• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Holanda do të paguajë me nga 5,000 euro ushtarët që ishin në Srebrenicë

February 11, 2021 by dgreca

Të mërkurën (10 shkurt) qeveria holandeze njoftoi se do të paguajë me nga 5,000 euro, të gjithë veteranët e ushtrisë që kanë shërbyer në kuadër të misionit paqëruajtës të Kombeve të Bashkuara në Srebrenicë të Bosnje dhe Hercegovinës.

Pagesa do të bëhet, për siç është thënë “shërbimin e tyre në kushte të tmerrshme”. 

Më 1995 misioni i Kombeve të Bashkuara nuk arriti të parandalonte gjenocidin ndaj myslimanëve të Bosnjës, raporton AP. Holanda ka pasur në Bosnje rreth 850 ushtarë.

Trupat holandeze kanë qenë të pranishëm në Srebrenicë kur luftëtarët serbë të Bosnjës të armatosur rëndë dhe të udhëhequr nga gjenerali, Ratko Mlladiç hynë në qytet dhe vranë e masakruan më shumë se 8.000 burra dhe djem myslimanë. Mlladiq është dënuar për gjenocid nga Gjykata Ndërkombëtare për Krimet e Luftës në ish-Jugosllavi në Hagë.

Prej kohësh, Holanda është ballafaquar me pasojat e kësaj ngjarjeje. Qeveria e ish-kryeministrit Wim Kok dha dorëheqjen më 2002 pasi autoritetet holandeze kritikuan ashpër dërgimin e trupave në zonën e rrezikut pa armë dhe autoritet të duhur për të mbrojtur rreth 30.000 refugjatëve që u larguan në një bazë holandeze në Bosnjën Lindore.

Më 2019, Gjykata e Lartë e Holandës vendosi që Holanda ishte pjesërisht përgjegjëse për vdekjet e rreth 350 myslimanëve që u vranë nga forcat serbe të Bosnjës.

Në anën tjetër, Kombet e Bashkuara janë kritikuar që nuk miratuan sulmet ajrore për të mbështetur trupat holandeze në terren.

Filed Under: Kronike Tagged With: 5 mije Euro, Holanda, Srebrenice, ushtaret

FOIBE – NGA BAZOVICA DREJT STACIONEVE SREBRENICË, PREKAZ, REÇAK…

October 22, 2017 by dgreca

Nga Shpend Sollaku Noé/

Shpend Sollaku Noé brenda Monumetit të Bazovicës

Ne Foto: Shpend Sollaku Noé brenda Monumetit të Bazovicës/

Gjuhëprerë, si në foton e mësipërme/

Nën shi, i përhumbur, me trurin që vazhdon të zbrazet prej llogjikës e të mbushet prej dhimbjes. Është ajo, dhimbja, që do të më komandojë në ato dy orë të ndejtjes time mbi hekatombën e Bazovicës me emrin Foiba.

1 ok Pasqyrim i shtresave ne Fiobë e Bazovicë

Ne foto: Pasqyrim i shtresave ne Fiobë e Bazovicë/

Nën këmbët e mia – mijra shpirtra të pllakosur, nga një strukturë e rëndë hekuri. Nën atë masë stërmadhe metalike – humnera. Që ndërpritet nga një shtresë e dendur gurësh e dheu të hedhura në erë dikur, në majin e përgjakur të  1945-ës. Që i ndan ata nga qielli i vajtueshëm mbi kokë. Edhe pse janë nën qindra tonelata metali e shkëmbinjsh, nëse gjendesh mbi ta dhe bën të pushojnë erërat, nëse mban frymën, të arrijnë deri në veshë rënkimet e atyre që u mbuluan të gjallë.Humnera që kam në këmbë quhet foiba, një lloj grope karstike, mjaft e thellë, që në rastin tonë shkresat e dokumentojnë në fakt si të krijuar prej kërkuesve të qymyrit, në fillim të shekullit XX, të braktisur më vonë për shkak të mosprodhimit. Sikur të kish mbetur vetëm një minierë e gabuar, do të flisnim sot për  një pus të braktisur prej «Skoda»-s. Që i ngjan vetëm formalisht një grope karstike, që vendasit e quajnë «foiba».Ime shoqe vazhdon të shkrepë foto e të filmojë, herë pas here kërkon të më terheqë vëmendjen. Unë nuk kam fuqi as edhe të aprovoj me të tundur kokën. Aq ndihem i paralizuar. Prej tmerrit. Që dekadat nuk arrijnë ta zbehin.

