Raimonda Moisiu – Page 6 – Dielli

Lek Gjoka: Sot ka shumë poetë mitomanë dhe plagjiaturistë

January 26, 2017 by dgreca

Intervistë me poetin, shkrimtarin dhe publicistin shqiptaro-amerikan, Lek Gjoka/

Poeti Lek Gjoka ka lindur në Kallmet të Lezhë, nga e ka origjinën edhe peshkopi shqiptar dhe një nga autorët më të lashtë të letërsisë shqipe, imzot Frang Bardhi./

1 Leke Gjoka lib 4- Rete i kam mbullur me celes 6-Takim me vdekjen 5- Perroi i djallit.. 2-Diellin e kapa per veshesh 3-Dallgezi i oqeanit shpirteror

Në vitin 2001-ë botoi vëllimin poetik “Lotët e puthjes” që pasoi në vitin 2003, me vëllimin poetik “Diellin e kapa për veshësh”. Në vitin 2008-ë vjen me vëllimin e tretë me poezi “Dallgëzim i oqeanit shpirtëror” që e vazhdon në 2013=ën, me vëllimin e katërt poetik “Retë i kam mbyllur më çelës” si dhe me librin me tregime “Përroi i djallit”.

Libri “Takim me vdekje” është libri i gjashtë, në zhanrin e prozës, tregimit, që doli nga botimi në dhjetor të vitit 2016-ë, në Jacksonville Florida SH.B.A, ku edhe ai jeton, punon e krijon, prej 17-ë vite.

Është bashkautor në disa antologji poetike si në Shqipëri ashtu edhe në diasporë si “Balada e largësive”(1995), “45 Poetë për Lezhën” (1996), “Pas Migjenit” (2001), “Zemra prindërore”(2008) etj.. Gjithashtu boton krijimtari dhe publicistikë në gazetat dhe revistat e diasporës shqiptare në SH.B.A, si “GazetaVatra.com , “Illyria”, “Jeta Katolike” “Dielli” “Bota sot” etj.

Autori Lekë Gjoka jeton familjarisht që nga viti 1998-ë, në Jacksonville Florida SH.B.A me bashkëshorten Bardhe Bushpepa dhe dy fëmijët Donald dhe Daniela Gjoka.

Unë pata rastin të bisedonim si dy kolegë e miq, në Jacksonville Florida, dhe poeti e shkrimtari Lekë Gjoka, me shumë dashamirësi dhe dhe mirënjohje rrëfeu rrugëtimin e tij mbresëlënës krijues. Në fund të bisedës ai përcjell edhe një mesazh të për letrat shqipe:

”Sot ka shumë poetë mitomanë dhe plagjiaturistë, dhe një pjesë prej tyre marrin poezitë e të tjerëve Copy& Paste, në rrjetet sociale, veçmas në Facebook dhe në internet, dhe kur e shikon që poezitë tënde apo të X poeti me emër, i shikon në “vëllimet poetike” që ata pa pikë morali i botojnë si të tyret. Arti ka një sitë të madhe, që në mjaft raste, ajo e sit krijimtarinë e çdo poeti të talentuar, edhe të këtyre mitomanëve.

Bisedoi: Raimonda MOISIU

-Sapo më ra në dorë vëllimi tuaj poetik “Retë i kam mbyllur me çelës”. Përpos urimeve, çfarë ju shtyhu ta titulloni me këtë titull?

Vëllimin poetik “Retë i kam mbyllur me çelës” është vëllimi i katërt me poezi i cili ka një cikël poetik me të njëjtin titull. Përmban mesazhin e jetës në planetin Tokë, ku retë e luftërave, dhimbjeve, varfërisë sjellin çdo ditë luftën për ekzistencë mes jetës e vdekjes, lotë e trishtim, ndaj duhet që ne njerëzit e këtij planeti, veçmas politikanët, janë ata që firmosin vdekjen me luftëra dhe trazira. Ata, duhet të ndërgjegjësohen dhe të firmosin paqen. Në mënyrë figurative kam ndërtuar, çelësin shpirtëror dhe këto re i mbylla me atë “celës”, duke sjellë te këta njerëz shijen e jetës, të dashurisë dhe të paqes, të gjithë jemi të përkohshëm në këtë botë të padrejtë.

Vëllim poetik është i ndarë në tre cikle të jetës sonë, dhe të tre ciklet kane një poezi, nga ka marrë edhe titullin cikli dhe hapen me ndjenjën më sublime të jetës;- me dashurinë, me dhimbjen dhe me gëzimin e saj, se dashuria kurrë nuk e ngatërron rrugën e saj. Titullin i ciklit të parë e kam pagëzuar me “Sa peshon një puthje?”, sepse ka disa dashuri; dashuria për Nënën, për të dashurën, gruan, për fëmijët, për Mëmëdheun, për Paqen në botë. etj.

Cikli i dytë poetik titullohet me të njëjtin titull sikur është libri dhe e thashë më sipër se përse e kam titulluar ashtu.

Ciklin i tretë ia kam kushtuar kohës dhe titullohet “Kohën e kapa për dore” ku ka poezi për muajt e vitit, ditën e javës, Vitin e ri, Krishtlindjet etj. Pra ne njerëzit e këtij planeti jemi bashkë udhëtarë me kohën, ndaj në këtë vëllim poetik, kam thurur vargje dhe këtyre jam munduar t’iu jap jetë në të gjitha aspektet e jetës, mes dashurisë dhe kohës që ikën me vrap, sa kur shikon thinjat në flokë kujtohesh se sa shpejt ikën jeta ndaj duhet ta jetojmë jetën me sa mundësi që kemi, të largojmë e mposhtim stresin, të sjellim gëzim dhe paqe dhe të jemi human në këtë jetë sa të bukur por edhe shumë të ngarkuar me lot, dhimbje dhe varfëri ekstreme.

-Cilat kanë qenë përfytyrimet më të hareshme se një ditë do të bëheshit poet e prozator? Kush ka qenë, tregimi, apo poezia e parë që ju keni shkruar?

Asnjëherë nuk kam shkruar që të bëhem poet, dhe prozator që të fitoj çmime apo famë. Shkruaj, sepse Zoti më ka dhuruar këtë pasion dhe dhunti, dhe nuk dëshiroj që të vdesë, por në njëfarë mënyre dëshiroj edhe unë t’i shërbej shoqërisë dhe njerëzve që më rrethojnë, duke iu çuar mesazhin e dashurisë njerëzore.

Mbaj mend që poezinë e parë e kam shkruar në kohën e diktaturës komuniste, kur isha në vitin e tretë të shkollës së mesme dhe ia kushtoja një bashkëfshatarit tim nga Kallmeti i Lezhës, shkrimtarit të letërsisë së vjetër shqiptare Frang Bardhi.

-Kush ka ndikuar në mënyrë të veçantë dhe ju ka frymëzuar apo inkurajuar, për t’u bërë shkrimtar?

Ndikimin më të madh për frymëzim e kam nga jeta ku edhe vete kam kaluar ne një oqean jetë, plot dallgë, vuajtje, lot, jam përballuar me vdekjen disa herë në mërgim, por falë zotit dhe jetës, që po e jetoj jetën

-Cilat janë shprehitë tuaja të të shkruarit, p.sh., shkruani çdo ditë, përdorni kompjuterin apo shkruani me dorë. Dëgjoni muzikë apo dëshironi qetësi, ndërsa shkruani?

Shkruaj kur ndjenjat me thotë atë që përjetoj ta hedh në letër, t’i jap jetë dhe frymë, muzë.

Shkrimtari dhe poeti nuk matet kurrë sa shkruan dhe nëse shkruan për ditë apo jo, por sa frymë ju jep në vargje jete personazheve të tij, që të mbesin në përjetësi dhe në mendjen e lexuesve.

–Çfarë është një “muzë”. Është aftësi gjenetike sipas mendimit tuaj?

Muze është dhunti gjenetike, që me shumë punë krijon një vepër për lexuesit.

-Poezitë tuaja, janë mes mendimit artistik dhe filozofik. E ndjeni reagimin e lexuesve dhe çfarë sekreti ka Leka, nëse mundeni ta ndani me lexuesin e krijuesin e gjerë?

Falë rrjeteve sociale si Yahoo dhe tani Facebook, që përveç gjerave negative, ku të gjithë janë të“barabartë”, kanë edhe të mirat e tyre, sepse pa shpenzime poezinë, tregimin apo një shkrim publicistik, e ndan me lexuesin. Personalisht ndjehem mirë ku çdo poezi, tregim apo shkrim publicistik, e hedh në faqen time publike në Facebook (madje edhe kur i ripublikoj) dhe shikoj se për 24 orë e lexojnë disa mijra lexues, ndjej një kënaqësi të madhe shpirtërore, sepse mesazhi që unë dua të përcjell, ia ka arritur qëllimit. Për mua lexuesi është çmimi më i madh, që dëshiroj ta kem në krijimtarinë time, nuk kam as ego apo të shqetësohem se përse shoqata apo individë të ndryshëm, si dhe institucionet përkatëse shtetërore i japin çmimet në bazë miqësie, qoka, dhe rrallë herë në bazë të veprës.

– Përveç talentit që është meritë e juaja, kujt ia dedikoni arritjet tuaj në letërsi?

Vetes në radhë të parë, jetës në udhëtimin e trishtë e të lumtur të saj, si dhe familjes ku një vend të veçantë zë edhe bashkëshortja ime Bardhe Bushpepa, për përkrahjen në krijimtarinë time.

-Sa iu ndihmon angazhimi profesional në kultivimin e pasionit tuaj për letërsinë?

Ndoshta mungesa e vendlindjes ka edhe ajo një ndikim të madhe në pasionin tim e të shkruarit , është një katalizator me shumë. Puna që kam bërë në Florida nuk ka ndonjë ndikim në pasionin e letërsisë.

-Përveç librave të botuar me poezi, “Lotët e puthjes”2001, “Diellin e kapa për veshësh”,2003, “Dallgëzim i oqeanit shpirtëror”, 2008, “Retë i kam mbyllur më çelës” 2013. Ju gjithashtu keni provuar veten në gjininë e prozës, me librat me tregime “Përroi i djallit”(2013) dhe “ Takimi me vdekjen”(2016). Kush ka qenë frymëzimi për tregimet e librit?

Frymëzimet e mija për në fushën e prozës është jeta që kam kaluar unë dhe shoqëria që më rrethon ajo virtuale dhe e përditshmja reale.

