     Ai mbasi i bëri një përshkrim të hollësishem datave të prillit, foli edhe për gjëndjen e sotme të shqiptarëve dhe çështjen shqiptare, në përgjethësi.   ” Fatkeqsishtë, rruga për kosolodimin e kombit tonë, u shpreh me këtë rast Mena, është duke u stagnizuar nga elementi që i ka rrënjët e saj, në të kaluarën komuniste, pra ne legalistët dëshirojmë që hapat të jenë më të shpejta, duke mos lënë në harresë asnjë nga trevat e Shqipërisë Etnike dhe të drejtat e shqiptarëve që banojnë në këto treva duke filluar me Shqipërinë Lindore, Kosovën Lindore, Çamërinë, dhe atë të Malit te Zi. Ne, shtoi ai në të njëjtën kohë nuk mund të lemë pa përmendur edhe çështjen politike në Shqipëri duke pasë parasysh që ne të djathtët kërkojmë që të zbatohet një ligj i saktë dhe i drejtë në drejtim të pronës private dhe të integrimit të drejtë e maksimal të shtresës së persekutuar politike, shtresë kjo që edhe sot pas 20 vjetësh, sipas tij vazhdon të vuajë traumat e krijuara prej diktaturës sllavo komuniste.”
Kreu i legalistëve bëri thirrje duke thënë se : “Do të dëshiroja që tashmë të shikoja që jo vetëm ne legalistët por të gjitha partitë poitike, kudo, që janë në trevat tona etnike të kenë si “abc”- në, e tyre Bashkimin tonë Kombëtar, mbasi çdo alternativë tjetër, është e padrejtë fallco dhe e destinuar të dështojë”, u shpreh ai.

Zoti Mena, nuk la pa përmendur gjatë fjalës së tij dhe faktin që Kombi Shqiptar, sot sipas tij është e vërtetë që po jeton momentet me të mira të tij, edhe pse na ngelet shumë punë për të bërë të paktën deri në realizimin e Shqipërisë Etnike.
“Kjo gjendje e sotme, tha zoti Mena, nuk është e rastësishme, por është një projekt që fillon me Rilindasit, vazhdon me hedhjen e themeleve dhe ndërtimin e “shtëpisë” në periudhën e artë të monarkisë shqiptare, vazhdon t’i rezistoi erërave të Luftës së Dytë Botërore dhe sidomos uraganit të kuq që donte t’a përpinte këtë shtëpi të ndërtuar me kaq mundë, djersë e gjakë. Ndersa, me rënien e Murit të Berlinit, thotë ai ndonëse të gjitha vendet e Lindjes, filluan të shijojnë prej Zotit, dhurimin e një kohe të bukur si dhuratë për ndryshime të rrënjësishme demokratike, në vendin tonë fatkeqsisht nuk ndodhi e njëjeta gjë dhe si paralajmërim morëm dhuratë një kohë me vranësina.”
Zgjidhjen e kësaj çështje gjatë fjalës së tij zoti Mena, e shihte tek e vetmja alternativë, që si u shpreh ai e cila mundëson hapjen e kohës, dhe është, tek krijimi i një alternative të djathtë e përberë “kryekëput” prej partive të djathta tradicionale, dhe absolutisht jo e përzier me krunde që pretendojnë të jenë të tilla por që në faktë janë të ngjizura prej Katovicës famekeqe.
“Duke qenë se tradicionalistët e djathtë kanë qenë dhe janë për një Shqipëri të lire,demokratike, etnike, sqaroi Mena, në fund të fjalës së tij, dhe duke konsideruar të shenjtë pronën private dhe besimin në Zot, duke i shtuar këtij plani tradicional edhe një pikë të domosdoshme atë të integrimit maksimal në shoqërinë shqiptare të klasës së persekutuar gjatë diktaturës komuniste, të cilët janë të vetmit që mundë të na dhurojnë një kohë të bukur, është në dorën e kësajë të djathte tradicionale që të bashkërendojnë forcat midis njëra tjetrës dhe t’i dhurojnë më në fund një kohë të bukur popullit shqiptar në tërsi dhe sidomos klasës së persekutuar, që akoma nuk e ka shijuar ende një ditë të tillë. Dhe, për këtë,  ne legalistët dhe mbretërorët e Amerikës jemi gati t’i përveshim mëngët për veprim drejt fillimit të rinjgjalljes të së djathtës tradicionale aq shumë të munguar në këto vite të këtij tranzicioni të qëllimshëm të ztagniozuar, me qëllim afrimin e kësaj dite të bukur të shumëpritur të të gjithë shqiptarëve.” ka konkluduar në fjalën e tij kreu i legalistëve në SHBA, Hakik Mena,
Në fund tubmin për  kremtimin tradicional të datave të prillit i përshëndeti edhe sekretari i përgjithshëm i degës së PLL, në SHBA, Tomorr Selmani, Sali Bollati, kryetar i shoqatës “Çamëria” dhe veprimtari i dallur i kësaj çështje në Amerikë, si dhe poeti anti komunist Tahir Hysa, i cili si gjithmon ka zgjedhur të recitojë poezi të shkruar enkas për këto data historike.
Ndërsa, për të përkujtuar figurën e ndritur të Mbretit të shqiptarëve Zogu i Parë, si dhe për të treguar se kush ishte kjo figurë, në fjalën e tij Enver Ramadani, një mbretëror i vjetër shkodran, tha se çdo shqiptarë duhet sëparit të shohim se si e kan vlerësuar kundërshtarët Mbretin Zog, ata që janë quajtur kundërshtarët  e tij si: Fan Noli, Mustafa Merlika, Faik Konica, Tajar Zavalani, Kol Bib Mirakaj e shumë miq dhe histrorian, studiues shqiptarë nga Shqipëria, Kosova dhe viset shqiptare, ose çfarë kanë shkruar dhe kanë thënë më parë të huajt për Mbretin e Shqiptarëve Zogun e Parë”

