Hebrenjte – Dielli

TIRANE-MEMORIAL PER HEBRENJTE DHE SHQIPTARET

July 9, 2020 by dgreca

PËRUROHET NË TIRANË MEMORIALI PËR HEBRENJTË DHE MBROJTËSIT E TYRE SHQIPTARË/

Sot, e Enjte, 9 Korrik 2020, u promovua në kodrat e Liqenit artificial të Tiranës Memoriali për të kujtuar dhe nderuar gjashtë milion hebrenjtë e Evropës që u vranë, si dhe qytetarët e Shqipërisë, që vepruan me vetëmohim për të mbrojtur hebrenjtë.

Është nder të përuroj këtë memorial në respekt të popullit shqiptar që rrezikoi jetën e tij për të mbrojtur hebrenjtë e Evropës, tha në fjalën përshëndetse ambasadorja amerikane në Tiranë Yuri Kim.

Më pas ajo përgëzoi shqiptarët që rrezikuan jetën e tyre dhe të familjeve për të mbrojtur hebrenjtë e rrezikuan nga nazistët: Pas ngjitjes në pushtetit të Hitlerit, familjet shqiptare strehuan me qindra hebrenj nga e gjithë Evropa, duke i shpëtuar ata nga forcat naziste. Kur pushtuesit nazistë kërkuan një listë të qytetarëve hebrenj nga qeveria shqiptare, qeveria refuzoi. Njerëz nga të gjitha sferat e jetës, myslimanë, të krishterë, elita, fshatarë, mësues, zyrtarë të qeverisë dhe klerikë – një komb i tërë – punuan për të shpëtuar hebrenjtë. Kjo është një histori frymëzuese e humanizmit, kurajos dhe nderit – e traditës shqiptare të “besës”.

Jam krenare që qeveria e Shteteve të Bashkuara, përmes Komisionit të Sh.B.A. për ruajtjen e Trashëgimisë së Amerikës jashtë vendit dhe punës së palodhur të anëtarëve të tij, po vlerëson guximin e popullit shqiptar përmes këtij memoriali të fuqishëm. Do të doja të falënderoja Qeverinë e Shqipërisë, veçanërisht kryebashkiakun Veliaj e bashkinë e Tiranës që e shndërruan në realitet këtë projekt. Do të doja të falënderoja gjithashtu edhe ish kryetarin Warren Miller, i cili e nisi këtë projekt; Stephen Jacobs, i cili projektoi këtë memorial mbresëlënës; dhe ish-anëtarin e Komisionit Z. Ronald Bloom, që dhuroi fondet për krijimin e tij. Në fund, do të doja të veçoj një nga paraardhësit e mi, Ambasadorin John Withers, i cili bëri përpjekje të jashtëzakonshme për ngritjen e këtij memoriali. Ai vëren se: “Tetëdhjetë vjet më parë, errësira e luftës dhe gjenocidi përpinë botën. Por drita shkëlqeu në Shqipëri. Gjetkë, me miliona hebrenj dhe popuj të tjerë të persekutuar u zhdukën gjatë Holokaustit. Por jo në Shqipëri, ku populli shqiptar qëndroi për jetën dhe mbrojti të afërmit e tyre hebrenj”.

Ky memorial nuk ka të bëjë vetëm me të kaluarën, por edhe me të ardhmen. Le ta bekojmë gjithnjë kujtimin e popullit të Shqipërisë që veproi me vetëmohim për të mbrojtur të afërmit dhe miqtë e tyre hebrenj. Ky memorial na kujtoftë gjithmonë rëndësinë e veprave të tilla. Dhe u frymëzofshim prej tyre për veprimet tona të humanizmit, guximit dhe nderit, përfundoi përshëndetjen ambasadorja Kim.