-Ju ndjek vazhdimisht në krijimtarinë tuaj, duke qenë kështu një lexuese e rregullt e saj, mendoj se poezia e proza tuaj nuk është fantazi, por në to është bota e brendshme njerëzore. Si shkoni ju në lidhje me vendosjen e emrave të njerëzve e të vendeve, në ndërtimin e një “bote të re”, me tipike burim-rrëfim-frymëzim-kulturë?

Sigurisht çdo krijim artistik ka dhe duhet të ketë fantazi, por tregimet në të dy librat e mij, janë bazuar nga ngjarje jetësore të ndodhura dhe përjetuara. Personazhet , emrat e tyre janë sipas vendit, ku edhe kanë ndodhur ngjarja dhe sigurisht nuk janë emra të personave konkretë, me ndonjë përjashtim të rallë. Zakonisht një pjesë e madhe e personazheve janë ajo shtrese shoqërore, të cilët përbëjnë shumicën e planetit dhe shumë veta gjejnë vetveten në tregimet e mia. Sigurisht në mjaft raste real, tregimet duken sikur kanë ndodhur në kohën e Migjenit, por jo, janë edhe të këtij shekulli, që ne po jetojmë. Mjaft miq të mij, shpesh herë më marrin në telefon, dhe më thonë, se lexova në gazetën Illyria, Dielli etj., atë X tregim dhe dij një histori pothuajse identike me jetën e një shokut tim, që në fakt unë nuk e njihja fare, pra e thënë troç kam si detyrim moral të përshkruaj jetën e njerëzve të thjeshte, sepse edhe vetë kam erdhur nga ajo shtresë dhe nuk dua të shkëputem kurrë nga sinqeriteti dhe thjeshtësia, pasuria më e madhe e çdo njeriu i çdo lloj shtrese superiore të jetë.

-Zhanrin e prozës, -të tregimit – “e bëtë ju që të vinte te ju” apo është preferenca tuaj? Cilat janë elementët thelbësorë të tij?

Tregime kam shkruar që në rininë time. Aty është vete jeta ime, e cila më jep shtysë sikur më thotë:- Vazhdo, jepu jetë e frymë personazheve tënde, sepse është gjithmonë dikush, dhe mund t’i japësh shpresë për jetën, duke pasur ngjashmëri jete me personazhin që ai lexon, me mesazhin që jap mundohem t’I largoj disi nga streset e mosmarrëveshjet e ditës, të jetës e mërgimit, gjithmonë në emër të dashurisë njerëzore.

-Ju i paraqisni personazhet nga jeta reale në përshtatje me kohën e situatën, apo anasjelltas?

Kur shkruaj një tregim për disa ditë, unë jetoj shpirtërisht me ngjarjen dhe shkrihem në një me gjendjen emocionale të personazheve të mij. Kur filloj e shkruaj gjithçka rrjedh vetë, farë thjeshtë ndoshta edhe falë pasionit, dëshirës dhe dhuntisë. Madje ka raste në ndonjë tregim me dhimbje, pasi e kam mbaruar, dhe e e lexoj, më shkojnë edhe lot, nga jeta plot vuajtje e tij.

-A të ka rastisur gjatë jetës tuaj të jeni takuar apo të keni pirë kafe me ndonjë nga personazhet e tregimeve tuaja?

Po me disa, por me njërin jetoj për ditë, çdo sekondë të jetës sime. Ai jam vet unë në librin e fundit “Takim me vdekjen”, që ka dhe një tregim me të njëjtin titull.

– Cilat janë sfidat më të mëdha, për ju si autor i disa vëllimeve me poezi dhe prozë?

Poezia është diçka, që do fjalë dhe figura artistike, metafora të goditura e përzgjedhura, një mesazh të qartë filozofik e artistik, ndërsa proza është rrëfim artistik e narrativ të karaktereve, që lexuesi, kur ta lexojë duhet ta përfytyrojë atë ashtu sikur e përshkruan në rrëfim.

Sfida më e madhe në poezi dhe prozë është të jesh vetvetja,që personazhit në tregim apo dhe poezi duhet t’i japësh jetë, për të përçuar te lexuesin mesazhin e dhimbjes e dashurisë njerëzore, paqes shpirtërore.

-A do ta keni të vështirë të rrëfeni në të shkruar një romancë dashurie rreth jetës intime të një gruaje?

Jo nuk besoj se e kam të vështirë, por nuk kam ndonjë shtysë personale, sepse më pëlqen të vazhdoj të jem vetvetja dhe të hedh në letër, ato që unë i përjetoj.

-Kur ktheni kokën pas ndër vite, si e shikoni krijimtarinë tuaj përgjatë viteve? Cilat janë drejtimet dhe objektivat interesante për të ardhmen?

Në fakt çdo gjë e kam lënë të jetë spontane. Nuk kam ndërmend ta mat krijimtarinë time me numra, sepse numrat kanë vlerë vetëm në moshë dhe jo në krijimtarinë letrare. Kam shumë projekte, por varet se sa realizohen, sepse vetë jeta të sjell gjëra të pa pritura.

–Për lexuesit e kësaj interviste -kush është poeti dhe prozatori, Lek Gjoka?

Lek Gjoka është një shqiptar nga Kallmeti i Lezhës, i cili që nga moshën 20 vjeçare udhëton nëpër rrotullat e ndryshkura dhe të lara me gjak të mërgimit në Greqi, Itali, Mal të Zi dhe që nga 1998-ë në Jacksonville Florida. Jeta ime ka kaluar nëpër mjaft dallgë shpirtërore dhe trupore, pas një aksidenti në Fernandina Beach, në shkurt të vitit, 2015-ë, nga i cili akoma vazhdoj të kem pasoja të mëdha, mbas nëntë ndërhyrjeve kirurgjikale. Por ngrohtësia familjare, shoqëria pa interesa dhe pasioni për artin është shpresa e vetme që më bën të besoj, se përsëri do të bëhem mirë nga shëndeti, të vazhdoj udhëtimin jetësor dhe familjar në trenin e jetës.

-Çfarë dëshiron të ndash me kolegët dhe audiencën e lexuesve, që janë duke e lexuar këtë intervistë?

Thjeshtësia, paqja dhe humanizmi janë pasuria më e madhe e çdo njeriu, ndaj është mirë t’i dashurosh këto virtyte njerëzore.

-Mesazhi për botën hyjnore të artit…

Sot ka shumë poetë mitomanë dhe plagjiaturistë, dhe një pjesë prej tyre marrin poezitë e të tjerëve Copy& Paste, në rrjetet sociale, veçmas në Facebook dhe në internet, dhe kur e shikon që poezitë tënde apo të X poeti me emër, i shikon në “vëllimet poetike” që ata pa pikë morali i botojnë si të tyret. Arti ka një sitë të madhe, që në mjaft raste, ajo e sit krijimtarinë e çdo poeti të talentuar, edhe të këtyre mitomanëve. Andaj iu bëj thirrje kësaj race krijuesish, të jeni sa më të ndërgjegjshëm, mos luftoni që të hyni në fushën krijimtarisë, me zhurmën dhe e forcën materiale dhe atë të plagjiaturës, apo duke paguar njerëz që t’iu shkruajnë libra, ego e çmendur e vetgjymtimit intelektual e qytetar, duke fituar edhe çmime imagjinarë, sepse do të vdisni shumë shpejt, pranojeni artin e të shkruarit si pasion e dhunti, si diçka të shpirtit të shenjtë, hyjnore në shërbim të dashamirësve të artit e letërsisë.

Na sollët Atdheun në Florida

January 21, 2017 by dgreca

*Na sollët Atdheun, dhe Ne kënduam me Ju, si në Atdhe në Jacksonville, Florida/

*Reportazh rreth koncertit madhështor të Trios së Yjeve të Muzikës Shqiptare, vëllezërit korcarë, Stefi & Endri Prifti, dhe Bujar Qamili, organizuar nga kryetari i Vatra Jacksonville, Florida USA, z. Adriatik Spahiu /

Shkruar nga Raimonda MOISIU/

Më 2 Janar 2017, ditën e hënë, që përkonte dhe me ditën e dytë të vitit të ri, me nismën dhe mbështetjen e dega Vatra Jacksonville, Florida, nën kujdesin e drejtpërdrejtë, të kryetarit të kësaj dege dhe stafit që ai drejton, z. Adriatik Spahiu, vatran dhe aktivist i shquar i cështjes kombëtare, organizuan Koncertin muzikor madhështor, gazmor e mbresëlënës, në ambientet e Hotel Mariot Jacksonville, Florida, Manifestimin tradicional të Vitit të Ri 2017, duke përsëritur kështu ritualin e përvitshëm mes qindra qytetarëve të komunitetit shqiptaro-amerikan.