 

Dita e Shën Valentinit në Nju Jork

by

Ndërsa kjo ditë zakonisht festohet me lule, çokollata dhe mbrëmje intime, mesazhi është dashuria e vërtetë për atë që bën këto dhurataDita e Shën Valentinit në Amerikë është një ditë ku tradicionalisht tregohet dashuria që njerëzit kanë për njëri-tjetrin. Ndërsa kjo ditë zakonisht festohet me lule, çokollata dhe mbrëmje intime, mesazhi që shoqëron këto akte është se marrësi i tyre është dashuria e vërtetë për atë që bën këto dhurata. Në materialin në vazhdim, do të ndjekim mendimet e disa nju jorkezëve se çfarë i shtyn për t’iu nisur partnerëve të tyre këto mesazhe dashurie.
Ishte një kohë gri dhe e ftohtë në Nju Jork, por atmosfera ishte e ngrohtë brenda zyrës së martesave të qyteti, ku çiftet prisnin me durim për të zyrtarizuar martesën e tyre. Ne pyetëm Larryn se çfarë bën bashkëshorja e tij e ardhshme, Karren që ai të ndjehet i lumtur dhe i dashuruar.
“ E fejuara ime më bën çdo mëngjes në fundjavë petulla. Këtë bën ajo për mua.”
Ndërsa Karren thotë:
“Ai më bën të qesh”.
Ushqimi luan rol edhe për Kenin dhe Rifkën, ndonëse Keni thotë se shija e ushqimeve që ajo përgatit nuk merret parasysh.
“Ngaqë e dua, çdo gjë që ajo bën më duket e shijshme. Nuk ka të bëjë me ushqimin. Unë dua çdo gjë që ajo gatuan sepse e di që i bën për mua”.

“Ajo që pëlqej tek ai është se ai asnjëherë nuk dorëzohet. Ai bën çdo gjë që unë të jem e lumtur. Çdo gjë!”
Për Jenifferin, dashuria e Juanit është masazhi që ai i bën kur ajo kthehet nga puna:
Jeniffer
“Unë punoj në restorant. Ka raste që punoj gjithë ditën dhe në fund të ditës këmbët më dhembin shumë. Ai thuajse çdo ditë më bën masazh. Ndjej përherë që ai më do”.
Për Shanen dhe Michaelin, dashuri do të thotë përkujdesja për njëri-tjetrin.
Shane
“Kisha një grip të rëndë. Isha sëmurë për dy javë. Ai u kujdes për mua”!
“Ajo që ai bën, është se ai është i kujdeshëm në përdorimin e kripës në ushqim pasi unë përdor shumë dhe ndonëse është irrituese shpesh herë kur më thotë, unë e di se ai kujdeset për mua”.
Ricardo dhe Maria kanë një mënyrë të drejtpërdrejtë dhe figurative për të përçuar mesazhet mes tyre.
“Ajo më jep pusulla ku shkruhet “Të dua”. Mbas tre vitesh humbet disi kjo ndjenjë. Por unë ende i kam këto pusulla edhe sot”.
“Pata një ditë të keqe një herë dhe ai erdhi me një lodër dhe një kartolinë ku thuhej se e hëna është ditë e ngarkuar përherë. Nesër do të jetë një ditë më e mirë”.
Ngaqë nuk e di se çfarë sjell e nesërmja, Brittany dhe Hectori thonë se çdo ditë është e rëndësishme. Ata folën me Zërin e Amerikës disa momente përpara se të martoheshin.
“Burri im i ardhshëm, në çdo moment më thotë se sa e bukur jam. Dhe kjo më bën të ndjehem e veçantë për të. Fatkeqësisht ai është në ushtri, por unë e mbështes atë. Ai do të kthehet në Janar nga misioni”.
“Fakti që ajo më pret pa e ditur nëse unë do të kthehem ose jo nga misioni, do të thotë shumë për mua”.
Këto janë disa mënyra se si nju jorkezët shijojnë marrëdhënien e tyre, mes çokollatave dhe tullumbaceve në formën e zemrës, për Ditën e Shën Valentinit.(VOA)

VATRANI XHELAL DINE NDËRROI JETË NË NEW YORK

by

Vdiq në SHBA, në moshën 82 vjeç – i biri i ish- Kryeministrit të 30 të Shqipërisë/

NGA BEQIR SINA, New York /     

 Xhelal Dine: Jeta këtij njeriu ishte e mbushur plot me dashuri e mall për atdheun tonë dashur – mbasi më shumë se gjysmën e jetës i kaloi në mërgim – i djegur dhe i zhuritur për ta parë një ditë Shqipërinë e lirë e demokratike – Kosovën e çliruar nga sundimi sllavo-komunist serb, dhe të lirë e të pavarur siç është sot