Në ceremoninë e përurimit të memorialit mori pjesë Kryeministri Edi Rama, ambasadorja Yuri Kim, ambasadori i Izraelit Noah Gal Gendler, kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj dhe pasardhës të familjeve që shpëtuan hebrenjtë.
Ambasadori i Izraelit, Noah Gal Gendler falenderoi popullin shqiptar për aktin e shkëlqyer në mbrojtje të hebrenjve. “Do të doja përgëzoja Bashkinë e Tiranës që na ka dhënë një vendndodhje kaq të shkëlqyer, ku mund të vijnë kaq shumë vizitorë të parkut të Tiranës. Sot manifestojmë mirënjohjen e hebrenjve për veprën kurajoze të popullit shqiptar. Një akt i shkëlqyer nga një vend i vogël, që shëmbëllen vlerat e njerëzimit, të sakrificës e të dashurisë. Vlera që ende vijojnë të jenë të qenësishme në Shqipëri. Edhe gjatë pandemisë e pamë që Shqipëria dërgoi mjekë në Itali. Shqipëria do të shërbejë gjithmonë si pishtar tolerance, si vend mikpritës, me sjellje shembullore njerëzore. Nëse shumë kombe do të mësonin këtë pjesë të Shqipërisë, kjo do të ishte e shkëlqyer”, u shpreh ambasadori izraelit.
Memoriali përbëhet nga pllakada me të njëjtin mesazh në gjuhën angleze, hebreje dhe shqip. “Ky monument ngrihet për të kujtuar dhe nderuar gjashtë milion hebrenjtë e Evropës që u vranë, si dhe qytetarët e Shqipërisë, që vepruan me vetëmohim për të mbrojtur hebrenjtë në një kohë kur pjesa tjetër e botës nuk i mbronte”, thuhet ndër të tjera në këtë mesazh.Asnjë hebre i vetëm nuk humbi jetën në Shqipëri për shkak të guximit atyre qindra familjeve shqiptare, që i morën dhe i strehuan në shtëpitë e tyre dhe kodit të “Besës” së shqiptarit.

Përshëndetën edhe Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama dhe kryetari i Bashkisë Erion Veliaj.

JO ZOTERI-BALLISTËT NUK LUFTUAN KUNDËR HEBRENJËVE, POR I SHPETUAN

October 18, 2017 by dgreca

DREJTORI i BDI-së GABON RËNDË KUR DEKLARON SE BALLISTËT LUFTUAN KUNDËR EBRENJËVE/

(Reagim ndaj deklaratës së drejtorit te Institutit të Bitpazarit Skender Asani,dhënë me rastin e festës 11 Tetor)/

Shkruan: Dr.sc. Ilmi Veliu- drejtor i Muzeut të Kërçovës/

I nderuari drejtor, shqiptarët që ishën me organizatën e Ballit Kombëtarë dhe të ndihmuar nga Musolini e Hitleri, luftonin komunizmin sllavorus dhe asnjëherë në asnjë moment nuk kan pasur ndonjë përballje apo konflikt me ebrenjtë (Izraelitët). Si që eshtë vërtetuar me dokumente e fakte të shumta, të gjithë shqiptarët,anëembanë tokave shqiptare, ju kan dalur në ndihmë ebrenjëve dhe asnjë nga ata në asnjë rast nuk eshtë dorzuar tek gjermanët,që ata pastaj ti deportonin drejt kampeve Auchvic,Treblinka,etj.

Që për masën e gjerë shqiptare të jam më i kjartë, do të fillojmë nga e para. Kur ushtria osmane më 1371 te Marica dhe më 1389 në Fushëkosovë, luftuan kundër mbretërisë famëkeqe serbe të Car Dushanit, shqiptarët e ngratë, që kishin hiekur të zitë e ullirit nën Car Dushanin dhe kodin e tij famëkeq, u gëzuan disi dhe u qeshi fytyra, duke menduar e shpresuar se pushtuesi që po vinte nga Anadolli do të ishte pakës më i butë dhe më liberal se sa që ishte Serbia e Dushanit dhe Kral Millutinit.

Pas shkatërrimit të perandorisë së Anadollit dhe tërhiekjes së pushtetit osman nga Ballkani, shqiptarët të mbetur në mesin e shteteve slave të Ballkanit,që bënin plane për ti zhdukur shqiptarët, ata i këthyen sytë drejt mbretërisë Austrohungareze, duke shpresuar se vetëm ajo fuqi evropjane do ti shpëtonte nga Serbia, Bullgaria e Mali Zi, të cilat shtete kishin formuar njëfarë ,,Lidhje Ballkanike,, e që në plan të pare kishin zhdukjen e farës shqiptare nga Ballkani.