Në krye të sallës, në podiumin qëndror, krahas fonisë dhe DJ muzikor, qëndronin flamuri ynë kuq e zi, dhe ai amerikan. Pasi u këndua hymni shqiptar e ai amerikan, në një atmosferë tejet optimiste dhe emocionuese, me ndjenjën e atdhedashurisë dhe shqiptarisë, ndjesi margaritarë këto që i bëjnë krenarë shqiptarët si vetë historia e identitetit shqiptar, mbrëmjen festive do e deklaronte të hapur vatranja dhe anëtare e Asamblesë të Federatës Panshqiptare Vatra , znj. Shpresa Galla, e cila përvec urimit për vitin e ri, prezantoi dhe artistët shqiptarë. Më pas e mori fjalën Kryetari i degës Vatra Jacksonville, vatrani dhe një zë i rëndësishëm në komunitet, z. Adriatik Spahiu, i cili përpos falenderimit për qindra të pranishmit në këtë Supër Koncert Festiv, përcolli edhe urimin më të bukur: “Gëzuar Vitin e Ri, 2017-ë”, për më shumë gëzim, lumturi në vatrën familjare të gjithsecilit, dhe një vit më të mbarë, të begatë plot sukses në cdo fushë të jetës e karrierës. Z. Spahiu iu uroi mirseardhjen miqëve të ftuar të degëve simotra Vatra, përkatësisht Kryetares të Degës Vatra Orlando, Florisjana Metollari me bashkëshortin e saj, Ermalin, vatranëve të degës Tampa, Kryetares së Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro- Amerikanë, znj. Raimonda Moisiu, bisneseve shqiptare të komunitetit, të cilët ndihmuan moralisht e financiarisht në realizimin e këtij manifestimi madhështor tradicional. Ishte një mbrëmje festive supër gazmore e shoqëruar nga zërat e bukur të vëllezërve korcarë, Stefi & Endri Prifti, dhe bilbili e këngës shkodrane, Bujar Qamili. Përjetime të këndshme e të ngrohta, nën ritmin muzikor të serenatave korcare, muzikës popullore dhe të lehtë, të interpretuar me mjeshtëri, elegancë, talent e profesionalizëm, nga yjet e muzikës shqiptare, të mirënjohurit vëllezërit korcarë, binomi i ndjeshëm , -ARTIST& NJERI-, Stefi Prifti dhe Endri Prifti, me të Madhin e Brilantin e muzikës popullore dhe jareve shkodrane Bujar Qamili, të cilët me zërin e tyre të vecantë, të ëmbël e melodioz, shërbyen si një kumt hisorik duke shpalosur identitetin e artit, kulturës kombëtare, ndricimin e vlerave artistike, tradites e gjuhes shqipe, muzikës shqiptare, gurrës popullore eposit kreshnik,vlerave kombëtare dhe identitetin e shqiptarisë në tokë të huaj. Me përfomancën e tyre të shkëlqyer, profesionale dhe shpirtin artistik, vëllezërit korcar të njohur tashmë anembanë botës shqiptare, si këngëtarët e preferuar e shumë të dashur për publikun shqiptar, Stefi & Endri Prifti, së bashku me brilantin i potpurisë shkodrane, Bujar Qamili, për gjatë gjithë natës, të palodhur e të paepur, u dhuruan bashkëtdhetarëve të tyre në Jacksonville, Florida, momente mbresëlënëse e të paharrueshme, jetë e ngrohtësi. Të gjithë së bashku u bëmë njësh me muzikën, mes tingujve të serenatave korcare, dhe këngëve shkodrane, duke krijuar atmosferë hareje dhe lumturie të paparë. Festonim dhe këndonim së bashku, hidhnim vallen nën ritmin e këngëve dhe muzikës popullore nga të gjitha trevat e Shqipërisë. Atmosfera u ndez dhe arriti kulmin me këngët; “Shqipëri o Nëna ime”, kënduar nga i madhi Bujar Qamili, dhe “Xhamadani Vija-vija”, kënduar nga vëllezërit Prifti. Të gjithë së bashku shpërfaqëm vlerat madhështore të kulturës shqiptare, treguam vlerat e Shqiptarisë. Borova Cinema-Photography Production, me drejtor ekzekutiv, fotoreporterin Piro Borova ishte e pranishëm nga fillimi deri në fund të pasqyrimit të kësaj mbrëmje të bukur dhe emocionuese festive, duke intervistuar bashkëkombasit, të cilët përcillnin urimet nëpërmjet TV Borova. Urim shumë të vecantë përcolli për bashkëatdhetarët, ish-kryetarja e Gruas Demokrate Korcare, një figurë e ndritur, mësonjëse e mrekullueshme dhe zonjë e hekurt, në fillimet e demokracisë në Korcë, znj. Vasilika Mato Dhimtri, aktualisht drejtoreshë e shkollës shqipe, hapur nga Dega e Vatra Jacksonville, që së bashku me mësonjësen e mëncur e të dashur, Lavdie Mato, përpiqen që dijet dhe mëndjen e tyre ta venë në shërbim të komunitetit shqiptaro-amerikan, vecmas për fëmijët që lindin në Amerikë, duke iu mësuar gjuhën shqipe, historinë e vëndit të origjinës, muzikën e kulturën shqiptare. Na ndodh që evenimente apo aktivitete të tilla festive, na lenë mbresa të veçanta dhe përjetime të këndshme, në një vështrim të përgjithshëm evidentojnë personalitetin e artit e kulturës të kombit tonë, në Amerikën multinacionale. Dhe kënga e vallja ushtoi deri në agimin e ditës tjetër. Në fund u përqafuam dhe me fjalët e ngrohta: Na sollët Atdheun, dhe ne kënduam me ju, si në Atdhe! Mirë u takofshim përsëri! Ajo c’ka e bënte tejet mbresëlënëse dhe shqiptare, ishte se natën e 2 Janarit, 2017-ë, shteti i Floridës nga Jacksonville deri në Clearëater ishte “invaduar” dhe ushtonte nën ritmin e muzikës shqiptare, mga serenatat korcare dhe muzika popullore e të gjitha trevave, nën interpretimin e të mrekullueshmve e të talentuarve Stefi & Endri Prifti, nga potpuritë e jaret shkodrane e figurës së ndritur e të respektuar, artistit, Bujar Qamili, nga ikona e muzikës shqiptare ndër kohëra, bilbili i këngës myzeqare, Bruna Sota Hoxha dhe me bashkëshortin e saj, Riku Hoxha, nga zëri i ëmbël dhe i ngrohtë i korcares së bukur, artistes së talentuar dhe shumë e dashur për publikun shqiptar, këngëtarja Anxhela Peristeri dhe këgëtarit të mirënjohur dhe i talentuar i Shqipërisë së Mesme, Altin Shira, të cilët na sollën copëza të ëmbla nga Atdheu, na ëmbëlsuan shpirtin këtu në dhe të huaj, në Floridën e largët.

Postscriptum-Pak histori rreth qytetit dhe komunitetit shqiptaro-amerikan në Jacksonville, Florida.