Vdiq dhe u varrosë në Shtetet e Bashkuara, Xhelal Fiqiri Dine, njëri prej trashgimëtarve të njërës prej familjeve më të mëdha dhe të njohura dibrane. Familje, kjo fisnike dhe me virtyte të pastra patriote dhe atdhetare, që i dha qa shumë kombit tonë në luftën për pavarësi dhe indetitetin tonë kombëtarë. Ai vdiq me date 15 Nëntor 2012 në qytetin – Brooklyn, New York në moshën 82 vjeç – dhe u varrosë me nderime të mëdha nga dhjetra anëtarë të familjes së tij, miq, shok dhe bashkëluftëtarë.
Jeta këtij njeriu ishte e mbushur plot me dashuri e mall për atdheun tonë dashur – mbasi më shumë se gjysmën e jetës i kaloi në mërgim – i djegur dhe i zhuritur për ta parë një ditë Shqipërinë e lirë e demokratike – Kosovën e çliruar nga sundimi sllavo-komunist serb, dhe të lirë e të pavarur siç është sot.
Xhelal Dine është i biri i të fundit Kryeministër të Shqipërisë, Fiqiri Dines, prej shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë, drei me ardhjen e komunizmit që e sundoi atë vend për 46 vjet me radhë.
Është e rëndësishme të dihet sot se Qeveria e Kryeministrit Fiqiri Dine ishte autonome dhe plotësisht e pavarur nga pushtimi Gjerman në Shqipëri, në atë kohë. Mbasi propaganda komuniste e Enver Hoxhës, Fiqiri Dinen e quante sipas saj Kryeministri i Qeverisë “Quslinge” për çka do të lë të kuptohet dhe se ka shumë misinformim – tek mjaft mjaft shqiptarë që e dinë historinë e Shqipërisë vetëm ashtu si kan shkruar historianët dhe studiuesit e Enverit për 50 vjet..
Qeveria e vitit 1943-1944 e Kryeministrit Fiqiri Dine ishte referuar si Quslinge vetëm nga regjimi komunist dhe nuk gjendet si e tillë në asnjë nga analet e historisë botërore, enciklopedinë e Shqipërisë, tash e të tjera, studime dhe histori të këtyre dy dekadave të fundit. Mbasi në realitet, thuhet se ajo ishte një qeveri e përkohshme dhe jo “kuislinge” në asnjë mënyrë, ashtu si donte t’i quante të gjithë kundërshtarët e tij regjimi komunist i Enver Hoxhës.
Fiqiri Dine dha dorëheqjen nga posti i Kryeministrit për arsye shumë specifike.Gjithashtu, ai nuk kalojë gjithë kohën në Greqi si shkruan propaganda komuniste. Ai jetojë deri sa vdiq në Belgjikë. Për të shkruar saktë dhe të bazuar në fakte historike, duhet që të posedojmë njohurit e kërkuar në arshivat e Londrës dhe ato të Uashingtonit. Për të në kohën e komunizmit është shkruar një farë pseudo-mini-biografi në librat e historisë komuniste propagandistike.
I biri i tij – Xhelali i cili vdiq këto ditë në New York, ashtu si dhe të gjithë anëtarët e kësaj familje, ishte kundërshtar i përbetuar i komunizmit. I etur për bashkimin kombëtar. Dhe për këtë të gjithë anëtarët të kësaj familje, që ngelen në Shqipëri, mbas ardhjes së komunizmit në 1944 – por edhe ai vetë e paguan më luftën që ju bë atyre nga regjimi komunist.Kjo familje u presekutua dhe u burgos e interrnuan vetem e vetm për bindjet e tyre politike –
Xhelal Dine internohet në Berat në vitin 1945 kur ishte 15 vjec dhe më vonë në Kuçovë.Transferohet nga Kuçova në kampin punës në Shijak. Dhe, në vitin 1948 dërgohet në kampin e Kamzës në Tiranë.
Nga kampi i Kamzës trasferohet përsëri në Berat dhe më vonë në Tepelen në vitin 1949. Pastaj trasferohet nga kampi i “egër” në Tepelenë në Lozhan të Gramshit
Deri sa arratiset nga kampi Lozhan dhe del në Maqedoni dhe më vonë shkon në Kosovë. Përfundon shkollën e mesme dhe punon për disa kohë si mësues në Prishtinë. Në vitin 1959 shkon në Bruksel, Belgjikë, ku takohet me të atin Fiqiri Dine.
Në vitin 1960 emigron në SHBA. Dhe menjëherë u njoh dhe u lidh me fugurat më të shuqara të diasporës në Amerikë. Me atdhetarët e patriottët e flakët duke u bërë një nga anëtarët më të hershëm të Shoqatës PanShqiptare VATRA. Jetoj në Georgia për disa kohë ku me vëllain Mithat, teksa hapën atje një biznes të vogël një restorant.
Më vonë u sistemua në New York. Pasi doli në pencion në vitin 1992 u apasionua me sportin e golfit dhe e luante ketë sport rregulisht.
Ishte ndoshta ndjeksi me i rregullt i shtypit amerikan(lexues me i rregullt i gazetës New York Times -abonenti i saj për më shumë se 40 vjet) dhe një lexues i rregullt i gazetës Dielli, gazetës shqiptaro amerikane Illyria, dhe gazetësk kombëtare Bota Sot.
Vdiq me date 15 Nëntor 2012 në Brooklyn, New York në moshën 82 vjeç, ndërsa varrimi u bënë varrezat qytetare në New Jersey.