Ftohtësi të dhënash teknike(?)

Para pushtimit titist të Triestes Foiba e Bazovicës ishte 228 m e thellë. Pas masakrës thellësia e saj është përcaktuar prej 198 metrash. Është llogaritur që pas masakrës janë shtuar rreth 500 m kub «material» të cilësuara si eshtra njerëzore.Edhe atherë, në atë maj të largët të 1945-ës, dëgjoheshin, të qarta, të ngjethëshme, të vazhdueshme – rënkimet prej nëntoke. Kolonat a xinxhirëve njerëzorë që binin drejt honit të thellë prej disa qindra metrash ishin ndërtuar në mënyrë të tillë që të kurseheshin municionet dhe koha e ekzekutimeve: në fillim të kolonës, në buzë të gropës – ata që pushkatoheshin; lidhur pas tyre të tjerët – të gjallë, të ndërgjegjshëm për çka i priste. Pasoi një agoni që zgjati për ditë e netë,  një gulcim i mundimshëm që arriti deri në veshët e atyre që, edhe pse jo më larg se pak qindra metra prej asaj grope fatale, nuk guxuan të afrohen, nuk guxuan të protestojnë, nuk guxuan tʼi kundërvihen hordhisë së kuqe.Ishin të egër partizanët e Titos, sidomos me italianët, sidomos me robërit gjermanë, sidomos me njerëzit e thjeshtë, burra, gra, fëmijë, që kishin fajin e vetëm se nuk kishin lindur sllavë.

E kishin nxjerrë shumicën e tyre nga shtëpitë në Trieste e përreth, e kishin marrë prej kampeve të internimit, prej burgjeve.Triestja ishte bërë ndërkaq jugosllave, edhe pse që prej pak ditësh. Por duhej pastruar etnikisht, duhej pastruar edhe politikisht. Ndodhi gjithandej në Ballkan, me kundërshtarët e të kuqve. Veçse këtu, duke patur parasysh vendin dhe mënyrën e shprehjes së egërsisë partizane, merr parmasa e ravijëzime tmerrësisht të veçanta.Cilët dhe sa ishin ata që flijuan këtu në emër të një fitoreje tashmë të arritur, me këtë ekzekutim masiv pa gjyq të rregullt e në kundërshtim flagrant me të gjitha konventat ndërkombëtare për trajtimin e robërve dhe të popullsisë pas luftës?

Në bazë të dëshmive të mbledhura nga të paktët dëshmitarë apo edhe nga një dokument i OZNA-s (shërbimi i athershëm sekret jugosllav), datuar 3 shtator 1945, afermohet që në këtë foibë të Bazovicës ndodhen një numër i madh kufomash  të SS-ve, të Gestapos, të “Gebirgsjaeger”-ve (fanteria e lehte gjermane) si edhe të ushtarakëve italianë dhe të gërdallave të dyzet kuajve. Mbi to partizanët kanë hedhur një sasi të konsiderueshme municioni dhe eksplozivi. Pas shpërthimit të tyre një pjesë e kufomave u mbuluan nga dherat e gurët. OZNA nuk ka interes të shënojë diçka rreth atyre qindra të gjallëve të tërhequr drejt honit prej të pushkatuarve fluturimthi. As edhe numri i vikitmave nuk saktësohet. Flitet për SS, Gestapo, kuesturinë e Gebirgsjaeger, por për faktin që ishin të parmatosur, të marrë nga e kur e pse nuk shënohet asgjë.Sipas historianëve apo politikanëve italianë numri i të infobuarve mund të arrijë deri në 5 mijë; ka  mes tyre që e ngrenë këtë shifër deri në numrin 7 apo 10 mijë. Të mos harrojmë që foiba mbi të cilën është ngirtur monumenti është vetëm njëra prej atyre që fshihen në këtë zonë, si atherë akoma të pyllëzuar e larg syrit kureshtar.