Qyteti i bukur dhe me shtrirjen tokësore e kontinentale më të gjerë në SHBA-ës, me mbi 840 milje katrore, Jacksonville, Florida, filloi të mëkëmbej në fund të shekullit 18-ë. Fillimisht si toka kullotëse për bagëtitë e imëta dhe kryesisht lopët e kuajt, nga kolonistët britanikë. Por zhvillimi më i madh i qytetit ndodhi në fund të shekullit të 19-ë, kur Jacksonville u shëndrrua në destinacionin turistik dimëror për turistët e shumtë që vinin nga Veriu dhe Midëest-i i Amerikës. Më 3 maj 1901-ë, qendra urbane e qytetit të Jacksonville (doëntoën) u përfshi nga një zjarr i madh, i cili nisi si rezultat i llavës së nxehtë të blozës, që dilte nga oxhaku i një barake pranë fabrikës së fibrave në Cleaveland. Ky zjarr i përmasave të jashtëzakonëshme në pjesën juglindore të SHBA-ës ndezi edhe torfën e thatë që gjendej në hapësirën e fabrikës së fibrave. Zjarri nisi në mesditë, kur shumica e punëtorëve të fabrikës së Cleaveland-it, ishin në pushimin e drekës, por nga koha që ata u rikthyen në punë, gjithë blloku i qendrës, ishte përfshirë në flakë. Zjarri, i cili vlerësohet se një nga më të mëdhenjtë e shkatërrimtarët në historinë e Amerikës, shkrumboi qendrën, qindra residenca banimi dhe bisnese, mbi 10 mijë të pastrehë në rrjedhën e tetë orëve. Guvernatori i Floridës i asaj kohe, Ëilliam S. Jennings shpalli gjendjen e ligjit ushtarak (Marshall) në Jacksonville duke dërguar njësi militare të ndërhyrjes së shpejtë, për të shpëtuar jetë njerëzish. Pavarësisht shkatërrimit total të qendrës urbane të qytetit, u raportuan vetëm shtatë të vdekur. Rindërtimi filloi menjëherë dhe qyteti iu kthye normalitetit dhe autoriteteve civile, në disa javë, më 17 maj, 1901-ë. Kështuqë zhvillimi i qytetit të Jacksonville u ndërpre përkohësisht apo u zhvillua me hapa të ngadalshëme, për shkak edhe të problemeve ekonomike të viteve ‘20-ë, ‘60-ë, ‘70-ë, të shekullit të kaluar, por gjithsesi qyteti ka përjetuar rritje të qëndrueshm të ekonomisë, me ngritjen e ndërtesës të re federale të qytetit në vitin 2003. Që prej vitit 1940, Jacksonville ka qenë gjithashtu dhe vazhdon të jetë, një prej porteve më të mëdha e të rëndësishme të Marinës Amerikane. Për shkak të strukturës së saj të konsoliduar, qyteti është një metropol i begatë me mbi një milion banorë dhe ka popullsinë më të madhe komunale në mes të qyteteve të tjera në shtetin e Floridës. Në vitet ‘20 të e shekullit të kaluar, qyteti filloi të dallohet në tërheqjen e trafikut të rëndësishëm automobilistik, pikë kyce kalimi e rëndësishme për të hyrë në shtetin e Floridës, duke e quajtur qytetin “Porta për në Florida”, (Gateëay to Florida). Në Jacksonville-in e vjetër dhe historik jeton e punon një komunitet i fuqishëm dhe i rëndësishëm shqiptar, i cili konkuron ndjeshëm nëpërmjet forcës së krahëve dhe dijes, komunitet punëtor dhe i besueshëm, menaxhon bisnese të vogla, të mesme e të mëdha, në sinkron me bisneset e kulturave të tjera, duke punësuar qindra bashkëatdhetarë dhe amerikanë, partnerë dinjitozë dhe të përkushtuar në rritjen e ekonomisë dhe mirëqënies, jo vetëm individuale por edhe asaj amerikane, të shtetit e qytetit ku ata jetojnë. Të gjithë faktorët natyrorë, njerëzore dhe fizike bashkëpunojnë dhe bashkëbisedojnë për të ndërtuar urën lidhëse mes brengës së mërgimit dhe dashurisë për atdheun, mes mirëqenjes ekonomike për vete dhe komunitetin, realizojnë mundësitë të eksplorojnë dhe ndikojnë në rivlerësimin e vlerave social-ekomike kulturore e politike, duke prekur njerëzoren, qytetaren, inteligjencën dhe mundësitë e barabarta në diversitetin e pasur kulturor, kontributin e tyre aktiv, qytetar dhe intelektual, nëpërmjet forcës së krahëve e duarve, mendjes e dijes, mes gamës së gjerë të kulturave dhe komuniteteve të tjera në Florida. Nga familjet e para që shkelën tokën e Jacksonville-it, Florida ka qenë fisi Taragjati, i pari i tyre, Tish Taragjati. Bisnesmenë shqiptaro-amerikanë, tashmë të integruar suksesshëm në ekonominë e tregut amerikan, dhe me një kontribut të jashtëzakonshëm në jetën ekonomike-social-kulturore të komunitetit shqiptaro-amerikan, në Jacksonville, Florida, të ngrohur me idenë dhe krenarinë e të qenit shqiptar, por edhe si qytetarë të kulturuar e emancipuar në Amerikën e madhe e të lirë, ku ka vend për të gjithë, shanse e mundësi të barabarta. Krahas kompanive me emër të bisnesmenëve amerikanë, vlen të përmendim, bisnesmenët shqiptaro-amerikanë, për arritjet e tyre të ndjeshme, të prekëshme e të realizueshme të kompanive që ata kanë ngritur, si Vicens Jubani, me emrin e bisnesit Village Bread, i cili ka punësuar shumë shqiptarë e amerikanë, bisnesmeni Andi Opari në fushën e transportit rrugor, Albatrass Express Inc., dhe First Coast Express Inc., e bisnesmeni-it, Marin Perkeqi, të cilët po ashtu kanë punësuar dhjetra shoferë shqiptarë e amerikanë të tonazhit të rëndë, bisnesmenë si, Aleks Lushaj, Lek Lleshi LLC, Dibran Flamur Fezga investon në Comfort Plumbing Service, Gaspër Lukaj në industrinë kulinare, Sandër Martini, Hasan Hakrama, Gjon Lleshi, Indrit Këllezi, Arben Hysi, Borova Cinema-Photography Production, me drejtor ekzekutiv, fotoreporterin Piro Borova, Kelmend TV Mark Duka, Bashkim Bardhi në Value Plus Inc., Ilia Mato Gjergji Grinjori në Maintenance& Service Group.Inc., Orgest Lushnja me kompaninë Eagle Realty, etj, etj. Komuniteti i biznesit shqiptaro-amerikan në Jacksonville Florida, me punën e tyre të palodhshme mbështesin fuqishëm shpirtërisht e materialisht, si burimin e çdo idealizmi dhe kanë mundësuar realizimin me sukses dhe përfaqësimin më mbresëlënës, interesant dhe historik, në shtetin e Floridës, por edhe më gjerë në Diasporën shqiptare, jo vetëm për ndjenjat atdhetare, patriotike e kombëtare, por edhe për unifikimin dhe promovimin e vlerave tona kombëtare dhe identitetit shqiptar, zhvillimin ekonomik e kulturor, ruajtjen e gjuhës amtare, kulturës e traditave shqiptare e patriotike, integrimin e identitetit shqiptar krahas kulturave të tjera në tokën amerikane. Por, jo vetëm kaq! Komuniteti shqiptaro-amerikan tregon e përjetëson historinë e identitetit kulturor shqiptar, nëpërmjet vlerave kombëtare, traditës, gjuhës shqipe, muzikës shqiptare, gurrës popullore dhe eposit kreshnik, si prespektiva të trashëgimisë, për vete dhe gjeneratës së ardhmshme në mërgatën amerikane. Më dt. 18 -ë Nëntor 2012, u themelua Dega Vatra Jacksonville Florida, me inisiativën e aktivistit të cështjes kombëtare, z. Adriatik Spahiu, dhe mbështetjen e komunitetit shqiptaro-amerikan, i cili më pas do të celte edhe degët e tjera të Vatra, në Orlando e Tampa, deri në Hartford të Kënektikat. Është hapur Shkolla Shqipe në të gjitha degët e Vatra që operojnë në qytetet ku ka komunitet shqiptaro-amerikan, në shtetin e Floridës. Zë i fuqishëm në komunitet është edhe organizata Gruaja Shqiptare në Florida. Në shtetin e Floridës, kanë jetuar, punuar dhe shkruar veprat e tyre shkrimtarët e ndarë tashmë nga jeta, por që kanë lënë pas dritën e veprave të tyre, Sotir Lashova dhe Marash Mali. Në Jacksonville dhe qytetet përreth tij, jetojnë e zhvillojnë aktivtetin e tyre krijues e qytetar sikundër; njeriu dimensional, reporteri, gazetari, shkrimtari, përkthyesi, kritik arti dhe publicisti, Pjerin Logoreci, djali i Artistes së Popullit, Maria Logoreci, aktori i mirënjohur dhe popullor korcar, Petraq Marjani, aktorja e shquar e skenës e ekranit, Xhuljeta Kulla, mjeshtëri i rrëfimit dhe poeti në kuptimin shpirtëror, artistik e filozofik, Thani Naqo, shkrimtari i shquar dhe publicisti, ish diplomati, Pëllumb Kulla, poeti, publicisti dhe analisti mediatik Ilir Levonja, prozatori dhe publicisti, Lekë Gjoka, poeti dhe publicisti, devolliu fisnik Laun Kalana, etj, etj. Më duhet të sjell në vëmendje se në shtetin e Floridës jeton dhe zhvillon aktivitetin e saj aristik -muzikor, ikona e muzikës shqiptare ndër kohëra, bilbili i këngës myzeqare, Bruna Sota Hoxha me bashkëshortin e saj, muzikantin, Riku Hoxha, dhe këngëtarja e talentuar që rrëmben nga publiku artdashës duartrokitjet dhe admirimin e tyre, Aida Dyrrah. Për komunitetin shqiptaro-amerikan në Jacksonville dhe shtetin e Floridës ka shumë për të treguar, për shpirtin e vrullin tyre shumë punëtor, dashurinë, mirënjohjen, respektin, talentin dhe dëshirën, shpirtin krijues dhe zërin e rëndësishëm e të vecantë të integrimit të vlerave më të mira kombëtare, historike, kulturore, zërin e identitetit tonë kombëtar në adaptimin e vlerave më të mira të kombit amerikan, i cili na ka hapur krahët duke na bërë pjesë të trungut të lirisë e demokracisë, si respektues të ligjeve e zakoneve të një vend demokratik e të lirë, sikundër është Amerika.

Raimonda MOISIU

Fleming Island, Jacksonville,

Florida USA ,

Janar, 2017

Mjerimi shoqëror, nxitës i krimit në familje

December 10, 2016 by dgreca

Nga Raimonda MOISIU/Dhuna në familje është tashmë një çështje serioze në shoqërinë e sotme shqiptare, dramë njerëzore e sociale, e cila po neglizhohet dukshëm nga shoqëria dhe drejtësia. Kjo lloj dhune prek gruan dhe anëtarët e familjes e të gjitha moshave. Kur dhuna është e pranishme në familje, gruaja dhe fëmijët janë të parët që preken e lëndohen, keqtrajtohen dhe vriten. Për aq kohë, sa jeta e gruas dhe e fëmijëve është e pasigurtë në komunitet e shoqërinë tonë, të gjithë ne si shoqëri jemi të pasigurtë. Lufta kundër dhunës ndaj gruas, krimit në familje dhe mbrojtja e fëmijëve (ardhmërisë), është sfida e një shoqërie demokratike. Ngjarjet monstruoze dhe horror të krimit ndaj gruas, fëmijëve dhe familjes, kanë tronditur mbarë opinionin publik shqiptar në çdo qelizë të saj dhe janë në pikën më kritike në vendin tonë, përgjatë gjithë vitit 2016-ë. Natyra e krimeve horror të dhunshme, që ndodhën fundjavën e kaluar, me vrasjen e një gruaje, hedhjen e bashkëshortes dhe nënë e dy fëmijëve nga kati i katërt, Liljana Rukos në Fier, dhe krimit tjetër monstruoz mbytja në gjumë i të miturve në familjen Toshi, Korçë, konstaton dukshëm shkallën e aktivitetit kriminal të dhunshëm e krimit të egër, ku shpërbërja e familjes mendoj se është shkaku themelor i kushteve social-ekonomike, varfërisë afatgjatë dhe varësisë së saj në përqindjen më të madhe ndaj krimit. Këto lloj krime horror tregojnë se sa kokëfortë është realiteti i dhimbshëm i katastrofës morale dhe sociale, në një botë e shoqëri, ku po lulëzon agresiviteti, urrejtja, hakmarrja, dhunë fizike dhe verbale, sharje, frikë, tmerr monstruoz, dramë dhe dhuna mashkullore e shpeshtë dhe e pandalshme ndaj grave dhe familjes, degradimin e dhunëshëm të përsonave që janë pjesë e familjes, njëkohësisht edhe pjesë e shoqërisë, përballja e këtij realiteti me obskurantizmin e mentalitetit shqiptar dhe pasojat e mjerimit shoqëror,-si nxitës të krimit në familje. Mjerimi moral lind Trishtimin! Mjerimi shoqëror nxit Krimin! E ndryshoka njeriun këtë qënie njerëzore e hyjnore me kaq shpirt të bukur. Sa shumë janë shtuar të mjerët në atdheun tim! Bashkë me varfërinë e tyre dhe trishtimin, ulëritjet e përditëshme për të mbijetuar, janë rritur edhe njerëzit me streset e ditës, nuk ekziton më shpirt, por ka deformim të trajtës jetësore dhe deformim të shpirtit njerëzor, një problem i mprehtë e therrës social e tragjedi njerëzore mbarëkombëtare. Njerëzimi i botës moderne vazhdon të vrasë mendjen për t’i dhënë përgjigje një pyetje të thjeshtë. Është krejt e thjeshtë dhe merita e njerëzve të botës së artit, ku jeta ka përfshirë një pjesë prej nesh, është në formulimin e kësaj pyetjeje, përgjigja e së cilës shoqërohet me miliona e miliona argumente, që nuk rreshtin, sikurse janë objektet qiellore të universit. Cila është pyetja? Ja ta formuloj e shpjegoj në detaje; “Si është e mundur që atë qënie njerëzore, së cilës bota njerëzore i ka thurrur aq poezi, këngë lirike, dhe dasme,-gruan- atë qënie po ashtu kjo botë njerëzore përpiqet ta poshtërojë në botën e pështirë të thashethemeve apo në punë, t’ia nxijë jetën veçmas në familje, e dhunon fizikisht e verbalisht, ta gjymtojë e vrasë, ndërsa ata meshkuj sado xhahilë e të vrazhdë të jenë treguar kulturisht, kur është puna te këngët e poezitë e dashurisë, “dorëzohen’, duke i kënduar botës femërore me tinguj të dhimbshëm shpirti!

Kujt? Pikërisht GRUAS!