Edhe gjatë Luftës së I Botërore 1914-1918, shqiptarët ishën në anën e Austrohungarisë, sepse edhe mbreti i Gjermanisë në atë kohë kishte thenë se emri Shqipëri eshtë emër i ndonjë mali në Ballkan dhe se popull shqiptarë asnjëherë nuk ka eksistuar dhe as sot nuk eksiston.

Pas Luftës së I Botërore, pasi u shkatërrua Austrohungaria dhe me ndihmën e Anglisë e Francës, shtete evropjane, e që ishën të detyruara nga Rusia ti përkrahnin sllavët e Ballkanit, u vendos që më shumë se gjysma e trojeve arbërore të mbeteshin të pushtuara nga Greqia, Serbia e Mali i Zi. Këta shtete slave ballkanike gjithmonë ndihmoheshin dhe përkraheshin nga ,,nëna Rusi,, kurse shqiptarët e ngratë, populli më i vjetër i Ballkanit dhe Evropës, ishin jetimë dhe nuk kishin as nënë e as baba për tu dalur zot.

Me fillimin e Luftës II Botërore, Hitleri e Musolini e sulmuan dhe e shkatërruan hasmin më të madh të shqiptarëve, mbretërinë serbe të kralit serb-Petar, e cila mbretëri, numër të madh të shqiptarëve i kishte vrarë e numër të madh i kishte shpallur si turq dhe i kishte përzënë drejt Anadollit. Shqiptarët e ngratë drejtuan sytë drejt qiellit dhe pytën me zë të lartë se kundër kujtë luftonin Hitleri e Musolini ???? Dhe kur kuptuan se ata e kishin shkatërruar hasmin shekullorë të shqiptarëve – mbretërinë serbe, shqiptarët thanë se do të jenë në anën gjermane dhe se me ndihmën e tyre do të arrinin ti bashkonin të gjitha trojet arbërore dhe ta formonin Shqipërinë Etnike që e kishin endërruar ndër shekuj.

Pikërisht në këtë kohë edhe sllavomaqedonët që Sërbia i llogariste si serbë të jugut dhe territorin e tyre e kishte quajtur ,,Juzhna Serbija,, iu bashkuan ushtrisë bullgare me planin qe edhe territori i tyre, Maqedonia e sotme lindore ti bashkohej Bullgarisë dhe te krijohej Bullgaria e Madhe.

Kur Sërbia me Titon e Rankoviqin i kuptuan planet shqiptare e sllavomaqedonase, se planifikonin që njera pale ti bashkohej Shqipërisë dhe tjetra Bullgarisë, të përkrahur edhe nga Rusia nënë, dërguan në Maqedoni e Shqipëri tre agjentët e specializuar serbë që do të punonin kundra interesave shqiptare e maqedono-bullgare dhe ne dobi te interesave serbe.

Agjentët sekret të emruar edhe me emra shqiptarësh ishin Dushan Mugosha, Milladin Popoviq dhe Vukmanoviq tempo. Këta shpallën themelimin e Partisë Komuniste edhe në Shqipëri e në Maqedoni, dhe gjatë gjithë luftës mbetën në Shqipëri duke i përqarë shqiptarët dhe bindur që ata të vrisnin njëri-tjetrin.

Shqiptarët e gjorë, që sot në të gjitha trojet shqiptare i kan mbi njëmijë parti, në atë kohë,të ndihmuar edhe nga agjentët serbë, të përçarë e të coptuar, kishin formuar dhjetë parti apo organizata politike.

1.Partija Komuniste,

2.Partia e Ballit Kombëtar

3.Partia e Ballit Agrarë

4.Partia Zogiste

5.Legaliteti (poashtu zogiste)

6.Lidhja e Prizrenit

7.Lidhja e Dytë e Prizrenit

8.Partia EN-DE-SHe (Nacional demokrat Shqiptare)

9.Partia Nacionaliste Shqiptare (poashtu balliste)

10.Partia për Bashkimin e Trojeve Shqiptare.