 

Dy fjalë për Xhelal Dinen

 

Mbasi u kryen të gjitha shërbimet fetare në Xhaminë shqiptare në Paterson – New Jersey, i biri i Bajraktarit të Lumës, Genc Bajrakatari, lexoi atë që njihet si fjala e lamtumirës :
Thotë një fjalë a vjetër Shqipe: Të gjithë jemi bijtë a vdekjes, të gjithe, pa përjashtim, na duhet me e lanë këtë botë dhe me vu kambën në pragun tjetër ku pranohet vetëm jeta e amshuar.
Megjithëse jemi të ndërgjegjshëm se një ditë do kalojmë pragun, nuk duam ta pranojmë dhe nuk pajtohemi kollaj me të kur humbim një pjestar të familjes, një mik a një shok që ta don zemra. Prej tashti ndihet mungesa e tij dhe boshllëku në familjen e tij dhe në farefisin e tij, po kaq edhe në shoqërinë që ai jetoj.
Xhelal Fiqiri Dine lindi në Maqellarë të Dibrës në vitin 1930. Jeta e tij mbas 1945-es ka qënë një kalvar vuajtjesh, përçmimesh dhe emigrimesh derisa u stablilizua në shtetin e begat të Amerikës.
Familja Dine është e njohur në Dibër dhe është dallur si familje nacionaliste e atdhetare qysh me gjyshërit e tyre, të cilët kanë luftur kundër Sërbve, një armik i egër i Shqipëtarve. Babai i Xhelalit, Fiqiri Dine, në vitin 1917 arsimohet jashtë shtetit në Akademinë Ushtarake në Vjenë, Austri dhe kthehet në Shqipëri ku si officer i shtetit dhe mbretërisë së Ahmet Zogut punon për ndërtimin e shtetit modern për atë kohë.
Në vitin 1945 Xhelali internohet familjarisht – me nënën, Rukijen, dy vëllezërit, Tomorin dhe Sazanin, motren, Hanën, të moshës nga 8 deri në 15 vjeç, xhaxhain me gruan dhe gruan e xhaxhait tjetër me djalë. Vëllain e dytë, Skënderin, e futën në burg dhe pas pak vitesh vdiq në burg në një moshë fare të re.
Internimi dhe burgimi erdhi si pasoj e arratisjes së babait, Fiqiri Dine dhe djalit të madh, Mithat Dine.
Me Xhelal Dinen u njoha në vitin 1945 në Berat, vendqnëdrim për të dënuarit.e sistemit komunist. Nga Berati na dërguan për punë në Kuçovë, Shijak, Kamëz, dhe prap në Berat. Në të gjithë këto vënde që punonim trajtoheshim si skllevër. Së fundi, na dërguan në Tepelen. Në këtë kamp, që padyshim, mund të krahasohet me kampet famëkeq të shfarosjes Naziste, ishim të grumbulluar njerëz nga gjithë Shqipëria – vetëm nga veriu kishte më shumë se 3,500 vetë. Ky kamp ishte projek i sistemit komunist, me në krye Enver Hoxhën, i cili kërkonte me çdo kusht të eleminonte kundërshtarët. Dhe ja arriti qëllimit. Për shembull në kampin famëkeq të Tepelenës, për një kohë shumë te shkurtër vdiqën aq shumë njerëz sa nuk kishte as tokë për ti varrosur.
Xhelalin me disa shokë i transferuan në një vënd që quhej Lozhan në Gramsh për ndërtimin e një rruge ushtarake. Në ketë kamp Xhelal Dine, xhaxhai Esat Dine, kushuriri Muhamer Nasufi, Jonuz Ndreu, Tafil Ndreu, Avdulla Kaloshi dhe Nikoll Gjon Markaj nga shtëpia e Kapedanit të Mirditës marrin vendimin për tu arratisur dhe realizojnë me sukses kalimin jashtë Shqipërise por fatkeqsisht Esat Dine u vra në përpjekje me forcat komuniste. Të gjithë të tjerët e realizuan dëshirën dhe pas disa vitesh erdhën në SH.B.A.
Përveç shumë virtyteve të tjera positive, Xhelali ishte njeri me zemër të madhe. Pas vitit 1990 për famijen e tij që gjëndej në Shqipëri beri atë që shumë pak të tjerë mund ta kenë berë. Në një periudh 2 vjeçare ka shkuar në Itali, Gjermani, Turqi dhe Greqi për të ndimuar dhe sistemuar vëllezërit dhe disa nipër e mbesa që ishin larguar nga Shqipëria. Xhelali me xhaxhain Dilaver Dine dhe kushuririn Hiqmet Dine qenë një mbështetje e jashtëzakonshme për më se 20 pjestarë të familjes Dine që erdhën në Amerik në vitin 1991.
Gjatë 20 viteve të fundit jam takuar shpesh me Xhelalin dhe bisedonim për probleme të ndryshme por veçanërisht politike që kishin të bënin me gjëndjen në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoni. Ai kishte njohuri në politik dhe ishte gjithmonë i interesuar për çështjen Shqiptare.
Xhelali ishte njeri shumë i qetë, i edukuar dhe shumë i sjellshëm. Ishte i azhornuar me shtypin Shqiptar dhe atë Amerikan. Lexonte rregullisht të përditshmen, New York Times.
Për sa i përket komunitetit Shqiptar, isthte i pranishëm në New York apo Washington sa herë bëheshin protesta për Kosovën dhe më vonë për Shqipëtarët e Maqedonis. Xhelali ishte gjithmonë i gatshëm ti shërbente çështjes kombëtare pa u kursyer edhe finaciarisht. Gjithatshtu, ka qënë anëtar i organiztës Vatra që kur erdhi në Amerike. Pra, ky ishte Xhelal Dine.(Kryetari i Vatres. Dr. Gjon Bucaj dhe vatrane te tjere moren pjese ne percjelljen e te ndjerit)
Së fundi, në emër të famijes Bajraktari, ngushëlloj djalin Fiqri dhe vajzën Lule, vëllezërit Tomor dhe Sazan me familjet e tyre., theksojë i biri i Bajraktarit të Lumës, Muharrem Bajraktarit, zoti Gencë Bjaraktari – Të ndjerit Xhelal Dine Zoti ja bëftë dritë jetën e amshuar!

 

 

KURORA E FESTIVALIT TE XXII SHQIPTAR NE NEW YORK -100 VJET PAVARESI

by

Nju Jork: U zhvillua Festivali i XXII-të i Këngës e Valles Shqiptare në Amerikë – Shpaloset flamuri kuq e zi më i madh në Amerikë/
 
 NGA BEQIR SINA, New York/
 
 Lehman College, Bronx, NY : Për herë të 22-të, në komunitetin më të vjetër shqiptarë në Shtetet e Bashkuara, në New York, u zhvillua mbrëmë Fesitivali i XXII-të Shqiptar. Festivali u zhvillua përsëri në pallatin e kulturës – kampusin e kolegjit Lehman College, në Bronx, i organizuar nga Qendra Kluturore ” “Nëna Tereza” e Kishës Katolike “Zoja e Shkodrës”. Festivali u ndoqë nga më shumë se 3500 shikues. Në festival morën pjesë më shumë se 250 këngëtar, vallëtar dhe muzikanë, nga të gjitha trevat.   FESTIVALI XXII SHQIPTAR! në New York, më i madhi i shqiptarëve në Shtetet e Bashkauara të Amerikës, ka bashkuar disa mijëra shqiptarë, në pallatin e kulturës të kolegjit Lehman – Bronks – New York, të cilët si në një festë të madhe u mblodhën për të festuar, historinë,  trashëgiminë tonë dhe kulturën tonë, në nderim të 100 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë!

Sipas, pjesmarrësve ky ka qenë festivali më i bukur i mbajtur ndonjëherë!  i organizuar nga Kisha Katolike Shqiptare Zoja e Shkodrës – Qendra Kulturore Nëna Tereze, më i miri, për të kremtuar, një përvjetor të veçantë, si 100 Vjetorin e Shtetit Shqiptarë. 

      Bashkëkombasit tanë – mërgimtarët tanë nga e ashtuquajtura zonat e “Tre – Shtetshit”, por, edhe ata që kishin ardhur nga shtet më larg, nga Toronto – Kanada, Detrioti, dhe Bostoni – u mblodhën së bashku të djelën në mbrëmje më 11 nëntorë në qytetin e bukur, të New Yorkut, në pallatin e kulturës Lehman College për të ndjekur FESTIVALIN E XXII SHQIPTAR! – ngjarjen më të madhe kulturore në diasporë. 
 Për më shumë se pesë dekada me radhë, sa ka edhe jetëgjatësi Kisha Katolike Shqiptare në SHBA, ka festuar 28 nëntorin dhe festa tjera kombëtare e fetare, dhe është bërë promotore e këtyre festave, por kësaj rradhe, për këshillin e kishës dhe komisionin organiziues të Festivalit të XXII Shqiptarë në New York, krye – Famullatrin e e saj, të Përndershmin Dom Pjetër Popaj, për ta bërë këtë festiavl të ishte më i veçantë 
 Mbasi ata ia arritën qëllimit të bashkojnë me këngë, valle e melodi dhe kostumet folklorike të gjitha trojet tona etnike – duke na krjijuar Shqipërinë e Bashkuara, në festival u prezantua  Shqipëria, Kosova, Presheva, Medvegja, Bujanovci, Çamëria, shqiptarët e Malit të Zi, Maqedonisë dhe diasporës, të cilët, u bënë së bashku për këtë 100 vjetorë –  në Festivalin e XXII Shqiptarë.
 Salla ishte e mbushur me përplot bashkatdhetarë, të rinjë e të reja, fëmijë të vegjël që mbanin veshur nga një fanelë ( T-shirt ) kuq e zi, ose kishin veshur një kostum kombëtar shqiptarë, një flamur shqiptarë dhe amerikan në medalionin në cep të xhaketës. Ndërkohë, që atmosfera ishte ndezur qysh heret jashtë, kompleksit të ndërtesave të kolegjit, nëpër vetura valvitej flamuri kombëtarë, ndërsa buçiste muzika shqiptare, dhe njerëzit i ishin drejtuar, sallës së madhe, të pallatit të kulturës në Lehman College, që të zënë vendet, për të përcjellur këtë ngjarje, e cila kësaj rradhe  i cili i është dedikuar 28 nëntor 1912 – përvjetorit të 100- të, të Shqipërisë së Pavarur. 
 Në festival morën pjesë të ftuar nderi, i përnderëshmin Dom Viktor Dedaj, si dhe ardhur enkas nga Detroiti Dom Fran Kolaj famullitari i ri, në Kishën e Shën Palit në Rochester të Miçiganit, Kryetari i Vatrës dr Gjon Buçaj, presidentia e shoqatës së gruas “Motrat Qiriazi” dr Ana Kohen, anëtari i sapo zgjedhur i Kuvendit të New Yorkut Mark Gjonaj, Shoqata Mjekësore Shqiptaro-Amerikane, Dr. Sulejman Çelaj, Marko Kepi nga Rrënjët Shqiptare e tjere.

Të pranishëm në Festivalin e 21-të Shqiptarë kanë qenë edhe përfaqësues të shtetit shqiptar, konsulli Ymer Berisha nga Konsullata Përgjithëshme e Kosovës në Nju Jork, diplomatë dhe personalitete publike të jetës amerikane dhe shqiptare në Nju Jork, biznesmen, afaristë, studentë si dhe prindër e fëmijë të komunitetit.
 Festival Shqiptarë zhvillohet nën kujdesin e Qëndrës Kulturore Nëna Tereze pranë Kishës Katolike Shqiptare Zoja e Shkodrës, dhe ka këta organizatorë:
  Kryetar i festivalit është Dom Pjetër Popaj, – Drejtori i Qendrës Nëna Terese, Mark K. Shkreli, Drejtor i Festivalit, Simon Vukel, Drejtor Organizativ Fran Çotaj, Drejtor Artistik, dhe regji Ludvig Çotaj dhe Ismer Mjeku, Drejtor i Skenës, Ludvig Çotaj, Skenografia, Fran Shala,Luigj Tinaj, Sokol Smalaj, Kreshnik Smalaj, Nick Gjokaj, dhe Gjeka Shala dhe Lisa Junçaj, Korrdinator i Mediave Simon Vukel, Koordinatore të reklamave Lule Gjokaj, Age Ivezaj,Leonora Lulaj, Arjana Elezaj, dhe Margarita Kocovic.
 
Këshilli Drejtues i Festivalit:
 
Simon Vukel (Drejtor), Fran Çotaj, Ludvig Çotaj, Mark Shkreli dhe Ismer Mjeku. Anëtarë të Komisionit të Festivalit, Age Ivezaj, Angelina Nika, Agim Kola, Anton Dedvukaj, Elsa Lulaj, Gjon Çota, Lekë Lulaj, Lekë Përlleshi, Leonard Berishaj, Palok Rudaj, Prena Berisha, Sokol Smalaj dhe Vasel Smalaj, Gjergjë Paloka, Lizë Vuktilaj, Gjelosh Narkaj,
 Festivalin e drejtuan konferencieret Etrita Ibroçi dhe Albert Popaj . Bekimi i festivalit dhe fjala hyrëse, u mbajtë nga famullitari i Kishës Katolike Shqiptare ‘ Zoja e Shkodrës” Dom Pjetër Popaj.Festivalin e 21-të Shqiptarë e shoqëroi orkestra profesjoniste ” ALBA” me drejtues artistik Edmond Xhani dhe anëtarët e grupit të tij: Edi Xhani – kitare solo, (drejtues artistik) ,Maks Vathi – klarinete / saksofon, Bardhyl Graba – keyboard, Artur Nuredini – drums, Zini Botova – kitare bass, Ilir Dangëllia organo, dhe Lavdërim Jani fisarmonikë. 
 Në fjalën tradicionale të përshëndetjes famullitari Dom Pjetër Popaj, dhe kryetar i këtij festivali shprehet se “Ndërsa kremtojmë këtë datë historike së bashku me këtë festival, përkujtojmë heroit tanë kombëtar që nuk kursyen jetën e tyre por derdhën gjakun për liri e pavarësi të popullit tonë të robëruar në 5 shekuj me rradhë.        Të frymëzuar prej Kastrioit, ati të flamurit tonë kuq e zi, me shqiponjën dy krenare me 1912, – Ismail Qemali me ndihmësit Isa Boletinin, Luigj Gurakuqin e Dom Nikoll Kaçorrin, përsëri ngritën këtë flamurë të valvisë i lirë në tokën Arbërore. “për këtë tha Dom Pjetri, sonte ne përkujtojmë këtë histori dinjitoze me shumë krenari se shqiptari më parë pranon vdekjen se robërin dhe se shqiptari nuk i shërben armikut por vetëm një Zotit në qiell dhe kombit të tij në tokë.      

Sonte në nder të tyre, vijojë Dom Pjetër Popaj – ne festojmë së bashku, kulturën tonë,  historinë tonë, trimërinë dhe traditën e bukur që mbahet e paprekur gjatë shekujve nga njerëzit tanë të guximshëm që dhan aq shumë në shekuj për të ruajtur identitetin tonë. Frymëzuar prej historisë tonë janë brezi e ri të gjithë këta fëmijë që megjithse janë të lindur këtu në SHBA, ata thonë se jemi krenar që jemi shqiptarë, dhe kënodojnë e vallëzojnë si shqiptarë plot hare, gëzim e krenari. Dhe sonte duke vallëzuar dhe kënduar ata do të tregojnë se sa ata e duan kulturën tonë kombëtare.
     Me këtë rastë tha famullitari i Kishës katolike shqiptare Zoja e Shkodrës Dom Pjetër Popaj, “Falënderojmë Komitetin Organizativ të këtij festivali, i cili, ka punuar aq shumë për të bërë këtë mbrëmje të veçantë për të gjithë ne. Zoti e Bekoftë Nënën Shqipëri, Kosovën, trojet e tjera shqiptare të okupueme, Shqiptarët kudo që gjenden, dhe Zoti e bekoftë Amerikën – Gëzuar 100 vjetori i Pavarësisë , e kalofshi mirë këtë fistival !   

Me daljen në skenë të gjitha grupeve, këngëtarve dhe instrumentistëve u shënua hapja e Festivalit XXII-të Shqiptarë, e cila u shoqërua me një pjesa nga drama “Nëntori i Dytë” kushtuar ngritjes së flamurit nga plaku i urtë dhe i mençur i Vlorës – Ismail Bej – Qemali.
Aktori Agim Rugova luajti rolin e këshilltarit politik të Ismail Qemalit, Luigj Gurakuqi dhe lexoi Deklaratën e Pavarësisë gjatë skicës teatrale performuar për publikun e pranishëm. Në skenë ka performuar edhe aktori mga Kosova, Shaban Lajqi i cili luajti rolin e Ismail Qemalit dhe rapsodi Tom Gjergji i cili luajti rolin e Isa Boletinës dhe rikrijuar skenën e Pavarësisë 1912. Kjo pjesë teatrale u shoqëruame një fragment poetik “Flamuri” nga Dritan Dragu dhe një këngë për shpalljen e Pavarësisë , kënduar nga Gëzim Nika – së bashku me një valle festive nga “Lulet e Festivalit” grupi i fëmijëve të “Rozafatit” .
 Festavali XXII Shqiptarë, e ka përshendetur dhe shqiptari i parë në një post kaq të lart në historinë e emigracionit tonë në SHBA, zoti Mark Gjonaj, anëtari i Asamblesë së New Yorkut, Distrikti 80-të, Ky festival  u mbyll me shpalsojen e një një flamuri të madh kuq e zi, më i madhi i shpalosur deri tani në Shtetet e Bashkuara nga shqiptarët, shoqëruar daljen “masive’ dhe solmne në skenën e festivalit të, të gjitha grupeve dhe këngëtarve.
  
              Thanë për festivalin e XXII Shqiptarë
  
    Dom Fran Kolaj duke folur për festivalin tha se ky festival kësaj radhe meqënse mbahet në kuadrin e akiviteve për nder të 100 vjetorit të shteti shqiptarë aludon në atë të “Bashkimit tonë kombëtar bashkimin e të gjitha trojeve tona etnike”. “Kjo është edhe dëshira e të gjithë shqiptarëve, theksojë Dom Fran Kolaj, duke shtuar se brenda dhe jashtë atdheut të tyre, shqiptarët duke festuar 22 vjetorin e festivalit dhe 100 vjetorin e pavarësisë së Shqipërisë e lusin Zotin që sa më parë të festojmë dhe Bashkimin tonë Kombëtarë.”
 
    Mark Gjonaj thotë se ky është një festival që 22 vjet na bashkon ne si komunitet dhe dëshirojë që ky t’i paraprijë edhe bashkimit tonë kombëtar – mbasi ky i sivjetmi përkon edhe me 100 vjetorin e shtetit shqiptarë. “Kjo, tha ai na bënë të ndjehemi më kreanr që jemi shqiptarë sidomos kur jemi në SHBA, dhe të lutemi që Zoti e bekoftë Amerikën dhe Zoti i bekoftë Shqiptarët. Ky njëqindvjetor nuk është vetëm festë por është edhe meditim për 100 vjetët e ardhëshme – që të realizojmë atë ëndrrën tonë shekullorë bashkimin tonë kombëtarë.”
 
     Poeti Gjovalin Lumaj i cili ka bërë edhe montazhin muziko-letrar dhe tekstin e këngëve të festivalit – udhëheqës artitik i SHKA ” Kelmendi” tha se këtë festival do t’a përmblidhja me “dy fjalë” të mëdha:” Festivali vertetësisht i 100 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë, festivali që i shpalosi të gjitha vlerat dhe dha mesazhet për nga ana e masivitetit paraqitjes në skenë të grupeve të ndryshme nga i gjithë vendi, krahinave ” dhe dukëshëm nga festivalet e tjera është dalluar për nga serioziteti dhe profesionalizimi për prezantimim e velerave tonë kombëtare të muzkiës, këngës dhe valles, dhe veshjeve të bukura folklorike nga më të mirta e mundëshme”. 
     Tomë Mrijaj, studiues dhe publicist, që ka ndjekur të 22 festivalet tha se ” Festivali i 22-të i radhës iu kushtua tërësisht 100-vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë dhe figurave të shquara të kombit tonë, të cilët u përkujtuan me shumë respekt, përmes këngëve popullore me përmbatje patriotike.”  
     Këtu sot gjithçka është një Shqipëri në miniaturë, duke filluar me skënën e Festivalit, punuar me modesti dhe që sillte me vete jehonën e ngjarjes së 28Nëntorit 1912, e cila sot i përngjante Ditës së Flamurit, shprehet Mrijaj. Duke shtuar se:” Nga ana e tjetër, rregjizori, ishte kujdesur që trupa teatrale të nxjerrë në pah për herë të parë (mbas 50 vitëve të lënë qëllimisht në harresë nga diktatura komuniste), burrin e madh të kombit tonë z/Kryeministri Imzot Nikollë Kaçorri, i luajtur me shumë pasion nga aktorët shqiptaro-amerikanë. Tematika ishte shumë e pasur me vallet nga gurra popullore, veshjet me plot larushi të stolisura nga të gjithë krahinat e trojeve etnike shqiptare, sfondi kuq e zi i flamurit të Gjergj Kastriotit, dominonte sallën e shfaqjes, tek mbahej me krenari simboli i rubës së kuqe me shkabën dykrenare në duar nga spektatorët në Neë York. Festivali nxorri edhe një herë në pah dashurinë e madhe, që ruajnë gjithnjë në zemër emigrantët këtu për trojet etnike shqiptare, me shpresën dhe besimin e patundur se ata do të bashkohen një ditë.” përfundojë zoti Mrijaj.