Kësaj jete njerëzore, të cilës i përgjerohen bijtë, dhe për të janë gati të xhindosen meshkujt e elipsit të saj, vetëm sapo dikush të shprehë një sharje për të. Gruas, kësaj qënie që ka dëgjuar mijra e mijra vjet, fjalë përgjëruese dashnorësh të përvëluar për të, dashnorë që japin pasurinë, ofiqet, burrërinë deri dhe kanë tradhëtuar atdheun vetëm për të hyrë njëherë të vetme në shpirtin e saj. Mirëpo lind pyetja dhe dilema: “Çfarë po ndodh me gratë e thjeshta punëtore apo shtëpiake që punojnë për familjet e tyre, rolet e tyre në familje e shoqëri, pështjellimi shpirtëror dhe përçmimi mashkullor, dhuna psikologjike dhe fizike, që ushtrohet ndaj tyre mes ndjenjës e nënshtrimit epshor dhe shfrytëzimi seksual i trupit, të fajshmes e së pafajshmes, rrahjes dhe masakrimit horror vrasës të tyre nga bashkëshortët dhe meshkujt e tjerë të familjes dhe jetës së tyre. Vrasjet e tmerrshme të Liljana Rukos dhe fëmijëve të familjes Toshi, brenda një dite, janë tregues që bindin masën e gjerë të shoqërisë se dhuna ndaj grave dhe fëmijëve, është jo vetëm çështje sociale, por edhe një sinjal alarmi që duhet të shqetësojë më shumë se kurrë shoqërinë shqiptare. Sinjal që shteti, shoqëria civile, drejtësia dhe shoqëria shqiptare të mos rrinë spektatorë, ndërsa dhuna shtohet në jetën e përditshme të grave, fëmijëve dhe krimit në familje. Dhuna ndaj grave dhe krimi në familje po kontribuon në shpërbërjen e familjes dhe në mungesën e respektit të dashurisë njerëzore për shenjtërinë e jetës në të gjitha kushtet dhe fazat e saj. Dominança e dhunës mashkullore dëmton familjet në të gjitha brezat, mjeron dhe varfëron komunitetin, përforcon format e tjera të dhunës në shoqëri, kufizon rritjen ekonomike dhe minon zhvillimin. Ndaj të njëjtin mendim me miken time, shkrimtaren e shquar Flutura Açka, e cila thotë se “ Dhuna në familje e vrasja e grave është një alarm mbarëkombëtar, por nuk është fenomen shqiptar!” Është mëse e vërtetë që nuk ndodhin vetëm në Shqipëri. Edhe këtu në Amerikë, ndodhin krime të tmerrëshme në familje, shuhet një familje e tërë nga njerëzit e familjes, biles disa ngjarje horror familjare, janë bërë lajme mediatike botërore, për nga dhunë psikologjike, verbale, fizike, masakrimi e deri te vrasje e grave dhe fëmijëve. Po, është mëse e vërtetë, sipas shkrimtares, ka një ndryshim, në masat që merren jashtë! Sepse Te ne mbizotorën HESHTJA! Së pari ne duhet të thyejmë Heshtjen! Krime të tilla kthehen në diskutime psikologjike të krimit duke përfshirë rishikim të marrëdhënieve ndërmjet personalitetit, intelektit, sëmundjes mendore dhe sjelljes së dhunëshme, zgjedhje racionale e teori rutinë këto për shkakun e integrimit të krimit, që bëhen jo vetëm material për gazetat, analistët, shoqatat joqeveritare, drejtësinë e politikën, etj, por dalin në konkluzionin se të gjitha veprimet e njeriut duke përfshirë edhe dhunën, vrasjen, masakrimin, injorancën, pedofilinë dhe perversitetin janë produkte racionale të vendimmarrjes në nivel individual! Por unë mendoj se tendenca që po shohim në krimet e dhunëshme së fundmi në familje, ndaj gruas e fëmijëve është e nxitur kryesisht edhe nga një faktor tjetër; mjerimi shoqëror, që për mendimin tim, është faktor nxitës i krimit në familje. Pra jeta e grave, vajzave, fëmijëve dhe e familjeve është tejet dramatike dhe forma më diskriminuese dhe shkelje e të drejtave të tyre, dhuna ndaj tyre shkakton mjerim shoqëror të pallogaritur, shkurton jetën dhe gra të panumurta që i gërryen dhimbja e ankthi nën kërcënim e frikë për jetën e tyrë, të fëmijëve dhe të familjes. Për gati dy dekada kam jetuar në një lagje me familjen Toshi, lagja nr 4 e Korçës, e njohur ndryshe edhe si Lagja e Birrës. Naum Toshin dhe familjen e tij i njoh shumë mirë. Sigurisht krimi horror që ai bëri, më tronditi shumë mua këtu në Amerikën e largët dhe jo vetëm qytetin tim të Korçës, por edhe opinionin mbarë shqiptar, krim me përmasa tronditëse e shokuese, që nuk mund të gjesh fjalë për ta përshkruar këtë horror çnjerëzor, fati i keq dhe tragjedia e atyre fëmijëve të mitur. Gjendjen sociale ekonomike dhe psikologjike pak a shumë e njoh të familjes Toshi, falë kjo si banore dhe e profesionit tim si mësuese në shkollën e asaj lagje. Pra, mendoj, se në anën tjetër të spektrit të këtij krimi monstruoz ndaj dy fëmijëve të mitur, qëndrojnë “krenare” gjurmët dhe pasojat e mjerimit shoqëror që në formimin parësor të personalitetit. Variablat si varfëria, pabarazia sociale, dhuna fizike, sociale e morale, krimi dhe diskriminimi, inferioriteti maskilist, injoranca dhe arësimimi, papunësia, imoraliteti, dhe pasioni kronik në fëmijërinë e herëshme, -varte qentë dhe macet e lagjes në pemë, – tregojnë në një farë mënyre se çfarë e mbizotëronte jetën e tij. Pikërisht, shumë pranë shtëpisë së horrorit aktual, kanë ndodhur në një hark kohor prej disa vitesh -disa krime të kësaj natyre; ndodhi vrasja e nxënëses time Mirela Gora, krim dhe inçest në familje, nga babai i saj, vrasja e Liljana Arapit, së cilës një plak 84 vjeçar i preu kokën dhe trupin e saj e hodhi në landin e plehrave në të dalë të qytetit të Korçës. Një nënë e re korçare, banore e asaj lagje, përfundoi në pranga për një krim që askush më shumë në botë do e ndjejë përjetë, shpirti i saj i mjerë; rrahu fëmijën e saj të mitur derisa vdiq! Dhe po një nënë tjetër, edhe kjo banore e Lagjes 4, mbyti dy fëmijët e saj e më pas u vetëvra, duke u hedhur në rrotat e makinës, ndërsa një vajzë e re e bukur e brishtë, një studente e shkëlqyer me medaljen e artë vrau veten, se nuk kishte një grusht para, të vazhdonte studimet. Kjo është tmerrësisht e frikëshme, e dhimbëshme, tragjike dhe dramatike! Që këtu fillon epidemia mjerane edhe kësaj tragjedie, pasojat e ambientit dhe njerëzve që e rrethonin. Janë krime monstruoze që kanë simbolikën e natyrën përbashkët; Krim në familje! Në diskursin publik dhe social vërejmë dy pamje të dhunës dhe krimit; njëra që është e justifikuar nga varfëria ekstreme dhe kërkesat e ambientit rrethues, çastit, kushteve social-ekonomike, dhe tjetra nga mjerimi shoqëror, që lind gjithashtu shtypjen, përbuzjen dhe nxit eleminimin fizik. Njëherë e një kohë thuhej se varfëria shkakton krimin, por sot mendoj se krimi po shkakton varfërinë. Shpërbërja e familjes ka çuar në një shkallë të lartë të dhunës në familje. Rezultatet e disa politikave sociale e familjare për familjet me prindër të divorcuar, nëna apo baba që i rritin vetë fëmijët, braktisje të familjes nga bashkëshortët, varfëria ekonomike etj, plagë e drama sociale, po paguajnë “çmimi të dhimbshëm e dramatik”, për këtë, me një rritje të krimit e dhunës në familje, me krimin e të miturve dhe të rriturve. Vërejmë se sistemi i drejtësisë penale po shërben gjithnjë e më pak, në dënimin e krimeve monstruoze, duke i liruar keqbërësit para kohe, faktorë kryesorë në këtë tendencë të rritjes së dhunës e krimit. Pra në diskursin publik e social vërejmë dy qasje konkurruese; njëra është qasja tradicionale e zbatimit të ligjit, që tregon mënyrën se si të merren me dhunën e krimin, duke vënë në zbatim politikat agresive e të forta të ligjit nëpërmjet burgosjes dhe dënimeve të rrepta. Nga ana tjetër unë mendoj në lidhje me atë qasje që quhet rehabilitimi social i krimit të dhunëshëm. Kjo qasje ka tendëncën ta shohim krimin si të shkaktuar nga plagët sociale dhe mjerimi shoqëror, shërimin e tyre nëpërmjet programeve dhe politikave sociale, duke kërkuar shkaqet e dhunës e krimit që në rrënjë. Faktikisht shoqëria ka nevojë për të dyja qasjet të kombinuara me njëra tjetrën; zbatimi i ligjit dhe politikat e programet sociale për familjen e shoqërinë. Shteti e shoqëria duhet të ndërrmarrin hapa konkretë e të rreptë ndaj kriminelëve e keqbërësve, sikundër kemi nevojë edhe për programet e politikat sociale, për të parandaluar sa të mundemi dhunën ndaj gruas, fëmijëve dhe familjes, të ruajmë e mbrojmë brezin e ri e të sotëm, që të mos bëhen shkelësit kronikë të së nesërmes. Vrasja e Lilana Rukos së ndjerë, erdhi si rezultat i mbështetjes së pamjaftueshëm sociale dhe implikimin e kompleksiteti me fuqinë e arrogancës të moszbatimit të drejtësisë e ligjit, nga gjykatat e korruptuara. Bota mashkullore jo se nuk e do gruan, E do pafundësisht. Ato këngë e poezi dashurie që kanë lindur janë aq shumë sa të krijohet përshtypja se raporti i dashurisë së mashkullit për gruan, në raport me të anasjelltën, nuk ka të krahasuar. Bota mashkullore e do gruan, por e do atë në botën hyjnore të artit, por pse sillet aq keq pa burrërri në jetën e përditëshme…! Opinioni publik shqiptar, prindërit dhe fëmijët janë të shokuar, të tronditur, të frikësuar, të terrorizuar dhe të shqetësuar, për të “Mos Paç Fatin e Liljanës”, -shprehet gazetarja Rudina Xhunga në një shkrim të saj, që unë do i shtoja, “Mos paçim fatin e atyre fëmijëve të mitur”,që nesër, të mos na mallkojë historia. Është jashtëzakonisht e rëndësishme që Drejtësia, Policia e Shteti, të identifikojnë e skedojnë personat me prirje të tilla, të çlirojnë duart e kryqëzuara, të thyejnë heshtjen, e të përmbushin me përkushtim;detyrimet morale, sociale, ligjore, shtetërore, dhe të drejtat e gruas dhe fëmijëve, për të qenë të lirë, të sigurtë e të mbrojtur. Të mbrojmë fëmijët, gruan dhe familjen, t’i themi ndal dhunës dhe vrasjes së tyre, ata janë pasqyra e shoqërisë, reflektimi e shpresa e së ardhmes, ndal dhunën e vrasjen e tyre, krimit në familja, siguria dhe garancia për të ardhmen e një familje e brezi të shëndetshëm fizikisht, moralisht e qytetarë të denjë të shoqërisë me ngrohtësinë, edukimin dhe dashurinë ndaj tyre, për vete e shoqërinë në tërësi.