Sipas dëshmive që na ka lënë agjenti anglez, e që ka vepruar në Shqipëri në atë kohë, me emrin Higeralld, tregon se Anglia po edhe shtetet tjera evropjane që i frikoheshin komunizmit rus, tentuan ti bindënin shqiptarët dhe shumë herë u propozuan dhe i lutën që të bashkoheshin e merreshin vesht për formimin dhe shpalljen e një shteti demokratik parlamentar, me një qeveri të përbashkët demokratike e që do të ishte shtet demokratik, si që mbeti Greqia dhe jo shtet komunist nën komanden Jugosllavo-ruse.

Por shqiptarët si shqiptarë, krerët e të cilëve u takuan disa here me rradhë dhe në asnjë moment asnjëra parti apo organizatë nuk lëshoi pe e që të merreshin vesht dhe të bashkoheshin për shpalljen e një shteti shqiptarë me një qeveri parlamentare demokratike. Kaloi një kohë e gjatë dhe partitë apo organizatat shqiptare nuk mundën te pajtoheshin e të merreshin vesht se cili do të udhëhiqte me shtetin e përbashkët shqiptarë që do të krijohej. Kur e pane kët situate anglezët mbetën pa fjalë dhe ngritën duartë, duke ju thënë shqiptarëve ,,thefshi qafën,,. Shqiptarëve qe kishin qenë në partite tjera e që kishin qenë kundër Partisë Komuniste, anglezët u propozuan qe të iknin për në Greqi dhe ata pastaj atje do tu ndihmonin qe të shkonin ne cilin shtet te Evropes te donin. Më vonë këtë premtim Anglia edhe e plotësoi.

Të gjithë ata shqiptarë antikomunistë që ishin kundër komunizmit e që ikën për në Greqi, patën fatin që në fillim të strehoheshin në Greqi, pastaj në Turqi e Itali dhe më vonë të strehoheshin edhe në shtetet tjera evropjane, po edhe në Amerikë.

Në vitin 1979 pata fatin të shkoj në Amerikë dhe atje të takoj numër të madh shqiptarësh antikomunistë që në atë kohë kishin ikur për në Greqi dhe pastaj kishin dalur në Amerikë. Disa nga ata më quanin ,,titist,, e disa më quanin ,,enverist,,. Edhe atje,në atë kohë ata nuk ishën të një mendimi dhe nuk ishin të bashkuar në një organizatë politike por në më shumë prej tyre, dhe mbanin lidhje me te njejtat organizata shqiptare antikomuniste që gjindeshin e vepronin edhe në Evropë.

Shqiptarët në të gjitha trojet, historikisht mundemi ti ndajmë në dy grupe politike apo ideologjike; grupi i pare ishin komunistët e Titos dhe të Enverit dhe grupi i dytë-Antikomunistët të ndarë në grupime dhe organizata të ndryshme politike, si që i përmendeëm më lartë.

Në të kaluarën, shumë historianë shqiptarë, të ndikuar nga komunizmi, gjatë shkrimeve që kan berë, nuk janë nisuar nga e kaluara e dhimbëshme shqiptare dhe tradhëtitë e kërcnimet që shqiptarët i kan pasur nga fqinjët e tyre slavo-rus, por vazhdimishtë, partitë dhe organizatat antikomuniste shqiptare i kan quajtur si nazifashiste dhe kollaboracioniste.

Mendimi im eshtë se, historianët shqiptarë, gjatë shkrimeve dhe botimeve të librave historike, janë të detyruar ta pranojnë faktin se populli shqiptar dhe partitë e organizatat e tyre antisllave e atikomuniste, për ta luftuar komunizmin ruso-serb, ishin të detyruar të kërkonin ndihmën e dikujt, dhe ata nuk do të mund të kërkonin ndihmë nga grekët e bullgarët që poashtu ishin antishqiptarë dhe në anën e Rusisë komuniste.

Ka pasur antikomunistë edhe në Serbi e Kroaci por edhe ata mbetën në pakicë dhe u vranë e zhdukën nga komunistët.

Pra ne shqiptarët në përgjithësi e sidomos historianët nga të gjitha trojet shqiptare, nuk guxojmë ti quajmë kolaboracionistë e fashistë shqiptarët dhe organizatat e tyre antikomuniste që gjatë periudhës 1940-45,me ndihmën e Duqes e Hitlerit, arritën ti bashkonin te gjtha trojet shqiptare në një shtet dhe te shpallnin Shqipërinë etnike të bashkuar, e cila asnjëherë nuk kishte qenë e tillë dhe nuk mundi te behej deri me sot.