 

JAVA E FILMIT SHQIPTAR NE NEW YORK

by

Java e Filmit shqiptar ne New York po organizohet me rastin e 100 vjetorit te Pavaresise se SHQIPERISE/

NEW YORK CITY : Në kuadrin e aktiviteve kulturore artistike të 100 – vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë, më datën 5 nentor 2012, ora 07.00, të mbrëmjes në kompleksin e njohur të kinemave Tribeca në qytetin e New Yorkut, u çelë “Java e Filmit Shqiptar”. Një aktivitet ky i organizuar prej komunitetit të arstistëve, producentëve, kienastëve dhe aktorve shqiptarë në SHBA, i cili i është dedikuar 28 nëntor 1912 – përvjetorit të 100- të, të Shqipërisë së Pavarur.
Në koordinim me Konsullatën e Përgjithëshme të Kosovës në New York, dy organizatorët kryesorë këtij evenimenti janë regjizoria nga Kosova Mrika Krasniqi, dhe aktori i njohur i komunitetit Ariot Myrtaj – me sponosrizimin(donatorë) e disa biznesmeneve dhe firmave shqiptare, të cilat kan bërë të mundur që për një javë rresht nga data 5 nëntorë deri në datën 11 nëntorë, të shfaqin 100 filma në tre kinemat e qytetit të New York-ut: Tribeca Cinemas, atë me pronar shqiptar Producers Club ( të Alfred dhe Ernest Tollja) dhe salla e Tetarit në Lehman College – Bronxnet .

Arena e këtyre shfaqjeve për herë të parë në historinë e shqiptarëve në këtë qytet është bërë edhe Kompleksi i kinemave nga më të njohurit në qytetin e New Yorkut – SHBA dhe në botë, i shquar për organizmin e festivaleve ndërkombëtare të filmit, Tribeca Cinemas, me festivalin i saj të filimit ndërkombëtar “Tribeca Film Festival in New York City”, i cili të hënën hapi dyert, jo për “Tribeca Film Festival in New York City”, por për shqiptarët dhe “foli shqip”, edhe Kinemja më prestigjoze në qytetin e New Yorkut, duke uruar mirëseardhjen edhe në shqip.

Tribeca Cinemas në tabelën elektronike në hyrje të kinemasë ku u zhvillua ceremonia e çeljes së Javës të Filimit Shqiptarë në New York – jo vetëm mysafrirëve e artëdashësve shqiptar por edhe atyre amerikan në anglisht dhe shqip ua urojë ditën e pavarësisë me një tabelë të madhe elektronike me shikim nga bulevardi ku shkruhej ” Happy 100th Birthday Albania – Urime- Urime – Urime”.
Kjo ngjarje, shkruan në Tweeter – aktori Ariot Myrtaj do të u japë kineastëve shqiptarë dhe artistëve të saj një shans i madh për të paraqitur punën e tyre në qytetin e Nju Jorkut, në një audiencë shumë të madhe dhe ndërkombëtare.
Java e Filmit Shqiptar në Nju Jork – “100 filma për 100 vjetor” në ceremoninë e hapjes është përshëndetur edhe nga Ambasadori Bekim Sejdiut , Konsull i Përgjithshëm i Kosovës në New York.

Ambasadori Sejdiu përveç tjerash theksoi se :” Kjo javë e filmit shqiptar organizohet në një vit të rëndesishëm për shqiptarët , përkatsisht muajin që shënon 100 vjetorin e themelimit të shtetit shqiptar. Përmes promovimit të kulturës tonë, në këtë rast duke shfaq filma nga Kosova, Shqipëria dhe viset tjera ku jetojnë shqiptarët në Ballkan, duke shfaqë kështu para publikut këtu në Amerikë vlerat tona shoqërore dhe fuqinë shpirtëreore të kombit tonë.”

Më pasë Ambasdori Sjediu vuri në pah se megjithse ne jemi komb i vogël, por kemi dhënë artist të mëdhenj, që nga Aleksander Moisiu, Bekim Fehmiu, Sandër Prosi, e deri tek Bellushet , Liza Dushku, Blerim Destani, Stan Dragoti, Arta Dobroshi e shum të tjerë, kemi me se çfarë të mburremi dhe të krenohemi

Pra, tha ai ne kemi me çfar të prezentohemi dhe në këtë 100 vjetor këtu në SHBA, dhe duhet ta bëjmë sa me shum që të jetë e mundur këtë prezantim të filmatografisë shqiptare në SHBA dhe në botë, andaj edhe ne si Konsullatë e Republikës së Kosovës në qytetin e New Yorkut, kemi kontribuar në organizimin e këtij aktiviteti kulturorë dhe jemi të përkushtuar që edhe në të ardhmen t’i japim mbështetje maksimale jetës kulturore e artistike të këtij komuniteti të diasporës tonë në SHBA, si dhe në promovimin e kulturës tonë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, në këtë vend mik të madh të shqiptarëve dhe të Kosoves .

Në fund të përshëndetjes së tij në ceremoninë e hapjes së Javës e Filmit Shqiptar në Nju Jork – “100 filma për 100 vjetor”, Ambasadori Bekim Sejdiu – Konsull i Përgjithshëm i Kosovës në New York, ka theksuar se :” Këtë mund t’a bëjmë më mirë nëse e bëjmë së bashku dhe Java e Filmit që po e fillojmë sonte është dëshmia më mirë e kësaj në prag të kremtimit të 28 Nëntorit 1912 – 100 Vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë, dhe për këtë tha ai falenderoj oranizatorët për punën e bërë, si dhe falenderoj të gjithë ata(donatorët) që e kan mbeshtëtur këtë aktivitet.”(Kortezi Beqir Sina)