Pavarësisht se çʼthuhet në dokumentat jugosllave, është vërtetuar se, përveç ushtarakëve, ndër viktimat kanë pasë qenë edhe karabinierë, financierë, policë, gardianë burgjesh, fashistë dhe antifashistë, anëtarë të Komitetit për Çlirimin Kombëtar, të gjuajtur pasi kundërshtarët më të vendosur ndaj qëllimeve aneksioniste të Titos. Patën fatin e keq të jenë në buzë të foibës edhe shumë civilë italianë por edhe gjermanë, ish Wehrmacht-as, por edhe slovenë antikomunistë, madje edhe dëshmitarë të rastësishëm.

Me arritjen e Forcave Aleate në këtë zonë dhe tërheqjen e titistëve, u bë një përpjekje prej angloamerikanëve për të nxjerrë në sipërfaqe viktimat, por u hoq dorë menjëherë pas rekuperimit të kufomave të para, për shkak (apo pretekst) të gjendjes së përçudnuar të asaj që kish mbetur prej trupave dhe të pamundësisë për tʼu dhënë një emër. Një palë e dëshmive thonë se mbetjet e trupave u trasportuan gjetkë dhe u dogjën, të tjerë mbajnë gjallë versionin se u rihodhën në foibë.

Vështirë të gjendet dhe sot e vërteta e pastër, pasi, nëpër vite, pavarësisht nga iniciativa të veçuara, nuk ndodhi asnjë gjest politik për tʼu marrë në konsideratë: vetëm heshtje e qëllimshme apo diplomatike dhe përpjekje për të mbuluar të vërtetën. Vonë, shumë vonë, pas rënies së Jugosllavisë dhe të Bashkimit Sovjektik, është arritur që ato të mjera viktima të partizanëve titistë të rikujtohen nga një kompleks lapidarësh e veprash skulptorike të konsideruara si Monument Kombëtar me dekret të presidentit Scalfaro të vitit 1992.Ata që përgatitën listat e atyre që duhej të vdisnin çfarë kanë pësuar? Asgjë. Askush. Është theksuar përgjegjësia – kolektive – e komunistëve, edhe italianë, që dominuan Triesten e asaj kohe me ndihmën e Titos. Përgjegjësi e të gjithëve, domethënë e asnjërit.

Omnia fert aetas?

Vlen edhe per ne të sotmit vargu i Virgjilit?

Ta lemë vërtetë kohën që të veprojë spontanisht?

Duhet gërmuar që e vërteta të zbardhet deri në fund? Apo duhet lë pas e kaluara, për të ndërtuar një Evropë pa mërira dhe pa hakmarrje.

Ithtarët e harrimit janë të shumtë, sidomos kur vijnë nga kampi i atyre të «përgjegjësisë kolektive».  Të harrojmë, në emër të paqes së sotme, në emër të paqes së nesërme.

Të harrosh domethënë edhe të falësh. Të falësh?

Po cilët? Nëse askush, akoma, nuk është vënë para përgjegjësisë? Nëse askush akoma nuk e ka kërkuar këtë falje? Pasi autorët e pacilësuar të krimit nuk mund të pronuncohen, meqë ligjërisht nuk ekzistojnë.

Në fakt, edhe pse populli italian, edhe më ngushtë – triestinët, nuk i harruan Foibet e Bazovicës, historia zyrtare bëri ç mos tʼi lerë nën pluhur. Për më shumë se një gysëm shekulli. Rezultati?