Raimonda MOISIU

Shkrimtare & Publiciste

SHBA

Njeriu i mirë, Petrika TOLE

October 14, 2016 by dgreca

KUJTESE:Në muajin qershor të këtij viti, futbolli korcar dhe komuniteti shqiptaro-amerikan korcar, në Amerikë, do të tronditej, nga ikja e parakohëshme e djalit guximtar dhe trimit korcar, Petrika Tole, një prej futbollistëve me emër, mbrojtësit me fanellën nr 8 i klubit të Futbollit “Skëndërbeu” i Korcës, dhe anëtar i ekipit kombëtar Shpresa, në vitet ’70-të, Petrika Tole/

Nga Raimonda MOISIU/

Sikush nga ne, afër dhe larg, dëshiron të sjellë në kujtesë dhe të promovojë vlera qytetare, që në etapa dhe forma të ndryshme, në ecjen e njerëzve me kohën e për kohën, nëpërmjet kontributit të tyre modest dhe historik, kanë komunikuar dhe vazhdojnë të komunikojnë, mesazhe modeste e komplekse, dialogimin e së kaluarës, qartësinë e së tashmës dhe udhën e së ardhmes, ndjenja të shpallura këto, për të kuptuar festën e jetës, krenarisë, dhe përjetësisë. Vlera që sigurojnë identitetin e qytetarisë dhe inteligjencës korçare, sfidës, për të kuptuar dritën që ata lanë pas, duke bërë të njohur emrin dhe kontributin e vlerave kombëtare dhe historike të jetës social -kulturore, tema dhe jetë interesante, vlera e personalitete që duhet të respektohen e nderohen në cdo kohë dhe të marrin vendin e merituar në histori, art e kulturë. Sikundër dihet nostalgjia, respekti e nderimi na bën mirë për të kaluarën, dhe për t’i lënë trashëgim brezave të ardhshëm dhe kujtesës së kombit. Të mos harrojmë se Korca e kulturës e qytetërimt ka pasur njerës që nga filantropistë dhe artistë, sportistë dhe shkrimtarë, intelektualë e qytetarë të devotshëm, që kanë shkrirë, vrullin, pasurinë, shpirtin talentin dëshurinë për vendlindje, komb e dinjitet, dhe ia kanë dalë: Shkruan historinë! Kësaj here në vëmendje do të dëshiroja të rikthehem te një ndër vlerat sportive të qytetit të Korcës, futbollit korcar, dhe pikërisht, e një prej ikonave të futbollit korcar, Petrika Tole.

Në muajin qershor të këtij viti, futbolli korcar dhe komuniteti shqiptaro-amerikan korcar, në Amerikë, do të tronditej, nga ikja e parakohëshme e djalit guximtar dhe trimit korcar, Petrika Tole, një prej futbollistëve me emër, mbrojtësit me fanellën nr 8 i klubit të Futbollit “Skëndërbeu” i Korcës, dhe anëtar i ekipit kombëtar Shpresa, në vitet ’70-të, Petrika Tole. Për t’u njohur me figurën dhe profilin njerëzor, sportiv, qytetar dhe intelektual të Toles, falë talentit dhe fizikut të tij prej atleti, energjik, pasionant i futbollit, adhurues i futbollit, falë inteligjencës dhe këmbëve të forta në fushën e lojës, Tole, sikundër e thërrësin korcarët, fitoi shumë shpejt zemrat e publikut futboll-dashës korcar dhe atij shqiptar në tërësi. Lajmi i trishtë se një nga ikonat e futbollit korcar, një mbrojtës i mirë dhe luftarak, i pakalueshmi dhe njeriun që adhuruan në futboll, Petrika Tole u nda nga jeta, u prit me dhimbje e dëshpërim të thellë nga familja, bashkëshortja e fëmijët, nga publiku sportdashës korcar dhe shqiptar, vecmas nga ata që kanë patur fatin ta njohin, ta kenë mik dhe koleg, shprehnin ngushëllimet dhe dhimbjen e tyre në rrjetin social e shtypin shqiptar. Në një bisedë ngushëlluese telefonike që pata me bashkëshorten e Toles, znj. Valentina Cini Tole, kërshërisë sime për të ditur më shumë rreth ish -futbollistit korcar, mbrojtësit me nr 8, znj. Tole, e respektoi dhe ndjehu një moment homazhi malli, mungese, dhimbje, dashurie dhe admirimi, për njeriun që e pati pjesë të jetës së saj për 30 vjet, duke e vlerësuar edhe si një tribun promovues dhe përcjelljen e vlerave njerëzore, sportive dhe qytetare.

Origjina, familja dhe talenti i një sportisti me emër

Babai i Petrika Toles, ka qenë boksier me kampionin e amerikës Latine, Rafael Dishnica-Gërnjoti, dhe Pandi Shano, Ali Kastrati, Thanas Qafzezi, etj. Ndërsa xhaxhai i tij, Stavri Tole ka qenë futbollist, por për Petrikën, mund të them, se ai e kishte edhe dhunti, i lindur për të luajtur futboll. Petrika kur ishte vetëm nëntë vjet aktivizohet në ekipin e fëmijëve me trainierin e mirënjohur korcar, i ndarë edhe ai para disa muajve nga jeta, Trajan Veriga. Më vonëkaloi në ekipet e tjera me tranierët: Kosta Koco dhe Petro Mile, -nis të tregojë, Valentina.

Peti, -sikundër e thërrisnim në familje,- ishte njeri me një zemër të madhe dhe me vullnet të celiktë. Ai kishte sedër, bënte të pamundurën të arrinte cdo qëllim që i vinte vetes. Në vitet ‘71-‘72, ai ka luajtur me të rinjtë dhe ka dalë golashënuesi më i mirë me 36 gola. Ka luajtur me Shpresat për kampionatin ballkanik, në Rjekë, Selanik, dhe Shkup. Si viti më i mirë i tij kanë qenë, vitet ‘76-‘77-ë, kur ekipi i futbollit “Skënderbeu” zuri vend të dytë. Më duhet të përmend një moment emocional, që e sjell gjithmonë në kujtesë: Në atë kohë unë i ndiqja ndeshjet e Klubit të Futbollit “Skënderbeu”, të Korcës, si një adhuruese e futbollit dhe skuadrës së qytetit tonë, pa e ditur se në të ardhmen, njëri prej tyre e pikërisht Tole, më vonë do ishte bashkëshorti im. Një nga ndeshjet më të bukura të tij, ka qenë me skuadrën e “17 Nëntori”, në Korcë , Petrika shënoi në atë ndeshje, dhe gjithë stadium në korr thërriste emrin e tij, gjatë gjithë kohës; Tole, Tole! Me golin e shënuar nga Tole, ekipi i “Skënderbeu”-t, fitoi ndeshjen. Momenti më i vështirë në karrierën sportive të futbollit, për Tolen, ka qenë përsëri me ekipin e futbollit të “17 Nëntori”-t, por kësaj rradhe në Tiranë.

Petrika në fillim të ndeshjes u godit në kokë, ra në koma dhe u rikuperua pas 21-ë ditë, ndeshje të cilën e kam parë në TV-n.Një moment i vështirë dhe i dhimbshëm për të gjithë ne si familje, por edhe për sportdashësit korcarë. Këtu dua të shtoj edhe dicka tjetër; Petrika luante fort, por nuk godiste, nuk i dëmtonte të tjerët.

Në vitin 1997-ë, emigruam në SHBA-s, nëpërmjet llotarisë amerikane dhe u vendosëm në Cikago, shtetin e Illionis. Sigurisht largimi nga vendlindja, Korca, që Peti e donte aq shumë dhe ndarja me futbollin korcar, ishin brengat e tij, i cili do t’i vuante deri në fund të jetës së tij. Si gjithë emigrantët edhe në hasëm vështirësitë, por shpirti i lirë dhe optimist i Petit, na inkurajonte për t’i kaluar lehtë ato. Ai nuk dinte të fliste anglisht, po ashtu edhe ne, por me guxim, mëndje të shëndoshë e krahëtë fortë, ai mori patenten CDL-truck-driver-(shofer kamioni), për të drejtuar makinat e mëdha,pra në transportin amerikan. Pra, ai ish -futbollisti, me këmbët e forta në fushën e lojës, tanimë, i binte Amerikës kryq e tërthor, me po ato këmbë të forta duke ngarë kamionin e tonazhit të rëndë, ditën e natën,për një javë rresht. Amerika është toka e mundësisë dhe Peti hapi kompaninë e tij, në kontratë me FEDEX, duke punësuar dhjetëshoferë të tonazhit të rëndë, shumica prej tyre, amerikanë. Petrika punoi shumë fort, fitoi respektin e të gjithëve, por edhe ne na e bëri jetën të bukur e të lehtë në Amerikë.

Petrika e pëlqente futbollin,ishte pasionant dhe adhurues i futbollit. Ai ndiqtepothuajse cdo ndeshje të ekipit korcar “Skënderbeu” dhe të kombëtares shqiptare, edhe këtu në Amerikë. Kënaqej me fitoret e ekipit të “Skënderbeu”-t, skuadrës së tij të zemrës që e donte aq shumë, ku u rrit u formua si një futbollist i mirënjohur dhe i dha aq shumë nga shpirti forca e talentit dhe inteligjencës së tij, në fushën e lojës. Emisionet sportive ishin të preferuarat e tij të djelave. Nga skuadrat e huaja pëlqente Gjermaninë. Bashkëshorti im, dhe ai ish-futbollisti i mirënjohur korcar, ishte një shpirt dhe njeri i lirë. Petrika gëzohej për cdo arritje të shqiptarëve këtu në SHBA. Kishte edhe shpirtin e bamirësit, ndihmonte me gjithë shpirt këdo që i kërkonte ndihmë. Petrika, si cdokush nga ne e donte jetën. Kishte shumë plane për të ardhmen, por sëmundja e papritur dhe ikja e parakohëshme, bëri që këto projekte të mbeten në mes. Kishte shumë mall për Korcën, miqtë e tij të shumtë, stadiumin e vendlindjes, i mungonin sportdashësit korcarë, brohoritjet e tyre në korr, dhe një nga dëshirat e herëshme të tij, ishte të kthehej në Korcë. Momentet e fundit të jetës, na la amanet të prehej në vendlindje, dëshirë që ne familja e tij, unë e djemtë me dhimbje e dashuri ia plotësuam. Petrika Tole,një nga ikonat e futbollit korcar prehet tashmë në varrezat e qytetit të tij të shtrënjtë, Korcës. Na mungon shumë, vecmas djemëve të tij, akoma më shumë. Ai ishte shoku, miku, mentori, heroi dhe shëmbulli i sakrificës, punëtorit të palodhur, që me mund e djersë, bëri edhe amerikanët të punojnë për të. Ai ishte simboli i bashkëshortit shëmbullor dhe babait të përkushtuar e të dashur. Djemtë e adhurojnë shumë personalitetin e Atit të tyre dhe e mbajnë atë udhërrëfyes në jetën e tyre, -përfundon rrëfimi e saj, znj. Tole.

Postcriptum

Në dt.13 shtator 2016, në ambientet e bibliotekës “Thimi Mitko”, të qytetit të Korcës, u mbajt Eventi përkujtimor , Rikthim ndër vlera, – In Memoria -të dy ish-futbollistëve të ekipit “Skënderbeu” i Korcës, i dy ikonave të futbollit korcar, ndare nga jeta këtë vit, -Maksim Tuxhari, i vlerësuar si Balerini i Futbollit Korcar, dhe Petrika Tole,- mbrojtësin e mirë të kohës, futbollistin e përkryer, trimin e guximtarin, Tolen e “Skënderbeut”, dhe futbollit Shqiptar, du futbollistë me simbolikën e përbashkët -fanellën me nr 8! Një aktivitet i këndshëm dhe një përkujtim i mrekullueshëm i ideuarnga publicistja dhe shkrimtarja korcare me banim në Amerikë, Raimonda Moisiu dhe mbështetur plot qytetari e profesionalizëm, nga legjendat e futbollit korcar e shqiptar, ikonat;, Teodor Vaso dhe Aleko Pilika, për njohjen e vlerave dhe kontributit të tyre cilësor të këtyre figurave të futbollit korcar. Më duhet të theksoj edhe mbështetjen morale e financiare, të familjeve Tuxhari dhe Tole. Për t’u njohur me figurën e tyre miq shokë kolegësi ikonat e futbollit korcar ndër vite, Dhimitraq Dembo, Aleko Pilika, Neim Tuxhari, Vasillaq Thimo, Xhambazi, Stratobërdha, aktori i mirënjohur korcar Guri Koco, etj, dhe të afërm sollën kujtime, mbresa dhe momente të paharruara e mbresëlënëse për profilin e tyre njerëzor, sportiv qytetar dhe intelektual.

I përjetshëm kujtimi dhe kontributi i tyre sportiv.

DHURATA MË E BUKUR E LULES SIME MË TË DASHUR”

October 13, 2016 by dgreca

NGA RAIMONDA MOISIU/
Dielli e mimozat kurrë nuk kishin ndricuar më bukur se atë ditë…… (Meditim -Esse) Nga Raimonda Moisiu
Sa i kam dashur mimozat! Tërë jetën time i kam dashur marrëzisht këto lule që i quajnë budallaqe. Budallaqe, sic është dashuria – budallaqe. Dashuria ngjan shumë – shumë me mimozat. Mimoza, hmmm, ja, lulja ime më e dashur, sapo del pak diell, veshë fustanin e verdhë të vajzërisë dhe del në bulevardin e pemëve, të cilat ngurrojnë të nxjerin gjethe dhe lule.
Edhe dashuria nuk do të dijë as për ofiqe, as për para, as për rracë, as për shtresë shoqërore, por vetëm për ca rrahje zemrë; sikurse mimoza ca rreze diellore.
A nuk u ngjajmë pra ne mimozave, kur biem në dashuri?
A nuk është aq e brishtë dashuria, sikurse brishtësia e mimozave?
O, sa herë jam dehur prej këtyre budallackave të bukura!
Furgoni i Korcës më zbriti atë ditë para kinema “Partizanit “dikur.Nuk e kisha ndjerë rrugën aspak.Në Pogradec, u ndala për pak. Nuk largohesha dot nga liqeni i kthejllët si syri i trishtuar i një djali të rënë në dashuri me mimozat.
Pranë meje ishte një mimozë. Kish celur e tëra , sikur ishte mbuluar me florinj. M’u dhimbsen shumë. Mua, sa herë që shkoj në atdhe, kam një dhimbje të patreguar për të gjithë. Një herë kam hequr byzylykun tim të florinjtë dhe ia kam vënë në dorë një vajzë jetime me flokë të verdhë si prej lulelimozash.
Ndjeva…dhe ktheva kokën. Një miku im po i afrohej ato caste vetmisë sime ; më thërriti me emër. Më bënë përshtypje shumë sytë e tij ndërsa nxori si një madem të shtrenjtë dicka nga canta. Ishte një roman që fliste për një vrasje. Oh, mua më dhurojnë një roman që flet për vrasje dhe, për më tepër,në ditën e dashurisë?
U ndava me autorin pogradecar Bardhyl Berberi; e dija se, kushedi se kur do të shiheshim sërish. Por, nga mënyra se si buzëqeshte ai me vete, ndërsa më shkruante dicka si kujtim, e kuptova mirë se po më dhuronte një cikëz nga zëmra e tij dhe nga ajo mimozë që ishte pranë . Nga ajo mimozë që rrinte mbi mua, si një tufë e bukur që dashuria i dhuronte liqenit të Pogradecit. Atij që, sikurse edhe kjo mimozë mbi mua, kushedi se sa psherëtima dashurie do të kenë dëgjuar dhe ruajtur fshehur.
Tërë rrugës lexova romanin, që po më tërhiqte shumë – “Vrasje në Shën Valentin”.
Lexoja romanin e fundit të mikut tim, dhe më dukej se, qark mikrobuzit që rendëte me furi, nuk ishin gryka malesh dhe peme gjysëm të cveshura, por liqen, ujra dhe mimoza…
Dhe…arritëm në Tiranë.
Ngado – mimoza.
Tirana kish hapur krahët e mimozave për të më pritur mua, dashnoren e përjetëshme të atyre, të harlisur si ato .
Sa herë shoh mimozat më sjell nostalgjinë e dashurisë së parë.Në një pemë të madhe e të madhërishme, mbushur plot me mimoza,nën rrezet e verdha dhe aromën e tyre, kam provuar puthjen e parë. Një tufë mimoza kisha për jastëk, kur provova misterin e dashurisë; kur shijova castet e të qënit princeshë.
Qëndra e Tiranës gumëzhinte nga njerëzit e shumtë që lëviznin, borijet e makinave, motorët uturitës të autobuzëve, frenat e tyre, edhe hingëllimën e ndonjë kali, që tërhiqte karrocën, packa se ishte qëndër qyteti.Nuk kisha më shumë se një javë që kisha ardhur në atdhe, dhe po endesha në bulevardet e kryeqytetit tim, për të shijuar gjithcka që shikoja e më rrethonte, atë të dashurën, të shtrenjtën, -Aromën e Mëmëdheut.
Mundohesha të hetoja gjithshka, se cfarë kish ndryshuar në një vit.
-Një tufë mimoza, teta, a dëshironi,-dëgjova një zë të butë fëminor nga pas kurrizit. Ktheva kokën e para meje qëndronte një djalë, jo më shumë se 12 vjec. Kishte dy tufa të bukura me mimoza në duar. Donte t’i shiste.
Zilja e celularit më shkëputi një moment…
-Sa e ke një tufë mimoza, shpirti i tetës?
E pyes kot dhe i jap kartmonedhën më të madhe shqiptare që kam me vete.
– Po nuk kam kusur, moj teta.
– Nuk ka gjë, moj zemër.
Po më shihte me sy të habitur që u gëzuan shumë menjëherë.
– Mbaje kusurin dhe bli cokollata dhe një libër a dy.
E puth në faqe djalin nga atdheu im dhe ai i fshin faqet që ia kam bërë me të kuq me mëngën e dorës.
– Po pse nuk ke shkuar në shkollë sot?
– Po , po teta, po sot e bëmë pushim, festuam “Neëborn Kosova,”-një vjetorin e Pavarësisë.
– Uuu, sa mirë…Sa miiirëëëë….Dale, ti më dhurove mimoza dhe unë do të të dhuroj një libër për Kosovën.
Kujtohem se në cantë kam edhe dy tre kopje nga vëllimi i mikut tim shqiptaro-amerikan,poeti Mëhill Velaj – “Lule që rritemi në gurë” – dhe e nxjerr. Kujtoj Mëhillin zemërbardhë këta caste si dhe “zilinë” e tij të trishtuar, kur i thashë se do të shkoj në atdhe, në Tiranë. E kam mik të vjetër Mëhillin dhe e di se do të kishte lënë gjysmën e jetës , sikur të provonte këto caste kaq të bukura në atdhe, sikurse unë … – me këto mimoza të bukura në duar, nën këtë qiell të pastër si sy, nën këtë diell të ngrohtë dhe më këtë bukurosh të vogël nga atdheu si dhe…oh…Heroin tonë Komëbtar në krye të sheshit që mban emrin e tij…
– Po unë nuk ta dhurova tufën e mimozave, moj teta, por ta shita…. E di…nesër…Nesër do të mbledh mimoza prapë…ateherë është dhuratë…Sa e mirë që qënke, moj teta!
– Mirë, mirë…Nesër teta nuk është këtu…ja të të lexoj një poezi nga ky libri për Kosovën.
Dhe nis e i lexoj në syprinën e pasme të librit të Mëhillit duke përfytyruar se sa do të gëzohej ai , kur të merrte vesh se librin e tij ia kisha dhuruar një fëmije që kish festuar në mes të Tiranës ditën Pavarësisë të Kosovës së tij:
Oh,jetoj unë i mjeri, mes ujrash Atlantikut,
fshehur derdh lot më njelmët se ujrat e Adritatikut.
Përjashta lozin, qeshin, më pret gruaja, fëmijë,
c’bëhet te shpirti i babit, asnjeri, s’mund ta dijë!
Askush nuk mund ta dijë, pse zgjohem natën unë,
sirenat e atdheut më thërresin në gjumë!
Moj Kosovë, në u kthefsha te ty dhe njëherë,
a do më njohë njeri, sikur Ago Ymerin?
Ago Ymer Ulqini kish në llërë dhëmbë nga një kalë,
unë i mjeri s’kam tjetër, vec këta lotë të valë….
Celulari sërish.
Bukuroshi i vogël i mimozave vazhdoi te lexonte dhe unë…
“Erdha Kozata!”
Po vinte, ja, atje, te,kafja e intelektualëve e thërresin,kafe “Europa”, Kozeta Zavalani, Gruaja e Botës për vitin 2007, mikesha ime e vjetër e motra korcare.
Më duhej të nxitoja.
Ja, pak metro më tej është “Europa”
Ja ku po qeshnin një gup poetësh të Tiranës, që të gjithë të njohur dhe aq të këndëshëm në vargjet e tyre.
Mua më magjeps gjithcka sa herë që vij në atdhe. Edhe poezitë e këtyre poetëve; edhe vetë ata. Ata që, ja po qeshin me të madhe dhe janë në krah të një mimoze e të një manjole.
Janë Xhevahir Spahiu , Faslli Haliti dhe Riza Lahi.
– Oh, kush na qënka, Raimonda,-shpërtheu, Xhevahiri
Që të tre poetët gëzohen për praninë time me mënyrat e tyre. Xhevahir Spahiu me këtë klithëm gjithë hare, Faslli Haliti me sytë e qeshur dhe përpirës, Riza Lahi me buzëqeshjen e mrekullueshme melankolike.
Pastaj të qeshura sërish. Kalimtarët vështrojnë nga ne ; nga hareja jonë zëlartë..
Ja po vjen dhe Kozeta e veshur bukur, ylli I dikurëshem televizionit shqiptar…
– Ju të dyja me siguri që jeni korcare….A nuk kanë dicka nga blirët e Korcës sytë e këtyre korcarkave, more Faslli?
Xhevahir Spahiu e di përgjigjen që më parë të pasionantit të përjetëshëm, Faslli Haliti, që na vështron në thellësirat e syve Kozetën e bukur dhe mua.
Riza Lahi shikon me dhëmbshuri nga rudhat në fytyrën ekspresive të Xhevahirit pa e hedhur fare vështrimin e tij melankolik mbi sytë tanë, nga janë ngulur rrezet e syve plot adhurim, të dy poetëve të tjerë.
Më pas hymë në brëndësi të kafe “Europa”, e të tjerë miq e kolegë erdhën, poetja rebele e dashurisë ,e talentuara, gazetarja Fatime Kulli, gazetari,Afrim Himaj, analisti,studiuesi dhe një nga ish-liderët kryesorë të UCK-së, Kolonel Dilaver Goxhaj, botuesi Mehmet Gëzhilli,etj. Ishte ngrohtë dhe bashkuam tavolinat jashtë kafenesë. Të përfshirë në biseda të ndryshme me filxhanët me salep, përpara, tufa e mimozave mbi tavolinë, i dhurova miqve të mij librin e sapo botuar, romanin “Pafajsia e Evës”, dhe librin me poezi “Lule që rritemi në gurë”, të poetit dhe kolegut tim nga Kosova , Mëhill Velaj, të shoqëruar me autografe sipas porosisë nga vetë autori. Xhevahiri e shfletoi për një moment vëllimin me poezi të Mëhillit, duke bërë një vlerësim maksimal për kopërtinën e librin në përgjithësi, lexoi këto vargje:

OTRANTOS…KANALIT TË VDEKJES
Me dritëzën e hënës, me qerpikë të lagur ,
me ëndërra parajse e shumë shpresa në gji,
vërsulen si shtriganë të detit skafet natën,
skafistë…dallgë…det… frikë e lemeri.
“Mbahuni fort do arrijmë gjallë, të gjithë,
gjer në Brindizi fryj moj erë e mallkuar!”,
ulërijnë skafistët …Nuk qajnë dot me zë,
nëna me fëmijë, cifte të fejuar.
Nuk është peshkaqen , as janë dallgët e egra
si të ishte duke ardhur vetë vdekja me flotilje
po vjen një anije si fantazma e Eva Braunit*,
anije që vret njerëz me një emër vajze – Sibilia.
O përbindësh, më të zi se peshkaqenët e detit,
përse s’ia ndërruat emrin më parë anijes suaj,
të qe mes jush Sibilia, pasha shpirtin e nënës,
me viktimat e Otrantos do kish dhënë jetën në ujë.
I qetë pret kapiteni ndërsa njerëz përpin deti,
përpiu dhe të fundmen britmë : “Ika nanë”
Sibilia …Sibilia…si ke forcë të kthehesh në breg,
dhe të ankorohesh e qetë në Parajsën italiane…??!!
*Eva Brauni-dashnorja e Hitlerit.
-Ja se cfarë bën magjia e tridhjetegjashtëshkronjave, magjia e gjuhës shqipe, që nuk të bën të gabosh në përcaktimin e fuqisë së ndjenjave poetike, mbi bazën e shkëlqimit të vecantë të shpërthimit të tyre.Një poet duhet ta ketë të vetin këtë shpërthim të jashtëzakonshëm,-sepse poeti që në vargjet që sapo lexova ,dashuron jetën, njerëzit atdheun, bën të vetat vuajtjet e të tjerëve , i derdh në poezi, në vargëzime e gurgullon poetikisht shpirti njerëzor e ndjenja kombëtare e pasuruar me krenari, për historinë, heronjtë , atdheun,Kosovën.Gëzuar një vjetorin e Pavarësisë!- e mbylli patriarku i poezisë, Xhevahir Spahiu komentin rreth librit të Mëhillit.
Heshtje.Të gjithë dëgjonim poetin.
xxx
Po vjen Driteroi,Driteroi me Sadijen- u dëgjua zëri i ëmbël ,i butë i Kozetës .
Drejt nesh po vinte ai i madhi, ai Patriarku i letrave shqipe, Patriarku Devolli! Në krah të mjeshtrit Sadija, e dashura e tij,besnike dhe fisnike tërë jetën. Thinjat që e kishin zbardhur “malin’ krejt, krekoseshin hijshëm në shtatin e dy bashkëshortëve.
U cuam në këmbë.Me zërin e tij baritoni karakteristik, fytyrën e qeshur, cigaren në mes gishtave, i mbajtur nga krahu,nga Sadija e tij, iu afrua tavolinës.
Si zuri vëndin e nderit apo të “dollibashit”, në tavolinë ngrihem dhe e përqafoj fort Driteroin tonë të madh.Iu hodha sytë lulemimozave.Ndrisnin më shumë atë moment.Iu marr erë përsëri.Sa fat më sollët!-iu thashë, e i putha.Sa fat më solle o bohemi i vogël i Tiranës sime me këtë tufë mimozash!Ma bëre ditën më të bukur të jetës!Biseda u ndez më e zjarrtë.Fotot të shumta bëmë së bashku të gjithë sa ishim në tavolinë.Janë kujtime të përjetëshme e të paharruara.
Më pas me Kozeta Zavalanin,”motrën time korcare”-shkuam te shtëpia e Patriarkut devolli.Një shtëpi e bukur, ku mbizotëronte antikiteti, lulet shumëngjyrëshe, pikturat e bukura ,plot kolor të larmishëm e ndjenjë,kombinim i përkryer i modernes në lashtësi me modernen e kohës së sotme.Libra pafund.
Frymëzim pafund!
Një pritje shumë e ngrohtë, miqësore, një bisedë si prindi me bijtë rreth shumë temave të ndryshme. Me gotat e rakisë së rrushit përpara, që Driteroi ynë e pëlqen shumë, trokisnim ato “Gëzuar”,e bisedonim shtruar. Aq shpirtërore u bë biseda sa Sadija u ndje si një mike e hershme me ne sikur njiheshim prej vitesh-vitesh e na tregoi disa intimitete të jetës së saj, me Driteroin.Ato ishin një mesazh i bukur për ne,si nëna,bashkëshorte intelektuale.Pyetjes time se:
– A ka pasur raste të jesh ngritur natën, kur nuk ke gjumë, e frymëzimin e castit ta hedhësh në letër?
– Po ,poezia është si tështima.Kur të vjen nuk e mban dot.Duhet të tështish.Poeti duhet të flerë më laps,letër e gomë poshtë jastëkut.
– Po një poezi mund ta bësh në disa variante?- e pyeta përsëri.
– Po poezia ka delikatesë. Është një konfiguracion i gjërë që mund ta bësh në disa versione.
Biseda vazhdoi, rreth arësimit në Shqipëri e Amerikë, rreth arësimimit të nipërve e mbesave dhe Driteroi yne i madh na tregonte me një dashuri të madhe për nipin e mbesën e tij, ashtu sic dinë dhëmbshur të tregojnë gjyshërit.
I dhurova Mjeshtërit romanin tim të parë “Pafajsia e Evës”, dhe vëllimin me poezi të poetit, Mëhill Velaj.
– Më ke dhuruar një dhuratë shumë të bukur sot në një vjetorin e Pavarësisë së Kosovës, -do të më thoshte Driteroi, ndërsa shikonte librin e Mëhillit.Të lutem uroje poetin e Kosovës tonë të dashur ;Urime dhe Suksese!
Edhe këtu bëmë fotot me ciftin Agolli, në shtëpinë e tyre.
.
Ajo ditë ishte nga më të bukurat e jetës sime.Kisha takuar atë që kisha ëndërr dikur.Më pas me miken time,Kozeta festuam një vjetorin e Pavarësisë së Kosovës, mes bashkëkombasve tanë, dhe me mikeshat e tjera, te sheshi,”Nënë Tereza”.
Delli e mimozat kurrë nuk kishin ndricuar aq bukur si atë ditë….

« Previous Page
1
…
4
5
6
7
8
…
28
Next Page »