Gjatë Luftës së II Botërore, kur Gjermania e shkatërroi mbretërinë serbe dhe i shpëtoi shqiptarët nga këthetrat e radikalëve serbë, shqiptarët e mirëpritën dhe i thanë mirë se erdhe Hitlerit. Pra shqiptarët e mjerë dhe jetima, të rrethuar nga sllavët në të katër anët, në fillim gati se 90% ishin antikomunistë dhe nuk kishin rrugëdalje tjetër pos që të kërkonin dhe ta mirëpritnin ndihmën nga Duqja e Hitleri.

Shqiptarët antikomunistë nuk pranuan të bashkëpunonin dhe të kërkonin ndihmë nga gjermanët për interesa të nazifashizmit por bashkëpunuan dhe kërkuan ndihmë nga ata për interesat e veta kombëtare.

Shqiptarët antikomunistë, edhepse bashkëpunonin me gjermanë e italianë dhe merrnin ndihma në armatime e municione, ata asnjëherë në asnjë moment nuk e dorzuan asnjë ebrej, por i pranuan dhe i fshehën në shtëpitë e tyre,deri në fund të luftës dhe ne nuk mundemi e as guxojmë të pohojmë,si që pohonte drejtori Skender Asani se ballistat iu kundërvuan dhe i dëmtuan ebrenjëtë. Këtë fakt e kan pranuar dhe vërtetuar edhe vetë ebrenjëtë me deklaratat dhe shkkrimet e tyre të shumta.

Edhe gjatë luftës së fundit të vitit 1998, Kosovën e shpëtoi ushtria evropjano-amerikane e Natos. Edhe sot e këtë ditë amerikanët e mbajnë gjallë dhe e mbrojnë Kosovën nga Serbia e Mali i Zi. Serbët me plotë të drejtë munden ti quaj kolaboracionistë kosovarët dhe ushtarët e UÇK, qe e mirëpritën dhe iu bashkuan armatës amerikane, por ne historianët shqiptarë po dhe shqiptarët tjerë që gjinden në trojet shqiptare jashta Kosovës, në bazë të fakteve dhe argumenteve që kimi, jemi të detyruar dhe nuk kimi teori tjetër përveq se amerikanët ti quajmë heronjë dhe shpëtimtarë të Kosovës.

Do ta përsëris edhe njëherë se ne historianët shqiptarë të ditëve tona, duke i analizuar dhe kuptuar rrethanat në të cilat janë gjetur shqiptarët në kohën e Duqes dhe Hitlerit, pastaj 55 vjetë më vonë, në kohën e Klintonit dhe të Merkellit, nuk mundemi dhe nuk guxojmë ti quajmë nazifashistë e kollaboracionistë as shqiptarët që bashkëpununan dhe kërkuan ndihmë nga Hitleri e Duqe e as shqiptarët që bashkëpunuan dhe kerkuan ndihmë nga Klinton e Merkell.

Kupto dhe mbaje mend zotëri drejtor,ballistët,zogistët,endeshe-istët kan luftuar kundër komunistëve ruso-jugosllav dhe jo kundër ebrenjëve. Eshtë mirë ta pranosh gabimin dhe të kërkosh falje nga Balli Kombëtarë, Balli Agrarë, Legaliteti, NDSH-ja,etj…….

Hebrenjtë në Arkivin Shqiptar,,do të prezentohet në Muzeun Holokaust në Skokie të Çikagos