Ia mbërriti si mësim i mamëshirshëm Srebrenica…

Ia mbërritën si shqyerje e zemrave Prekazi, Reçaku, Izbica, Rezalla, Dubrava, Krusha e Madhe,  Rugova e Hasi, Studimja e Vushtrisë…

Autorët e superkrimit?

Nga e njëjta zonë e afërsisë etnike– ish Jugosllavia.

Pasardhës të të njëjtave forca politike të gjenocidit të Bazovicës.

Të atyre të fajit të dikurshmëm kolektiv.

Të mbetur të pandëshkuar.

Ja edhe harruam përsëri

cili do të jetë stacioni i ardhshëm i tmerrit? Vizitorët në Monumentin Kombëtar të Bazovicës numërohen me gishta. Edhe i vetmi cicëron sʼduket edhe aq entuziast në kryerjen e një detyre që duket qartë që nuk i jep emocione.

Turizmi i krimit është i interesuar drejt atij të përditshëm. Vetëm pazarllëqe mes Madridit e Katalonjës? Sʼështë gjë ai muhabet. Që të interesohemi na duhet gjaku, shumë gjak, për një kohë të gjatë.

Vetëm ashtu mund edhe të kujtojmë dicka, ndoshta për një kohë shkurtër.

Filed Under: Featured Tagged With: BAZOVICA, FOIBE, Prekaz, REÇAK..., Shpend Sollaku Noe', Srebrenice

GENOCIDI I SREBENICES

July 3, 2015 by dgreca

ZYRTARE TE KOMBEVE TE BASHKUEME PERDORIN FJALEN “GENOCID” PER MASAKREN E SREBRENICES/
Perktheu per DIELLIN: Gjon Kadeli/
Rusia dhe aleatet e saj ne Ballkan mund t’a quejne fymje perdorimin e fjales genocid, per te pershkrue masakrimet e mija njerezve ne Srebrenice, gjate luftes ne Bosnje, por shume pake njerez te tjere ne
Kombet e Bashkueme, ngurrojne t’a perdorin fjalen genocid. Gjate debatit ne Asamblene e Pergjithshme te Kombeve te Bashkueme, qe u mbajte me 1 korrik, mbi nji rezolute, per te rikujtue 20 vjetorin e vrasjes se ma shume se 8000 muslimanve Boshnjake, burra e djeme te ri,te cilet mbas vrasjes u hodhen ne vorreza ne mase. Keto ishin vrasjet ma te shumta ne mase, qe ngjane ne Europe, ga Lufta e Dyte Botnore.
Skretari i Pergjithshem i Kombeve te Bashkueme Bab Ki-Mun, pa kurrfar ngurrimi, perdori fjalen gjenocid gjate fjlaimit te tij. Te njejten gja bani Kryetari i Gjykates se Nalte te Kombeve te Bashkueme Serge Aramertz, i cili po persekuton ata qe ishin pergjegjes per kete gjenocid, edhe Ambasadoria e Shteteve te Bashkueme prane Kombeve te Bashkueme Samantha Power, e cila ishte ne Bosnje, si gazetare e pavarun, gjate kohes se vrasjeve ne mase, ne korrik te 1995-ses Ambasadoria Power tha se “Ata qe mohojne sot genocidin ne Srebrenice, vejne vehten ne nji pozite te keqe dhe poshtnijne vehten.” “Ajo kerkoi qe vendosmenia qe u shkaktue nga tmerri i Srebrenices duhet, jo vetem te perkujtojme te kaluemen, por te bajme gjithashtu cdo gja te mundun, per te parandalue genocidet dhe vrasjet ne mase ne te ardhshmen.”
Por ishte Boshnjakja Abisada Dudic, qe shkaktoi perlotjen e syve, te atyne qe ishin te pranishem, kur ajo pershkroi, kete ngjarje tejet tronditese. Ajo tregoi se si iku si femij nga shtepia e saj afer Srebrenices, me kujtime te “Friges,gjakderdhjes dhe te zjarrit te luftes.” Dudic shtoi se , shpresa e familjes se saj asht, qe
trupat(kufomat) e te afermve te tyne do te gjinden, tuej perfshi edhe ate te nji axhe te saj, qe ajo e pau heren e fundit tuej ikun ne nji pyll, per te shpetue nga masakra qe ngjau ne Srebrenice..Ajo shtoi edhe keto: “Me quejte ate qe ngjau ne Srebrenic me cdo emen , pervec genocid, qofte emni masaker,tragedi, katastrofe ose me cdo emen tjeter, jo vetem qe pengojme mundesine e rikshillimit, por perforcojme qendrimin e atyne qe mohojne genocidin, dhe qe kryesojne perpjekjet e Serbve te Bosnjes per t’u nda nga Bosnja.” ” Kjo gja i viktimizon
perseri ata qe shpetuen, dhe pakson madhesine e krimit.”
Ambasadoria e Bosnjes ne Kombet e Bashkueme Mirsada Collakovic, e cila kryesoi ceremonine perkujtimore, e cilsoi mohimin e genocidit si “Faza e fundit e genocidit.’ “Ajo shtoi se asht njifar vrasje e dyfishte,
gjate se ciles viktimat jane vra dhe mandej kujtes e kesaj ngjarje tejet barbare po zhduket.”
Perkujtimi i kesaj ngjarje nga Organizata e Kombeve te Bashkueme u ba, nderkohe qe u bane perpjekje te shuimta kunder saj nga Rusia, Serbet e Bosnjes dhe Serbia, kunder cdo perdorimi te fjales genocid, ne nji rezolute te Keshillit te Sigurimit te kombeve te Bashkueme.ne te cilen do te shenohet 20 vjetori i masakres se Srebrenices.(AP/Reuters)