October 16, 2013 by dgreca

Nga Skënder KARAÇICA/

Bashkëpunimi SHSHA-Lobi Hebrejë në Çikago tashmë ka marrë trajtat e sendërtimit të kaheve politike,kulturore,historike dhe në mënyrë të veçantë të çështjeve të politikave ekonomike të investimeve në Shqipëri e Kosovë dhe në pjesët tjera etnike shqiptare.
Përditë po rritet interesimi i hebrenjve për të njohur për së afërmi orët historike shqiptare për praninë dhe shpetimin e tyre në Shqipëri gjatë Luftës së Dytë Botërore(1940-1945).Në vazhdën e këtij bashkëpunimi,përfaqësuesit e SHSHA-së Skënder Karaçica,drejtor ekzekutiv,Mahmut Skenderi,sekretar dhe Branko Manojllovski(misionari dhe promovuesi i vlerave autoktone të shqiptarëve ortodoks në Maqedoni),vizituan sot Muzeun Holokaust në Skokie të Çikagos.
Në takimin e ngrohtë dhe miqësor,Noreen B.Brand,drejtoreshë i trajnimeve dhe të programeve publike në Muzeun Holokaust dhe Dan Shure,kryetar i Odës Ekonomike Izraelito-Amerikane nd nëtheksuan se takimet tona me miqtë tanë shqiptarë hap një shteg të ri të bashkëpunimit dhe të përafrimit tonë në shumë fusha të jetës.Tashti e kemi të qartë për orët historike të popullit shqiptar në Shqipëri,që në kohën më të rëndë të motos sheksperiane(të jeshë apo të mos jeshë)ata morën në shtëpitë dhe pranë sofrës së varfës,hebrenjtë të ndjekur nëpër Evropë nga dora nazi-fashiste që kishte planifikuar ti asgjësojë deri në substancë,vuri në spikamë Noreen B.Brand.
Përfaqësuesit e SHSHA-së në takimet e shpeshta me asociacionet hebreike në Çikago kanë afruar një matrial të pasur arkivor e historik me botimet e veçanta në Tiranë,Prishtinë si dhe botimet e LQSHA-së në Nju Jork(Joe DioGuardi),të cilat tashmë janë bërë pjesë e bibliotekës së Muzeut Holokaust,u tha në takimin e sotëm.Duke folur për marrëdhëniet shqiptaro-hebreje,Dan Shure theksoj se ndër vite kemi marrë shumë ,,matriale historike,,(sic!)nga qarqet dhe asociacionet diplomatike e të shoqatave serbe,greke,maqedonase përmes së të cilave na sugjeronin me gjuhën e falsifikuar për gjoja se ,,shqiptarët kanë qenë vrasësit e hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore,,në ndihmë të okupatorit
nazi-fashist në Ballkan,e tha zëshëm z Dan Shure.Mirëpo,arkiva historike shqiptare na ka mundësuar që Shqipërinë të kemi më afër zemrës dhe ka ardhur koha që në fillim të shekullit të ri,hebrejtë do të kthehën në tokën shqiptare në Ballkan me kapitalin ekonomik për të ndihmuar ekonominë
dhe për të vënë vijat e reja të zhvillimit e të përparimit kombëtar të popullit shqiptar,thotë me buzë në gaz dhe i hareshëm Dan Shure.
Në takimin e sotëm përfaqësuesit e SHSHA-së i afruan Muzeut Holokaust programin kulturor,historik dhe ekonomik me moton,,Java Shqiptare Çikago 2013,,që në bashkëpunim me institucionet shtetërore në Tiranë e Prishtinë do të organizohet me asociacionet hebreje ne kohën e duhur në Çikago që mirëprit nga drejtoresha Noreen B.Brand.Për realizimin e këtij programi u tha se tashti kanë vënë kontaktet zyrtare në Tiranë dhe më (4-6 nëntor)për vizitë pune në Çikago do të vjen deputeti i Kuvendit të Shqipëris Tom Doshi,i cili në bashkëpunim me OE-së do të përgatitet Konferenca Ekonomike për Investime në Shqipëri e Kosovë.Takimin e sotëm në Çikago e begatoi edhe libri për Nënë Terezën që iu dhurua bibliotekës së Muzeut Holokaust të dërguara nga dega,,Vatra,,në Detroit me Alfons Grishaj dhe Kanto Marash Dushaj si dhe një varg matrialesh arkivore të Arkivit të shtetit shqiptar
në Tiranë nga Prof.dr.Nevila Nika.
Për fund u vendos që posa të përgatiten dhe të vijnë matrialet arkivore e historike me fotografi nga koha e pranisë dhe shpetimit të hebrenjve në Shqipëri,ato do të vendosën në këndin e këtij muzeumi bashkë me qindra fotografi dhe matriale nga historia përndjekjes,të vrasjeve dhe të asgjësimit të hebrenjve në kohën e reve të zeza të nazi-fashizimit në Ballkan.