Filed Under: Rajon Tagged With: genocidi, Gjin Kadeli, Srebrenice

Artikujt e fundit

  • “UNË JAM ANEMONE” NJË LIBËR NË KËRKIM TË DREJTËSISË DHE DËNIMIT TË KRIMEVE SERBE NË KOSOVË
  • DRITAN ABAZOVIQ, DRITE NE ERRESIREN POLITIKE TE BALLKANIT
  • Përvoja 15 vjeçare e Shkollës Shqipe “Alba Life” Ambasador i Kombit New York
  • Lunxhëria visi me heshtje dhe kambana me gjuhë
  • Piktorja gjen optimizmin e jetës përmes ngjyrave, stili abstrakt shkon përtej mendimit
  • Po Dibres, Jo “SKAVICES”!
  • Si i grabiste regjimi komunist emigrantët
  • Ministri i Shëndetësisë i Republikës së Kosovës, Dr. Rifat Latifi priti sot në takim shefen e Zyrës së Greqisë
  • “Arbëreshët midis realitetit dhe mitit: vështrim i shkurtër historiko-kulturor”
  • JOSHJA E PYLLIT TË KUQ
  • Nertila Sinameta mes Shqipërisë, Italisë dhe Kinës
  • SHENJTORËT SI PROMOVUES TË FQINJESISË SË MIRË
  • PRESIDENTI JOHN F. KENNEDY, BERLIN, 26 Qershor1963: “ICH BIN EIN BERLINER”, “Unë jam qytetar i Berlinit”
  • 7 KORRIK 2022, KUR “PRANVERA E PROTESTAVE” VJEN NË VERË
  • BISEDA E PRESIDENTIT BILL CLINTON ME HASHIM THAÇIN RUAJTUR NË BIBLIOTEKËN PRESIDENCIALE “WILLIAM JEFFERSON CLINTON”

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari Albin Kurti alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fadil Lushi Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Hazir Mehmeti Ilir Levonja Interviste Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT